Schbanisch
Aus Wikipedia
![]() |
Der Artikl is im Dialekt „Owaöstareichisch“ gschriem worn. | ![]() |
Schbanisch (oda Spanisch) is a romanische Schbråch, dé in Schbanien entschãndn is, zu de iberoromanischn Schbråchn ghead, in 23 Lenda ofiziele Ãmtsschbråch is, õane fu de sechs Schbråchn fu da UNO is und ungefea fu 400 Milionen Laid auf da Wød ois Muataschbråch und nu ziaka fu 50 bis 100 Milionen ois Zwoat- oda Fremdschbråch beheascht wiad. Spanisch wiad hauptsechlich in Schbanien und Latainamearika grét, åwa a fü in de USA und a weng auf de Filipinen und in Equatorial Ginea in Afrika.
Schbanisch is nåch Mandarin-Kinesisch de Schbråch auf da Wød mid dé zwoatmaistn muataschbråchlichn Schbrecha, nu mea wia Englisch (wai fia dé maistn Inda, wo Englisch a ofiziele Ãmtsschbråch is, dés néd eana Muataschbråch is). Wãn ma ole muataschbråchlichn Schbrecha und Laid, dé a Schbråch ois Zwoat- oda Fremdschbråch kinan, zãmzød, dãn is Spanisch dé dritgresde Schbråch auf da Wød, nåch Mandarin-Kinesisch und Englisch. Spanisch wiad a gean ois Fremdschbråch gleant.
Dés Woat Schpanisch schbricht ma auf Boarisch mid SCH und woachn B aus, égal wia ma s schraibt. Boarisch hoast auf Schbanisch "el idoma bávaro" oda õafåch "bávaro". Minga hoast auf Spanisch übrigens néd "Monaco di Baviera" wia auf Italienisch sondan "Munich" (Munitsch). Wean hoast "Viena" und Såizbuag "Salzburgo". Sunst gibt s kõane Exdra-Nãmen fia Oatschåftn bai uns. Sidtirola Oate wean auf Spanisch mid de italienischn Nãmen ausgschbrocha.
Inhaltsverzeichnis |
[dro werkln] Schbanisch oda Kastilisch
Dés Woat Schbanisch kimt fum latainischn Nãm fia de Provinz Hispania, de im zwoatn Punischn Kriag 206 foa Krisdus fu de Röma eaowat woan is und saitdém schdoak romanisiad woan is. S Latain mid saina hispanischn Feabung is de Grundlåg woan fia dé haidige Schbråch. Oladings is dés, wås mia auf Boarisch ois Schbanisch bezaichnan, néd de õanzige romanische Schbråch, de ausn Latain auf da ibearischn Håibinsl entschdãndn is, sondan es gibt a nu Poatugisisch, Katalanisch, Galizisch und a boa ãndare, dé ma entweda ois Dialekt oda ois klõane Schbråchn bezaichnan kã.
Schbanisch is aigentlich dé Schbråch fu da noadschbanischn Region Kastilien, dé am Rãnd zu de beagign Gebite fu Kantabrien, Rioja (Ausschbråch: Riocha), Ávala und Burgos entschdãndn is. In Schbanien søwa sågt ma déswéng oft Kastilisch schdåd Schbanisch, damid ma woas, wås genau gmõand is.
Im Zug fu da "Reconquista", baim Zrukeaowan fu dém Lãn, wås lãnge Zaid im Bsiz fu de islamischn Mauren woa, håd si dea kastilische Dialekt oiwai waida in Sidn ausbroat, und de Heascha fu Kastilien san a de mechtigstn auf da ibearischn Håibinsl woan. So is dés Kastilische de gresde Schbråch in Schbanien woan und quasi zu am Sinonüm fia Schbanisch iwahaupt. Duach de Eaowarung fu Amearika nåchn Kristof Kolumbus håd si dés Kastilische a nåch Amearika ausbroat und is so õane fu de gresdn Schbråchn auf da Wød woan. Obwoi kõana fu de ãndan schbanischn Dialekte si nåch Amearika ausbroat håd (wãn ma Poatugisisch då néd dazuazød), sång a fü Laid in Latainamearika zu eanara Schbråch "castellano", oiso Kastilisch.
Es is oiso in Amearika relatif egal, ob ma "español" - oiso Schbanisch, oda "castellano" - oiso Kastilisch, sågt. In Schbanien søwa soitad ma åwa schã an Untaschiad måcha, wai sunst de Schbrecha fu de ãndan schbanischn Schbråchn grandig wean kintadn.
