Βαρβάκειο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πιθανή παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων |
Το περιεχόμενο που υπήρχε στο παρόν άρθρο πιθανόν παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχεται από την ιστοσελίδα:
Αν σκοπεύετε να επεξεργαστείτε το άρθρο, παρακαλούμε να το κάνετε χρησιμοποιώντας τον ακόλουθο σύνδεσμο σε μία προσωρινή σελίδα. Ένας διαχειριστής θα αναλάβει τη μετακίνηση του νέου άρθρου που θα επεξεργαστείτε από την προσωρινή σελίδα στον τίτλο του παρόντος άρθρου. |
|
Το Βαρβάκειο είναι ένα πρακτικό λύκειο που ιδρύθηκε το 1834 με τα χρήματα του κληροδοτήματος του Ι. Βαρβάκη, δίχως αρχικά να λειτουργήσει. Ο Ιωάννης Βαρβάκης, ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της ελληνικής ιστορίας, άφηνε από τη διαθήκη του που είχε συντάξει το 1824, στο Τάιγανρογ της Ρωσίας, 700.000 ρούβλια για την ίδρυση σχολείου. Από το ποσό αυτό όριζε όπως 100.000 χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση του κτηρίου, 40.000 για την αγορά βιβλίων και οργάνων αναγκαίων για την εκπαίδευση, 10.000 για την προμήθεια επίπλων και τα υπόλοιπα 550.000 ρούβλια να κατατεθούν σε «Βασιλικό Μπάνκο" και από τους τόκους να μισθοδοτούνται οι διδάσκαλοι και να πληρώνεται κάθε άλλη ανάγκη του σχολείου. Τυχόν περίσσευμα από τους τόκους να χρησιμοποιηθεί για την ίδρυση βιβλιοθήκης μέσα στο σχολείο. Αμέσως ορίζεται επιτροπή για να βρει τον χώρον για την ανέγερση του Βαρβακείου και αποφασίζεται ότι ο πιό κατάλληλος είναι το τετράγωνο ανατολικά του Πανεπιστημίου, εκεί που αργότερα κτίσθηκε το Δημοτικό Νοσοκομείο «Η Ελπίς" και σήμερα στεγάζεται το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Επισημοποιείται δε με την έκδοση και υπογραφή του 2832 Βασιλικού Διατάγματος της 12 lουνίου 1844.
Τα χρόνια περνούσαν δίχως τα έργα να προχωρούν. Δώδεκα χρόνια μετά, με νέο Βασιλικό διάταγμα της 9 Ιουνίου 1856 υπογεγραμμένο από την Βασίλισσα Αμαλία, ανεκάλεσε το προηγούμενο και έκρινε «κατόπιν γνωματεύσεως της Επιτροπείας" σαν φθηνότερο ) τόπο το τετράγωνο που έκειτο μεσημβρινά της Εμπορικής Αγοράς,μιά και αυτό ανήκε κατά το πλείστον στο Δημόσιο. Μικρά τμήματα που ανήκαν σε ιδιώτες αποφασίστηκε να αγορασθούν με χρήματα από το κατατεθειμένο κεφάλαιο του Βαρβάκη στην Εθνική Τράπεζα.
Πράγματι οι απαλλοτριώσεις έγιναν και ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Αθηνάς -Αρμοδίου - Σωκράτους και Αριστογείτονος ανήκε πλέον στο Κληροδότημα Βαρβάκη. Αμέσως άρχισε η ανέγερση του Βαρβακείου (Απρίλιος 1857) με ) σχέδια, που ενέκρινε η Βασίλισσα Αμαλία στις 30 Οκτωβρίου 1856, και επίβλεψη του Αθηναίου αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου και περατώθηκε σε χρόνο ρεκόρ για την εποχή, τον Οκτώβριο του 1859. Η δαπάνη της ανεγέρσεως έφθασε τις 440.500 δραχμές.
Ο χρόνος ανεγέρσεως, των περίπου τριών χρόνων, είναι αξιοσημείωτο γεγονός, διότι εκτός από τον χρόνο ανεγέρσεως, πολύς χρόνος καταναλώθηκε για την εκσκαφή των θεμελίων και την αρχαιολογική μελέτη των ανασκαφικών ευρημάτων.Πολλά από αυτά τοποθετήθηκαν αργότερα προς φύλαξη στο υπόγειο του κτηρίου μετά την αποπεράτωσή του.
