Məhəmməd Hadi
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
MƏHƏMMƏD hADİ | |
Tam Adı | Məhəmməd Hacı Əbdülsəlimzadə Hadi (Şirvani) |
Doğum Tarixi | 1879 |
Doğum Yeri | Şamaxı |
Ölüm Tarixi | 1920 |
Ölüm Yeri | Gəncə |
|
[redaktə / تحریر] Həyatı
Azərbaycan romantizminin görkəmli simalarından biri olan Məhəmməd Hacı Əbdülsəlimzadə Hadi (Şirvani) (1979-1920) ibtidai təhsilini məhəllə məktəbində almışdır. Doqquz yaşında ikən atası vəfat etmiş, anası başqasına ərə getmişdir. Hadinin yeniyetməlik vaxtı sevdiyi qız da varlı bir taciri ondan üstün tutmuşdu. Və Hadinin ömrü boyu evlənməməyinin bir səbəbi də, yəqin qadınlardan gördüyü bu ikiqat xəyanət, anasının və sevgilisinin vəfasızlığı idi. Bu inciklik onun 1908-ci ildə çap olunan "Beşikdən məzara qədər bəşərin əhvalı" poemasında bütün çılpaqlığıyla üzə çıxır. Dünya poeziyasında ən müqəddəs obrazlardan biri olan Ana haqqında aşağıdakı kimı tikanlı, kinayəli misralara başqa heç bir şairin yaradıcılığında rast gəlmək mümkün deyil:
...Biçarəni qoymaz anası olmağa giryan,
Püstanın ucilə tıqayır ağzını hər an.
Sərbəstcə qoymaz ki, bir az ağlasın övlad,
Bir möhri-əsarət vuruyor ağzına bidad.
Dilli ikən ol tifli nasıl lal ediyorlar,
Mahiyyəti-hüriyyəti pamal ediyorlar...
Zənciri-təbiisi kəsildi, bələyorlar,
Bir iplə dəxi qundağı qat-qat sarıyorlar.
Canimi, ənmi, söylə, edirsən onu məhbus?
Ey dəsti-sitəmkar, ayə pənceyi-mənhus!..
Növzad ikən övlad ona, ey lövhi-cəhalət,
"Təlim" ediyor, öyrədiyorsan da əsarət!
M.Hadi 1920-ci ildə Gəncədə vəfat etmişdir. Ə.Nəzminin öz xatiratlarında yazdığına görə Gəncə üsyanından bir neçə gün sonra Hadi xəstəxanada ağır yatırmış, şairin həmin günlərdə vəfat etdiyi güman olunur.