Beringlandbrug

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Beringlandbrug tydens die laat 'Weichselien'
Vergroot
Beringlandbrug tydens die laat 'Weichselien'
Beringlandbrug tydens ontgletseringsperiode
Vergroot
Beringlandbrug tydens ontgletseringsperiode
Beringlandbrugarea vandag
Vergroot
Beringlandbrugarea vandag

Die Beringlandbrug, ook bekend as Beringië, was 'n landbrug, ongeveer 1600 km van noord na suid op sy grootste punt, wat die hedendaagse Alaska en oostelike Siberië op verskillende tye gedurende ystydperke verbind het.

Die Beringstraat, die Tsjoektsjensee ten noorde daarvan en die Beringsee in die suide, is almal vlak seegebiede. Tydens globale verkoelingsiklusse, soos die mees onlangse ystydperk, word genoeg water in die Arktiese en Antarktiese ysdoppe opgeneem dat 'n gevolglike daling in 'eustatiese' seevlakke, vlak seebodems blootlê. Ander landbrue in die wêreld is op soortgelyke manier geskep en weer oorstroom: 14 000 jaar tevore was die hedendaagse Australiese vasteland met Nieu-Guinee en Tasmanië verbind, die Britse Eilande was 'n uitbreiding van die Europese vasteland oor 'n droë Engelse Kanaal, en die droë bodem van die Suid-Sjinese See het Sumatra, Java en Borneo aan die Asië vasteland verbind.

Die Beringlandbrug is betekenisvol vir 'n aantal redes, byvoorbeeld dat dit menslike migrasie na die Amerikas vanaf Asië omtrent 12 000 jaar gelede moontlik gemaak het. Seevarende kusgemeenskappe kon dalk ook baie vroeër oorgegaan het, maar wetenskaplike mening oor die saak bly verdeeld en kusgebiede wat beslissende inligting sou kon verskaf lê nou onder honderde meters water in die see. Landdiere kon ook deur Beringië migreer, en bring sodoende soogdiere wat in Asië geëvolueer het, na Noord-Amerika, soogdiere soos leeus en jagluiperde, het geëvolueer tot nou uitgestorwe endemiese Noord-Amerikaanse spesies, en kameelagtige diere (Camelidae), wat in Noord-Amerika ontwikkel het is na Asië uitgevoer (en het later in hulle tuiste Noord-Amerika uitgesterf) .

Deur die styg en val van seevlakke wêreldwyd is die landbrug in verskeie periodes van die pleistoceen blootgelê. Daar word gemeen dat die "Beringiëlandbrug" bestaan het in beide die vergletsering van 35 000 v.C. en die meer onlangse periode, 22 000-7 000 jaar terug. Teen c. 6000 jaar terug het die kuslyne rofweg hulle huidige vorms aangeneem.

Beringië se ekologie het konstant aangepas by die veranderende klimaat wat sodoende bepaal het watter plante en diere kon oorleef. Die landmassa was beide 'n versperring sowel as 'n brug: gedurende kouer tydperke, het gletsers vermeerder en neerslagvlakke gedaal. Gedurende warmer intervalle het wolke, reën, en sneeu, grondtipes en afwateringspatrone verander. Fossiel oorblyfsels wys dat die voorkoms van sparre, berke en populiere vroeër verder gestrek het as wat hedendaags die geval is, wat daarop dui dat daar periodes was waartydens die klimaat warmer en natter was. Mastodon, wat van struike/bossies afhanklik was vir kos, was skaars in die oop droë toendralandskap kenmerkend van Beringië gedurende die kouer periodes. In die toendra, het mammoete ook floreer.

[wysig] Eksterne skakels

[wysig] Verwysings

  • Pielou, E. C., After the Ice Age : The Return of Life to Glaciated North America 1992

[wysig] Sien ook

  • Weichselien
  • Pleistoceen