Qara Yuluq Osman Bəy
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
Qara Yuluq Osman Bəy, (1350?-1435) (Türkiye Türkçəsi: Kara Yülük Osman Bey) Türk hökmdar və dövlət adamı.
Babası Kutlu Bəy olub onun ikinci əvladıdır. Ağa-bəyi Ahmet Bəydən sonra Ağqoyunlu hökmdarı oldu (1403-1435) mərkəzi Diyarbəkr olan Ağqoyunlu bəyliyinin əsasını qoymuşdur və adına pul kəsdirmişdir. Anadan olma ili hakkında kati məlumat yoxdur lakin qəydlrdə öldüğünde 80 yaşından fazla olduğu yazılıdır bu nedenle 1350-ci illərdə anadan olamlıdır. Yülük məxləs adı əski kitablarda; İylük - İlik - Yoluk olaraq da yazılı olub bu nəticə ilə onun kel yahut kösə olduğuda rəvayət edilir.
Qara Yuluq Osman Bəy, 1398-ci ildə Ağqoyunlu olaraq Qazi Bürhanəddin Əhməd Bəyliyi dövləti ilə yapdığı hərbdə Osmanlı ordusunu o dövrdə yenen tek komutan olan öz dayısı Qazi Bürhanəddini öldürmüş və onun dövlətini sona yetirmişdir.
1400-cü ildə Teymurləng ordusu ilə Sivas, Elbistan ve Malatya'nin Osmanlılar'dan alınmasında bulundu və Teymurləngə bu hərbdə öncülük etti.
1402-ci ildə Teymurləng ordusu ilə İldırım Bəyazid Osmanlı ordusuna karşı hərb edib Osmanlı ordusunun sol cenahını imha etmiştir.
1403-cü ildə Teymurləng Sivasa geldiğinde Diyarbakır ve civarına onu emir tayin etti. Ağa-bəyi Ahmet'in yerine Ağqoyunlu dövlətinin başına kəçdi.
1417-ci ildə Qaraqoyunlu Qara Yusufa yenildi.

Ölümünden sonra Qara Yuluq Osman Bəyin on üç uşağı vardı. Bunlardan Ali, Üveys və Hasan arasında hökmranlıq kavgası başlar. Ali Bəy tahta geçer və hemen kardeşleri Hasan ve Üveys bəylərin ölüm emrini verir. Hasan Bəy kardaşını da alarak kaçar və Osmanlı’ya iltica eder. Çorum Vilayəti Mecitözü ilçəsində Elvan Çelebi dərgahına sığınırlar. Olayı xəbər alan II Murat Han, Ağqoyunlu Bəylərinə sahip çıkar, onları Osmanlı ölkəsinə kabul eder. Ailəyə İskelib (İskilip, o dövr Osmanlı dövlet qəydlərində İskelib olaraq geçmektedir.) yörəsini Tımar olarak verir. Bunun üzerine ailə əfradı tarım ilə məşğul olmak və aynı zamanda Osmanlı dövlətinə asker yetiştirmek üzəri İskilip’e yerleşir. İndiki İskilipin məşhur Yivlik Kayası adını ondan almışdır.
Ondan sonra bəyliyə onun övladları torunu Cahangir Mirzə və 1453-cü ildə torunu Həsən bəy (Uzun Həsən) Bayandur başçılıq etmişdir.