Αλεξιθυμία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Αλεξιθυμία είναι η κατάσταση που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που έχουν δυσκολία στην κατανόηση και εκφραση των συναισθημάτων τους. Η λέξη αυτη προέρχεται απο το στερητικό α- την λέξη και το θυμός που είναι το συναίσθημα δηλαδη χωρίς λέξεις για το συναίσθημα. Την λέξη αυτη χρησιμοποιησε για πρώτη φορα ο ψυχίατρος Πέτρος Συφναίος το 1972 για να μπορέσει να περιγράψει την κατάσταση που παρουσίαζαν πολλοι ασθενείς του με ψυχοσωματικα προβλήματα.

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Χαρακτηριστικά

Η αλεξιθυμία μπορεί να οριστεί απο τα εξής χαρακτηριστικα:

1)Δυσκολία στην αναγνώριση και των διαχωρισμο των συναισθημάτων καθως επίσης και των σωματικών εκδηλώσεων απο συναισθηματική φόρτιση

2)Δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων σε άλλους

3)Περιορισμένη κατανόηση στο τι προκάλει τα συναισθηματα.

4)Περιορισμένη φαντασία και ελλιπής φαντασιακή ζωή

5)Εξωτερικευμένα προσανατολισμένος τρόπος ζωής

6)πολύ ρεαλιστικός και λογικός τρόπος σκέψης που συχνά αποκλύει τις συναισθηματικές απαντήσεις σε προβλήματα

7)έλλειψη ευχαρίστησης και αναζήτησης χαράς-Ανηδονία (:δυσκολία βίωσης ικανοποίησης).

8)αλύγιστη,ξύλινη διανοητική στάση

9)Μονότονη λεπτομέρεια στην περιγραφή της καθημερινής ζωής.

10)Δυσκολία διάκρισης των συναισθημάτων από τις σωματικές αισθήσεις.

11)Έλλειψη διαίσθησης και ενσυναίσθησης.

12)Περιορισμένη ανταπόκριση στην Ψυχαναλυτική θεραπεία.

13)Άρνηση του ότι ονειρεύονται.

14)Επιμονή σε λειτουργικές λεπτομέρειες, κατά την περιγραφή γεγονότων.

15)Άγχος και μόνιμο αίσθημα αγωνίας.

16)Χρησιμοθηρικός τρόπος σκέψης.

17)Συνεχή παράπονα για σωματικά προβλήματα, χωρίς την ύπαρξη οργανικών αιτιών.

18)Αντικοινωνική συμπεριφορά.


Οι άνθρωποι που έχουν αυτο που λέγεται αλεξιθυμία εχουν τεράστια δυσκολία στο να αναγνωρίσουν συναισθηματικες καταστάσεις καθως εκδηλώνονται μπορεί να εχουν μια κένη αίσθηση όταν βρίσκονται σε μια πολυ δυνατη συναισθηματική κατασταση όπως θλίψη με δάκρυα η ασυγκράτητος θυμός αλλα όταν προσπαθούν να καταλάβουν τι προκάλεσε αυτην την κατασταση δεν μπορουν να φωτογραφίσουν τι ηταν αυτο που τους ερέθησε.Οι περισσότεροι μπορει να αισθάνονται άβολα,σαν κάτι να αλλάζει στο σώμα τους,όπως αυξημενη καρδιακή πίεση ή πονοι στο στομάχι και όταν πιέζονται να εξηγήσουν τα συναισθήματα τους δεν έχουν λέξεις για να προσφέρουν,μπορεί να προσπαθήσουν με αδέξιο τρόπο να δώσουν μια αριστοτεχνικη "πονηρη" απαντηση(Να απαντήσουν αυτο που θέλουν οι άλλοι να ακουσουν ισως) ή απλά να αλλάξουν το θέμα.Επίσης,το άτομο με αλεξιθυμία μπορεί να παρερμηνευσει την σωματικη εκφραση του συναισθήματος σαν σωματική εκφραση ασθενειών π.χ τα δάκρυα στα μάγουλα δεν είναι έκφραση στενοχωριας αλλα ανωμαλία στους δακρυγόνους αδεννες η μια καρδια που πάλλεται δυνατα και γρηγορα λόγω πάθους ως προβληματικη βαλβιδα στη καρδιά η ενα σφυξιμο στο στομάχι λόγω αγχους ως σκοληκωιδητιδα.κλπ.Ανάλογα μπορουν να θεωρηθουν οι συναισθηματικες καταστασεις υπαίτιες για την κακη διάθεση των ατόμων που βλεπουν σαν λόγο τις περιβαλλοντολογικες συνθήκες(μολυσμένος αερας,αλλαγη στο βαρομετρο κλπ) Επιπρόσθετα,οι αλεξιθυμικοι ειναι ανίκανοι να εκτιμήσουν την συναισθηματική παρακίνηση των άλλων και γενικα βρίσκουν τα συναισθήματα των άλλων μπερδεμένα και παράλογα.τετοια πρόσωπα μπορει να ειναι πολύ έξυπνα και ευχάριστα αλλα να μην διαθέτουν την αίσθηση του χιούμορ,να μην διαθέτουν φαντασία και να έχουν κάποιες ασυνήθιστες προτεραιότητες στις αποφάσεις που πέρνουν.Ειναι κοινώς αποδεκτο οτι τα συναισθήματα αποτελουν τον βασικό τρόπο διαχωρισμου των σημαντικών απο των ασήμαντων γεγονότων.Οτι μας προκαλεί λιγο η καθολου συναίσθημα ειναι ενα γεγονός που απαιτει λίγη προσοχη ενω σε αντίθετη περιπτωση ειναι κατι πολύ σημαντικό.Για τους αλεξιθυμικους όμως,δεν υπάρχει η συναισθηματικη παρακινηση με αποτέλεσμα να έχουν μεγάλο πρόβλημα στην λήψη σωστων αποφάσεων και στην θέσπιση ορθών προτεραιοτήτων.

