Ευηνοχώρι
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Ευηνοχώρι είναι χωριό του νομού Αιτωλοακαρνανίας είναι επάνω στον οδικό άξονα Αντίρριου-Ιωάννινων στο 26 χλμ. Ανήκει στον δήμο Μεσολογγίου και πήρε το όνομά του απο τον ποταμό Eύηνο που περνάει δίπλα από το χωριό πριν καταλήξει στον πατραϊκό κόλπο. Το Ευηνοχώρι συστάθηκε σαν κοινότητα με το Β.Δ. 31 Αύγουστου 1912 ΦΕΚ 261α’ όπου είχε και τους οικισμούς Άγιος Γεώργιος , Κουτσοχέρη και Παλιόστανον. Επίσης το Ευηνοχώρι στα διάφορα ιστορικά βιβλία και χάρτες αναφέρεται με την ονομασία Μποχώρι όπου ήταν η πρώτη ονομασία του στην περίοδο της τουρκοκρατίας.
Το Eυηνοχώρι είναι ένα μεγάλο χωριό με 1.706 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Έχει 1 Παιδικός Σταθμός, 1 Νηπιαγωγείο, 2 Δημοτικά Σχολεία, 1 Γυμνάσιο, 1 Γενικό Λύκειο, Βιβλιοθήκη, Ταχυδρομείο, Αγροτικό Ιατρείο και Φαρμακείο σε καθημερινή λειτουργία . Επίσης υπάρχουν, δυο λαογραφικοί πολιτιστικοί σύλλογοι η «Αρχαία Καλυδώνα» και ο «Άγιος Ιωάννης», δυο ποδοσφαιρικές ομάδες η ΚΑΛΥΔΩΝΑ και ο ΕΥΗΝΟΣ, η ακαδημία ποδόσφαιρου με το αθλητικό κέντρο 5Χ5 και 7Χ7 και ο Ιππικός Όμιλος Ευηνοχωρίου. Κτισμένο στη Δυτική πλευρά του Δέλτα του Εύηνου (Φείδαρη) ποταμού , βρέχετε από τον Πατραϊκό κόλπο και στο Ανατολικό τμήμα της επαρχίας Μεσολογγίου στην περιοχή οπού ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Αιτωλίας η ΚΑΛΥΔΩΝΑ έτσι η περιοχή του Ευηνοχωρίου έχει πλούσια ιστορία από αρχαιοτάτων χρόνων. Η Καλυδώνα δημιουργήθηκε τον 3ο π.χ. αιώνα και το 2ο π.χ. αιώνα γνώρισε μεγάλη ακμή , έλαβε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία με τον βασιλιά της Μελέαγρο, έστειλε ναυτική δύναμη στην Τροία , στρατό όπου νίκησαν τους Γαλάτες και είχε σπουδαίο ρολό στην Αιτωλική συμπολιτεία σαν κυρίαρχη πόλη . Επίσης η πρώτη καλλιέργεια αμπελιού στην Αιτωλία έγινε στην Καλυδώνα και είχε πλούσιες καλλιέργειες .
Σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Καλυδώνας πραγματοποιούνται ανασκαφές από Δανούς αρχαιολόγους σε συνεργασία της αρχαιολογικής υπηρεσίας και φέρνουν στην επιφάνεια πλούσια ευρήματα.
Το Ευηνοχώρι αναφέρεται επίσημα σε έγγραφα το 1668 από τον Τουρκου περιηγητή ΕΒΛΙΑ ΤΣΕΛΕΜΠΗ και ήταν σημαντική κωμόπολη όπου παράγαγε το καλύτερο μετάξι και ανωτέρας ποιότητας κρασί και σταφίδες όπου γινόταν εξαγωγή στην Ευρώπη :
«ΑΚΜΑΖΟΝΤΑ ΚΑΣΑΜΠΑΝ ΜΠΟΧΩΡ»
« Είναι ένας συμπαθητικός κασαμπάς εις τα όρια του σαντζακίου του Κάρλελι παρά την όχθην του Φειδάρη ποταμού με διακοσίας κεραμοσκεπείς οικίας με αμπέλους και κήπους . Έχει ένα κεραμοσκεπές τζαμί και δέκα εμπορικά καταστήματα . Είναι χάς ( δηλαδή κάμπος με πλούσια παράγωγη ) ανήκον εις τον μεγαλο βεζίρην . Εδώ παράγονται τα χωρίς κακκούτσι μαύρα σταφύλια τα ονομαζόμενα πουλιού σταφύλια, τα οποία υπό μορφήν ξηράς σταφίδος αποστέλλουν με πλοία εις Νότιον Γαλλίαν. Εδώ όπου η θάλασσα είναι αβαθής υπάρχουν ιχθυοτροφεία και εκ των παρασκευάζεται αβγοτάραχον από κέφαλους . Επίσης το χωρίον παράγει ωραίας γλυκείας ελαίας και, επειδή έχει πολλάς μορέας εις τα υψώματα , παράγει και μετάξαν, καλυτέραν και αυτης της Περσικής . Η μεταξωτή κλωστή , την οποίαν δίδουν τα φύλλα των μορεών είναι απαλή εις την αφήν. Πολλοί κάτοικοι του χωρίου ασχολούνται με την καλλιέργειαν της μετάξης , εις τοιούτον δε βαθμόν είναι μεγάλη η παραγωγή , ώστε να γίνεται εξαγωγή και εια την Γαλλιαν .» Σήμερα ο κάτοικοι του ασχολούνται με την γεωργία, με καλλιέργειες βαμβακιού , καλαμποκιού , τριφύλλι, ελιές ,περιβόλια και με την κτηνοτροφία .
