پخپله يو څه جوړول
From Wikipedia
دا لیکنه دوام لري هیله ده ترپایه راسره اوسئ. همیم وردګ Hamimwardak@yahoo.com د خدای د وحدانیت نښانې
د ټیټانیک Titanic بېړۍ ډوبېدل
د ډاکتر مصطفی محم الجمال لیکنه / د الاسکندریة پوهنتون د انجینرۍ پوهنځي
د خدای په رسول صلی الله علیه وسلم ، اصحابو، او هر هغه څوک، چې ترقیامته یې دده د سنتو متابعت کړی ، له درود وروسته په دې لړۍ پیل کوم، چې د لوی خدای په بې شمېره حکمتونو، علمي یقنیني مواعظو شامله ده، چې د خدای په دې کلام کې یې یادونه شوې ، خدای پاک فرمایلي: "هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي البَرِّ وَالبَحْرِ حَتَّى إِذَا كُنْتُمْ فِي الفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ المَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ (10/22)" صدق الله العظيم.
دا آیت کریمه مو له هغوبې ساري سمندري پدیدو او د سمندر د حال له بدلونه خبروي، چې د خپل طبیعي حالت څخه دینامیکي او ناڅاپي حالت د وخت په تېرېدو بدلون مومي، چې که هرڅومره په پرمختللې توګه بېړۍ جوړي وي ، ډېر ځله یې د ډوبېدو لامل ګرځي ، لکه څنګه چې موږ پوهېږو، چې د سمندر د حالت بدلون له هوا له تودوالي سره تړاو لري چې ډېر ځله په سمندر کې مېشته خلک له خدایه په دې وېره کې وي چې ګني ډوب نشوخو له نجات وروسته بېرته خپل فساد ته دوام ورکړي او خپل رب ته په اخلاصمن او رښتیني نه وي، او بېشکه چې د خدای عذاب دې ډلې ته سخت دردوونکی دی. په دې اړه د علمي څېړنو یوه روښانه بېلګه د ټیټانیک Titanic د بېړۍ ډوبېدل و. د تعجب خبره یواځې دانه ده، چې دا یوه ډېره او بې شانه بېړۍ وه، او بې شمېره ورړونکي پکې خپل ژوند له لاسه ورکړ، بلکې تعجب ددې بېړۍ د ډوبېدو د پېښې په منطقي تفسیرېدو کې دي، هغه دا چې هغه مهال خلکو دا عقیده لرله چې د پېښې اساسي لامل له یخین غره سره د بېړۍ ټکر و، چې له یوه اوږده غږ پنځېدو وروسته د بېړۍ د چاودېدو لامل شو او له لږ درنګ وروسته ډوب شوه، خو اوسنیو څېړنو د بېړۍ د ډوبېدو د ځای له پېژندلو وروسته د عصري آلاتو په وسیله دا جوته کړه، چې د یخین غرونو هغه نېږدې غر اته سمندري میله ترې لرې و، چې ( یو سمندري میل نېږدې ۱،۸۵ کیلومتره کېږي)، یاپه بل عبارت دبېړۍ د ډوبېدو لامل یو داسې علمي معما شوه، چې پوهېدل پرې اسان نه وو، چې په دې لړۍ کې یو انسان د بل اوتمات انسان د جوړولو په لټه کې شو، چې د سمندر په تل کې د غوټو وهلو امکان وموند، او د اوبو له سره یې د لرې واټن څخه د کنټرولولو واک پیدا کړ،چې په پای کې یې د ډوب شوې بېړۍ ځینې برخې وموندې، چې دهغو لپاره ځانګړي تحلیلونه او د تجربو په موخه ورته ځانګړي کتنځي جوړشول، او دا په ډاګه ورته روښانه شوه، چې د بېړۍ د ډوبېدو تخمین شوي لاملونه ناسم وو، چې ګني د یخ له غرګوټي سره ټکر شوې وه، بلکې د ډوبېدو حقیقي لامل د بېړۍ د جوړښت په فلزي معدنو کې ناڅرګند و، هغه چې بېړۍ ترې جوړه شوې وه، چې معدنو اصلي حالت او کلکوالی له لاسه ورکړ او د مد او جزر مساله منځته راغله چې د ټکر اوز ترې وانګېرل شو. راځﺉ چې اوس د پېښې اصلي کیسې ته ننوځو علمي څیړنیزو او حقیقي تجربو ثابته کړې . غواړم یو څه تفصیل ددې بېړۍ او یوڅه د بېړۍ د دوو نورو ملګرو په اړه درته روښانه کړم، چې یوه یې د اولمپیک Olympic بېړۍ، چې په ۱۹۱۰ز کال کې یې جوړښت پیل او په ۱۹۳۵ز کال کې میدان ته راووته، اوبله یې برتانوي بېړۍ Britannic چې په ۱۹۱۴ز کال کې جوړه او له (مین) سره له ټکره وروسته په ۱۹۱۶ز کال کې ډوب شوه، چې دری واړې بېړۍ د ایرلینډا په یوه جبه خانه کې جوړې شوې وې.
1. د جوړېدو لنډ تاریخ ، تجربې، او چلول : د جوړېدو نېټه : د مارچ ۳۱ /۱۹۰۹ز پرانېستنه (افتتاح) او میدان ته راوتل د مۍ ۳۱ / ۱۹۱۱ز د برابرښت نېټه د مارچ ۳۱/ ۱۹۱۲ز
2. د سفر پیل او پای : - د برتانیې د هېواد د ( سوت اومبتون) له بندره د اپریل په ۱۰ په ۱۹۱۲ کې واوښته - په سمندر کې له شپږو ګړیو وروسته څخه د فرانسې (شوربیرج) بندر ته یې مخه کړه ، چې په هماغه ورځ ورسېده. - په هماغه ورځ له دوو ګړیو درنګ وروسته د (شوربیرج) له بندره تېره شوه او په ایرلیند کې د ( کوینز ټاون ) په لوري روانه شوه . - د (کوینز ټاون) بندر ته د اپریل په ۱۱ /۱۹۱۲ د ماسپښین شاوخوا کې ورسېده. - په هماغه ورځ د ماسپښین په یوه نیمه بجه د (کوینز ټاون) له بندره واوښته او د نیو یارک بندر ته یې مخه شوه. - د ډوبېدو نېټه یې Titanic Foundered ۲: ۲۰ وروسته له غرمې د اپریل په ۱۵ کال ۱۹۱۲ز. - د ۱۹۸۵ز کال د سبتمبر په لومړۍ نېټه یې د ډوبېدوځای څرګند او کشف شو او د ټکر ځای یې هم د فرانسویانو او امریکایانو د ګدې څیړونکې ډلې لخوا کشف شو، چې د سمندر له تل څخه په ۲ر۲ سمندري واټن کې و. -
نور هم دوام لري... راسره اوسئ