Η ελλειψη φαντασίας ειναι ενα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικο που εχουν τα άτομα με αλεξιθυμία.Η φαντασία ειναι ενα πολυ περίπλοκο φαινόμενο το οποίο θεωρείται ως την ικανότητα της δημιουργίας εικόνων στο μυαλό απο αυτα που θυμόμαστε απο τον υλικο κόσμο γύρω μας.Με μια όμως πιο βαθειά μελέτη και αποτίμηση της φαντασίας μπορουμε να πούμε οτι ειναι κατι πιο σύνθετο,ειναι η ικανότητα δημιουργίας μυθυστοριματικων εικόνων που δεν τις εχουμε συναντησει στον υλικό κόσμο μας.Η φαντασια οπως την περιγράφουμε για αυτην την περίπτωση εξυπηρετεί κάποιες σημαντικές λειτουργίες οπως η ικανότητα να φανταζόμαστε τα συναισθήματα μας ,τις επιθυμίες μας,τα όνειρα μας,τις αναγκες μας και το πως θέλουμε να τα εκπληρώσουμε.Πως μπορούμε να φανταστουμε τις παλαιότερες και σημερινές συγκρούσεις ,Πως μπορουμε να ρυθμίζουμε τον τύπο και την ένταση των συναισθημάτικών εκφρασεων μας σε αλλους και το πως να φανταζόμαστε τον ευατό μας στην θέση ενός άλλου.Το τελευταιο δε,αποτελει και την βάση στην συναισθηματική κατανόηση(ενσυναίσθηση) και στην ικανότητα να επιρεάζουμε τα συναισθήματα των αλλων Υπαρχουν,μπορούμε να πουμε δύο "είδη" φαντασίας ο ελεγχόμενος και ο αυθόρμητος.Στον ελεγχόμενο τρόπο φαντασίας γίνεται η προσπαθεια να χρησιμοποιήσουμε , χειριστουμε τις εικόνες του μυαλου μας για διαφορους σκοπους. ο αυθόρμητος ειναι το τελείως αντίθετο,υπάρχει φαντασία χωρις περιορισμό και ενσυνείδηση. Μπορει στην περίπτωση της αλεξιθυμίας να μην ειναι τοσο ευκολο να ξέρουμε πιο μέρος της φαντασίας μειονεκτεί και πιο όχι,αλλα πολύ αλεξιθυμικοι δειχνουν να έχουν την ικανότητα της ελεγχόμενης φαντασίας,χρησιμοποιώντας την συνηδειτα για πρακτικούς σκοπούς οπως στο πως να λύσουν ενα πρόβλημα η να σχεδιασουν μια χρήσιμη ιδεα.Κατι που δείχνει οτι μάλλον ελκείπτει η αυθόρμητη φαντασία

