Frei Martiño Sarmiento

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos, en Santiago de Compostela
Agrandado
Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos, en Santiago de Compostela

Considerado un dos pais da lingüística galega, Pedro Joseph García Balboa no século (Frei Martín Sarmiento) nace en Vilafranca do Bierzo o 9 de marzo de 1695. Ós catro meses trasládase a súa familia a Pontevedra, onde pasará a súa infancia e parte da mocidade. O 3 de maio de 1710, con 15 anos de idade, marcha a Madrid para ingresar na Orden Benedictina. Logo dunha breve estancia en Asturias, e tras despedirse da súa nai en Pontevedra (desta viaxe de verán quedará constancia nos seus escritos), aséntase definitivamente en Madrid, estancia só interrumpida entre febreiro de 1726 e maio de 1727 para trasladarse a Toledo, e polas visitas que con certa frecuencia fai a Galicia.


A instancias de Sarmiento créase o Real Xardín Botánico de Madrid e desde 1743 reclama a creación de bibliotecas públicas e xardíns botánicos en diversas cidades e ó estilo dos que xurden na Europa da época, así como a constitución da Academia da Agricultura e a dotación de cátedras universitarias de Historia Natural, Agricultura e Botánica.

Frei Martín Sarmiento, que faleceu en 1772, foi un home adiantado ó seu tempo e loitador pola súa terra. Céntrase na análise da lingua galega, a máis desprestixiada da nación naqueles tempos en que o centralismo afogaba as manifestacións populares localistas.

Dedicóuselle o Día das Letras Galegas en 2002.

[editar] Obras

  • Demostración crítico-apologética del Theatro Crítico Universal (1732)
  • Memorias para la historia de la poesía y poetas españoles (entre 1741 e 1745)
  • Reflexiones literarias para una Biblioteca Real (30 de decembro de 1743).
  • Pensamientos Crítico-Botánicos (1753-1762).

A influencia das súas visitas a Galicia dá lugar a obras como Coloquio de 24 gallegos rústicos,onde narra algúns feitos con fidelidade histórica e propiedade filolóxica servindo de base para o comentario lingüístico das voces recollidas na súa terra. Xa en 1755 inicia o Catálogo de voces vulgares, y en especial de voces gallegas de diferentes vegetales, así como a segunda parte do Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, estudos todos eles que son cualificados como excelentes repertorios de materiais lingüísticos galegos dunha época na que era impensable aínda a elaboración dun Diccionario Galego, aínda que éste fose un dos seus desexos.

[editar] As súas ideas

O seu principal biógrafo, Ramón Mariño Paz, recolle as teses sobre a obra de temática galega do Pai Sarmiento. Na súa opinión xiran en torno a:

  • o problema lingüístico, semántico e de comunicación do galego como causa de atraso da súa patria;
  • o seu rexeitamento irado do castigo físico que sofrían algúns nenos por expresarse en galego na clase;
  • a súa defensa convencida de que ós rapaces había que aprenderlles na mesma lingua que falaban na casa, e tamén se debía predicar e administrar ós feligreses na lingua que lles era propia;
  • e, en definitiva, o seu convencemento de que isto implicaba introduci-lo galego na escola, nos xulgados, nas igrexas e na administración.

O maior seguidor das súas ideas, o seu discípulo, foi Frei Benito Xerónimo Feijoo e Montenegro.

En 1944 fundouse o Instituto Padre Sarmiento de Estudios Gallegos, que pretende ser unha continuación do Seminario de Estudos Galegos. Neste instituto realízanse exposicións, publicacións e labores de investigación nas ramas de Humanidades e Ciencias Sociais.

Outras linguas