Kim-chheⁿ
Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Kim-chheⁿ (Venus) sī lī Ji̍t-thaû tē 2 hn̄g ê he̍k-chheⁿ (planet). I sī tē-kiû-hêng he̍k-chheⁿ (terrestrial planet), toā-sè kap kiat-kò͘ lóng chin chhan-chhiūⁿ Tē-kiû (Earth), ū lâng kóng i sī Tē-kiû ê "chí-moē he̍k-chheⁿ". He̍k-chheⁿ ê kúi-tō (planetary orbit) lóng sī tn̂g-ko-îⁿ (ellipse), m̄-koh Kim-chheⁿ--ê siōng îⁿ, i ê lī-sim-lu̍t (eccentricity) bô kaù 1%. Kim-chheⁿ phēng Tē-kiû khah oá Ji̍t-thaû, kiàn khoàⁿ tō kap Ji̍t-thaû kāng hiòng, tio̍h àm-thaû-á iah beh thiⁿ-kng hit kúi tiám-cheng chiah khoàⁿ ē tio̍h, Kim-chheⁿ ê khan-tn̂g-kak (elongation) ke̍k-ke sī 47.8°. Kim-chheⁿ kng ê sî ji̍t--sî mā khoàⁿ ē tio̍h; chit chióng ji̍t--sî khoàⁿ ē-tit tio̍h--ê chóng-á-kiōng-á Goe̍h-niû (Moon) kap Kim-chheⁿ niā. Kim-chheⁿ mā hō-chò Khé-bêng-chheⁿ, Thaù-chá-chheⁿ (Morning Star), iah sī Àm-thaû-chheⁿ (Evening Star). Àm-sî chún-nā khoàⁿ tio̍h Kim-chheⁿ, i koat-tēng sī Goe̍h-niû lia̍h-goā thiⁿ-téng siōng-kài kng--ê.
Thài-iông-hē |
---|
![]() |
Chheⁿ: Ji̍t-thaû |
He̍k-chheⁿ: Chúi-chheⁿ | Kim-chheⁿ | Tē-kiû | Hoé-chheⁿ | Bo̍k-chheⁿ | Thó͘-chheⁿ | Thiⁿ-ông-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ |
É-he̍k-chheⁿ: Ceres | Mê-ông-chheⁿ | Eris |
Sió-bu̍t-thé: Sió-he̍k-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ goā chheⁿ-thé | Tn̂g-boé-chheⁿ |
Oē-chheⁿ: Goe̍h-niû | Hoé-chheⁿ ê | Bo̍k-chheⁿ ê | Thó͘-chheⁿ ê | Thiⁿ-ông-chheⁿ ê | Hái-ông-chheⁿ ê |
Tīn: Sió-he̍k-chheⁿ-toà | Kuiper-toà | Sàn-loān îⁿ-poâⁿ | Oort-hûn |
Chhiáⁿ chham-khó thian-bûn bu̍t-thé, thài-iông-hē ê chheⁿ-thé lia̍t-toaⁿ, chiàu poàⁿ-kèng pâi iah sī chiàu chit-liōng pâi |