Ekberê Mezin
Ji Wîkîpediya
Jalaluddin Muhammad Akbar, Celaledîn Mihemmed Ekber, Ekberê Mezin (* 15'ê kewçêrê 1542 li Umarkot, Madhya Pradesh; † 15'ê kewçêrê 1605 li Agra) yek ji keyê Hindistanê ku bi eslê Mongol e ye.
Piştî bavê xwe Nasir ud din Muhammad Humayun di salên 1556 - 1605 de desthilatdarî kiriye. Di dema xwe de gelek reforman di artêşa Mongolê Mezin de pêk tîne. Bo mînak fîlan bikartîne. Bi xwe kesekî nexwandî bûye, ango xwandin û nivîsandinê nedizanîbûye lê li ser fîlozofiya wê demê lêkolîn kiriye. Di nava olan de gorî xwe nermiyeke avakiriye.
Akbar, di warê bac, îdareya hikûmetê û dadmendiyê de jî gelek reform pêk aniye. Di sala 1562´î de bi navê Mohur dirav derxistiye. Li dijî zewaca bi zarokan re, leyîstikên bi berdêla diravî, neheqiyên li jinên bî, xwefirotina jinan hwd derketiye û bandora zagonan li ser jiyanê bilindkiriye. Wî jî wekî hemî desthilatdarên Tirk û Mongol hez ji zimanê Farsî kiriye.
Ekberê Mezin gelek avahiyên bêhempa daye çêkirin. Wî ji zanîstiyê, mûzîkê, fîlozofiyê hezkiriye. Mirov dikare bêje, ew gihîştiye nêrîneke taybet bo xwe.