Εκκάρα Φθιώτιδας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Εκκάρα Δομοκού Φθιώτιδας (πλέον Εκκάρα Θεσσαλιώτιδος) βρίσκεται στο νομό Φθιώτιδας, 50 χλμ βόρεια της Λαμίας. Ονομάζεται πλέον Εκκάρα Θεσσαλιώτιδος επειδή (από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος του Καποδίστρια περί δήμων και κοινοτήτων) ανήκει στον δήμο Θεσσαλιώτιδος του οποίου πρωτεύουσα είναι το Νέο Μοναστήρι. Με κατεύθυνση από Λαμία προς Καρδίτσα βρίσκεται μεταξύ των χωριών Βελεσιώτες και Γαβράκια του εν λόγω νομού. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Κάτω Αγόριανη. Η Εκκάρα έχει περίπου 1000 ενεργούς κατοίκους και είναι χτισμένη στους πρόποδες βουνού με θέα τον απέραντο Θεσσαλικό κάμπο. Η πλειοψηφία των κατοίκων του χωριού είναι αγρότες.
[Επεξεργασία] Το όνομα της Εκκάρας
Στην επαρχία Δομοκού υπάρχουν δύο χωριά με το όνομα Αγόριανη, η Άνω και η Κάτω Αγόριανη.
Η Κάτω Αγόριανη ή Κάτω χωριό όπως το ονόμαζαν, μετονομάστηκε σε "ΕΚΚΑΡΑ". Το όνομα αυτό δόθηκε ύστερα από πρόταση του Κοινοτικού Συμβουλίου που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Τοπωνυμίων του Υπουργείου Εσωτερικών, σε αντικατάσταση του ονόματος "Aγόριανη» που θεωρήθηκε ξενικό Σλάβικο". Η μετονομασία σε EKKΑΡΑ έγινε το 1930 (ν.δ. 17.7.1930, ΦΕΚ 251/24.7.1930 τΑ.).
Η λέξη "Εκκάρα» σύμφωνα με μία εκδοχή προήλθε από τον παραπόταμο του Πηνειού "ΚΑΚΑΡΑ" που τα νερά του δημιουργούν ακόμα και σήμερα μεγάλες πλημμύρες το χειμώνα στα πεδινά κτήματα των κατοίκων του χωριού. Έτσι η γνωστή μας Κακάρα, από την αρχαιότητα, όπως φαίνεται έδωσε το όνομα στο χωριό Εκκάρα (περιοχή παρα-κακάρια). Η άποψη, όμως αυτή, δεν στηρίζεται σε στοιχεία, τη γράφουμε με κάθε επιφύλαξη.
Η Α. Aγόριαvη Δομοκού όμως, ως γνωστό, με εμμονή κάποιων κατοίκων της, δεν άλλαξε ποτέ όνομα παρ' ότι όπως αναφέραμε πιο πάνω η λέξη θεωρήθηκε σλαβική από το σλαβικό GΟRJΑΝΕ=ορεινό.
Τώρα και το όνομα «Εκκάρα» που αντικατέστησε το όνομα «Αγόριανη» ευτυχώς, δεν είναι άσχετο. πρόκειται για σημαντική αρχαία Θεσσαλική πόλη, με μακραίωνη ιστορική Πορεία, όπως μαρτυρεί η ποικιλία των ευρημάτων- που αναπτύχθηκε στον ίδιοχώρο της σημερινής ΕΚΚΑΡΑΣ. Τα δύο Kάστρα που σώζovται (Ακρόπολη , γυναικόκαστρο) και οι εντυπωσιακές οχυρώσεις, μαρτυρούν ότι η ΕΚΚΑΡΑ κατοικείται συνεχώς από την προϊστορική εποχή έως σήμερα. Κι είναι αλήθεια ότι δεν έπαψε από τότε, να παίζει σημαντικό ρόλο σ' όλες τις φάσεις της Ελληνικής ιστορίας.
Πρόσφατα τα πράγματα ξεκαθαρίστηκαν.
