Το Ναυτικό του 21
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στην Εθνεγερσία του 1821 πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε και το τότε Ναυτικό των Ελλήνων που συγκροτήθηκε κυρίως από εμπορικά πλοία της εποχής προσθέτοντας πολλές σελίδες δόξας αλλά και θαυμασμού στη διεθνή τότε κοινή γνώμη.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Εισαγωγή
[Επεξεργασία] Προέλευση
[Επεξεργασία] Τα πλοία του 21
[Επεξεργασία] Πλοία Ύδρας
Τα Πλοία της Ύδρας που φέρονται να συμμετείχαν στον κατά θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης του 1821 κατά αλφαβητική σειρά ήταν:
1. Αγαμέμνων του Δημ. Τσαμαδού 2. Αθηνά του Φραντζέσκου Βούλγαρη 3. Αθηνά των Λ.& Γ. Κουντουριωτών 4. Αθηνά των Λ.& Γ. Κουντουριωτών 5. Αινιάν του Δημ. Μαστρο-Αντωνίου 6. Αίολος του Ιωάννη Ορλάνδου 7. Αλέξανδρος των Στ.& Β. Βουδουραίων 8. Αλέξανδρος του Δημ. Τσαμαδού 9. Αμφιτρίτη του Λαζάρου Μπρούσκου 10. Άρης του Ανδρέα Μιαούλη 11. Άρης του Δημ. Τσαμαδού 12. Αριστείδης του Γεωργίου Γκιώνη 13. Αριστείδης του Αναγνώστη Θεοδώρου 14. Αχιλλεύς του Δημ. Βούλγαρη 15. Αχιλλεύς του Δημ. Τσαμαδού 16. Βατερλώ του Φραντζέσκου Βούλγαρη 17. Διομήδης των Ν.& Α. Οικονομαίων 18. Επαμεινώνδας του Θεοδ. Γκίκα 19. Επαμεινώνδας των Κριεζήδων 20. Ηρακλής του Νικολάου Βώκου 21. Ηρακλής του Αναγν. Παπα-Μανώλη 22. Ηρακλής του Ανδρέα Μιαούλη 23. Ηρακλής του Αναστάση Τσαμαδού 24. Θεμιστοκλής του Δημ. Βούλγαρη 25. Θεμιστοκλής του Θεόδ. Γκίκα |
26. Θεμιστοκλής των Λ.& Γ. Κουντουριωτών 27. Θεμιστοκλής των Εμμ.& Ιακ. Τομπάζηδων 28. Θέτις του Ιωάννη Μαρούκα 29. Θρασύβουλος του Ιωάννη Ορλάνδου 30. Ιάσων των Στ.& Β. Βουδουραίων 31. Κέκροψ των Λ.& Γ. Κουντουριωτών 32. Κίμων του Αναστ. Θεοδωράκη 33. Κίμων του Αναγν. Κριεμάδη 34. Κίμων του Ανδρέα Μιαούλη 35. Κίμων των Εμ.& Ιακ. Τομπάζηδων 36. Λεωνίδας >> >> >> >> 37. Λυκομήδης των Βουδουραίων 38. Μέντωρ του Κωνστ. Μεθενίτη 39. Μιλτιάδης του Αναστ. Θεοδωράκη 40. Νέρων των Λ.& Γ. Κουντουριωτών 41. Οδυσσεύς >> >> >> >> 42. Οδυσσεύς των Ν.& Α. Οικονομαίων 43. Πάραλος του Θεοχ. Παπα-Αντωνίου 44. Σκιπίων του Λαζάρου Μπρούσκου 45. Σκιπίων των Μ.Νέγκα & Δ. Τσαμαδού 46. Μελπομένη του Φραντέσκου Παπα-Μανώλη 47. Τερψιχόρη των Ε. & Ιακ. Τομπάζηδων 48. Τηλέμαχος των Στ. & Β.Βουδουραίων 49. Τηλέμαχος >> Λ.& Γ. Κουντουριωτών 50. Τιμολέων >> Ι. Ορλάνδου Λαζ.Πινότση |
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι όλα σχεδόν τα ονόματα των πλοίων προέρχονται από την ελληνική μυθολογία και ιστορία!
