Salavkiylar davlati
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Spitamenning o`limi va Iskandarning so`g`d-baqtriya hukmdorlari bilan tuzgan sulhi natijasida 327 yilda O`rta Osiyo Iskandar Zulqarnayn davlati tasarrufiga o`tadi. Mahalliy elitalarning harbiy kontingenti Iskandar Zulqarnayn armiyasiga qo`shiladi. 323 yilda Iskandar Zulqarnaynning o`limi haqdagi xabarni eshitgan So`g`d va Baqtriyadagi grek kelgindilari 20 ming kishidan iborat piyoda askar va 3 ming nafar otliqni yig`ib o`z vatanlariga qaytishga otlandi. Ammo ularni to`xtatish uchun Iskandarning Safdoshi sarkarda Perdik yetib keladi va qochishga shaylangan askarlarni qurolsizlantirib, jazolaydi. O`z vatanlariga qaytishga shaylangan grek askarlariga xayrixohlik bildirgan So`g`d hukmdori (strapi) o`z lavozimidan ozod etildi. Uning o`rniga makedoniyalik Filipp o`tiradi. Ma'lum muddat u har ikki straplikni - So`g`diyona va Baqtriyani boshqarib turdi. 315 yildan keyin mahalliy xalq orasidan tayinlangan straplarning hammasi greklar va makedoniyaliklar bilan almashtirildi. Faqat Oksariat (Iskandarning qaynotasi) va Atropat (Perdikning qaynotasi) o`z lavozimida qoldiriladi. 312 yilda Iskandar sarkardalaridan biri - Salavk Vaviloniyaga ega bo`ldi. Tez orada u o`z yerlarini Sirdaryo va Hind daryolari qadar kengaytirdi. Uning o`g`li Antiox I (Salavk bilan Spitamenning qizi Apama nikohidan tug`ilgan) esa Iskandarning Osiyodagi hududlarining katta qismiga egalik qilgan. O`rta Osiyo hududida ikkita straplik vujudga keldi. Unga So`g`diyona, Baqtriya va Marg`iyona kirdi. Xorazm salavkaylarga bo`ysunmagan. Ahmoniylarning so`nggi vakili va Iskandar davrida ham Xorazm o`z mustaqilligiga ega bo`lgan. Salavk va Antiox O`rta Osiyoda o`z pozisiyalarini mustahkamlashga alohida e'tibor qaratgan. Ko`plab qal'a va shaharlar barpo etilgan va ular asosan greklar bilan to`la bo`lgan. Tarixiy manbalarga ko`ra, Salavk 75 ta shahar qurdirgan. Eng olis shaharlardan biri Yaksart ortida joylashgan Antioxiya shahri bo`lgan. Taxminlarga ko`ra, mazkur shahar hozirgi Toshkent viloyati hududida yoki Farg`ona vodiysida joylashgan. Eramizdan avvalgi 3-asrning 60-yillariga qadar Baqtriyada salavkiylarning zarbxonasi saqlanib qolgan. Bu zarbxonada oltin va kumush tangalar zarb etilgan. Salavkiy hukmdorlaridan biri Antiox II ning davrida (earimizdan avvalgi 261-247 yillar) uning Baqtriyadagi strapi Diodot salavkiy tangalar asosida o`z tangalarini zarb qilgan. Bu uning salavkiylar hukmronligida qandaydir muxtoriyatga ega bo`lganidan dalolatdir. Baqtriya, So`g`diyona va O`rta Osiyodagi boshqa viloyatlarning iqtisodiy hayoti Salavkiylar davlatining g`arbiy viloyatlaridagidan ancha farq qilgan.
Bu maqola vikifikaziya qilinishi kerak. |
|
Iltimos, bu maqolani vikipediya qoida va yo'llanmalariga muvofiq bezang. |