Chiến dịch biên giới

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

chiến dịch Biên Giới diễn ra từ ngày 16.9.1950 đến cuối tháng 10 .1950 mở đầu bằng trận đánh đồn Đông Khê.

[sửa] Diễn biến

sau 2 ngày đêm chiến đấu trung đoàn 174 và trung đoàn 209 đã làm chủ vị trí quan trọng này khiến cho đường số 4 bị cắt đứt và tỉnh lỵ Cao Bằng bị hoàn toàn cô lập với Lạng Sơn. Vì vậy quân viễn chinh Pháp đã phải rút toàn bộ binh đoàn Bayard do Charton chỉ huy từ Cao Bằng về Thất Khê để hợp quân với một cánh quân khác do Lepager chỉ huy để cùng nhau đánh chiếm Thái Nguyên, hình thành tuyến phòng ngự mới. Nhưng binh đoàn Lepager đã bị các chiến sĩ của đại đoàn 308 chặn đánh và buộc phải dừng lại ở ngay trước Đông Khê. Lepage phải để lại nửa binh đoàn ở phía nam Đông Khê để duy trì sức ép thu hút đối phương vào nhiệm vụ phải bảo vệ Đông Khê; đồng thời nửa binh đoàn còn lại sẽ đi vòng sang tây Đông Khê lên phía bắc đón binh đoàn Charton. Nhưng Bộ tổng chỉ huy QĐND VN đã đoán trước được tình thế chiến dịch và đã dùng đại đoàn 308 chiếm các điểm cao quan trọng ở các ngọn núi Ngọc Trà và Khâu Luông, từ đó bộ đội VN đã khống chế được Đông Khê và đường số 4. Lúc này tướng Giáp quyết định chia cắt binh đoàn Lepager , không để cho đối phương yểm trợ cho nhau và tiêu diệt trước hết bộ phận ở Khâu Luông, Nà Pá. Đến ngày 4.10.1950 tiểu đoàn dù và Tabo của Pháp đã bị thiệt hại nghiêm trọng và buộc phải rút chạy khỏi Khâu Luông chạy về cố thủ với nửa binh đoàn còn lại ở thung lũng Cốc Xá, cách Đông Khê 6 km về phía tây nam để đợi cánh quân của Charton rút về từ Cao Bằng. Bộ Tổng chỉ huy QĐND VN đã điều trung đoàn 209 ( trung đoàn Sông Lô) hành quân lên phía Quang Liệt, phía bắc Đông Khê để chặn đánh binh đoàn Charton đồng thời dung trung đoàn 36 của đại đoàn 308 tấn công tiêu diệt binh đoàn Lepager ở điểm cao 477 cách thung lũng Cốc Xá 3 km về phía tây.


Sau 4 ngày hành quân, đến ngày 6.10 Charton cũng đến được Cốc Xá và bắt lien lạc được với Lepager . Đến lúc này Bộ Tổng chỉ huy QĐND VN nhận định rằng toàn bộ cả hai binh đoàn Charton và Lepager gồm 5 tiểu đoàn đã bị dồn cả vào khu vực Cốc Xá và 477 và lập tức cho đại đoàn 308 bao vây chặt Cốc Xá và 477. trung đoàn 209 chặn ở phía bắc, phía nam trung đoàn 174 chốt chặn đường rút ở Cốc tồn-Khâu Pia. Sáng sớm 6.10 trung đoàn 36 của 308 bắt đầu tấn công Cốc Xá và đến buổi trưa thì gần như toàn bộ binh đoàn Lepager đã bị xoá sổ chỉ còn 650 trên tổng số 2500 người của binh đoàn, số ít còn lại cố chạy sang điểm cao 477 cùng với chỉ huy Lepager. Nhưng tại 477, 5 tiểu đoàn QĐND VN của đại đoàn 308 và của trung đoàn 209 đã vây chặt binh đoàn Charton. Hai bên dành nhau quyết liệt các điểm cao ở đây cho đến khi vào buổi chiều binh đoàn Charton trở nên rối loạn khi biết tin binh đoàn Lepager đã bị xoá sổ. Chỉ huy Charton biết tình hình tuyệt vọng đã tập hợp những người còn sống sót rút khỏi 477 mở đuờng máu về Nà Cao nhưng đến chiều thì viên quan năm này đã bị bắt làm tù binh cùng với toàn bộ ban tham mưu.


Những chiến binh còn lại của Lepager cùng với chỉ huy của mình mất liên lạc với Charton đã tìm cách rút theo đường rừng để về Thất Khê nhưng đến sang ngày 8.10 Đại tá Lepager cũng đã bị các chiến sĩ trung đoàn 88 đại đoàn 308 bắt làm tù binh cùng với các sĩ quan tham mưu của mình. Như vậy là đến sang 8.10.1950 hai binh đoàn chủ lực Charton và Lepager đã bị xoá sổ và trước tình hình này đại tướng Võ Nguyên Giáp đã quyết định bao vây Thất Khê bằng đại đoàn 308, 2 trung đoàn 174 và 209. Trước nguy cơ Thất Khê sẽ lại bị tiêu diệt như Đông Khê, bộ chỉ huy quân viễn chinh Pháp đành phải ra lệnh rút ngay khỏi Thất Khê nhưng vẫn phải chịu những tổn thất nặng nề khi bị 4 tiểu đoàn của 308 cùng toàn bộ trung đoàn 174( Cao Bắc Lạng ) truy kích.

Đến ngày 13.10 quân Pháp phải rút khỏi Na Sầm. Ngày 17.10 rút khỏi Đồng Đăng. 18.10 rút khỏi Lạng Sơn và đến ngày 23.10.1950 quân viễn chinh Pháp phải rút bỏ toàn bộ khỏi phòng tuyến dài 100 km dọc biên giới Trung - Việt từ Đồng Đăng đến tận Tiên Yên –Móng Cái và biên giới Trung- Việt được mở rộng đã tạo điều kiện cho Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà do Hồ Chủ tịch đứng đầu liên lạc và nhận được sự giúp đỡ rất lớn từ khối các nước Xã hội Chủ nghĩa.


Bộ Chỉ huy chiến dịch Biên giới gồm có các ông : Võ Nguyên Giáp; Hoàng Văn Thái; Trần Đăng Ninh; Lê Liêm; Bùi Quang Tạo. Thời gian diễn ra chiến dịch: 16.9 đến ngày 23.10.1950

Hình thức chiến đấu: chiến dịch Biên giới là trận đánh vận động chiến lớn đầu tiên của QĐND VN.

[sửa] Ý nghĩa và tầm quan trọng của chiến dịch

Chiến dịch là trận đánh mở đầu chuyển từ thời kỳ phòng ngự sang thời kỳ tiến công của QĐND VN, tạo điều kiện để nhận được sự chi viện lớn về vũ khí, quân trang quân dụng từ Trung Quốc và các nước XHCN. ( dựa theo hồi ký “Đường tới Điện Biên Phủ “ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp)