قافقاز

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

قافقاز: فیزیکی خریطه
قافقاز: فیزیکی خریطه

قافقاز - خزر و قارا دنیز آراسیندا داغ سیستئمینین عمله گتیردیگی، آوروپا ایله آسیا گیته‌سینین سرحددینده یئرلشن جوغرافی رایون. بؤیوک قافقاز سیرا داغلاری بؤلگه‌نی شیمالی قافقاز و زاقافقازیایا آییریر. ان یوکسک نقطه‌سی ائلبروز داغیندادیر (5642 متر). بؤلگه اهالی‌سی مرکب ائتنیک و زبانی ترکیب‌ده مالیک‌دیر و زنگین نئفت یاتاق‌لارینا صاحیب‌دیر.

Mündəricat

[redaktə / تحریر] سرحدلری

قافقازین شرق سرحددینین خزر دنیزی, غربینین ایسه قارا دنیز اولدوغو قبول ائدیلیر؛ آنجاق شیمالی و جنوبی سرحدلری حاققیندا کونسئنسوس یوخدور. شیمالدا فیزیکی-جوغرافی سرحد کوما-مانیچ چؤکک‌لیگی، حاضیرکی آدمینیستراتیو بؤلگویه گؤره ایسه کراسنودار و ستاوروپول ولایت‌لرینین و داغیستانین شیمال سرحدلری حساب ائدیلیر. بعضاً قافقازا شرط‌لی اولاراق کالمیکییادا داخیل ائدیلیر. شیمالی قافقازین بؤیوک حیصه‌نین تاریخی-ائتنوگرافیک اولاراق روس ستئپ‌لرینه و آشاغی پووولژییایا داها یاخین اولدوغو نظره آلیندیق‌دا ایسه قافقازین شیمال سرحددینی کوبان چایی بویونجا, کوما, مالکه و تئرئکا تپریندن کئچیرمک اولار. بئله‌لیک‌له کرانسودار ولایتی‌نین جنوب‌دا, آدیگئی، کاراچئو-چرکز، کاباردینو-بالکار، شیمالی اوسئتییا، اینقوشئتییا، چئچئنئستان و داغیستانین بؤیوک بیر بؤلومو بو بؤلگه‌یه داخیل اولور.

جنوب سرحدلرینی سیاسی اولاراق آذربایجان, ائرمنیستان و گورجوستان ایله ایران و تورکیهنین سرحدلرینی تشکیل ائدیر.

[redaktə / تحریر] ژئوسیاسی اؤنمی

تا قدیم‌دن قافقاز بیزانس ائمپئریاسی، ساسانی‌لر، عرب خیلافتی، قیزیل اوردا، روسییا ایمپئریاسی و آوروپا کیمی قوه‌لرینی سیاسی و مدنی توققوشماسینا شاهیدلیک ائتمیشدیر آنجاق هئچ بیری بو اراضی‌یه تامامیله حکم ائتمه‌یه نائل اولمامیشدیر. بؤلگه زنگین یئر آلتی خام ماده احتیاط‌ینا صاحیب‌دیر و تاریخی اولاراق تیجارت یوللارینین کسیشمه نقطه‌سی اولموشدور. تاریخی ایپک یولو بورادان کئچمیشدیر.

[redaktə / تحریر] ائتنیک و دینی قورولوش

قافقاز بؤلگه‌سینین ائتنو-زبانی خریطه‌سی
قافقاز بؤلگه‌سینین ائتنو-زبانی خریطه‌سی

بورادا یاشایان خالق‌لار دیل‌لرینه گؤره 3 گروها بؤلونور:

  • قافقاز دیلی خالق‌لار: آبخازلار، آدیگئی‌لار، چرکزلر، کاباردین‌لر، چئچئن‌لر، اینقوش‌لار، لزگی‌لر، آوارلار، دارگین‌لر، لاک‌لار، گورجولر و باشقالاری.
  • هیند-آوروپا خالق‌لاری: ائرمنی‌لر، تات‌لار، داغ یهودی‌لری، تالیش‌لار، اوسئتین‌لر و روس‌لار.
  • تورک‌لر: آذربایجانلی‌لار، قاراچای‌لار، بالکارلار، کالمیک‌لار، نوقای‌لار، قوموق‌لار.

ایسلم (شیعه‌لیک و سوننی‌لیک) و کریستییان دین‌لری اساس دین‌لردیر. موسوی‌لیک دینینین نوماینده‌لری ده مؤوجوددور. تاریخی اولاراق قافقاز آتش‌پرست‌لیک دینینین مرکزلرین‌دن ساییلیر.

Latin
Qafqaz bu məqalənin Latın əlifbası ilə yazılmış qarşılığıdır

[redaktə / تحریر] بؤلگه‌ده یئرلشن اؤلکه‌لر

[redaktə / تحریر] کونفلیکت‌لر

  • قاراباغ
  • آبخازییا
  • چئچئنئستان
  • اوسئتییا

[redaktə / تحریر] باخ

  • قافقاز سیرا داغ‌لاری
  • کیچیک قافقاز سیرا داغ‌لاری

[redaktə / تحریر] منبع

[redaktə / تحریر] خاریجی کئچیدلر