Seyid Hosên Hoznî Mokiriyanî
Ji Wîkîpediya
Mamosta Seyid Hosên Hoznî Mokiriyanî (1893-1947) nivîskarekî kurd e.
Hoznî li sala 1893ê li gundekî dor û berê Bajarê Mehabatê hatiya dinyayê. Dersa dînî her wek melayê me yê berê li nav hucrê mizgevtan de xwendîye. Mamosta her li temenekî kêm da fikrên mezin hebûne û fikra seyr û siyahetê didete sere wî.
Di 12 saliya xwe da yanî li sala 1905ê de seferê dûr û dirêj dike pêşe. Li rêka Bajarên Meraxê, Tevrêzê dêçe Yêrîvan, Misko û Senpêtrizborgê. Livê re diçe Kabilê paytextê Efxanistanê.û li ve qest Stenbolê paytextê Osmaniya dike. Li sala 1915 tê Bajarê Helebê li Sûriyê.
Sefera dûr û dirêje Hoznî li nav temeddunên cur be cur li midetê deh salan li têmenê zarûtiyê de, ku bi peyatî gund bi gund çobû gelek bajarên biçûk û mezin dîtibûn, bê guman gelek merivên mezin dîtiye û tecriba vê seferê her vekî, nexşê nav kevir de mandigar bûyê. Herwek erebî gotene: El-ilmu fî seferî ke neqşî fî hecerî. Mamosta tecrobên xelkê û derdê hejariya kurdan bi hev re dide nav mêjkê xwe. Dema digîje Helebê çapxaneyê li wî bajarî didane û bi midetê 12 salan li vê derê dikeve lêkolîn û nivîsîna û weke baraneke hûr û bê davîn bi helbest û pexşanan, ser gelê xwe de dibare. Nivîsîna wî re roj û şev tune. Gund bi gûnd, bajar bi bajar wetenê xwe û xelikê wê wekî nava destê xwe dinase.Netinê dema ku têde dijî beliko li mêjûye vêde baş dinasî.
Li sala 1925ê de 1ê bajarê Bexdayê. û heta axirê omrê xwe li Îraqê dimîne û mijûlî çand û edebiyata kurdî dibe. Lêvê çave wî bigelik zanayê kurd dikevê. Seyid Tahayê Nehriyê ku yek li şoreşvanê kurdê Bakûrêye live dibîne. Hiznî bajarê Revandizê li Başûra Kurdistanê bû çapa pirtûkê kurdî çapxaneyek bi nave (Zare Kurmancî) didanêt.
Li 12ê meha 5ê sala 1941ê tê girtin û dikeve zindana bajarê Mûsilê. Paşî çend salan li hebsê têder. Û li Bexdayê bin çav dibe heya 20ê Îlona sala 1947ê ku bi esera mesmûmiyetê, mala ebedî xwe re hilbijart. Kitêbê wî mêjû nivîs, helbestivan û zanayê kurd, bêtir li her keskê dikarin jiyana wî ya pirbereket bidne nasandin.
[biguherîne] Berhem
- Gevherê Yekane Heleb 1914
- Mêrgeya Dilan Heleb 1920
- Xunçeyî Biharistan Heleb 1925
- Pêşkevtin Revandiz 1927
- Avirekî Paşev Revandiz
- Mêjûyî hukimdaranî Baban Revandiz 1931
- Navdaranî kurd Revandiz 1931
- Mîranî Soran Revandiz 1935
- Şahenşahanî kurdî Zend 1936
- Kurd û Nadirşahî Hevşar 1936
- Kurdistanî Mokriyan Revandiz 1938
- Be kurtî hekayetî dîrokî rojnamekan da 1947
Dîsa jî kitêbê Mamosta Seyid Hosên Hoznî veko :
- Eilamî Kurd
- Tarîxî Baramî Çûbîn
- Tarîxî Kurdistan III
- Mêjûyî Koyê
- Sablax (Mehabad) û Şêx Obeydollahê Nehriyê
- Selaheddînê Eyûbî li mêjû da
- Neteveyê kurd
- Elmiretolakise li tarîx Şarezor û Meşahîroha
- Mêjûyî Aşoriyekan
- Caf û Dizlî li mêjû da
- Simko û Seyid Tahayê Şemzînan
- Mêjûyî Hewlêr
- Mêjûyî Şarî Kerkûk
- Mîranî kurd le Îraq da
- Îmadiyê. Behdînan,Êzidî û Baban
- Kurd û serfirazî
- Kurdistan le şerekanî cengî cihanî yekom da