Trung ương Cục miền Nam

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trung ương Cục miền Nam là cơ quan đại diện cho Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trực tiếp lãnh đạo miền Nam Việt Nam trong thời kỳ 1951-1954 và 1961-1975.

Mục lục

[sửa] Thời kỳ 1951-1954

Khi Đảng Lao động Việt Nam ra công khai từ Đại hội II (1951), thì Trung ương Cục miền Nam ra đời, thay cho Xứ ủy Nam Bộ có từ năm 1946. Bí thư Trung ương Cục là Lê Duẩn, vốn là Bí thư Xứ ủy Nam Bộ. Phó Bí thư là Lê Đức Thọ, sau là Phạm Hùng. Các ủy viên: Phạm Hùng, Ung Văn Khiêm, Hà Huy Giáp, Nguyễn Văn Kỉnh. Cơ quan ngôn luận chính thức là báo Nhân Dân miền Nam.

Đến tháng 9 năm 1954, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định giải thể Trung ương Cục miền Nam và lập lại Xứ ủy Nam Bộ.

[sửa] Thời kỳ 1961-1975

Hội nghị lần thứ III Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa III) Đảng Lao động Việt Nam, họp ngày 23 tháng 1 năm 1961 đã quyết định thành lập Trung ương Cục miền Nam thay cho Xứ ủy Nam Bộ, được thành lập tháng 10 năm 1954. Trung ương Cục miền Nam (TWCMN) là một bộ phận của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam tại chiến trường miền Nam Việt Nam, có nhiệm vụ :...Căn cứ vào nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và Bộ Chính trị về cách mạng miền Nam mà đề ra chủ trương, chính sách, phương châm, kế hoạch công tác và chỉ đạo cụ thể ở miền Nam. TWCMN có các phiên hiệu là B2, R, Ông Cụ, dùng để bảo mật trong chiến trường. Địa bàn chỉ đạo lúc đầu là cả miền Nam Việt Nam, tức từ vĩ tuyến 17 trở vào, đến năm 1965 điều chỉnh lại chỉ còn phụ trách từ Khu VI (gồm Lâm Đồng, Bình Thuận, Ninh Thuận)trở vào đến Cà Mau. Từ Ninh Thuận trở ra do Trung ương Đảng trực tiếp chỉ đạo.

Tháng 10 năm 1961 tại căn cứ Mã Đà, miền Đông Nam Bộ - vùng Trị An ngày nay - TWCMN họp phiên đầu tiên gồm có các ông: Nguyễn Văn Linh (Mười Cúc), Võ Toàn (Võ Chí Công, Năm Công), Phan Văn Đáng (Hai Văn), Trần Lương (Trần Nam Trung, Hai Hậu), Phạm Văn Xô (Hai Xô), Phạm Thái Bường (Ba Bường), Võ Văn Kiệt (Sáu Dân), Nguyễn Đôn, Trần Văn Quang (Bảy Tiến), Trương Chí Cường (Tư Thuận). Năm 1963, Trần Văn Trà (Tư Chi) vào thay Trần Văn Quang ra Trung ương.

Hội nghị bầu ra ban thường vụ gồm 5 người với chức vụ sau:

  • Nguyễn Văn Linh - Bí thư TWCMN
  • Võ Chí Công - Phó bí thư TWCMN
  • Phan Văn Đáng - Phó bí thư TWCMN
  • Phạm Văn Xô - Ủy viên thường vụ
  • Trần Lương - Ủy viên thường vụ

Các ông Nguyễn Đôn và Trương Chí Cường được cử làm Bí thư và Phó Bí thư Khu V. Đặc biệt hội nghị quyết định thành lập các T1, T2, T3, T4... thay cho các liên tỉnh ủy trước kia; quyết định chuyển căn cứ từ Mã Đà về bắc Tây Ninh. Lúc này Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam đã thành lập ngày 20 tháng 12 năm 1960 nhưng chưa có lãnh tụ, do đó hội nghị tập trung chỉ đạo việc giải thoát luật sư Nguyễn Hữu Thọ. Việc giải thoát thành công tại Phú Yên và cuối tháng 11 năm 1961, luật sư Nguyễn Hữu Thọ về đến bắc Tây Ninh. Tháng 2 năm 1962 Đại hội lần thứ I Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam được tổ chức và luật sư Nguyễn Hữu Thọ được bầu làm Chủ tịch.

Tháng 10.1964, Nguyễn Chí Thanh, Đại tướng, Ủy viên Bộ Chính trị được Trung ương cử vào làm Bí thư Trung ương Cục, kiêm Bí thư Quân ủy Miền. Ông truyền đạt nghị quyết Trung ương 9 khóa III, điều chỉnh lại công tác tổ chức chỉ đạo, từ nay TWCMN phụ trách trực tiếp từ Ninh Thuận vào đến Cà Mau, phân công Võ Chí Công về khu V làm Bí thư Khu ủy, kiêm Chính ủy quân khu.

