Στήλη της Ροζέττας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Στήλη της Ροζέτας στο Βρετανικό Μουσείο
Μεγέθυνση
Η Στήλη της Ροζέτας στο Βρετανικό Μουσείο

Η Στήλη της Ροζέττας είναι μια πέτρινη πλάκα από βασάλτη που προέρχεται από τον ναό του Πτολεμαίου Ε’ του Επιφανούς.

Χρονολογείται στο 2ο αιώνα π.Χ. και φέρει εγχάρακτη μια επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακή, ελληνική).

Το όνομά της προέρχεται από την ομώνυμη πόλη της Κάτω Αιγύπτου, στο βορειοδυτικό τμήμα του Δέλτα του Νείλου. Βορειότερα της πόλης, γύρω από το οχυρό Φορ-Σεν-Ζιλιέν, ο Γάλλος αξιωματικός που υπηρετούσε στο στράτευμα του Ναπολέοντα, Λουί Μπουσάρ, ανακάλυψε τη στήλη τελείως τυχαία το 1799. Έμεινε όμως έκθαμβος όταν κατάλαβε την αξία της, καθώς έως τότε κανείς δεν είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Η ανακάλυψη της δίγλωσσης στήλης αποδείχθηκε θεμελιώδους σημασίας. Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832), από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των Φαραώ που αναφέρονταν στην στήλη, να βρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Αυτή η ανεκτίμητης αξίας ανακάλυψη ήταν καθοριστική για την εξέλιξη της επιστήμης της Αιγυπτιολογίας. Το σύστημα που χρησιμοποίησε ο Σαμπολιόν για να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο της στήλης, η οποία φυλάσσεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, αποτελεί σημαντικό οδηγό για όσους ενδιαφέρονται για τη μελέτη των αρχαίων συστημάτων γραφής.