Νέα Έφεσος Πιερίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

'Αποψη της Νέας Εφέσου
'Αποψη της Νέας Εφέσου

Η Νέα Έφεσος είναι ένα μεγάλο χωριό στο νομό Πιερίας. Διοικητικά ανήκει στο δήμο Δίου και αποτελεί το ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα (Δ. δ. Νέας Εφέσου).

Αποτελείται από 1.880 κατοίκους (με βάση την απογραφή του 2001) που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αγρότες.

Ο οικισμός πρόσφατα μετονομάστηκε σε Νέα Έφεσο, εξαιτίας της εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων από την περιοχή της αρχαίας Εφέσου γύρω από την Τούμπα. Ήδη από τα Βυζαντινά χρόνια υπήρχε στην πλαγιά της Τούμπας χωριό εντοπίων κατοίκων, με το όνομα Παλιοχώρα. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο οικισμός μεταφέρθηκε στα πεδινά και μετονομάστηκε σε Στουπί ή Σπη, από το όνομα ενός φυτού με το οποίο οι κάτοικοι κατασκεύαζαν σχοινιά και πανιά πλοίων.


[Επεξεργασία] Υποδομή

Στο χωριό υπάρχει Δημοτικό Σχολείο και νηπιαγωγείο, ΚΑΠΗ και ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού ονομάζεται ο "Ηράκλειτος". Μεταξύ άλλων η Νέα Έφεσος έχει ένα σύγχρονο ιατρείο.

Ο κεντρικός ναός του είναι αφιερωμένος στους Τρεις Ιεράρχες, ενώ υπάρχει και ο Ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, προς τιμήν του οποίου διεξάγονται στα τέλη του Αυγούστου κάθε χρόνο , μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις, με τίτλο "Προδρόμεια". Στον παλαιό ναό βρίσκεται και ένα σπήλαιο.

Ο Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος είναι αναστηλωμένη μεταβυζαντινή εκκλησία με τοιχογραφίες των μέσων του 18ου αιώνα. Δίπλα της κτίστηκε νεότερος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο.

Στη Νέα Έφεσο είναι και η έδρα του τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού "Ράδιο Μάνος".

Το 2001 ιδρύθηκε Αθλητικός-Πολιτιστικός και Οικολογικός Σύλλογος («Το Στουπί») στη Νέα Έφεσο.



[Επεξεργασία] Ιστορικά στοιχεία

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, το χωριό βρισκόταν στην πλαγιά της Τούμπας, με το όνομα "Παλιόχωρα". Αργότερα όμως και με παρέμβαση του τότε Δεσπότη, έφυγαν από αυτή την τοποθεσία επειδή στην περιοχή παρατηρούνταν μεγάλη παιδική θνησιμότητα και εγκαταστάθηκαν στον βάλτο.

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Νέα Έφεσος ήταν οικισμός και ονομάστηκε Σπη, από το τουρκικό όνομα ενός φυτού της περιοχής που απορροφούσε το νερό του βάλτου. Ο επίσκοπος Παρθένιος Βαρδάκας περιγράφει (πριν από τα 1912) το χωριό και λέει ότι βρίσκεται στην εύφορη πεδιάδα του Αίσωνα κοντά στη σιδερένια γέφυρα που κατασκεύασαν οι Τούρκοι και σημειώνει ότι το όνομα Στουπί -κατά συγκοπή Σπη - προέρχεται από την εγχώρια παραγωγή κάνναβης (στουπί). Με αυτό φτιάχνουν σχοινιά πλοίων, αλιευτικά δίχτυα, χονδρά λινά υφάσματα και πανιά πλοίων.

Ο περιηγητής Λεόν Εζέ αναφέρει το χωριό με την ονομασία Στουπί. Χαρακτηριστικά λέει ότι έχει 50 σπίτια, μια παλιά εκκλησία του Αγίου Προδρόμου, βρέθηκαν μνημεία από μάρμαρο και βυζαντινές επιγραφές. [1]

Το Σπι, σύμφωνα με τον Τρύφωνα Ευαγγελίδη, είχε 230 κατοίκους γύρω στο 1910 .[2] .



Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα το χωριό αποτελούνταν από 60 περίπου σπίτια και αριθμούσε περίπου 380 κατοίκους, που ασχολούνταν με τη γεωργία και κτηνοτροφία.

Το 1924 ήρθαν και εγκαταστάθηκαν γύρω από την Τούμπα η πρώτη ομάδα και το 1927 η δεύτερη ομάδα προσφύγων από την Έφεσο της Μ. Ασίας. Το 1926 το χωριό ονομάστηκε Στουπί και το 1953 πήρε το επίσημο όνομά του Νέα Έφεσος.




Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Δίου
Άγιος Σπυρίδων | Βροντού | Δίον | Καρίτσα | Κονταριώτισσα | Νέα Έφεσος



[Επεξεργασία] Παραπομπές και σημειώσεις

  1. "Καζταρίδη Ι. Φ., Η Πιερία των περιηγητών και των γεωγράφων"σελ. 153
  2. "Καζταρίδη Ι. Φ.,ό.π., σελ. 192