Το τοπωνύμιο "ΑΓΟΡΙΑΝΗ-είναι λέξη Ελληνική (άρθρο ϊ. Βακράκη 12/93 Περιοδικό ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ) από τα πολύ παλιά χρόνια, από την κλασσική και Ελληνιστική περίοδο και σημαίνει ταχεία άνοδος του λαού προς τα επάνω.
Η λέξη είναι σύνθετη και προήλθε από την σύνθεση δύο λέξεων από αγορή+ανη
= Αγόριανη, αγορή = συνάθροιση του λαού απ' το ρήμα αγείρω = συναθροίζω
ανη... ότι δύναται να ανυσθεί……πορεία προς τα άνω. Η λέξις αυτή προέρχεται από το ρ. ανύω = διατρέχω, φτάνω ταχέως, καταλήγω...
Το όνομα AΓOPIΑΝH ήταν και είναι ριζωμένο βαθιά και ζυμωμένο με απέραντη αγάπη στις ψυχές όλων των ΑΓΟΡΙΑΝΙΤΩΝ, όπου κι αν βρίσκονται. Η ΑΓΟΡΙΑΝΗ , "το χωριό" όπως μας αρέσει να το αποκαλούμε, γιατί έτσι νιώθουμε πιο κοντά στην Πατρώα γη μας.
[Επεξεργασία] Ιστορικά στοιχεία
Η κοινότητα Αγόριανης υπαγόταν στον τέως Δήμο "ΘΑΥΜΑΚΩΝ" με έδρα το Δομοκό. Η υπαγωγή αυτή στο Δήμο "Θαυμακών" διήρκεσε από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, δηλαδή το 1881 μέχρι και το 1912, οπότε με το Β.Δ. της 29.8.1912, (ΦΕΚ261 / 31.8.1912 τ. Α). Το Μασλή το 1921 με Β.Δ. αποσπάστηκε από την Κοινότητα Αγόριαvης, και έγινε ιδία Κοινότητα. Μετονομάστηκε δε από Μασλή σε Γαβράκια το 1928.
Δυτικά της ΕΚΚΑΡΑΣ στη θέση Λουτρά κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας,
υπήρχε το χωριό ΠΑΣΑΛΙ, που ήταν συνοικισμός μουσουλμάνων, και σήμερα είναι αγροτική έκταση της Εκκάρας με το όνομα ΠΑΣΑΛΙ.
Οι δύο οικισμοί της Εκκάρας και της Α. Aγόριαvης, που μαζί αποτελούν την Κοινότητα ΕΚΚΑΡΑΣ, είχαν και έχουν κοινή ιστορική πορεία, κοινή καταγωγή των κατοίκων και κοινά Διοικητικά όρια, ΕΚΚΑΡΑ και ΑΓΟΡΙΑΝΗ ή ΑΓΟΡΙΑΝΗ και ΕΚΚΑΡΑ είναι δύο ονόματα που η αρχή τους βρίσκεται πολύ βαθιά, στο πέρασμα του χρόνου. Το ΕΚΚΑΡΑ παλιότερο, το ΑΓΟΡΙΑΝΗ κάπως νεότερο.
Η Εκκάρα αποδεδειγμένα ονομαστή πόλη της αρχαιότητας, ήταν από παλιά και παραμένει και σήμερα ένα πλούσιο, όμορφο χωριό και μία Κοινότητα δυναμική και ζηλευτή, με 1000 περίπου κατοίκους σε μόνιμη βάση, με καλή ρυμοτομία, με μεγάλη πλατεία και ωραία καταστήματα. Είναι xτισμένη σε κατηφορική πλευρά κατάφυτη από διάφορα οπωροφόρα και αειθαλή δέντρα, σε υψόμετρο 170 μ. στη Β.Δ. άκρη του Ν. Φθιώτιδας, σχεδόν στα σύνορά του, με το Ν. Καρδίτσας. Απέχει 50 χιλ. απ' τη Λαμία και 45 χιλ. απ' την Καρδίτσα.