[Επεξεργασία] Πλοία Σπετσών
Τα Πλοία των Σπετσών που φέρονται να είχαν συμμετοχή στον κατα θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης το 1821 κατά αλφαβητική σειρά σκάφους - πλοιοκτήτη ήταν:
1. Αγαμέμνων της Μπουμπουλίνας 2. Αθηνά του Δημ. Ι. Ορλώφ 3. Αλέξανδρος του Γ. Χ"Ανδρέου 4. Αλέξανδρος Α' του Ανδρ. Σκλιά 5. Αρχάγγελος Μιχαήλ Ν. Αδριανού 6. Αφροδίτη του Γ. Λάμπρου 7. Αχιλλεύς του Ηλ. Θερμισιώτη 8. Αχιλλεύς του Αναστ. Κυριακού 9. Αχιλλεύς του Θεόδ. Λαζάρου 10. Αχιλλεύς του Αναστ. Ματθαίου 11. Αχιλλεύς του Γκίκα Μπόταση 12. Διομήδης του Αντ. Δρίτσα 13. Διομήδης του Γκίκα Μπόταση 14. Διομήδης των Καλαφάτη Στεμνιτζώτη 15. Επαμεινώνδας του Κ. Μπάμπα 16. Επαμεινώνδας του Χ" Γιάννη Μέξη 17. Ηρακλής του Χριστόδουλου Κούτση 18. Θαλάσσιος Ίππος του Ι. Μπούκουρη 19. Θεμιστοκλής του Γ. Κούτση 20. Θεμιστοκλής του Χ" Γιάννη Μέξη 21. Ιερά Συμμαχία του Ν. Δ. Λαζάρου 22. Κίμων του Ανάργ. Λεμπέση. |
23. Κόντε Μπένιξ του Γκίκα Τσούπα 24. Λεωνίδας του Χ" Γιάννη Μέξη 25. Λυκούργος του Θεοδ. Σάντου 26. Λυκούργος του Β. Λαζάρου Ορλώφ 27. Μπέλλα Πούλια του Ηλ. Μπάμπα 28. Νέμεσις του Μιχ. Οικονόμου 29. Ξενοφών του Δημ. Ν. Σκλιά 30. Παγκρατίων του Γ. Ανδρούτσου 31. Πελεκάνος του Ν. Α. Κυριακού 32. Περικλής του Κ. Μπουκουβάλα 33. Περικλής του Α. Χ" Αναργύρου 34. Περικλής του Ανδρ. Χ" Αναργύρου 35. Περικλής του Χ" Γιάννη Μέξη 36. Περσεφόνη του Χριστ. Ματθαίου 37. Ποσειδών του Αθ. Γουδή 38. Ποσειδών του Παύλου Χ"Αναργύρου 39. Σαλομώνης του Γ. Κούτση 40. Σκαρδαμούλα του Γ. Κλήσσια 41. Σόλων του Γεωργίου Πάνου 42. Τιμολέων των Μωραϊτών Κυριακού 43. Φιλοκτήτης του Εμμ. Δ. Λαζάρου 44. Φωκίων του Νίκου Σύρμα |
[Επεξεργασία] Πλοία Ψαρών
Τα Πλοία των Ψαρών που φέρονται να συμμετείχαν στο κατά θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης το 1821 κατά αλφαβητική σειρά σκάφους - πλοιοκτήτη ήταν:
1. Αγάπη του Αναγν. Δομεστίνη 2. Άγ. Νικόλαος του Κ. Χ"Κυριακού 3. Άγ. Νικόλαος του Ν. Μαυρογέννη 4. Αλέξανδρος του Ν. Χ"Αλεξανδρή 5. Αμερικάνα του Κ. Χ"Αγγελή 6. Απόλλων του Δημ. Μαρούκη 7. Αριστείδης του Ν. Κοτζιά 8. Ασπασία του Ανδρέα Μυτάρα 9. Αχιλλεύς του Αναγν. Βουρέκα 10. Αχιλλεύς του Δ.Γ. Παπαμικέ 11. Αχιλλεύς του Γ. Σαρρή 12. Επαμεινώνδας του Κ. Δομεστίνη 13. Επαμεινώνδας των Αφων Παπανικολή 14. Ηρακλής του Ανδρ. Γιαννίτση 15. Ηρακλής του Ιωάννη Μαρκή 16. Θεμιστοκλής του Αναγν. Καλημέρη 17. Θεμιστοκλής του Δ. Ν. Κοτζιά 18. Θεμιστοκλής των Αφων Ματθαίου 19. Θεμιστοκλής του Μαν. Μπαλαμπάνου 20. Θεμιστοκλής του Γ. Χ"Κοτζιά |
