Jean Bertels
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
De Jean Bertels - Ioannes Bertelius Grundius an der latiniséierter Form - (* 12. Oktober 1544 zu Léiwen, † 16. Juni 1607 zu Iechternach), war e Benediktinerpater, deen Abbé vun der Abtei Neimënster an du vun der Abtei Iechternach war. Hie war och e Chronist a gëlt als deen éischte Lëtzebuerger Historiker.
Inhaltsverzeechnes |
[Änneren] Säi Liewen
Mat 16 Joer huet de Jean Bertels de Benediktiner Péiter Coelen kennegeléiert, dee sech och, no der Stad, wou en hier kënnt, Lysius nennt. Dësen huet e mat an d'Stad Lëtzebuerg geholl, wou en domatter chargéiert war, d'Neimënsterabtei nees nei z'aktivéieren, déi zanter dem Krich vun 1543/44 zimmlech schlecht dru war. De jonke Bertels, dee 1562 an de Benediktineruerden agetrueden ass, gouf 1566 Cellerarius, d.h. Chef-Comptabel vum Klouschter. An dëser Fonctioun huet en Inventaire-Lëschte vun de Gidder a vum Akommes vum Klouschter gemaach. Well hie gär gemoolt huet, huet en op dëse Lëschten dacks Zeechnunge vun deenen eenzelenen Uertschafte gemaach. Hien ass Cellerarius bliwwen, wéi hien 1574 Abt vum Klouschter ginn ass.
De Jean Bertels war Noper a Frënd vum Péiter Ernest vu Mansfeld, dem Gouverneur vum Herzogtum vu Lëtzebuerg, an huet sech fir d'Geschicht vum Land intresséiert. Seng Historia Luxemburgensis, déi 1595 beim Drécker Conradus Budgenius erauskoum, ass déi éischt historesch Publikatioun iwwer Lëtzebuerg. Virdrun, 1581 hat hien do scho säin éischt Buch, en Dialog iwwert d'Regel vum Hellege Benoît, drécke gelooss.
Am selweschte Joer gëtt de Jean Bertels vum Spuenesche Kinnek Philipp II. domatter beopdraagt, sech ëm d'Abtei Iechternach ze këmmeren. Hie gëtt och do Abbé a Cellerarius. Am Mee 1596 gëtt en do vun hollännesche Flibustierën op Nijmegen entfouert an eréischt am September, nodeems Léisegeld vu 4000 Gulde bezuelt gouf, fräigelooss. Dono huet e sech esou mann wéi méiglech zu Iechternach opgehalen, aus Angscht virun engem weideren Iwwerfall.
1606 huet de Bertels e Buch iwwer heednesch Gëtter publizéiert. Hien ass 1607 zu Iechternach verscheet.
[Änneren] Säi Wierk
- Dialogi XXVII in regulam Sancti Benedicti, 1581.
- Historia Luxemburgensis, 1595.
- Tractatus de diis sacrificorumque Deorum gentilium sacrificiis, 1606.
[Änneren] Literatur
- Spang, Paul: Bertels abbas delineavit. 1544-1607. Les dessins de l'abbé Bertels. Die Zeichnungen von Abt Bertels. Comment le premier historien du pays de Luxembourg a vu et dessiné notre région européenne et les hommes qui y vivaient. Wie der erste Historiker Luxemburgs das Land und die Menschen unserer europäischen Region gesehen und gezeichnet hat. Avec une préface de Nic Weber. Lëtzebuerg: RTL-Edition 1984. ISBN 2-87951-076-7.