Reşîdê Baso

Ji Wîkîpediya

Dengbêj Reşîdê Baso di 1ê Agusta sala 1926an li gundê Keleşbeg yê ser bi herêma Tahlîn (komara Ermenistan) di nava malbatekê da hat dinê ku him evîndarên ziman û hunera Kurdî bûn, him jî ji bo xatirê doza Kurdistanê ji erdê bav û kalên xwe (Serhed) reviyabûn nava Kurdên Ermenistanê.

Malbata Reşîdê Baso jî mîna gelek malbatên din ji ber bayê reşê zulm û stema Roma Reş(Tirkên şovînîst) reviyabûn Ermenistanê. Wan tenê canê xwe rizgar kiribû û ji ber ku bi ola xwe Êzidî bûn, qedera wan jî tevlî qedera gelê Ermenî bibû. Hinek hatin kuştin û hejmareke kêm jî derbasî komarên Ermenistan, Gurcistan û Azerbayicanê bûn. Belê ew ji tevkujiyeke dîrokî rizgar bibûn.

Ji salên 60an û pêda hate radioya Êrîvanê û dengê xwe yê germ li serê çiyayê Agirî derbasî welatê bav û kalan (Kurdistana delal) kir. Li wira Reşîdê Baso li rex dengbêjên mîna Şeroyê Biro, Karapêtê Xaço, Efoyê Esed, Dawûdê Xelo, Memoyê Silo, Egîdê Têcir û Ordînê Dengbêj xeml û rewşa civata dengbêjên Kurd gehandibûn astekî herî bilind. Di radioyê da ew tev bibûn niwênerên nasnameya muzîka Kurdî ya resen. Kilamên ku wan digotin dîrokeke şifahî û nenivîsandî bû. Dîroka siyasî, civakî û hunerî di peyvên stranên wan da esaleta Kurda radixistin ber çavan.

Ferqa Reşîdê Baso bi hinek dengbêjên din re ew bû ku wî piraniya stranên ku gotine bixwe afirandine. Hinek ji stranên wî jî hunermedên din strîne. Stranên mîna Felekê, Peyawo, Delal ha delal û gelekên din hunermendên mîna Şemdîn û Dilovanê kurê wî di berhemên xwe da gotine.

Ji bîra neken her dengbêjê ku ji nava me koçber dibe, arşîveke dewlemend jî bi xwe re dibe nava axa sar. Heya ew saxin bila medya û ragehandina Kurdî desthilîne. Keda wan biqedrîne, xizîneya stran û jiyana wan ji bo arşîva me ya netewî tomar bike.

Dengbêjê nemir di 12.04.2006´ê li Osnabrück a Germanistanê diçe ser dilovaniya Xwedê.