Bəxtiyar (1955,rollar)
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
[redaktə / تحریر] Rəşid Behbudov-Bəxtiyar Muradov
"Bəxtiyar" bədii filmi ənənəvi sxem üzrə yaradılsa da onun müasir materialda olması, tamaşaçıların çox sevdikləri süjet üzərində qurulması, filmə mahnıların bəstəkar T. Quliyev tərəfindən yazılması, ən başlıcası əsas rolda güclü və təmiz səsə malik müğənninin-R. Behbudovun çəkilməsi kinolentin müvəffəqiyyətini təmin etmişdir.
Film gənç neftçi, istedadlı müğənni Bəxtiyar Muradovun həyat və yaradıcılıq yolundan bəhs edir. Bəxtiyar obrazını yaratmış R. Behbudovun çoxcəhətli istedadı bu filmdə yeni qüvvə ilə özünü göstərmişdir. Düzdür, ssenaridə baş qəhrəmanın daxili aləminin göstərilməsinə az yer ayrılsa da R. Behbudov Bəxtiyarın hiss və həyəcanlarını, düşdüyü çətin anlarda keçirdiyi sarsıntıları, mənəvi aləmini bütöv və parlaq şəkildə açmağa çalışmışdır. Əsasən ssenaridən gələn ayrı-ayrı nöqsanlara baxmayaraq, yaradıcı qrup şən və məzmunlu musiqili film yaratmağa müvəffəq olmuşdur.[1]
Bəxtiyar rolunu oynayan Rəşid Behbudovun aktyor olmadığını göz önünə alarsaq onun rolun öhdəsindən gəldiyi qənaətinə gəlmək olar. Film boyu obrazın replikaları çox olmasa da aktyor-müğənni bəzi kritik məqamların öhdəsindən gələ bilmişdir. Buna misal olaraq Bəxtiyarın Saşanı vağzalda yola salarkən üzündəki kədər və filmin sonunda Ağabalanın üzünə hirslə baxaraq "Bu nə deməkdir? O nə danışır?" deməsi və Ağabalanın yaxasından tutaraq yerə yıxması səhnələri tamamilə alınan səhnələrdir. Ancaq onu da qeyd etmək lazımdır ki, alınmayan səhnələr də az deyil. Misal olaraq Saşa fit çalandan sonra Bəxtiyarın səhnədən ona acıqlı baxaraq dönüb səhnəni tərk etməsi ən alınmayan səhnələrdən biridir. Ama hər halda müğənninin ecazkar səslə oxuduğu mahnılar və əlbəttə rolu səsləndirən Əli Zeynalovun məlahətli səsi filmin uğurlu alınmasına və bu gün də maraqla izlənməsinə səbəb olmuşdur
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Danışan Bəxtiyar Muradovdur. Bəli, bəli Bəxtiyar Muradov. Neft çıxdı. Qiyamətdir, əla neftdir. Şokolaaad kiimi.. Gedək, uşaqlar.
- Mənə bir şey əmr elə, ya da, bir şey xahiş elə.
- Saşa, sən nə üçün bu gün, bu qədər gözəlsən?!
- Yusif ilə bir gündə, bir qatarda getməyini bilmirdim
Yox, özü nömrələyir. Yusif hələ məktəbdə oxuyarkən riyaziyyat... düşkün idi.
- Məncə adam harada çox xeyir verirsə, elə orada da işləməlidir. Mahnı, səs bunlar hamısı əylənmək üçündür.
- Səhnəyə çıxıram?
- Hə, nə üçün demirsən? Yoxsa qorxursan xətrimə dəyər. Başa düşürəm Moskvada Yusiflə böyük artistlərə qulaq asmısan. Mən nəyəm ki.
- Bilirsənmi? Əgər sən qız olmasaydın...
- Bir adama? Siz buna əminsinizmi? Bəlkə də zalda elə adamlar olub ki, fit verməyi bacarmayıblar.
- Dalımca gəlməyin!
- Mən üç konsertdə oxuya bilmərəm.
- Elə bilirsən oxumağım onlara xoşdur? Mən görürəm, mən hiss edirəm ki, əvvəlki kimi oxumuram.
- Bu xalturadır.
- Bəsdir, bunu səndən çox eşitmişəm.
- Əl çəkin, bacarmıram, səhnəyə çıxmayacağam.
- Mən oxuya bilmirəm.
- Ay səni, əclaf.
- Siz mənə açıq deyin ki, bu biabırçılıqdır.
- Yox, Rza dayı. Oxumağa həmişəlik son qoydum.
[redaktə / تحریر] Tamara Çernova-Saşa Verxovskaya
Filmi beynəlmiləl xarakterli etmək üçün başqa ölkədən dəvət olunan baş rol ifaçılarından biri də Tamara Çernovadır. Tamara Çernova artıq ittifaqda tanınmış aktrisa idi. Onu bu filmdə çəkərək filmin daha çox gəlir gətirəcəyi düşünülürdü.
Saşa Bəxtiyarın uşaqlıqdan bir yerdə böyüdüyü qonşu qızıdır. Lakin bu uşaqlıq dostluğu məhəbbətə çevrilir. Bəxtiyar kimi neftçilər azərbaycanlı qız sevə bilməzdi. O mütləq rus qızına aşiq olmalıydı ki, film beynəlmiləl xarakterli olsun. Saşa uşaqlıqdan oğlan paltarları geyən, oğlanlarla dostluq edən, dəcəl bir qızdır. Lakin Bəxtiyara olan məhəbbəti onu tamamilə dəyişdirir. Bəxtiyardan ayrı düşüb Moskvada təhsil almasına baxmayaraq o, Bəxtiyarı unuda bilmir. Və taleyin qisməti onları yenidən birləşdirir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Yaxşı. Bəsdir, naz eləmə. Özün yaxşı bilirsən. Professor Rəcəbov da həmişə səni xəbər alır.
