Gədəbəy
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
Gədəbəy | |
---|---|
Məlumatlar | |
İqtisadi rayon: | [[{{{İqtisadi rayon}}}]] |
Ərazi: | 1225 (km2) |
Əhali: | 76,8(1981) |
Əhali sıxlığı: | 63(1981) (nəfər/km2) |
Nəqliyyat vasitəsi kodu: | 21 |
Telefon kodu: | 232 |
Poçt kodu (Mərkəzi PŞ): | AZ 2100 |
Yaşayış məntəqələrinin sayı | 1 şəhər tipli qəsəbə 111 kənd |
İcra başçısı: | [[]] |
İnternet saytı: | http://www.gedebey.com |
Gədəbəy, Azərbaycanda rayon.
Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir.Ərazisi Şahdağ silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və Şəmkir dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir.Ən yüksək zirvələri: Qoşabulaq (3549 m.), Qocadağ (3317 m.) və s. Yura, Tabaşir, Paleogen və Antropogen çöküntüləri yayılmışdır.Qara və ağ mərmər yataqları var.Yayı quraq keçən mülayim isti, qışı quraq keçən soyuq və dağlıq tundra iqlimi üstündür.Çay şəbəkəsi sıxdır.Axınca və Zəyəm çaylarının yuxarı axını bu rayonun ərazisindədir.Şəmkir çayının yuxarı axını rayonun cənub-qərb sərhədindən axır.Qonur dağ-meşə, çimli dağ-çəmən və s. torpaqlar yayılmışdır. Meşələrin ümumi sahəsi 30,5 min hektardır(1980).Heyvanları: qayakeçisi, cüyür, qonur ayı, canavar və s.Quşlardan tetra, ular,qartal və s. var. İri yaşayış məntəqələri: şəhər tipli Gədəbəy qəsəbəsi, Söyüdlü, Slavyanka, Novosaratovka, Rüstəm Əliyev, Ağamalı kəndləridir. Təsərrüfatı əsasən kənd təsərrüfatından ibarətdir.İqtisadiyyatında kartofçuluq, heyvandarlıq və taxılçılıq əsas yer tutur. Rayonda 86 ümumtəhsil məktəbi(16 ibtidai, 28 doqquz illik,42 orta), 1 texniki peşə məktəbi var.Həmçinin rayonda 13 mədəniyyət evi, 26 klub, 67 kitabxana, 39 kinoqurğu var.Rayonun mərkəzində 5 min nəfərlik stadion var.Memarlıq abidələrindən Söyüdlü kəndində (Şəmkir çayının ütstündə) Qız qalası (“Namərdqala” 9 cu əsr ), Novosaratovka kəndində məbəd (1535), Qalakənd kəndində qala ( 16 cı əsr), Böyük Qaramurad kəndində qala (1634), Cəbətkeçməz kəndində üç körpü (19 cu əsr), və s. qalmışdır. Rayonda 325 çarpayılıq 10 xəstəxana, 36 feldşer-mama məntəqəsi, sanitariya-epidemioloji stansiya, 75 həkim, 298 orta tibb işçisi var (1980). Rayonda kəşf edilmiş (1849) mis filizi əsasında yaradılan (1855-56) Gədəbəy mis əritmə zavodu və Qalakənd (1883) mis əritmə zavodu mövcuddur. Azərbaycanda ilk su elektrik stansiyasi 1980 ci ildə ve ilk 29 km lik demir yolu 1879 cu ildə bu rayonda tikilmişdir. Bu yaxınlarda rayon ərazisində qızıl yataqları kəşf olunub və istismarı başlamaq üzərədir. Məşhur Simens qardaşları bu rayonda mis mədənlərinin istismarından külli miqdarda gəlir əldə etmişlər. İndi qızıl yataqları kəşf olunduqdan sonra bəziləri bu fikirdədi ki, Simens qardaşları Gədəbəydən mis adıyla qızıl çıxardıblar. Birinci Qarabağ müharibəsi dövründə erməni isğalçıları bu rayona da daxil olmuşdular, lakin güclü müqavimətlə rastlaşan ermənilər rayon ərazisindən çıxarılmışlar.
[redaktə / تحریر] Görkəmli Şəxslər
Xəqani Quliyev Tədqiqatçı, Hüqüqşünas [Mənbə göstərin]
[redaktə / تحریر] Rəsmlər
Gedebey6.jpg
|
|||
|
|
---|---|
Rayonlar |
Abşeron • Ağdam • Ağdaş • Ağcabədi • Ağstafa • Ağsu • Astara • Babək* • Balakən • Bərdə • Beyləqan • Biləsuvar • Daşkəsən • Dəvəçi • Füzuli • Gədəbəy • Goranboy • Göyçay • Hacıqabul • İmişli • İsmayıllı • Cəbrayıl • Cəlilabad • Culfa* • Kəlbəcər • Kəngərli* • Xaçmaz • Xanlar • Xızı • Xocalı • Xocavənd • Kürdəmir • Laçın • Lənkəran • Lerik • Masallı • Neftçala • Oğuz • Ordubad* • Qəbələ • Qax • Qazax • Qobustan • Quba • Qubadlı • Qusar • Saatlı • Sabirabad • Sədərək* • Salyan • Samux • Şahbuz* • Şəki • Şamaxı • Şəmkir • Şərur* • Şuşa • Siyəzən • Tərtər • Tovuz • Ucar • Yardımlı • Yevlax • Zəngilan • Zaqatala • Zərdab
|
Şəhərlər | |
Ulduz şəkilli mətbəə nişanı olan (*) Naxçıvan Muxtar Respublikası |