Nha Trang

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tháp Chàm
Tháp Chàm
Cầu xóm Bóng qua sông Cái
Cầu xóm Bóng qua sông Cái
Núi Cô Tiên nhìn từ bãi biển Hòn Chồng
Núi Cô Tiên nhìn từ bãi biển Hòn Chồng

Nha Trang là một thành phố ven biển tại tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam. Trước khi trở thành phần đất của Việt Nam, Nha Trang thuộc về Chiêm Thành. Các di tích của người Chiêm vẫn còn tại nhiều nơi ở Nha Trang như các tháp Chàm, tháp Bà.

Các bãi biển đẹp của thành phố này đã biến nó thành một danh lam thắng cảnh.

Mục lục

[sửa] Địa lý

Thành phố Nha Trang hiện nay có diện tích tự nhiên là 251 km². Nha Trang nằm trên tọa độ 12°8'33" đến 12°25'18" Bắc và 109°7'16" đến 109°14'30" Đông. Phía Bắc giáp xã Ninh Ích, huyện Ninh Hòa, phía Nam giáp các xã Cam Hải, Cam Tân, thị xã Cam Ranh, phía Tây giáp các xã Diên An, Diên Phú, huyện Diên Khánh, phía Đông giáp Biển Đông.

[sửa] Tên gọi

Có một số cách giải thích nguồn gốc tên gọi Nha Trang. Cách giải thích thuyết phục nhất là: Nha Trang phỏng theo âm tiếng Chăm Ýa Trang (Ýa=nước, nguồn nước, còn dùng để chỉ sông, suối; Trang=cây lau) nghĩa là sông Lau. Sông Lau chính là sông Cái chảy qua Nha Trang ngày nay.

Theo Bồ Thuận trong Sự tích vua Pô Klong Garai hay là sự tích Tháp Chàm (tạp chí Bách Khoa, Sài Gòn) thì người Chăm có câu ca: "Ko ýa ru iku ýa trang" (đầu ở Ninh Hòa, đuôi ở Nha Trang) tả cảnh dân chúng đưa chàng Lac về kinh làm vua thành doàn dài dằng dặc như vậy.

Một số văn bản tiếng Pháp thế kỷ 18 ghi địa danh Nha Trang là Nhatlang (2 lá thư viết năm 1715 và 1718 của Giám mục Marin gửi các Giám đốc Chủng viện), Natlang (Hồi ký về xứ Đàng Trong, 1744 của Pierre Poivre), Nathlang (thư viết năm 1746 của M. Faure).

Địa danh Nha Trang môn đã xuất hiện trong tập bản đồ Việt Nam có tên gọi là Toàn tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư, do họ Đỗ Bá soạn vào nửa cuối thế kỷ 17, trong tập bản đồ khác mang tên Giáp Ngọ niên bình Nam đồ của Đoan Quận công Bùi Thế Đạt vào cuối thế kỷ 17.

Trong Phủ biên tạp lục (1776) của Lê Quý Đôn đã có nhiều tên gọi Nha Trang như đầm Nha Trang, dinh Nha Trang, nguồn Nha Trang, đèo Nha Trang.

[sửa] Lịch sử

Đầu thế kỷ 20, Nha Trang mới chỉ là những làng chài heo hút dọc theo cửa sông Cái. Trước năm 1924, vùng đất mang địa giới hành chính Nha Trang ngày nay còn thuộc huyện Vĩnh Xương, tỉnh Khánh Hòa.

Năm 1924, vua Khải Định ra đạo dụ thành lập thị trấn Nha Trang. Lúc hình thành, thị trấn Nha Trang có 4 làng: Xương Huân, Phương Câu, Vạn Thạnh, Phương Sài.

Ngày 15 tháng 3 năm 1944, vua Bảo Đại ra đạo dụ lấy thêm phần đất làng Phước Hải của huyện Vĩnh Xương sáp nhập vào thị trấn Nha Trang, đổi làng thành phường, nâng thị trấn lên thành thị xã. Thị xã Nha Trang lúc đó có 5 phường: phường đệ nhất (Xương Huân), phường đệ nhị (Phương Câu), phường đệ tam (Vạn Thạnh), phường đệ tứ (Phương Sài), phường đệ ngũ (Phước Hải).

Sau ngày 9 tháng 3 năm 1945, phát xít Nhật đảo chính Pháp cho chuyển cơ quan hành chính tỉnh Khánh Hòa về Nha Trang, tách phần đất Diên Khánh ngày nay ra khỏi huyện Vĩnh Xương. Huyện Vĩnh Xương còn lại phần đất của phường Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Vĩnh Hải và các xã ngoại thành Nha Trang hiện nay. Toàn huyện chia làm 2 tổng Sơn Hà và Xương Hà.

Ngày 28 tháng 8 năm 1956, chính quyền Ngô Đình Diệm ra đạo dụ số 50 bãi bỏ quy chế thị xã, tách Nha Trang thành 2 xã là Nha Trang Đông và Nha Trang Tây thuộc quận Vĩnh Xương.