Το Ευηνοχώρι και η περιοχή του ήταν σημαντικό πέρασμα στην περίοδο της επανάστασης και στην πολιορκία του Μεσολογγίου από πλευράς Ελλήνων και είχε στρατηγική σημασία για τον αγώνα.
Ο Αλεξ. Μαυροκορδάτος σε έγγραφο που έστειλε στις 10 Οκτώβριου 1822 στους Μεσολογγίτες αναφέρει τα εξής : « Ότι τώρα ήλθα εδώ εις Δερβέκισταν , ως μέρος κεντρκώτερον , διότι ημπορώ να αποκριθώ και με το Δουγρί και με το Μποχώρι , και αν αποκλεισθούν εις τες χώρες , να στείλω ιμδάτι. Αλλά δια να γίνουν αυτά όλα , πρέπει να μην είμαι μόνος και να έλθουν μερικοί από αυτού εδώ.» Επίσης ήταν επάνω στις διαφορές τουρκόστρατες (διαδρομές) από και προς την Δυτική Ελλάδα και στην διαδρομή όπου έκαναν οι επιζώντες από την Εξοδο του Μεσολογγίου για να πάνε στον πλάτανο Ναυπακτίας.
Αξιοθέατα σημεία του χωριού μας και εκδηλώσεις :
Το Αρχαίο Βασίλειο των Αιτωλών ΚΑΛΥΔΩΝΑ με τους ναούς της ΛΑΦΡΙΑΙΑΣ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ , ΑΠΟΛΛΩΝΑ , ΔΙΟΝΥΣΟΥ και ο τάφος του ΛΕΟΝΤΟΥ ΚΑΛΥΔΩΝΙΟΥ.
Την Κούλια ένα παλιό αρχοντικό μοναδικό στην περιοχή όπου μοιάζει σαν τα τουρκικό σαράι και είναι προστατευμένο από του Υπουργείο Πολιτισμού .
Τον πολιούχος του χωριού Άγιος Χαράλαμπος και τα Δέκα όμορφα ξωκλήσια οπού είναι κτισμένα στον κάμπο στον λόφο και στην ακροθαλασσιά όπου μερικά είναι από την βυζαντινή περίοδο.
Επίσης από τον λόφο του Αϊ-Γιάννη μπορούμε να απολαύουμε μια υπέροχη θέα όπου έχουμε την δυνατότητα να δούμε τον κάμπο του Ευηνοχωρίου , την λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, της εκβολές του Εύηνου πόταμου , όλον το πατραϊκό κόλπο μαζί με τα παραλία της Πελοποννήσου και κάθε απόγευμα το ομορφότερο ηλιοβασίλεμα .
Κάθε 24 Ιουνίου διοργανώνεται ένα πανηγύρι με μια ξεχωριστή αίγλη και λαογραφική σημασία . Είναι το πανηγύρι του Αϊ-Γιαννιού όπου έχει της ρίζες του από την περίοδο της τουρκοκρατίας όπου στο ξωκλήσι πραγματοποιούταν συναντήσεις «ΑΡΜΑΤΩΛΩΝ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΩΝ» . Το πανηγύρι είναι φόρος τιμής στους πρόγονους μας όπου έδωσαν ότι πιο πολύτιμο την ζωή τους . Οι αρματωμένοι ζωντανεύουν τους ήρωες του ‘21 και “το δράμα της σκλαβιάς και τον ακοίμητο πόθο της ελευθερίας ” γλέντι και κατάνυξη η λεβεντιά ξεδιπλώνει όλες της πτυχές της, είναι αληθινή τελετή. Διατηρούμε αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων τα ήθη και έθιμα των προγόνων μας , τις φορεσιές, τον χορό, την μουσική (ζουρνάδες και νταούλια), τα κλέφτικα τραγούδια και μαζεύεται πλήθος κόσμου από την γύρω περιοχή και όχι μόνο.
Κάθε χρόνο την 1 Μαΐου και στις 15 Αύγουστο διοργανώνεται Ιππικοί αγώνες με πλήθος αναβατών και αλόγων από διαφορά μέρη της Ελλάδος και συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου.
Σε κοντινή απόσταση είναι το ορός Βαράσοβα το ονομαζόμενο «Άγιον Όρος της Αιτωλίας» με τα εξωκλήσια όπου υπάρχουν και χρονολογούνται από την βυζαντινή περίοδο. Επίσης η Βαράσοβα είναι κατάλληλη για αναρρίχηση και προσελκύει πλήθος αναρριχητών και λάτρης του αθλήματος όχι μονό από την Ελλάδα αλλά και από την Ευρώπη .