Ружанец
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Ру́жанец (на лаціне Rosarium - ружавы кветнік) - гэта адзін са спосабаў малітвы на вяровіцы або пацерках, пасьлядоўнасьць якой адлічваецца, нібы па пялёстках ружы, што разгортваецца ярусамі па пяць малітваў у кожным.
Ружанцам завецца таксама нізка асаблівым чынам змацаваных пацерак (драўляных, касцяных, бурштынавых і інш.), дзе кожнаю пацеркаю адзначаецца асобная малітва.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
У старажытнасьці быў цудоўны звычай ахвяраваць асабліва годным людзям вянкі, сплеценыя з ружаў. Хрысьціяне ўшаноўвалі Хрыста, Маці Божую і сьвятых, складаючы ружавыя вянкі на іхніх алтарах.
Ружанец - гэта малітва спалучаная з роздумам пра падзеі з жыцьця Ісуса і Панны Марыі, што ўтвараюць чатыры часткі Ружанца - радасныя таямніцы, пакутныя таямніцы, таямніцы сьвятла і хвалебныя. Сам спосаб малітвы прыйшоў з хрысьціянскага Ўсходу, дзе зьявіўся прыкладна ў ІІІ стагодзьдзі.
У VI стагодзьдзі гэтую ўсходнюю традыцыю перанялі манахі Заходняй Царквы, дзе гэты звычай малітвы атрымаў лацінскую назву Pater noster (ад першых словаў малітвы "Ойча наш..."; адсюль і беларускія "пацеркі"). У ХІІІ стагодзьдзі сьвятому Дамініку зьявілася Багародзіца і паказала вяровіцу, у якой 150 пацерак былі падзеленыя на дзясяткі. Сучасная форма Ружанца ўсталявалася ў 1470-х гадах праз дамініканцаў Алана Рупскага і Якуба Шпрэнгера і была ўпершыню надрукаваная ў 1481 годзе. У 1520 годзе яна была зацьверджаная папам Львом Х і названа Ружанцам Блаславёнай Дзевы Марыі. У 1917 годзе, калі Багародзіца зьявілася ў Фаціме, яна настойліва прасіла ўсіх вернікаў маліцца на ружанцы. У 2002 годзе Сьвяты Айцец Ян Павал Другі у сваім Апостальскім Лісьце "Rosarium Virginis Mariae" (Ружанец Дзевы Марыі) дадаў да традыцыйных таямніцаў Ружанцу яшчэ таямніцы сьвятла, у якіх позірк малельніка зьвяртаецца на фундаментальныя падзеі з жыцьця Збаўцы.
Ружанец - "вянок ружаў" - быццам з найлепшых кветак, сплецены з найдаражэйшых малітваў: "Ойча наш...", якой навучыў нас сам Госпад Ісус Хрыстос, і "Багародзіца Дзева...", якою віталі Марыю Божы пасланец Арханёл Гаўрыіл і сьвятая Лізавета, маці Яна Хрысьціцеля.
[рэдагаваць] Як маліцца на ружанцы?
Звычайна Ружанец пачынаецца ўступнымі малітвамі, якія гаворацца на крыжыку і пяці першых пацерках.
Узяўшы ў рукі ружанец, робім на сабе знак крыжа і кажам:
У імя Айца, і Сына, і Духа Сьвятога. Амэн.
На крыжыку чытаем Апостальскі Сымбаль (Вызнаньне) веры.
Веру ў Бога, Айца ўсемагутнага, Творцу неба і зямлі, і ў Ісуса Хрыста, Сына Яго адзінага, Госпада нашага, які быў зачаты ад Духа Сьвятога, нарадзіўся з Дзевы Марыі, замучаны пры Понцкім Пілаце, укрыжаваны, памёр і быў пахаваны; зышоў у пекла, на трэці дзень уваскрос з памерлых, узышоў на неба, сядзіць праваруч Бога Айца ўсемагутнага, адтуль прыйдзе судзіць жывых і памерлых. Веру ў Духа Сьвятога, сьвятую Царкву паўсюдную, еднасьць сьвятых, адпушчэньне грахоў, уваскрашэньне цела, жыцьцё вечнае. Амэн.
Цяпер на першай пацерцы кажам:
Ойча наш, каторы ёсьць у небе, сьвяціся iмя Тваё, прыйдзi валадарства Тваё, будзь воля Твая як у небе, так i на зямлi. Хлеба нашага штодзённага дай нам сёньня, і адпусьцi нам грахі нашыя, як i мы адпускаем вiнаватым нашым, і ня ўводзь нас у спакусу, але збаў нас ад злога. Бо Тваё валадарства, і сіла, і слава, Айца, і Сына, і Духа Сьвятога, цяпер і заўсёды і на вякі вякоў. Амэн.
Далей - адна за адной тры пацеркі.
