Μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού είναι μία επιστήμη με άξονες την τοποθέτηση και τον έλεγχο του φωτός (φυσικό ή τεχνητό) μέσα σε έναν αρχιτεκτονικό χώρο. Το φως και η αρχιτεκτονική δεν είναι δυο ξεχωριστές έννοιες, διότι αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως οι επιφάνειες, ο όγκος, τα χρώματα και η υφή χάνουν τη σημασία τους χωρίς φως. Αρκετοί αρχιτέκτονες σχεδιάζουν έχοντας στο νου τους το φυσικό φως, και έτσι παραβλέπουν συχνά τα πλεονεκτήματα του τεχνητού φωτισμού.
Ποια είναι η σπουδαιότητα μιας μελέτης αρχιτεκτονικού φωτισμού;
Έχει αποδειχθεί ότι η σωστή μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού αναδεικνύει τους αρχιτεκτονικούς και περιβάλλοντες χώρους. Ο σωστός φωτισμός βελτιώνει τη λειτουργία ενός χώρου, εντείνοντας την ευκρίνεια στο περιβάλλον του κάθε χρήστη. Η αισθητική του χώρου βελτιώνεται ενισχύοντας την αρχιτεκτονική. Το συνολικό κόστος αγοράς και συντήρησης μειώνεται, αφού καθορίζεται ο κατάλληλος αριθμός και η σωστή τοποθέτηση των φωτιστικών σωμάτων.
Υπάρχουν διαφορετικά είδη μελέτης αρχιτεκτονικού φωτισμού;
Για να αποκτήσει ο πελάτης μία μελέτη φωτισμού έχει τις παρακάτω τέσσερις επιλογές:
1. Να την κάνει ο ίδιος ο πελάτης 2. Να συνεργαστεί με έναν προμηθευτή - σχεδιαστή 3. να συνεργαστεί με ηλεκτρολόγο, μηχανολόγο 4. να συνεργαστεί με έναν ανεξάρτητο σχεδιαστή φωτισμού.
Στην πρώτη περίπτωση, όπου ο πελάτης είναι μόνος του, το κόστος αλλά και το αποτέλεσμα θα εξαρτηθούν μόνο από την εμπειρία του πελάτη.
Στη δεύτερη περίπτωση, ο προμηθευτής - σχεδιαστής θα περιοριστεί στο να προτείνει τα προϊόντα που πωλούνται στο κατάστημά του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και σε αρκετές περιπτώσεις ο αριθμός του εξοπλισμού που απαιτείται θα μεγαλώσει, ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις και φυσικά να καλυφθεί το κόστος του σχεδιασμού.
Στην τρίτη περίπτωση, η προσέγγιση του μηχανολόγου είναι συχνά τεχνικά προκατειλημμένη, γι’ αυτό συνήθως το αποτέλεσμα είναι ένας ουδέτερος και άχρωμος φωτισμός, με μικρή ή και καθόλου σχέση με την αρχιτεκτονική του χώρου ή με τους ανθρώπους που θα τον χρησιμοποιήσουν.
Στην τέταρτη περίπτωση, ο ανεξάρτητος σχεδιαστής:
- είναι γνώστης του αντικειμένου και έτσι έχει τη γνώση και την εμπειρία που χρειάζεται για να ανταποκριθεί επιτυχώς στις αρχιτεκτονικές και μηχανολογικές απαιτήσεις του έργου.
- είναι ελεύθερος να προδιαγράψει στον πελάτη, τη σωστή ποσότητα των ενδεδειγμένων προϊόντων φωτισμού και συστήματος διαχείρισης οποιουδήποτε προμηθευτή, ο οποίος εμπορεύεται προϊόντα φωτισμού και συστήματα διαχείρισης. Έτσι, λοιπόν, διασφαλίζει τον πελάτη ότι τα επιλεγμένα προϊόντα συμβαδίζουν με τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου, καθώς και ο ανεξάρτητος σχεδιαστής δεν έχει κανένα συμφέρον από την πώλησή τους στον πελάτη.
