Portal:Fəlsəfə

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Kateqoriyalar · Portal siyahısı · Bütün səhifələr · Kənd meydanı

AVİASİYA · COĞRAFİYA · ƏDƏBİYYAT · FƏLSƏFƏ · HƏRB · HÜQUQ · İDMAN · İSLAM · KİMYA · KİNO · ŞƏXSLƏR · TARİX · TÜRK DİLLƏRİ



Fəlsəfənin bölmələri və kateqoriyaları

Gündəlik mövzu

Zenonun paradoksları, Parmenid'in fəlsəfə doktrinasını, yaranma ve dəyişmənin, duyğularımızın əksinə, var olmadığını ve əsasən də, hərəkətin sadəcə bir illüziyadan ibarət olduğunu sübut etmək məqsədilə Elealı Zenon tərəfindən ortaya atılmış paradokslardır.

Zenonun bu günümüzə gəlib çatan 8 paradoksundan bir qismi bir-birininə ziddir ve hələ antik dövrdə hesab edilirdi ki,onlar asanlıqla arqumentasiya edilərək ya tesdiq, ya da inkar edilə bilər. Bunlardan ən məşhur və qüvvətlisi- dixotomiya, Axilles və tısbağa ve ox adlı paradokslarıdır.
Mətni bütövlükdə oxumaq üçün bura...

Metafizika

  • Mütləq varlıq
  • Allah
  • Gerçəklik
  • Ruh
  • Təbiət
  • Heçlik
  • Materiya
  • Determinasiya

Ontologiya

  • Varlıq
  • Substansiya
  • Gerçəklik

Məntiq

  • Məntiqi kateqoriyalar
  • Məntiq fəlsəfəsi
  • Formal məntiq
  • Dialektik məntiq
  • Riyazi məntiq

Epistemologiya

  • Elm
  • Həqiqət
  • Obyektivlik
  • Subyektivlik
  • Praktika
  • İnikas nəzəriyyəsi
  • Epistema
  • Təcrübə
  • Duyğu
  • Qavrayış

Etika

  • Əxlaq
  • Dəyər
  • Xeyirxahlıq
  • Azadlıq
  • İstək
  • Üsyankarlıq
  • Üsyan
  • Tibbi etika
  • Bioetika
  • Yaxşı
  • Fəzilət
  • Normativ etika



Fəlsəfənin alt kateqoriyaları

  • Epistemologiya
  • Ontologiya
  • Metafizika
  • Məntiq
  • Fəlsəfə tarixi
  • Etika
  • Estetika
  • Elm fəlsəfəsi
  • Dil fəlsəfəsi
  • Din fəlsəfəsi
  • Siyasət fəlsəfəsi

Siyasət fəlsəfəsi

  • Bərabərlik
  • Dövlət
  • Siyasət
  • Siyasi azadlıq
  • Ədalət
  • Demokratiya
  • Teokratiya
  • Liberalizm
  • Sosializm

Estetika

  • İncəsənət
  • Gözəllik
  • İncəsənət fəlsəfəsi
  • Alilik

Elm fəlsəfəsi

  • Elm
  • Karl Popper
  • Paul Feyerabend
  • Thomas Kuhn
  • Deney
  • Imre Lakatos
  • Elmi metodlar
  • Hipotez
  • Elmi bilik
  • Obyektivlik
  • Verifikasiya prinsipi
  • Pozitivizm
  • Post pozitivizm
  • Məntiqi pozitivizm

Dil fəlsəfəsi

  • Bertran Rassell
  • Gottlob Frege
  • Lüdviq Vitgenşteyn
  • Bryran Magee
  • Gilbert Ryle
  • Willard van Orman Quine
  • Con Ostin
  • John R. Searle

Din fəlsəfəsi

  • Allah
  • İxlas
  • İnanc
  • Dini təfəkkür
  • Teologiya
  • Mistisizm
  • Ontoloji sübut





Gündəlik layihələr

  • Həftənin layihəsi:
    Fəzilət məqaləsinin hazırlanması.
  • Ayın layihəsi:
    İngilis fəlsəfəsi məqaləsinin hazırlanması.

Şərq/Qərb ve müxtəlif bölgələrə görə fəlsəfə

  • Şərq fəlsəfəsi
  • Qərb fəlsəfəsi
  • Alman fəlsəfəsi
  • Fransız fəlsəfəsi
  • İngilis fəlsəfəsi
  • Çin fəlsəfəsi
  • Hind fəlsəfəsi
  • İran fəlsəfəsi
  • Afrika fəlsəfəsi

Dövrlərə görə fəlsəfə

  • İlkin dövr fəlsəfəsi
  • Antik dövr fəlsəfəsi
  • Orta əsr fəlsəfəsi
  • İntibah dövrü fəlsəfəsi
  • 17ci əsr fəlsəfəsi
  • Maarifçilik fəlsəfəsi
  • 19cu əsr fəlsəfəsi
  • 20ci əsr fəlsəfəsi

Dini xarakterli fəlsəfə

  • Daoizm
  • Buddizm
  • Dzen Buddizm
  • Hinduizm
  • İslam fəlsəfəsi
  • Yəhudi fəlsəfəsi
  • Xristian fəlsəfəsi

Başqa sahələr

  • Antropoloji fəlsəfə
  • Mədəniyyət fəlsəfəsi
  • Ekzistensionalizm
  • Metafizik fəlsəfə

Digər sahələrlə əlaqələr

  • Fəlsəfə ve riyaziyyat
  • Fəlsəfə ve elm
  • Fəlsəfə ve texnologiya
  • Fəlsəfə ve biologiya
  • Fəlsəfə ve tarix

