Vũng Tàu
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Vũng Tàu, một thành phố ven biển trực thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ở vùng Đông Nam Bộ Việt Nam, và là một địa chỉ du lịch nổi tiếng.
Vũng Tàu cách Thành phố Hồ Chí Minh 125 km về phía Đông Nam. Nếu nhìn theo chiều Bắc Nam, Vũng Tàu nằm ở khúc quanh đang đổi hướng từ Nam sang Tây của phần dưới chữ S (bản đồ Việt Nam) và nhô hẳn ra khỏi đất liền như một dải đất có chiều dài khoảng 14 km và chiều rộng khoảng 6 km. Đây là nơi người ta có thể ngắm nhìn biển Đông cả khi mặt trời mọc lúc lẫn hoàng hôn.
Vũng Tàu nằm trên bán đảo cùng tên và có cả đảo Long Sơn.
Diện tích Vũng Tàu: 140,1 km², gồm 13 phường và 1 xã (Long Sơn). Dân số Vũng Tàu: 241.500 người (năm 2003).
Vũng Tàu có Núi Lớn cao 245 m và Núi Nhỏ, còn gọi là núi Tương Kỳ hay núi Tao Phùng cao 170 m. Trên Núi Nhỏ có ngọn hải đăng cao 18 m, chiếu xa tới 30 hải lý.
Mục lục |
[sửa] Lịch sử
Trước kia vùng đất này là bãi lầy, nơi thuyền buôn nước ngoài thường vào trú đậu nên gọi là Vũng Tàu. Các nhà hàng hải Bồ Đào Nha khi đi qua mũi đất này đã lấy tên Thánh Giắc đặt cho nó, do đó người Pháp gọi nơi này là Cap Saint Jacques (mũi đất mang tên Thánh Giắc), tiếng Việt là Cap Xanh Giắc. Người Việt theo đó gọi là Cấp (gốc tiếng Pháp: Cap) hoặc Ô Cấp (gốc tiếng Pháp: au Cap). Hiện nay mũi đất cực nam của Vũng Tàu có tên gọi là mũi Nghinh Phong.
Vũng Tàu cũng từng có tên là Tam Thoàn hay Tam Thắng để ghi lại sự kiện thành lập ba làng đầu tiên ở đây: Thắng Nhất, Thắng Nhị, Thắng Tam. Chữ Tam Thắng là biến âm của Tam Thoàn, tức Ba Thuyền.
Vũng Tàu từng thuộc trấn, sau là tỉnh Biên Hòa thời nhà Nguyễn. Thời vua Gia Long (1761-1820), khi nạn hải tặc Mã Lai hoành hành tại vùng biển này là mối đe dọa cho các thương nhân vùng Gia Định, vua đã gửi ba đội quân đến dẹp loạn và cho phép ba tướng cầm đầu cùng quân lính ở lại mở đất. Theo sắc của vua Minh Mạng năm 1822, chính 3 ông đội Phạm Văn Dinh, Lê Văn Lộc, Ngô Văn Huyền thuộc ba đội binh (Tam Thoàn) đã thành lập ba làng đầu tiên: Thắng Nhất, Thắng Nhị, Thắng Tam.
Ngày 10 tháng 2 năm 1859 tức mồng 8 Tết Kỷ Mùi, quan quân nhà Nguyễn đã khai hỏa lần đầu tiên những khẩu súng thần công đặt ở pháo đài Phước Thắng, cao 30 m và cách bờ biển Bãi Trước gần 100 m, bắn vào đoàn chiến thuyền của liên quân Pháp- Tây Ban Nha do tướng Rigault de Genouilly chỉ huy trên đường vào xâm lược Nam Kỳ, mở đầu cuộc kháng chiến chống quân Pháp ở Nam Kỳ. Trong trận này Thống chế Trần Đồng, Tổng chỉ huy lực lượng thủy lục quân nhà Nguyễn đã hy sinh.
Năm 1876 Vũng Tàu thuộc tiểu khu Bà Rịa, nằm trong khu vực (circonscription) Sài Gòn, theo nghị định phân chia hành chính của thực dân Pháp.
Ngày 1 tháng 5 năm 1895 Thống đốc Nam Kỳ ra nghị định tách thị xã Cap Saint Jacques ra khỏi tiểu khu Bà Rịa để lập thành phố tự trị (commune autonome) Cap Saint Jacques. Đến ngày 20 tháng 1 năm 1898, Cap Saint Jacques hợp nhất trở lại với tiểu khu Bà Rịa thành khu Cap Saint Jacques cho đến năm 1899 lại tách ra thành hai đơn vị hành chính độc lập. Ngày 14 tháng 1 năm 1899 khu Cap Saint Jacques thành lập tổng Vũng Tàu gồm 7 xã.
Năm 1901, dân số Vũng Tàu là 5.690 người, trong đó có gần 2.000 người di cư từ miền Bắc vào, sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt thủy hải sản.
