Τσαρλς Μάκιντος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Charles R. Mackintosh γεννήθηκε στη Γλασκώβη το 1868. Το 1884 ξεκίνησε ως μαθητευόμενος δίπλα στον John Hutchinson και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα τα απογεύματα στο School of Art της Γλασκώβης. Το 1889 έγινε βοηθός στο αρχιτεκτονικό γραφείο των Honeyman & Keppie. Ταυτόχρονα εγγράφεται στο School of Art της Γλασκώβης. Η δεκαετία του 1890 ήταν μια δεκαετία μάθησης και ανάπτυξης για τον Mackintosh, όπου συνέχισε την αρχιτεκτονική του εκπαίδευση, ταξίδεψε στην Ιταλία πριν ακόμα τελειώσει με την πρακτική του καθώς κέρδισε μια υποτροφία, παρακολούθησε και έδωσε διαλέξεις και δημιούργησε νέες φιλίες οι οποίες τον βοήθησαν στην μετέπειτα πορεία του.

Παράλληλα με την εγγραφή του στο School of Art της Γλασκώβης, ο Mackintosh ανέπτυξε μια καλλιτεχνική συνεργασία με τους Margaret MacDonald, Frances MacDonald και Herbert Mcnair (ο οποίος ήταν και αυτός μαθητευόμενος μαζί με τον Mackintosh στο γραφείο των Honeyman & Keppie), γνωστή ως "Οι Τέσσερις" ("The Four"). Ταξίδευαν σε διάφορες εκθέσεις σε όλη την Ευρώπη και εκθέταν posters, έπιπλα, και μια ποικιλία από εκθέματα γραφικού design στη Γλασκώβη, το Λονδίνο, τη Βιέννη και το Τορίνο. Το κίνημα του Art Nouveau στη Βιέννη γνωστό με το όνομα "The Secession" πήρε πολλά στοιχεία απ' το ύφος των εκθεμάτων των "4". Αυτές οι εκθέσεις βοήθησαν ώστε να εδραιωθεί η φήμη του Mackintosh όπως επίσης και να προωθηθεί το "Glasgow Style" του οποίου κύριοι εκφραστές του ήταν οι "The Four".

Το 1913 ο Mackintosh εγκαταλείπει την εταιρία των Honeyman, Keppie & Mackintosh, στην οποία συμμετείχε ως συνεργάτης πλέον απ' το 1904. Αφού ανεπιτυχώς προσπάθησε να καθιερώσει τις δικές του πρακτικές και αντιλήψεις, αφοσίωσε όλο του το χρόνο στη ζωγραφική τοπίων. Επέστρεψε στη Μ.Βρετανία το 1927, ώστε να θεραπευθεί απ' τον καρκίνο της γλώσσας απ' τον οποίο έπασχε. Πεθαίνει στο Λονδίνο ένα χρόνο αργότερα, το 1928.


Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Η Φιλοσοφία του

Με μια φιλοσοφία πάνω στο design βαθιά ριζωμένη στη Σκωτσέζικη παράδοση, ο Mackintosh παρέβλεψε την αρχιτεκτονική της Ελλάδας και της Ρώμης ως ακατάλληλη για το κλίμα ή τις ανάγκες της Σκωτίας. Πίστευε ότι η αναγέννηση του Σκωτσέζικου Βαρονικού στύλ, προσαρμοσμένο πάντα στην μοντέρνα κοινωνία, θα εξυπηρετούσε σύγχρονες ανάγκες για την εποχή. Τα κτίρια του είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής του της άποψης.

Ο Mackintosh δημιούργησε κτίρια αξιοπρόσεκτα για την κομψότητα και τη διαύγεια των χαρακτηριστικών που ορίζουν τους χώρους τους, για την επιδέξια εκμετάλλευση του φυσικού και τεχνητού φωτισμού τους και τέλος, για τις επιτήδειες λεπτομέρειες τους. Πίστευε ότι η κάθε κατασκευή design έπρεπε να λειτουργεί σαν μια ολότητα, στην οποία το κάθε επιμέρους στοιχείο, η κάθε λεπτομέρεια που θα εφευρίσκονταν έπρεπε να συνεισφέρει στη γενική λειτουργία του αντικειμένου ή κτιρίου.

