Denov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Denov tumani


1926 yil 29 sentyabrda tashkil etilgan. Umumiy yer maydoni 752,8 kv. km. Aholisi 181,6 ming kishi (Denov shahri aholisi bilan birga;1996). Tuman markazi-Denov shahri Termizdan 156 km shimoli - sharqda joylashgan. Termiz- Dushanbe temir yo'lidagi bekat. Denovda Do'stlik shaharchasi , 17 qishloq (Anbarsoy, Binokor, Dahana, Denov, Kenagas, Pistamazor, Sina, Tortuvli, Xayrabod, Xolchayon, Farg'ona, Yurchi, Yangibog', Yangizamon, Yangiobod, Qiziljar, Hazarbog' ) bor. Denov tumaning yer usti ulkan amfiteatrni eslatadi. Tog'lardan oqib tushadigan ko'pdan - ko'p soylar va tog' etaklaridagi baland " zinapoyalar" ajoyib manzara hosil qiladi. Tuman Surxondaryo vohasining shimoliy qismidagi serunum tekislikda joylashgan. Shimoliy va sharqiy chegaralari bo'ylab Surxondaryo va To'polondaryo oqib o'tadi. G'arbida Sina-Sangardak (3722m) tog'lari joylashgan. Tumandan Sangardak- Qizilsuv daryosi o'tadi. Tumanda bir qancha ko'hna shahar xarobalari topilgan. Bulardan eng yiriklari: Badrach, Xolchayon, Yurchi, Kuloltepa, Oqqo'rg'on, Changilbuva, Jartepa, Teshiktepa, Quloqtepa, Qizqo'rg'on, Qilichbuloq, Uchtepa, Chimqo'rg'on, Kallaminor va boshqalar. Tumanda 17 jamoa xo'jaligi bor. Qishloq xo'jaligida paxtachilik asosiy o'rin tutadi.Don ekinlari, sabzavot, yem - hashak ham yetishtiriladi. Uzumchilik, umuman, bog'dorchilik rivojlangan. Yalovlarida qoramol, qo'y (jumladan,hisor qo'ylari) boqiladi. "Hazarbog'" jamoa xo'jaligida 25 gektarlik terakzor barpo etildi. Anbarsoyning o'ng qirg'og'idagi qarovsiz joylarga 1,5 milion tup kaliforniya teragining qalamchasi ekildi. Qalamcha xo'jalikning o'zidan chiqdi. "Terak ko'p bo'lsa- uy - joy qurish Ko'payadi, - deydi jamoa xo'jalik boshqaruvi raisi Musurmonqul Sherqobilov.-Ota -bobomiz ilgari yog'ochni hech bir tashqaridan olib kelmagan. Shuning uchun terakzorlarni yana ham kengaytirish niyatidamiz ". Denov tumanida 9 soat korxonasi mavjud bo'lib, 1995 yilda ularda 171 milion so'mdan ziyod mahsulot ishlab chiqarildi. 70 kichik korxona va bitta qo'shma korxona tuman xududida faoliyat ko'rsatmoqda. Denov tumanida 72 umumiy ta'lim maktabi, musiqa maktabi, 9 bog'cha - yasli, 4 maktabdan tashqimuassasa bor. 900 o'rinli 14 kasalxona ishlab turibdi. Tumanda Muhammadi Keldiyev, Shaymardon Qobilov, Islomqul To'rayev, Boboraxmat Yusupov, Qayum Karimov, Zulfiya Allayorova, Halima Azimova kabi taniqli raislar, Mehnat Qahramonlari faoliyat ko'rsatgan. O'zbekiston Fanlar Akademiyasining muxbir a'zosi, Termiz Davlat universitetining rektori Nazar To'rayev, fan doktori, jarroh Abdurahmon Mamadaliyev; taniqli baxshilar: Toshmurod baxshi, Boborahim baxshi; Mengziyo Safarov, Tog'ay Murod, Nizomjon Parda kabi ijodkorlar; milliy kurash bo'yicha jahon chempioni Ergash polvon Mamarasulovlar tumanning faxri .

oʻzgartirishlar