بۆرژوا هه‌لپه‌رسته‌كانى كوردايه‌تى

Ji Wîkîpediya

بۆرژوا هه‌لپه‌رسته‌كانى كوردايه‌تى

 خالید عه‌لی فه‌ره‌ج ـ سوید 

‌بمانه‌وێت يان نا، ده‌سه‌ڵاتى كوردى هه‌ڵهێنجراوى كۆمه‌ڵگاكه‌مانه‌ و خۆيشمان باش خۆمان ده‌ناسين، لاى هه‌ندێ كه‌س واقيعێكى گونجاو و لاى هه‌ندێكى تريش تاڵه‌، كێشه‌ و قه‌يرانى نێوان پارته‌ سياسيه‌كان ته‌نها له‌م ماوه‌يه‌دا سه‌رى هه‌ڵنه‌داوه‌ كه‌وه‌ك له‌ دامه‌زراندنى حكومه‌تى يه‌كگرتووى كوردستاندا بينيمان، چاره‌سه‌ره‌كه‌يشى كه‌به‌م شێوه‌ بوو پێشبينى لێ ده‌كرا، ئه‌و ململانێيه‌ مێژوويه‌كى كۆنى هه‌يه‌، ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ملمانێكانى كاتى پێشمه‌رگايه‌تى و بگره‌ بۆ ياريه‌كانى هه‌لپه‌رست و بۆرژواكانى كۆمه‌ڵگاى كوردستان، كه‌به‌رژه‌وه‌نديان له‌وه‌دا بوو دژايه‌تى ڕژێم بكه‌ن و خۆيان خزانبوويه‌ ناو ڕيزه‌كانى شۆڕش و بوبوونه‌ پێشمه‌رگه‌ كه‌ نه‌ده‌كرا جيا بكرێنه‌وه‌ له‌شۆڕشگێڕه‌كانى تر٠ با جارێ هه‌ر باسى خۆمان بكه‌ين، كه‌سانێك كه‌جاران هاوسه‌نگه‌رت بوون و پێشمه‌رگه‌ بوون وانه‌زانى كه‌ به‌هه‌مان بيرو بۆچوونه‌كه‌ى تۆ شۆڕشگێڕ بوون، كه‌خه‌مى گه‌وره‌ى ماف پاراستنى چه‌وساوه‌و گه‌له‌كه‌ى بێت، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ تواناى باش و هه‌وڵى زۆريشيان لێ ده‌وه‌شايه‌وه‌، بێ ويژدانى ده‌كه‌ين ئه‌گه‌ر له‌به‌ر چاومان نه‌بێت، چۆن له‌و كاته‌دا تۆ پێشمه‌رگه‌يه‌كى كوردايه‌تى و دڵسۆزى گه‌ل و هه‌ميشه‌ له‌سه‌نگه‌ردا بوويت، به‌هه‌‌مان شێوه‌ كه‌سانى هه‌لپه‌رست و پۆخڵه‌واتى وايش هه‌بووه‌ كه‌ به‌پێشمه‌رگه‌يه‌كى قاره‌مان و دڵسۆز بينراوه‌ كه‌ناكرێ جيايان بكه‌يته‌وه‌، ته‌نها له‌به‌ر خاڵێكى ساده‌، ئه‌وه‌ش ئه‌وه‌يه‌ كه‌ خه‌باتى ڕزگارى نيشتيمانى بۆرژوا و بێبه‌شه‌كان وه‌ك يه‌ك ده‌گرێته‌ خۆ و هه‌مان ئه‌ركيان له‌سه‌ر شانه‌، چۆن بێبه‌ش و چه‌ساوه‌كان ناچارى خه‌بات ده‌كرێن، به‌هه‌مان شێوه‌ بۆرژواكه‌يش بۆ ده‌سه‌ڵات گرتنه‌ ده‌ست و خستنه‌ژێر ڕكێفى بازاڕ و فراوانخوازيه‌كه‌ى خۆى دژى سه‌رده‌سته‌كان ده‌وه‌ستێت و ناچار ده‌كرێت به‌شدارى خه‌باته‌ ڕزگاريخوازيه‌كه‌ى تۆ بكات، ڕاسته‌ بۆ ئه‌و كاته‌ى شۆڕش گونجاو و