На першай пацерцы кажам:
Слава Айцу, Які стварыў, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амэн. Багародзіца Дзева, радуйся, ласкі поўная Марыя, Госпад з Табою. Блаславёная Ты між жанчынаў і блаславёны плод улоньня Твайго, бо Ты нарадзіла Збавіцеля душ нашых. Сьвятая Марыя, Маці Божая, маліся за нас грэшных цяпер і ў гадзіну сьмерці нашае. Амэн.
На другой пацерцы:
Слава Сыну, Які нас збавіў, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амэн. Багародзіца Дзева, радуйся, ласкі поўная Марыя, Госпад з Табою. Блаславёная Ты між жанчынаў і блаславёны плод улоньня Твайго, бо Ты нарадзіла Збавіцеля душ нашых. Сьвятая Марыя, Маці Божая, маліся за нас грэшных цяпер і ў гадзіну сьмерці нашае. Амэн.
На трэцяй пацерцы:
Слава Духу Сьвятому, Які нас прасьвятліў і ў сьвятой веры ўмацаваў, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амэн. Багародзіца Дзева, радуйся, ласкі поўная Марыя, Госпад з Табою. Блаславёная Ты між жанчынаў і блаславёны плод улоньня Твайго, бо Ты нарадзіла Збавіцеля душ нашых. Сьвятая Марыя, Маці Божая, маліся за нас грэшных цяпер і ў гадзіну сьмерці нашае. Амэн.
На наступнай пацерцы:
Слава Айцу, і Сыну, і Духу Сьвятому, як было спрадвеку, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў. Амэн.
Ружанец складаецца з чатырох частак, у кожную з якіх уваходзяць пяць таямніцаў. У кожнай таямніцы на першай асобнай пацерцы гаворыцца "Ойча наш...", на дзесяці змацаваных разам пацерках - дзесяць "Багародзіца Дзева...", і на наступнай, асобнай пацерцы - "Слава Айцу і Сыну..."
На гэтай жа пацерцы гаворыцца і малітва, якую прасіла дадаваць пасля кожнае дзесяткі Маці Божая падчас свайго аб'яўленьня ў Фаціме: "О мой Ісус, прабач нам грахі нашыя, захавай нас ад агню пякельнага, правядзі ўсе душы на неба і дапамажы асабліва тым, каму найбольш патрэбна Твая міласэрнасьць". На гэтай жа пацерцы гаворыцца таксама і "Ойча наш..." наступнай таямніцы.
Пацеркі, якімі мы карыстаемся, маюць пяць дзесяткаў, падзеленых між сабою пяцьцю асобнымі пацеркамі. Таму, перабраўшы іх адзін раз, мы можам памаліцца толькі адну частку Ружанца. Каб згаварыць яго цалкам, неабходна перабраць пацеркі чатыры разы.
На пачатку кожнай таямніцы звычайна прыгадваем яе сэнс і разважаем аб жыцьці Ісуса і Марыі. Разважаньне - найважнейшы момант Ружанца. Без яго Ружанец падобны да цела без душы. Гэты вянок малітваў і разважаньняў называюць яшчэ "малым Эвангельлем", "лесьвіцаю ў неба".
[рэдагаваць] Таямніцы Ружанца
[рэдагаваць] Частка І. Радасная
Таямніца 1. Дабравешчаньне Найсьвяцейшай Багародзіцы
Таямніца 2. Адведзіны сьвятой Лізаветы
Таямніца 3. Нараджэньне Госпада нашага Ісуса Хрыста
Таямніца 4. Ахвяраваньне Ісуса Хрыста ў сьвятыні
Таямніца 5. Ісус знойдзены ў Ерузалімскім Храме
[рэдагаваць] Частка ІІ. Сьвятла
Таямніца 1. Хрост Госпада нашага Ісуса Хрыста ў Ярдане
Таямніца 2. Ісус аб'яўляе сябе на вясельлі ў Кане
Таямніца 3. Абвяшчэньне Валадарства Божага і заклік да навяртаньня
Таямніца 4. Перамяненьне Госпада Ісуса на гары Табор
Таямніца 5. Устанаўленьне Эўхарыстыі
[рэдагаваць] Частка ІІІ. Жалобная
Таямніца 1. Малітва ў Гэтсіманскім садзе
Таямніца 2. Бічаваньне Ісуса Хрыста
Таямніца 3. Укаранаваньне Хрыста цярновым вянком
Таямніца 4. Крыжовая дарога на Кальварыю
Таямніца 5. Укрыжаваньне і сьмерць
[рэдагаваць] Частка ІV. Хвалебная
Таямніца 1. Уваскрасеньне Хрыста
Таямніца 2. Унебаўшэсьце Хрыста
Таямніца 3. Спасланьне Духа Сьвятога
Таямніца 4. Унебаўзяцьце Найсьвяцейшай Панны Марыі
Таямніца 5. Укаранаваньне Найсьвяцейшай Панны Марыі