Traxano

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Estátua de mármore de Traxano en Xanten (Colonia Ulpia Traiana).
Agrandado
Estátua de mármore de Traxano en Xanten (Colonia Ulpia Traiana).

Marcus Ulpius Traiaunus (Itálica, Bética, Hispania, 53 - 117 foi o primeiro emperador romano non italicus. De familia senatorial, o seu pai xa fora senador en Roma. Foi o militar mais excelso da epoca do Imperio. Escomenzou a sua carreira militar en Hispania e Siria durante os reinados dos emperadores Tito e Domiciano. Investido pola tribunicia potestas e polo imperium proconsular, Traxano foi consul con Nerva no ano 98, e de feito o seu corexente. Á morte de Nerva, foi nomeado emperador cando estaba de campaña na Xermania e tardou ainda ano e medio en ir a Roma, asegurando a raia , fixando o limes ou cadea de fortalezas defensivas na actual rexión de Franconia.

Home cordial e aberto, pero moi decidido na loita, a súa política foi moi diferente da dos seus predecesores. A súa permanencia en Roma foi máis ben curta e en estadías separadas (99-101, 102-105, 107-113). Inspirou os seus actos de goberno na ética estoica do ben común e da filantropía, como amosan as súas grandes obras publicas en Roma e Italia, a organización da anona, as axudas aos máis desfavorecidos, a obrigatoridade dos senadores de mercar terras en Italia e explotalas, o que levou a un gran pulo no comercio e na agricultura, facendo obras no porto de Ostia, que se converteu no principal porto de exportacións do Imperio. Fomentou o desenvolvemento das institucions alimentarias e concedeu empréstimos aos propietarios das terras para medrar as produccións. No ano 114, o Senado concedeulle o tiduo de optimus.

Moeda de un as co "Optimus Princeps" Traxano.
Agrandado
Moeda de un as co "Optimus Princeps" Traxano.

Cara a asegurar os territorios do Imperio, anexionou a Dacia (a actual Romeania) en dúas campañas. Na primeira, no ano 101, derrotou ao seu xefe Decébalo e tomou a súa capital, Sarmizegetusa. Unha segunda campaña no ano 105 rematou con todas as resistencias e no 107 a Dacia foi incorporada ao Imperio como provincia imperial, aportando as súas notábeis riquezas en ouro e prata. Noutro lado do Mar Negro, conqueriu que os iberos, pobos montañeses do Cáucaso (máis ou menos a actual Xeorxia) recoñecesen a soberanía romana. Entre os anos 105-106 foron sometidos os nabateos, nos confíns da Arabia, e cuxa capital, Petra, era un nó moi importante das caravanas mercantís da época. Arabia (en realidade a península do Sinaí e o territorio ao Oeste de Siria) foi incorporada ao imperio como provincia. Outra expedición dirixiuna contra os partos, tomando Armenia (114), invadiu o reino parto arsácida, expulsando do seu trono ao rei Cosroes, e poñendo no seu lugar o rei Partamaspates, disposto a facer unha política que non mancase os intereses de Roma. Traxano levou a guerra deica Mesopotamia, conquistando Babilonia, pero tivo que abandonar a zona diante do crecente poderío dos persas.


Columna de Traxano.
Agrandado
Columna de Traxano.
O Imperio Romano no momento da súa máxima expansión (117, ao final do reinado de Traxano)
Agrandado
O Imperio Romano no momento da súa máxima expansión (117, ao final do reinado de Traxano)

No que se refire á politica interior, ainda que os emperadores trataron de manter a importancia do Senado, a acumulación dos poderes en mans imperiais e o funcionamento lexislativo foron configurando un rexime monárquico de despotismo ilustrado, asistido por un órgano que recibía todas as honras, pero que ia acentuando o seu carácter meramente consultivo. O Emperador atribuíuse o título de Procónsul de todas as provincias, incluídas as senatoriais, co que a súa autoridade sobre todos os territorios era plena. As leis deixaron de se aprobar co respaldo popular e promulgábanse por senatus consultum, ou como decretos do Emperador.

Traxano logrou un aceptable benestar xeral dos romanos, e instituíronse os alimenta. Os propietarios de bens inmóbeis, que eran moitos incluindo as clases modestas, recibían empréstimos a baixo xuro. Este acumulábase nun fondo para socorrer os nenos pobres. Esta iniciativa imperial foi imitada por moitas entidades privadas e a beneficencia nas súas diversas vertentes fixo paliar en grande medida os casos de máis extrema necesidade.

Traxano perseguiu os cristiáns, non tanto polas súas creenzas, o que sería absurdo nun Imperio onde se practicaban as máis diversas relixións, senón por negarense a seguir os preceptos da relixión oficial, sequer exteriormente, toda vez que o cumprimento de certas formalidades eran un signo de cohesión social e aceptación da orde vixente.

No ano 117, e mentras tornaba de unha das súaas campañas orientais, sufriu unha parálise que acabou coa sua vida. Con el morría un dos mellores emperadores co que o Imperio Romano acadara nas súas conquistas a súa máxima extensión.

[editar] Véxase tamén


Imperio Romano

Segue a:
Nerva
Traxano
(98-117)

Precede a:
Adriano
Dinastía dos Antoninos