Ναυτική Αεροπορία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αεροσκάφος F-14 Tomcat του Αμερικανικού Ναυτικού. Το F-14 αποτελεί αεροσκάφος - σύμβολο της ναυτικής αεροπορίας
Αεροσκάφος F-14 Tomcat του Αμερικανικού Ναυτικού. Το F-14 αποτελεί αεροσκάφος - σύμβολο της ναυτικής αεροπορίας

Η Ναυτική Αεροπορία (Naval aviation) είναι το σύνολο των αεροπορικών δυνάμεων (αεροσκαφών και ελικοπτέρων) που υπάγονται στον έλεγχο του πολεμικού ναυτικού μίας χώρας. Ο όρος αναφέρεται στην χρήση επανδρωμένης (ή μη) στρατιωτικής αεροπορικής δύναμης από το πολεμικό ναυτικό, παράλληλα όμως περιλαμβάνει και την έννοια της χρήσης αεροσκαφών, τα οποία βρίσκονται υπό τον έλεγχο επίγειων στρατιωτικών δυνάμεων, σε ρόλους ναυτικής συνεργασίας (Maritime aviation).

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Ιστορία

Δύο υδροπλάνα Maurice Farman του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού στη νήσο Τσινγκτάο το 1914
Δύο υδροπλάνα Maurice Farman του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού στη νήσο Τσινγκτάο το 1914
Αεροσκάφος Mitsubishi A6M Zero του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού
Αεροσκάφος Mitsubishi A6M Zero του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού
Αεροσκάφος F4U Corsair του Αμερικανικού Ναυτικού
Αεροσκάφος F4U Corsair του Αμερικανικού Ναυτικού

Τα θεμέλια της ναυτικής αεροπορίας τέθηκαν τον Ιούνιο του 1912, όταν ο Υπολοχαγός Δημήτριος Καμπέρος της τότε Ελληνικής Αεροπορικής Υπηρεσίας (τώρα Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας) πέταξε με τον «Δαίδαλο», το αεροσκάφος Henry Farman το οποίο είχε μετασκευαστεί σε υδροπλάνο, με μέση ταχύτητα 110 χλμ. την ώρα, επιτυγχάνοντας νέο παγκόσμιο ρεκόρ[1]. Έπειτα, στις 24 Ιανουαρίου 1913 πραγματοποιήθηκε η πρώτη παγκοσμίως πολεμική αποστολή ναυτικής συνεργασίας πάνω από τα Δαρδανέλια, η οποία αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των θαλάσσιων επιχειρήσεων.Ο Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο Σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης πετώντας με υδροπλάνο Maurice Farman κατάρτησαν σχεδιάγραμμα των θέσεων του Τουρκικού Στόλου εναντίον του οποίου έριξαν τέσσερις βόμβες. Η αποστολή αυτή σχολιάσθηκε ευρέως τόσο από τον Ελληνικό και όσο και από τον διεθνή τύπο[2].

Η πρώτη επίθεση εναντίον επίγειων και θαλάσσιων στόχων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, προερχόμενη από αεροπλανοφόρο, έγινε τον Σεπτέμβριο του 1914 όταν το πλοίο μεταφοράς υδροπλάνων Wakamiya του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού πραγματοποίησε την πρώτη παγκοσμίως ναυτική αεροπορική επιδρομή[3][4], από τον Κόλπο Κιαοτσόου, κατά τη διάρκεια της μάχης του Τσινγκτάο στην Κίνα[5].

Αεροσκάφη Sopwith Camel στο κατάστρωμα του βρετανικού HMS Furious το 1918
Αεροσκάφη Sopwith Camel στο κατάστρωμα του βρετανικού HMS Furious το 1918

Τα τέσσερα υδροπλάνα Maurice Farman βομβάρδιζαν επίγειους στόχους των Γερμανικών δυνάμεων (κέντρα επικοινωνιών και διοίκησης) και προξένησαν ζημιές σε ένα Γερμανικό Ναρκοθετικό στην χερσόνησο Τσινγκτάο από τον Σεπτέμβριο μέχρι τις 6 Νοεμβρίου 1914, οπότε και παραδόθηκαν οι Γερμανικές δυνάμεις[6]. Στο δυτικό μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου η πρώτη ναυτική επιδρομή έγινε στις 25 Δεκεμβρίου 1914 όταν δώδεκα υδροπλάνα από τα πλοία μεταφοράς υδροπλάνων HMS Engadine, HMS Riviera και HMS Empress επιτέθηκαν εναντίον της γερμανικής Βάσης Ζέπελλιν στο Κουξχάβεν. Η επίθεση δεν ήταν επιτυχής παρόλο που ένα Γερμανικό πολεμικό πλοίο υπέστη ζημιές.

