Украіна
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго, для гэтага націсьніце спасылку «Рэдагаваць». |
Украі́на (па-ўкраінску: Україна) — дзяржава ўва Ўсходняй Эўропе, мяжуе з Беларусяй на поўначы, Расеяй на ўсходзе, Вугоршчынай, Польшчай і Славаччынай на захадзе, Румыніяй і Малдовай на паўднёвым захадзе. Амываецца Чорным і Азоўскім морамі на поўдні.
|
|||||
Нацыянальны дэвіз: няма | |||||
![]() |
|||||
Афіцыйная мова | украінская | ||||
Сталіца | Кіеў | ||||
Найбуйнейшы горад | Кіеў | ||||
Урад
Прэзыдэнт
Прэм'ер-міністар |
Рэспубліка Віктар Юшчанка Віктар Януковіч |
||||
Плошча - Агульная - % вады |
43-е месца ў сьвеце 603.700 км2 нязначны |
||||
Насельніцтва - Агульнае (2004) - Шчыльнасьць |
25-е месца ў сьвеце 47.732.079 80/км² |
||||
СУП - Агульны (2004) - на душу насельніцтва |
53-е месца ў сьвеце $82,7 млрд $1.748 |
||||
Валюта | Грыўня ([[ISO 4217|]] ) |
||||
Часавы пас - улетку |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) |
||||
Незалежнасьць -Атрыманая |
Ад СССР 24 жніўня 1991 |
||||
Дзяржаўны гімн | Ще не вмерла Україна | ||||
Аўтамабільны знак | UA | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .ua | ||||
Тэлефонны код | +380 |
||||
[рэдагаваць] Назва
Асноўны артыкул: Назвы Украіны
Існуюць дзьве асноўныя версіі паходжаньня назвы Украіны.
Першая версія палягае ў тым, што назва «Украіна» азначае «ля краю», ля мяжы (сугучна рускаму «окраина»), бо ўкраінскі этнас сфармаваўся на польска-татарскім памежжы.
Прыхільнікі другой версіі сцьвяржаюць, што назва «Украіна» паходзіць ад слова «краіна» і прыводзяць той факт, што гэтая назва з'яўляецца ў гістарычных дакументах значна раней, чым узьнікла казацтва.
[рэдагаваць] Гісторыя
Асноўны артыкул: Гісторыя Украіны
Гаворачы аб гісторыі Украіны, трэба ўлічваць той факт, што тэрыторыя Украіны сфармавалася ў 1954 годзе, а дагэтуль яна ніколі не была адзінай ў сёньняшніх межах. Яе часткі часам належалі да дзяржаў абсалютна розных культур.
[рэдагаваць] Даславянскі перыяд (да VIII ст.)
На ўзьбярэжжы Крыму з VIII ст. да н.э. ўзьнікаюць грэцкія калоніі, галоўныя зь якіх - Херсанес (каля Севастопаля) і Пантыкапей - паступова сталі цэнтрамі дзяржаўных фармаваньняў. Гэтыя землі з I ст. да н.э. трапілі пад уплыў Рыму.
На стэпавай частцы Украіны пануюць качавыя плямёны: кімерыйцы (IX ст. да н.э. - VII ст. да н.э.), скіфы (VII - III стст. да н.э.), сарматы (III ст. да н.э. - III ст. н.э.).
Аб насельніках паўночнай Украіны гэтага часу вядома зусім мала.
[рэдагаваць] Перыяд Кіеўскай Русі і Візантыйскай імперыі (VIII - XIV стст.)
З IV ст. пачынаецца эпоха Вялікага Перасяленьня народаў. Праз украінскія стэпы праходзяць плямёны готаў, потым - гунаў, яшчэ пазьней - аланаў.