- İndi biz artıq uşaq deyilik.
- Göydən mənə bir kəpənək tut.
- Mən Saşayam. İstəyirsən sübut edim?
- Mən uşaq deyiləm.
- Nəinki bir qatarda, bir vaqonda, bir kupedə gedirik. Burada nə var ki?! Yusif Moskvaya ticarət məktəbinə gedir.. Nə oldu? Nə oldu?
- Bu saat gülümsün. Eşidirsən?! Yoxsa, hamı elə bilər ki, biz səninlə dalaşırıq. Gülümsün. Xahiş edirəm. Eşidirsən? Üzünü mənə döndər, Bəxtiyar... Bəxtiyar!...
- Nataşa bibi, məni çimdiklə, bərk çimdiklə.
- Nə danışırsan bibi? Mən ərə getmək fikrində deyiləm.
- Atacan, nə gözəl tüfəngdir. (Saşa tüfəngi bibisinə çevirir). İşin bitdi, Nataşa bibi. Təslim ol.
- Bəxtiyarı deyə bilmərəm. Mən onu evdə tapa bilmədim. Kağız yazıb-qoydum. Yazdım ki, məşhur oxuyan neftçini uşaqlıq dostunun ad gününə dəvət edirəm.
- Sənin məndən tamamilə inciməyə haqqın var. Hətta məndən küsə də bilərsən. Mən başa düşürəm. Lakin, səndən çox xahiş edirəm ki, bu haqda fikirləşəsən.
- Professor Rəcəbov da sənin konsertində idi. O deyir ki, vaxtilə mənim bağımda oxuyan bu oğlandan əsl xanəndə çıxa bilərdi, əsl xanəndə daha sənin kimi...
- Boş boş danışma. Bu afirist qızlar sənin başını gicəlləndirib... (Saşa qızlara tərəf cumur) Asan yolla getdiyin üçün heç utanmırsan? Bil ki, sən....
- Üzünə baxmaq belə istəmirəm.
- Yəni sən doğrudan da korlanmısan?
- Gülünc danışma...
- Uşaqlar çox şey deyərlər.
[redaktə / تحریر] Faiq Mustafayev-Yusif
Yusif obrazı həyatda nə istədiyini bilən, ədəbaz, özündən razı və paxıl obrazdır. Bəxtiyarla uşaqlıqdan birlikdə böyümələrinə baxmayaraq əslində ona uşaqlıqdan paxıllıq edir. Böyüyəndən sonra Saşanın Bəxtiyarı seçməsi onlar arasında olan bütün körpüləri dağıdır və Yusif Bəxtiyara düşmən gözü ilə baxır. Yusifin paxıllığı Bəxtiyar səhnədə alqışlanarkən daha biruzə çıxır.
Moskvada ticarət məkt'bini bitirdikdən sonra o həyatda öz yerini tapır, hər şeyi əldə edir, təkcə Saşanın qəlbindən başqa. Aktyor Faiq Mustafayev bu rolun öhdəsindən gələ bilmişdir. Ona görə də aktyorun ifasını bəyənən Lətif Səfərov onu digər filmində də çəkmişdir (Qızmar Günəş Altında).
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Mən oxumağa gedirəm, Moskvaya, ticarət məktəbinə.
- Yazılı iltizamnamə verə bilərəm. Nataliya Alekseyevnanın qardaşı qızını təhvil aldım. İmza edirəm.
- Salam və əlvida.
- Salamat qal, Bəxtiyar. Darıxma, sənə məktub yazacağam.
- Sizin bağınızı meyvə bazamız hesab etdiyimiz günlərdə Teymur Əliyeviç biz...
- Bəlkə icazə verəsiniz mən tostumu deyim qurtarım.
- Səhv idi. Qonşunu soruşurdu.
- Saşa, başa düş. Bil ki, sənin yanında müsbət adam olmalıdır. Məsələn....
- Yaxşı, mən səni tələsdirməyəcəyəm. Mən gözlərəm. Qərarını mənə Bakıda deyərsən.
- Əla şərabdır. Ekstra. Apar içəri.
- Qulaq as. Saat 4:30-da həmin vağzala qatar gələcək. Həmin qatarda Saşa Verxovskaya gəlir. Onu qarşılamağa mən gedirəm.
- Bəli, Yusif də bibini sevir.
[redaktə / تحریر] Ağasadıq Gəraybəyli-Ağabala
Ağabala obrazı olmasaydı bəlkə də bu film bu qədər sevilməzdi. Ağabala obrazı fırıldaqçı, fitnəkar və yaltaq obrazdır. Filmin möhtəşəmliyi ondadır ki, hətta mənfi obrazları belə tamaşaçıya sevdirməyi bacarmışdır. Bu da aktyor Ağasadıq Gəraybəylinin yüksək peşəkarlığından xəbər verir. O bu rola o qədər damğasını vurmuşdur ki, bu rola başqa aktyoru təsəvvür etmək olmur.