Μη έχοντας την ικανότητα να προσανατολίσουν τον ευατό τους στον αναγνωρίσιμο κόσμο των συναισθημάτων,οι αλεξιθυμικοι αναγκάζονται να προσανατολίσουν την ύπαρξη τους σε περιοχές πολυ πιο περιορισμένες,λειτουργώντας απροσωπα στον υλικο κόσμο των εξωτερικών πραγμάτων.Πράγματι,ζούνε σε έναν κόσμο πραγμάτων υλικών αντικειμένων και εμπειρικών δεδομένων στα οποια βασίζουν τον συχνα εκπληκτικά διανοητικό ηρωισμό τους με σταθερότητα.Γιαυτόν τον λόγο συχνα οι άνθρωποι αυτοι περιγράφονται και ως άνθρωποι-ρομπότ.Επίσης,χαρακτηρίζονται απο έναν Εξωτερικευμένα προσανατολισμένο τρόπο ζωής. Η εννοια του Εξωτερικευμένου προσανατολισμένου τρόπου ζωής ταιριάζει πολύ με τον εξωστρεφή τυπου ανθρώπου που ορίστηκε απο τον Carl Jung. Συμφωνα με αυτον τον τύπο,κανενας αλλος τύπος ανθρώπου δεν μπορει να συγκριθει με αυτον στον ρεαλισμό.Η αισθηση των υπαρκτων γεγονοτων είναι υπερανεπτυγμένη Η ζωή του είναι ενα συνοθύλευμα εμπειριών των υλικών πραγμάτων.Σε αρκετες περιπτώσεις τα γεγονότα της ζωής του με δυσκολία μπορουν να χαρακτηριστουν σαν εμπερείες.Οτι βιώνει αποτελει οδηγό για καινούργιες αισθήσεις .Οτι καινούργιο που περνά απο την σφαίρα του ενδιαφέροντός του αποκτάται με τρόπο καθαρα αισθητικό.Ακολουθώντας αυτον τον τύπο συμπεριφοράς μπορει να οδηγήσει σε κλίση σε αυστηρούς κανόνες,κανονισμούς και κοινωνική υπακοή τα οποία παρέχουν την υπαρξιακή "σιγουρια" διαμέσου των προβλέψιμων κωδικων συμπεριφοράς σε αντίθεση με τα συναισθήματα που για τους αλεξιθυμικούς δεν παρέχουν την ίδια σιγουριά.Τα παιδιά που έχουν στενές επαφες με αλεξιθυμικούς πολλές φορές παρουσιάζουν υψηλη ηθικολογία και σχολαστικότητα και μπορει να αισθάνονται φυλακισμένοι απο μονότονες ρουτίνες του καθημερινού περίγυρου.Ολα αυτα σιγουρευουν την προβλεψιμότητα του κόσμου των αλεξιθυμικων.

Η αλεξιθυμία δεν θεωρείται σαν διανοητική η ψυχολογική διαταραχη.Ειναι περισσότερο μια "προβληματική" ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας που διαφέρει σε σοβαρότητα απο άνθρωπο σε άνθρωπο.Οι αλεξιθυμικοί πιστευεται οτι εχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να δημιουργήσουν προβλήματα στην προσωπικότητα τους. Επισης,η αλεξιθυμία σχετίζεται με συγκεκριμένες ασθένειες όπως υπέρταση,δεισλειτουργική δυσπεψία,σεξουαλικές διαταραχές,διαταραχές απο χρήση ουσιών και κάποιες αγχώδεις διαταραχές.Η ανικανότητα να ερεθίσουν συναισθήματα ειναι ενας λόγος για τον οποιο κάποιοι αλεξιθυμικοί τείνουν να αποβάλλουν την ένταση που προκαλείται απο συναισθηματική φορτιση διαμέσω αυθόρμητων συμπεριφορών όπως ονυχοφαγία,εξάρτηση απο ουσίες,απρεπή σεξουαλική συμπεριφορά ανορεξία κλπ.Η ανικανότητα στην διαχείριση των συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές στο νευρικό σύστημα που μπορει με την σειρά τους να προκαλέσουν σωματικές διαταραχες.Τέλος,οι αλεξιθυμικοί δείχνουν να έχουν περιορισμένη ικανότητα στο να βιώνουν θετικά συναισθήματα.