به‌توانا بوون، به‌ڵام ئه‌مه‌ ئه‌وه‌ ناگه‌يه‌نێت كه‌ گونجاو و دڵسۆزى هه‌موو قۆناغه‌كانى خه‌بات بن، هه‌روه‌ك نايشكرێت ژيانى مرۆڤێك له‌ته‌مه‌نه‌ جياجياكاندا وه‌ك يه‌ك و به‌هه‌مان پێوانه‌ هه‌ڵبسه‌نگێنرێت. ئه‌و كه‌سه‌ى له‌ ساڵى ١٩٨٠ بووه‌ پێشمه‌رگه‌ توانى بوونى خۆى بسه‌لمێنێ و كرايه‌ سه‌ركرده‌ و لێزان و قاره‌مان و دڵسۆز، ئێستا به‌هۆى ته‌مه‌ن و ماندوو بوونيه‌وه‌ هه‌مان مرۆڤ نيه‌، ته‌نيا دڵسۆزيه‌كه‌ى جاران و ئێستاى به‌س نيه‌، جگه‌ له‌وه‌ى كه‌هه‌ندێ له‌وانه‌ نه‌ك هه‌ر له‌خوێندن و قۆناغه‌كانى ژيان دواكه‌وتوون به‌هۆى پێشمه‌رگايه‌تى و هه‌نگاوه‌كانى خه‌باته‌وه‌، بگره‌ هه‌ندێكيان له‌كاتى خۆيشيدا و پێش ئه‌وه‌ى ببێته‌ پێشمه‌رگه‌ و پێش ئه‌وه‌ى بكرێته‌ قاره‌مان و به‌دڵسۆز ناو ده‌ربكات هه‌ر نه‌خوێنه‌وار بووه‌، ئه‌مه‌ش‌ عه‌يبه‌ نيه‌، له‌وكاته‌دا هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ى بۆ گونجاوه‌ و نه‌ده‌كرا له‌كۆمه‌ڵى كورده‌وارى داببڕيت بۆ ئه‌وه‌ى بينێريته‌ به‌ر خوێندن چونكه‌ زۆرينه‌ى گه‌له‌كه‌مان به‌هۆى ديكتاتۆريه‌تى ڕژێمى به‌غداوه‌ هه‌موو جوانيه‌كانى ژيانيان لێزه‌وت كرابوو، ئێستاش كه‌له‌و زوڵم و زۆره‌ ڕزگارمان بووه‌، خه‌باتى ئه‌و هه‌لپه‌رست و بۆرژوا قاره‌مانانه‌يش به‌شێكى دانه‌بڕاوه‌ له‌ خه‌باتى پێشمه‌رگه‌ دڵسۆز و قاره‌مانه‌كانى گه‌له‌كه‌مان، كه‌له‌ژيانى خۆى زياتر هيچ شتێكى ترى شك نه‌بردووه‌ و شه‌هيد بووه‌، يا كه‌مئه‌ندام و په‌ك كه‌وته‌ى ناو جێگايه‌، ئه‌وه‌ جگه‌ له‌جۆره‌ها نه‌خۆشى تر، كه‌ ڕێگرێكه‌ و ناتوانێ داواكانى خێزانه‌كه‌ى جێبه‌جێ بكات و خواسته‌كانى پێ پڕ بكاته‌وه‌، هه‌روه‌ك ناتوانين جيايشيان بكه‌ينه‌وه‌ له‌و دڵسۆز و قاره‌مانانه‌ى كه‌به‌خۆشحاڵيه‌وه‌ ئێستا له‌ناوماندا ماون و توله‌ ڕێى خه‌باتيان به‌رنه‌داوه‌ و سه‌ركردايه‌تى و بنكردايه‌تى خه‌باته‌كه‌مان ده‌كه‌ن، هه‌روه‌ك ئه‌وه‌يشمان بير نه‌چێت كه‌هه‌ندێ له‌ شۆڕشگێڕه‌كانمان هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ به‌هۆى دڵسۆزيانه‌وه‌ فێرى هه‌لپه‌رستى نه‌بوون كه‌ تائێستا خۆيان به‌رز بكه‌نه‌وه‌، و هه‌موو ڕۆژێك له‌كوچه‌و بازاڕه‌كاندا ده‌يان بينيت به‌ جله‌ شڕه‌كانيه‌وه‌ كه‌هه‌ر وه‌ك خه‌باته‌كه‌ى جاران وايه‌ بۆيان، له‌‌مه‌دا مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نيه‌ كه‌ هه‌موو به‌رز بوونه‌وه‌يه‌ك هه‌لپه‌رستيه‌، نه‌خێر، ئه‌گه‌ر وابوايه‌ ئه‌م ڕۆژگاره‌ى ئێستامان نه‌ده‌دى، و له‌وه‌يش دڵنيام كه‌سانى گونجاو بۆ شوێنى گونجاو تا ڕاديه‌ك ڕه‌چاو كراوه‌، به‌هه‌رحاڵ له‌هه‌ندێ شوێن، هه‌ر هيچ نه‌بێت دوكتۆر به‌رهه‌م ساڵح ئه‌وه‌ى سه‌لماند ( من به‌رهه‌م ساڵحم ته‌نيا له‌ ته‌له‌فزيۆندا ديوه‌) و هه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ گونجاوانه‌يشن كه‌ له‌به‌ربه‌رژه‌وه‌ند‌ى گشتى و خۆنه‌ويستياندا، كورسى به‌رز ده‌به‌خشن و به‌ موجامه‌له‌ به‌رده‌وامه‌كانيان ترس و گومان لاى زۆر كه‌س دروست ده‌كه‌ن٠

جياكردنه‌وه‌ له‌نێوان ئه‌و شۆڕشگێڕانه‌دا هه‌روا ئاسان نيه‌، ئه‌وه‌ى تۆ به‌گونجاوى نازانى كه‌سانيێك هه‌ن خۆيانى بۆ ده‌ده‌ن به‌كوشت، ناهه‌قيشيان نيه‌‌ چونكه‌ وا فێركراون، يان ژيان و به‌رژه‌وه‌نديان له‌گه‌ڵياندايه‌٠ ئه‌ى چى بكه‌ين باشه‌؟ ئايا ده‌كرێ دواڕۆژى گه‌لێك كه‌ ده‌يه‌وێت خۆى بگرێت بدرێته‌ ده‌ست كه‌سانى بێ تواناى ڕۆژگارى جيهانگيرى و دواكه‌وتووى قۆناغه‌كان؟ ئايا ده‌كرێ كه‌سانێك كه‌ ته‌نيا له‌به‌ر ئه‌وه‌ى له‌خه‌باتى ڕزگارى نيشتمانيدا خۆى يان باوكى قاره‌مان بووه‌ ئێستا سه‌ر پشك بێت؟ ئايا ده‌كرێ به‌هه‌مان ئيجازه‌ى شۆفێريه‌كه‌ى باوكى ئۆتۆمبيله‌كه‌يان لێبخوڕێت؟ ئايا پێويست ناكات، له‌ توانا و لێوه‌شاوه‌ييان بڕوانين له‌گه‌ڵ‌ دڵسۆزى بۆ ئه‌م قۆناغه‌ ناسكه‌ى ئه‌مڕۆ؟ تاكه‌ى موجامه‌له‌ بكه‌ين؟ تاكه‌ى ئه‌و ڕاستيه‌ نه‌دركێنين كه‌ ئه‌و بۆرژوازانه‌ دڵسۆزيه‌كه‌يان له‌ كاتى شۆڕشى ڕزگاريدا شايه‌نى هه‌موو ڕێز و پێزانينێكه‌ و سوپاسيان ده‌كه‌ين ئه‌گه‌ر چاوه‌ڕێى ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن!!! من لێره‌دا مه‌به‌ستم هيچ كه‌سێكى تايبه‌ت نيه‌، به‌ڵام ئێستا و خه‌باتى ڕۆژگارى ئه‌مڕۆ شێوه‌يه‌كى تر له‌ قاره‌مانان ده‌خوازێت، جۆره‌ دڵسۆزانێكى ترمان پێويسته‌ كه‌ هه‌نگاوه‌كانمان به‌ره‌و هه‌ڵدێر نه‌به‌ن، بۆ ئه‌وه‌ى به‌رهه‌مى خه‌باته‌كه‌ى ئه‌وانيش هه‌ر به‌سه‌ر كه‌وتووى بمێنێته‌وه‌ و