Η αεροπορική δύναμη των αεροπλανοφόρων έπαιξε κεντρικό ρόλο σε όλα τα ναυτικά θέατρα επιχειρήσεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Θεωρείται ότι η Μάχη του Μίντγουεϊ στον θέατρο του Ειρηνικού σήμανε την αλλαγή στην ναυτική ιστορία, όταν το αεροπλανοφόρο αντικατέστησε το θωρηκτό ως το κύριο πλοίο ενός πολεμικού στόλου.

Μετά το πέρας του η ναυτική αεροπορία και η αεροπορικές δυνάμεις των αεροπλανοφόρων έλαβαν μέρος στον Πόλεμο της Κορέας, στην Κρίση του Σουέζ, τον Πόλεμο του Βιετνάμ, τον Πόλεμο των Φόκλαντ, την επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου του 1991 στο Ιράκ καθώς και την Εισβολή στο Ιράκ το 2003.

[Επεξεργασία] Στρατηγική Προέκταση της Ναυτικής Αεροπορίας

Οι αεροπορικές δυνάμεις των αεροπλανοφόρων προσδίδουν στις κυβερνήσεις το στρατηγικό πλεονέκτημα να χρησιμοποιούν αεροπορική δύναμη οπουδήποτε στον κόσμο χωρίς την ανάγκη συμβατικών επίγειων αεροπορικών βάσεων ή δικαιωμάτων υπερπτήσεως χωρών, συνθήκες που μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθούν πολιτικά. Παράλληλα, ο συνήθης αριθμός των μεταφερομένων αεροσκαφών μίας πτέρυγας αεροπλανοφόρου (περίπου 80 αεροσκάφη) συχνά είναι αριθμητικά και ποιοτικά ανώτερος από ολόκληρες τις πολεμικές αεροπορίες πολλών χωρών.

[Επεξεργασία] Ανθυποβρυχιακός Πόλεμος

Αεροσκάφη Sea Harrier στο κατάστρωμα του ελαφρού αεροπλανοφόρου HMS Illustrious του Βρετανικού Ναυτικού
Αεροσκάφη Sea Harrier στο κατάστρωμα του ελαφρού αεροπλανοφόρου HMS Illustrious του Βρετανικού Ναυτικού
Το αεροπλανοφόρο USS Saratoga (CV-60)
Το αεροπλανοφόρο USS Saratoga (CV-60)

Η επίδειξη στρατηγικής δύναμης δεν είναι η μόνη λειτουργία της ναυτικής αεροπορίας. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού πολέμου οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ είχαν να αντιμετωπίσουν την απειλή των Σοβιετικών υποβρύχιων δυνάμεων, κυρίως των επιθετικών υποβρυχίων (SSN) και των υποβρυχίων κατευθυνόμενων βλημάτων (SSGN) του Σοβιετικού ναυτικού. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη και αξιοποίηση ελαφρών αεροπλανοφόρων με αυξημένες ικανότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου (anti-submarine warfare - ASW), κυρίως από τις Ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ένα από τα πλέον επιτυχημένα όπλα της ναυτικής αεροπορίας εναντίων των υποβρυχίων είναι το ανθυποβρυχιακό ελικόπτερο, αρκετά από τα οποία μεταφέρονται στα ελαφρά αεροπλανοφόρα.

