کمپيوټر
From Wikipedia
کمپيوټر يوه داسي آله يا ماشين دی چي د ورکړل سوي پروګرام په مرسته پر خبرتياو يا ډاټا باندي کارکوي. دغه خبرتياوي شمېرو نه يا اعداد، ليک، انځورونه او يا هم ږغونه کېدلای شي.
[سمادول] کمپيوټر:
کمپيوټر ددوه برخو څخه جوړ شوی دی. ١- پوستکالي (سافټ وير) ٢- کلک کالي (هارډوير) پوستکالي (سافټ وير) کولاي شي په سترګو يي وګورۍ خو لمس کولای يې نه شئ چې د کمپيوټر ټول پروګرامونه د کمپيوټر پوستکالي دي.
کلک کالي (هارډ وير) کولاي شئ چې په سترګو وګورئ او لمس يې کړئ لکه Monitor, CPU, Keyboard, Mouse او داسي نور.
Installation of win xp
څنګه کولای شو وينډوس XP انسټال کړو؟
دا کړنلاره هغه وخت کارول کيږي، چې په کمپيوټر کې يا خو وينډوس نه وې يا وينډوس کوم عوارض ولرې. لومړی: انسټال لپاره د کمپيوټر تيارول:
-
- .کمپيوټر چالان کړئ.
- .کله چې کمپيوټر چالان شو، set up (تنظيمات) ته دننه شئ، او د ننوتلو لپاره هر کمپيوټر ځانته سويچ لرې: په DELL او INTEL کمپيوټر کې F2 ، په COMPACT کمپيوټر کې F10 ، په MERCURY کمپيوټر کې Dell يا F8 ته فشار ورکړئ نو د Set up پاڼه به درښکاره شې.
- . کله چې د Set up پاڼې ته دننه شوئ، هلته به Boot sequence په DELL کمپيوټر کې، Boot په INTEL کمپيوټر کې او Advance په MERCURY کمپيوټر کې پيدا کړئ، او Enter به کړئ
- . کله چې هلته دننه شوئ، په DELL کمپيوټر کې د + او - په واسطه CD-Rom لومړی انتخاب په لاندې ډول وکړئ: 1-IDE CD-Rom device 2-Hard disk device C: په INTELL کمپيوټر کې Boot بيا په هغه کې Boot Device Periority او په هغه کې لومړی انتخاب پيدا او به هغه کې CD-Rom انتخاب او Enter ته فشار ورکړئ،
- . اوس چې هر څه مو وکړل بايد چې له set up څخه ووځو، او هغه داسې چې Esc سويچ به ووهئ، او له هغه وروسته به save changes and exit ته به فشار ورکړئ، چې له هغه وروسته به دا پاڼه را څرګنده شې، Do you want to save the changes and exit? Y or N چې دلته به Y ليکئ او Enter به کوئ، له set up څخه ووځئ.
دوهم: د وينډوس انسټالول:
-
- . د Windows XP سې ډې په CD-Rom کې واچوئ، او کمپيوټر Restart کړئ،
- . کله چې کمپيوټر Restart شو، تاسو ته به دغه پيغام درکړې:Press any key to boot from- CD…. ، په دې وخت کې مخکې لدې چې ټکې پوره شې، تاسو بايد يوه کلې ته فشار ورکړئ، که ونه شو بيا کمپيوټر بيرته چالان کړئ، يانې کله چې تاسو ته پيغام ښکاره شو، ژرترژره يوې کلې ته فشار ودکړئ.
