Jenaro Marinhas del Valle

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Caricatura do intelectual galeguista Jenaro Marinhas del Valle.
Agrandado
Caricatura do intelectual galeguista Jenaro Marinhas del Valle.

Jenaro Marinhas del Valle (A Coruña, 1908-1999) foi unha das figuras máis salientábeis da literatura galega do século XX, en especial para o movemento reintegracionista. Este novelista, poeta, ensaísta e dramaturgo entrou en contacto, sendo el moi novo, coa intelectualidade galeguista da Coruña. A esas primeiras reunións cos vates galeguistas acompañouno o seu pai, que estaba relacionado co integrantes da Cova Céltiga (Eladio Rodríguez, Francisco Tettamancy, Carré Aldao, Lugrís Freire...).

Após finalizar os seus estudos de bacharelato, transladouse a Santiago de Compostela, en cuxa universidade cursou estudos de Filosofía e Letras. No entanto, non acabou a carreira, xa que se matricularía en Empresariais. Dedicado xa a actividades mercantís, Marinhas del Valle frecuentou as Irmandades da Fala, fundadas na súa cidade natal, A Coruña, en 1933. Alí fundou a Mocidade Galeguista, organización que colaboraría co Partido Galeguista na campaña a favor do Estatuto de Autonomía do ano 1936.

Durante a preguerra compartiu tertulias e debates con outros destacados intelectuais galeguistas, como Otero Pedrayo ou Daniel Castelao. Pola mesma época escribiu a súa primeira peza de teatro, que lle entregou a Víctor Casas para que a publicase Ánxel Casal (alcalde republicano de Compostela). Porén, Casal foi asasinado polos falanxistas, co que o orixinal se perdeu e nunca chegou a ser editado.

Xa na posguerra, Marinhas del Valle viaxou por toda Europa, pero non perdeu o contacto co galeguismo da época. De feito, froito dos seus contactos na clandestinidade con diferentes galeguistas (entre eles Francisco Fernández del Riego) é que se chegou á creación da editorial Galaxia e da revista Grial, onde publicou as súas primeiras obras literarias.

Durante todo o franquismo e até os primeiros anos da Transición española, o escritor coruñés ocupou un lugar destacado no panorama intelectual e literario da Galiza. No entanto, por mor da súa defensa da unidade lingüística galego-portuguesa, viuse cada vez máis desprazado á periferia do sistema. Esta situación fíxose especialmente notoria após o falecemento de Ricardo Carvalho Calero, e logo de Marinhas del Valle ter renunciado a um posto na Real Academia Galega.

Xa nos últimos anos da súa vida, Marinhas del Valle foi nomeado membro de honra da Associaçom Galega da Língua (AGAL), pero tamén recibiu homenaxes por parte doutros colectivos (como a Asociación Sócio-Pedagóxica Galega, a Asociación Cultural O Facho ou a Fundación Alexandre Bóveda) debido ao seu labor en favor do nacionalismo e pola defensa da lingua galega no ensino.

En 1999, aos 91 anos, o intelectual galeguista faleceu na súa cidade natal. A revista Agália, no seu número 60, publicou de forma póstuma a narración A Tía Solinha; ao mesmo tempo que a revista Enclave publicaba no seu número 6 a peza teatral breve Pai Desconhecido.

[editar] Obras e estudos publicados

  • A revolta e outras farsas. Ed. Galaxia (Vigo, 1965)
  • A festa do Cheneque e outras historias, en Grial. (1967)
  • Pequena farsa dos amores desencontrados, en Grial, n.º 21 (1968)
  • Loucura e morte de Peregrino, en Grial, n.º 31 (1972)
  • Importancia do público na revelación teatral. Eds. do Castro (Sada, 1979
  • Lembrando a Manoel Antonio. Ida-epístola ao meu duplo. Xunta de Galicia (A Coruña, 1979)
  • A vida escura. AGAL (A Coruña, 1987)
  • Ramo Cativo. Ed. Sotelo Blanco (Barcelona, 1990)
  • O real em cena. Notas a esmo, en Agália, n.º 21 (1990)
  • Lugrís, oratória e teatro, en Agália, n.º 23 (1990)
  • Os alárvios, en Agália, n.º 23 (1990)
  • Ramo Cativo. Ed. Sotelo Blanco (1990)
  • A língua do escritor, en Agália, n.º 25 (1991)
  • «Teatro»', en A nosa literatura, n.º 50. Ed. A Nosa Terra e AS-PG (1997).
  • Teatro Interte, en Agália, n.º 49 (1997).

[editar] Fontes para este artigo

  • [1] Biografía de Marinhas del Valle no PGL
  • [2] Ficha de Marinhas del Valle na Biblioteca Virtual Galega
  • [3] Lembrando a Jenaro Marinhas del Valle, artigo de Miguel Anxo Fernán Vello