[Επεξεργασία] Αίτια

Τα κυριότερα αίτια της αλεξιθυμίας μπορει να είναι:

1)Κληρονομικά χαρακτηριστικά

2)γενετικές ανωμαλίες

3)ελλειπής νευρολογική ανάπτυξη

4)εγκεφαλική εγχείριση

5)Ψυχολογικό τραύμα

6)ψυχολογική άμυνα ενάντια στο στρες η στην αρρώστια

7)πολιτιστικό-κοινωνικό περιβάλλον

8)Οικογενειακές επιρροές



Δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί την αλεξιθυμία.Καποιες μελέτες στην νευροψυχολογία δείχνουν οτι η αλεξιθυμία μπορεί να προκαλείται απο μια διαταραχή στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου,το οποίο ειναι υπευθυνο σε ένα μεγάλο μέρος για την δημιουργία των συναισθημάτων.Άλλες έρευνες δείχνουν οτι υπάρχει πιθανόν ενα πρόβλημα στην διαημισφαιρική μεταφορά.Ετσι, η συναισθηματικη πληροφορία απο το δεξί ημισφαίριο δεν μεταφέρεται σωστά στις περιοχές της γλώσσας στο αριστερό ημισφαριο Επιπρόσθετα,ενα άλλο νευροψυχολογικό μοντέλο προτείνει οτι η αλεξιθυμία μπορεί να σχετίζεται με μια δυσλειτουργία του εγκεφαλικού φλοιού.Αυτές οι μελέτες εχουν δώσει κάποια πρόωρα συμπεράσματα αλλά τα εμπειρικά στοιχεία για τις αιτίες της αλεξιθυμίας παραμένουν ακαθόριστα.

Αν και τα ψυχολογικά αίτια ειναι σημαντικά στον καθορισμό της αλεξυθυμιας,θα πρέπει να θυμόμαστε οτι η πρώτη γλώσσα του νεογέννητου ειναι η μη λεκτική γλώσσα του προσώπου.Η συναισθηματική κατάσταση της μητέρας ειναι σημαντική για τον καθορισμό της εξέλιξης του παιδιού.Η αμέλια η αδιαφορία στις μεταβολές της εκφρασσης του παιδιού χωρίς κατάλληλη ανάδραση μπορει να προωθήσει σε ακύρωση των εκφράσεων που παρουσιάζει το παιδί.Η ικανότητα των γονιών να μεταφέρουν την αυτοεπίγνωση στο παιδί ειναι άλλος ενας σημαντικός παράγοντας.Εαν ο γονιός ειναι ανίκανος στο να αναγνωρίσει και να ξεχωρίσει τις συναισθηματικές εκφράσεις στο παιδί,μπορεί να επιρρεάσει του παιδιού την ικανότητα να καταλαβαίνει τις συναισθηματικές εκφράσεις.

Με σκοπό τον οσο το δυνατά καλύτερο καθορισμό των αιτίων της αλεξιθυμίας,Οι επιστήμονες εχουν διαχωρίσει την αλεξυθυμία σε δυο βασικές κατηγορίες. Την πρωτογενη και την δευτερογενη.Η πρωτογενής αλεξιθυμία ωφείλεται στην φύση του ανθρώπου,στα γονίδια του και δεν επιδέχεται ευκολα θεραπεία. Ενω αντίθετα,η δευτερογενής αλεξιθυμία προκαλείται είτε απο αντίδραση σε ψυχολογικό τραύμα οπου ο ασθενής καταπιέζει οδυνηρά συναισθήματα σαν μια πρόσχερη άμυνα ενάντια στο τραύμα,είτε απο κακή ανατροφή είτε γενικότερα απο άλλες ψυχολογικές αιτίες.

