Kercews
Ji Wîkîpediya
Kercews an jî Kercos bajarokeke li bakurê kurdistanê û navçeyeke Batmanê ye. Li başûr û rojavayê wê Midyad, li başûrê rojhilat kerboran û li bakûr bi Heskîfê re Cîran e.Kercos jî wekî piraniya qezayên cîran di nav mintiqaya torê de cih digire.Ji ber zilm û zordariya dewletê nifûsa wê piştî salên 90 î bi lezgînî kêm bûye.Der heqê dîroka wê agahiyên zelal tam nîn in.Lêbelê li gundê Selhê yê li ser Midyadê ve kitêbeke ku ji avabûna kercosê behs dike heye.Li gora vê kitêbê ev bajarok ji wî gelê ku ji zordariya hikumdarê bi navê Kefercos reviyan ve hatiye ava kirin. û Ji ber wê yekê jî navê kercos lê hatiye kirin.Ev bûyera navborî berî îsa bi 400 salî qewimiye.Ango cihekî gelekî kevn e.Lêbelê tevî vê kevinbûna xwe jî zêde eserên dîrokî lê nîn in.Ancax li hin gundên wê li şikeftinan nivîsine kevn hene.Her çiqasî cihekî cihwarbûnê ê kevin jî be nifûsa wê pir kêm e.Sedema vê jî zilma li ser gel e.û ev yek di rêza yekemîn de ye.Dîsa li gorî melûmata ku gelê bajêr dide,navê wê ji "devera ku lê gwîz hene"hatiye.
Pêkutî tu carî ji vî bajarî kêm nebûye.Bi ser de feqîrî û tuneyî yekcar pişta gel şikandiye.
û mecbûr mane ku warê bavûkalên xwe terk bikin.îro ji navenda wilayetê(Batman) pê de li qezaya Misircê(Kurtalan)ya li ser Sêrtê nifûseke baş a Kercosiyan heye.Jê pê de li Nisêbîna Mêrdînê jî Kercosiyên bicih bûyî hene.Gelê ku ji ber feqîrî û rewşa nebaş a ekonomiyê barkirin jî li herêma Akdenîz,mintiqaya Ege û ya marmarayê bi cih û war bûne Aboriya bajêr bi giştî li ser çandinî û xwedîkirina heywanan e. Pişesazî bi pêş ve neçûye.
Nifusa bajarok bi gelemperî Kurdên sunî ne. Ji xeynî vê kêm Ereb jî lê dijîn. Di salên 90'an de şerê bi qirêj ê ku li kurdistanê dihat meşandin de kercos jî jê tesîr girtiye û gelek gundên wê hatine şewitandin. Ev nifusa ku hati koçber kirin li navenda parêzgehê a Batmanê û li makebajar(metropol)ên tirkiyeyê bi cih bûne.niha nifusa navenda qezayê ji 9 hezari zêdetir e.
Tevî gundên wê teqriben 28-30 hezar nifus lê dijîn. Di serê navdarên vê bajarokê de jî helbestkarê bi nav û deng Seydayê Cegerxwin cih digirê ku bi eslê xwe ji gundê kercosê yê bi navê hesarê ye.Ji wê pê de gundê Bêcirman(vergili) ku di nav Sînorê vê navçeyê de cih digire tirbeya Seyîd Bilal lê heye û ziyaretgeh e.Her sal bi hezaran ziyaretkar têne serdana tirbê.
Ev gotar şitlek e.
- Ev gotar hîn nû ye, ne temam e. Wekî şitleke darê ye. Heke tu binivîsî, tu yê vê darê mezin bikî û dê gelek guliyên nû xwe jê berdin. Çawa?
- Eger tu bixwazî binivîsî, biçe ser « biguherîne».