[Επεξεργασία] Τα λόγια του Δημιουργού

Ο καλλιτέχνης μπορεί να έχει μια πλούσια φυσική οργάνωση, μια εύκολη αντίληψη και μια ξεκάθαρη ματιά για τα ουσιώδη (μια μεγάλη γκάμα από δεξιότητες). Αυτό όμως που τον χαρακτηρίζει πάνω απ' όλα και προσδιορίζει το επάγγελμα του, είναι η εξαιρετική ανάπτυξη των ευφάνταστων ικανοτήτων του, ειδικότερα η φαντασία η οποία δημιουργεί, όχι μόνο η φαντασία που αναπαριστά. Η δύναμη η οποία κατέχει ο καλλιτέχνης στο να αναπαριστά αντικείμενα, εξηγεί τον γεμάτο αυταπάτες χαρακτήρα της δουλειάς του, η ποίηση η οποία διαπνέει τα αντικείμενα και η τάση που έχουν προς το συμβολισμό. Παρόλα αυτά, η δημιουργική φαντασία είναι πολύ πιο σημαντική. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να επιτύχει την υπεροχή στην τέχνη του, αν δεν είναι προικισμένος με την ικανότητα της εφεύρεσης στον ύψιστο της βαθμό.


[Επεξεργασία] Το Έργο του

Το έργο του Charles R. Mackintosh μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις βασικούς τομείς:

  • Δημόσια κτίρια
  • Ιδιωτικές κατοικίες
  • Δωμάτια τσαγιού

Μερικά απ' τα πιο γνωστά έργα του είναι:

  • The Lighthouse, Γλασκώβη, Σκωτία 1893 - 1895
  • Work (Opera) The Martyrs' Public School, Γλασκώβη, Σκωτία 1895 - 1897
  • The Glasgow School of Art, Γλασκώβη, Σκωτία 1897 - 1899
  • Queen's Cross Church, Γλασκώβη, Σκωτία 1897 - 1899
  • Ruchill Church Hall, Γλασκώβη, Σκωτία 1898 - 1899
  • House Windyhill, Kilmacolm, Σκωτία 1899 - 1910
  • House for an Art Lover, Γλασκώβη, Σκωτία 1900 - 1901
  • Daily Record Building, Γλασκώβη, Σκωτία 1900 - 1904
  • The Hill House, Γλασκώβη, Σκωτία 1902 - 1904
  • The Willow Tea Rooms, Γλασκώβη, Σκωτία 1903 - 1904
  • Scotland Street School, Γλασκώβη, Σκωτία 1903 - 1906


[Επεξεργασία] Το School of Art της Γλασκώβης

Το School of Art της Γλασκώβης.
Το School of Art της Γλασκώβης.

Ο Mackintosh κέρδισε ένα διαγωνισμό για να σχεδιάσει το School of Art της Γλασκώβης, το πρώτο του αξίωμα και το πιο σημαντικό κτίριο. Το κτίριο έχει μια εκλεκτική ενότητα με στοιχεία επηρεασμένα απ' τη Σκωτσέζικη Βαρονική Αρχιτεκτονική (ογκομετρικές μάζες από βαρείς λίθους), από μοτίβα του κινήματος Art Nouveau (ανθηρά και γεωμετρικά μοτίβα στη σιδηροκατασκευή, στα κεραμίδια, στα πλακάκια και σε λεπτομέρειες του εσωτερικού χώρου) και από μοντέρνα υλικά και τεχνικές (τεράστια, βιομηχανικά συνδεδεμένα παράθυρα). Οι εσωτερικοί χώροι του κτιρίου σχεδιάστηκαν με ισάξια, ισομερή έμφαση σε συνεργασία με τη Margaret MacDonald. Ανθηρά και γεωμετρικά μοτίβα δίνουν χρώμα κλιμακωτά στα δωμάτια, πάνω σε μανδύες, έπιπλα, κουρτίνες, φωτιστικά και πήλινα είδη.

Το 'πιστεύω' και η αντίληψη της εταιρείας του Mackintosh ήταν ότι η κατασκευή πρέπει να διακοσμείται και όχι η διακόσμηση να κατασκευάζεται. Με άλλα λόγια, ότι τα προεξέχοντα και τα απαιτούμενα στοιχεία πρέπει να επιλεχθούν κατάλληλα για τη διακόσμηση.

Το School of Art της Γλασκώβης είναι μια καινοτομία για την εποχή, μια τολμηρή αλλαγή από τις παραδοσιακές μεθόδους της αρχιτεκτονικής διακόσμησης. Χτισμένο από λίθους και τούβλα, καταλαμβάνει ένα δύσκολο, στενό και κεκλιμένο οικόπεδο. Ο Mackintosh χρησιμοποίησε κατεργασμένο σίδηρο για να τοποθετήσει διακοσμητικά στοιχεία και έτσι ανέδειξε κάθε εσωτερικό και εξωτερικό χώρο του κτιρίου. Οι ασσυμετρικές προσόψεις απ' τις τέσσερις βασικές πλευρές του κτιρίου είναι η καθεμία διακριτική, ενώ οι χώροι των ορόφων και ο εξαιρετικός φωτισμός του εσωτερικού σχεδιάστηκαν προσεκτικά και με μεγάλη επιτυχία.