Οι αρχαιολογικές έρευνες συνεχίζονταν κάθε φορά που γίνονταν οικοδομικές εργασίες στο προαύλιο ή εκσκαφή για θεμελίωση της, περιμάνδρωσης του οικοπέδου. Ετσι, στις 18 Δεκεμβρίου 1880 κατά την ισοπέδωση του προαυλίου προς την οδό Αρμοδίου βρέθηκε σε βάθος 60 Εκατοστών άγαλμα της θεάς Αθηνάς πάνω σε βάθρο, συνολικού ύψους 105 εκ. Το άγαλμα ήταν σχεδόν αρτιμελές από πεντελικό μάρμαρο, με τέλεια στιλπνή επιφάνεια και οι περαιτέρω ανασκαφές έδειξαν ότι ευρίσκετο μέσα σε δωμάτιο αρχαίας οικίας με κολώνες ιωνικού ρυθμού και τοίχους με έγχρωμες επιγραφές.Θεωρείται ότι η Αθηνά του Βαρβακείου είναι πιστό σε σμίκρυνση αντίτυπο της χρυσελεφάντινης του Παρθενώνα Αθηνάς, λαξευμένη κατά τους Ρωμαϊκούς πολέμους.
Το κτήριο ήταν αντιπροσωπευτικός τύπος της πρώϊμης περιόδου του Αθηναϊκού Νεοκλασικισμού, στην οποία επικρατούσε η αυστηρή και απέριττη γραμμή, η λιτότης στην διακόσμηση, και η κυριαρχία της οριζόντιας γραμμή με ωραιότατο πρόπυλο ιωνικού ρυθμού στην πλευρά προς την οδό Αθηνάς. Είχε δύο ορόφους με πολλά μεγάλα παράθυρα. ένα ισόγειο με εισόδους από την κεντρική είσοδο και από την οδό Αριστογείτονος και ένα υπόγειο. Επάνω στην μετώπη του πρόπυλου χαράχθηκε η επιγραφή «ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ".
Το Βαρβάκειον αποτέλεσε κόσμημα για την πρωτεύουσα των 50.000 κατοίκων. Ο Βρεττός το αναφέρει ανάμεσα στα 14 κύρια κτήρια της πρωτεύουσας στο άλμπουμ «Συλλογή Εικονογραφιών. Αι Νέαι Αθήναι", που εξέδωσε στο Παρίσι το 1861.
Ήταν επίσης έθιμο όλοι οι ξένοι καθώς και οι ντόπιοι να πηγαίνουν και να βγάζουν αναμνηστικές φωτογραφίες μπροστά στην ιωνικού ρυθμού πύλη της εισόδου, όπως σήμερα στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου.
Το νεότευκτο τότε κτίριο του Βαρβακείου Λυκείου, με τις άνετες αίθουσες, χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς ως δικαστική αίθουσα. Πρόκειται για τις δίκες των συλληφθέντων για τη Σφαγή στο Δήλεσι, το 1870, για τη δίκη των συλληφθέντων για απόπειρα δολοφονίας του Βασιλέα Γεώργιου του Α' στο Παλαιό Φάληρο, το 1898, καθώς και το 1905 για τη δίκη του δολοφόνου του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δεληγιάννη.
Το κτήριο του Βαρβακείου χρησιμοποιήθηκε από την Πολιτεία πολλαπλά. Οταν αποφασίστηκε η μεταφορά του αρχαιολογικού Μουσείου από την Αίγινα στην Αθήνα και μέχρι της αποπερατώσεως το 1889 , του νέου στην οδό Πατησίων, προέκυψε θέμα εξευρέσεως χώρων για την αποθήκευση των αρχαιολογικών ευρημάτων που συνεχώς επολλαπλασιάζοντο. Κατ' αρχάς χρησιμοποιήθηκε το Θησείο και μετά η Στοά του Αδριανού, το Ωρολόγιο του Κυρρήστου και τα υπόγεια του Βαρβακείου μέχρι το 1920.
Τα ευρήματα παρέμειναν στα υπόγεια του Βαρβακείου μέχρι το 1920.
