PEN a Kurd a Amedê
Ji Wîkîpediya
PEN saziyeke navnetewî ya nivîskar û rewşenbîran e. Ew ji komeleyên nivîskarên neteweyên din pêk tê. Nivîskarên her neteweyekê bi îmzeya 21 nivîskarî daxwaznameya endamiyê dişîne ji PEN a Navnetewî re û heke were pejirandin, ew gelê xwe di nav wan de temsîl dikin. Bi vî rengî Pena Tirk, Pena Alman, Pena Amerîka, Pena Norweç, Pena Wîetnamê û hwd hene. Bi vî rengî Pena Kurd jî li Almanyayê hatiye vekirin.
PEN bi yekîtiya hemû PEN ên dinyayê dibe wekî sendîkayeke navnetewî, bandoreke wê ya navnetewî ava dibe. Armanca wê azadiya ramanê ye. Ew azadiya ramanê ya endamên xwe û hemû nivîskarên dinyayê diparêze, lê ji ramanên siyasî dûr radiweste.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Wateya "PEN"
P (Poem-Helbest) E (Essay-Gotar) N (Novel-Çîrok, roman) "pen" jî îngilîzî ji bo penûs e.
[biguherîne] Avakirina Pena Kurd a Amedê
PEN a Kurd a Amedê di sala 2004'an de, li Amedê hate avakirin. Di avakirina vê komeleyê de prosedûr nehatiye bikaranîn û bêyî ku serî li PEN a Navnetewî were dayin, hatiye vekirin. Ev yek li gor zagonên PEN a Navnetewî ne rast in û heta ku endamiya komeke nivîskaran ji aliyê PEN a Navnetewî ve neyê pejirandin, kes nikare bi navê wê komeleyekê veke.
Nivîskarên kurd piştî vekirina vê komeleyê bi îmzeya 32 kesî serî li PEN a Navnetewî dane û daxwaza vekirina Pena Kurd li Amedê kirine. Daxwaznameyên wan dê di kongreya 2006'an de were nirxandin.
[biguherîne] Dîroka Avakirina Pena Kurd a Amedê
Pêdivya komeleyeke Rewşenbîrî di heyva Tîrmehê ya sala 2000'î de di "Civîna li Îzmîrê" de ji hêla Arjen Arî ve hate zimên. Di wê civînê de, (wê demê ev civîn wekî "Konferansa Îzmîrê" di çapemeniyê de cih girt) pêşniyaz bi yekdengî hate pejiradin û di heman rojê de Lijneya Amadekariya Damezrîner (Berken Bereh, Arjen Arî, Salihê Kevirbirî, Îrfan Amîda û nivîskarekî din ku niha navê wî nayê zanîn) hate hilbijartin.
Nivîskarên kurd ên bakur di van salan de li malên nivîskaran civîn li dar xistin û li ser pêwistiya avakirina Pena Kurd li Kurdistanê rawestiyan. Di civîna 3'ê tîrmeha 2004'an de li gor ku Roşan Lezgîn, Rênas Jiyan û Serkeft Botan dane xuyakirin, wan berî vê civînê bi 3 salan li malan civîn li dar xistine û nîqaşa avakirina Pena Kurd li Kurdistanê kirine.
Avakirina Pena Kurd li Amedê, bi daxwaza Pena Kurd a Almanya (Dûvre navê xwe kir Navenda PEN a Kurd) ku li Bakura Kurdistanê buroyek bête vekirin hate destpêkirin. Bi vê armancê civîna yekem li Demir Hotel a Amedê, di sermaweza 2003'an bi rêveberiya Yûnis Behram pêk hatiye. Civîn di demeke wisa de pêk hatiye ku nivîskarên kurd ji çar aliyên dinyayê hatine Konferansa Rojhilata Navîn û Pirçandiyê û gelek ji wan li Demir Hotel dimînin. Di vê civînê de nîqaş bi piranî li ser gelo dê Tirkiye destûrê bide navê Pena Kurd an na pêş de diçe û hemû beşdarvan li ser vekirina buroyeke Pena Kurd ku li Amedê were vekirin biryarê distînin. Piştî vê civînê Navenda Pena Kurd bi peyamekê diyar kir ku wan Edîb Polat, Serkeft Botan û Arjen Arî bi armanca amadekariya avakirina buroya Kurd Penê li Amedê peywirdar kirine.
Bi heman armancê civîna duyemîn di 7'ê reşemiya 2004'an de li Sendîkaya Tes-Îş a Amedê bi rêveberiya Hêvî Berwarî ku li ser navê Navenda Pena Kurd çûbû Amedê pêk hat. Di vê civînê de hin nivîskar dîtinên wekî Ne pêwist e em navê PEN bi kar bînin, em dikarin Komeleya Nivîskarên Kurd vekin tînin zimên. Di civînê de her kesî bi zimanekî eşkere anî zimên ku armanc ew e ku rojekê derfet çêbibin û navenda Pena Kurd li Amedê bi cih bibe. Biryar û hilbijartina dawî di vê civînê de bi cih hat.
Di vê civînê de rêveberiyek ji 7 kesan pêk tê hate hilbijartin: Edîb Polat, Sedat Yurtdaş, Suzan Samanci, Serkeft Botan, Yildiz Çakar, Samî Tan û Arjen Arî. Piştî serîlêdana fermî ya vê birêveberiyê li Bakurê Kurdistanê bi rengekî fermî Pena Kurd bi navê Kürt Pen Yazarlar Derneği ('Kurd-Pen Komeleya Nivîskarên Kurd) hate avakirin.
Pena Kurd a Amedê di 21'ê gelawêja 2004'an de kongreya yekemîn pêk anî. Di vê kongreyê de birêveberiyek ji 7 kesan pêk tê hate hilbijartin: Sedat Yurtdaş, Serkeft Botan, Yildiz Çakar, Orhan Miroglu, Abdullah Kaya, Receb Dildar û Edîb Polat. Li gor rêbazên Komeleyê rêveberiyê di nava xwe de Sedat Yurtdaş wekî serok hilbijart.
Ji destpêka avakirina Pena Kurd a Amedê û heta kongreya yekemîn gengeşiyek di navbera Pena Kurd a Amedê û Pena Kurd a Almanya de derket.
[biguherîne] Nûçe û nivîsên Têkildar Ji Derve
- Serîlêdana PEN’a Kurd ji ber peyva 'Kurd' hate redkirin - FLAŞ Azadiya Welat-02 Adar 2004
- Gotarek li ser Pena Kurd a Amedê Rojev.Com-Rêzan Tovjîn-3 Tîrmeh 2004
- Li Amedê yekemîn kongreya nivîskarên kurd Azadiya Welat - 21 Gelawêj 2004
- Pena Kurd kongreya xwe ya awarte li dar xist
- Kurd-Pen ê helwesta dewletê ya li dijî kaset û pirtûkên kurdî şermezar kir Azadiya Welat-01 Adar 2005
- Bila ronakbîrên kurd di hişê xwe de erdnîgariya kurdan parçe nekin Azadiya Welat-Roportaj-13 Adar 2005
- PEN'ên Kurd ji bo nîqaşa 'Gelo hewcedarî bi du PEN'an heye?' hatin cem hev Azadiya Welat - 24 Adar 2005
- Serokê Kurd Pen'a Tê Damezrandin Serkeft Botan îstîfa kir Azadiya Welat - 28 Avrêl 2005