Ağabalanı ilk dəfə tamaşaçı təşviş içində görür. O qohumlarını başına yığıb danlayır ki, neçə illərdir sizə çörək verirəm. Sayəmdə pul qazanırsınız. İndi isə yoxlama gəlir. Məni bu vəziyyətdən qurtarın. Yoxlama fırıldaqçı Ağabalanı ifşa etməyə gəlir. Ağabala isə uzun illərdir dövlət büdcəsi ilə maliyyələşən özfəaliyyət dərnəyi başçısıdır. Lakin əslində belə bir dərnək yoxdur. Ona görə də o artistlərə pul verir ki, dərnək üzvü adı ilə gəlib çıxış etsinlər və komissiyanın gözündən pərdə assınlar. Lakin komissiya bu özfəaliyyət fırıldağının üstünü açmaq üzrəykən Bəxtiyar gəlib əsl sənət nümayiş etdirir və Ağabalanın bəxti bu dəfə də gətirir. Sonra isə Ağabala Bəxtiyardan istifadə edərək pul qazanmaq qərarına gəlir. Saf və xeyirxah Bəxtiyar isə hiyləgər Ağabalanın tilovuna çox asanlıqla düşür. Film boyu Ağabala Bəxtiyarı aldadır. Lakin filmin sonunda Ağabalanın fırıldağının üstü açılır.
Filmdə Ağabalanın işlətdiyi bütün replikalar dillər əzbəridir. Hətta ən son replikası ilə damğasını vurur: "Atova nəhlət, kirpi!."
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Bunu bilin ki, Zəhra xala. Mən bu klubun direktoruyam. Siz isə burada kassirşasız.
- Xala, əgər sən bir də mənim sözümü kəsib intizamı pozsan, sənə töhmət elan edərəm.
- Klubda xala çoxdur. Bacıoğlu isə bir dənədir.
- Mir Həmid, bircə onu yuxudan oyat, yoxsa deyilənləri eşitməz.
- Heç utanırsınız? Dedim qohum-əqrabadır, bəd ayaqda dadıma çatarlar. Buna görə də mən sizi öz klubuma işə götürdüm.
- Rica edirəm! Buyurun! Mən sizə deməliyəm ki, özfəaliyyət işinin ustasıyam. Çoxdan bu işin aşiqiyəm
- Sus, restoranın adını çəkmə! Sən bizim dərnək üzvüsən.
- Rza kimi qohumun başına daş düşəydi.
- Bəs hanı sənin oynayanın? Hanı sənin Bəxtiyarın?
- Necə? Heç artistə qabaqca pul verərlər? Başına soyuq dəyib?
- Pulumu, pulumu eeeh
- Bəlkə balaca bir antrakt elan edək.
- Yox, canım. Hələ proqram davam edir. Klubun fəalları Hüseynova bacıları bu saat öz məharətlərini göstərəcəklər.
- Yerə soxum boyuvu.
- Biabırçılıqdır. Bu artistləri ..... kim buraxıb? Müqəssirlər cəzasına çatacaqlar.
- Yoldaşlar, getməyin. Yoldaş sədr, bircə dəqiqə, bircə dəqiqə. Mənə də qulaq asın. Vallah mən günahkar deyiləm.
- Yoldaşlar, baxın, bu Bəxtiyar Muradovdur. Buna da qulaq asın.
- Yoldaşlar, siz mənə son xəbərdarlıqla şiddətli töhmət verə bilərsiniz. İstəsəniz adi töhmət də verə bilərsiniz. Mən burada günahkar deyiləm. O, artist deyil, o, həqiqətən neftçidir.
- Neftçi. Xanəndə. Hı! Həə? Xanəndə? Həəəəə.
- Mən gəlməyə bilməzdim. Sənin səsin məni bura gətirdi.
- İncəsənət mənim həyatımdır. Mən səni məşhur xanəndə etmək istəyirəm.
- Sən artıq xanəndəsən. Səndə fitri istedad var. İnan mənə. Sən böyük artist olacaqsan.
- Sən yenə də neftçi olacaqsan. Həm də oxuyacaqsan.
- Hər şeyi Ağabala düzəldəcək. Həə. Axı, indi mən qastrolbüronun administratoruyam
- Xalq səni dinləmək istəyir. Yadındadır, sən klubda oxuyanda nə qədər adam yığılmışdı?
- Sən bir hə de. Mən bir konsert düzəldim. Gör, Ağabala haqlıdır, yoxsa yox.
- Gəl. O artıq əlimizdədir.
- Sizin klubda? Burada? Hı. Yox əzizim. Daha burada konsert verə bilmərəm. Zalınız çox kiçikdir.
- Hə, gördünmü? Bəs mən sənə nə deyirdim. Hehe. Hələ bu başlanğıcdır. Hələ bu gün utanırdın. Hətta səhnədə büdrədin də.
- Eybi yoxdur, eybi yoxdur. Öyrən, əzizim. Nə qədər ki, mən sağam, mənə bax, öyrən. Mən sənə səhnədə necə dayanmağı, necə geyinməyi, təzim etməyi öyrədəcəyəm. Sənin öz xüsusi repertuarın olacaq. Frakın. Elə konsertlər verəcəyik ki, Bəxtiyar, bəh deməklə başa gəlməz
- Hm. Köpək qızı...
- Sakit ol, Bəxtiyar. Özünü qoru, yalvarıram sənə. Əgər bu müvəffəqiyyət onun üçün azdırsa, qoy, bir azca gözləsin. O, sənin istedadını görəcək, o, peşman olacaqdır. İnan mənə. Böyük iş olub sənin çıxışın bir adama xoş gəlməyib.
- Mənə qulaq as, Bəxtiyar. Heç darıxma. Böyük iş olub fişşşşş. Boş şeydi. Ayın 1-dən sənin məzuniyyətin başlayır. (ayağına nə isə dolaşır) Eeeeeeh. Mən qastrolbüro ilə danışaram. Biz səninlə konsert verməyə çıxarıq. Görərsən necə böyük müvəffəqiyyətin olacaq. Sən ona necə oxuyan olduğunu göstərərsən. Bu ən gözəl fikirdir. İnan mənə. Bunu sənə Ağabala deyir.