Αυτά τα ελαφρά αεροπλανοφόρα συνήθως έχουν εκτόπισμα περίπου 20,000 τόνων και μεταφέρουν συνδυασμό ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων και αεροσκαφών καθέτου αποπροσγειώσεως BAe Sea Harrier ή Harrier II. Τα ελαφρά αεροπλανοφόρα είναι:

  • Βασιλικό Βρετανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Invincible
  • Ιταλικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Giuseppe Garibaldi
  • Ισπανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Principe de Asturias
  • Ινδικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Centaur
  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Wasp
  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Tarawa

Αντίθετα τα μεγάλα αεροπλανοφόρα είναι:

  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Kitty Hawk
  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων John F. Kennedy
  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Enterprise
  • Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Nimitz
  • Γαλλικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Charles de Gaulle
  • Βραζιλιάνικο Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Clemenceau
  • Ρωσικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Kuzetsov

[Επεξεργασία] Αεροσκάφη Αεροπλανοφόρων

Αεροσκάφος Su-33 Flanker στο κατάστρωμα του Ρωσικού αεροπλανοφόρου Admiral Kuznetsov
Αεροσκάφος Su-33 Flanker στο κατάστρωμα του Ρωσικού αεροπλανοφόρου Admiral Kuznetsov
  • BAE Sea Harrier
  • Boeing F/A-18E/F Super Hornet
  • Boeing F/A-18C/D Hornet
  • Lockheed Martin S-3B Viking
  • Northrop Grumman E-2C Hawkeye
  • Northrop Grumman C-2A Greyhound
  • Northrop Grumman EA-6B Prowler
  • Boeing AV-8B Harrier II
  • Dassault Rafale
  • Dassault Super Etendard
  • BAE Harrier II GR.7
  • Sukhoi Su-33 Flanker
  • Mikoyan MiG-29K Fulcrum

[Επεξεργασία] Ναυτικά Ελικόπτερα (ASW/SAR)

Ελικόπτερα SH-60 Sea Hawk του Αμερικανικού ναυτικού
Ελικόπτερα SH-60 Sea Hawk του Αμερικανικού ναυτικού
Ελικόπτερο CH-46 Sea Knight  του Αμερικανικού ναυτικού
Ελικόπτερο CH-46 Sea Knight του Αμερικανικού ναυτικού
  • Aérospatiale Super Frelon
  • EH Industries EH101 Merlin
  • Eurocopter Dauphin
  • Eurocopter Panther
  • Kamov Ka-27 Helix
  • NH Industries NH-90
  • Sikorsky SH-3 Sea King
  • Sikorsky SH-60 Sea Hawk
  • Westland Lynx

[Επεξεργασία] Ναυτικά Ελικόπτερα Αμφίβιων Επιχειρήσεων

  • Sikorsky CH-53 Sea Stallion
  • Boeing CH-46 Sea Knight
  • Eurocopter Super Puma
  • EH101 Merlin
  • NH-90
  • Bell AH-1W Super Cobra
  • Bell AH-1Z Zulu Cobra
  • Bell UH-1N Twin Huey

[Επεξεργασία] Σημειώσεις - Πηγές

  1. http://www.haf.gr/en/history/history/
  2. http://www.haf.gr/en/history/history/history_2.asp
  3. http://www.globalsecurity.org/military/world/japan/index.html
  4. http://www.globalsecurity.org/military/world/japan/wakamiya-av.htm
  5. "Sabre et pinceau", Christian Polak, p92
  6. http://www.globalsecurity.org/military/world/japan/wakamiya-av.htm

Αεροσκάφος E-2C Hawkeye στο κατάστρωμα του Γαλλικού αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle
Αεροσκάφος E-2C Hawkeye στο κατάστρωμα του Γαλλικού αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle
  • Clark G. Reynolds, The fast carriers: the forging of an air navy (1968; 1978; 1992)

[Επεξεργασία] Δείτε Επίσης

[Επεξεργασία] Εξωτερικές Συνδέσεις

Αεροσκάφη F-4 Phantom II και A-7 Corsair II στο κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου USS CORAL SEA (CV-43) το 1981
Αεροσκάφη F-4 Phantom II και A-7 Corsair II στο κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου USS CORAL SEA (CV-43) το 1981



Το άρθρο είναι βασισμένο στο αντίστοιχο άρθρο της Αγγλικής Wikipedia.
Άλλες γλώσσες