Hộ khẩu

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Hộ khẩu là một phương thức quản lý nhân khẩu của chính quyền. Trong phương thức này, đơn vị quản lý xã hội là hộ gia đình, tập thể do một chủ hộ chịu trách nhiệm. Sổ hộ khẩu do cơ quan công an cấp. Khi sinh ra, con được nhập theo hộ khẩu của mẹ.

Hộ khẩu có liên quan đến các quyền lợi khác như: phân chia ruộng đất, nhà ở, lương thực, thực phẩm, việc làm, giấy tờ, tiêu chuẩn điện nước, trường học...

Khi thay đổi chỗ ở, người dân phải thực hiện thủ tục thay đổi hộ khẩu. Với người dân nhập cư vào thành phố, việc thay đổi hộ khẩu này còn được gọi là nhập hộ khẩu.

[sửa] Việt Nam

Chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã áp dụng phương thức quản lý theo hộ khẩu từ thập niên 1950. Sau khi Việt Nam thống nhất, từ 1976, phương thức này được tiếp tục áp dụng trên toàn quốc cho đến nay (2006). Dưới thời bao cấp, sổ hộ khẩu cực kỳ quan trọng, vì nó gắn liền với sổ gạo. Do sự biến đổi về cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp hóa của những năm 80, rất nhiều gia đình đã di dân từ nông thôn ra thành thị làm việc cho các cơ quan nhà nước, tuy nhiên do sự rắc rối về hộ khẩu mà có nhiều trẻ em đã không được nhập hộ khẩu theo bố mẹ chúng và như vậy chúng cũng không được chúnh quyền cấp sổ gạo và từ đó hình lên cụm từ những đứa trẻ phải ăn gạo ngoài để chỉ những đứa trẻ mà không được chính quyền chu cấp lương thực như những đứa trẻ khác, do không có hộ khẩu thành thị. Tùy theo từng địa phương trên đất nước Việt Nam lại có những quy định riêng về việc nhập hộ khẩu, đặc biệt là tại các thành phố lơn như Hà Nội và TpHCMC. Rất nhiều trẻ em sinh ra và lớn lên tại Hà Nội và TpHCMC đã không được nhập hộ khẩu tại đây do mẹ chúng chưa có hộ khẩu tại đây. Và khi lớn lên chúng cũng không được đi học gần nhà, mà chúng phải xin học ở một trường ở xa nào đó (dựa vào quen biết của bố mẹ - hoặc bằng cách khác). Vào năm nay (2006), quốc hội và chính quyền nước CHXHCN Việt Nam đang xem xét lại những vấn đề bất cập của hộ khẩu và vấn đề nhập khẩu về các thành phố lớn. Bộ trưởng công an Lê Hồng Anh đã có chỉ thị cho việc nhập khẩu tại các thành phố lớn, tuy nhiên, việc nhập khẩu vào Thủ đô Hà Nội - nơi bộ trưởng đang sống và làm việc - vẫn rất khó khăn do sự sách nhiễu của chính quyền và công an địa phương.

[sửa] Trung Quốc