- Gəlin, haqq hesabı nəğd çürüdək. Bu mənim üçün də yaxşı olar, sizin üçün də yaxşı olar.
- İşimiz xod gedir, əzizim. Sabah biz səninlə üç konsert veririk. Bu da sənin üçün yeni mahnılar. Bilirsən sözləri nə qiyamətdir. Al.
- Gör paxıllıq nələr eləyir. Əhəmiyyət vermə.
- Necə? Məni öyrətməyin. Kələkbaz.
- Ona qulaq asma, Bəxtiyar, o, dəli olub. Rədd ol buradan.
- Bəs nə bilirdin? Mejdunarodnu vaqon, qəstinlərdə lüks numra, taksi. Bəs konsertlərdə aldığın dəstə-dəstə güllər nə idi? Onları camaat göndərirdi?! Həə?!
- Buyurun! Xoş gəlmisiniz, yoldaş deputat. Bilirsiniz, balaca bir xəta üz vermişdir.
- Qastrolbüronun administratoru, namuslu zəhmətkeş Ağabala Hüseynov.
- İncəsənətdə köhnəyəm. Azərbaycanda məni azacıq tanıyırlar.
- Nə deyirsiniz, yoldaş deputat? Doğrusu mən bu tərifə layiq deyiləm.
- Vay, dədəm, vay. Hm. Atova nəhlət, kirpi!
[redaktə / تحریر] Məmmədrza Şeyxzamanov-Professor Teymur Rəcəbov
Məmmədrza Şeyxzmanovun canlandırdığı professor Rəcəbov obrazı xeyirxah müəllim obrazıdır. O musiqi mütəxəssisidir. Konservatoriyada müəllimdir. Bəxtiyarın səsini hələ o uşaqkən eşidir və ona xanəndə olmağı tövsiyə edir. Lakin Bəxtiyar atasının yolu ilə gedib neftçi olur. Ağabalanın caynağına düşəndə isə onu qurtarmağa çalışır.
Üç dost uşaq ikən məhz Rəcəbovun bağından alma oğurlamaq qərarına gəlirlər. Bəxtiyar oxuyanda onun səsi professoru valeh edir və ona deyir ki, səndən yaxşı xanəndə olar. Sonra biz bu obrazı bir neçə dəfə Saşanın ad günündə, Bəxtiyarın konsertində görürük. Bəxtiyarı izləyicilər alqışlayarkən o ən məşhur replikasını deyir: "Axı, mən xahiş etmişdim onu mənim yanıma gətirəsiniz. Bu müvəffəqiyyəti onu uçuruma aparır". Professor haqlı çıxır. Nə qədər cəhd etsə də Bəxtiyarla görüşə bilmir. Lakin filmin sonuna doğru hər şey qaydasına düşəndə biz görürük ki, Bəxtiyar konservatoriyada məhz professor Rəcəbovdan dərs alır.
Bu obraz həmişə gənc istedad axtarışındadır. Musiqimizin inkişafında gənclərin rolunun əhəmiyətini hamıdan yaxşı dərk edir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Xanəndə olmaq istəyirsən?
- Sən də buradasan, Saşa? Sənin bu hərəkətlərini atana deyəcəyəm.
- Sizlərdə buna təşəbbüs göstərmək deyirlər?! Amma məncə buna alma oğurluğu deyirlər. Bu bağda elədiyiniz işlərin hamısını açıb evdə deyin.
- Mən də çox şadam ki, Saşanın 19 yaşı tamam olur. Demək daha mənim bağıma basqın edilməyəcək.
- Gəlin, fasilə elan edək. Hə? Sonra yenə qayıdarıq.
- Saşa, o həmən Bəxtiyardır?
- Axı, mən xahiş etmişdim onu mənim yanıma gətirəsiniz. Bu müvəffəqiyyəti onu uçuruma aparır.
- Onda zəhmət olmasa ona deyin ki, mən xahiş edirəm, o, ya evimdə, ya da konservatoriyada məni görsün. Ancaq mütləq görsün.
- İndi isə gəlin, təkrar edək.
[redaktə / تحریر] İsmayıl Əfəndiyev-Rza İsmayılov
Rza İsmayılov müharibə iştirakçısı, ziyalıdır. Müharibədən sonra isə deputat olmuşdur. İlk dəfə filmdə biz onu hospitalda yaralı halda görürük. Müharibənin ağır günləridir. O da vuruşmada ağır yaralanmış və hospitala gətirilmişdir. O burada Bəxtiyarın məlahətli səsini eşidir və ona yaxınlaşıb atasıyla birgə vuruşduğunu deyir. Sonra isə hər üç uşaqlıq dostunun xatirə şəkillərini çəkir. Filmdə bu obraz iki dəfə görünür. Bir yuxarıda qeyd edildiyi kimi filmin əvvəlində, bir də filmin sonuna doğru hadisələrin kuliminasiya nöqtəsinə çatdığı məqamda.
Bəxtiyar növbəti konsertini vermək üçün tamaşaçılar qarşısına çıxır və həmişə olduğu kimi başlayır oxumağa. Təsadüfən onu dinləməyə gələn Rza İsmayılov da oradadır. Lakin qəflətən Bəxtiyarın səsi tutulur və səhnəni tərk edir. Səhnə arxasında hər şeyin iç üzü açıldıqdan sonra Rza İsmayılov qapını döyüb içəri girir. "Kirpi" jurnalını Ağabalaya təqdim edib Bəxtiyarı özü ilə aparır. Burada rejissor İsmayılovun Bəxtiyarı özü ilə aparması və sonra da parkda uzun bir yolla birgə yerimələri kadrları ilə nəhayət ki Bəxtiyarın doğru yola düşməsini göstərməyə çalışmışdır.
