بختيار وهابزاده

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

بختیار وهابزاده
بختیار وهابزاده

بختيار وهابزاده آذربايجان'ين خالق شاعيريدير.

Mündəricat

[redaktə / تحریر] حیاتی

بختيار محمود اوغلو وهابزاده 1925-جي ايلده شکي شهرینده آنادان اولموشدور. آذربايجان ادبياتي نين، بوتؤولوکده آذربايجان ادبي فيکري نين گؤرکملي نوماينده سي اولان خالق شاعيري بختيار وهابزاده نين آدي تکجه قوزئی آذربایجان رئسپوبليکاسیندا دئييل، اونون حودودلاريندان چوخ-چوخ اوزاقلاردا تانينير. بختيار وهابزاده شاعير، دراماتورق، ايستعدادلي عاليم و پوبليسيست اولماقلا ياناشي، غئيرتلي و جسارتلي ايجتيماعي خاديم، ساده و صميمي اينسان کيمي ده تانينير و سئويلير. تصادوفي دئييل کي، اونون اثرلري - شعر کيتابلاري، دراملاري و پوبليسيستيک يازيلاري دونيانين چوخ ديللرينده، او جومله دن اينگيليس، فرانسيز، آلمان، فارس، پولياک، ايسپان، ماجار و کئچميش سووئت بيرليگي نين بير چوخ خالقلارين ديللرينه ترجومه ائديلميش و بو اثرلر چوخ بؤيوک ماراق و سئوگي ايله قارشيلانميشدير. 1934-جو ايلده عاييله سي ايله برابر باکي'يا کؤچموشدور. 1942-جي ايلده اورتا مکتبي بيتيريب، باکي دؤولت اونيوئرسيتئ سي نين فيلولوگييا فاکولته سينه داخيل اولموش، 1947-جي ايلده همين فاکولته ني بيتيريب اونيوئرسيتئ نين نزدينده آسپيرانتورايا قبول اولونموشدور. 1951-جي ايلده " صمد وورغونون ليريکاسي " موضوعوندا نامزدليک، 1964-جو ايلده ايسه " ص.وورغونون حيات و ياراديجيليغي " موضوعوندا مونوقرافيياسيني مودافيعه ائديب، فيلولوژي علملر دوکتورو عاليمليک درجه سيني آلميشدير. بختيار وهابزاده بديعي ياراديجيليغا ايکينجي جهان موحاريبه سي ايللرينده باشلاميش، 1945-جي ايلده يازيچيلار ايتتيفاقي نين عوضولوگونه قبول اولونموشدور. محصولدار بديعي ياراديجيليقلا ياناشي، ب.وهابزاده، 1940 ايلدن آرتيق اونيوئرسيته ده درس دئميش، 1990-جي ايلدن تقاوده چيخميشدير. 1980-جي ايلده آذربايجان علملر آکادئميياسي نين مخبر عوضوو سئچيلميشدير. ب.وهابزاده 70-دن آرتيق شعر کيتابي نين، 2 مونوقرافييانين، 11 علمي پوبليسيست کيتابين و يوزلرله مقاله نين مؤليفيدير. باکي آکادئميک دؤولت درام تئاتري نين صحنه سينده اونون " ويجدان " ، " ايکينجي سس " ، " ياغيشدان سونرا " ، " يوللارا ايز دوشور " ، " فرياد " ، " هارا گئدير بو دونيا ؟ " ، " اؤزوموزو کسن قيلينج " ، " جزاسيز گوناه " ، " دار آغاجي " پيئسلري تاماشايا قويولموشدور. او، تاريخي و موعاصير موضوع دا 20-دن آرتيق ايري حجملي پوئمانين مؤليفيدير. او، 1974-جو ايلده امکدار اينجه صنعت خاديمي، 1975-جي ايلده رئسپوبليکا، 1984-جو ايلده ايسه سسري دؤولت موکافاتي لاورئاتي آدلارينا لايق گؤرولموشدور. 1985-جي ايلده اونا " خالق شاعيري " آدي وئريلميش، 1995-جي ايلده ايسه آذربايجان خالقي نين ميللي آزادليق اوغروندا موباريزه سينده خصوصي خيدمتلرينه گؤره " ايتقلال " اوردئني ايله تلطيف ائديلميشدير. ب.واهابزادنين شعرلري اوبرازلارين کاميلليگي و اوريژينالليغي ايله سئچيلير. اونون بوتون اثرلرينده دونيايا فلسفي باخيش اساس يئر توتور. سون 30-40 ايلده آذربايجان ادبياتيندا ب.وهابزاده قدر عوموم خالق محبتي قازانميش ايکينجي بير شاعيرين آديني چکمک چتيندير. بديعي، علمي، پوبليسيستيک ياراديجيليغيني ايجتيماي-سياسي فعاليتله عوضوي صورتده علاقه لنديرن ب.وهابزاده 4 دفعه آذربايجان عالي سووئتي'ن(1980-1995)، 1 دفعه ايسه آذربايجان رئسپوبليکاسي ميللي مجليسي'نه ميلت وکيلي سئچيلميشدير (1995-2000). او، هله 60-جي ايللردن باشلايان ميللي آزادليق حرکاتي نين اؤنجوللريندن بيري اولموشدور. 1959-جو ايلده يازديغي " گولوستان " پوئماسي ايله ايکي يئره پارچالانميش آذربايجانين تاريخي فاجيعه سيني ديله گتيرميش، روس و فارس ايمپئريياسي نين پنجه سي آلتيندا اينله ين آذربايجان خالقي نين آزادليق و ايستيقلال اوغرونداکي عدالتلي موباريزه سينه قوشولموشدور. بو پوئمايا گؤره 1962-جي ايلده شاعير " ميللتچي " دامغاسي ايله آذربايجان دؤولت اونيوئرسيته سیندن چيخاريلميش، يالنيز 2 ايلدن سونرا يئرينه قايتاريلميشدير. سووئت رئژيمينده ميللي وارليغي تاپدانان، هر جور محروميتلره معروض قالان ميلتين دردلريني رمزلر و موختليف ادبي اوسوللارلا ايفاده ايتميش، ايري حجملي پوئمالاري و پيئسلرينده حاديثه لري يا تاريخه، يا دا باشقا اؤلکه لره کئچيره رک اؤز ميلتي نين دردلريني ديله گتيرميشدير. بيرباشا سووئت ديکتاتوراسيني ايفشا ائدن اثرلريني ايسه شاعير، سوويئتلر ايتتيفاقي داغيلاندان سونرا " صانديقدان سسلر " باشليغي آلتيندا نشر ائتديرميشدير. بو واختا قدر قودرتلي سؤز اوستاسي، کسکين پوبليسيست، ادبي-بديعي پروسئسين تشکيلاچيسي کيمي تانينان ب.وهابزاده سون واختلار خالقي دوشوندورن بير چوخ مثله لرده، او جومله دن اويدورما قاراباغ پروبلئمي ايله علاقه دار مساله لرده آغساققال کيمي جيددي فعاليت گؤسترير. هابئله او، آنا ديليميزين صافليغي، تميزليگي اوغروندا دايم، يورولمادان موباريزه آپارير. ب.وهابزاده نين ائوي بير نوع، ميلتين اوميد قاپيسينا دؤنموشدور. بئله کي، رئسپوبليکانين موختليف کند و رايونلاريندان هر گون اونلارلا مکتوب آلير، نئچه-نئچه شيکايتچيني ائوينده قبول ائدير، اونلاري دينله يير و ايمکان داخيلينده هر بيري نين دردينه علاج ائتمه يه چاليشير. رئسپوبليکا عالي سووئتي نين سئسسييالاريندا، ايجتيماعي-سياسي مجليسلرده، کوتلوي اينفورماسييا واسيطه لرينده کي چيخيشلاريندا او، خالق منافعيي نين اصل مودافيعه چيسي، حاقيقي وطنپرور و ايجتيماي خاديم کيمي هامي نين درين حؤرمت و محبتيني قازانميشدير. ياراديجيليغي بويو خالقين ايستک و آرزولاريني ترنم ائدن، بو آرزولارين حياتا کئچمه سينه چاليشان وطنداش شاعير اوچون خالقين منافعي اونون شخصي منافعيينه چئوريلميشدير.