З VIII стагоддзя Паўночную і цэнтральную Украіну засяляюць усходнеславянскія плямёны, сярод якіх былі паляне, драўляне, севяране ды інш. Паступова на гэтых землях фармуецца гэтак званая Кіеўская Русь - першае ўсходнеславянскае дзяржаўнае ўтварэньне. З 862 г. Кіеўскай Русьсю кіруе варажская дынастыя Рурыкавічаў. Найбольшы росквіт Кіеўскай Русі прыпадае на X ст., калі Кіеў пазбаўляецца ад хазарскай залежнасьці, а потым і цалкам зьнішчае Хазарыю як дзяржаву. Зрабіўшы гэта, Кіеў, аднак, адкрыў прычарнаморскія стэпы для пранікненьня качавых плямёнаў: печанегаў, торкаў ды полаўцаў (кіпчакоў), якія прынесьлі старажытнарускай дзяржаве багата клапот.
З XII ст. Кіеўская Русь распадаецца на асобныя княствы. На тэрыторыі Украіны найгалаўнейшымі княствамі былі Кіеўскае, Чарнігаўскае, Галіцкае ды Валынскае.
У XIII ст. праз Кіеўскую Русь праходзяць орды мангола-татар. Карыстаючыся феадальнай раздробленасьцю, яны досыць лёгка падаўляюць супраціў мясцовых князёў і абкладаюць рускія гарады даніной.
Антычныя гарады чарнаморскага ўзьбярэжжа пасьля распаду Рымскай імперыі трапляюць пад палітычны і культурны ўплыў Візантыі. Найбуйнейшым горадам тут застаецца Херсанес (у сярэднявечча вядомы як Херсон). У XII ст. у горнай частцы Крыму ўзьнікла дзяржава Феадора, на базе насельнікаў якой узьнікла народнасьць крымскіх грэкаў, або феадарытаў. Яе помнікамі з'яўляюцца пячорныя гарады Крыму - Чуфут-Кале, Эскі-Кермен ды інш. Стэпавы Крым з XIII ст. трапляе пад уладу татар.
[рэдагаваць] Польска-літоўскі і турэцкі перыяд (XIV ст. - канец XVIII ст.)
З XIV стагоддзя мангола-татарская дзяржава, галоўным чынам праз міжусобіцы, аслабляецца. Затое Літоўскае княства, ўзьнікшы ў XIII ст., істотна ўзмацняцца ад часоў княжаньня Гедыміна (пачатак XIV ст.) Ён устанавіў пратэктарат над Кіеўскім княствам.
У 1362 г. літоўскі князь Альгерд разьбіў татар у бітве на Сініх Водах і прыяднаў Кіеў да Вялікага княства Літоўскага. Гэтая падзея мела вялікае сімвалічнае значэньне, бо Літва, як і Масква, прэтэндавала на званьне пераемніка Кіеўскай Русі, і на пачатку была бясспрэчным лыдэрам у «зьбіраньні» рускіх земляў.
З канца XIV ст. пачынаецца палітычная і культурная экспансія Польшчы. У 1387 г. Польшча захоплівае Галічыну.
З канца XV ст. узмацняецца Маскоўская дзяржава, якая ў канцы XV - пачатку XVI стст. захапіла ў Літвы частку земляў.
З XV ст. на літоўска-крымскім памежжы ўзьнікае казацтва, якое аказала вырашальны ўплыў на фармаваньне украінскага этнасу. Этнічная тэрыторыя Украіны, выцягнутая з захаду на ўсход, і цяпер прыкладна адпавядае былой мяжы між Літвою (Польшчаю) ды Крымскім ханствам.
У 1569 г., карыстуючыся цяжкім становішчам Літвы, якая вяла вайну з Масквой, Польшча захоплівае Валынь, Падляшша, украінскае Палесьсе і Кіеўшчыну, г.зн. усе украінскія землі, якія дагэтуль належалі Літве.
У 1596 г. была заключаная берасьцейская царкоўная вунія, паводле якой Кіеўская мітраполія перайшла пад уладу Рыма.