Rolu canlandıran İsmayıl Əfəndiyev nadir səs tembrinə malik olan aktyorlardan biri idi. Onun səsindən filmlərin səsləndirilmələrində istifadə edilmişdir. Ona görə də aktyor öz rolunu yüksək səviyyədə səsləndirmişdir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Heç bilirsən atana necə oxşayırsan?
- Ancaq Bəxtiyar isə mütləq xanəndə olmalıdır. Sənin gözəl səsin var.
- Yaxşı neftçi, geoloq, laureat, burada dayanın şəklinizi çəkim yadigar qalsın... Neftçi yaxın dur, çəkirəm...
- Oho! Siz ki məşhur adamsınız.
- Təvazökar olmayın. Azərbaycanda sizi yaxşı tanıyırlar.
- İnanın mənə. İncəsənətə olan təmənnasız xidmətiniz hamıya məlumdur.
- Layiqsiniz, tamamilə. Mən əminəm ki, bundan da artığına layiqsiniz.
- Yox, bu yaramaz, Bəxtiyar. Sən mütləq konservatoriyaya girməlisən. Gedək mənimlə.
[redaktə / تحریر] Konstantin Myakişev-Dmitri Verxovski
Verxovski Saşanın atasıdır. Bu obraz məhəbbətə hörmətlə yanaşır və qızının xoşbəxtliyini hər şeydən üstün tutur.
Verxovski işgüzar, həlim bir insandır. Bütün ömrünü qızına bağlamış və nədənsə Saşanın anası öldükdən sonra evlənməmişdir. Göründüyü hər bir səhnədə onun müasir bir ata olduğu qənaətinə gəlmək olur. Hətta biləndə ki, Saşa Bəxtiyarı sevir, özü Saşanı Bəxtiyargilə gətirir ki, sevgililər barışsınlar.
Aktyor Konstantin Myakişev zəhmətkeş ata obrazını yarada bilmişdir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Bəlkə müharibədən sonra, Aleksandra Dmitriyeviç, başım bir az ayıldı və səninlə çox məşğul ola bildim. İndi isə səndən xahiş edirəm ki, yersiz hərəkətlərə yol vermə və Nataşa bibinin sözünə bax.
- Mənə bax, bilirsən nə var, bəsdir. Eşitdin? Bax, bu axırıncı dəfə olsun. Bildin? İndi isə dur get oraya, kresloda otur və yaxşı-yaxşı fikirləş....
- O susur. Deyəsən peşman olub?
- Yaxşı, mən gedim sənin üçün "Narzan" alım.
- Bu da mənim hədiyyəmdir. Satmaq üçün Fiatistonu bir ildir ki, dilə tuturdum. Ancaq dünən güc-bəla ilə razı sala bildim. Al, bir bax!
- Saşa! Saşacan! (Saşa yaxınlaşır). Aleksandra Dmitriyeviç, 19 yaşınız tamam olması münasibətilə bu silah və sursatı məndən qəbul edin.
- Bilirsən, Aleksandra Dmitriyeviç? Deyəsən bibin haqlıdır. Böyümüsən. Mən isə bunu heç hiss etməmişəm. Saşacan! (Saşa atasının qucağına tullanır) Ah, mənim dəcəl qızım. Sənə dünənə kimi gizlənpaç oynayırdın. Bu gün üçünüz də bir yerdə olacaqsız?
- Gəl Aleksandra Dmitriyeviç kişi kimi səninlə açıq danışaq. Nataşa bibin deyir ki, guya sən Yusifə ərə getmək fikrindəsən.
- Sakit ol. Əsəbləşmək lazım deyil. Xahiş edirəm sən mənə düzünü deyəsən. Bildin? Sən onu sevirsən?
- Özün yaxşı bilirsən mən kimi deyirəm. Maşını saxla. Keç bu yana
[redaktə / تحریر] Tatyana Peltser-Nataliya Alekseyevna
Nataliya Alekseyevna Saşanın bibisidir. Yeganə məqsədi Saşanı ərə verməkdir. Lakin Verxovskidən fərqli olaraq o, Yusifi Saşaya ən yaxşı ər namizədi kimi görür.
Biz bu obrazı filmdə bir neçə dəfə görürük. Filmin əvvəlində hələ Saşa uşaqkən onun hərəkətlərinə əsəbiləşir və atasına şikayət edir. Sonralar onu əsasən Saşanın ad günlərində və filmin sonunda dostların fəndi səhnəsində görürük. Ən məşhur replikası filmin sonunda "Başıma xeyir. Deyəsən Yusif partladı." sözləridir.
Nağıl filmlərindən tanıdığımız aktrisa Tatyana Peltser bu rolun da öhdəsindən gələ bilmişdir. Rolu səsləndirən də çox uğurla öz işini görmüşdür. Sanki aktrisanın özü danışır.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Hə, Mitya. Sənin bu əzizcə qızın bu gün professor Rəcəbovu soymuşdur.
Yoldaşları ilə professorun bağından oğurluq edib.
- Belə olmaz, ceyranım. Sən özünü ağıllı, kamallı qız kimi aparacaqsanmı? Görürsənmi, özünü təmizə çıxarmağa söz də tapa bilmirsən.
- Siz, çox yaxşı oğlansınız, Yusif. Mən... mən əminəm ki, Moskvada Saşadan muğayat olacaqsınız.
- Saşa! Saşa, bir bura gəlsənə, gəl, bir tamaşa elə.
- Niyə gərək mən səni çimdikləyəm?