Ποιος χρειάζεται μελέτη φωτισμού;
Ο κλάδος της ψυχαγωγίας (ξενοδοχεία, εστιατόρια, θέρετρα, spa, καζίνο κ.λπ.) έχει εκτιμήσει εδώ και καιρό τα πλεονεκτήματα της μελέτης φωτισμού. Το ίδιο και τα καταστήματα και τα σουπερμάρκετ, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η μελέτη φωτισμού είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, που αυξάνει τις πωλήσεις και ενδυναμώνει την εταιρική ταυτότητα της επιχείρησης κάνοντάς την πιο αποδοτική διότι το φως επιδρά στη συνείδηση του πελάτη.
Στα γραφεία και γενικά στους χώρους εργασίας, το αποτέλεσμα της μελέτης φωτισμού συνίσταται στο να δημιουργεί στους εργαζομένους ένα ευχάριστο περιβάλλον, ώστε να αισθάνονται και να εργάζονται καλύτερα, δηλαδή αυξάνει την αποδοτικότητά τους, ενώ οι εξωτερικοί χώροι φωτίζονται για να ενισχύσουν την εταιρική ταυτότητα.
Οι κυβερνήσεις, οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς καθώς και οι οργανισμοί, αρχίζουν επίσης να αναγνωρίζουν την αξία του καλού φωτισμού, διότι έχει αποδειχθεί ότι η μελέτη και ο σχεδιασμός φωτισμού του αστικού τοπίου αυξάνει τον τουρισμό, βελτιώνει την ασφάλεια και παρέχει ένα πιο ευχάριστο και πιο λειτουργικό περιβάλλον για την κυκλοφορία των οχημάτων και τους κατοίκους. Σχετικά μικρές επενδύσεις μπορούν να αποφέρουν μεγάλα οφέλη στη βελτίωση της ασφάλειας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Στον ιδιωτικό τομέα, οι ιδιοκτήτες σπιτιών συνειδητοποιούν ότι ο φωτισμός είναι τόσο σημαντικός παράγοντας στο σχεδιασμό, όσο και η αρχιτεκτονική και η επίπλωση. Αεροδρόμια, σταθμοί τρένων, στάσεις λεωφορείων και αποβάθρες χρειάζονται κατάλληλο φωτισμό, ώστε να λειτουργούν σωστά καθ’ όλο το 24ωρο. Παλαιά κτίρια καθώς και καινούργια επωφελούνται από τη μελέτη και το σχεδιασμό φωτισμού, αφού με απλές τροποποιήσεις στις πατροπαράδοτες λύσεις εγκατάστασης, μπορούν να μειώσουν το κόστος ενέργειας και να βελτιώσουν αισθητά τις συνθήκες χρήσης.
Πόσο κοστίζει μία μελέτη φωτισμού;
Μία καλή μελέτη φωτισμού θα στοιχίσει το ίδιο με μία κακή, αλλά η καλή μελέτη θα περιλαμβάνει προφανή πλεονεκτήματα που συνοψίζονται στον κατάλληλο, σωστό, ευχάριστο και αισθητικά καλαίσθητο φωτισμό ενός εκάστου χώρου και όλου του έργου, στα σωστά προϊόντα και στον αριθμό των προϊόντων που χρειάζονται και ενδείκνυνται για τον κάθε χώρο και για το κάθε είδος εργασίας, στο λογικό έλεγχό τους, καθώς και μακροχρόνια πλεονεκτήματα, όπως η συντήρηση και η εξοικονόμηση ενέργειας. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η μελέτη και ο σχεδιασμός φωτισμού κοστίζει περίπου το 2-5% του συνολικού προϋπολογισμού της μελέτης του έργου, αλλά αυτό το ποσοστό διαφέρει από έργο σε έργο, διότι εξαρτάται από το είδος του έργου και φυσικά από το είδος του φωτισμού που απαιτείται.
Ποια είναι τα στάδια της μελέτης φωτισμού;
Υπάρχουν πέντε στάδια σε μία μελέτη έργου φωτισμού, τα οποία είναι η ενημέρωση, η σύλληψη της κεντρικής ιδέας, η μελέτη, ο λεπτομερής σχεδιασμός και η επισκόπηση.
Ενημέρωση Ο πελάτης θα ενημερώσει τον μελετητή για όλα τα ζητούμενα του έργου, το υπόβαθρο, την υπάρχουσα κατάσταση και τους στόχους. Ο μελετητής φωτισμού θα συνοψίσει τα στοιχεία που του έχει δώσει ο πελάτης και θα καθορίσει τον όγκο εργασίας που απαιτείται, το πώς πρέπει να εκτελεστεί και το πόσο θα κοστίσει.