21. Ιάσων των Αφων Βελισσαρίου 22. Καλλιόπη του Θεοδ. Καλάρη 23. Καμιλοστρώφ του Αντ. Σαρρή 24. Λεωνίδας του Ν. Αποστόλη 25. Λεωνίδας του Ν. Αργύρη 26. Λεωνίδας του Ν. Γιαννάρου 27. Λεωνίδας του Ι. Καλάρη 28. Λεωνίδας του Γ. Χ"Μικέ 29. Λεωνίδας του Αναγν. Τζώτζη 30. Λεωνίδας του Χ"Κωστ. καμπούρη 31. Μιλτιάδης του Γ. Αποστόλη 32. Μινέρβα του Δ. Ι. Κοτζιά 33. Νέα Καρχηδών του Γ. Καλαφάτη 34. Ξενοφών του Ν. Κωνσταντή 35. Πηνελόπη του Αναργ. Κοντού 36. Πηνελόπη του Γ. Κοτζιά 37. Ποσειδών του Δ. Λαίνου 38. Σεμίραμις του Ν. Μαμούνη 39. Σωκράτης του Γ. Αποστόλη 40. Φιλοκτήτης του Γ. Σκανδάλη 41. άγνωστο του Δ.Καραγιώργη |
[Επεξεργασία] Πυρπολικά
Τα Πυρπολικά πλοία ή μικρότερα σκάφη ήταν σε χρήση και από τη αρχαιότητα με ποιο γνωστή εκείνη στη Τύρο στη διάρκεια της πολιορκίας της όταν ο Αλέξανδρος ο Μέγας επιχειρούσε να τη καταλάβει. Αλλά και κατά το Μεσαίωνα, αλλά και προ της έναρξης του Απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων το 1821 η χρήση τους ήταν γνωστή. Οι Ρώσοι κατέστρεψαν το Τουρκικό στόλο στο Τσεσμέ με χρήση πυρπολικών 1770.
Σε όλες όμως τις παραπάνω περιπτώσεις η επιτυχία των πυρπολικών σκαφών εξαρτιόταν από τους υφιστάμενους ανέμους και μόνο από αυτούς, αφού τότε και μόνο αφήνονταν "παρασυρόμενα" από αυτούς. Αντίθετα η χρήση των πυρπολικών στην Εθνεγερσία που ήταν πλέον πλοία επανδρωμένα βασιζόταν κυρίως στην ευψυχία, τη ναυτική εμπειρία και την ικανότητα των Πλοιάρχων και των πληρωμάτων τους.
Το ελληνικό πυρπολικό κατά τον αγώνα του 1821 είναι πλέον σκάφος επανδρωμένο με "έδρα" είτε συγκεκριμένο λιμάνι που παρέμενε εντός αυτού, είτε ελεύθερο στο πέλαγος "πελαγίσιο" που αναζητούσε στόχο. Κατά τη "πυρπόληση" έπρεπε να προσκολληθεί και να προσδεθεί άρρηκτα με το εχθρικό πλοίο πολύ πολύ γρήγορα στη συνέχεια να τεθεί σ΄ αυτό "πυρ" και έγκαιρα να εγκαταλειφθεί από το πλήρωμά του. Είναι προφανές ότι σε τέτοια επιχείρηση εκτός του θάρρους, της αποφασιστικότητας αλλά και της ψυχραιμίας απαιτείτο και πλήρης συντονισμός ενεργειών Πλοιάρχου και πληρώματος.