- Lap ürəyimdən dedin. Sən doğrudan da dəyişmisən. Böyük qızsan. Ərə getmək vaxtındır.
- Başa düşürəm, Saşinka. Narahat olma, əzizim. Bu geydiyin paltar sənə lap yaxşı yaraşır. Bu zəhləm getmiş kişi paltarı nəyə gərəkdir ki?! Əəh.
- Aman, Allah, Mitya. Bu nədir?
- Başa düşürəm, Mitya. Yəqin sənin pulun bir az çatmayıb. Əgər pulun çatsaydı qızını təbrik etmək üçün böyük bir topu sürüyüb salardın evimizə.
- Oooo. Çox qəribədir. Təpədən dırnağa kimi silahlanmış gəlin. (gülürlər).Bu işlərə gülmək yox, ağlamaq lazımdır.
- Mən bilirəm ki, bəziləri mənimlə razılaşmayacaq. Ancaq bu həqiqətdir ki, Saşanın ərə getmək vaxtıdır. Bəli, əzizim. Sənin 19 yaşın vardır. Sənin sağlığına. Xoşbəxt ol!
- Hə. Siz yeyin, Yusif, yeyin.
- Mən haradayam?
- Eh, heç soruşmayın, Yusif. Bu lap min bir gecə nağılına bəznəyir. Bilirsinizmi? Əvvəlcə məni götürüb qaçırdılar. Sonra da Saşanı qaçırdılar. Budur, bax, mən tapıldım, amma, Saşa isə...
- Başıma xeyir. Deyəsən Yusif partladı.
[redaktə / تحریر] Lütfi Məmmədbəyli-Həbib
Həbib Bəxtiyarın dostlarından biridir. Digər dostlardan fərqlənən ən üstün cəhəti Həbibin çox ağıllı və tədbirli olmasıdır. O istənilən situasiyadan uğurla çıxmağı bacaran sadiq bir dostdur.
Həbib də dostu Bəxtiyar kimi neftçidir. Biz onu ilk dəfə neft buruqlarında görürük. Sonra isə dostlarla birlikdə "Gənclik Bal"ında görünür və Yusifə gözdağı verirlər.
Filmin sonuna doğru Həbibin ağlına bir fənd gəlir. Onlar qərara gəlirlər ki, Nataliya Alekseyevnanı Saşanın yerinə bir stansiya əvvəl qatara mindirsinlər. Saşanı isə Bəxtiyarın yanına gətirsinlər. Ona görə o dostlarına müraciət edir ki, "Kimin cibində nə var çıxartsın". Məhz Həbibin bu replikası belə bir atalar sözünü insana xatırladır: "Dost yolunda boran olar, qar olar".
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Yusif, cibində on beş qəpikliyin varmı?
- Sən onun məktublarını nömrələyirsən?
- Boşboğazlıq edir.
- O sənə yedirtmək istəyir ki, guya Saşa ilə sevişirlər.
- Axı, səs var, səs var
- Görəsən, adamları o kluba niyə belə təcili çağırırlar?
- Bəxtiyar, özünü itirmə.
- Hanı Bəxtiyar? Bəxtiyar, daha səni burada qoymayacağıq. Xanəndə olmalısan.
- Ticarət rəhbərinə atəşin salam.
- Bəs belə de. Bibi Yusifi sevirmi?
- Kimin cibində nə var çıxartsın. Tez. İşimiz düzəldi. Gedək.
[redaktə / تحریر] Müxlis Cənizadə-Kərim
Kərim şən və şaqraq bir obrazdır. O da dost yolunda canından keçər.
Kərimi biz ilk dəfə neft buruqlarında görürük. Digər dostlar kimi bir neçə dəfə filmdə görünür. Amma gülərüzlülüyü və hazırcavablılığı ilə fərqlənir.
Azərbaycan kinosunda əsasən epizod rollar oynayan Müxlis Cənizadə öz rolunu məharətlə səsləndirən və xüsusi səs tembrinə malik nadir istedadlardandır
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Ye Xörəyini ye.
- Başdan ayağa gopdur.
- Oxu, Bəxtiyar. Qoy, hamı bilsin ki, bizim briqadada oxuyan da var.
- Afərin, Bəxtiyar. Bəxtiyar, gözləyirik haa
- Məncə məlumdur. Bu saat onlar dərsə başlayacaqlar. A-A-A-A-A.
[redaktə / تحریر] İsay Qurov-Petya
Petya Bəxtiyarın dostlarından biridir. Obrazın fərqli cəhəti isə fiziki cəhətdən ən güclü olmasıdır. Qəpiyi iki barmağı ilə əyməsi tamaşaçıda maraq doğurur.
Bəxtiyarın dostlarından biri mütləq rus olmalıydı. Çünki imperiyaya beynəlmiləlçilik ruhunda çəkilən filmlər lazım idi. Ssenarini rus müəlliflərin yazmağı bunu təsdiq edir.
Petya əsasən kütləvi səhnələrdə iştirak etdiyi üçün rolu canlandıran İsay Qurovun bu rolun öhdəsindən gələ bilməsi vəya bilməməsini müəyyənləşdirmək bir az müşkül məsələdir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Bunu yadından çıxartma.
- Niyə, sən Yusifi tanımırsan? O əclafın biridir.
- Bax, bu lap ağıllı sözdür.
- Gəl, sən baş-ayaq vurma.
- Niyə özgə klubda oxusun? Öz klubumuza nə gəlib ki?
- Sən qorxma, buradayıq.
- Uşaqlar, atıb-tutaq.
- Gözəl buketdir. Bəh, bəh, bəh. Toya gedirsən?
- Oho lap təzə bəyə oxşayırsan.
