വൃത്തം: വംശസ്ഥം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

വംശസ്ഥം: ഒരു സം‍സ്കൃത‍വര്‍ണ്ണവൃത്തം. ജഗതി എന്ന ഛന്ദസ്സില്‍ പെട്ട (ഒരു വരിയില്‍ 12 അക്ഷരങ്ങള്‍) സമവൃത്തം.

ഉള്ളടക്കം

[എഡിറ്റ്‌] ലക്ഷണം (വൃത്തമഞ്ജരി)

ജതങ്ങള്‍ വംശസ്ഥമതാം ജരങ്ങളും.

വൃത്തശാസ്ത്രസങ്കേതമനുസരിച്ചു് “ജ ത ജ ര” എന്നീ ഗണങ്ങള്‍ വരുന്ന വൃത്തമാണു വംശസ്ഥം.

v - v - - v v - v - v -

[എഡിറ്റ്‌] ഉദാഹരണങ്ങള്‍

  1. ഏ.ആര്‍.രാജരാജവര്‍മ്മയുടെ മലയാളശാകുന്തളം എന്ന ശാകുന്തളപരിഭാഷയില്‍ നിന്നു്.
മരങ്ങള്‍ കായേറ്റു കുനിഞ്ഞു ചാഞ്ഞിടും;
ധരിച്ചു നീരം ജലദങ്ങള്‍ തൂങ്ങിടും;
ശിരസ്സു സത്തര്‍ക്കുയരാ സമൃദ്ധിയാല്‍;
പരോപകാരിക്കിതു ജന്മസിദ്ധമാം.

[എഡിറ്റ്‌] സാദൃശ്യമുള്ള മറ്റു വൃത്തങ്ങള്‍

  1. വംശസ്ഥത്തിന്റെ അവസാനത്തെ അക്ഷരം കളഞ്ഞാല്‍ ഉപേന്ദ്രവജ്ര എന്ന വൃത്തമാകും.
  2. വംശസ്ഥത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ ലഘുവിനു പകരം ഗുരു ആയാല്‍ ഇന്ദ്രവംശ എന്ന വൃത്തമാകും.
  3. വംശസ്ഥവും ഇന്ദ്രവംശയും കലര്‍ന്ന വൃത്തത്തെയും ഉപജാതി എന്നു പറയും.

[എഡിറ്റ്‌] മറ്റു വിവരങ്ങള്‍

  1. കാളിദാസന്റെ കുമാരസംഭവം കാവ്യത്തിലെ അഞ്ചാം സര്‍ഗ്ഗം ഈ വൃത്തത്തിലാണു്.