Στο διάστημα της Ιταλογερμανικής κατοχής γνώρισε την καταστροφική μανία των κατακτητών, πυρπολήθηκαν πολλά σπίτια και πολλά λεηλατήθηκαν, αρκετοί κάτοικοι σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς, άλλοι πάρθηκαν όμηροι. Στην Εθνική Αντίσταση πήραν μέρος εκατovτάδες Αγοριανίτες και έτσι εξηγείται το μένος των κατακτητών κατά του χωριου.
[Επεξεργασία] Η Εκκάρα σήμερα
Η Εκκάρα έχει ωραίο Διδακτήριο και μεγάλο διώροφο Κοινοτικό Κατάστημα. Έχει όμορφά σπίτια και τρεις εκκλησίες. Τον Aγιο Παvτελεήμoνα, τον Aγιο Αθανάσιο (Κοιμητηριακό) και το Εξωκκλήσι Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου. Η Εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος είναι επιβλητική και μεγάλη Βυζαντιvού ρυθμού. χτισμένη πάνω στα θεμέλια δύο άλλων εκκλησιών που καταστράφηκαν από σεισμούς. Είναι πολιούχος και πpoστάτης Aγιος της Εκκάρας και έκανε πολλά θαύματα, όπως διηγούνται οι κάτοικοι του χωριού.
Η κτηματική περιoxή της Κοινότητας Εκκάρας σύμφωνα με το αριθμ. 1378/ 17.10,1882 συμβόλαιο αγοράς του Συμ/φου Βόλου Κων. Βλαχοπούλου "το κτήμα Αγόριανης" συνολικής έκτασης 64.000 στρέμματα, συνορεύει με τις περιφέρειες των χωριών Παναγιάς, Ομβριακής, Βελεσσιωτών, Σοφιάδας, Λεονταρίου, Γαβρακίων, Κτιμένης, Λουτρών Μακρυρράχης-Κτιμένης και με το φυσικό όριο το ποτάμι Ονόχωνο, μέσω του οποίου διοχετεύονται τα νερά της' πρώην Λίμνης Ξυνιάδος. Τα όρια μεταξύ Εκκάρας και Μακρυρράχης πρέπει να καθοριστούν με απόφαση αρμοδίου «Διοικητικού Δικαστηρίου καθορισμού ορίων», γιατί έχουν μετατοπισθεί σε μεγάλο βάθος, κατά διάφορα χρονικά διαστήματα, σε βάρος της Εκκάρας, να αναγνωρισθούν τα σύνορα, να κλείσει οριστικά η διαμάχη των δύο Κοινοτήτων, διαμάχη που άρχισε από το 1912 και λόγω συχνών ανωμάλων καταστάσεων (πόλεμοι κλπ.) δεν έληξε ακόμα, που στοίχισε όχι μόνο πολλά χρήματα αλλά και γκρίνια και έχθρα μεταξύ των κατοίκων. Καιρός, λοιπόν είναι να γνωρίσουν τόσο οι Αγοριανίτες όσο και οι Καιτσιώτες τα όρια των χωριών τους. Να αναπτυχθεί μεταξύ των κατοίκων φιλία και αλληλοεκτίμηση, απαραίτητα στοιχεία για γειτονικά χωριά...
Σχεδόν ολόκληρη η εύφορη πεδινή Θεσσαλική περιοχή της, ως τις παρυφές του χωριού, είναι κατάφυτη από βαμβάκι, στη δε αγροτική της θέση «Γιαννακίτσα» λειτουργούν τα ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΑ ΒΑΜΒΑΚΟΣ, ΕΛΚΟΤ Α.Ε. ΑΦΩΝ ΣΠΕΝΤΖΟΥ. Δυτικά του χωριού σε ωραίο τοπίο, αναβλύζoυν αξιόλογα ιαματικά νερά.
Σήμερα η Εκκάρα αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Θεσσαλιώτιδος.