Cəlilabad

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Cəlilabad
Məlumatlar
İqtisadi rayon: Lənkəran-Astara
Ərazi: 1 441 (km2)
Əhali: 174 000
Əhali sıxlığı: 91 (nəfər/km2)
Nəqliyyat vasitəsi kodu: 15
Telefon kodu: +114
Poçt kodu (Mərkəzi PŞ): Az 1500
Yaşayış məntəqələrinin sayı {{{Yaşayış məntəqələrinin sayı}}}
İcra başçısı: [[{{{İcra başçısı}}}]]
İnternet saytı: {{{İnternet saytı}}}



Cəlilabad, Azərbaycanın rayonlarından biridir.

Cəlilabad rayonu (1967-ci ilədək Astraxanbazar) 1930-cu ildə təşkil olunmuşdur. Qərbdə İranla həmsərhəddir.

İri yaşayış məntəqələri - Cəlilabad şəhəri, Prişib şəhəri, Pokrovka, Allar, Novoqolovka, Privolnaya, Üçtəpə, Bəyxanlı, Ləki, Kürdlər, Göytəpə kəndləridir..
Yerli Media - "Yeni gün" qəzeti

Mündəricat

[redaktə / تحریر] Tarixi

Cəlilabad rayonu Azərbaycanın qədim yaşayış məskənlərindəndir. Rayon ərazisində mövcud olmuş Həməşərə şəhəri eradan əvvəlki II minilliyə aiddir. Qədim mənbələrdə şəhərin 3 metr hündürlüyündə möhtəşəm qala ilə əhatə olunduğu göstərilmişdir. Ərəblərin Azərbaycan hücumundan sonra Həməşərə şəhəri dağılmış və sonrakı dövrlərdə Hasıllı şəhəri məşhurlaşmışdır. XIX əsrin 30-cu illərində rusların Azərbaycana köçürülməsi nəticəsində azəbaycanlılarla rusların birgə məskunluşdığı Astraxanbazar şəhəri əyalətin mərkəzinə çevrilmişdir.

Cəlilabad rayonu 8 avqust 1930-cu ildə təşkil edilmiş, 2 iyul 1967-ci ilədək Astraxanbazar adlanmışdır. Rayon şimaldan Biləsuvar, şərqdən Neftçala, cənubdan Masallı, cənub-qərbdən Yardımlı rayonları, qərbdən isə İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir.

[redaktə / تحریر] İqtisadiyyat

Respublikada ən böyük üzümçülük rayonudur. İqtisadiyyatında taxılçılıq və heyvandarlıq da mühüm yer tutur. Burada meyvə yetişdirilir. Malqara və onuzkökəltmə birlikləri, quşçuluq fabriki, inkubator-quşçuluq stansiyaları vardır. Həmçinin üzüm e'malı, süd, çörək, asfalt zavodları, yerli sənaye kombinatı, xalça sexi və başqa müəssisələr mövcuddur.

[redaktə / تحریر] Mədəniyyət, Təhsil və Səhiyyə Müəssisələri

Cəlilabad rayonunda 17 məktəbəqədər müəssisə, 113 ümumtəhsil məktəbi, 1 mədəniyyət sarayı, 33 klub, 74 kitabxana fəaliyyət göstərir.

[redaktə / تحریر] Görkəmli şəxsiyyətləri

Cəlilabad rayonu bir çox görkəmli şəxsiyyətləri ilə məşhurdur. Mərhum general-mayor Mustafa Nuriyev, Respublika Mülki Müdafiə Qərargahının rəisi general-mayor Cavad Qasımov, Respublika Prezidenti İcra Aparatının dövlət nəzarəti şöbəsinin sabiq müdiri Salman Cəfərov, ümumi şöbə müdirinin müavini Fikrət Əzizov, Respublikanın əməkdar mühəndis-melioratoru İzzət Abdullayev, Əlibayramlı NQÇİ-nin qazmaçısı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Prezident təqaüdçüsü Akif Əhmədov, tibb elmləri doktoru, professor, respublikanın baş uşaq uroloqu Kamal Abdullayev, biologiya elmləri doktoru, professor Məmməd Qarayev, texnika elmləri doktoru, professor Vaqif Abbasov, tibb elmləri doktoru Yaşar Məstəliyev, tarix elmləri doktoru, professor, Milli Məclisin deputatı Cəmil Həsənov, Vətən uğrunda şəhid olmuş Vüqar Mürsəlov, Eldar Həsənov, Səfa Axundov, Faiq Cəfərov, habelə hazırda hərbi qulluqçu olan Arif Qubadov Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşlər.

[redaktə / تحریر] Memarlıq Abidələri

Rayonda 50 tarixi-arxeoloji abidə mövcuddur. Onlardan eneolit dövrünə aid Əlikömtəpə və Mişarçay yaşayış yerləri, eramızdan əvvəl IV minilliyə aid Qurudərə yaşayış yeri, tunc dövrünə aid Yedditəpə kurqanları, eramızdan əvvəl III minilliyə aid Cinlitəpə yaşayış yeri, qədim Muğan və Bəcirəvan şəhərlərinin qalıqları, Qazan köşkü, Bəcirəvan kurqanları, Pirhəsən, Pirəxəncər, Zərdüşt daxmaları kimi tarixi abidələr vardır.

[redaktə / تحریر] Coğrafi mövqeyi

Rayonun mərkəzi Cəlilabad şəhəri Bakı-Astara avtomobil yolunun 210 kilometrliyində yerləşir. Rayonun ərazisi düzənlik və alçaq dağlıqdır, şərq hissəsində bəzi yerlər okean səviyyəsindən aşağıdır. Yayı quraqlıq keçən mülayim-isti iqlimə malikdir. Orta temperatur qışda 1-3 C, yayda isə 25-30 C-dir. İllik yağıntı 400-600 mm-dir. Rayon ərazisindən Bolqarçay, Mişarçay, İncəçay, Göytəpəçay və başqa müvəqqəti axarlı çaylar keçir. Torpaqları allüvial-çəmən, şabalıdlı, qəhvəyi dağ, meşə və sair növlüdür. Rayonda 14,7 min hektar meşə, habelə quş qışlaqları vardır. Heyvanlardan dovşan, qaban, porsuq, canavar, tülkü, çaqqal, qunduz və başqaları, quşlardan qartal, qarğa, turac, torağay, ördək, qaz, qaşqaldaq, qırqovul, leylək, dovlaq və başqaları yaşayır.

[redaktə / تحریر] Mənbələr

Başqa dillərdə