Đầu năm 1965, Trần Độ (Chín Vinh) được Trung ương cử vào bổ sung thêm cho Trung ương Cục.

Tháng 7.1967, Nguyễn Chí Thanh đột ngột qua đời do bị đau tim. Phạm Hùng, Ủy viên Bộ Chính trị được Trung ương cử vào thay thế. Tiếp đó, Hoàng Văn Thái (Mười Khang), Ủy viên Trung ương Đảng, được Trung ương cử vào làm Phó Bí thư TWCMN, kiêm Phó Bí thư Quân ủy Miền.

Đầu năm 1968, Lê Đức Thọ, Ủy viên Bộ Chính trị được Trung ương cử vào làm Phó Bí thư TWCMN, nhưng đến tháng 5.1968 được chuyển sang công tác ngoại giao. Vào thời kỳ này Nguyễn Văn Linh kiêm thêm Bí thư Khu trọng điểm gồm Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định và một số huyện của các tỉnh phụ cận.

Cuối tháng 9.1975, TWCMN hoàn thành sứ mệnh lịch sử.

[sửa] Các Bí thư TWCMN

  • Lê Duẩn (1951-1954)
  • Nguyễn Văn Linh (1961-1964)
  • Nguyễn Chí Thanh (1964-1967)
  • Phạm Hùng (1967-1975)

[sửa] Văn phòng TWCMN

Là cơ quan bảo đảm mọi hoạt động của TWCMN. Ngay sau khi TWCMN ra đời, các cơ quan, ban ngành , đoàn thể ... giúp việc cho TWCMN cũng đươc thành lập, trong đó có Văn Phòng TWCMN (tháng 10 năm 1961). Đây là cơ quan tham mưu, tổng hợp; bảo vệ và phục vụ trực tiếp các hoạt động của TWCMN,đồng thời chịu sự chỉ đạo trưc tiếp của Thường vụ TWCMN.

Cơ cấu tổ chức và nhân sự của cơ quan Văn phòng TWCMN gồm có nhiều khối:

  • Khối Văn phòng - C15: Nơi đây đặt ban lãnh đạo Văn phòng, đồng thời toàn bộ cán bộ của TWCMN sống và làm việc tại bộ phận này. Hiện nay khu di tích TWCMN được xây dựng và tôn tạo tại Khối Văn phòng - C15 khi xưa. Khi mới thành lập ban lãnh đạo văn phòng gồm có:
  1. Lê Vụ (Bảy Thành) - Chánh Văn phòng
  2. Châu Quốc Tuấn (Ba Kiếng) - Phó Chánh Văn phòng
  3. Nguyễn Văn Đậu (Bảy Xuội) - Phó Chánh Văn phòng
  4. Bảy An - Phó Chánh Văn phòng

Sau nhiều lần luân chuyển và bổ sung, đến năm 1972, lãnh đạo Văn phòng TWCMN gồm có:

  1. Châu Quốc Tuấn - Chánh Văn phòng
  2. Vũ Đức (Tám Nhân) - Phó Chánh Văn phòng
  3. Nguyễn Văn Sáu (Sáu Bằng) - Phó Chánh Văn phòng
  4. Phạm Ngọc Lân (Mười Tê) - Phó Chánh Văn phòng
  5. Tô Bửu Giám (Năm Giám) - Phó Chánh Văn Phòng
  • Khối Nghiên cứu,Thống kê-tổng hợp - C16: Khối này lúc đầu là tổ, bộ phận, do chánh văn phòng quản lý, sau lập thành Ban Nghiên cứu do TWCMN trực tiếp chỉ đạo. Trưởng ban: Vũ Đức (Tám Nhân), tháng 3 năm 1973 ra Bắc , ông Lê Thái Hiệp lên thay. Các Phó ban gồm: Nguyên Văn Tuấn (Ba Tuấn); Trần Quang Chiêu (Ba Văn).Các thành viên :Phạm Dân (Ba Hương) , Nguyễn Bá Thọ (Mười Trận) , Nguyễn Văn Tốt (Hai Bình) , Lê Văn Thâm (Chín Sanh) , Đào Phúc Lộc (Năm Đời,Năm Thu) , Nguyễn Tấn Khế (Mười Sương) , Tăng Anh Dũng (Sáu Thơ) , Nguyễn Thị Nga (Bà Tám Chí) , Nguyễn Thanh Cương (Tư Cương) , Nguyễn Văn khá (Sáu Việt) , Vũ Ngọc Lân (Tám Lân) , Nguyễn Văn Chí (Sáu Chí) , Sáu Lực , Năm Thạnh , Nguyễn Ngọc Sơn (Chín Cầm) , Lê Trí Dũng , Huỳnh Thanh Xuân ... . Đây là cơ quan tham mưu, có nhiều đóng góp đắc lực cho sự chỉ đạo của TWCMN.

Hình ảnh cán bộ, nhân viên Văn Phòng TWCMN có tại trang Web này.