Το Πυρπολικό του 21 οφείλει τη πρώτη του κατασκευή στον Παργινό Ιωάννη Δημουλίτσα με το παρωνύμιο "Πατατούκος" ο οποις απο μικρος δούλευε σε ψαριανά καράβια και στα ταξίδια του γνώρισε τα μυστικά και στον Κων. Νικόδημο τη τελειοποίησή του. Πρώτη επιτυχής χρήση του επανδρωμένου Πυρπολικού έγινε στις 27 Μαΐου 1821 στην Ερεσό όπου οι Τούρκοι απώλεσαν ένα αξιόλογο πλοίο "γραμμής". Αναδειχθείς πρώτος "Πυρπολιτής" ο Παπανικολής. Τότε ξένος παρατηρητής σημείωνε "...τελικά οι Έλληνες βρήκαν το όπλο της Επανάστασης"! Μετά από αυτό το γεγονός οι Πρόκριτοι εγκρίνανε μετατροπές παλαιών ιστιοφόρων σε πυρπολικά εξαγοραζόμενα από τη τότε κυβέρνηση αντι 25.000 και 45.000 γρόσια με ισόποση περίπου δαπάνη για τη μετατροπή τους.
Η μετατροπή γινόταν ως εξής: άνοιγαν κατα μήκος του καταστρώματος σε κάθε πλευρά κυκλικά ανοίγματα ("ρούμπους") και κάτω από το καθένα έβαζαν πωματισμένο βαρέλι γεμάτο δυναμίτιδα. Κατά μήκος των πλευρών του καταστρώματος και κάτω από αυτόν κατασκευάζονταν αγωγοί γεμάτοι με εύφλεκτα μίγματα ονομαζόμενοι "μίνες του μπαρουτιού" για τη μετάδοση της φωτιάς από συγκεκριμένο σημείο τη "μίνα της φωτιάς" στη πρύμη του σκάφους όπου και το άνοιγμα του "άβακα" (=πηδαλίου) από το οποίο γινόταν η διαφυγή του πληρώματος (20-25 άνδρες) και η επιβίβασή τους σε ρυμουλκούμενη λέμβο όταν ο κυβερνήτης παραμένοντας τελευταίος έθετε το "πυρ". Ακόμη όμως και τα ιστία του πυρπολικού ήταν εμποτισμένη με πίσσα και νάφθα ώστε να μεταπηδήσει γρήγορα η φωτιά.
Οι επιθέσεις των πυρπολικών δεν γινόταν μόνο σε αγκυροβολημένους στόχους αλλά και μεσοπέλαγα, λόγω μεγαλύτερης ταχύτητας και μετά το περίφημο σήμα της επίθεσης "Με τη βοήθεια του Σταυρού επιτεθείτε!" πλησίαζαν τον εχθρό με τη πλώρη από τη προσήνεμη πλευρά, - δηλ. από εκεί που φύσαγε ή ήταν ο κυματσμός ώστε να βοηθηθεί η προσκόληση -, και γρήγορα με "κόρακες" (=γάτζους) εξασφάλιζαν την αγκίστρωση. Το πλήρωμα του εχθρικού σκάφους καταλαμβάνονταν από πανικό και καμία αντίσταση δεν επρόβαλε αλλά έτρεχε να σωθεί.
Από του 1824 όμως που άρχισε η παρέμβαση του αιγυπτιακού στόλου οι συνθήκες χρήσης των πυρπολικών ήταν δυσμενέστερες και τούτο διότι τα αιγυπτιακά πληρώματα ήταν εκπαιδευμένα και συγκροτημένα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα κυρίως του γαλλικού στρατού και ναυτικού. Πάντως τα πυρπολικά εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται ακόμη και όταν η Ελλάδα απέκτησε τα πρώτα πραγματικά πολεμικά τη φρεγάτα "Ελλάς" και το ατμοκίνητο "Καρτερία" τα οποία κατέστησαν το πυρπολικό δευτερεύον.