Το 1863 επειδή δεν υπήρχε καταλληλότερη αίθουσα η Εθνοσυνέλευση συνεδρίαζε στο Βαρβάκειο. Περίφημες έχουν μείνει οι συνεδρισεις εκεί κατά τα «Ιουνιακά" όταν η Εθνοσυνέλευση είχε αναθέσει την εκτελεστική εξουσία διαδοχικά στον Διομήδη Κυριακόν και μετά στον Μπενιζέλον Ρούφον που σχημάτισε Κυβέρνηση συνεργασίας.
Μέχρι το 1911 συστεγάζονταν στο κτίριο δύο κλασσικά γυμνάσια με την ονομασίαν Α' Βαρβάκειον και Β' Βαρβάκειον. Τελικά μετακόμισαν το Α' στο Παγκράτι και ονομάστηκε Ζ' Γυμνάσιο και το Β' στο Λυσσιατρείο ως το Η' Γυμνάσιο Αθηνών.
Το 1915 το Βαρβάκειο επιτάχθηκε για τις πολεμικές ανάγκες της εποχής, πρώτα από τον στρατό και μετά από την Διοίκηση Χωροφυλακής, και τα μαθήματα για το σχολικό έτος 1916 - 17 έγιναν σε κτήριο Γυμνασίου στην οδό Μενάνδρου και για τα έτη 1917-19 στο Α' Γυμνάσιο αρρένων, το κατόπιν Α' Γυμνάσιο θηλέων, και σήμερα 25ον Μικτό Λύκειο. Υστερα από πολλές πιέσεις, ιδίως Γάλλων καθηγητών που είχαν έρθει στην Ελλάδα για την «Οργάνωση των Πρακτικών Λυκείων", το Βαρβάκειο εκκενώθηκε, αλλά έχοντας υποστεί πολλές φθορές. Το Υπουργείο Παιδείας ενέκρινε μία πίστωση 100.000 χρυσών δραχμών για την ανακαίνιση του εσωτερικού του κτηρίου και συγχρόνως δημιουργήθηκε στη μεσαία αίθουσα του Β' ορόφου αμφιθέατρο και μεγαλοπρεπής 'εδρα.
Αυτή η αίθουσα ήταν η ωραιότερη του κτιρίου. Διαστάστεων 25 μέτρων επί 9 μέτρων και ύψους 6 μέτρων με δύο μαρμάρινες κολώνες Ιωνικού ρυθμού και αντίστοιχες παραστάδες και μέρος του δαπέδου υπερυψωμένο με μαρμάρινα σκαλοπάτια. Εδώ εγκαταστάθηκε η πλούσια βιβλιοθήκη του Λυκείου, εδώ γίνονταν οι πανηγυρικές εξετάσεις των μαθητών τον Ιούνιο, συνεδρίαζαν διάφοροι Σύλλογοι και Σωματεία των Αθηννών τις Κυριακές, εγίνοντο διαλέξεις, τα Εκπαιδευτικά Συνέδρια της χώρας και η διδασκαλία των εκπαιδευομένων καθηγητών στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδευσέως.
Κατά την Μικρασιατική καταστροφή, όταν τα σχολεία των Αθηνών χρησιμοποιήθηκqν για καταλύματα των προσφύγων, το Βαρβάκειο φιλοξένησε όλα σχεδόν τα Γυμνάσια των Αθηνών, που λειτούργησαν εκ περιτροπής από ένα πρωϊνό και ένα απόγευμα κάθε εβδομάδα.
Με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργήθηκαν καταφύγια αντιαεροπορικής προστασίας. Το Βαρβάκειο με τα θολωτά και ευρύχωρα υπόγεια, ιδεώδες για αυτό τον σκοπό, μετεβλήθη αμέσως σε κεντρικό καταφύγιο, όπου σε κάθε αναγγελία συναγερμού από τις σειρήνες κατέφευγαν για προστασία όχι μόνο οι ιδιοκτήτες και το προσωπικό των γειτονικών καταστημάτων αλλά και πλήθος κόσμου από την Κεντρική Αγορά και τους γύρω δρόμους.
