Destanê Gilgamiş

Ji Wîkîpediya


Image:WikiLetraMini.png Ev gotara bi kurmancî: Destana Gilgamêş :ه‌ۋ گۆتارێ بی كرمانجی


Tabletê Destanê Gılgamış (Akadki)
Mezin bike
Tabletê Destanê Gılgamış (Akadki)

Gilgamiş, qiralî pancinê hanedaneya Ûrûkî ey Sumeran o. Goreyî vatişan Gilhamişî 126 serrî hukumdarey kerda. La wextî hukumdarey ey tam belu nîyo. Gılgamiş yew qiralo ke "Nagbu Imuru", yanî "Keso ke heme çî dîyû" yo. O yew hukumdaro aqil o, zanay o, rîyî hardî û behran ser o geyraye yo, hîkmet kefş kerda. Nemeyî ey orijînalî xo de "Izdubar", "Gizdubar" yan zî "Gishdubar" o. Gılgamış (Gilgamish) versîyonî yûnankî yo.

Gılgamış, hîrê ra di Homa, hîrê ra yew zî merdim û. Xelqî Ûrûkî Gılgamışî ra zaf hes kenû. O zaf xurt û, yew cengawer û. Îlahe Aruru, Gılgamışî rî yew raqîb xeleqnena, nameyê ey Engîdû yo. Engîdû yew daristano zaf gird de ciwîyenû. O sey yew heywanî yo, zaf gird û zaf xurt û.

Gılgamış, yew plan virazenû ke Engîdûyî biyarû bacarî Ûrûkî. Gılgamış na planê xo de serkewnû. Hêverî Gılgamış û Engîdû danî pîyer, la çew zorî çewî nibenû. Badî zî her di benî emabazî yewbînan (embazî qederî). O wext Daristanî Sedîrî (darî sedîrî, darî erzî) mîyan de yew dîyebo merdimwer estû. Nameyî ey Xûmbaba (Khumbaba) yo. Gilgamiş û Engîdû şinî ge ney dîyebî merdimwerî (Xûmbaba) bikişî. (Tabletê çarin) Ê badî zaf zehmet û meşeqatan a Xûmbaba kişinî.

Wexto Gılgamış û Engîdû ageyrenî Ûrûk îlahe Îştar bena aşiqî Gılgamışî û wazena ey de bizewicîyû. La Gılgamış qebul nikenû. Îştar şina asmîyen (asîman) baykî xo Anû (Anu) û daykê xo Antû (Antu) de, ke her di zî homa yî, gerreyî Gılgamışî kena. Anû Îştar ra vanû "xetayê tu ya." La o (Anû) huncî zî qarşî (dustî) Gılgamışî yew mexluqo sey boxeyî xeleqnenû û ey şawenû ke bacarî Ûrûkî xirabe bikirû. Gilgamiş û Engîdû bi zar û zor a ney mexluqî zî kişenî. (Tablet 6) Îştar zaf yers bena, kena fîxan û kilaman vûna. Gılgamış û Engîdû bi awkê Ro Fırati destanî xo guyn ra kenî pak û yenî bacarî Ûrûkî. Ê bacar de yew festa gird virazenî. Homayan ra, Homa Enlîl, sey yew ceza qerarî mergî Engîdû danû ke, Gilgamiş têna bimanû. Engîdû benû nêweş (niweş) û merenû.(Tablet 7) Gılgamış embazî xo rî zaf bermenû û lorîyan kenû. Mergî Engîdûyî ra pey tersî mergî kewnû ey zerre û merg ra remenû. Vanû: "Ez bi xo zî merena, ez zî o wext nibena sey Engîdû? Keder nefret kewt ruhî mi, Çi ke ez tersena, ey ra zî ez seraser welat ra geyrena." (Tablet 7)

Gılgamışi warzenû wi şinû geyrenû ge çareyî mergî veynû. Ûtanapîştîm (Uta-Napishtim) pîrikî Gılgamışî yo. Ûtanapîştîm û cinîyê xo nêmerde yî. Goreyê Destanê Gılgamışî, Homayî wazenî yew tûfan virazî û emir danî Ûtanapîştîmî ke yew gemî virazû. La Homayî badî (bacî) poşman (pueşmûn) binî ke tûfan viraştû. Ey ra Ûtanapîştîm û cinîyê ey rî heyato ebedî (nemirey) bexş kenî. Gılgamış ney zanû. Gılgamış danû purî şino welato ke pîrikî ey tede ciwîyo. Raharî xo ser o raştî zaf bela û zehmetan yenû. Peynî de Gılgamış, Ûtanapîştîm veynenû. Ûtanapîştîm ey ra vûnû: "Binî dengizî (behrî) de yew vaş estû, eke (eg) ti ey veynî û ey ra burî, ti binî merdimo nemir." Gılgamışi kerran bestenû xo lingan a, xo erzenû dengiz, no vaşî veynenû. Nameyî ney vaşî "Şîbû îssahir amelu" (Shîbu issahir amelu) yo. Yanî "merdimo extiyar [pê] benû ciwan" o. Gılgamış, no vaşî genû û verî xo çarnenû hetî bacarî Ûrûkî ya. Raharî xo ser de yew ca raştî yew awka (gola) serdin yenû. Gılgamış û embazî xo Ûr-Şanabî (Ur-Shanabi) kewnî na gol û xo şiwenî. O wext yew mar buyê vaşî heyatî genû, yenû ey wenû. Mar ca de verrî erzenû, benû ciwan. Gılgamış bêçare ageyrenû bacarî Ûrûkî. Gılgamış, merg rî yew çare niveynenû, nibenû merdimo nêmerde.

[biguherîne] Qey hînya zaf malûmatî biewnî

  • Loftus, Chaldea and Susiana, London, 1857.
  • R. C. Thompson, The Epic of Gilgamish.
  • R.C Thompson, A Century of Exploration at Nineveh.
  • N. K. Sanders, The Epic of Gilgamish, Revised Edition Incorporating New Material, Penguen Books, 1972.