- Yəqin ki, Yusif də bibini sevir.
[redaktə / تحریر] Sona Hacıyeva-Zəhra Hüseynova
Zəhra Ağabalanın xalasıdır. Mənfi obrazdır. Bacısı oğlu kimi fitnəkardır. Lakin bu obrazın düşdüyü gülünc vəziyyətlər tamaşaçıda gülüş doğurur.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Nə olub, Ağabala? Niyə məni çağırmısan?
- Yaxşı, qışqırma, qışqırma.
- Sən bu sözləri Gülzar xalana da demisən.
- Niyə baxacaqlar yox, nəyə baxacaqlar?! Bəli. Yaman yerdə axşamladıq.
- Onlar gələcəklər. Onlar qiyamət oynayırlar. Pullarını da qabaqcadan vermişəm.
[redaktə / تحریر] Münəvvər Kələntərli-Gülzar Hüseynova
Zəhra üçün deyilənlər Gülzar üçün də xarakterikdir. O da Ağabalanın xalasıdır. Uzun illər Ağabalanın sayəsində pul qazandığı üçün özünü ona borclu bilir. "Biz nə eləyə bilərik ki, Ağabala!" sözləri dillər əzbəri olmuşdur. Kök olmasına baxmayaraq səhnədəki cəld hərəkətləri aktrisanın nə qədər istedadlı olduğunu göstərir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Vallah heç başa düşə bilmirəm ki, niyə bizim klubumuz camaatın xoşuna gəlmir. Biz neyləyə bilərik, Ağabala?!
- Oxuyanı mən taparam.
- Yox oğlunun səsi var. Mən anasına deyərəm, anası da oğluna deyər. O da elə oxuyar ki, komissiya lap mat qalar.
- Dəniz buruqlarında işləyir. Adı gərək ki.. Bəxtiyar Muradovdur.
- Mən heç kəsi tapa bilmədim.
- Gələcəklər, Ağabala. Vallah gələcəklər, söz veriblər.
- Zəhra! Gəl, bir də
- Vay, dədəm, vay.... Balam eeey
- Niyə üstümə qışqırırsan, Ağabala? Sədrin özü dedi ki, çox sağ ol.
- Onu dilə tutmaq lazımdır, Gülbadam. O, adlı-sanlı adam olacaq. Bacım oğlu onun üçün hər şeyi edəcək
[redaktə / تحریر] Məmməd Sadıqov-Mir Həmid
Mir Həmid Ağabalanın qohumudur. Var gücüylə Ağabalanı düşdüyü vəziyyətdən çıxarmağa çalışır.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Yoldaşlar! Əziz və möhtərəm yoldaşlar! Əgər içərinizdə oxuyan, oynayan və yaxud bir şeyi çalmağı bacaran varsa təcili surətdə Sahil küçəsindəki kluba gəlsin. Rica olunur. Əziz yoldaşlar!
- Rza, Rza...!
- Bu gün yox, a kişi. Sabah ey, sabah
- Axtarırıq, deyirlər kontrabasçıların dalınca gedib.
- Alə, yeri... yeri da.
- Yoldaş Hüseynov, Bəxtiyar Muradov gəldi.
[redaktə / تحریر] Ağahüseyn Cavadov-Rza
Rza heç nəyi vecinə almayan, sakit obrazdır. Amma o, həmçinin, piano çalmağı da bacarır. Rzanın baxışları filmə gözəllik verir. Misal olaraq rəqqasə soyunarkən ona altdan-altdan baxmağı filmin ən gülməli fraqmentlərindəndir.
Bu obraz filmdə ən az replikası olan obrazlardandır. Lakin aktyor mükəmməl ifası ilə rolun böyüyü, kiçiyi olmaz ifadəsini bir daha təsdiq edir. Hətta replikasız səhnnələri də tamaşaçını güldürür. Məsələn cəsarətlə piano çalmağa başlaması, sakitcə arxadan yaxınlaşıb Ağabalanın pencəyinin materialını yoxlaması səhnələri çox maraqlı, komik və seçiləndir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Bu gün axşam?
- Kimi işdən götürürlər?
- Məni? Bəs səni?
- İtirmişəm ki, tapım?!
[redaktə / تحریر] Oqtay Əfəndiyev-Bəxtiyar Muradov (uşaq)
Oqtay Əfəndiyev Bəxtiyarın uşaqlığını oynayır. Qəribəsi ondadır ki, Saşa Yusifin köklüyünə lağ edir, amma, Bəxtiyar heç də Yusifdən arıq deyil. Hər halda rejissor bu faktoru unutmuşdur.
Ən alınmayan səhnə isə Rza İsmayılovla xəstəxanadakı dialoqudur. Rza İsmayılov Bəxtiyarın atasını xatırladanda böyük ehtimalla rolun ifaçısı O. Əfəndiyev ağlaya bilmədiyi üçün operator onu arxadan çəkir. Və İsmayıl Əfəndiyev ağlama deməsə onun ağladığını başa düşmək olmur.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Mən axşama kimi burada oturmaq istəmirəm.
- Doğrudur. İşə başlamalıyıq. Birimiz divarın üstündə qalmalıdır. Əgər o görsə ki, bir yerdə səs küy var....
- Hə, sən qal Yusif, divarı aşa bilməzsən.
- Yusif, sağsan?
- Heç məndən xanəndə olar?
- Dayı şəklimizi hazırlamağı yaddan çıxarmayın.
- Yox, Rza dayı. Mən neftçi olacağam, atam kimi.