Fəlsəfi Problemlər/Mövzular

  • Süni intellekt
  • İrrasional
  • Fəlsəfə nədir?
  • Fəlsəfənin sonu
  • İntihar
  • Ölüm
  • Sonsuzluq
  • Gen texnologiyası
  • Utopiya
  • Zaman
  • Kimlik
  • Şəxsiyyət
  • Eftanaziya
  • Bioetika
  • Abort


20ci əsr Qərb fəlsəfəsi

Ekzistensionalizm - Fenomenologiya - Post-pozitivizm - Məntiqi pozitivizm - Yeni ontologiya - İntuitivizm - Yeni-Kantçılıq - Strukturalizm - Analitik fəlsəfə - Frankfurt Məktəbi - Dil fəlsəfəsi - Post-strukturalist fəlsəfə - Post-modernizm fəlsəfəsi

Fəlsəfə ilə əlaqədar Portallar

Portal:Mistisizm - Portal:Mifologiya - Portal:Elm və texnologiya - Portal:İslam



Fəlsəfə tarixi

Ənənələr

  • Agnostisizm (skeptisizm)
  • Skeptisizm
  • Realizm
  • Nominalizm
  • Dualizm
  • Monizm
  • Optimizm
  • Pessimizm
  • Nihilizm (heçlik)
  • Funksionalizm)
  • İrrasionalizm)
  • Maarifçilik
  • Kritisizm-tənqidi fəlsəfə
  • Pozitivizm
  • Fenomenologiya
  • Spiritualist fəlsəfə
  • Öngörənlik fəlsəfəsi
  • Nihilist fəlsəfə
  • Kommunikasiya fəlsəfəsi
  • Dogmatik fəlsəfə
  • Sxolastik fəlsəfə

Filosoflara göre adlandırılan cərəyanlar

  • Pifaqorçuluq
  • Platonçuluq
  • Aristotelçilik
  • Yeni-Platonçuluq
  • Stoya məktəbi
  • Tomizm
  • İbn-i Rüşdçülük
  • Dekartçılıq
  • Kantçılıq
  • Hegelcilik
  • Marksizm
  • Yeni-Kantçılıq
  • Yeni-Hegelçilik



Filosoflar

Heraklit - Anaksaqor - Demokrit - Protagor - Parmenid - Ksenon- Sokrat - Platon - Mantinealı Diotima - Aristotel - Ömər Xəyyam - Zərdüşt - Fərabi - İbn-Rüşd - İbn Ərəbi - Miletli Aspasiya - Epikür - Hipparxiya - Seneka - İsgəndəriyyəli İpatiya - Crotonalı Theano - Anna Maria fon Schurmann - Simone Weil - Müqəddəs Avqustin - Akvinalı Foma - Rene Dekart - Spinoza - Leybnits - Hobbs - Lokk - David Yum - Kant - Hegel - Marks - Rosa Lüksemburq Hanna Arendt - Bəşir Fuad - Nitşe - Bergson - Husserl - Heydeger - Jan Pol Sartr - Mişel Fuko - Vitgenşteyn - Simone de Beauvoir - Klod Levi-Staus - Louis Althusser - Gilles Deleuze - Felix Guattari - Jak Derrida - Jean-François Lyotard - Richard Rorty - Roland Barthes - Julia Kristeva - Yürgen Habermas - Emmanuel Levinas - Slavoj Zizek

Feminist fəlsəfə

  • Feminist tənqid
  • Postmodern feminizm
  • Maskulin təfəkkür

Məşhur əsərlər

  • Dövlət, Platon
  • Nikomaks etikası, Aristotel
  • Etiraflar, Müqəddəs Avqustin
  • Etika, Spinoza
  • Xalis zəkanın tənqidi, Kant
  • Ruhun Fenomenologiyası, Hegel
  • Anti-Düring, Fridrix Engels
  • Dünya-İradə ve təsəvvür kimi, Artur Şopenhauer
  • Varlıq ve Zaman, Martin Heydeger
  • Fenomenologiyadan Beş Dərs, Edmund Husserl
  • Kapitalı Oxumaq, Louis Althusser
  • Sözlər və Əşyalar, Mişel Fuko
  • Varlıq ve Heçlik, Jan Pol Sartr
  • Göz ve Ruh, Maurice Merlaue-Ponty
  • Sizif haqqında mif, Alber Kamyu
  • Anti-Edip, Gilles Deleuze - Felix Guattari
  • Belə deyirdi Zərdüşt, Fridrix Nitşe
  • Dzen ve Motosiklet sürmek Sənəti, Robert M. Pirsig





Fəlsəfi cərəyanlar

  • Empirizm
  • Nominalizm
  • Rasionalizm
  • Kritisizm fəlsəfəsi (Emmanuel Kant)
  • Yeni-Kantçılıq (Marbourg Ekolü)
  • Pozitivizm
  • Tarixilik
  • Fenomenologiya
  • İdealizm
  • Materializm
  • Dialektik Materalizm
  • Ekzistensionalizm
  • Postmodern fəlsəfə
  • Tənqid
  • Stukturalizm
  • Analitik fəlsəfə
  • Post-strukturalizm
  • Feminist fəlsəfə

Digər mədəniyyətlərin fəlsəfəsi

  • Afrika fəlsəfəsi
  • Misir fəlsəfəsi
  • Hind fəlsəfəsi
  • Çin fəlsəfəsi
  • Yapon fəlsəfəsi
  • Vyetnam fəlsəfəsi
  • Ərəb fəlsəfəsi