Ngày 20 tháng 7 năm 1970, tách 2 xã Nha Trang Đông và Nha Trang Tây ra khỏi Vĩnh Xương và lấy thêm các xã Vĩnh Phước, Vĩnh Hải, các ấp Vĩnh Xuân xã Vĩnh Thái, Vĩnh Điềm Hạ xã Vĩnh Hiệp, ấp Ngọc Hội, Ngọc Thảo, Lư Cấm xã Vĩnh Ngọc của quận Vĩnh Xương thành lập thị xã Nha Trang.

Năm 1972, thị xã Nha Tramg được chia làm 2 quận. Quận I có 5 phường là: Vĩnh Thái, Vĩnh Phước, Ngọc Hiệp, Vạn Thạnh, Duy Tân (Xương Huân cũ). Quận II gồm 6 phường là: Phương Sài, Tân Phước, Tân Lập, Phước Hải, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên.

Về phía chính quyền cách mạng, tháng 10 năm 1950, do yêu cầu của phong trào cách mạng, huyện Vĩnh Xương và thị xã Nha Trang được sáp nhập thành liên huyện thị Vĩnh Trang.

Ngày 2 tháng 4 năm 1975, tỉnh Khánh Hòa được giải phóng. Ngày 6 tháng 4 năm 1975 Ủy ban quân quản tỉnh Khánh Hòa tách Vĩnh Trang thành 3 đơn vị hành chính. Vùng đất thị xã Nha Trang trước đây chia làm 2 quận (Quận I và Quận II) và huyện Vĩnh Xương cũ đổi thành quận Vĩnh Xương.

Tháng 9 năm 1975, Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh Khánh Hòa quyết định hợp nhất Quận I và Quận II, lấy thêm các phường Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Vĩnh Hải, Vĩnh Phước của quận Vĩnh Xương thành lập thị xã Nha Trang.

Tháng 4 năm 1975, 2 tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa hợp nhất lại thành tỉnh Phú Khánh. Phần đất của quận Vĩnh Xương nhập vào quận Diên Khánh làm thành huyện Khánh Xương.

Ngày 30 tháng 3 năm 1977, theo Quyết định số 391-QĐ/CP của Hội đồng Chính phủ, lấy 7 xã của huyện Vĩnh Xương cũ là Vĩnh Thái, Vĩnh Ngọc, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Lương, Vĩnh Trung, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Phương cắt ra khỏi huyện Khánh Xương nhập vào thị xã Nha Trang. Đồng thời nâng thị xã Nha Trang lên thành thành phố trực thuộc tỉnh Phú Khánh.

Ngày 1 tháng 7 năm 1989, tỉnh Phú Khánh được tách thành 2 tỉnh Phú YênKhánh Hòa, thành phố Nha Trang trực thuộc tỉnh Khánh Hòa.

Hiện tại dân số Nha Trang vào khoảng 300.000 người và ước tính sẽ tăng lên khoảng 500.000 đến 600.000 người vào năm 2020. Thành phố có thêm nhiều khu đô thị mới ở phía Nam như Hòn Rớ, phía Bắc như Vĩnh Thái và kế hoạch xây khu đô thị phía Tây.

[sửa] Kinh tế

Ngày nay, Nha Trang đã là một trung tâm du lịch khá nổi tiếng của Việt Nam và quốc tế. Kinh tế mũi nhọn của thành phố là dịch vụ du lịch.

[sửa] Giao thông

  • Đường hàng không: Trước đây có thể bay đến Nha Trang và hạ cánh ngay trong thành phố tại sân bay Nha Trang, nguyên là một sân bay quân sự nằm trên đường Trần Phú. Gần đây sân bay đã đóng cửa và khách du lịch có thể tới thành phố biển này bằng sân bay Cam Ranh, cách đó khoảng 40 km.
  • Giao thông nội thành: Nha Trang có 6 tuyến xe bus nội thành và 1 xe bus sân bay, lộ trình trải từ Thành (diên khánh), Hòn Rớ, Chợ Lương Sơn... phục vụ việc đi lại của người dân thành phố.
    • Tuyến 1: Thành (huyện Diên Khánh) - Lê Hồng Phong - Vĩnh Trường
    • Tuyến 2: Thành - Trần Phú - Bình Tân
    • Tuyến 3: Bến xe phía Nam - Bến xe phía Bắc
    • Tuyến 4: Dương Hiến Quyền - Nguyễn Thiện Thuật - Cầu Đá
    • Tuyến 5: Cầu Trần Phú - Tô Hiến Thành - Hòn Rớ 1
    • Tuyến 6: Bến xe phía Nam - chợ Lương Sơn
  • Đường thủy: Nha Trang có cảng Nha Trang, chủ yếu là vận chuyển hành khách qua lại TP Hồ Chí MinhĐà Nẵng.
  • Đường sắt: Ga Nha Trang là một trong những ga lớn trên tuyến đường sắt Bắc Nam của Việt Nam. Tất cả các tuyến tàu lửa đều dừng ở đây. Ngoài các tàu Thống Nhất, còn có 1 tuyến tàu SN1-2 phục vụ nhu cầu đi lại Sài Gòn- Nha Trang của người dân 2 tỉnh.