Πυρπολήσεις: Κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού αγώνα του 1821 έγιναν 59 "τέτοιες" επιθέσεις από τις οποίες οι 39 ήταν επιτυχείς, 19 απέτυχαν και 1 αμφισβητείται.
Επιτυχείς ήταν: - του Γέροντα, του Νταρ Μπογκάζ και της Σάμου (πλοίαρχος Γ. Βατικιώτης), - της Τενέδου (πλ. Γ. Βρατσάνος), - της Σούδας (πλ. Α. Βώκος), - Μεθώνης (Α. Δημαμάς), - Γέροντα (Γ. Θεοχάρης), - Μυτιλήνης (Δ. Καλογιάννης), - Αγ. Μαρίνας, Σάμου, Τενέδου και Χίου (Κ. Κανάρης), - Ιθάκης, Μεσολογγίου (Α. Καράβελας), - Κάβο ντ΄ Όρο, Καρπάθου (Γ. Ματρώζος), - Σάμου (Λέκας Ματρώζος), - Γέροντα, Κάβο ντ΄ Όρο, Μιλήτου και Σάμου (Λ. Μουσούς), - Αλεξάνδρειας, Κάβο ντ΄ Όρο, Μεσολογγίου (Μ. Μπούτης), - Στενά Μυτιλήνης (Κ. Νικόδημος), - Ερεσού (Δ. Παπανικολής), - Μεθώνης (Α. Παυλής ή Μπίκος), - Άθωνα, Γέροντα, Σπετσών, Χίου (Α. Πιπίνος), - Μεθώνης, Μεσολογγίου (Γ. Πολίτης), - Σάμου (Δ. Ραφαλιάς), - Αλεξάνδρειας, Μεθώνης, Μεσολογγίου (Μ. Σπαχής), - Μεθώνης, Νταρ Μπογκάζ (Δ. Τσάπελης).
Αποτυχούσες: - Κάβο-Μελέχα (Α. Βώκος), - Λέσβου και Γκλαρέντζας (Θ. Βώκος), - Μεσολογγίου (Α. Δημαμάς), - Ερεσού (Γ. Θεοχάρης), - Ερεσού (Γ. Καλαφάτης), - Κρήτης (Γ. Ματρώζος), - Κάβο Μελέχα, Κάβο Ματαπά (Μιχ. Μπουντούρης), - Λέσβου, Φωκαίας (Θ. Μπρέσκας), - Μεθώνης (Α. Πιπίνος), - Χίου, Σπετσών, Σάμου, Κρήτης και Μυτιλήνης (Α. Ρομπόσης), - Σάμου (Π. Σπαχής), και - Σάμου (Δ. Τσάπελης).
Αμφισβητήσιμες: Μία, κατά τη Ναυμαχία της Σούδας (Α. Δημαμάς)
Ευνόητο ότι στα επαναλαμβανόμενα παραπάνω μέρη οι επιχειρήσεις έγιναν σε διαφορετικές ημερομηνίες.
Από τους Πλοιάρχους των Πυρπολικών σκαφών περισσότερο τιμήθηκε ο Κωνσταντίνος Κανάρης ο οποίος και πέθανε ως Πρόεδρος της τότε Οικουμενικής Κυβέρνησης. Κάποτε όταν τον ρώτησαν πως έκανε το κατόρθωμα της Χίου απάντησε: "Είπα, Κωνσταντή, θα πεθάνεις"!
[Επεξεργασία] Πειρατικά
[Επεξεργασία] Ναυμαχίες
- - Ναυμαχία των Πατρών - 20 Φεβρουαρίου 1822
- - Ναυμαχία των Σπετσών - 8 Σεπτεμβρίου 1822
- - Ναυμαχία της Σάμου - 5 Αυγούστου 1824
- - Ναυμαχία του Γέροντα - 29 Αυγούστου 1824
- - Ναυμαχία του Κάβο ντ΄ Όρο - 20 Μαΐου 1825
- - Ναυμαχία της Σούδας - 2 Ιουνίου 1825
- - Απόβαση και άλωση του Πειραιά - 1 Ιανουαρίου 1827