Σύλληψη της κεντρικής ιδέας Για τη σύλληψη της κεντρικής ιδέας, θα υπάρξει συλλογή ιδεών κι από τα άλλα μέλη της ομάδας μελέτης καθώς και από τον πελάτη. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν όσο περισσότερες ιδέες είναι δυνατόν. Αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέρη του έργου, όπου ειδικοί θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους. Οι σωστές αποφάσεις που θα παρθούν στη σύντομη αυτή φάση, θα εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας και δαπανηρής φάσης της κατασκευής. Επίσης, θα δοθούν εκτιμήσεις σύμφωνα με τα διάφορα ζητούμενα του προϋπολογισμού, την εξοικονόμηση ενέργειας και την απαιτούμενη ισχύ της προγραμματισμένης εγκατάστασης.
Μελέτη Κατά τη διάρκεια του μελετητικού σταδίου δημιουργούνται τα προσχέδια και καθορίζονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων. Σε αυτό το σημείο, ο μελετητής αποφασίζει και σχεδιάζει τις ακριβείς διαστάσεις, θέσεις, ποσότητες και το κανάλι ελέγχου. Κατά την διάρκεια αυτού του σταδίου ο μελετητής εξοικονομεί χρόνο στον πελάτη - αρχιτέκτονα, βρίσκοντας τα κατάλληλα φωτιστικά, και συστήματα ελέγχου, όπως επίσης παρέχει σχέδια και τεχνικά χαρακτηριστικά για όλα τα παραπάνω. Έτσι, συνθέτει ένα σαφές πακέτο που βοηθάει τον ηλεκτρολόγο στη γρήγορη και κατάλληλη εγκατάσταση.
Λεπτομερής σχεδιασμός Σε αυτό το στάδιο, παράγονται λεπτομερή σχέδια για την ολοκλήρωση της τοποθέτησης των φωτιστικών μέσα στο χώρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλεται να γίνει μια δοκιμή στο έργο και τότε ο μελετητής φωτισμού θα οργανώσει την δοκιμή με το σωστό εξοπλισμό και θα επιβλέψει και καταγράψει τις δοκιμαστικές διαδικασίες.
Επισκόπηση Κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης, ο μελετητής φωτισμού δίνει τα τεχνικά χαρακτηριστικά των σωστών φωτιστικών σωμάτων που χρειάζονται καθώς και κάθε πληροφορία, ώστε να εξασφαλιστεί η αγορά του σωστού εξοπλισμού φωτισμού. Το έργο ολοκληρώνεται με έναν τελικό έλεγχο της εστίασης των φωτιστικών και του συστήματος ελέγχου - διαχείρισης, ώστε να εξασφαλιστεί η ολοκληρωμένη και σωστή λειτουργία του φωτισμού.
Σε ποιο στάδιο χρειαζόμαστε έναν μελετητή φωτισμού;
Πρακτικά: Όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο και σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη των ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών. Με την ύπαρξη του μελετητή φωτισμού από τα πρώτα στάδια, ο πελάτης θα έχει πρόσβαση στις πολύτιμες γνώσεις ειδικών που θα επηρεάσουν θετικά το σχεδιασμό και την υλοποίηση όλων των διαδοχικών σταδίων του έργου. Ο μελετητής θα εργάζεται ουσιαστικά μαζί με τον πελάτη και θα αναπτύσσει ιδέες που συνάδουν με τους στόχους του έργου. Ένας μελετητής φωτισμού είναι σε θέση να εργαστεί ανά έργο ή ανά ώρα σε συμβουλευτική βάση.
Σχέδια, φωτογραφικό υλικό, ακόμα και λέξεις - κλειδιά θα βοηθήσουν τον μελετητή να κατανοήσει τις επιθυμίες του πελάτη και να δημιουργήσει μια πιο εύστοχη σύλληψη της κεντρικής ιδέας για το έργο. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια είναι απαραίτητα γιατί δίνουν την δυνατότητα στον μελετητή να καθορίσει τα προϊόντα και το σύστημα έλεγχου, έτσι ώστε η ομάδα εγκατάστασης να φέρει εις πέρας το έργο γρήγορα και σωστά ελαχιστοποιώντας τα προβλήματα.