- . کله چې مو کلې ته فشار ودکړ، يو څو شيبې وخت نيسې ترڅو کمپيوټر فايلونه د ثبت لپاره چمتو کړې،
- . څو شيبې وروسته، يوه اسمانې رنګه پاڼه څرګنديږې، چې د همدې پاڼې په لاندې برخه کې دا پيغام شته وې: Enter= To install يانې Enter کړئ، تر څو وينډوس انسټال کړې،
- . وروسته له Enter کولو څخه د لايسنس پاڼه راځې، په هغه ځای کې F8 ته فشار ورکړئ،
- . وروسته له F8 ، کمپيوټر د مخکينې وينډوس لپاره لټون کوې، که وينډوس پيدا شو، Esc ووهئ، ددې لپاره چې تاسو نه غواړئ، ترڅو مخکينی وينډوس ترميم کړئ،
- . وروسته لدې تاسو کولای شئ، ترڅو Partition انتخاب کړئ، او په هر drive کې چې غواړئ وينډوس ثبت کړئ، او که غواړئ، Partition ته تغير ورکړئ، نو د همغې پاڼې له کړنلارې سره سم عمل وکړئ....
- . کله چې يو Drive مو وټاکه، Enter کړئ، تاسو ته به ۵ يا ۳ لاندې پيغامونه ښکاره شې: Format the partition using Fat file system
Format the partition using NTFS file system Format the partition using Fat file system (Quick) Format the partition using NTFS file system (Quick) Leave the current file system intact (No change) که غواړئ چې هيڅ تغير را نه وړئ، وروستی پيغام، کنه خو په نښه شوې پيغام Enter کړئ.
-
- . وروسته له Enter کولو، کمپيوټر هماغه Drive چيک کوې او د فايلونو په کاپې کولو پيل کوې
- . وروسته له کاپې کولو کمپيوټر اتومات Restart کيږې،
- . نور نو په کمپيوټر لاس مه وهئ، ځکه بله مرحله پخپله پيليږې، او د وينډوس د انسټاليشن پاڼه راڅرګنديږې،
- . له يو څه وخت څخه د Regional and language setting ښکاره کيږې، او هره ژبه چې غواړئ، انتخاب يې کړئ.....
- . وروسته لدې بيرته لومړنۍ پاڼه ښکاره کيږې، چې هلته يواځې Next ته فشار ورکړئ...
- . وروسته لدې د Personalize your software پاڼه ښکاره کيږې،هلته خپل او د کمپنۍ نوم ورکړئ، او Next ته فشار ورکړئ.....
- . وروسته لدې بله پاڼه راځې چې له تاسو څخه Your product key? يانې هغه ځانګړئ نمبر چې د سې ډې په پوښ ليکل شوی، ورکړئ....
- . وروسته د کمپيوټر نوم، pass word ، ساعت.... ورکړئ، او Nextيې کړئ
- . وروسته لدې کمپيوټر خپلې وروستۍ مرحلې بشپړوې، او کمپيوټر اتومات Restart کيږې.
- . کله چې کمپيوټر Restart شو ، له همغې وينډوس څخه کار واخلئ.
و من الله التوفيق
نثاراحمد ظهیر
[سمادول] کمپيوټر لنډه تاريخچه او پر مختګ
کمپيوټر يو بريښنايي (الکترونيکي) ماشين دی چې د محاسبي، انجنيري، روغتيا، هنر او د ژوند په نورو برخو کې کارول کيږي.
[سمادول] کمپيوټر څه وخت، چيرته، د چا له خوا او څنګه جوړشو؟
٢٥٠٠ کاله پخوا يو ماشين په چين کې جوړ او د Abacus په نوم ونومول شو چې په حقيقت د کمپيوټر تاريخچه له همدي ځايه شروع شويده چې دغه ماشين اوس هم په اسيايي ملکونوکې د استفادي وړ دي.
نوموړي ماشين په واقعيت کې د اوسنې حساب ماشين (کالکوليټر) څخه عبارت دي، چې دلومړي ځل له پاره په چين کې جوړ شوي و او د جمعي، منفي،ضرب او تقسيم عمليوله پاره ورڅخه کار اخستل کيده.
