Rökleysa
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Rökleysa (latína: non sequitur) í formlegri rökfræði er röksemd þar sem ályktunina leiðir ekki af forsendunni. Ályktunin getur þó verið sönn en röksemdin er þrátt fyrir það rökvilla. Allar formlegar rökvillur eru ákveðnar gerðir rökleysu.
[breyta] Dæmi um rökleysur
Sérhver röksemd sem tekur á sig eftirfarandi mynd er dæmi um rökleysu:
- Ef A þá B (t.d. „ef ég er köttur er ég spendýr“)
- B (t.d. „ég er spendýr“)
- Af því leiðir A (t.d. „þar af leiðandi er ég köttur“)
Eða andhverfa þessarar rökfærslu:
- Ef A þá B (t.d. „ef ég er köttur er ég spendýr“)
- Ekki A (t.d. ég er ekki köttur)
- Af því leiðir að B er ósatt (t.d. „þar af leiðandi er ég ekki spendýr“)
Fyrra dæmið heitir játun bakliðar en seinna dæmið heitir neitun forliðar. Rökleysur sem þessar stafa af því að fólk ruglast í meðferð á gildum ályktunarreglum eins og jákvæðri játunarreglu og neikvæðri neitunarreglu