Язэп Гашкевіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Язэп Гашкевіч

Язэп (Іосіф, Восіп) Антонавіч Гашкевіч (1814 - 5 кастрычніка 1872) - расейскі дыплямат, вучоны-мовазнавец, дасьледчык Японіі і Кітая, натураліст, арыенталіст.

Гашкевіч нарадзіўся ў Менскім павеце ў сям’і сьвятара. Скончыў Менскую духоўную сэмінарыю, Пэтэрбурскую духоўную акадэмію (1839).

У 1839-1849 у складзе Расейскай духоўнай місіі ў Пэкіне. Дасьледаваў культуру Кітая, вывучаў кітайскую, карэйскую і японскую мовы. Адначасова займаўся пытаньнямі астраноміі і мэтэаралёгіі, сабраў калекцыю насечнікаў. У якасьці драгамана (перакладчыка) суправаджаў на фрэгаце "Палада" дыпляматычную місію Я.В. Пуцяціна ў Японію (1852-1855). 3ь яго ўдзелам заключаны расейска-японская дамова 1855. Па дарозе зь Японіі захоплены ў палон ангельцамі (з прычыны Крымскай вайны 1853-1856), знаходзіўся ў Ганґ-Конґу, потым у Вялікай Брытаніі. У 1856 вярнуўся ў Расею.

У 1858-1865 першы расейскі консул у Японіі (на Хакадатэ), адначасова выкладаў у Хакадацкай расейскамоўнай школе. Адзін зь першых замежнікаў, якому дазволілі наведаць унутраную Японію, у тым ліку двор сёгуна (правіцеля Японіі) у Эда (цяпер Токіё). Пасьля адмены ў Японіі забароны на пропавед хрысьціянства, Гашкевіч зьвярнуўся ў Сынод з просьбаю даслаць годнага сьвятара. Дасланы быў айцец Мікалай Касаткін, пазьней кананізаваны Праваслаўнаю Царквою як сьвяціцель Мікалай Японскі. У 1865 Гашкевіч з сям’ёй вярнуўся на радзіму. У 1867 выйшаў у адстаўку і жыў у маёнтку Малі (цяпер Астравецкі р-н), дзе працягваў займацца ўсходняй філялёгіяй.

Шматлікія калекцыі флёры і фаўны Паўднёвай Афрыкі і Паўднёва-Усходняй Азіі, сабраныя ў час падарожжаў, Гашкевіч перадаў Заалягічнаму музею Акадэміі Навук у Пэтэрбурґу. Выдадзены ім першы ў Расеі "Японска-расейскі слоўнік" (1857, разам з Тацібана Каосай) адзначаны мэдалём Пэтэрбурґскай АН і Дзямідаўскай прэміяй. Яго імём названы апісаныя ім невядомыя раней віды насечнікаў, затока у Паўночнай Карэі (па-карэйску Чосанман).

Гэты тэкст напісаны пры дапамозе матэрыялаў старонкі Гісторыя Беларусі. Асобы.