Ngày 1 tháng 4 năm 1905 theo nghị định của Toàn quyền Đông Dương, Cap Saint Jacques trở thành đại lý hành chính thuộc tỉnh Bà Rịa.
Năm 1928 Cap Saint Jacques trở thành tỉnh riêng, rồi đến năm 1934 tỉnh Cap Saint Jacques lại hạ cấp xuống thành thành phố (commune).
Theo sắc lệnh 147/NV của Việt Nam Cộng Hòa ngày 22 tháng 10 năm 1956, tỉnh Bà Rịa và thành phố Vũng Tàu hợp nhất thành tỉnh Phước Tuy. Đến ngày 8 tháng 9 năm 1964, quận Vũng Tàu trở thành thị xã Vũng Tàu. Thị xã Vũng Tàu có 5khu phố.
Ngày 30 tháng 5 năm 1979 thị xã Vũng Tàu trở thành thủ phủ của đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo mới được thành lập. Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu được thành lập, thì thị xã Vũng Tàu trở thành thành phố trực thuộc tỉnh và là tỉnh lỵ tỉnh này.
[sửa] Kinh tế
Vũng Tàu có hai thế mạnh về phát triển dầu khí và du lịch.
Nằm trên bờ của một khu vực giàu dầu khí, Vũng Tàu hay cả tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nói chung là tỉnh xuất khẩu dầu khí lớn nhất Việt Nam. Dầu khí đương nhiên đóng góp chủ yếu vào GDP của tỉnh và của Vũng Tàu.
Thành phố này là nơi có trụ sở của liên doanh dầu khí Việt-Nga Vietsovpetro.
Đây là thành phố duy nhất ở Việt Nam còn tồn tại làng Nga, hay khu vực gồm nhà tập thể dành cho các chuyên gia Nga làm việc trong lĩnh vực khai thác dầu khí sinh sống cùng gia đình và trường học cho con em họ.
Nhiều cửa hàng bên cạnh làng Nga hay các cơ quan thuộc liên doanh dầu khí Vietsovpetro ở Vũng Tàu mang biển hiệu bằng hai thứ tiếng: tiếng Việt và tiếng Nga.
Nghề thủ công sản xuất hàng mỹ nghệ của Vũng Tàu cũng khá phát triển. Những đồ trang sức được làm công phu từ các sản phẩm như vỏ ốc đồi mồi,... phục vụ du khách.
[sửa] Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh
Vũng Tàu là khu nghỉ mát ven biển đầu tiên ở Việt Nam được lập lên dành cho giới quan lại. Khách sạn Arduzer được xây và những năm 1870 được dành cho giới chức cầm quyền của Pháp.
[sửa] Bãi biển
Vũng Tàu có những bãi biển lý tưởng để nghỉ mát mà thiên nhiên đã ban tặng như:
- Bãi Sau: Nằm phía Nam Vũng Tàu, còn có tên là Thùy Vân, chạy dài gần 10 km. Đây là một trong những bãi biển đẹp của Việt Nam, bãi cát dài phẳng, nước biển sạch và sóng lớn;
- Bãi Trước: Còn gọi là bãi Tầm Dương, bởi những hàng dừa chạy dọc theo bờ biển. Giống như một vịnh nhỏ ít sóng và có hình vòng cung khá đẹp;
- Bãi Dâu: Còn gọi là bãi Phương Thảo, dài 3 km, thơ mộng và tĩnh mịch;
- Bãi Dứa: Còn gọi là bãi Hương Phong, một bãi tắm nhỏ nhưng khá xinh xắn.
[sửa] Chùa Thích ca Phật đài
Đây là một trong những ngôi chùa lớn nhất của Vũng Tàu. Cổng chùa được xây dựng công phu bằng xi măng cốt thép, trên bằng đá hoa khắc 4 chữ "Thích ca Phật đài", trong Chùa có Bảo Tháp, tượng Phật tổ ngồi trên toà sen và nhiều di vật của đạo Phật và là một công trình kiến trúc độc đáo.
[sửa] Bạch Dinh (Villa Blanche)
Năm 1898, Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer đã cho xây Bạch Dinh trên nền pháo đài Phước Thắng từng khai hỏa bắn vào tàu chiến Pháp gần 50 năm trước. Bạch Dinh là một công trình kiến trúc La Mã 3 tầng, cao 19 m, lưng tựa vào Núi Lớn. Tại đây hiện còn lưu giữ 19 khẩu thần công.
[sửa] Giao thông
Có đường hàng không (sân bay Vũng Tàu), có hệ thống đường thủy (tàu cao tốc chạy nhiều chuyến hàng ngày nối Vũng Tàu với Thành phố Hồ Chí Minh).
Quốc lộ 51A nối Vũng Tàu với thị xã Bà Rịa.
[sửa] Liên kết ngoài
- Vũng Tàu trên trang chính thức của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu
- Vũng Tàu trong Từ điển Bách khoa Việt Nam