[Επεξεργασία] Τα Δωμάτια Τσαγιού του Mackintosh

To Salon De Luxe το εσωτερικό δωμάτιο του Willow.
To Salon De Luxe το εσωτερικό δωμάτιο του Willow.

Ο Mackintosh είναι γνωστός για τα δωμάτια τσαγιού κάτι το οποίο το αξίζει. Ήταν ένα μέρος δημόσιας αναψυχής. Τα δωμάτια τσαγιού της Γλασκώβης τα οποία σχεδίασε στις αρχές του 1900 είναι ίσως η μοναδικότερη συνεισφορά στην οποία, η τέχνη, η αρχιτεκτονική και το design ενώθηκαν σε ένα τελειοποιημένο περιβάλλον. Αυτοί οι φωτεινοί, κομψοί εσωτερικοί χώροι ήταν μια τεράστια αντίθεση στην αμμώδη, καπνώδη, αστική πόλη της Γλασκώβης. Τα Willow Tea Rooms στο Sauchiehall Street ήταν ανάμεσα στα πιο πρωτότυπα κτίρια του και τα πιο ολοκληρωμένα στο σχέδιό τους πάνω στη διακόσμηση και την επίπλωση. Στο Salon de Luxe, στο εσωτερικό δωμάτιο του Willow, οι σερβιτόρες φορούσαν ακόμη και περιδέραια και φορέματα σχεδιασμένα απ' τον Mackintosh.

Αν ακόμη άκμαζαν και λειτουργούσαν ως δωμάτια τσαγιού, στην πρωτότυπη εκδοχή τους, τα Willow Tea Rooms θα ήταν μαζί με το School of Art της Γλασκώβης και το Hill House, ένα απ' τα τρία αριστουργήματα του Mackintosh. Και ήταν το καλύτερο, το πιο τελειοποιημένο απ' τα δώδεκα και παραπάνω εσωτερικά δωμάτια τσαγιού στα οποία ο ίδιος και η γυναίκα του και συνεργάτης Margaret MacDonald δούλεψαν μαζί απ' το 1896 μέχρι το 1917.

[Επεξεργασία] Ένα μοναδικό είδος κτιρίου

Ο Mackintosh ήταν ένας τελειοποιημένος σχεδιαστής και τα περισσότερα απ' όσα γράφονται γι' αυτόν, έχουν να κάνουν σχέση με το ύφος του και μόνο. Αλλά τα δωμάτια τσαγιού που σχεδίασε, τα οποία εξαπλώνονται σε μεγάλο μέρος της καριέρας του, πρέπει να θεωρηθούν ως ένα ξεχωριστό είδος κτιρίου.

Το Salon de Luxe είναι η πιο ουσιώδης υπάρχουσα απόδειξη ενός πολύχρωμου και πολυτελούς ύφους. Η πολυτέλεια επίσης κάνει αίσθηση στα πλαίσια του είδους του συγκεκριμένου κτιρίου, ως μια εγχώρια, οικιακή σύνθεση. Ακόμη και στο House for an Art Lover, o Mackintosh δεν πρότεινε τίποτα τόσο 'κλειστό', περίτεχνο και αυτοσυνείδητο.


[Επεξεργασία] Η καινοτομία και το κληροδότημα του Mackintosh στο design επίπλων

Ένα δείγμα από τις καρέκλες του Mackintosh.
Ένα δείγμα από τις καρέκλες του Mackintosh.

Ο Mackintosh ενσωματώνει τις διάσημες καρέκλες του με την ψηλή πλάτη, σε πολλά σχέδια design εσωτερικών χώρων προορισμένα για κτίρια με οικιακή σύνθεση. Στο πρώτο του σημαντικό αξίωμα, που ανέλαβε να κατασκευάσει το Windyhill στο Kilmacolm της Σκωτία, η καρέκλα με την ψηλή πλάτη που σχεδίασε και τοποθέτησε στο εσωτερικό του, εδραίωσε το ύφος του για πολλούς εσωτερικούς χώρους που θα κατασκεύαζε στο μέλλον. Προσεκτικά τοποθετημένες στην οικιακή σύνθεση του δωματίου, αυτές οι καρέκλες συμπλήρωσαν αποτελεσματικά έναν αρχιτεκτονικό ρόλο, τονίζοντας και ταυτόχρονα ορίζοντας τον εσωτερικό χώρο.

Περίτεχνα και καλλιτεχνικά κατασκευασμένες απ' τον Francis Smith, κάτω απ' τις οδηγίες του Mackintosh, οι καρέκλες φαίνονται σχεδόν εντελώς γεωμετρικές και άγριες στη φόρμα, ενώ παράλληλα, μέχρι και σήμερα, δίνουν την αίσθηση του οργανικού. Ο Howarth εξηγεί ότι "οι ψηλές πλάτες, τα οβάλ στοιχεία, τα τρυπημένα τετράγωνα υποδείγματα και οι ημισέληνοι μέσα στα οβάλ στοιχεία, θέλουν να υποδηλώσουν την εξέλιξη μέσα από την ωρίμανση, πλημμυρισμένη από ζωτικότητα".

