Άβελ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η δολοφονία του Άβελ από τον Κάιν, λεπτομέρεια από χειρόγραφο του 15ου αιώνα.
Η δολοφονία του Άβελ από τον Κάιν, λεπτομέρεια από χειρόγραφο του 15ου αιώνα.

Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, ο Άβελ ήταν ο δεύτερος γιος του πρώτου συζυγικού ζεύγους της ανθρωπότητας, του Αδάμ και της Εύας.

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Το όνομα

Το όνομα Άβελ εμφανίζεται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα και αποτελεί μεταγραφή στα ελληνικά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος הֶבֶל / הָבֶלΧέμπελ ή Χάμπελ, το οποίο σημαίνει «εκπνοή, ματαιότητα». Δύο σχεδόν ομόηχες Ασσυριακές λέξεις σημαίνουν «γιος» και «ποιμένας» αντίστοιχα, ενώ άλλοι, όπως ο Ιώσηπος, θεωρούν ότι σημαίνει «θλίψη, θρήνος».

[Επεξεργασία] Η δολοφονία του Άβελ

Ο πρωτότοκος αδελφός του Άβελ ήταν ο Κάιν, από τον οποίο και βρήκε τραγικό θάνατο. Αυτό, άλλωστε, το έγκλημα ήταν η πρώτη δολοφονία —και ταυτόχρονα αδελφοκτονία— της ανθρωπότητας η οποία περιγράφεται στην Αγία Γραφή.

Ο Άβελ ήταν κτηνοτρόφος ενώ ο Κάιν ήταν γεωργός. Είναι ευρέως γνωστό το περιστατικό κατά το οποίο ο Γιαχβέ επιδοκίμασε την αιματηρή θυσία του Άβελ έναντι της προσφοράς καρπών της γης του Κάιν. Προφανώς αυτό συνέβη λόγω της κατανόησης που απόκτησε ο Άβελ όσον αφορά το ρόλο των θυσιών ζώων σε σχέση με την πρώτη θεϊκή προφητεία που λέχθηκε αναφορικά με το "σπέρμα της γυναίκας" (Γένεση 3:15) και λόγω των κινήτρων που υποκίνησαν τον καθένα τους να κάνει την προσφορά του. Όπως αναφέρει ο απόστολος Παύλος: «Μέσω πίστης ο Άβελ πρόσφερε στον Θεό μια θυσία μεγαλύτερης αξίας παρά ο Κάιν, διαμέσου της οποίας πίστης δόθηκε μαρτυρία σχετικά με εκείνον ότι ήταν δίκαιος, καθώς ο Θεός μαρτυρούσε σχετικά με τα δώρα του». (Εβραίους 11:4, ΜΝΚ) Τα έργα του χαρακτηρίστηκαν «δίκαια». (1 Ιωά. 3:12) Ο Θεός είχε διακρίνει τα δολοφονικά αισθήματα που συσσωρεύονταν στον Κάιν —όπως αναφέρει η Βιβλική αφήγηση «ο Κάιν άναψε από μεγάλο θυμό και η όψη του κατσούφιασε»— και τον είχε προειδοποιήσει: «Γιατί έχεις ανάψει από θυμό και γιατί κατσούφιασε η όψη σου; Αν στραφείς στο να κάνεις το καλό, δεν θα υπάρξει εξύψωση; Αλλά αν δεν στραφείς στο να κάνεις το καλό, η αμαρτία κάθεται συσπειρωμένη στην είσοδο, και εσένα λαχταράει· και εσύ θα της επιβληθείς άραγε;»

Η ανεξέλεγκτη οργή του Κάιν, όμως, τον οδήγησε τελικά να πραγματοποιήσει τις δολοφονικές του προθέσεις, ενεργώντας με δόλο και απορρίπτοντας τη θεϊκή διαπαιδαγώγηση: «Ο Κάιν είπε στον Άβελ τον αδελφό του: "Ας πάμε στον αγρό". Ενόσω, λοιπόν, βρίσκονταν στον αγρό, επιτέθηκε ο Κάιν στον Άβελ τον αδελφό του και τον σκότωσε». (Γένεση 4:4-8) Ο Θεός καταδίκασε τον Κάιν σε εξορία μακριά από την περιοχή όπου βρισκόταν ο κήπος της Εδέμ και επιδείνωσε το μόχθο με τον οποίο θα έβγαζε τα προς το ζην. Αν και ο Κάιν εξέφρασε αργότερα μεταμέλεια λόγω του μεγέθους της τιμωρίας του, δεν φαίνεται ότι υπήρξε ειλικρινής μετάνοια. Ο Θεός «όρισε ένα σημείο για τον Κάιν», το οποίο πιθανώς αφορούσε το καταδικαστικό διάταγμα που εξέδωσε ο Θεός, το οποίο ήταν γνωστό και τηρούνταν και από τους άλλους. (Γένεση 4:10-15, 24) Η γενεαλογική γραμμή του Κάιν έσβησε με τον Κατακλυσμό των ημερών του Νώε.

Ο Ιησούς Χριστός τον κατονομάζει «Άβελ ο δίκαιος» και τον περιέλαβε ως πρώτο σε μια σειρά προφητών οι οποίοι δολοφονήθηκαν. (Ματθ. 23:35)

Οι εκκλησιαστικοί Πατέρες κάνουν συχνές αναφορές στο ιστορικό του Άβελ και τον θεωρούν ως τύπο (προεικόνιση) του Χριστού καθώς ζούσε μια φιλειρηνική ζωή ως ποιμένας, η θυσία του έγινε αποδεκτή από τον Θεό και ο οποίος υπέστη τελικά βίαιο θάνατο. Καθώς ήταν ο πρώτος μάρτυρας, χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο για τους διωκόμενους Χριστιανούς[1].

[Επεξεργασία] Υποσημειώσεις

  1. Αυγουστίνος Ιππώνος, Η Πολιτεία του Θεού (De Civitas Dei) (15:1)


[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία και πηγές

  • Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, λήμμα «Άβελ», διαθέσιμο στο ίντερνετ εδώ (Αγγλικά).
  • Ενόραση στις Γραφές, Τόμ. 1, 1989, Β. & Φ. Ε. Σκοπιά (Αγγλικά).
  • The Oxford Dictionary of the Christian Church, 3d ed., 1997, Oxford University Press.