Ermənistan

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Ermənistan Respublikası
Հայաստանի Հանրապետություն
Hayastani Hanrapetutyun
Ermənistan  bayrağı
(In Detail)
National Motto:
Şəkil:LocationArmenia.png
Rəsmi dil Erməni dili
Paytaxt İrəvan
Prezident Robert Koçaryan
Ərazi
 - Ümumi
 - % Su
139-cı yer
29,800 km²
4.7%
Əhali
 - Ümumi
 - Əhali sıxlığı
133-ci yer
3,226,448
100/km²
Pul Dram (AMD)
Saat qurşağı UTC +4
Internet TLD .am
Telefon kodu 374

Ermənistan (ermənicə: Հայաստան - Hayastan), Ermənistan Respublikası (ermənicə: Հայաստանի Հանրապետություն), Cənubi Qafqazda dövlət. Türkiyə, Gürcüstan, Azərbaycanİran ilə həmsərhəddir. Paytaxtı İrəvan şəhəridir.

Mündəricat

Tarix

E. ə. IX-VI əsrlərdə Ermənistanın ərazisi Urartu dövlətinin tərkibində idi.

301 ildə ermənilər xristianlığı rəsmi din kimi qəbul etdilər (bax Erməni Həvari Kilsəsi). IV əsrdən başlayaraq Erməniyyənun bir hissəsi İranın, digəri isə Bizansın tərkibində idi. VII-XV əsrlərdə buraya dəfələrlə ərəb, Bizans, Səlcük Türk və Teymurləngin ordusu basqın etmişlər. XVI-XVIII əsrdə Ermənistanın ərazisi Türkiyə və İran arasında bölünmüşdü. 1740-cı illərdən bəri burada İrəvan xanlığı mövcud idi. Türkmənçay Müqaviləsi(Türkmənçay) ilə 1828-ci ildə İrəvan xanlığı Rusiyanın tərkibinə girdi. Çar höküməti ilə burada Erməni vilayəti adlı bir inzibati bölgə yaradıldı. 1849-cu ildə Erməni vilayəti İrəvan quberniyasına çevrildi. 1918-ci ilin may ayında milliyətçi "Daşnaqtsutyun" partiyası Ermənistan (Ararat) Respublikasının müstəgilliyini elan etdi. Bu arada Ermənistan Erməni-Türk, Erməni-Gürcü, Araz və Erməni-Azərbaycan müharibələrinə cəlb olunmuşdu. 1921-ci ildə sovet əsgərləri Ermənistana daxil olub, müstəqilliyi ləğv edib SSRİnin tərkibində Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasını yaratdılar. 1922-1936-cı illərdə Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist Respublikasına daxil idi. 1988-ci ildə Azərbaycan-la Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin statusu üstündə münaqişəyə cəlb olunmuşdu. Bu səbəbə görə 1988-1991-ci illərdə 200 minə yaxın azəri və 20 minə yaxın kürd ölkədən çıxarılmışdır. Münaqişə indiyədək davam edir. 1991-ci ildən Ermənistan Respublikası müstəqil ölkədir.

Əhali

Ermənistan əhalisinin 98%-i ermənilər, qalanları ruslar, yunanlar, ukraynalılar və s. etnik qruplardır. Erməni Ortodoksluğu ən üstün dindir.

İnzibati bölünüş

Ölkə 11 vilayətə (marza) bölünür: Araqatsotn(Aştarak), Ararat(Artaşat), Armavir(Armavir), Geğarkunik(Qavar), Kotayk(Razdan), Lori(Vanadzor), Şirak(Qyumri), Syunik(Kafan), Tavuş(İjevan), Vayotsdzor(Exeqnadzor), İrəvan.

Ermənistan vilayətlərinin tarixi adları

Şəhərlər

Əsil adı Dəyişdirilmiş adı
İrəvan Yerevan
Sərdərabad Oktemberyan
Kəvəz Kamo
Gümrü Leninakan
Qarakilsə Kirəvakan
Cəlaloğlu Stepanavan
Hamamlı Spitak
Üçkilsə Eçmiədzin

Rayonlar

Əsil adı Dəyişdirilmiş adı
Basarkeçər Vardenis
Qəmərli Artaşat
Vedi Ararat
Hacı Nəzər Kamo
Molla Dursun Şaumyan
Karvansaray İncivan
Ağbaba Amasiya
Əllər Abovyan
Çəmbərək Krasnosels
Uluxanlı Masis

Qəsəbələr

Əsil adı Dəyişdirilmiş adı
Alagöz Araqaş
Arpaçay Axuryan
Ortakilsə Mnasyan
Göyçə Maralik
Abilkənd Kalino
Taliboğlu Şuşakent
Tovuzqala Berd
Allahverdi Tumanyan
Latin
بو مقاله، تورک-عرب الیفباسنداکی ائرمنیستان مقاله سینین قارشیلیغی دیر.

Şəkillər

Xarici keçidlər

Mənbə