Okyanûsa Atlantîk
Ji Wîkîpediya
Pênc Okyanûsa Cîhan |
---|
|
Okyanûsa Atlantîk li Okyanûsa Mezin şinda duwem mezintir Okyanûsa Cîhan e. Ewê navberê Ewropa û Efrîka di Emerîka de ye. Bi deryayên dor hevre 106,2 milon km² aqarê xwe heye. Xala tê de herî kûr bi 9.219 m Korta Porto Rîko ye. Ji bo ragihandinê navbera Ewropa û Emerîka de, ew deryaya herî pir li ser tê ragihandin e.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Nav
Navê xwe ji Mitolojiya Yewnan de tê. Di Yewnanî de navê xwe Atlantis thalassa ango Derya Atlas bû. Ew nava herî pêş de di Dîroka Heredot de hat dîn.
[biguherîne] Sînorên Atlantîk
Atlantîk ê pir li nîvkadîya bakurê cîhanê ye. Sînorên xwe wiha ne; li bakur Cemsera Bakur û Okyanûsa Aktîk, li bakur rojhelat [[Ewropa], li başûr rojhelat Efrîka, li başûr Antartîka, li başûr rojava Emerîkaya Başûr, li bakur rojava Emerîkaya Bakur. Ji bo Atlantîk di bakur de derê başûr wek Atlantîka Başûr û Atlantîka Bakur jî tê par ve kirin.
[biguherîne] Deyayên Dor
Deryayên dor Atlantîk gorî mezin bû ne xwe wiha ne:
Derya Bakura ewropa (1.380.000 km²), Derya Bakur (575.000 km²), Derya Rojhelat (413.000 km²), Derya Navîn ( 2.596.000 km²), Derya Reş ( 424.000 km²), Derya Navîna Emerîka (4.354.000 km²), Hudson Bay (1.230.000 km²), Baffin Bay, Derya Labrador.
Li cem wan deryan bi qanalê çekiri jî radigîhê deryanan. Kanalê Sûveyş Derya Sor radigîhîne Derya Navîn, Kanalê Panama jî Derya Navîna Emerîka radigîhîne Okyanûsa Mezin.
[biguherîne] Girav
Giravê herî mezinê Cîhanê di Okyanûsa Atlantîk de ye. Ew Grönland e. Hin giravên dinê mezin wek Îslanda, Girava Brîtanîya, Îrlanda û Girava Nû. Koma Giravên di Atlantîk de jî Kanarîya, Asor, Bahama, Antîl, Kap Verde û Giravên Falkland. Çend Giravên biçûkê wek St. Helena jî hene.
Heta Emerîka hat doz kirin, hin mirovan zen dikir ko di Okyanûsa Atlantîk de parzemînekê bi navê Atlantîs heye.