Ο Κρητικός
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Κρητικός είναι αφηγηματικό ποίημα του Διονύσιου Σολωμού και γράφτηκε την περίοδο 1833-1834. Είναι το πρώτο από τα μεγάλα έργα της ώριμης περιόδου του.
Το ποίημα πραγματεύεται την περιπέτεια ενός ναυαγού από την Κρήτη, απ' όπου έχει αναγκαστεί να φύγει ύστερα από τις διώξεις των Τούρκων το 1824. Στην πορεία όμως το πλοίο βυθίζεται και ο Κρητικός βρίσκεται στην θάλασσα προσπαθώντας μάλιστα να σώσει την αγαπημένη του από τα άγρια κύματα. Από εκείνο το σημείο ξεκινάει η αφήγηση.
Το ποίημα είναι εμπνευσμένο από τους αγώνες των Κρητικών για ανεξαρτησία κατά την περίοδο 1821-1824, τις κακουχίες των προσφύγων καθώς και από την απώτερη καταγωγή του ίδιου αφού η οικογένεια του είχε καταφύγει στη Ζάκυνθο το 1669 προκειμένου να γλιτώσει από τις διώξεις των Τούρκων. Το ποίημα είναι ένας δραματικός μονόλογος με λυρικά & αφηγηματικά στοιχεία και έχει δεχθεί έντονες επιρροές από την επτανησιακή σχολή και τα δημοτικά τραγούδια
Πρώτη φορά το ποιητικό αυτό έργο εκδόθηκε από τον Ιάκωβο Πολυλά. Η αρίθμηση των ενοτήτων ξεκινά από τον αριθμό 18, γεγονός που προβληματίζει τους μελετητές του έργου για το αν είναι αποσπασματικό ή όχι. Σύμφωνα με τον Πολυλά το έργο είναι αποσπασματικό ενώ ο Λίνος Πολίτης το θεωρεί «απόλυτα ολοκληρωμένο, με εσωτερική ενότητα και συνοχή». Κανείς βέβαια δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα, αν και η άποψη ότι το ποίημα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο αυτοτελές επεισόδιο ενός μεγάλου επικολυρικού ποιήματος που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα.