کارکيا

From Wikipedia

Kärkiyä
کيا يعنی پيله، بوزورگ، فرمان‌روا. کارکيا، گيلان مئن، شاه معنيه داشت و يه‌ته خاندان ايسم ايسه کی 760 ه.ق تا 999 ه.ق، گيلان مئن حوکومت کودن. اوشان ِ زندگی، فئودالی اقتصاد سر بنا بوبؤ بو و گيلان و مازندران مئن، ايشؤن گب پيش شو و زور داشتن.


زامباور و دکتر احمد سعيد سليمان، تبرستان و گيلان تاريخی منابع جی، ای سلسله شاهؤن ِ نامه، ايتو نقل بودن:


760 هجری / کارکيا اميرکيا (حسن‌کيا پسر) / 1359 ميلادی.
763 هجری / کارکيا علی‌کيا (اميرکيا پسر) / 1361 ميلادی.
799 هجری / کارکيا رضاکيا (علی‌کيا پسر) / 1397 ميلادی.
829 هجری / کارکيا ميرمحمد اول کيا (مهدی‌کيا پسر، مهدی کيا رضا پسر) / 1426 ميلادی.
837 هجری / کارکيا ناصرکيا (ميرمحمد پسر) / 1434 ميلادی.
851 هجری / کارکيا سولطان محمد دوم (ناصرکيا پسر) / 1448 ميلادی.
883 هجری / کارکيا علی ميرزا (سولطان محمد پسر) / 1478 ميلادی.

910 هجری / کارکيا سولطان حسن اول (سولطان محمد پسر) / 1504 ميلادی.
911 هجری / کارکيا سولطان احمد اول (سولطان حسن اول ِ پسر) / 1506.
940 هجری / کارکيا سيدعلی‌کيا (سولطان احمد اول ِ پسر) / 1534 ميلادی.
941 هجری / کارکيا سولطان حسن دوم (سولطان احمد اولِ پسر) / 1534 ميلادی.
943 هجری / کارکيا خان احمد دوم (سولطان حسن دوم ِ پسر) / 1536 ميلادی.
975 هجری / شا طهماسب صفوی، خان احمده شکست دئنه و اون ِ پسره، پئر ِ جا گيلان ِ شاه کؤنه. / 1567 ميلادی.
985 تا 999 هجری / خان‌احمد، خو پادشاهيه وگردنه.
999 هجری / شا عباس، گيلانه فتح کؤنه.

اوّل، کارکيا سلسله، گيلان ِ بيه‌پيش ِ مئن حوکومت کود و بيه‌پس، دباج يا اسحاقوند ِ خاندان دس دبو. موغولی ايلخانان ِ زمات و تا او سالی کی شا اسماعيل صفوی سلطنت سراگيته (907 ه.ق)، گيلان مئن جنگ و جدال بو. دباج خاندان مئن و با بيه‌پس و بيه‌پيش حاکمؤن ِ مئن.
بيه‌پس مئن، کی اسحاقوندی‌ئن ِ دس دبو، وختی پادشايی فارسه اميراسحاق فومنی دس، هو سالی کی اسماعيل صفوی خودشه دوخانده شا، يعنی 907 ه.ق، بيه‌پس و بيه‌پيش مئن صولح اعلام بوبؤ. امّا، اميراسحاق فومنی پسی، کارکيا و اسحاقوندی‌ئن مئن ِ جنگ هنده سراگيته بوبؤ.
943 ه.ق، اميره‌دبجاج (موظفرالسلطان)، بيه‌پس شا و شا طهماسب صفوی مئن جنگ پيش بومأ و اميره‌دباج بمورده. چون بيه‌پيش حوکومت (کارکيا) روابط، صفويه امره خُب بو، اميره‌دباج بمورده پسی، بيه‌پس حوکومت نی فارسه کارکيا دس و ای سال جی به بعد، کارکيا، هم بيه‌پس مئن حوکومت کود و هم بيه‌پيش مئن.
امّا ای حمايت و خوروم روابط و دوستی، صفويه و کارکيا مئن تا آخر نمونسه. صفويه کی ايرانه، همه جيگا بئيته بو و هچين گيلان بو کی موستقل بو، نتؤنس کارکيا حوکومته کی صفويه جی موستقل بو، تحمل بکونه و بيلاخره، شا عباس زمات (999 ه.ق) بو کی خونريزی امره، گيلان صفويه دس دکته. کارکيا به فارسی