Τον Απρίλιο του 1942 με τον εξανθηματικό τύφο, υποβόσκοντα στην Αθήνα, διάφορες οργανώσεις χρησιμοποίησαν το ισόγειο για την παρασκευή και διανομή συσσιτίου. Επίσης ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών εγκατέστησε σε δύο αίθουσες του Α' ορόφου πρόχειρο νοσοκομείο με κρεββάτια, «Καταφύγιον Επειγούσης Περιθάλψεως" για τους πεινασμένους και τους αρρώστους.
Στις 11 Ιανουαρίου 1944 όταν το λιμάνι του Πειραιά βομβαρδίστηκε από τα Συμμαχικά αεροπλάνα και το κύμα των βομβοπλήκτων ανέβηκε πεζή στην Αθήνα, το Βαρβάκειο ήταν από τα πρώτα κτίρια που επιτάχθηκε και στέγασε περί τα 750 άτομα.
Τελικά το Βαρβάκειο με την μεγάλη του συνεισφορά στα κοινά της Αθήνας ξεψύχισε τον Δεκέμβριο του 1944. Με την έναρξη της γενικής απεργίας που προηγήθηκε του κινήματος το κτήριο έμεινε κλειστό.
Λίγες μέρες αργότερα παραβιάστηκε η είσοδος, κατελήφθη από Ελασίτες και χρησιμοποιήθηκε ως το 8ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο του ΕΛΑΣ. Την 12 Δεκεμβρίου περίπολος του 5ου Τάγματος της Ταξιαρχίας Αλεξιπτωτιστών μετά από σφοδρή μάχη κατέλαβε το κτήριο και το παράδωσε σε δύναμη Χωροφυλακής αποτελούμενη από 6 αξιωματικούς και 100 οπλίτες. Την 17 Δεκεμβρίου μετά από μάχη η φρουρά υποχώρησε και το κτήριο, όπως και το παρακείμενο Δημαρχείο, καταλήφθηκε από τους Ελασίτες. Στις 27 Δεκεμβρίου άρχισε η εκκαθάριση της συνοικίας ψυρρή και η απελευθέρωση του τριγώνου που περικλείεται από τις οδούς Πειραιώς, Ερμού και Αθηνάς από την 4η Βρεταννική Μεραρχία Πεζικού. Η όλη επιχείρηση έληξε την 29 Δεκεμβρίου. Από προφορικές μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι την 28η Δεκεμβρίου, υποχωρώντας οι Ελασίτες το πυρπόλησαν. Η πυρκαγιά κατέστρεψε την μεγάληγ βιβλιοθήκη του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαιδεύσεως, τις ανά τάξεις μαθητικές βιβλιοθήκες, όλα τα όργανα Φυσικής, Χημείας, και Βιολογίας μεταξύ των οποίων και 16 μικροσκόπια Τσαϊς, το πιάνο και τα μουσικά όργανα, την πλουσιότερη ελληνική Βοτανολογική Συλλογή και όλες τις συλλογές χαρτών, προσωπογραφιών και ιστορικών πινάκων.
Ανεπανόρθωτη ήταν η απώλεια των αρχείων του Βαρβακείου Λυκείου, του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαιδεύσεως και των Προτύπων Κλασσικού Γυμνασίου και Ελληνικού Σχολείου.
Το κτίριο κατεδαφίστηκε το 1955, παρά τις αντίθετες απόψεις γενικής ειδικών ότι έπρεπε να επισκευασθεί διότι είχαν καεί μόνον η οροφή τα δάπεδα και τα κουφώματα.
Από τότε το Βαρβάκειο έγινε ένα σχολείο νομάς. Κατά σειρά φιλοξενήθηκε στο Δ' Γυμνάσιο παρά την οδό Μέτωνος και στο Θ' Γυμνάσιο, μετά Α' και Γ' Δημοτικό Σχολείο επί της οδού Κωλέττη (εκεί και το φοίτησε ο υποσημειούμενος) και τελευταία στην πρώην Γερμανική Σχολή επί της οδού Αραχώβης.
