Druida
De Biquipedia
Os druidas estioron un grupo sozial enantau en a soziedá zelta, d'espezializazión en temas relichiosos, literarios y filosoficos. Os druidas representaban una istituzión pan-tribal, que teneba os zentros en Carnutum (Galia), Mona (isla de Gales) y Tara (zentro d'Irlanda).
No ye demostrato que aiga esistito l'istituzión druidica entre os galatas, os galos danubianos, os galos zisalpinos, u os zeltas ispanos. Sindembargo en publicazions de tipo esoterico se da por feito y ye una creyenzia prou estendita.
A relichión dirichita por os druidas se clama druidismo y ye una eboluzión de o politeísmo zelta.
A palabra druida probién de o latín druis, druidis; palabra que escribe Chulio Zésar por primera begata pa latinizar una palabra gala que se parixe muito a l'antigo gaelico drui. S'ha recostruito en proto-zelta a palabra druwides, y l'analís etimolochico amuestra que sinnifica os muito saputos (dru ye un sufixo superlatibo y wid ye una radiz indoeuropeya que sennificaba conoximiento, sabiduría).
As formas galesa derwydd y bretona drouiz son recostruzions cultas que esisten dende o sieglo XVIII. A eboluzión natural de druwides ye draoi, en gaelico moderno, que sennifica bruxo, y dryw en galés, que sennifica reyezuelo.
Druida ye un termino chenerico pa tota a clase sazerdotal zelta, pero en meyo d'esta clase sazerdotal bi eba sozcategorías con diferens nomes, y a terminolochía ha cambeato en o periodo que bi ha entre a conquista de Galia por Zésar y a cristianizazión d'Irlanda por San Patrizio.
En a Irlanda de o sieglo IV, sieglo de a cristianizazión, se clama drui nomás que a la parte inferior de a clase sazerdotal, parte inferior marchinata en o nuebo orden cristián y dedicata a la bruixería. A parte superior de a clase sazerdotal ye clamata Fili y teneba estas espezializazions:
- Sencha: istoriador, encargato de mantener y difundir a tradizión istorica.
- Brithem: chuez, lechislador, embaxador.
- Scelaige: espezializato en relatos epicos y mitolochicos.
- Cainte: mayestro de o canto machico, imbocazions, maldizions, bendizions.
- Liaigo: medico, conoxedor de as plantas medizinals.
- Cruitire: arpista.
- Deogbare: escanziador.
Dende o sieglo XVIII han salito mobimientos neodruidicos que pretenden continuar a tradizión de os druidas istoricos, o cualo ye muito discutible, porque de o druidismo istorico se'n conoxe poco y porque os neodruidas presentan mezcla de muitas influyenzias misticas y esotericas, ozidentals y orientals.