Καντόνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ελβετία
Ελβετία

Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της ομοσπονδιακής Ελβετίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην τότε συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό, και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έκτου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούταν από δέκα τρία αυτοκυβερνώμενα κράτη. Αυτά τα κράτη κλήθηκαν καντόνια, και υπήρξαν δύο διαφορετικά είδη καντονίων: έξι δασικά καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι δασικά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιέλαβαν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.

Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων που ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι γενικές συνελεύσεις (Landsgemeinden).

Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε η επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνιο. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή γενικών συνελεύσεων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.

Μετα από τη δημιουργία του καντονίου Jura το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα είκοσι έξι, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι είκοσι τρία: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετριούνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.

[Επεξεργασία] Κατάλογος και χάρτης

Σημαία Abbr Καντόνι Από τό Πρωτεύουσα Πληθυσμός1 Έκταση2 Πυκνότητα3 Δήμοι της Ελβετίας1 Επίσημες γλώσσες
Flag of canton ZH Zürich 1351 Zürich 1,228,600 1,729 701 171 γερμανική
Flag of canton BE Bern 1353 Bern 947,100 5,959 158 399 γερμανική, γαλλικά
Flag of canton LU Luzern 1332 Luzern 350,600 1,493 233 107 γερμανική
Flag of canton UR Uri 1291 Altdorf 35,000 1,077 33 20 γερμανική
Flag of canton SZ Schwyz 1291 Schwyz 131,400 908 143 30 γερμανική
Flag of canton OW Obwalden 1291 Sarnen 32,700 491 66 7 γερμανική
Flag of canton NW Nidwalden 1291 Stans 38,600 276 138 11 γερμανική
Flag of canton GL Glarus 1352 Glarus 38,300 685 51 28 γερμανική
Flag of canton ZG Zug 1352 Zug 100,900 239 416 11 γερμανική
Flag of canton FR Fribourg 1481 Fribourg 239,100 1,671 141 242 γαλλικά, γερμανική
Flag of canton SO Solothurn 1481 Solothurn 245,500 791 308 126 γερμανική
Flag of canton BS Basel-Stadt 1501 Βασιλεία 186,700 37 5,072 3 γερμανική
Flag of canton BL Basel-Landschaft 1501 Liestal 261,400 518 502 86 γερμανική
Flag of canton SH Schaffhausen 1501 Schaffhausen 73,400 298 246 34 γερμανική
Flag of canton AR Appenzell Ausserrhoden 1513 Herisau4 53,200 243 220 20 γερμανική
Flag of canton AI Appenzell Innerrhoden 1513 Appenzell 15,000 173 87 6 γερμανική
Flag of canton SG Sankt Gallen 1803 Sankt Gallen 452,600 2,026 222 90 γερμανική
Flag of canton GR Graubünden 1803 Chur 185,700 7,105 26 211 γερμανική, ραιτορομανικά, ιταλικά
Flag of canton AG Aargau 1803 Aarau 550,900 1,404 388 232 γερμανική
Flag of canton TG Thurgau 1803 Frauenfeld 228,200 991 229 80 γερμανική
Flag of canton TI Ticino 1803 Bellinzona 311,900 2,812 110 244 ιταλικά
Flag of canton VD Vaud 1803 Lausanne 626,200 3,212 188 382 γαλλικά
Flag of canton VS Valais 1815 Sion 278,200 5,224 53 160 γαλλικά, γερμανική
Flag of canton NE Neuchâtel 1815 Neuchâtel 166,500 803 206 62 γαλλικά
Flag of canton GE Genève 1815 Genève 414,300 282 1,442 45 γαλλικά
Flag of canton JU Jura 1979 Delémont 69,100 838 82 83 γαλλικά
Flag of Switzerland CH Schweizerische Eidgenossenschaft / Confédération suisse / Confederazione Svizzera / Confederaziun svizra   Bern 7,261,200 41,285 174 2,890 γερμανική,γαλλικά, ιταλικά, ραιτορομανικά

Σημειώσεις: 1 31 Δεκέμβριου 2001, Εθνικές στατιστικές, 2 km², 3 per km², με βάση τον πληθυσμό του 2000 4 έδρα της κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου, η έδρα των δικαστικών αρχών είναι η πολη Trogen.

Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).

[Επεξεργασία] Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσες

Τοπική γλώσσα ISO
/ K.z.
γερμανική
1
γαλλικά
1
ιταλικά
1
ραιτορομανικά
1
Ελληνικά
2
Aargau (Άαργκαου) AG Aargau Argovie Argovia Argovia
Αργοβία
Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν) AR Appenzell Ausserrhoden Appenzell Rhodes-Extérieures Appenzello Esterno Appenzell dador
Άπεντσελ Έξω-Περιοχή
Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν) AI Appenzell Innerrhoden Appenzell Rhodes-Intérieures Appenzello Interno Appenzell dadens
Άπεντσελ Έσω-Περιοχή
Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ) BL Basel-Landschaft Bâle-Campagne Basilea-Campagna Basilea-Champagna
Βασιλεία-Εξοχή
Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ) BS Basel-Stadt Bâle-Ville Basilea-Città Basilea-Citad
Βασιλεία-Πόλη
Bern (Μπερν) BE Bern Berne (Μπερν) Berna Berna
Βέρνη
Fribourg (Φριμπούρ) FR Freiburg (Φράιμπουρκ) Fribourg Friburgo Friburg
Φριβούργο
Genève (Ζενέβ) GE Genf Genève Ginevra Genevra
Γενεύη
Glarus (Γκλάρους) GL Glarus Glaris Glarona Glaruna
Γκλάρους
Graubünden (Γκράουμπυντεν) GR Graubünden Grisons Grigioni (Γκριτζιόνι) Grischun (Γκρισούν)
Γριζόνα
Jura (Ζυρά) JU Jura Jura Giura Giura
Ιούρας
Luzern (Λουτσέρν) LU Luzern Lucerne Lucerna Lucerna
Λουκέρνη
Neuchâtel (Νεσατέλ) NE Neuenburg(Νόιενμπουρκ) Neuchâtel Neuchâtel Neuchâtel
Νεόκαστρο
Nidwalden (Νιντβάλντεν) NW Nidwalden Nidwald Nidwaldo Sutsilvania
Νίντβαλντεν
Obwalden (Ομπβάλντεν) OW Obwalden Obwald Obwaldo Sursilvania
Ομπβάλντεν
Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν) SG St. Gallen Saint-Gall San Gallo Son Gagl
Άγιος Γάλλος
Schaffhausen (Σάφχάουζεν) SH Schaffhausen Schaffhouse Sciaffusa Schaffusa
Σάφχαουζεν
Schwyz (Σβίιτς) SZ Schwyz Schwyz Svitto Sviz
Σβίιτς
Solothurn (Ζόλοτουρν) SO Solothurn Soleure Soletta Soloturn
Ζόλοτουρν
Thurgau (Τούργκαου) TG Thurgau Thurgovie Turgovia Turgovia
Θουργοβία
Ticino (Τιτσίνο) TI Tessin Tessin Ticino Tessin
Τεσσίνο
Uri (Ούρι) UR Uri Uri Uri Uri
Ούρι
Valais (Βαλέ) VS Wallis (Βάλις) Valais Vallese Vallais
Βαλαί
Vaud (Βω) VD Waadt Vaud Vaud Vad
Βω
Zug (Τσούκ) ZG Zug Zoug Zugo Zug
Τσουκ
Zürich (Τσύριχ) ZH Zürich Zurich Zurigo Turitg
Ζυρίχη