Qadimgi Baqtriya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qadimgi Baqtriya podsholigi

O`rta Osiyodagi qadimiy davlatchilik tuzilmalaridan biri Qadimgi Baqtriya davlatidir. Qadimiy manbalar shundan dalolat beradiki, eramizdan avvalgi 8 asrda yirik Baqtriya podsholigi mavjud bo`lgan. Avestoda uning nomi Baxdi, Bihistun yodgorliklarida Baktrish, antik davr adabiyotlarida Baktriana sifatida qayd etilgan. Qadimgi Baqtriya bilan o`sha davr dunyosining boshqa davlatlari - Ossuriya, Yangi Vavilon, Midiya, Hindiston knyazligi o`rtasida aloqalar mavjud bo`lgan. Tarixiy manbalarga ko`ra, Ossuriya hukmronligi (gegemonligi) qaror topgan eramizdan avvalgi 9-7 asrlarda ossuriyaliklar Baqtriyaga hujum qilishgan. Bu harakat tarixda Ossuriya yurishi nomi bilan ma'lum. Bu yurishning asosiy sababi Baqtriya lazuriti ustidan nazorat o`rnatishga qaratilgan edi.

Eramizdan avvalgi 7-6 asrlarda Qadimgi Baqtriya podsholgi hududiga Surxon, Qashqadaryo va Zarafsxon vohalari, Marg`iyona va Sug`d yerlari kirgan. Baqtriyalik ustalar tomonidan tilla, tosh va bronzadan yasalgan turli mahsulotlar Xitoy, Fors davlati va Yevropada juda mashhur bo`lgan. Baqtriyaning yirik shaharlari Qiziltepa, Yer-Qo`rg`on, Uzunqir va Afrosiyob hududlarida joylashgan. O`sha davrda Baqtriyaga tashrif buyurgan sayyoh e'tiborini uylar, hunarmandlarning ustaxonalari va xo`jalik binolari uzra bo`y cho`zib turgan salobatli minoralar tortishi tabiiy edi. Kursiy Rufning yozishicha, "Baqtriyaning tabiati boy va turli-tuman. Ayrim joylarda daraxtlar va toklar o`ta sermahsul hosil beradi, hosildor yerlar ko`plab buloqlardan suv ichadi. Yumshoq yerlarga bug`doy ekiladi, qolgani esa chorva uchun yaylovlardir".


Bu maqola vikifikaziya qilinishi kerak.

nothumb

Iltimos, bu maqolani vikipediya qoida va yo'llanmalariga muvofiq bezang.

oʻzgartirishlar