Η καρέκλα 'Argyle' του Mackintosh
Η καρέκλα 'Argyle' του Mackintosh

Παρόμοια, στα projects του, όπως αυτό του Willow Tea Rooms, ο μεγάλος αριθμός από ψηλά και γεμάτα χάρη καθίσματα σαλονιού τοποθετημένα μαζί, δημιουργούσαν την αίσθηση ενός δάσους από ιτιές, παρά το ατομικό, μη αναπαυτικό, άκαμπτο design των καρεκλών. Σε κάθε σχέδιο design αυτών των καρεκλών, το βάρος της σημασίας δίνεται στο αισθητικό αποτέλεσμα και όχι στη λειτουργικότητα ή την άνεση των καθήμενων. Υπό αυτή την έννοια, οι καρέκλες του Mackintosh δημιουργούν ένα ελαφρό αίσθημα "απόστασης και έλλειψης προσέγγισης", εννοώντας ότι οι εσωτερικοί χώροι του λειτουργούσαν πρωταρχικά σαν έργα τέχνης και όχι σαν άνετα καθιστικά. Αυτή η εντύπωση ορίζει ανάλογα τους εσωτερικούς χώρους του Mackintosh ως ολότητες.


Ο Mackintosh δημιούργησε καινοφανή έργα τα οποία, ενώ φαίνονται γεωμετρικά, άκαμπτα και "απόμακρα", δίνουν την εντύπωση της οργανικής ωρίμανσης και ταυτόχρονα διαπνέονται από φυτική ζωτικότητα. Η ριζοσπαστική φύση αυτού του συνδυασμού των εννοιών, θα αποτελέσει το κληροδότημα του design του Charles R. Mackintosh στην εξέλιξη του design των επίπλων και του βιομηχανικού σχεδιασμού αργότερα.


[Επεξεργασία] Η ιστορική εξέλιξη και οι αρχές του

Ελάχιστοι designers μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν δημιουργήσει ένα μοναδικό και ατομικό ύφος το οποίο να είναι τόσο άμεσα αναγνωρίσιμο. Διάσημος σήμερα ως designer καρεκλών, ο Charles R. Mackintosh ήταν ένας αρχιτέκτονας που σχεδίασε σχολεία, γραφεία, εκκλησίες, δωμάτια τσαγιού και κατοικίες. Τις καινοφανείς αρχιτεκτονικές του δημιουργίες στη Γλασκώβη τις έφερε εις πέρας πριν τα 40 του. Τα επόμενα χρόνια τα αφιέρωσε στο design εσωτερικών χώρων και διακόσμηση, στο design εκθέσεων και επίπλων, στο design μετάλλων, υφασμάτων και χρωματιστών τζαμιών, στο Visual Art και στα τελευταία χρόνια της ζωής του, στη ζωγραφική.

Ο Mackintosh αναδύθηκε απ' το κίνημα Arts & Crafts ως ένας αστικός αρχιτέκτονας που έγινε σταδιακά λιγότερο ενδιαφερόμενος στην αγροτική αισθητική και εμπνεύστηκε βαθμιαία απ' τα προοδευτικά κινήματα τέχνης της Γερμανίας και της Αυστρίας. Άφησε εκατοντάδες έργα design και ένα πλούσιο όγκο από πραγματοποιήσιμη δουλειά. Το διακριτικό του ύφος αναμειγνύεται με στοιχεία της σκωτσέζικης ιδιωματικής γλώσσας καθώς και με του Arts & Crafts στην Αγγλία και των οργανικών φορμών του Art Nouveau και εν τέλει καταλήγει να γίνεται μοντέρνος. Καθώς η δουλειά ωρίμασε τον Mackintosh, μεταχειρίστηκε τολμηρές γεωμετρικές φόρμες στη θέση της οργανικής εμπνευσμένης συμβολικής διακόσμησης.

Συνδυάζοντας μια προοδευτική καινοτομία με το πνεύμα του ρομαντισμού, ο Σκωτσέζος αρχιτέκτονας και designer Charles R. Mackintosh δημιούργησε αρκετά κτίρια που επηρέασαν το ύφος της αρχιτεκτονικής των επόμενων ετών, καθώς και έπιπλα και διακοσμητικά σχέδια του πρώιμου 20ου αιώνα που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το design όλης της Ευρώπης.

Commons logo
Τα Κοινά έχουν βίντεο και φωτογραφίες σχετικά με το άρθρο