[redaktə / تحریر] Lyudmila Belıx-Saşa Verxovskaya (uşaq)
Saşa oğlanlarla dostluq etdiyi üçün oğlan kimi böyüyən, dəcəl bir qızdır. Hətta Nataşa bibisi də onun əynindən oğlan paltarlarını çıxara bilmir. Rəcəbovun bağına oğurluğa girmə planını da o qurur. Lakin biləndə ki, Bəxtiyarı professor tutub onu tək qoyub qaçmır. Cəsarətlə dostunu qurtarmaq istəyir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Yaxşı. Sən mənimlə gedərsən Yusif. Sənə çox hərəkət etmək lazımdır. Bu qədər kökəlmək olmaz. Qulaq asın, biz almaları yığmağa başlayanda, sən də oxumağa başla. Ancaq yaxşı oxu ha, artist kimi. Professor mahnını çox sevir. Sənə başı qarışar. Bildiniz?
- Yusif, Yusif! Dayan, Bəxtiyarı tutdular.
- Biz onu qurtarmalıyıq.
- Lap biabır olduq.
- Buraxın onu, Teymur Əliyeviç, buraxın onu
- Biz almaları öz yerinə qoya bilərik.
- Atacan, mən heç onun sözündən çıxmıram. Axı, sən onun xasiyyətinə bələdsən. Saşacan, at bu şalvarı axı,dizlərin çapıq-çapıq olub..
[redaktə / تحریر] Nazim Yüzbaşov-Yusif (uşaq)
Yusif obrazı qorxaq və xain obrazdır. Filmin müəllifləri Yusifin mənfi obraz olacağını hələ uşaqkən etdiyi hərəkətlərlə göstərməyə çalışmışlar. Bəxtiyar ələ keçəndə onu qoyub qaçması və "hərçənd ki mənə Bəxtiyardan az əl çalmadılar" deməsi onun Bəxtiyarla arasının olmamasını göstərir. Rolu aktyor Hüseynağa Sadıqov məharətlə səsləndirmişdir.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Bir az gözləsək yaxşıdır. Gəlib gedən var. Planımızı poza bilərlər.
- Qoyun, mən qalım. Bir şey olan kimi xəbər verərəm.
- Niyə aşa bilmirəm ki, eee? Əhh.
- Doğrudur. Biz də yükümüzü o ki var tutarıq.
- Bəxtiyar, kömək elə. Tez ol!
- Saşa eşidirsən? O qışqırır, qaçaq.
- Axı, o niyə oxuyurdu həə?
- Yaman da yükümüzü tutduq, ehh... Odur gəlirlər
- Almaları borc yığmışıq. Qəbz də verə bilərik.
- Biz təşəbbüs göstərmək istəyirdik.
- Biz böyüyəndə bu şəkillərə baxmaq olduqca maraqlı olacaq
- Mən elə belə oynayırdım. Hərçənd mənə Bəxtiyardan az əl çalmadılar. Sözün düzü... Sözün düzü mən laureat olacağam...
[redaktə / تحریر] Əli Qurbanov-Qurban
Əli Qurbanovun yaratdığı Qurban obrazı Saşanın qohumudur. Onu ilk olaraq Saşanın ad günündə görürük. Sonra isə Bəxtiyarın konsertində çırtma çalaraq Bəxtiyara qulaq asır. Bu obraz sənətə düzgün qiymət verməyi bacaran əsl sovet tipajıdır.
Vur tut bir replikası var filmdə. Amma rejissor Lətif Səfərov qocaman aktyorlarımızı bu filmə əbəs yerə çəkməmişdir. Çünki o uzaqgörən rejissor idi. Müasir tamaşaçılar Əli Qurbanovu məhz Lətifin filmlərindən tanıyır. Ömrünü teatra həsr edən aktyor qeyri-adi səs tembri ilə digər həmkarlarından seçilirdi. Filmdə "Doğrudur. Gedək. Hə?" deməsi belə yadda qalır.
[redaktə / تحریر] Mərziyyə Davudova-Gülbadam Muradova
Aktrisa Mərziyyə Davudovanın oynadığı Gülbadam obrazı Bəxtiyarın anasıdır. Müharibə onun ərini əlindən almış və Bəxtiyarı atasız böyütmüşdür. Geyimindən köhnə Bakı qadınıdır. Onu filmdə iki dəfə görürük bir Ağabala ilə Gülzar Bəxtiyargilə gələndə, bir də Saşa Bəxtiyarı axtaranda. Replikaları çox deyil.
Aktrisa Mərziyyə Davudova ilk azərbaycanlı qadın kino və teatr aktrisalarımızdandır.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- Eşidirsənmi, oğlum? Bəlkə səndə doğurdan da böyük istedad var.
- Sən bir özünü sına
- O, gedib. Məzuniyyətdədir. Bakıda qalmaq istəyirdi. Yarımca saatın içində yığışıb Ağabala ilə yola düşdü.
- Administratordur. Konsert işlərinə baxır.
- Yox, yox, Saşacan, yadımdan çıxmayıb.
- Qızım, sənə nə oldu? Gəl evə otur, dincini al.
[redaktə / تحریر] Fateh Fətullayev-Adil
Adil Ağabalanın qohumudur. O da digər qohumlar kimi Ağabalanın sayəsində saxta yolla pul qazanan harın, işəyaramaz, tənbəl bir obrazdır. Obrazı canlandıran Fateh Fətullayevi tamaşaçılar "Ögey Ana" filmindəki Arif rolundan tanıyırlar. Lakin bu iki obrazı müqayisə etməyinə dəyməz. Tamamilə bir-birinə ziddirlər.
[redaktə / تحریر] Replikalar
- İşləri, gücləri qurtarıb. Niyə baxacaqlar?
- Bunu haraya asım? Hanı Ağabala?
- Ağabala, hazırdır.