[dro werkln] Schbråchn und Dialekte in Schbanien
[dro werkln] Schbanisch in Latainamearika
[dro werkln] Schbanisch-Schbrecha in da Wød
Pos. | Países | Población | Fuentes (año) | Porcentaje que habla español [1] | Hablantes de español |
---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() |
107.449.525 / 104.860.000 | CIA World Factbook (2006) / Censo INEGI (2006) | 98,5% | 105.837.782 / 103.287.100 |
![]() |
Eurobarómetro (24/02/2006) | 15% (U.E. de los 25) | 69.225.000 | ||
2 | ![]() |
55.000.000/ 44.321.038 | Univision / U.S. Censo Bureau (1/7/2006)[1] | 82,0%[2] 12%(de EE.UU. en sus casas)[3] | 50.000.000[4] |
3 | ![]() |
45.558.000 / 42.090.502 | Banco Mundial (2006) / Censo DANE (22-11-06) | 99,0% | 45.102.420 / 41.669.597 |
4 | ![]() |
45.116.894 | INE (1/1/2007) | 99,1% | Contabilizados dentro de la U.E. |
5 | ![]() |
39.356.383 | Censo INDEC (30/6/2007) [2] | 99,7% | 39.238.314 |
6 | 25px Perú* | 28.369.000 / 27.219.264 | Banco Mundial (2006) / Censo (2005) | 79,8% | 22.638.462 / 21.720.973 |
7 | ![]() |
27.021.000 | Banco Mundial (2006) | 96,9% | 26.183.349 |
8 | ![]() |
16.452.000 / 16.134.219 | Banco Mundial (2006) / Censo (2002) | 99,7% | 14.757.444 / 14.472.394 |
9 | ![]() |
13.413.000 / 13.363.593 | Banco Mundial (2006) / Censo (1/7/2005) | 93,0% | 12.474.090 / 12.428.142 |
![]() |
13.074.156 | Censo Bureau (1/7/2006) | 28,2% (de California en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
10 | ![]() |
12.902.000 | Banco Mundial (2006) | 64,7% | 8.347.594 |
11 | ![]() |
11.286.000 | Banco Mundial (2006) | 100,0% | 11.286.000 |
12 | ![]() |
9.615.000 | Banco Mundial (2006) | 98,1% | 9.432.315 |
13 | ![]() |
9.345.000 | Banco Mundial (2006) | 87,7% | 8.195.565 |
![]() |
8.385.139 | Censo Bureau (1/7/2006) | 29% (de Texas en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
14 | ![]() |
7.355.000 | Banco Mundial (2005) | 98,2% | 7.222.610 |
15 | ![]() |
6.992.000 | Banco Mundial (2006) | 100,0% | 6.992.000 |
16 | ![]() |
6.016.000 | Banco Mundial (2006) | 55,1% | 3.314.816 |
17 | ![]() |
5.249.000 | Banco Mundial (2006) | 87,4% | 4.587.626 |
18 | ![]() |
4.388.000 | Banco Mundial (2006) | 97,5% | 4.278.300 |
19 | ![]() |
3.929.000 | Banco Mundial (2006) | 98,2% | 3.858.278 |
![]() |
3.646.499 | Censo Bureau (1/7/2006) | 18,5% (de Florida en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
20 | ![]() |
3.284.000 | Banco Mundial (2006) | 76,8% | 2.522.112 |
21 | ![]() |
3.314.000 | Banco Mundial (2006) | 95,8% | 3.174.872 |
22 | ![]() |
3.180.000 | Inst. Cervantes, Embajada Esp. y Academia de la Lengua en Manila (2006) | 3,5% (de Filipinas) | 3.180.000 |
![]() |
3.139.456 | Censo Bureau (1/7/2006) | 14,0% (de Nueva York en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
![]() |
1.954.776 | Censo Bureau (1/7/2006) | 28,1% (de Nuevo México en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
![]() |
1.886.933 | Censo Bureau (1/7/2006) | 12,6% (de Illinois en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
![]() |
1.803.378 | Censo Bureau (1/7/2006) | 21,4% (de Arizona en sus casas) | Contabilizados dentro de EE.UU. | |
23 | ![]() |
1.650.000 | Wikipedia en portugués (2007) | 20,32% (de Haití) | 1.650.000 |
24 | ![]() |
1.120.061 / 515.000 | Censo (2007) / Banco Mundial (2006) | 100,0% | 1.120.061 / 515.000 |
25 | ![]() |
1.015.056 | Mundo abierto (2006) | 0,46% | 1.015.056 [5] |
26 | ![]() |
480.715 | Congreso Hispano Canadiense (2006) | 0,75% (en Canadá) | 245.495 [6] |
27 | ![]() |
360.706 | Mundo abierto (2006) | 1,08% (en Marruecos) | 360.706 |
28 | ![]() |
224.000 | Enciclopedia Británica 2004 (2003) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
29 | ![]() |
205.123 | Censo de Belice (2000) | 73% (de Belice) | 205.123 |
30 | ![]() |
202.600 | Mundo Abierto (2006) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
31 | ![]() |
144.942 | Mundo Abierto (2006) | 144.942 | |
32 | ![]() |
143.664 | Mundo Abierto (2006) | 143.664 | |
33 | ![]() |
140.000 | Enciclopedia Británica 2004 (2003) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
34 | ![]() |
123.991 | Mundo abierto (2006) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
35 | ![]() |
123.000 | Enciclopedia Británica 2004 (2003) | 123.000 | |
36 | ![]() |
104.000 | Enciclopedia Británica 2004 (2003) | 0,50% (de Australia) | 104.000 |
37 | ![]() |
101.472 | Censo sueco SCB, (2002) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
38 | ![]() |
93.500 | Censo (2005) | 85% (de Aruba) | 93.500 |
39 | ![]() |
88.284 | Censo (2005) | 65% (de Curazao) | 88.284 |
![]() |
71.306 | Mundo Abierto (2006) | Contabilizados dentro de España | ||
![]() |
70.019 | Mundo Abierto (2006) | Contabilizados dentro de España | ||
40 | ![]() |
57.278 | Mundo Abierto (2006) | 57.278 | |
41 | ![]() |
50.000 | Enciclopedia Británica 2004 (2003) | Contabilizados dentro de la U.E. | |
42 | ![]() |
50.000 | BBY (1997) [3] | 0,71% (de Israel) | 50.000 |
43 | ![]() |
37.142 | Encarta | 52% (de Andorra) | 37.142 |
44 | ![]() |
37.132 | Mundo Abierto (2006) | 10,88 (de Sahara Occidental) | 37.132 |
45 | ![]() |
13.393 | Mundo Abierto (2006) | 47,14% | 13.393 |
46 | ![]() |
7.269 | Wikipedia sobre Guam | 7.269 | |
TOTAL | 467.616.457 / 448.758.487 | Máxima estimación / mínima estimación | 94,6%* | 465.375.733 / 457.538.680 |