Св. Јован Канео (црква)
Од Википедија, слободна енциклопедија
Западно од рибарската населба Канео во Охрид, на височинката што се издига косо над езерото се наоѓа црква која е посветена на Св.Јован - Богослов. Нејзината положба на ова доминантно место со широк видик кон југоисточната и северозападната страна од езерото ни дава вонредно убав изглед.
За историјата на црквата не постојат пишани податоци,современи со нејзиното подигање и живописување.Во натписот зачуван на фреско-малтер од црквата Св.Константин и Елена во Охрид се споменува една нива од селото Лескоец како имот на црквата Св.Јован Канео,што се граничи со имотот на црквата Св.Константин и Елена.Со ова се потврдува постоењето на црквата пред 1447 кога е испишан натписот на Св.Константин и Елена - како и релативно раната појава на топономастичкиот назив на местото "Канео„ каде што е подигната црквата. Иако за црквата не постојат никакви сигурни историски податоци нејзиниот живот може да се следи во општи историски рамки на развиток почнувајќи од 13 век па се до почетокот на 14 век.
Во турскиот период може да се следи активниот живот на црквата најверојатно се до 1447 кога се споменува имотот на црквата.Подоцна манастирскиот живот постепено опаѓа а со тоа доаѓа и уривање на самата зграда(ниските сводови од сите четри агли.Во поново време се претпоставува дека доаѓа до запуштање во подолг временски период меѓу 17 и 19 век.Тоа се докажува врз основа на најстарата запишана година која се наоѓа на најстарата икона во црквата (1676).Во поновата историја се забележуваат зафати со цел да се обнови самата црква, при што се враќаат сводовите како и подигање на анексите од северната јужната и западната страна кои денес се елиминирани.Од друга страна гледано од иконографски аспект оваа црка обезбедува голем број на информации за историјата на средновековното сликарство во Македонија.Според иконографските одлики се поврзува со традициите од уметноста на Комнените.Во поголлем број на цркви се наведуваат вакви карактеристики како што се Св.Софија во Охрид,Св.Константин во с.Свеќани -Титовелешко и Св.Никола во С.Манастир.Меѓутоа само Канео има посебно нагласена модификација на комненските елементи, што помага за поблиско определување на хронологијата.Денес Канео има зачувано добар дел од своите првобитни фрески иако се извршени некои модификации во тој поглед меѓутоа својот првобитен шарм го има задржано до ден денешен кој треба да бидеме благодарни што опстојала низ вековите бидејќи самата црква била подолг период напуштена.