Физули
Wikipedia дан
Физули (Фузули) Мухаммед Сулейман оглы (1494, Ирак, Кербела шаары, - 1556, Кербела ш.) - азербайжан акыны. Азербайжанча, фарсча, арабча жазган. Ар тараптуу билим алган. Чыгармаларынын көбүндө адамкерчиликти, сүйүүнү даңазалап, ар кандай зомбулукка каршы болгон, акимдерди адилдикке, эл үчүн кам көрүүгө үндөгөн. Негизги чыгармалары: “Саламатчылык жана Мараз”, “Гашиш жана шарап”, “Мөмөлөр талашы”, “Өкүнүч баяны”, “Лайли-Мажнун”. Чыгармаларынын ичинен “Лайли-Мажнун” (1536-37) дастананына өзгөчө орун таандык. Ал - чыгыш поэзиясынын мыкты үлгүлөрүнөн. Анда Ф. өзүнө чейинки акындар, асыресе Низами, баштаган салтты улап, өркүндөтүп, адамдын турмушка, тиричиликке деген кумарлануусун ырга салып, ашык жарлардын кайгылуу тагдарын көрсөткөн. Ф-нин поэзиясы бүтүндөй чыгыш элдеринин адабиятынын өөрчүшөнө таасир тийгизген. 1958 жылы Ф-нин 400-жылдыгы өткөрүлүп, Баку шаарында эстелиги коюлган.