Αγιασμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αγιασμός ονομάζεται η ιεροτελεστία της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε ανάμνηση της βάπτισης του Χριστού, αλλά και το αγιασμένο νερό.

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Ιεροτελεστία του Αγιασμού των υδάτων

Αγιασμός αποκαλείται η ιδιαίτερη, έκτακτη ακολουθία της Ορθόδοξης Εκκλησίας που υπενθυμίζει τη Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και κατά την οποία ο ιερέας καθαγιάζει το νερό με ευχές, επίκληση του Αγίου Πνεύματος και τριπλή εμβάπτιση του Τιμίου Σταυρού μέσα στο νερό.

[Επεξεργασία] Αγιασμός στην εκκλησία

Διακρίνουμε δύο Αγιασμούς:

  • Ο Μικρός Αγιασμός τελείται την πρώτη ημέρα κάθε μήνα και έχει δική του Ακολουθία.
  • Ο Μεγάλος Αγιασμός είναι Ακολουθία του Μεγ. Βασιλείου και τελείται την παραμονή και την ημέρα των Θεοφανίων (5 καί 6 Ιανουαρίου).

Η Ακολουθία του Αγιασμού βρίσκεται σε ειδικό λειτουργικό βιβλίο που ονομάζεται Μικρό Ευχολόγιο.

Μετά την ακολουθία του Αγιασμού των υδάτων το νερό θεωρείται αγιασμένο και ο ιερέας ραίνει με αυτό τους πιστούς και το χώρο είτε με ένα κλωνάρι βασιλικό είτε με ειδικό σκεύος, την αγιαστούρα. Μετά την ακολουθία οι πιστοί συνηθίζουν να γεμίζουν με το αγιασμένο νερό δοχεία που έχουν μαζί τους και τα φέρνουν σπίτι τους και είτε το πίνουν είτε το φυλάσσουν.

Στα Θεοφάνια είθισται στις παραθαλάσσιες περιοχές να αγιάζονται τα ύδατα της θάλασσας. Κατά την τελετή ο ιερέας πετά το σταυρό στη θάλασσα και πιστοί βουτούν για να τον ανασύρουν. Σε περιοχές που δεν είνει παραθαλάσσιες η τελετή μπορεί να γίνει σε ποτάμι, λίμνη ή και σε υδραγωγείο.

[Επεξεργασία] Αγιασμός σπιτιών - επιχειρήσεων - σχολείων

Για την καλή τύχη του σπιτιού - επιχείρησης και την απομάκρυση κακών δαιμονίων, καλείται ιερωμένος για να τελέσει αγιασμό, ιδιαίτερα κατά τα εγκαίνια επιχείρησης και την αρχή νέας οικογένειας.

Αντίστοιχα, στην αρχή της νέας σχολικής χρονιάς τελείται αγιασμός στα σχολεία στην Ελλάδα.

[Επεξεργασία] Ιστορία του αγιασμού

Δεν είναι γνωστό πότε καθιερώθηκε ο αγιασμός των υδάτων, θεωρείται ότι αυτό έγινε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και πάντως πριν από τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο πατριάρχης Φώτιος διαμόρφωσε οριστικά την ακολουθία του αγιασμού.

[Επεξεργασία] Αγιασμός: Το Αγιασμένο νερό

  • Τα μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας θεωρούν ότι ο αγιασμός είναι προστατευτικός και για το λόγο αυτό πίνουν αγιασμό και στη συνέχεια φυλάσσουν μπουκαλάκια με αυτόν, είτε αυτό τον Θεοφανείων, είτε από το μηνιαίο (μικρό) αγιασμό.
  • Στην Καθολική Εκκλησία υπάρχει αγιασμένο νερό σε κάθε ναό σε μια ειδική προς τούτο συνήθως μαρμάρινη δεξαμενή στην είσοδο, στην οποία οι πιστοί εισερχόμενοι στο ναό βουτούν τα δάχτυλά τους και κάνουν το σημείο του σταυρού.
  • Στην ελληνική λαογραφία, τα δωδεκαημερίτικα πνεύματα ή αλλιώς Καλικάντζαροι που βρίσκονται όλο το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου κάτω από τη γη, βγαίνουν και κάνουν χίλιες δυο αταξίες. Ενοχλούν τις νοικοκυρές, κλέβουν τηγανίτες, κάνουν θορύβους, αλλά στη γιορτή των Θεοφανίων με τον αγιασμό των υδάτων εξαφανίζονται στα έγκατα της γης. Για το σκοπό αυτό, οι νοικοκυρές ρίχνουν τον αγιασμό με τη βοήθεια κλαδιού από βασιλικό σε όλο το σπίτι για να τα διώξουν.

[Επεξεργασία] Δες επίσης

  • Βασκανία, σχετικά με την προφύλαξη από το κακό μάτι και τη χρήση του αγιασμού ως φυλακτήριο

[Επεξεργασία] Αγιασμός (φυτό)

Αγιασμός καλείται το φυτό μέντα ή πουλέγιος στην Κέρκυρα.