Στις 17 lουλίου 1957 με την 1368 απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το Δημόσιο παρεχώρησε γήπεδο επιφανείας 5.676 τετρ. μέτρων στο τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Χλόης- Ιλισού -Παπαδιαμάντη και Μουσών στο Ψυχικό, όπου ανηγέρθη το Νέο Βαρβάκειο σε ιδιόκτητο κτίριο και λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Την τύχη του κτιρίου ακολούθησε και το οικόπεδο. Ηδη από το 1870 στο παρά την οδό Αθηνάς τμήμα του οικοπέδου επιτράπηκε να σταθμεύουν άμαξες. Επειτα πίσω από αυτό το χώρο διάφοροι οπωροπώλες και λαχανοπώλες εγκατέστησαν πρόχειρα παραπήγματα. Σε αυτά τα μικρομάγαζα που με τον καιρό πλήθαιναν προστέθηκαν και καινούργια στις οδούς Αρμοδίου και Αριστογείτονος και το Βαρβάκειο έδινε την εικόνα ενός βράχου με προσκολλημένα γύρω του όστρακα. «Τά μαθήματα έγίνοντο ύπό τους ήχους καί τάς φωνάς τών έγκατεστημένων μικροεμπόρων καί πλανοδίων πωλητών, τούς μελωδικούς ήχους τών λατερνατζήδων, τάς φωνάς άπό τάς γαλοπούλας, τάς οιμωγάς τών χοιριδίων τά όποία όδηγούντο είς τήν άγοράν καί δλην τήν όχλοβοήν της άγορας" όπως εξιστορεί ο καθηγητής Γ. Μπρής.
Σε όλους πλέον είχε γίνει κοινή πεποίθηση ότι το Βαρβάκειο έπρεπε: να μεταφερθεί σε μέρος πιο καθαρό και πιο ήσυχο. Το 1914 μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, η Κυβέρνηση Βενιζέλου εψήφισε τον νόμο 573 : με τον οποίο «έπετράπη είς τόν "Υπουργόν της Δημοσίας "Εκπαιδεύσεως νά έκποιήσει διά δημοσίου συναγωνισμού το διδακτήριον τού Βαρβακείου Λυκείου, ή παραχωρήση τούτο είς τό Δημόσιον ή τόν Δήμον, άντί ποσού όριζομένου παρά συνιστωμένης "Επιτροπείας, είς ην άνετίθετο έπίσης καί ή μέριμνα της έξευρέσεως τού καταλλήλου γηπέδου καί ή άνέγερσις τού νέου διδακτηρίου". Σε λίγο άρχισε ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος και ματαιώθηκε κάθε ενέργεια μετακινήσεως του σχολείου. Μετά την μικρασιατική καταστροφή στα ήδη υπάρχοντα παραπήγματα, προστέθηκαν χάριν των προσφύγων και άλλα νεώτερα. Τον Φεβρουάριο του 1928 όταν πυρκαγιά αποτέφρωσε όλα τά παραπήγματα, έγιναν παραστάσεις στο Υπουργείο Παιδείας να μην επιτραπεί η εκ νέου ανέγερση παραπηγμάτων και να περιφραχθεί ο χώρος ιδιοκτησίας του σχολείου. Αλλά ο Δήμος Αθηναίων ανήγειρε αυθαίρετα νέα και περισσότερα παραπήγματα που νοίκιασε σε μικροπωλητές καταπατώντας ζωτικό χώρο της αυλής του Βαρβακείου. Ο Δήμος Αθηναίων επωφθαλμιούσε ολόκληρο το οικόπεδο και το 1939 επί Δημαρχίας Κων. Κοτζιά ψηφίστηκε ο Α. Ν. 1904 «περί έκποιήσεως τού κτηρίου τού Βαρβακείου Λυκείου μετά τού περιβόλου του... ...ατε τού σκοπού τού διαθέτου καθισταμένου άπολύτως άνεφίκτου έφεξής, λόγω της παλαιότητος τού κτηρίου καί τού σήμερον άκαταλλήλου της θέσεως ένθα κείται τούτο". Ο επελθών σε λίγο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ματαίωσε πάλι κάθε ενέργεια.
