Ангельскае зелле
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Анге́льскае зе́лле (па-лацінску: Pimenta dioica) — прыправа, якая вырабляецца з недаспелых і высушаных пладоў піментавага дрэва, якое належыць да роду міртавых (Myrtaceae). Плод — цёмная ягада з двума насеннямі.
[рэдагаваць] Гісторыя
У першыню з еўрапейцаў знойдзена іспанцамі ў канцы XV – пачатку XVI стагоддзя на выспах Карыбскага мора і памылкова прынятая за перац, з гэтага паходзіць іспанская (pimenta) і лацінская (Pimenta officinalis) назвы — перац. Дадавалася ацтэкамі ў шакалад. Шырокавядомай у Еўропе стала з канцу XVII стагоддзя. Водарам нагадвае гваздзіку і цынамон, а вастрынёй — перац, таму ў англійскай мове за гэтай прыправай замацавалася вызначэнне „all spice“ („усе спецыі“).
[рэдагаваць] Уласцівасці
Высушаныя ягады ўтрымліваюць 3,5 – 5 % эфірнага алею, у склад якога ўваходзяць эўгенол (60 – 80 %), метылеўгенол, экваліптол, ліналол і іншыя субстанцыі. Вырошчваецца пераважна ў Паўднёвай і Цэнтральнай Амерыцы, галоўныя экспарцёры да сённяшняга дня — Ямайка і Барбадос. Вялікія плантацыі знаходзяцца таксама ў Паўднёва-ўсходняй Азіі.
[рэдагаваць] Выкарыстанне
У кухні выкарыстоўваецца як прыправа да мясных страваў, каўбас, марынадаў. Некалькі цэлых ці змеленых зярнятак, даданых да тлустых соусаў, надаюць ім прыемны водар. Ужываецца таксама як прыправа да страў з гародніны і рыбы. Было прынята дадаваць ангельскае зелле у дэсерты і печыва. Слынны бенедыктынскі лікёр (Benedictine Chartreuse), які вырабляўся і ў бенедыктынскіх кляштарах у ВКЛ, гатаваўся з выкарыстаннем ангельскага зелля (традыцыя вырабу гэтага лікёру адноўленая ў Літве ў другой палове XX стагоддзя). Эсенцыя ангельскага зелля выкарыстоўваецца таксама ў касметычнай, парфумернай і фармацэўтычнай вытворчасці.
- Артыкул створаны з дапамогай матар'ялаў з: Алег Дзярновіч, праект «Наша Ежа»