Wilhelm Richard Wagner

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Rikard Vagner 1813 - 1883
Zmadho
Rikard Vagner 1813 - 1883

Wilhelm Richard Wagner (Vilhelm Rikard Vagner) lindi me 22 maj 1813 ne Laipcig dhe vdiq me 13 shkurt 1883 ne Venedik ne pallatin Vendramin-Calergi. Ishte nje kompozitor, teoricien muzikor, dirigjent, dhe eseist me ndikim ne Gjermani. Ai njihej me pare per operat e tija ose "dramat muzikore" siç i quante ai ato me vone. Muzika e tij ndikoi rrenjesisht ne muziken perendimore ose nga shtrirja e zbulimeve te tija ose veprimin kunder tyre.

[redaktoni] Jeta

Vagner lindi ne Laipcig me 22 maj 1813 si femija i nënte i juristit dhe aktorit diletant Carl Friedrich Wagner (1770-1813) dhe i Johanna Rosine Wagner, e lindur me mbiemrin Pätz (1774-1848). Gjashte muaj pas lindjes se tij, me 23 nentor 1813 vdiq babai i tij nga tifoja. Ne gusht 1814 e ëma e Vagnerit u martua me aktorin dhe poetin Ludwig Geyer, i cili kujdesej per familjen pas vdekjes se te atit. Ne vitin 1814 familja u shperngul ne Dresden. Me 16 shkurt 1815 lindi motra (nga ana e nenes) e Vagnerit, Sesilia.

Ne vitin 1817 Vagneri fillon shkollen. Ne vitin 1819 njerku i tij Ludvig Gajer u semur dhe vdiq me 30 shtator 1821ne Dresden. Vagneri u mor nen kujdestari nga ungji i tij Karl Geyer ne Eisleben. Me 22 dhjetor 1822 nen emrin Wilhelm Richard Geyer ai hyn ne shkollen Kreuzschule ne Dresden. Ne vitin 1826 familja e tij shperngulet ne Prage ndersa Rikardi mbetet ne Dresden por vizitonte edhe nganjeher familjen ne Prage, heren e pare ne vitin 1826, dhe heren e dyte ne vitin 1827. Per Krishtlindja|Krishtlindje]] ishte perseri prane familjes ne Lajpcig. Ketu ai mesonte nen emrin Vagner nga viti 1828 deri 1827 ne Nikolaischule dhe ne Thomasschule. Ai u ndikua ne kete kohe nga ungji i tij Adolf Wagner. Rikardi lexoi Shekspirin dhe romancieret p.sh. E.T.A. Hoffmann. Ne moshen 16 vjeçare Vagneri perjetoi kengetaren e operas Wilhelmine Schröder-Devrient ne Fidelion e Bethovenit. Qe nga kjo kohe ai vendosi te behet muzikant, dhe pak kohe me vone perpiloi sonatat e tij te para, nje kuartet si edhe operan e pambaruar „Die Hochzeit“. Nga viti 1831 ai studioi muzike ne Universitetin e Laipcigut, si edhe mori mesime kompozimi nga drejtuesi korit Tomasor Christian Theodor Weinlig, te cilit ai ia kushtoi edhe vepren e tij te pare "Klaviersonate in B-Dur" (Sonate per piano ne Si bemol magjor). Ne vitin 1832 Vagneri kompozoi Simfonine Do magjor (C-Dur) dhe ndermori udhetimin e tij te trete ne Böhmen (Bëmen).

[redaktoni] Veprat

[redaktoni] Thënie

Gëzimi nuk është ndër gjëra, por është ndër ne