Türk dili
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
Türkiyə Türkçəsi Türkiye Türkçesi |
|
---|---|
Danışıldığı ölkələr: | Türkiyə, Şimali Kipr Türk Respublikası, Bolqarıstan, Yunanıstan, Ermənistan, İran, Makedoniya Respublikası, Moldova, Suriya, İraq, Kosova şu ülkelerdeki göçmen topluluklar: Niderland, Almaniya, Avstriya, Kanada, Amerika Birləşmiş Ştatları, İsrail, Braziliya, Venesuela, Kolumbiya, Belçika, Böyük Britaniya, Danimarka, İsveç, İsveçrə, Avstraliya ve sürgündeki Ahıska Türkleri'nin yaşadığı ülkeler: Qazaxıstan, Azərbaycan, Rusiya Federasiyası, Qırğızıstan, Özbəkistan ve Ukrayna. |
Danışan nəfər sayı: | 80 - 100 milyon |
Sıralama: | * |
Dil Qrupu Sinifləndirmə: | : Altay Dil Ailəsi
|
Rəsmi Vəziyyəti | |
Rəsmi dil olduğu ölkələr: | Türkiyə, Şimali Kipr Türk Respublikası, Cənubi Kipr |
Dili tənzimləyən qurum: | TDK |
Əlifbası: | Latın əlifbası |
Dil Kodları | |
ISO 639-1 | tr |
ISO 639-2 | tur |
SIL | tur |
Həmçinin bax: Dil – Dil ailələri |
Türk dili və ya Türkiyə Türkçəsi dili, Türk dillerindendir.
Türkiyə, Şimali Kipr Türk Respublikası və Cənubi Kipr-in rəsmi dövlət dilidir. Bolqarıstan, Yunanıstan, Makedoniya, Moldova, Suriya, Iraq və diger ölkələrdə danışılır.
Mündəricat |
[redaktə / تحریر] Dil devrimi
Türkiyə Türkçəsi 1928 ilinde M. Kemal Atatürk liderliğinde çıkarılan 1353 sayılı qanun ile yeni 29 harfli latın əlifbasına kavuştu.
1932 ilinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu. Daha sonra Türk Dil Kurumu adını alan bu cemiyet
[redaktə / تحریر] Əlifbası
a - A |
b - B |
c - C |
ç - Ç |
d - D |
e - E |
f - F |
g - G |
ğ - Ğ |
h - H |
ı - I |
i - İ |
j - J |
k - K |
l - L |
m - M |
n - N |
o - O |
ö - Ö |
p - P |
r - R |
s - S |
ş - Ş |
t - T |
u - U |
ü - Ü |
v - V |
y - Y |
z - Z |
[redaktə / تحریر] Lövha I
Ad Çekimi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
kız | qız | kapı | qapı | ev | ev | iş | iş |
kızı | qızı | kapıyı | qapını | evi | evi | işi | işi |
kıza | qıza | kapıya | qapıya | eve | evə | işe | işə |
kızda | qızda | kapıda | qapıda | evde | evdə | işte | işdə |
kızdan | qızdan | kapıdan | qapıdan | evden | evdən | işten | işdən |
kızın | qızın | kapının | qapının | evin | evin | işin | işin |
[redaktə / تحریر] Lövha II
Şimdiki Zaman | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Olumlu | Olumsuz | ||||||
geliyorum | gəlirəm | okuyorum | oxuyuram | gelmiyorum | gəlmirəm | okumuyorum | oxumuram |
geliyorsun | gəlirsən | okuyorsun | oxuyursan | gelmiyorsun | gəlmirsən | okumuyorsun | oxumursan |
geliyor | gəlir | okuyor | oxuyur | gelmiyor | gəlmir | okumuyor | oxumur |
geliyoruz | gəlirik | okuyoruz | oxuyuruq | gelmiyoruz | gəlmirik | okumuyoruz | oxumuruq |
geliyorsunuz | gəlirsiniz | okuyorsunuz | oxuyursunuz | gelmiyorsunuz | gəlmirsiniz | okumuyorsunuz | oxumursunuz |
geliyorlar | gəlirlər | okuyorlar | oxuyurlar | gelmiyorlar | gəlmirlər | okumuyorlar | oxumurlar |
[redaktə / تحریر] Lövha III
Geniş Zaman | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Olumlu | Olumsuz | ||||||
gelirim | gələrəm | okurum | oxuyaram | gelmem | gəlmərəm | okumam | oxumaram |
gelirsin | gələrsən | okursun | oxuyarsan | gelmezsin | gəlməzsən | okumazsın | oxumarsan |
gelir | gələr | okur | oxuyar | gelmez | gəlməz | okumaz | oxumaz |
geliriz | gələrik | okuruz | oxuyarıq | gelmeyiz | gəlmərik | okumayız | oxumarıq |
gelirsiniz | gələrsiniz | okursunuz | oxuyarsınız | gelmezsiniz | gəlməzsiniz | okumazsınız | oxumazsınız |
gelirler | gələrlər | okurlar | oxuyarlar | gelmezler | gəlməzlər | okumazlar | oxumazlar |
[redaktə / تحریر] Lövha IV
Gelecek Zaman | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Olumlu | Olumsuz | ||||||
geleceğim | gələcəyəm | okuyacağım | oxuyacağam | gelmeyeceğim | gəlməyəcəyəm | okumayacağım | oxumayacağam |
geleceksin | gələcəksən | okuyacaksın | oxuyacaqsan | gelmeyeceksin | gəlməyəcəksən | okumayacaksın | oxumayacaqsan |
gelecek(tir) | gələcək(dir) | okuyacak(tır) | oxuyacaq(dır) | gelmeyecek(tir) | gəlməyəcək(dir) | okumayacak(tır) | oxumayacaq(dır) |
geleceğiz | gələcəyik | okuyacağız | oxuyacağıq | gelmeyeceğiz | gəlməyəcəyik | okumayacağız | oxumayacağıq |
geleceksiniz | gələcəksiniz | okuyacaksınız | oxuyacaqsınız | gelmeyeceksiniz | gəlməyəcəksiniz | okumayacaksınız | oxumayacaqsınız |
gelecekler | gələcəklər | okuyacaklar | oxuyacaqlar | gelmeyecekler | gəlməyəcəklər | okumayacaklar | oxumayacaqlar |
|
|||
Bolqar qrupu | Bolqar dili* | Çuvaş dili | Hun dili* | Xəzər dili* | ||
Qıpçaq qrupu | Baraba dili | Başqırd dili | Krım Tatarcası1 | Koman dili* | Qaraçay dili | Karai dili | Qaraqalpaq dili | Qazax dili | Qıpçaq dili* | Qırımçak dili | Qumuq dili | Noqay dili | Tatar dili | Urum dili | Altay dili | Qırğız dili 1 | ||
Oğuz qrupu | Əfşar dili | Azərbaycan dili | Krım Tatarcası1 | Qaqauz dili | Xorasan Türkcesi | Osmanlı Türkcəsi* | Peçeneq dili* | Qaşqay dili | Salar dili | Türk dili | Türkmən dili | Urum dili1 | ||
Uyğur və ya Çagatay qrupu | Ayni dili | Cağatay dili* | İli Turki | Lop dili | Uyğur dili | Özbək dili | ||
Sibir qrupu | Çulım dili | Dolqan dili | Fuyü Qırğız dili | Xakas dili | Şərqi Altay dili | Şor dili | Tofa dili | Tuva dili | Qərbi Yugur dili | Yakut dili | ||
Argu qrupu | Halaç dili | ||
Qeydlər: * Ölü dillər |