Палітыка апалячваньня ды акаталічваньня прывяла да антыпольскіх паўстаньняў на ўкраінскіх землях. Наймацнейшае зь іх, пад кіраўніцтвам Багдана Хмяльніцкага, пачалося ў 1648 г. Пасьля шэрагу паразаў Хмяльніцкі быў вымушаны перайсьці пад пратэктарат Масквы, што адбылося ў 1654 г. на Пераяслаўскай радзе. Гэтая падзея выклікала руска-польскую вайну, у выніку якой да Расіі адыйшлі значныя тэрыторыі, у тым ліку горад Кіеў.
Крым з XV стагоддзя цалкам падпарадкоўваецца Крымскаму ханству, адной з рэштак Залатой Арды і пратэктарату Турцыі. На базе нашчадкаў мангола-татар, а таксама іншых народнасьцяў, тут фармуецца крымскататарскі этнас, які складаў большасьць на паўвостраве аж да сталінскай дэпартацыі 1944 году. Акрамя ўласна Крыму, ханства займала тэрыторыі украінскага Прычарнамор'я і Прыазоў'я, а таксама вялікую частку сёньняшняга Краснадарскага краю Расіі.
У XVIII ст. як Польшча, так і Крымскае ханства аслаблі і сталі ахвярамі агрэсіўных суседзяў. У выніку трох падзелаў Польшчы (1772 - 1795 гг.) украінскія землі Польшчы адыйшлі да Расіі, акрамя Галічыны, якая адыйшла да Аўстрыі.
Крымскае ханства было анексаванае Расіяю ў 1783 г.
[рэдагаваць] Перыяд Расійскай і Аўстрыйскай імперыяў (канец XVIII ст. - 1917)
З канца XVIII ст. і да Першай Сусьветнай вайны украінскімі землямі валодалі Расія і Аўстрыя.
На украінскіх тэрыторыях з канца XVIII ст. пачынаецца рух украінскага адраджэньня. Найбольш ён быў пашыраны на аўстрыйскіх тэрыторыях (Галічына) - празь меньшую жорсткасьць тамтэйшага рэжыму - дзе дзейнічалі Іван Франко, Міхайла Грушэўскі ды іншыя выдатныя асобы украінскага адраджэньня.
[рэдагаваць] Савецкі перыяд (1917 - 1991)
Першая сусьветная вайна прывяла да краху некалькіх імперыяў, у ліку якіх былі Расія і Аўстрыя і, такім чынам, дала падняволеным народам шанц на самавызначэньне.
17 сакавіка 1917 г., хутка пасьля Лютаўскай рэвалюцыі ў Расіі, была створаная Украінская Цэнтральная Рада. 20 лістапада 1917 г. была створаная Украінская Народная Рэспубліка, а 25 студзеня 1918 г. была абвешчаная яе незалежнасьць. На аўстрыйскай тэрыторыі была створаная Заходнеукраінская рэспубліка, якая прыядналася да УНР.
У той жа час, 25 сьнежня 1917 г. у Харкаве бальшавікі старылі альтэрнатыўную УНР, якая ў 1919 г. была пераназваная ва Украінскую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку. Пачалася барацьба паміж гэтымі дзьвума дзяржавамі. УССР апіралася на бальшавікоў, а УНР - спачатку на немцаў, а потым - на палякаў. У выніку Галічына і Валынь адыйшлі да Польшчы, Закарпацьце - да Чэхаславакіі, Буковіна і Бесарабія - да Румыніі, а на большай частцы Украіны ўсталявалася савецкая ўлада. Крым быў уключаны ў склад РСФСР на правах аўтаномнай рэспублікі.
У 1922 г. УССР ўвайшла да складу СССР.
У 1934 г. сталіца УССР была перанесеная з Харкава ў Кіеў.
У 1938 г. ў выніку падзелу Чэхаславакіі Закарпацьце адыйшло да Венгрыі.
