Βαλτική Θάλασσα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Βαλτική Θάλασσα βρίσκεται στην Βόρεια Ευρώπη, περικλειόμενη από την Σκανδιναβική Χερσόνησο, τις ηπειρωτικές χώρες της Βόρειας, Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και τα Δανικά νησιά. Διοχετεύεται στον πορθμό του Κάττεγκατ, ο οποίος συνεχίζει μέσω του Σκάγκερακ στην Βόρεια Θάλασσα και τον Ατλαντικό Ωκεανό. Η Βαλτική Θάλασσα συνδέεται με την Λευκή Θάλασσα από το Κανάλι της Λευκής Θάλασσας και κατευθείαν στην Βόρεια Θάλασσα από το Κανάλι του Κιέλου.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ονομασία
Ο πρώτος που την ονόμασε Βαλτική Θάλασσα ήταν ο Άνταμ της Βρέμης και φαίνεται πως βάσισε την ονομασία σε ένα μεγάλο νησί, την Μπάλτια, που ανεφέρεται από τον Ξενοφώντα και τοποθετείται στην βόρεια Ευρώπη. Πιθανόν συνδέεται με το Γερμανικό belt, ένα όνομα που χρησιμοποιείται για μερικούς από τους Δανέζικους ισθμούς, ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως κατάγεται από το Λατινικό balteus (ζώνη)[1]. Από τη χρήση αυτή ο όρος Βαλτική έχει εφαρμοστεί και στον όρο Βαλτικές χώρες. Μια άλλη προτεινόμενη καταγωγή από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *bhel (που σημαίνει λευκό, λαμπερό), μοιάζει υποθετική και θεωρητική.
Η Βαλτική Θάλασσα είναι γνωστή σε διάφορες γλώσσες ως "Ανατολική Θάλασσα", "Δυτική Θάλασσα" ή "Βαλτική Θάλασσα":
- Στις Γερμανικές γλώσσες εκτός από την Αγγλική γλώσσα χρησιμοποιείται ο όρος Ανατολική Θάλασσα: Δανικά (Østersøen), Ολλανδικά (Oostzee), Γερμανικά (Ostsee), Νορβηγικά (Østersjøen), και Σουηδικά (Östersjön). Επιπροσθέτως, τα Φινλανδικά, μια Βαλτο-Φιννική γλώσσα έχει υιοθετήσει και μεταφράσει τον Σουηδικό όρο ως Itämeri, αγνοώντας το γεγονός πως γεωγραφικά η θάλασσας βρίσκεται δυτικά της Φινλανδίας.
- Σε μια άλλη Βαλτο-Φιννική γλώσσα, τα Εσθονικά, ονομάζεται Δυτική Θάλασσα (Läänemeri).
- Ο όρος Βαλτική Θάλασσα χρησιμοποιείται στα Αγγλικά (Baltic Sea), τα Λατινικά (Mare Balticum) και τις Ρωμανικές γλώσσες Γαλλικά (Mer Baltique), Ιταλικά (Mare Baltico), Ρουμανικά (Marea Baltică), και Ισπανικά (Mar Báltico), στις Σλαβικές γλώσσες Πολωνικά (Morze Bałtyckie ή Bałtyk), Κασουβιανά (Bôłt), και Ρώσικα (Baltiyskoye Morye (Балтийское море)) και στις Βαλτικές γλώσσες Λετονικά (Baltijas jūra) και Λιθουανικά (Baltijos jūra).
[Επεξεργασία] Ιστορία
Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η Βαλτική Θάλασσα ήταν γνωστή ως Mare Suebicum ή Mare Sarmaticum. Ο Τάκιτος στα Αγκρικόλα και Γκερμάνια το 98 μ.Χ. περιέγραψε την Μάρε Σουεμπίκουμ, ονομασμένη από την φυλη Σουέμπι, κατά τους ανοιξιάτικους μήνες, ως μια υφάλμηρη θάλασσα όταν ο πάγος στη Βόρεια Θάλασσα έσπασε και μεγάλα κομμάτια έπλεαν πάνω της.
Από την εποχή των Βίκινγκ, οι Σκανδιναβοί την ονόμασαν «η Ανατολική Λίμνη», αλλά ο Σάξο Γκραμμάτικους ανέφερε στο Γκέστα Ντανόρουμ ένα παλαιότερο όνομα Gandvik.("-vik" στα Αρχαία Νορβηγικά σημαίνει κόλπος, που υποδηλώνει πως οι Βίκινγκ σωστά την θεώρησαν πορθμό της θάλασσας.)
Πέρα από ψάρια η θάλασσα παρέχει επίσης ήλεκτρο, κυρίως οι νότιες ακτές της. Οι όμορες χώρες έχουν παραδοσιακά προμηθευτεί ξυλεία, ξυλόπισσα, λινάρι και κάνναβη. Η Σουηδία διέθετε από την πρώιμη μεσαιωνική εποχή μια ανθηρή μεταλλευτική βιομηχανία, ιδιαίτερα σιδήρου και ασημιού. Η Πολωνία είχε και έχει ακόμα εκτεταμένα ορυχεία αλατιού. Όλα αυτά έχουν βοηθήσει στην άνθηση του εμπορίου από την Ρωμαϊκή εποχή. Την εποχή των Βίκινγκ ήταν τμήμα της Εμπορικής Οδού Βαράγγων - Ελλήνων.
[Επεξεργασία] Πόλεις
Οι μεγαλύτερες παράκτιες πόλεις είναι οι:
- Αγία Πετρούπολη (Ρωσία) 4.700.000
- Στοκχόλμη (Σουηδία) 743.703 (μητροπολιτική περιοχή 1.823.210)
- Κοπεγχάγη (Δανία) 502.204 (μητροπολιτική περιοχή 1.823.109)
- Ελσίνκι (Φινλανδία) 559.716 (μητροπολιτική περιοχή 980.000)
- Ρίγα (Λετονία) 760.000
- Γκντανσκ (Πολωνία) 462.700
- Σετσέτσιν (Πολωνία) 413.600
- Ταλλίν (Εσθονία) 401.774
- Καλίνινγκραντ (Ρωσία) 400.000
- Μάλμοε (Σουηδία) 259.579
- Γκντύνια (Πολωνία) 255.600
- Κίελο (Γερμανία) 250.000
- Λιούμπεκ (Γερμανία) 216.100
- Ρόστοκ (Γερμανία) 212.700
- Κλαϊπέντα (Λιθουανία) 194.400
- Τούρκου (Φινλανδία) 175.000