Κόμαρα Έβρου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα Κόμαρα βρίσκονται στην βόρεια όχθη του ποταμού Άρδα και είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Δήμου Τριγώνου.

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Τα Κόμαρα σήμερα

Η δομή των Κομάρων είναι σχετικά καινούρια, σε σύγκριση με γειτονικά χωριά, όπως το Θεραπειό ή ο Πεντάλοφος, αυτό οφείλεται στην μεγάλη πλημμύρα του Άρδα το 1931, όπου οι κάτοικοι αναγκαστήκαν να εγκαταλείψουν το Κάτω Χωριό. Ο πληθυσμός των Κομάρων είναι σήμερα 774 κάτοικοι.

Χαρακτηριστικό για τα Κόμαρα είναι η τετραγωνική τους δομή, όπως και το οτι είναι το πρώτο χωριό του Δήμου Τριγώνου, περνώντας από την γέφυρα του Άρδα, σταυροδρόμι για κάθε επισκέπτη του Δήμου. Από εκεί μπορεί να αποφασίσει αν θα κάνει τον γύρο του Τριγώνου διαμέσου Πενταλόφου-Πετρωτών ή διαμέσου Ελιάς-Πλάτης. Λέγεται επίσης ακόμα ότι σερβίρεται φρέσκο ψαράκι και ντόπιο τσιπουράκι, στις ταβερνούλες του χωριού.

Είναι γνωστό από τό ανάγλυφο πού βρέθηκε εδώ τό 1937, ο θράκας ιππέας, μέ τήν επιγραφή

(ΚΥΡΙΩ ΑΠΟΛΛΩΝΙ ΑΥΛΟΥΖΕΝΙΣ) [ΑΥΛΟΥΖΕΝΕΩΣ] ΕΥΞΑΜΟΝΟΣ

Από εδώ κατάγεται ο ήρωας αντισ/ρχης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΤΟΣ πού μετά από φρικτά βασανιστήρια φονεύτηκε στις 23/12/1943.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Μεταφορά εικόνων 1958.
Μεταφορά εικόνων 1958.

Η δημιουργία του σημερινού χωριού των Κομάρων τοποθετείται χρονολογικά περίπου το 1780-1790. Ήταν τότε τσιφλίκι ενός Αγά, στο οποίο εργαζόταν Έλληνες από την Αδριανούπολη, το Ορτάκιοϊ και την βόρεια Θράκη. Η ονομασία Κόμαρα-Κομαρλί προέρχεται από την τούρκικη φράση Κουμ Αρεσί, που στα ελληνικά σημαίνει "μεταξύ άμμων". Οι κάτοικοι των Κομάρων προέρχονται κατα την πλειοψηφία από την Ήπειρο, το Ορτάκιοϊ, το Σλίβενγκραντ και τις Σαράντα Εκκλησίες (Τουρκία).Το 1885 κατοικούν στο χωριό περίπου 45 με 50 οικογένιες και χτίζεται το πρώτο σχολείο. Κατά τα έτη 1915-1919 δημιουργήθηκε από τους Βούλγαρους η αγροτική Επαρχία Αδριανουπόλεως, με 7 Δήμους, με μια έδρα στα Κόμαρα. Με την καταστροφική πλημμύρα του Άρδα τον χειμωνα του 1931 οι κάτοικοι του χωριού αναγκαστήκαν να εγκαταλείψουν την αμμουδερή τοποθεσία (Κάτω Χωριό) στην όχθη του ποταμού και εγκαταστήθηκαν περίπου ένα χιλιόμετρο πιο βορειοδυτικά. Μόνο το εκκλησάκι του Αη-Δημήτρη, που πρόσφατα ξαναχτίστηκε, θυμίζει την αρχική τοποθεσία του χωριού.Το 1950 αποτελούσε ήδη Κοινότητα της Επαρχίας Ορεστιάδος του Νομού Έβρου, είχε δημοτικό σχολείο, τηλέφωνο και αριθμούσε 1135 κατοίκους.Από το 1997 ανήκει η κοινότητα των Κομάρων στον Δήμο Τριγώνου με άλλες 16 Κοινότητες.

Άγιος Δημήτριος στο κάτω χωριό το 2006
Άγιος Δημήτριος στο κάτω χωριό το 2006

[Επεξεργασία] Η Γέφυρα του ποταμού Άρδα στα Κόμαρα

Η πρώτη προσπάθεια να γίνει μια γέφυρα στον ποταμό ήταν στο χωριό Ρίζια, εκεί όμως το έδαφος φάνηκε ακατάλληλο και αφού γίναν μερικές προσπάθειες και το τσιμέντο το έπαιρνε το ρεύμα του νερού μέχρι την Τουρκία, σταμάτησαν. Πριν κατασκευαστεί η γέφυρα η επικοινωνία με την απέναντι όχθη γινόταν μόνο με βάρκες ( η διαδρομή με επιστροφή κόστιζε 1 δραχμή) Αυτός ήταν και ένας άλλος λόγος που τα περισσότερα παιδιά του χωριού δεν συνέχιζαν το σχολείο αφού στα Κόμαρα υπήρχε μόνο Δημοτικό και το Γυμνάσιο ήταν στην άλλη όχθη. Το χειμώνα, κατά πληροφορίες χωριανών, όταν πάγωνε ο Άρδας περνούσαν απέναντι με τα πόδια και άλλες φορές ακόμα και με τρακτέρ.

[Επεξεργασία] Παραδόσεις και έθιμα

Σημαντικά γεγονότα του χωριού είναι τα δύο πανηγύρια, του Αγίου Δημητρίου τον Οκτώβριο και της Αγίας Κυριακής στις 7 Ιουλίου, το έθιμο του Μπέη,η γιορτή του σπαραγγιού που γίνεται το καλοκαίρι και ο αγώνας Ανύπαντρων-Παντρεμένων που τα τελευταία χρόνια έχει γίνει έθιμο πια και ημερομηνία συνάντησης των κατοίκων που ζουν μακριά από το χωριό.

Αγία Κυριακή. Από τα παλιά χρόνια το Τοπικό Συμβούλιο Κομάρων, η εκκλησία και όλοι οι σύλλογοι του χωριού 6 και 7 Ιουλίου, γιορτή της Μεγαλομάρτυρας Αγίας Κυριακής, διοργανώνουν διήμερες πολιτιστικές οργανώσεις στη μνήμη της. Στις εκδηλώσεις αυτές οι κάτοικοι κάνουν τις προετοιμασίες για τους συγγενείς και φίλους που θα επισκεφθούν τα σπίτια τους με διάφορα φαγητά. Κάποιοι σφάζουν αρνιά, κάποιοι γουρούνια και κάποιοι τους καλοταϊσμένους πετεινούς που μεγαλώνουν όλη τη χρονιά. Αυτές τις δύο ημέρες πολλοί πλανόδιοι, πανηγυρτζήδες όπως τους ονομάζουμε εμείς στα χωριά μας, στην πλατεία του χωριού πουλούν την πραμάτεια τους προκαλώντας τους γονείς και τους παππούδες να αγοράσουν παιχνίδια για τα παιδιά και για τα εγγόνια τους. Στις 6 Ιουλίου και ώρα 7 το απόγευμα στο παρεκκλήσι της Αγίας Κυριακής με τη συμμετοχή πολλών ιερέων από την περιοχή ψάλλεται ο Εσπερινός και γίνεται αρτοκλασία. Μόλις τελειώσει ο Εσπερινός, η τοπική αυτοδιοίκηση με τους επίσημους καλεσμένους κατηφορίζουν στην πλατεία του χωρίου όπου τους περιμένει η έκπληξη των γυναικών: δεξίωση με παραδοσιακά εδέσματα, τυρόπιτες, σπανακόπιτες, μεζεδάκια και γλυκά. Στη συνέχεια ακολουθούσε χορός. Το διήμερο αυτό ο ιερέας του χωριού βγάζει στη δημοπρασία δύο αρνιά. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού αγοράζουν κουπόνια από τον ιερέα. Μόλις διατεθούν όλα τα κουπόνια ο ιερέας κάνει την κλήρωση. Στις 7 Ιουλίου, 7 η ώρα το πρωί γίνεται η Θεία Λειτουργία πάλι με τη συμμετοχή των ιερέων της περιοχής. Το απόγευμα στις 5 η ώρα οργανώνεται κάποιος φιλικός ποδοσφαιρικός αγώνας για τους ποδοσφαιρόφιλους. Στις 9 το βράδυ στην αυλή του δημοτικού σχολείου εμφανίζονται τοπικά χορευτικά συγκροτήματα. Την παράσταση κλέβουν τα βουλγάρικα χορευτικά συγκροτήματα. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια με το άνοιγμα των συνόρων και με τις αδελφοποιήσεις πολλών χωριών, πολλών δήμων την Βουλγαρίας η προσέλευση και η συμμετοχή των γειτόνων μας είναι πολύ μεγάλη. Οι εκδηλώσεις κλείνουν στην πλατεία του χωριού με δεξίωση.

