Πεντάτευχος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο όρος Πεντάτευχος αποτελεί την ελληνική ονομασία των πέντε πρώτων βιβλίων της χριστιανικής Αγίας Γραφής τα οποία για τους Ιουδαίους συνιστούν το ενιαίο έργο που ονομάζεται Νόμος (εβρ. Τορά). Για πρακτικούς λόγους το έργο χωρίστηκε, πιθανότατα κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα, σε πέντε σχεδόν ισομεγέθη βιβλία και έτσι προέκυψε η Πεντάτευχος (βλ. λήμμα Βιβλικός Κανόνας όπου αρχικά η ιουδαϊκή γραφή αριθμούσε 24 βιβλία και κατόπιν 39).
Όταν πραγματοποιήθηκε η μετάφραση των Ο' (εβδομήκοντα), τα πέντε βιβλία του Νόμου ονομάστηκαν με βάση το περιεχόμενο τους ως εξής:
-
- Γένεσις (εξιστορεί τα γεγονότα από τη γένεση του κόσμου)
- Έξοδος (εξιστορεί τα γεγονότα της εξόδου από την Αίγυπτο)
- Λευιτικόν (περιέχει τη νομοθεσία των ιερέων της φυλής Λευί)
- Αριθμοί (ονομασία που προέκυψε από την απαρίθμηση των ισραηλιτών που βλέπουμε στα κεφάλαια 1—4)
- Δευτερονόμιον ("δεύτερος νόμος" ο οποίος δόθηκε στον Μωϋσή λίγο πριν το θάνατο του)
Στον Βιβλικό κανόνα των εβραίων, τα αντίστοιχα ονόματα των πέντε βιβλίων είναι:
-
- Στην αρχή
- Και αυτά τα ονόματα
- Και εκάλεσε
- Και είπε
- Αυτοί οι λόγοι
[Επεξεργασία] Περιεχόμενο
Στην Πεντάτευχο εκτίθεται η ιστορία της θείας αποκαλύψεως από τη γένεση του κόσμου μέχρι τον θάνατο του Μωυσή. Καταγράφεται σ' αυτά, η καταγωγή των διαφόρων λαών της ανθρωπότητα και μάλιστα του περιουσίου λαού, του οποίου εξιστορούνται κατά σειρά οι περιπέτειες:
- Η δουλεία στην Αίγυπτο
- Η άφιξη στην κοιλάδα του Ιορδάνη
- Η προετοιμασία εισόδου στη γη της επαγγελίας.
Ενδιάμεσα, οι διηγήσεις αυτές αναφέρονται στις νομικές διατάξεις που ρυθμίζουν τον θρησκευτικό και κοινωνικό βίο των ισραηλιτών και έτσι δικαιολογούν την ονομασία της Πεντατεύχου που έχουν κρατήσει οι ιουδαίοι: Νόμος.
[Επεξεργασία] Διάγραμμα περιεχομένου
- Γένεσις
-
- Παγκόσμια ιστορία (1,1-11,32)
- Δημιουργία. Από Αδάμ μέχρι Νώε (1,1-6,4)
- Από Νώε μέχρι Αβραάμ (6,5-11,32)
- Πατριαρχική ιστορία. Αβραάμ (12,1-25,18)
- Ισαάκ και Ιακώβ (25,19-36,43)
- Ιωσήφ και οι αδελφοί του (37,1-50,26)
- Έξοδος
-
- Η απελευθέρωση (1,1-18,27)
- Η διαθήκη (19,1-20,21)
- Η σκηνή του μαρτυρίου και ο χρυσός μόσχος (25,1-40,38)
- Λευϊτικόν
-
- Τα είδη των θυσιών (1,1-7,38)
- Καθιέρωση του ιερατείου (8,1—10,20)
- Οι διατάξεις περί ακαθάρτων (11,1-16,34)
- Ο νόμος περί αγιότητας (17,1-26,46)
- Διατάξεις για τις ευχές και τη δεκάτη (27,1-34)
- Αριθμοί
-
- Διαμονή στο Σινά (1,1-10,10)
- Πορεία από το Σινά μέχρις τις στέππες της Μωάβ (10,11-22,1)
- Διαμονή στη Μωάβ (22,2-36,13)
- Δευτερονόμιον
-
- Προλεγόμενα (1,1-11,32)
- Νομικές διατάξεις (12,1-26,19)
- Επιλεγόμενα (27,1-30,20)
- Οι τελευταίες ημέρες του Μωϋσή (31,1—34,12)
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Nelson's complete book of Bible maps & charts, Nashville, Tenn.: Thomas Nelson, 1993
- The Outline Bible, Tyndale House Publishers, 1999
- A survey of Old Testament introduction, Moody Press, 3rd. ed. 1998
- The books of history, Smith, J. E., College Press, 1995
- The Major Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
- The Minor Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
- The Pentateuch (2nd ed.), Smith, J. E., College Press, 1993
- The wisdom literature and Psalms, Smith, J. E., College Press, 1996
- Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, Αθ. Π. Χαστούπη, Πανεπ. Αθηνών, 1986
- Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Στ. Καλαντζάκη, Πουρνάρας, 1999
- Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Α', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 1998
- Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Β', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 2000