[sửa] Du lịch

[sửa] Danh lam thắng cảnh

Quanh Nha Trang có một loạt các tour du lịch theo đó du khách có thể như đi thuyền trên sông Cái hay thăm thác Ba Hồ.

  • Dinh Bảo Đại
  • Suối khoáng nóng Tháp Bà: đúng như tên gọi ở đây là nguồn nước khoáng thiên nhiên là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho TP.
  • Đảo Khỉ: từ tháng 4 năm 2006 sẽ có một trường đua ô tô loại nhỏ mở tại đảo Khỉ với đường đua khép kín có tổng chiều dài 300 m. Dự án có vốn đầu tư 1 tỷ đồng do Công ty du lịch Long Phú thực hiện.
  • Bãi tắm dốc Lết
  • Bãi Sạn
  • Hòn Chồng
  • Hòn Ông
  • Hòn Yến
  • Vinpearl Land - Hòn Tre
  • Suối Đổ
  • Suối Tiên
  • Tháp Bà Ponagar Nha Trang
  • Chùa Long Sơn (chùa Phật trắng)
  • Viện Bảo tàng Hải dương học: viện nghiện cứu biển lớn nhất Đông Dương với hàng chục ngàn mẩu sinh vật biển, cùng một thư viện sách khoa học quí hiếm bậc nhất Việt Nam.
  • Vịnh Cầu Đá
  • Thành Cổ Diên Khánh
  • Viện Pasteur Nha Trang
  • Thủy Cung Trí Nguyên

[sửa] Đặc sản

Bên cạnh các sản vật biển, có thể tìm thấy ở Nha Trang hai đặc sản của tỉnh Khánh Hòa là nước yến/yến sào (hay tổ chim yến được chúng làm từ nước rãi của mình) và nem nướng Ninh Hòa.

Ngoài ra,nói đến các món dân dã Nha Trang còn nổi tiếng qua món bún cá hay bánh căng (bánh khọt).Với món bánh canh Nha Trang thì không giống với bất kỳ ở một địa phương nào khác.Nước lèo dược làm từ chất ngọt của cá cộng với bột bánh canh tạo nên một hương vị khó quên.

[sửa] Một số khách sạn

Đường Trần Phú chạy giữa thành phố Nha Trang với các bãi tắm. Nhiều khách sạn nằm trên hè phía tây của đường như: Sunrise Beach Resort (5 sao), Hải Yến, Viễn Đông (sau lưng Hải Yến và có thể đi vào bằng cổng của Hải Yến), Quê Hương 3 sao, Nha Trang Logde & Yasaka Saigon Nhatrang (4 sao) và khách sạn Ana Mandara 4 sao nằm ở hè phía đông đường biển; cùng hàng loạt những khách sạn nhà nghỉ suốt dọc con đường này.

Ngoài ra, ở đảo Hòn Tre nhìn ra vịnh Nha Trang có khu nghỉ mát và khách sạn năm sao Sofitel Vinpearl Resort & Spa, không những là nơi nghỉ dưỡng cao cấp mà còn có công viên giải trí, làng ẩm thực... Trong tháng 12/2006, một hệ thống cáp treo xuyên biển kỷ lục nối từ Bến cảng du lịch Phú Quý ra tới vinpearl Land dài 3320m sẽ được khánh thành. Còn tại Vịnh Ninh Vân, một khu nghỉ mát năm sao và Spa cao cấp được khai trương vào tháng 11 năm 2004 với tên gọi Evason Hideaway at Ana Mandara cũng là một điểm đến của khách du lịch đẳng cấp cao.

[sửa] Bơi lặn

Với du khách nước ngoài, Nha Trang là một điểm bơi lặn đặc biệt được chú ý tới trong khu vực Đông Nam Á. Với khu bảo tồn biển Hòn Mun, Nha Trang nổi tiếng với rất nhiều chủng loại san hô và nhiều loại cá đẹp cũng như quý hiếm. Năm 1995 CLB bơi lặn Blue Diving Club đã được khai sinh tại Nha Trang và 10 năm sau vẫn hoạt động và phát triển. Đến nay đã có 8 CLB đang hoạt động tại Nha Trang, trong đó có 3 CLB được tập đoàn bơi lặn quốc tế PADI công nhận là PADI 5 Star Dive Center:

Với đội ngũ chuyên nghiệp có bằng cấp cao của PADI, các CLB bơi lặn đã và đang là một hoạt động du lịch thu hút khách của thành phố Nha Trang.

Thông tin thêm tại: http://www.nhatrangtravel.com.vn/

[sửa] Tác phẩm viết về Nha Trang

Đã có nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật lấy Nha Trang làm chủ đề vì tính thơ mộng, lãng mạn và xinh đẹp của vùng địa phương này:

Quách Tấn, Xứ Trầm Hương. Lá Bối 1970.

[sửa] Liên kết ngoài

Quách Tấn, Xứ Trầm Hương.Lá Bối 1970.