चिकित्साशास्त्र

From विकिपीडिया

चिकित्साशास्त्र आर्यु शास्त्र का एक क्षेत्र है| यह क्षेत्र अस्वस्थ्य मनुष्य को स्वस्थ्य बनाने से सम्बन्धित है| इस शास्त्र मे अस्वस्थ्य मनुष्य का ब्याधि वा रोग का अध्ययन किया जाता है, उस के बाद उस ब्याधि को डायगनोज और उस का निवारण किया जाता है| यह क्षेत्र मानव और रोग का ज्ञान और उस का प्रयोजन दोनों से सम्बन्धित है|

[बदलें] परिचय

चिकित्सा सेवा चिकित्सक और चिकित्सा से सम्बन्धित व्यक्ति (जैसे - नर्स, फार्मासिस्ट आदि) रोग से ग्रस्त लोग को देते है| यह एक बहुत ही संवेदनशील शास्त्र है| कुछ शताव्दी पहले चिकित्सक को चिकित्सा करने के लिये विद्यावारिधि करना जरुरी था| इसी लिये चिकित्सक को डाक्टर भी कहते है| यह क्षेत्र बहुत संवेदनशील है| ईसी लिये संसार के विभिन्न राष्ट्र मे चिकित्सा सेवा से सम्बद्ध् अनगिनत विधानौ होने के वावजुद भी नयें विधान निर्माण होते है|


आर्युविज्ञान – चिकित्साशास्त्र
मूर्छाशास्त्र(Anesthesiology) | चर्मशास्त्र | आकस्मिक चिकित्सा | साधारण चिकित्सक | आन्तरिक चिकित्सा | स्नायुशास्त्र | प्रसवशास्त्र और महिलारोग शास्त्र | कार्यव्याधि चिकित्सा(Occupational Medicine) | रोगशास्त्र | बालरोगशास्त्र | भौतिक चिकित्सा और पूनर्स्थापना | मानसिक चिकित्सा | सामाजिक स्वास्थ्य | चिकित्सा विकिरणशास्त्र | शल्यचिकित्सा
आन्तरिक चिकित्साके क्षेत्र
हृदयशास्त्र | ग्रन्थिशास्त्र | ग्यास्त्रोएन्टेरोलोजी | रक्तशास्त्र | कम्युनिकेबल रोग चिकित्सा | ईन्टेन्सिभ केयर चिकित्सा | मृगौलाशास्त्र | ओन्कोलोजी | फोक्सोशास्त्र | रिउम्याटोलोजी
शल्यचिकित्साके क्षेत्र
हृदयछाती शल्यचिकित्सा | चार्मिक शल्यचिकित्सा | साधारण शल्यचिकित्सा | महिला शल्यचिकित्सा | स्नायुशल्यचिकित्सा | नेत्रशल्यचिकित्सा | मूह तथा चेहेरा शल्यचिकित्सा | अंग प्रत्यारोपण | हाडजोर्नी शल्यचिकित्सा | ओटोल्यारिंजियोलोजी (ENT) | बाल्यशल्यचिकित्सा | प्लास्टिक शल्यचिकित्सा | क्यान्सर शल्यचिकित्सा | चोट शल्यचिकित्सा | युरोलोजी | धमनी शल्यचिकित्सा