وروسته له دي څخه يو بل عالم چې چارليس بابيچ نوميده د ١٨٢٢ څخه تر ١٨٧١ عيسوي کلونو په منځ کې يو بل ماشين په لندن کې جوړ کړ چې د الجبر ډيري ستونزي په کې حل شوي وي او دغه ماشين يې د Babbage په نوم ونوماوه.
نوموړي عالم ددغه ماشين له پاره د ٦٠٠٠ ډالره د خپلو شخصي او ١٧٠٠٠ ډالره د وخت د برتانيي په مالي مصرف جوړ کړ چې دغه اختراع د هغي پيړۍ تر ټولو ستره او مهمه اختراع بلل کيده.
وروسته له دي څخه يو بل ماشين د جنوري په ٨ نيټه او١٨٨٩عيسوي کال کې د ډاکټر هارمن هولريټ لخواد امريکا په متحده ايالاتو د نيويارک د ښار د وګړو شميرني له پاره جوړ شو او وروسته له دي څخه په ١٨٩٦ عيسوي کال کې نوموړي ډاکټر تصميم ونيوه چې يوه کمپني جوړه او خپله جوړه کړي اختراع د تجارت بازارته وړاندي کړي چې دغه کمپنۍ يې د ای بي ايم IBM په نوم ونوماوله.
لومړنۍ عصري او ډيجيټل کمپيوټر په ١٩٣٩-١٩٤٢ عيسوي کلونو په منځ کې د اوا سټيټ پوهنتون يو پروفيسر له خوا جوړ او د ABC په نوم ونومول شوو. نوموړ عالم د فزيک او احصائي پروفيسر و چې جان ايټنساف John Atanasoff نوميده او Iowa State University يو فارغ شوی زده کوونکی هم په دي ټيم کې برخه درلوده چې Clifford Berry نوميده.
کله چې نوموړي کمپيوټر سرته ورسيد نو ٧٥٠ پوند وزن يي درلود او ٣٠٠٠ بت Bits چې د ٠.٤ کيلو بيټه KB سره مساوي دی د ډيټا د ساتلو وړتيا يي درلوده او همدارنګه د ننې کمپيوټر سره يي مشابه و چې د Binary arithmetic, parallel processing, regenerative memory, separate memory and computer function. سيستمونه يي هم درلوده.
وروسته له دي څخه په ١٩٤٥ عيسوي کال کې نوموړي ماشين ته د John او Presper Ekert لخوا په شريک ډول په University of Pennsylvania’s Moore School of Electrical Engineering کې نور هم پرمختګ ورکړل شو او د ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) په نوم ونومول شوچې په سلونو او زرونو ترانسيستورونه، کاپاسيټورونو،19000 Vacuum Tubes، 1500 Relays او د ٣٠ ټنه وزن، لرونکي وو چې ٢٠٠ کيلواټه بريښنا ته يې اړتيا درلوده چې وروسته بيا دغه ماشين د امريکا د متحده ايالاتو د استخباراتو او د دفاع وزارتونو له خوا په کار وړل کيده.
که چيري د نوموړي ماشين جوړښت ته پام وکړو دغه ماشين داسې پروګرام شوي و چي د لګولو اوبندولو له پاره يي د کيبلونو څخه کار اخستل شوي و او د اوسنې کمپيوټر سره يې ډير ورته والی لره
يوه بله مهمه اله چې د کمپيوټر د تاريخچي سره تړاو لري Colossus وه ، دا د انګلستان د دولت او پروفيسر ماکس ناوان د يوې پټې څيړنۍ په نتيجه کې منځ ته راغی او د ١٩٤٣ عيسوي کال د ډسمبر په مياشت کې سرته ورسيد، د دويم نړيوال جګړې څخه وروسته يو ډير مهم پرمختګ بلل کيږي.
د پورتنيو درې الوڅخه کمپيوټر منځ ته راغي او تر ننه پوري د کمپيوټر ډير پرمختللي او راز راز ډولونه په بازار کې موجود دي.
اســـدالله جلالزي