هه‌نگاوى زياتر بنرێت٠ كۆمه‌ڵگا پێشكه‌وتووه‌كان ديموكراتيان له‌سكى دايكيانه‌وه‌ نه‌هێناوه‌، به‌ڵكو پێى په‌روه‌رده‌ كراون، ئاماده‌كارييان بۆ كراوه‌، ئه‌گه‌ر سويديه‌ك له‌مناڵيه‌وه‌ به‌ريته‌ كوردستان كه‌گه‌وره‌ش بوو به‌هه‌مان شێوه‌ى ئێمه‌ ده‌بێت، پێچه‌وانه‌كه‌يشى هه‌ر ڕاسته‌٠ كه‌واته‌ ده‌كرێ كۆمه‌ڵگا به‌ره‌و باشتر ببرێت، ده‌كرێ ئێمه‌يش وه‌ك ئه‌و ژيانه‌ى ئه‌وان خۆمان ڕابێنين، به‌ په‌روه‌رده‌ كردنى نه‌وه‌كانمان بۆ دوا ڕۆژ، ئه‌گه‌ر چاو لێكردنمان بۆ سويديه‌ شێوه‌كان گونجاو بێت و له‌پێناوى چاككردندا بێت، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ته‌نيا له‌به‌ر ناوو و لاسايى كردنه‌وه‌ى بێت، بێ ناوه‌رۆكيش ده‌بێت، ئه‌وا ئه‌م ڕۆژگاره‌ى ئێستامان باشترين نمونه‌يه‌٠ له‌كوردستاندا كه‌سه‌ده‌ى بيستويه‌كه‌ و تائێستاش هه‌ڵبژاردن و به‌ديموكراتى نواندنى هه‌وڵه‌كان زياتر لايه‌نى ڕاگه‌ياندن ده‌گرێته‌وه‌، من واى بۆ ده‌چم كه‌ ئه‌و ڕێككه‌وتنه‌ى نێوان يه‌كێتى و پارتى له‌ مه‌ڕ دامه‌زراندنى حكومه‌تى ئێستامان، له‌لايه‌كه‌وه‌ موجامه‌له‌يه‌كى به‌رده‌وامه‌ كه‌ پێويستى به‌ موجامه‌له‌ى تريش ده‌كات كه‌ هه‌ر له‌سه‌ر حسابى سه‌رهه‌ڵنه‌دانى ديموكراتيه‌كى پێشكه‌وتووخواز هه‌نگاوده‌نێ، و له‌لايه‌كى تريشه‌وه‌ پارێزگارى كردنى كورسى ( ئاى كورسى چ به‌ڵايه‌كى! ) بۆ هه‌ندێ كه‌س واى كردووه‌ كه‌ گۆڕانكاريه‌كانى نێوان حيزبه‌كه‌ى خۆى و هه‌ردوو حيزبه‌كه‌ش به‌فرسه‌ت ده‌زانێت و ئه‌گه‌ر بۆى بلوێ شتێكى تيا ده‌هێڵێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى نه‌بێته‌ هۆى له‌ده‌ستدانى كورسيه‌كه‌ى خۆى٠ ده‌بينين كه‌سانێك هه‌بوون كه‌ جاران سه‌ركرده‌ بوون و گونجاوى ئه‌و ئه‌ركه‌يش بوون، به‌ڵام ئێستا خۆيشى هه‌ست به‌كه‌موكوڕيه‌كانى خۆى ده‌كات كه‌ناگونجێت بۆ ئه‌م قۆناغه‌ى ئه‌مڕۆ، هه‌ر بۆ خۆ گونجاند له‌پێناوى كورسيدا تازه‌ به‌تازه‌ ده‌ستى كردووه‌ به‌خوێندن و ده‌يه‌وێت ببێته‌ خاوه‌ن شه‌هاده‌، و خۆزگه‌ بۆ ئه‌وه‌ش ده‌خوازێ كه‌زووتر به‌ده‌ستى بهێنايه‌، ئيتر بير له‌وه‌ ناكاته‌وه‌ كه‌ جاران ئێمه‌ پێويستمان به‌تواناكه‌ى هه‌بووه‌ و ماوه‌ى ئه‌وه‌ى نه‌بووه‌ له‌خوێندندا به‌رده‌وام