Ο Πέτρος συφναίος επαναπροσδιόρισε τις εννοιες πρωτογενης και δευτερογενης,θεωρώντας οτι η βασική διαφορά τους ειναι οτι η μια προκαλείται απο νευρολογικά αιτια ενω η άλλη απο ψυχολογικά.Ετσι,η πρωτογενής αλεξιθυμία εχει εξορισμού αυστηρά νευρολογική βάση και σωματικη αιτία,όπως γενετική ανωμαλία,ελλειπής βιολογική ανάπτυξη ή εγκεφαλική εγχείριση.Απο την άλλη,η δευτερογενής αλεξιθυμία ειναι αποτέλεσμα ψυχολογικών αιτιών όπως κοινωνικοπνευματικη κατάσταση,άμυνα ενάντια σε τραύμα και νευροτική αντίδραση.Η δευτερογενής αλεξιθυμία θεωρείται πιο αναστρέψιμη απο την πρωτογενη και ειναι πιο πιθανό να ειναι επιτυχής η θεραπεια της διαμέσω εκπαιδευσης.

Είναι πολύ χρήσιμο εδω να παρατεθόυν τρια παραδείγματα απο περιβάλλοντα οικογένειας που μπορεί να προκαλέσουν στο παιδι αλεξιθυμία(Δευτερογενή)

Σπίτι 1:Το μωρό δεν ακούει ποτε κάποιον να μιλά για συναισθήματα.Δεν βλέπει ποτε πολυ συναισθηματική έκφραση.Οι γονείς της ειναι πολυ θρησκευόμενοι και στο σπίτι της διδασκουν να πιστευει ετσι ώστε να μην διεφθαρεί απο τα άλλα παιδιά στο σχολείο.Μένει σε χωριό με σχεδόν καμμία επαφή με άλλα παιδιά Οι γονείς της ισχυρίζονται οτι την αγαπάνε αλλά μοιάζει περισσότερο σαν καθήκον για αυτην παρα σαν αγάπη.Δεν βλέπει ποτε πραγματικά σημάδια αγάπης μεταξύ τους Προσπαθούν να την κρατήσουν μακρυα απο κάθε διαφωνία και τσακωμό αλλα αυτή πάντα καταλαβαίνει οταν κάτι δεν παέι καλά.εαν ρωτήσει τι συμβαίνει της λένε τιποτα γλυκιά μου πηγαινε τώρα να παίξεις.Ζει έτσι μέχρι να γίνει 18 που πηγαίνει στην πόλη όπου βρίσκει μια δουλειά και μοιάζει να είναι καλά αλλα εχει τεραστιες δυσκολίες στο να επικοινωνήσει κ να συδεθει με τους ανθρώπους σε βαθύτερο επιπεδο εκτός του επιφανειακού.

Σπίτι 2:Το μωρό φεύγει απο το σπίτι με έναν πατριό που την κακοποιεί σεξουαλικά.ο αληθινός της πατέρας έφυγε μόλις έμαθε οτι η μητέρα της ήταν εγκυος Είναι σεξουαλικά κακοποιημένη σαν νεογέννητο,σαν νεαρό κορίτσι και σαν έφηβη.Ο Πατριός της λεει οτι αμα πει τιποτα στην μητέρα της θα νευριάσει βλέπει τον πατριό της να δέρνει την μητέρα της και η μητέρα της εχει πρόβλημα αλκοολισμού.Πολλές φορές φωνάζει στο κορίτσι και μερικές φορές την χτυπά Δεν έχει καθόλου υπομονή για τα συναισθήματα της κόρης της.Εάν το μικρό κορίτσι προσπαθήσει να εκφράσει συναισθήματα,αποθαρύνεται με έναν πολύ αγριο τρόπο. Μαθαίνει να είναι ήρεμη και να φέρνει καλόύς βαθμούς ετσι ώστε να μην της φωνάζουν πολύ.Μαθαίνει να κρατάει τα συναισθήματα της μέσα της.ζει μέσα στον φόβο σε όλη της την ζωή.Ακόμα και όταν πέρνει καλούς βαθμούς η μητέρα της βρισκει πάντα κάτι για να την κριτικάρει.Τότε αρχίζει να αυτοπληγώνεται σε ηλικία 12 ετών κάποιος απο το σχολειο το μαθαίνει και το λεει στη μητέρα της.Η μητέρα της της φωνάζει και την λέει χαζή και φεύγει.Στην ηλικία των 13 προσπαθεί να αυτοκτονήσει Μπαίνει στο νοσοκομείο και δεν μπορεί να εξηγησει στους γιατρους τιποτα.Αυτοι της ξεκινάνε θεραπεία οπου μένει μέχρι να φύγει για το κολέγιο.Εκεί ανακαλύπτει την τεράστια αποτχία της στι σχέσεις.