У верасьні 1939 г. украінскія землі, што належалі Польшчы, былі занятыя савецкай арміяй і прыеднаныя да УССР. У 1940 г. да УССР была далучаная Паўночная Буковіна і Паўднёвая Бесарабія.
У 1941 - 1942 гг. тэрыторыя Украіны была акупаваная нямецкімі войскамі. Нацысцкія ўлады ўсталявалі жорсткі акупацыйны рэжым. Былі зьнічшаныя сотні тысячаў мірных жыхароў. У 1943 - 1944 гг. Украіна была вызваленая ад нацыстаў.
Пасьля Вялікай Айчынай Вайны да Украіны было далучанае Закарпацьце. Частка Галічыны была перададзеная Польшчы.
У 1954 г. да складу Украіны быў перададзены Крым.
[рэдагаваць] Сучасны (незалежны) перыяд (з 1991 г.)
24 жніўня 1991 г. Вярхоўная Рада Украіны абвесьціла незалежнасьць Украіны, якая была пацьвержаная на ўсеукраінскім рэферэндуме 1 сьнежня 1991 г. У сьнежні гэтага ж года было падпісанае белавежскае пагадненьне аб скасаваньні СССР і стварэньні Садружнасьці Незалежных Дзяржаў, да складу якой ўвайшла і Украіна.
Першым прэзідэнтам незалежнай Украіны стаў Леанід Краўчук.
Пасьля развалу СССР былыя савецкія рэспублікі, у тым ліку і Украіна, трапілі ў глыбокі крызіс, які прывёў да зьбядненья насельніцтва, гіперінфляцыі, масаваму безпрацоўю.
У 1992 г. адбыўся царкоўны раскол, калі былы Мітрапаліт Украіны Філарэт абвесьціў сябе Кіеўскім Патрыярхам. Кіеўскі патрыярхат ня быў вызнаны ніводным зь іншых праваслаўных патрыярхатаў, але быў падтрыманы украінскімі ўладамі, што паглыбіла раскол украінскага грамадзтва.
У 1994 г. на датэрміновых прэзідэнцкіх выбарах перамогу атрымаў Леанід Кучма. Ён кіраваў краінай 10 гадоў.
28 червеня 1996 г. Вярхоўная Рада ўхваліла Канстытуцыю Украіны.
У лістападзе 2004 г. адбыліся прэзідэнцкія выбары, на якіх перамогу атрымаў Віктар Януковіч. Але яго супернік Віктар Юшчанка ня вызнаў вынікі выбараў, заявіўшы аб іх фальсіфікацыі. Яго падтрымалі шырокія колы грамадзтва, асабліва на захадзе, а таксама ЗША і краіны Еўрасаюзу. Юшчанка пачаў кампанію грамадзянскага супраціву, вядомую як Памяранчавая Рэвалюцыя. Яе вынікам стала скасаваньне вынікаў выбараў і правядзеньне паўторнага галасаваньня, у якім перамог Юшчанка. Адначасна Вярхоўная Рада ўхваліла зьмены да Канстытуцыі, зьмяніўшы выбарчую сістэму і пазбавіўшы Прэзідэнта шэрагу паўнамоцтваў, у тым ліку права фармаваньня ўраду.
У сакавіку 2006 г. адбыліся парламенцкія выбары, на якіх найбольшую колькасьць галасоў набрала Партыя Рэгіёнаў Віктара Януковіча. Але партыі Віктара Юшчанкі («Наша Украіна») ды яго паплечніцы пад час Памяранчавай Рэвалюцыі Юліі Цімашэнка разам набралі прыкладна такую ж колькасьць галасоў. У выніку вырашальнаю стала пазіцыя больш дробных партыяў. Калі перагаворы аб стварэньні кааліцыі між «памяранчавымі» партыямі зайшлі ў глухі кут, Сацыялістычная партыя Аляксандра Мароза перайшла ад «памяранчавага» блоку да Партыі Рэгіёнаў і разам зь імі ды камуністамі стварыла Антыкрызісную кааліцыю. Прэм'ер-міністрам Украіны стаў Віктар Януковіч.
