Alban əlifbası

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Qafqaz Albanlarının əlifbası Erməni tarixçisi Koryuna və Alban tarixçisi Movses Kalankatuasiyə əsasən Mesrop Maştos tərəfindən ixtira edilmişdir. Bu işdə ona Bünyamin adlı yerli alban din xadimi yardımçı olmuşdur. Bununla belə ehtimal edilir ki, Maştos albanların əlifbasının sadəcə yeniləmişdir və əgər alban Bünyaminin köməyi olmasaydı o heç bunu da edə bilməzdi. Uzun müddət Alban əlifbası itmiş hesab edilirdi, lakin 1937-ci ildə gürcü alimi İliya Abuladze Matenadaranda XV əsrə aid MS No. 7117 şifrəli əlyazmada 52 hərfdən ibarət alban əlifbasına rast gəlmiş və onu aşkara çıxarmışdır. Daha sonralar Mingəçevirdə və digər yerlərdə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı üzərində alban yazısı nümunələri olan müxtəlif daşlar aşkar edilsə də, onlar əlifbanın deşifrə edilməsi üçün yetərli deyildi. 2003-cü ildə gürcü alimi Zaza Aleksidze Sinay dağındakı Müqəddəs Yekaterina Monastırında IV-V əsrlərə aid palimpsestdə alban dilində geniş mətn aşkar edərək onu tədqiqata cəlb etmişdir. Aleksidzenin bu kəşfi sübut etdi ki, alban əlifbası udi dili əsasında tərtib edilmişdir.

Başqa dillərdə