Chôan-chiu
Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Chôan-chiu-chhī ūi-tī Tiong-kok Hok-kiàn-séng tang-lâm-pō·, Tâi-ôan-hái-kiap sai-hōaⁿ, tang-keng 117-tō· 25-hun kàu 119-tō· 05-hun, pak-úi (北纬)24-tō· 30-hun kàu 25-tō· 56-hun, tang-sai chóng-khoah 153 kong-lí, lâm-pak chôan-tn̂g 157 kong-lí. Chôan-chiu kah Tâi-ôan "keh-hái-sio-khòaⁿ", siōng-kīn--e, lī Tâi-ôan kan-nā 97 hái-lí. Chôan-chhī thó·-tē bīn-chek 11015 pêng-hong kong-lí.
Bo̍k-lo̍k |
[siu-kái] Tē-lí
Chôan-chiu-chhī óa-soaⁿ khò-hái, ū kôan-soaⁿ, ū pêⁿ-iûⁿ; ū hô-liû, ū hái-káng. Khî-tiong 1000 kong-chhioh í-siōng ê tōa-soaⁿ 455-chō, chú-iàu hun-pò· tī Tek-hōe, Éng-chhun, An-khoe, Lâm-oaⁿ ê soaⁿ-khu. Tē-hûn soaⁿ-me̍h chū tang-pak hiòng sai-lâm chhun-tn̂g, chú-hong kôan 1856 kong-chhioh, hō·-lâng pí-lūn chòe " Hok-kiàn ê tiong-chit " (閩中屋脊).
Chôan-chiu hái-hōaⁿ-sòaⁿ oan-kiau khiok-chiat, tōa-to-sò· sī giâm-chio̍h hái-hoaⁿ, chôan-tn̂g tāi-iok 421 kong-lí. Kang-oan 4-ūi, sī Bî-chiu-oan, Chôan-chiu-oan, Chhim-hō·-oan kah Ûi-thâu-oan; lēng-gōa koh-ū khang-kháu 14-ūi.
[siu-kái] Hêng-chèng tan-ūi
- Lí-siâⁿ (鲤城区)
- Hong-te̍k (丰泽区)
- Lo̍k-kang (洛江区)
- Chôan-káng (泉港区)
- Chìn-kang-chhī (晋江市)
- Chio̍h-sai-chhī (石狮市)
- Lâm-oaⁿ (南安市)
- Hūi-oaⁿ (惠安县)
- An-khoe (安溪县)
- Éng-chhun (永春县)
- Tek-hòe (德化县)
- Kim-mn̂g (金门县 County/hun-tī)
[siu-kái] Jîn-kháu, gú-giân
Se-gôan 1997-nî té, Chôan-chiu-chhī jîn-kháu chóng-sò· ta̍t-kàu 646-bān lâng, kî-tiong chhī-khu jîn-kháu 21.8-bān, chôan-chhī jîn-kháu, Hàn-cho̍k siāng-chē, chhiàm 99% khah-ke, sió-sò· bîn-cho̍k chú-iàu sī Hôe-chok, Bông-kó·-cho̍k, Sia-cho̍k, Miâu-cho̍k. Chôan-chiu siâⁿ-hiuⁿ thong-iōng ê gú-giân sī Phó·-thong-ōe kah Bân-lâm-gú.
Chôan-chiu sī chhut-miâ ê kiâu-hiong kah Tâi-ôan-lâng ê chó·-che̍k-tē. Bo̍k-chiân lâi-kóng, chó·-ke Chôan-chiu ê hôa-kiâu ū 620-gōa-bān lâng, Káng-Ò tông-pau 75-bān lâng. Hái-gōa chin-chōe keng-chè-kài kah kho-ki bûn-hòa-kài ê miâ-lâng, chó·-ke tī Chôan-chiu. Chôan-chiu ê hôa-kiâu chı̍p-tiong tī Tang-lâm-a. Tâi-ôan Hàn-jîn ū 44.8% ê lâng chó·-che̍k sī Chôan-chiu. Chôan-chiu kah Tâi-ôan, huih-me̍h siong-chhin, bûn-hòa sio-kâng, gí-giân sio-thong.
[siu-kái] Bûn-hòa
Chôan-chiu sī Tiong-kok Kok-būn-īⁿ thâu-chı̍t-phoe kong-pò· 24-ê le̍k-sú bûn-hòa bêng-siâⁿ chi-chı̍t. sī Tiong-kok kó·-tāi "tong-hong tē-it tōa-káng", sī "hái-siōng si-tiû chi-lō·" ê khí-tiám.
Chhiáⁿ cham-khó Bân-lâm bûn-hòa