[redaktə / تحریر] مشهور شعرلري

  • حيات سن نه شيرينسن
  • چؤرک - وطن
  • تکليک
  • آغ ساچلار - قارا ساچلار
  • ياشيدلاريم
  • کيمدير منيم دوشمنيم؟
  • بير اورکده دؤرد فصيل.
  • باش
  • قلم يولداشلاريما



[redaktə / تحریر] بیر شعر بختیار وهابزاده دن:

آللاه
ايدراکدا يول آچميش گئجه دن گوندوزه آللاه،

گولدورمه سه ن اؤز کؤنلونو، گولمز اوزه آللاه

دونيايا شفقلر کيمي تانريم سپلنميش،

قلبين گؤزو يانماسا، گؤرونمز گؤزه آللاه.


آللاه! بيليريک جيسم دئييل، بس ندير آللاه؟

ان يوکسک اولان حاقدا، حقيقت ده ير آللاه.

دوندونسا تکامل و گؤزلليک قاباغيندا،

درک ائت بو، تعجوبده، بو حئيرتده دير آللاه.


بيلديک، بيليريک، گيزليدير اينساداکي قدرت،

هر کس اونو فهم ائتمه سه ، عاجيزدير او، البت.

اينسانين ازل بورجودور اينسانليغا حؤرمت،

اينسانليغا حؤرمتده، لياقتده دير آللاه.


گئرچک ده بودور: گيزليدير هر ذره ده وحدت.

بير ذره ايکن کله قوووشماق اولو نيت.

گؤردوکلريميز ظاهيردير، بطنه نفوذ ائت!

باطنده کي ، جؤوهرده کي فيطرتده دير آللاه.


فيطرت ده ياتير سؤزده، سؤزون اؤز يوکو فيکريم.

سئچميش، سئچه جک دايما توکدن توکو فيکريم.

من بير آغاجام، يارپاغي سؤزلر، کؤکو فيکريم،

سؤزلرده دئييل، سؤزده کي حيکمتده دير آللاه.


اينسان! تپه دن ديرناغا سن آرزو، ديلکسن،

نفسينده دويومسوز، فقط عشقينده ملکسن.

ظولمون اوزونه حاق دئييلن شيلله ني چکسن،

شيللنده مؤهورلنميش او غئيرتده دير آللاه.


جاهيل ائنر آلچاقليغا، اؤز قلبينه يئنمز،

ويجداندان اگر دؤنسه ده، خيريندن او دؤنمز.

ظولمتده، جهالتده، عداوتده گؤرونمز،

ايلقاردا، صداقتده، محبتده دير آللاه.
1984

[redaktə / تحریر] لینک لر

Latin
Bəxtiyar Vahabzadə bu məqalənin Latın əlifbası ilə yazılmış qarşılığıdır

بختیار وهابزاده نین سایتی http://www.vahabzade.net