Ψιανά Ευρυτανίας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έχει προταθεί αυτό το άρθρο ή τμήμα αυτού του άρθρου, να συγχωνευθεί με το Παλαιοχώρι Ευρυτανίας. (Σχολιάστε) | |
Αν πρόκειται να γίνει συγχώνευση σελίδων με μεγάλο ιστορικό, μην την κάνετε χειροκίνητα με «Αντιγραφή και Επικόλληση», αλλά ζητήστε την από τους διαχειριστές, προκειμένου να συγχωνευθεί και το ιστορικό των δύο σελίδων. |
Τα Ψιανά βρίσκονται δεξιά της κοίτης του Κρικελλοποτάμου, 46 χλμ. από το Καρπενήσι και σε υψόμετρο 960 μ. Είναι ένα από τα επτά (7) Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Δομνίστας και αποτελούνται από δυο συνοικίες: Το Παλιοχώρι (τα πρώτα σπίτια πριν το ρέμα) και τα Αμπέλια. Ο πρώτος οικισμός ήταν στο Παλιοχώρι και μετά την επανάσταση του '21 κατοικήθηκαν τα Αμπέλια, λόγω κυρίως της ανάγκης να κατοικούν κοντά στις καλλιέργειές τους. Ο χρόνος ίδρυσης του χωριού είναι άγνωστος. Επιγραφή στον Ι. Ν. Αγίας Βαρβάρας στο Παλιοχώρι μαρτυρά την ύπαρξή του από τον 16ο αι. Πάντως, ως οργανωμένο χωριό αναφέρεται σε φορολογικά κατάστιχα της προεπαναστατικής περιόδου (1810-1820). Έχει πληθυσμό 72 κατ. (2001) από τους 140 του Δ.Δ και 34 σπίτια, 687 το 1920, το χειμώνα όμως «καπνίζουν ελάχιστα τζάκια». Οδικοί άξονες που οδηγούν στα Ψιανά: Κρίκελλο – Μαρίνο – Ψιανά, Άγιοι Θεόδωροι – Βύθισμα - Ψιανά , Ανιάδα – Βύθισμα - Ψιανά, Μεγάλο Χωριό - Ψιανά (μέσω Καλλιακούδας), Δομνίστα – Σκοπιά – Άγιος Χαράλαμπος - Ψιανά. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών το οδικό αυτό δίκτυο (χωμάτινο) δεν είναι σε καλή κατάσταση. Οι περισσότεροι από τους δρόμους αυτούς είναι μόνο για αυτοκίνητα 4Χ4. Ανατολικά και σε απόσταση μιας ώρας περίπου, , πεζοπορώντας ο επισκέπτης φτάνει στο «Κτίσμα», όπου σώζονται τείχη με πελώριες και ανώμαλες, κατά το πλείστον, πέτρες, που προϋποθέτουν την ύπαρξη ανεξερεύνητου, ακόμα, ισχυρού φρουρίου μεσολιθικής εποχής, αρχαίου οικισμού που ήταν εκεί και που σήμερα ονομάζουμε «Ζαγορά» ή «Ζαορά».Σώζεται ακόμα και σήμερα ένα κομάτι από το υδραγωγείο τους.Στην τοποθεσία αυτή βρέθηκαν ποικίλα αντικείμενα οικιακής χρήσεως αρχαίου οικισμού, κυρίως πιθάρια, πήλινα λυχναράκια και πλήθος τριμμάτων από κεραμίδια και άλλα αντικείμενα.Πιθανολογείται ότι πρόκειται για κάποιο προπύργιο του βασιλιά Ευρύτου (=Ευρυτανία). Δυστυχώς, η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έφερε ακόμα στο φως όσα οι αρχαίοι προγονοί μας δημιούργησαν στην περιοχή αυτή. Στα Αμπέλια υπάρχει ο Ι. Ν. της Γεννήσεως της Θεοτόκου, χτισμένος στις αρχές του 20ου αι. που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και χρήζει προστασίας. Άλλες εκκλησίες: η Αγία Παρασκευή (από όπου αγναντεύει κανένας πανοραματικά όλο το φαράγγι του Κρικελλοποτάμου), η Αγία Βαρβάρα και η Ευαγγελίστρια. Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Τέλος, τα Ψιανά είναι η πατρίδα του Δάσκαλου, συγγραφέα και αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Γιάννη Βράχα, προτομή του οποίου υπάρχει στην πλατεία του χωριού, μπροστά στο Δημοτικό Σχολείο.