بێت و ئێستاش نه‌وه‌ى نوێ سه‌رى هه‌ڵداوه‌ و كه‌ده‌خوێنێت ئه‌گه‌ر بۆ خۆ ڕۆشنبير كردن بێت، ئه‌وا هه‌زار جار ده‌ست خۆشى لێ ده‌كه‌ين، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ته‌نها بۆ مه‌به‌ستى له‌ده‌ست نه‌دانى كورسيه‌كه‌ى بێت ئه‌وا پێى ده‌ڵێين ( توخوا واز بێنه‌ با نه‌وه‌ى نوێ كه‌مێك ئه‌ركت له‌سه‌ر شان كه‌م بكه‌نه‌وه‌ و ئه‌وه‌ش بزانه‌ لاوه‌كان گونجاو تر و به‌تواناترن بۆ ڕۆژگارى ئه‌مڕۆى جيهانگيرى )٠ يه‌كگرتنه‌وه‌ى هه‌ردوو ئيداره‌كه‌ به‌م شێوه‌يه‌ى ئێستا ده‌ستخۆشيان لێده‌كه‌ين، به‌ڵام ده‌كرێ پيرۆزتر بكرێت، و له‌هه‌موو ڕوويه‌كه‌وه‌ كامڵ نيه‌، ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستيان بێت به‌ره‌و خزمه‌تى زياتر، ده‌توانن كۆمه‌ڵگايه‌كى په‌رله‌مانى و ته‌قنۆقرات بێننه‌ كايه‌وه‌ كه‌زه‌روريه‌تى ئێستاى كوردستانه‌٠ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى يه‌كگرتنه‌وه‌كه‌ له‌ژێر جۆره‌ پاڵه‌په‌ستۆيه‌كدا هاته‌دى، زۆر گرنگه‌ كه‌ زياتر هه‌وڵى يه‌كده‌نگيه‌ك بده‌ن بۆ ئه‌و يه‌كگرتنه‌وه‌يه‌ كه‌ زياتر خۆويستى بێت، هه‌روه‌ك مافى بڕياردانى چاره‌ى خۆنوسين، با ئه‌وه‌نده‌ ته‌وافقى حيزبى سه‌رپشك نه‌بێت٠ نه‌بوونى ديموكراتى له‌ناو شه‌قامى كورديدا ده‌بێته‌ هۆى سه‌رهه‌ڵدانى كۆمه‌ڵ و پارتى نوێ كه‌ دروستكراوى كه‌موكوڕيه‌كان ده‌بن و هيچ شاره‌زاييه‌كيان له‌ڕزگارى نيشتيمانيدا نيه‌ و گه‌لى كورديش هێشتا زۆرى له‌به‌رده‌مدا ماوه‌، بوونى ديموكراتى و نه‌هێشتنى گه‌نده‌ڵى بۆ هه‌ردوو حيزبه‌ فراوانه‌كه‌ى يه‌كێتى و پارتى پێويستيه‌كى نه‌گۆڕه‌، چه‌قى كۆكردنه‌وه‌ى دڵسۆزانى گه‌له‌كه‌مان با له‌ڕووى ديموكراتيه‌ته‌وه‌ بێت، چۆن له‌ هه‌شتاكاندا چه‌قى كۆكردنه‌وه‌ و پاكانه‌ى خه‌بات زه‌روريه‌تى كۆمه‌ڵگاكه‌ بوو با ئێستاش زه‌روريه‌تى واقيعى ئه‌مڕۆ بێت، باله‌گه‌ڵ گۆڕانكاريه‌ جيهانيه‌كاندا بێت، له‌كۆتايدا ده‌ڵێم با كه‌سى گونجاو بۆ شوێنى گونجاو بێت به‌ره‌و كۆمه‌ڵگايه‌كى ته‌قنۆقراتى ديموكراتى، كه‌له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى به‌ره‌و پێشه‌وه‌ هه‌نگاو ده‌نێت مافه‌كانيشمان به‌يه‌كسانى بپارێزێت٠




khaledfaraj@hotmail.com