Χριστούγεννα. Δυο τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα όλοι οι κάτοικοι του χωριού σφάζουν τα γουρούνια τους. Φτιάχνουν λουκάνικα γεμίζοντας τα έντερα με κιμά χοιρινό, μοσχαρίσιο και μυρωδικά. Όσοι από τους κατοίκους έχουν ζώα στα σπίτια τους με ένα είδους κλωνάρι το οποίο ονομάζουν «σούρμπα», μπαίνουν μέσα στους στάβλους και με τη σούρμπα χτυπάνε τα ζώα για να είναι γερά. Οι γυναίκες του χωριού όλη την εβδομάδα ετοιμάζουν γλυκά: κουραμπιέδες, μελομακάρονα, κανταΐφι, παρτσαλόπιτα, μπακλαβά, σαραγλί και διάφορες πίτες (λειψή πίτα, τυρόπιτα). Στις 24 Δεκεμβρίου μία ομάδα νέων του χωριού, «τα παλικάρια» όπως τους αποκαλούν οι κάτοικοι, ξεκινούν το γύρισμα του χωριού για να μαζέψουν χρήματα, διάφορα κρέατα της εποχής: λουκάνικα, μπριζόλες, χοιρινό λίπος, πίτες, ψωμιά. Από αυτά που μαζεύουν προσφέρουν ένα μέρος στην εκκλησία και τα υπόλοιπα τα μοιράζονται. Σχηματίζουν μεγάλη παρέα και διασκεδάζουν τρώγοντας και πίνοντας.

Οι νέοι του χωριού ξεκινούν από την εκκλησία λέγοντας το τραγούδι:

«Απόψε ο Χριστός γεννήθηκε και ο κόσμος δεν το νιώθει, γεννήθηκε βαπτίστηκε στους Ουρανούς επάνω. Κι απόψε θέλει να κατεβεί στης εκκλησιάς την πόρτα. Να χύσει αίμα και χολή, να γίνει η χριστιανοσύνη. Το αίμα αίμα στάλαζε σαν σιγανό ποτάμι και η Παναγία το σφούγγιζε μ’ ένα χρυσό μαντήλι».

Στο γύρισμα του χωριού ακούγονται τα τραγούδια: «Καλήν εσπέρα άρχοντες» και σε όποιο σπίτι υπάρχει μοναχογιός λένε το τραγούδι:

«Μια μάνα έχει ένα γιο, έναν και κανακάρη, τον έλουζε, τον χτένιζε και στο σχολειό τον έστελνε. Κι ο δάσκαλος τον έδερνε με μια χρυσή βεργίτσα. Πού είναι υιέ μ τα γράμματα; Πού είναι υιέ μ ο νους σου; Τα γράμματα είναι στο χαρτί και ο νους μου πέρα ως πέρα. Πέρα στις νέες στις έμορφες, πέρα στις μαυρομάτες που έχουν τα μάτια σαν ελιά, τα φρύδια σαν γαϊτάνι».

Τότε βγαίνει ο νοικοκύρης, δίνει το δώρο στον αρχηγό της παρέας και αυτός ανταποδίδει.

«Ορίστε απ’ τον αφέντη μας το δώρο το μεγάλο που είναι βαρύ κι αντάξιο δια χρόνους πολλούς κανείς κι αν δεν τιμήσει το άξιο το λυχνάρι που φέγγει κάτω από την κληματαριά πέστε παλικάρια πως είναι καλός, πέστε παλικάρια: «Αμήν»,

όλη η ομάδα λέει:«Αμήν». Και συνεχίζουν

«Όσα άστρα έχει ο ουρανός και φύλλα έχουν τα δέντρα τόσα καλά να του δίνει ο Θεός, να ζήσει, να γεράσει και τα παιδιά του να παντρέψει και στις χαρές του να χορέψουμε».

Πέστε παλικάρια: «Αμήν», όλοι μαζί λένε «Αμήν».

Καληνυχτίζουν και εύχονται καλές γιορτές.

ΜΠΕΗΣ : Αναβίωση του εθίμου του Μπέη στο Δημοτικό Διαμέρισμα Κομάρων του Δήμου Τριγώνου