[рэдагаваць] Палітыка
[рэдагаваць] Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел
Асноўны артыкул: Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Украіны
Тэрыторыя Украіны ўключае:
- 24 вобласьці
- 1 аўтаномную рэспубліку (Крым)
- 454 гарады, у т.л. 172 гарады абласнога (рэспубліканскага ў Крыме) падпарадкаваньня і 2 гарады дзяржаўнага падпарадкаваньня (Кіеў і Севастопаль)
- 490 раёнаў
- 118 раёнаў у гарадах
- 889 пасёлкаў гарадзкога тыпу
- 10272 сельскіх рад
- 28619 населеных пунктаў сельскага тыпу
Найбуйнейшай тэрытарыяльнай адзінкай Украіны з'яўляецца вобласьць. Падобны да абласнога статус мае аўтаномная рэспубліка (Крым) ды гарады дзяржаўнага падпарадкаваньня (Кіеў і Севастопаль), але гэты статус мае асаблівасьці, якія вызначаюцца асобнымі законамі.
Вобласьці, а таксама буйныя гарады Ўкраіны дзеляцца на раёны. Раёны складаюцца з сельскіх рад.
Старшыні абласных і раённых дзяржаўных адміністрацыяў прызначаюцца Прэзідэнтам Украіны; старшыні гарадзкіх, пасялковых ды сельскіх рад абіраюцца непасредна насельніцтвам адпаведных терытарыяльных адзінак. Старшыня (прэм'ер-міністр) Крыму прызначаецца Вярхоўнай Радай Крыму і пагоджуецца з Прэзідэнтам Украины.
[рэдагаваць] Геаграфія
Асноўны артыкул: Геаграфія Украіны
Украіна займае плошчу 603,7 тыс. кв.км. і займае па гэтаму паказчыку першае месца сярод краінаў, што цалкам разьмешчаныя ў Еўропе (еўрапейская плошча Расіі значна большая, але Расія разьмешчаная ў Еўропе толькі часткова). Плошча тэрытарыяльных вод Украіны - 20 тыс. кв.км. Крайнія пункты Украіны:
- на захадзе: горад Чоп, Закарпацкая вобласьць
- на ўсходзе: сяло Чырвоная Зорка, Луганская вобласьць
- на поўначы: сяло Грымяч, Чарнігаўская вобласьць
- на поўдні: мыс Сарыч, Паўднёвы бераг Крыму
Геаграфычны цэнтр Украіны знаходзіцца ля мястэчка Добравялічкаўка Кіраваградзкай вобласьці.
Геаграфічныя суседзі Украіны - Расія, Беларусь, Польшча, Славакія, Венгрыя, Румынія і Малдова. Агульная працягласьць дзяржаўнай мяжы Украіны - 6500 км. На поўдні Украіна мае выхад да Чорнага і Азоўскага мораў.
95% тэрыторыі Украіны займаюць раўніны, у тым ліку 70% - нізіны і 25% - узвышша. На тэрыторыі Украіны знаходзяцца два горныя масівы: Карпаты і Крымскія горы. На Керчанскім паўвостраве ёсьць брудавыя вулканы. Найвышэйшы пункт Украіны - гара Гаверла (Карпаты) - 2061 м. над роўням мора.
Найглыбшае возера Украіны - Сьвіцязь (найбуйнейшае з Шацкіх вазёраў, валынскае Палесьсе): 58,4 м. Найбуйшейшае возера Украіны - Сасык (Кундук), Адэская вобласьць: 210 кв.км.
Найдаўжэйшая рака Украіны - Днепр: 2285 км, па тэрыторыі Украіны - 981 км. Іншыя буйныя рэкі - Днестр, Паўночны Буг. Гэтыя рэкі належаць да басейна Чорнага мора. Тэрыторыю Украіны кранаюць таксама басейны Дунаю (басейн Чорнага мора), Дону (басейн Азоўскага мора) ды Заходняга Бугу (басейн Балтыйскага мора).