Το 1953 επί Κυβερνήσεως Αλ. Παπάγου με το Νομοθετικό διάταγμα 2562 ιδρύεται το Βαρβάκειο Ιδρυμα στο οποίο περιέρχεται όλη η κινητή και ακίνητη περιουσία του Κληροδοτήματος Ιωαν. Βαρβάκη, τα εισοδήτά της καθώς και όλες οι κληρονομίες, κληροδοσίες και δωρεές. Το Βαρβάκειο Ιδρυμα ανέλαβε αμέσως να αξιοποιήσει την περιουσία. Με μέχρι ενέργειές του και την συμπαράσταση του Συλλόγου Αποφοίτων Βαρβακείου Προτύπου σχολής (ιδρύθηκε στις 12 Απριλίου 1952. Εδρα Γλάδστωνος 3, Στοά Φέξη, τηλ. 3826377) ανήγειρε το 1960 στο οικόπεδο, ράπη μέγαρο καταστημάτων, που με την ενοικίασή τους προέκυψαν σημαντικοί χρηματικοί πόροι. Τελικά το οικόπεδο μαζί με το μέγαρο πωλήθηκε στον Δήμο Αθηναίων την 15 Δεκεμβρίου 1970 (Συμβ. 3497 Απ. Παρλιάρου). Με το έσοδο από την πώληση αυτή αγοράστηκε στην Κηφισιά, θέση Παληάγιαννη , οικόπεδο 30.677 τετρ. μέτρων Συμβ. 31799 της 24.2.1973 Θ. Στεφανάκου) όπου άρχισε η ανέγερση νέου σύγχρονου διδακτηρίου. Τον Σεπτέμβριο του 1982 η φωτιά που έκαψε την Πεντέλη ήχους επέφερε σοβαρες βλάβες στον ήδη ανεγερθέντα σκελετό και διεκόπησαν οι εργασίες. Πολλά πρέπει να γραφούν για το σύστημα διδασκαλίας στο Βαρβάκειο, για τον τρόπο προετοιμασίας των μαθητών, στα δύο τμήματα το Κλασσικό και το Πρακτικό, για την εισαγωγή τους στις Ανώτατες Σχολές και για το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο του σχολείου που επάξια έφερε το όνομα Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή. Δεν θεωρώ ότι είμαι ειδικός γι' αυτό. Θα αναφερθώ μόνον στο γεγονός ότι το 1981 η Πολιτεία θεωρώντας το Βαρβάκειο πνευματικό «ελιτίστικο" σχολείο , κατάργησε της εισαγωγικές εξατάσεις και καθηέρωσε την εισαγωγή των μαθητών κατόπιν κληρώσεως, , αποστερωντας την Μεση Εκπαιδευση από ένα κέντρο πνευματικής άμιλλας (1).
Στο Βαρβάκειο δίδαξαν οι πλέον περίφημοι καθηγητές - επιστήμονες της εποχής, όπως ο Αχιλλέας Τζάρτζανος (φιλόλογικά), ο Πέτρος Τόγκας (Αλγεβρα - Γεωμετρία - Τριγωνομετρία), ο Αλκίνοος Μάζης ( Φυσική και Γεωγραφία), ο Νικόλαος Νικολάου (Θεωρητική Αριθμητική) κ.ά.
Από τους αποφοίτους της Βαρβακείου Πρότυπου Σχολής το 80% εισήρχετο κάθε χρόνο στις Ανώτατες Σχολές των Πανεπιστημίων, στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, στις Εμπορικές, στρατιωτικές και Τεχνικές Σχολές. Πολλοί από αυτούς ανήλθαν στις ανώτατες βαθμίδες της πολιτικής ηγεσίας, στην Ακαδημία Αθηνών, στα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα του εσωτερικού και εξωτερικού, στον Δήμο Αθηναίων (Λεωνίδας Κουρής) και ελάμπρυναν τις ένοπλες δυνάμεις. Πλήθος διέπρεψε στην κοινωνία ως συγγραφείς, επιστήμονες, επιχειρηματίες, βιομήχανοι, δημοσιογράφοι και ανώτατοι κρατικοί λειτουργοί.
Οι πιο διάσημοι από αυτούς υπήρξαν οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ευάγγελος Αβέρωφ, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Φρέντυ Γερμανός, Γεώργιος Δροσίνης, Αλέξανδρος Παπάγος, Αντώνης Σαμαράκης, Θεόδωρος Πάγκαλος, Ιωάννης Παλαιοκρασάς, Γιάγκος Πεσματζόγλου.