Στα παλιά τα χρόνια επί τουρκοκρατίας όπως σε πολλές περιοχές της Ελλάδας έτσι και στην περιοχή του τριγώνου υπήρχαν πάρα πολλοί Τούρκοι. Κάποιοι από αυτούς είχαν μεγάλες περιουσίες και οι κάτοικοι τους ονόμαζαν «Μπέηδες». Επειδή οι συνθήκες εκείνης της εποχής ήταν πάρα πολύ δύσκολες για να επιβιώσει κανείς, πήγαινε και δούλευε στις δουλειές του Μπέη για ένα κομμάτι ψωμί. Πολλοί από τους κατοίκους του χωριού αντιδρούσαν σ’ όλη αυτή την εκμετάλλευση οπότε και ξεσηκώθηκαν να διαμαρτυρηθούν να σταματήσει αυτό το καθεστώς που επικρατούσε, πράγμα που το κατάφεραν. Από τότε την ημέρα της Αποκριάς βγαίνουν στους δρόμους και γιορτάζουν την απελευθέρωση από την εκμετάλλευση των Τούρκων. Ο Μπέης εκείνη την εποχή ζούσε σαν Αγάς. Είχε πάντα στο σπίτι του την καλύτερη κοπέλα του χωριού, το γιατρό του, τη νοσοκόμα, τους σωματοφύλακές του και κάποιον έμπιστο του δικαστικό για να τιμωρεί τους παραβάτες. Την Καθαρή Δευτέρα λοιπόν ο Μπέης στολίζει το τρακτέρ και περνά από σπίτι σε σπίτι και μαζεύει τα χρέη από τους κατοίκους. Βγαίνει ο νοικοκύρης του σπιτιού με ένα ταψί σιτάρι ή καλαμπόκι ή κάποιο χρηματικό ποσό .Έτσι πληρώνει το χρέος της χρονιάς στο Μπέη και αυτός με τη σειρά του εύχεται για «καλή σοδειά» και «καλά μπερεκέτια». Πίσω από το τρακτέρ ακολουθούν πολλοί κάτοικοι του χωριού για να κλέψουν τη φιλενάδα του την «Καντίνα» και όταν τον συλλάβουν οι σωματοφύλακές του με το δικαστικό πληρώνει το πρόστιμο. Πάνω στην πλατφόρμα μαζί με το Μπέη όλη την ημέρα κάθονται κάποιοι φίλοι του και του κάνουν παρέα πίνοντας, τρώγοντας και χορεύοντας με τη συνοδεία της γκάιντας. Αφού τελειώσει το γύρισμα του χωριού μαζεύονται όλοι οι κάτοικοι στην πλατεία για να δουν το Μπέη με την παρέα του πώς θα οργώσουν και πώς θα σπείρουν το χωράφι και εκεί αρχίζουν τα πειράγματα. Ξεκινάει ο Μπέης να μετράει με τα βήματα το χωράφι για να δει πόσα στρέμματα είναι. Οι σωματοφύλακές του παίρνουν το αλέτρι και οργώνουν το χωράφι. Πολλοί από τους κατοίκους τρέχουν να βάλουν τρικλοποδιά στο Μπέη και στους σωματοφύλακές του. Πολλές φορές ρίχνουν τρικλοποδιά στο Μπέη που σπέρνει. Πέφτει κάτω ο Μπέης φεύγει από τα χέρια του ο τενεκές που είναι γεμάτος σιτάρι. Γελάει ο κόσμος. Άλλες παρέες κλέβουν την Καντίνα και την κρύβουν. Μόλις συλλάβουν τον κλέφτη, τον φέρνουν στην πλατεία, τον σηκώνουν στον αέρα και ο δικαστικός του βάζει να πληρώσει το πρόστιμο. Όταν τελειώσει το όργωμα και η σπορά του χωραφιού οι γυναίκες μοιράζουν την πίτα στους άντρες για να βγάλουν τον καινούριο Μπέη. Μόλις βρεθεί το φλουρί ο Μπέης με τον τυχερό Μπέη της επομένης χρονιάς τριγυρίζουν σ΄ όλο το χωριό και ακολουθεί όλος ο κόσμος.


[Επεξεργασία] Φωτογραφίες

Εικόνα:Agios_Dimitrios...jpg

Το εκκλησάκι του Αϊ-Δημήτρη, που πρόσφατα ξαναχτίστηκε.

Εικόνα:Iero_agiou_Dimitriou.jpg Το ιερό του Αϊ-Δημήτρη


Εικόνα:Ardas- Komara.jpg Δεκαετία ΄50

Εκδρομή μαθητών με βάρκα, στα Κόμαρα, μέσο επικοινωνίας πριν την κατασκευή της γέφυρας το 1958-1968.


Εικόνα:Metafora_eikonon_1958.jpg



[Επεξεργασία] Πηγές

  • "Τρίγωνο, η Μεσοποταμία του Έβρου", Θεόδωρος Κυρκούδης, Εκδόσεις ΠΕΛΤΗ, ISBN:960-86581-1-X

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι

  • www.aokara.com:Το αρχικό κείμενο του άρθρου δημοσιεύτηκε στη Βικιπαίδεια με άδεια από το site αυτό.


Εικόνα:AO Komaron.jpg

Άλλες γλώσσες