[рэдагаваць] Эканоміка
Асноўны артыкул: Эканоміка Украіны
За структураю ВВП асноўную частку эканомікі Украіны складае абробчая прамысловасьць (40,23% агульнага аб'ёму вырабу ВВП). Сельская гаспадарка складае 10,58%, транспарт і сувязь - 9,29%, гандаль - 8,83%.
[рэдагаваць] Прамысловасьць
[рэдагаваць] Сельская гаспадарка
[рэдагаваць] Транспарт і сувязь
[рэдагаваць] Гандаль
[рэдагаваць] Іншыя галузі
[рэдагаваць] Зьнешнія эканамічныя сувязі
[рэдагаваць] Эканамічны падзел
Тэрыторыя Украіны падзяляецца на тры эканамічныя рэгіёны:
- усходні (данецка-падняпроўскі). Тут сканцэтраваная асноўная частка цяжкой прамысловасьці, разьмешчаныя найбуйнейшыя прамысловыя цэнтры
- заходне-цэнтральны. Найбольш разьвітая лёгкая і харчовая прамысловасьць
- паўднёвы. Пашыванае судабуваваньне, партовая індустрыя, а таксама рэкрэяцыйная дзейнасьць
[рэдагаваць] Дэмаграфія
[рэдагаваць] Агульная даныя
Агульная колькасьць насельніцтва Украіны, за данымі перапісу 2001 г., складае 48 млн. 457 тыс. чалавек. Гэта на 3 мільёны менш, чым у 1989 г., калі праводзіўся папярэдні перапіс.
Гарадзкое насельніцтва складае 32,6 млн. чалавек або 67,2% ад агульнай колькасьці насельніцтва. Суданосіны між гарадзкім і сельскім насельніцтвам з 1989 г. не зьмяніліся.
Колькасьць гарадоў ва Ўкраіне - 454; гэта на 20 болей, чым у 1989 г. Ва Ўкраіне 5 гарадоў з насельніцтвам больш за мільён жыхароў: Кіеў, Харкаў, Днепрапетроўск, Данецк і Адэса.
Дынаміка зьмены ўзроставага складу насельніцтва за апошняе дзесяцігоддзе была абумоўленая зьніжэньнем нараджальнасьці і зьніжэньнем сярэдняй працягласьці жыцьця. Праз гэтыя фактары зьнізілася доля жыхароў як наймалодшага, так і найстарэйшага (больш 80 гадоў) узросту. Адбаваецца працэс старэньня насельніцтва.
[рэдагаваць] Нацыянальны і моўны склад
Нацыянальны склад насельніцтва Ўкраіны ў параўнаньні з 1989 г. зьмяніўся на карысьць тытульнай нацыі: 37,5 млн., або 77,8% жыхароў назвалі сябе ўкраінцамі, што на 5% больш, чым у 1989 г. Другім па колькасьці народам застаюцца расіяне: у 2001 г. іх было 8,3 млн., або 17,3% (у 1989 г. - 22,1%). Колькасьць беларусаў зьменьшылася ў параўнаньні з 1989 годам больш чым на 50%, але яны застаюцца трэцім па колькасьці народам Украіны: 275,8 тыс. жыхароў. Найбольш павялічылася за перыяд з 1989 па 2001 г. колькасьць крымскіх татараў: у 2001 г. іх было 248,2 тыс. чалавек - гэта ў 5,3 разоў больш, чым у 1989 г. Найбольшы адток насельніцтва адбыўся сярод яўрэяў: у 2001 г. іх засталося 103,6 тыс. - амаль у 5 разоў менш, чым у 1989 г.
Усяго за данымі перапісу 2001 г. ва Ўкраіне пражывалі прадстаўнікі 130 розных нацыяў.
Насельніцтва розных нацыянальнасьцяў нераўнамерна разьмеркаванае па тэрыторыі Украіны.
