Monarxiya
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Monarxiya (yunoncha μοναρχία — yakkahokimlik) — Oliy davlat hokimiyati faqat bitta shaxsga - monarx (qirol, imperator, sulton, amir)ga tegishli boʻlgan va odatda meros sifatida keyingi avlodlarga qoladigan boshqaruv shakli.
Contents |
[tahrir] Monarxiya koʻrinishlari
- Mutlaq monarxiya — monarx cheksiz hokimiyatga egalik qiladigan monarxiya koʻrinishi. Mutlaq monarxiyada hukumat yoki boshqa hokimiyat organlari faqat davlat boshligʻi bo'lgan monarx oldida javobgardir, odatda parlament boʻlmaydi, boʻlgan taqdirda u maslahat kengashi vazifasini bajaradi, xolos.
- Konstitutsiyaviy monarxiya - monarx hokimiyati konstitutsiya bilan cheklangan monarxiya. Konstitutsiyaviy monarxiyada qonun chiqaruvchi hokimiyat organi vazifasini parlament bajaradi, bajaruvchi organ esa hukumat bo'ladi. Konstitutsiyaviy monarxiya ikki xil koʻrinishda boʻladi: dualistik va parlamentar monarxiya.
- Dualistik monarxiya - (Template:Lang-la — двойственный) - monarx hokimiyati konstitutsiya bilan cheklanuvchi monarxiya, lekin shunga qaramasdan monarx oʻzining hokimiyat uchun keng vakolatlarini saqlab qoladi.
- Parlamentar monarxiya - monarx vakolatlari oʻta cheklangan, hukumat va hukumat organlari monarx oldida emas, parlament oldida javob beradi.
- Teokratik monarxiya - siyosiy hokimiyat diniy rahbar qoʻlida boʻlgan monarxiya.
[tahrir] Hozirgi kundagi monarxiya davlatlari
[tahrir] Osiyo
- Bahrayn
- Bruney
- Butan
- Iordaniya
- Kambodja
- Qatar
- Quvayt
- Malayziya (saylanadigan)
- Nepal
- BAA (saylanadigan)
- Ummon
- Saudiya Arabistoni
- Tailand
- Yaponiya
[tahrir] Afrika
[tahrir] Yevropa
- Belgiya
- Vatikan (saylanadigan)
- Buyuk Britaniya
- Daniya
- Ispaniya
- Lixtenshteyn
- Lyuksemburg
- Monako
- Niderlandiya
- Norvegiya
- Shvetsiya
[tahrir] Okeaniya
[tahrir] Mos keluvchi tushunchalar
- Абсолютизм
- Деспотизм
- Sulola
- Держава
- Toj
- Monarx
- Monarxizm
- Престолонаследие
- Регентство
- Самодержавие
- Скипетр
- Тирания
- Тугра