Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ) ήταν η μεγαλύτερη ένοπλη οργάνωση, προσκείμενη στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, κατά την διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (19461949).

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Ιστορία

Αντάρτες του ΔΣΕ
Αντάρτες του ΔΣΕ

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από την ναζιστική κατοχή και την συμφωνία της Βάρκιζας, οι αγγλικές εκστρατευτικές δυνάμεις μαζί με τον κυβερνητικό Εθνικό Στρατό παρέταξαν 60.000 στρατιώτες, 200 τανκς και 80 αεροπλάνα και για να αντιμετωπίσουν το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Στην χώρα υπήρχαν ήδη 166 ομάδες αντικομμουνιστών, όπως των Σούρλα και Καλαμπαλίκη στην Θεσσαλία, του Παπαδόπουλου στην Μακεδονία κ.α. Στοιχεία του «Δ.Σ. Εθνικής Αλληλεγγύης» αναφέρουν ότι μέχρι τις 31 Μαρτίου 1946 είχαν συμβεί πανελλαδικά, εις βάρος πιθανών κομμουνιστών 1.289 φόνοι, 6.671 τραυματισμοί, 31.632 βασανισμοί, 84.931 συλλήψεις, 165 βιασμοί και 18.767 λεηλασίες. Οι φυλακισμένοι ύποπτοι κομμουνιστές υπερέβαιναν τους 30.000. Για τις δολοφονίες υπεύθυνοι, σύμφωνα με τον ΔΣΕ, ήταν αντικομμουνιστικές ομάδες, εθνοφύλακες, χωροφύλακες και μέλη του αγγλικού στρατιωτικού σώματος.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες οι διωκόμενοι κομμουνιστές άρχισαν να σχηματίζουν τις αντάρτικες Ομάδες Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ). Ως το καλοκαίρι του 1946 είχαν ιδρυθεί αρχηγεία των ΟΠΛΑ σε περιοχές σε όλη την Ελλάδα. Η απαρχή του ένοπλου αγώνα των υπήρξε η επίθεση στην χωροφυλακή Λιτοχώρου στις 31 Μαρτίου 1946, ημέρα εκλογών, από τριάντα τρεις αντάρτες. Καθοδηγητής του ένοπλου αγώνα και ιδρυτής του ΔΣΕ υπήρξε το ΚΚΕ. Η δράση των αντάρτικων ομάδων συντονιζόταν από το Γενικό Αρχηγείο Ανταρτών, το οποίο δημιουργήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1946 με αρχηγό τον Μάρκο Βαφειάδη. Με την διαταγή υπ' αριθμόν 19 του Γενικού Αρχηγείου στις 27 Δεκεμβρίου του 1946 οι αντάρτικες δυνάμεις μετονομάζονται σε «Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας». Η σχετική διαταγή[1] αναφέρει για τον ΔΣΕ: «Είναι ο εθνικός λαϊκός επαναστατικός στρατός της καινούργιας Δημοκρατικής Ελλάδας και παλεύει με το όπλο στο χέρι για την Εθνική μας ανεξαρτησία και την Λαϊκή Δημοκρατία».

Η μεγαλύτερη μάχη του τρίχρονου Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου πραγματοποιήθηκε στο όρος Γράμμο. Στην μάχη αυτή με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Κορωνίς» ο κυβερνητικός Εθνικός Στρατός παρέταξε 100.000 στρατιώτες και ο ΔΣΕ 12.000. Η μάχη κράτησε από τις 16 Ιουνίου μέχρι και τις 21 Αυγούστου 1948. Αυτή την μέρα οι δυνάμεις του ΔΣΕ μετά από σκληρή μάχη έσπασαν τον κλοιό του κυβερνητικού στρατού πραγματοποιώντας ελιγμό προς ανατολικά, στην περιοχή του Βίτσι. Ο ελιγμός από το Γράμμο στο Βίτσι θεωρείται μία από τις σημαντικότερες, από στρατιωτικής πλευράς, κινήσεις τακτικής του ΔΣΕ κατά τη μάχη. Κατά τα τέλη Αυγούστου του 1949 ο κυβερνητικός στρατός, με την βοήθεια τώρα και αμερικανικών δυνάμεων, σύνολο 100.000 στρατιώτες, νίκησε στρατιωτικά τον ΔΣΕ στο μέτωπο Γράμμο-Βίτσι. Κατόπιν από αυτήν την ήττα οι αντάρτες του ΔΣΕ πέρασαν τα σύνορα, στην Αλβανία.

[Επεξεργασία] Σημειώσεις

  1. Ημερήσια Διαταγή Γενικού Αρχηγείου ΔΣΕ, 28 Δεκεμβρίου 1946

[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία

  • Νίκος Κυρίτσης, «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, βασικοί σταθμοί του αγώνα», Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikisource logo
Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Άλλες γλώσσες