Skënder Luarasi
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Skënder Petro Luarasi lindi në Luaras të Kolonjës, më 19 janar 1900 dhe vdiq në Tiranë me 27 prill 1982. Ka kryer arsimin fillor shqip në Korçë e Negovan (1909-1911) dhe më pas studioi në Robert Kolegj, Stamboll, Turqi (1912-1913), Internacional Kolegj-Springfield Mass etj., në SHBA (1916-1920), kreu Gjimnazin Klasik, Fraishtadt, Austri (1922-1926) dhe u diplomua në Fakultetin e Filologjisë, Vjenë, Austri, më 1930. Mori pjesë si vullnetar në Luftën e Spanjës
Skënder Petro Luarasi e ka nisur aktivitetin letrar që në moshën 17-vjeçare. Brezi përparimtar i viteve ‘30 e dallon si arsimtar, publicist, gazetar, përkthyes, dramaturg dhe si drejtues e bashkëpunëtor të disa organeve të shtypit përparimtar. Ai ka qenë editor-përgjegjës në revistat: Studenti (SHBA, 1920), Djalëria (Austri, 1927-1928) dhe kryeredaktor i revistës Vullnetari i Lirisë (Spanjë, 1937), organ i vullnetarëve shqiptarë në luftën antifashiste të Spanjës.
Mbas Çlirimit të vendit, është nismëtar në themelimin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe anëtar i kryesisë deri në tetor 1949. Në tetor 1949 u mbajt Konferenca e Tretë e Lidhjes së Skrimtarëve, ku u përjashtua dhe u dënua Sejfulla Malëshova, si dhe u vendos të krijohej edhe Lidhja e Artistëve. Skënder Luarasi, në këtë konferencë, doli kundër thyerjes së normave demokratike në Lidhjen e Shkrimtarëve, veçanërisht praktikave jodemokratike të Kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve në fushën e letërsisë e të arteve, e nënshtruar ndaj diktatit të partisë në pushtet. Luarasin e përjashtuan nga Lidhja e Shkrimtarëve dhe nuk i lejohej më botimi.
Deri në vitin 1992, krijimtaria e tij (monografi, publicistikë, drama, studime dhe kritikë letrare e historike) botohej pjesërisht (kryesisht përkthimet) dhe nuk analizohej nga pikëpamja shkencore.
Për veprimtarinë e tij të shquar patriotike-antifashiste-demokratike, edukative e letrare, është nderuar me urdhrat e lartë: “Urdhri i Flamurit” (1960) dhe “Nderi i Kombit” (1996).