Украінцы складаюць большасьць ва ўсіх рэгіёнах Украіны, акрамя гораду Севастопалю (дзе іх 22,4%) і Крыма (24,3%).
Доля расійскага насельніцтва найбольшая ва усходніх і паўднёвых рэгіёнах: Севастопаль - 71,6%, Крым - 58,3%, Луганская вобласьць - 39%, Данецкая вобласьць - 38,2%; найменшая - ў заходніх рэгіёнах: Ровенская вобласьць - 2,6%, Валынская - 2,4%, Івана-Франкоўская - 1,8%, Тэрнопальская - 1,2%.
Амаль ва ўсіх рэгіёнах Украіны ўкраінцы і расіяне з'яўляюцца дзьвума найбольшымі за колькасьцю народамі. Выключэньнямі з'яўляюцца:
- Закарпацкая вобласьць. Тут другой па колькасьці жыхароў нацыянальнасьцю пасьля ўкраінцаў з'яўляюцца венгры: 151,5 тыс.; гэта 12,1% насельніцтва вобласьці і 97% колькасьці ўкраінскіх венграў. Трэція па колькасьці румыны: 2,6% насельніцтва вобласьці;
- Чарнавіцкая вобласьць. Другой і трэцяй па колькасьці насельнікаў нацыянальнасьцямі з'яўляюцца адпаведна румыны (114,6 тыс. - гэта 12,5% насельніцтва вобласьці 76% усіх румынаў Украіны) і малдаване (67,2 тыс. - 7,3% насельніцтва вобласьці).
Даволі шматнацыянальнай з'яўляецца таксама Адэская вобласьць. Тут жыве 150,6 тыс. баўгараў (6,1% насельніцтва вобласьці і 74% колькасьці ўкраінскіх баўгараў), 123,7 тыс. малдаванаў (адпаведна 5% і 48%), а таксама 27,6 тыс. гагаузаў (1,1% і 87%).
У Крыму жыве 98% крымскіх татар Украіны; тут яны складаюць 12% насельніцства.
У Данецкай вобласьці пражываюць 77,5 тыс. грэкаў - гэта 85% ўсяго грэцкага насельніцтва Ўкраіны. Тут іх доля складае 1,6%.
67,5% насельнікаў Украіны назвалі ўкраінскую мову роднай. 29,6% назвалі такой рускую мову.
[рэдагаваць] Гістарычныя сымбалі
[рэдагаваць] Культура
Асноўны артыкул: Культура Украіны
[рэдагаваць] Рознае
[рэдагаваць] Зьнешнія спасылкі
- Довідники про сучасну Україну (па-украінску)
- Назви нашої території і народу (па-украінску)
- Історія української культури (па-украінску)
Краіны Эўропы |
---|
Азэрбайджан | Альбанія | Андора | Армэнія | Аўстрыя | Баўгарыя | Беларусь | Босьнія і Герцагавіна | Бэльгія | Ватыкан | Вугоршчына | Вялікабрытанія | Гішпанія | Грузія | Грэцыя | Данія | Ірляндыя | Ісьляндыя | Італія | Казахстан¹ | Кіпр | Латвія | Летува | Ліхтэнштайн | Люксэмбург | Малдова | Мальта | Манака | Нарвэгія | Нідэрлянды | Нямеччына | Партугалія | Польшча | Расея¹ | Рэспубліка Македонія | Румынія | Сан-Марына | Славаччына | Славенія | Сэрбія | Турцыя¹ | Украіна | Фінляндыя | Францыя | Харватыя | Чарнагорыя | Чэхія | Швайцарыя | Швэцыя | Эстонія |
Залежныя тэрыторыі: Акратыры | Выспа Мэн | Гернсі | Гібралтар | Ян Маен | Джэрсі | Дэкелія | Свальбард | Фарэрскія выспы |
¹ Часткова знаходзіцца ў Азіі |