Χρηματιστηριακό κραχ του 1999

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ιστορία του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών σημαδεύτηκε από το κραχ τού 99 (ή γεγονότα του 99) στα οποία ενεπλάκη μεγάλο μέρος των Ελλήνων. Έχει εκτιμηθεί ότι περίπου εκατό δισεκατομμύρια ευρώ άλλαξαν χέρια μεγάλο μέρος από τα οποία έχασαν οι λεγόμενοι μικροεπενδυτές.

Η απότομη πτώση του Χρηματιστηρίου ακολούθησε την άνοδο των προηγούμενων ετών που κορυφώθηκε το 1999 και συνδέθηκε με την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και την προοπτική ανάληψης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004. Ανάλογη πορεία ακολουθούσαν και τα χρηματιστήρια διεθνώς, λογω της αισιοδοξιας περι νεας οικονομιας, δηλαδη μονιμη και σημαντικη ανοδος της παραγωγικοτητας χαριν στις επαναστασεις της πληροφορικης. Πρελούδιο της κρίσης θεωρείται η οικονομική κρίση στην Ασία που προκάλεσε το μίνι κραχ του 1997 (en:October 27, 1997 mini-crash).

Στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 99 πολλοι Ελληνες ασχολούνταν με το χρηματιστήριο: ακόμα και σε μικρά χωριά υπήρχαν ΕΛΔΕ (γραφεία αγοράς και πώλησης μετοχών), και πολλές μικρές εταιρίες εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο. Οι ενεργοι κωδικοι επενδυτων στο ΧΑΑ εφτασαν το 1,5 εκ περιπου, οταν οι Ελληνες εργαζομενοι ειναι περιπου 4,5 εκ. Με τον γενικό δείκτη να καταρρίπτει καθημερινά κάθε ρεκόρ πολλοί Έλληνες πίστεψαν ότι έλυσαν το οικονομικό πρόβλημα της ζωής τους. Η πτώση που ξεκίνησε στις 23 Σεπτεμβρίου συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια εξανεμίζοντας την αξία των μετοχών. Πολλές από τις μετοχές που είχαν εισαχθεί στο Χρηματιστήριο αποδείχτηκαν "φούσκες", δηλαδη ανευ αντικρυσματος μετοχες με εταιρειες χωρις εργο αλλα μονο σκοπο την ελκυστικη εικονα στο χρηματιστηριο.

[Επεξεργασία] Επιπτωσεις στους πολιτες και ευθυνες

Θεωρείται από πολλούς το μεγαλύτερο οικονομικοπολιτικό σκάνδαλο της μεταδικτατορικής Ελλάδας, καθώς αποτέλεσε την αφορμή για σημαντικού μεγέθους αναδιανομή πλούτου. Πιστεύεται ότι το χρηματιστήριο χειραγωγήθηκε αθέμιτα από διάφορους παράγοντες. Πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες κυρίως στην τότε κυβέρνηση καθώς υπάρχουν καταγεγραμμένες δηλώσεις υψηλών στελεχών ότι οι ανοδικές τάσεις αντικατοπτρίζουν την κατάσταση της οικονομίας της εποχής. Επίσης, η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης αποδείχτηκε εκ των υστέρων ότι κάλυψε ευθύνες, πράγμα που οδήγησε σε δεύτερο σκάνδαλο στο δικαστικό κύκλωμα.

Οι επιπτωσεις στην πραγματικα οικονομια ομως ηταν μαλλον μικρες. Και οι επιπτωσεις στους πολιτες υπερτιμηθηκαν απο μερος της πολιτικης και τον εντυπωσιοθηρικο τυπο. Για παραδειγμα αιτιασεις οτι χαθηκαν δεκαδες δισεκατομμυρια ευρω απο την περιουσια του ελληνικου λαου υποκεινται συνηθως σε δυο πλανες:

α) μεγαλο μερος του ΧΑΑ ειναι σε χερια ξενων επενδυτων (σημερα, Αυγουστο 2006, σχεδον 42%)

β) η ανοδος μιας μετοχης κατα 100% δεν σημαινει πραγματικα κερδη 100% για τους επενδυτες! Ειναι μονο χαρτινα κερδη, αν ολοι οι επενδυτες προσπαθουσαν να ρευστοποιησουν οι τιμες θα επεφταν κατα πολυ. Ετσι η πτωση απο τα ανωτατα επιπεδα του 1999 δεν σημαινει οτι οι επενδυτες ειχαν μεγαλα κερδη και τα εχασαν, σημαινει οτι ποτε δεν μπορεσαν να ρευστοποιησουν δυναμει κερδη. Πραγματικα χαμενοι επενδυτες, κατα το μεγεθος που παρουσιασαν οι εντυπωσιοθηρες, ειναι μονο αυτοι που αγορασαν στα υψηλοτερα και πουλησαν στα χαμηλοτερα σημεια, δηλαδη ενα πολυ μικρο ποσοστο των επενδυτων.