Έθνος (κοινωνιολογία)
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
- Το άρθρο που ακολουθεί ασχολείται με την έννοια του έθνους. Για την εφημερίδα του ημερήσιου τύπου των Αθηνών βλέπε Έθνος.
Έθνος ονομάζεται ένα σύνολο ανθρώπων που μοιράζονται κοινά γνωρίσματα που διακρίνουν το σύνολο αυτό, σε παγκόσμια κλίμακα. Τα κυριότερα από τα γνωρίσματα αυτά μπορεί να είναι η φυλή, η γλώσσα, το θρήσκευμα, η κοινη ιστορία και πολιτισμός και η γεωγραφική καταγωγή. Ιστορικά όμως, βασικότερο στοιχείο για την ύπαρξη ενός έθνους είναι η ανάπτυξη της εθνικής του συνείδησης, δηλαδή ο ιδεολογικός παραγκωνισμός των υπόλοιπων στενότερων (π.χ. φατριασμός, τοπικισμός) ή και ευρύτερων (π.χ. φυλετισμός, αυτοκρατορισμός, οικουμενισμός) ομαδοποιήσεων, χάριν του εθνικισμού.
Στην Ευρώπη, η ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης ξεκίνησε για τα περισσότερα έθνη (εξαιρουμένων Ελλάδας και Ιταλίας) κατά την Αναγέννηση, οπότε και τα φεουδαρχικά βασίλεια που υπήρχαν μέχρι τότε μετατραπηκαν σταδιακά σε κράτη, και άρχισε να ολοκληρώνεται κατα την βιομηχανικη επανάσταση. Σύμφωνα με τη μαρξιστική θεώρηση, η άνοδος του εθνικισμού υπήρξε απαραίτητη για τη μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό και για την άνοδο της αστικής τάξης στη θέση που κατείχε η αριστοκρατία ως άρχουσα τάξη του κράτους. Έτσι, η ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης οδήγησε συγχρόνως σε τάυτιση του κράτους με το έθνος, ενώ ως τότε το κράτος ταυτιζόταν με τον ηγεμόνα του.