Carbón
De Biquipedia
O carbón ye un mineral d'orixen organico, de color negra y combustible, y muy rico en o elemento quimico carbono.
Gosa localizar-se baxo una napa de pizarra y denzima una napa d'arena y piza.
Se creye que a mayor parti d'o carbón estió formato mientres l'era carbonifera (fa 280 á 345 millons d'años).
As suyas aplicazions son prenzipalmén:
- Combustible
- Coque (repui d'o carbón).
- Plastico
Esisten 4 tipos de carbón, seguntes o suyo poder calorifico y d'a suya antigüidá:
- Torba
- Linnito
- Ulla
- Antrazita (8500 Kcal/m³)
[Editar] O carbón en Aragón
O prenzipal tipo de carbón en Aragón ye o linnito. A mayor parti s'estraye en as Cuencas Mineras, en o norte d'a probinzia de Tergüel: Utriellas, Estercuel, Gargallo y Bal d'Ariño y atras más chicotas como as de Castellot.
Dimpués s'emplega prenzipalmén como combustible ta las zentrals termoeletricas de Aliaga, Escatrón, Escucha y Andorra
Tamién bi ha atra cuenca minera de linnito en a confluyenzia de l'Ebro y a Zinca entre as probinzias de Uesca y Zaragoza en as localidaz de Mequinenza, Torrén d'a Zinca, Belilla d'a Zinca y Fayón, anque güe en diya ya no s'estraye carbón.
Se i troban linnitos d'o Zenozoico en a compleganza d'o río Isabena en os lugars de Capella, Laguarres y Caxigar. En Sallén de Galligo tamién bi ha ullas d'o Carbonifero (Paleozoico superior), anque güe ya no s'espleitan as minas.
[Editar] Costumbres
En Nabidá se dize que os Reis Magos trayen carbón á los ninos que han estato malos toda l'añada.
[Editar] Se beiga también
- Quimica
- Quimica organica