Şiə

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Şiə Bu məzhəb İslamın ən böyük ikinci qoludur ki, müsəlmanların 15% bu məzhəbi seçib. "Şiə" sözünün mənası "Davamçı" , "Ardıcıl" deməkdir. Şiə məzhəbi Peyğəmbərin (s) Əhli-Beytinə (ə) tabe olduğunu iddia edən məzhəbdir.

“Həqiqətən şiə adı Əlini (ə) və Əhli-Beyti (ə) sevənlərə şamil olurdu. Daha sonra bu ad onlar üçün xüsusiləşdi (Qamusul-lüğət--Əhli Sünnə mənbəsi)". Şiə məzhəbinin əsas prinsipi Allahı yeganə tanrı kimi tanımaq, Məhəmməd Peyğəmbərə (s) və onun Əhli Beytinə (ə) tabe olmaqdır. Şiəliyi sünnilikdən fərqləndirən isə ilk üç xəlifəni qəbul etməmələridir. Onlar İmam Əli (ə) möminlərin ilk xəlifəsi kimi tanıyırlar. Bir çoxları "Şiə" sözünün Peyğəmbərdən (s) sonra qondarıldığını iddia edirlər. Təbii ki, bu səhv fikirdir: Peyğəmbərin (s) xanımı Ümmu Sələmədən nəql edirlər: “Peyğəmbər (s) Əliyə (ə) buyurdu:” “Ya Əli, sən və sənin səhabələrin, sən və sənin şiələrin (davamçıların) cənnətdə olacaqlar!” (Məvəddətul Qurba-Əhli sünnə mənbəsi)


Şiə məzhəbi Peyğəmbərin (s) və Onun Əhli-Beytinin (ə) məsum olduğunu vurğulayır. Bunun əsaslı səbəbləri var:-“Yənabiul-məvəddə” (əhli sünnə mənbəsi) kitabında Peyğəmbərdən (s) bu hədis nəql olunur: “Mən, Əli, Həsən, Hüseyn və Hüseynin övladlarından doqquz şəxs pak və məsumdurlar”. Şiə və sünni məzhəbləri arasında ən böyük mübahisə mövzusu isə "Xəlifəlik" məsələsidir. Bildiyimiz kimi, Həzrəti Peyğəmbərin (s) ölümündən sonra Əbu Bəkr, Ömər, Osman sıra ilə xəlifə oldular. Onlardan sonra isə hakimiyyətə İmam Əli (ə) gəldi. Əhli sünnə qardaşlarımız bunu tam doğru hesab edirlər və hakimiyyətə ən layiqli şəxsin Əbu Bəkr olduğunu deyirlər. Lakin şiələr Əlidən (ə) əvvəl hakimiyyətə gələn 3 xəlifənin hakimiyyətini tanımırlar, onlara nifrət bəsləyirlər. Onlar iddia edirlər ki, xəlifə Allahın əmri və Peyğəmbərin (s) tapşırığı ilə təyin olunmalıydı. Təyin olunan şəxs isə təbii ki, möminlərin əmiri, Əhli Beytin (s) dirəyi İmam Əliyubni Əbu Talib (ə) idi. Lakin səhabələr buna imkan vermədilər. Bu haqda Qədiri Xum hadisəsini sübut kimi gösrərirlər. Səhih Müslimi (əhli sünnə mənbəsi): “Həzrəti Peyğəmbər (s) Əlinin (ə) əlindən tutaraq bacardıqca yuxarı qaldırdı və buyurdu: “Mən hər kəsin rəhbəriyəmsə, Əli (ə) də onun rəhbəridir! İlahi, onu sevəni Sən də sev, ona düşmən olana Sən də düşmən ol! Ona kömək edən şəxsə Sən də kömək et! Onu zəlil etmək istəyəni, sən zəlil et!”

Bəzi alimlərə görə şiəlikdəki ifrat İmam Əli sevgisi daha çox farsların Ömər düşmənçiliyindən qaynaqlanır. İran Ömər zamanında fəth olundu. Farslar istəməyərək İslamı qəbul elədilərsə də müsəlman ərəblərə qarşı ədavətlərini saxladılar. Daha sonra da şiəliyi özlərinə qalxan seçdilər.

Dəqiq incələndiyində günümüzdəki şiəliyin içərisində (İslama zidd) qədim fars adətləri olduğunu aydın görmək mümkündür. Məsələn, 40 gün yas saxlamaq, atəşi əziz tutmaq, və s.

[redaktə / تحریر] Şiə imamları

Şiə məzhəbi Peyğəmbərin Əhli-Beytindən (ə) olan 12 imamın Peyğəmbərdən (s) sonra ən layiqli rəhbərlərlər olduqlarını iddia edir:

  1. İmam Əli
  2. İmam Həsən
  3. İmam Hüseyn
  4. İmam Səccad
  5. İmam Baqir
  6. İmam Sadiq
  7. İmam Kazım
  8. İmam Rza
  9. İmam Təqi
  10. İmam Nəqi
  11. İmam Əskəri
  12. İmam Sahibəzzaman