Anarchie

Aus Wikipedia

Der Artikl is im Dialekt „Mingarisch“ gschriem worn.

Des Woat Anachie (moant im griechischn Heaschaftslosigkeit) hoaßt nix andas, ois dass in a menschlichn Oadnung de Entscheidungn ned duach de Machtausiabung, sondan duach an Diskuas und an Konsens g'fundn wean. Des einzige, des wo regiat, is des G'wissn.

In greßaren Zammnhängn moant dea Begriff aa a G'söischaftsordnung, de wo auf filosofischn und sozioin Ideen basiat. Da Mensch ko si ohne a Autorität zammen mit andane Menschn entfoitn; freiwillig og'nummane Autoritätn wia iagndweyche Mentoan oda andana Ratgeba san awa mit dem System scho veaeinba. De Anachie kennt außadem zuasätzle koane G'woitnteilung, womit oiso aa koa Schdaat b'steht. De Anarchistn seybst gem se de G'setze und Regln. De ganze Organisation is oiso hiarchie- und g'woitfrei (so g'moant, dass wo de Exekutivn, Legislativn und Judikativn feyn).


Inhaltsverzeichnis

[dro werkln] G'schicht vo dera Anachie

De Gründzug san scho in da Antikn entstandn. Des Foam, so wia'mas heit kenna, gibt's awa east seit'm 19. Jahundat, wo's a Gengbewegung zua Monachie und zua Demokratie doasteyn soit. A Beischbui is da Spanische Anachismus währnd am Spanischn Biagakriag.

[dro werkln] Vaschiedana Auslegungn

Do gibt's untaschiedliche Osichtn driawa, wos eigntle a Fiahra is. Is des a Haiptling oda is des aa scho a Geleata? A Auslegung is, dass ma de Anachie mit a staatnlosn G'meinschaft oda am Feyn vom staatlichn G'woitmonopol gleichsetzt.

Des hoaßt, dass de Heaschaft, wia's mia kenna, koa zeitlose Institution is - denn neba und voa oim voa am Beginn dea Heaschaft duach an modeanen Schdaat hat's logischaweis de Anachie gem. Bei manche Natuaveyka is sogoa heit no so, dass koan Fiahra gibt: Da Schdamm da Mbuti etwa lebt ohne de Macht vo Fiahran, oiso mittn in da Anachie. Awa obwoi's koane G'setzgeba gibt, lem de Mbuti ned ohne a Oadnung oda b'stimmte Regln.

Danem gibt's natirle no de Form des Anachismus, dea wo g'woit anstey vo a andana Heaschaftsstruktua g'weyt woan is. Olle Theorien, de wo se damit b'schäftign, foin untam Begriff Anachismus zammen.

[dro werkln] De Umsetzung

Menschn san meist ois a Gruppn zammg'schlossn. Des hoaßt, dass's oft einheitliche Entscheidungn treffa miassan. Wenn ma's wia da Otto Noamoivabraucha siehgt, ko a Anachie ned ohne an Fiahra veawiaklicht wean, weil dofiar a fiahraloses und trotzdem vo olle akzeptiates Vahoitn fias Findn vo a Entscheidung feyt. Soboid in a Gruppn a Kollektiventscheidung troffa wean soi, bleibt fiar an Abweichla nua de Woi zwischn da Meahheitsheaschaft oda am freiwilligm Exil, g'nannt Emigration.

Im Gengsatz dozua ko ma vo Anachie sprecha, wenn soichane Entscheidungn duach de Solidarität und de Kommunikation troffa wean. Des is awa fia an "Noamalo" schwaar ins Hiankastl neiz'bringa, weil ea vo G'buat o zua am Konkurrenzkampf gega de andan eazong woan is und weil se so a Konzebt nua auf a kloanare Gruppn übatrang lassat. Anachie is de "Demokratie" im eignen Belle, de wo nach da Seybstentfoitung in a hamonischn Umgebung und G'söischaft suacht. De G'meinschaft und Umweyt san nimmer Feind und Beit, sondan a Entwicklungs- und a Lemsraum. Olle relevantn Entscheidungn wean in a soichan Gruppn vo Gleichg'sinnte duach a Konsensbuidung daawart; es gibt aa koane Abstimmungn, wo ma scho wieda gega an andan mit seim Schdimmrecht konkurriera kannt.

A Umsetzung war scho meglich auf am kloana Gebiet, des wo se seywa vawoit. Wea mit a unawinschtn Regl ned eivastandn is, miassat dann de Gengd valassn. A andane Meglichkeit is a funtionale Institution: Wea ned teilnehma mog, nimmt ned teil und muass awa aa ned auswandan. Da Nachteil war hoit, dass de a Hiarachie g'wohntn Leit east iah Denkn umsteyn miassatn und des dauat.

[dro werkln] Foische Owendung vo dem Begriff

Heit wead Anachie oft foisch vastandn. Vui setzn des Woat mit Kaos und Biagakriag gleich, wos grundfoisch is. In ana anachistischn G'söischaft üwanimmt a jeda Mensch seybst oda zammen mit seine Kollegn de Veantwoatung fiar de Lemsumständ. Es feyt oiso nua de Zentralg'woit.

Dass des awa seah oft missvastandn wead, losst sie b'sundas guad an dea Punk-Bewegung vo heit feststeyn. Im Gegnsatz zu eahnane Voaleifagenerationen kenna vui vo de modeana Punks goar ned de richtige Bedeitung. Desweng is agrad komisch zum oschaung, wenn a baar vo dene moana, dass se geng a G'söischaft kempfa, wobei se se mit am Begriff legitimian woin, den's goar ned richtig vastehn.

Aa in den Medien ko ma des Fänomen oft seng, wia zum Beischbui in vaschiedanen Hollywood-Fuimen. A kritischare Ausanandasetzung mit dem Thema findt ma alladings im Comic V wia Vendetta. Dea Begriff wead zusätzle no ab und zua in da Politik g'nutzt, um sein Gegna bei de Leit unb'liabt z'macha.

Åndane Språchn