Σπίτι 3:Μένει σε ένα σπίτι όπου η μητέρα και ο πατέρας μιλάνε για τα αισθήματα τους με ουσιαστικές λέξεις.Ετσι της μαθαίνουν τα ονόματα των συναισθημάτων της οπως ακριβώς μαθαίνει τα χρώματα και τους αριθμούς.ειναι σε ένα σπίτι οπου την ρωτάνε πως αισθάνεται και της δίνουν συναισθηματική επιβεβαίωση Βλέπει τους γονείς της να αγκαλάζονται και να τσακώνονται και να αγκαλιάζονται ξανά.Τους βλέπει να κρατάνε τα χέρια και να γελάνε μαζί.Βλέπει την αγάπη μεταξύ τους και έχουν παρα πολύ υπομονή και αγάπη για αυτή.Αισθάνεται σίγουρη σαν έφηβη και δεν φοβάται να ειναι συναισθηματικά ειλικρινής.Εάν άνθρωποι την κοροιδεψουν η την πληγώσουν στο σχολείο ξέρει οτι θα βρεί υποστήριξη στο σπίτι

Ετσι το ίδιο μωρό μπορεί να εχει πολύ διαφορετικές εμπειρίες καθώς μεγαλώνει.Στα 35 μπορει να πουμε την γυναίκα απο το 3 σπίτι οτι εχει πολύ υψηλη συναισθηματικη νοημοσύνη.Ολα στην ζωή της μπορεί να πήγαν καλά τελικά.Αλλα αμα είχε μεγαλώσει σε σπιτια όπως το 1 ή το 2 μπορει να την αποκαλέσουμε αλεξιθυμική η μπορεί να έχει αυτοκτονήσει μέχρι τότε.Συνεπώς,έχει τεράστια σημασία το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ενα παιδί.


Πώς μπορεί κάποιος να είναι αλεξιθυμικός:

εάν εχει κάποιος ανικανότητα στην συναισθηματική κατανόηση ,υπαρχουν πολλα στοιχεία στην καθημερινή ζωή που μπορούν να το επιβεβαιώσουν όπως:

Βρίσκει δυσκολία στο να μιλήσει για τα δικά του συναισθήματα

τον θεωρούν οι άλλοι σαν υπερβολικά λογικό η αναίσθητο χωρίς ομως να μην τον θεωρούν φιλικό

Μπερδευεται απο τις συναισθηματικές αντιδράσεις των άλλων

Δίνει σχολαστικές και αναλυτικές απαντήσεις σε πρακτικές ερωτήσεις

Σπάνια ονειρευεται,οραματίζεται τους προσωπικους στόχους και προσδοκίες του απο το μέλλον

Εχει μία μειωμένη αντίδραση και ενδιαφέρον για την τέχνη,την λογοτεχνία η την μουσική

Πέρνει προσωπικές αποφάσεις σύμφωνα με τις αρχές παρα με τα συναισθήματα.

Υποφέρει απο περιστασιακές ακαθόριστες σωματικές διαταραχές όπως στομαχόπονοι,υπέρταση κλπ

Πρός αποφυγη παρεξήγησης οι αλεξιθυμικοί έχουν συναισθήματα όπως ολοι οι άλλοι άνθρωποι.Το πρόβλημα επικεντρώνεται στο ότι είτε δεν γνωρίζουν την σωματική έκφραση των συναισθημάτων (όπως ταχυπαλμία η κοκκίνισμα) η δεν καταλαβαίνουν την συναισθηματική σημασία τους.όταν η αιτία και η φύση ενός συναισθήματος ειναι ξεκάθαρα οι αλεξιθυμικοί έκφράζουν πληθωρικά το συναισθημά τους όπως όλοι οι άλλοι.Τα δυνατά συναισθήματα τους ξαφνιάζουν και μπορεί να μην μπορουν να ελεγξουν την εκφραση τους.Οι αλεξιθυμικοί τείνουν να είναι χρόνια αγχωτικοί.Αυτο συμβαίνει μερικώς λόγω της αποτυχίας στο να κατονομάσουν τα συναισθήματα τους καταλληλα.Ακόμα και για αυτους που δεν είναι αλεξιθυμικοί ,τα συναισθήματα τα οποία δεν τα αναγνωρίζουν κατάλληλα εκφράζονται σωματικα σαν απροσδιοριστο αγχως.Αυτό συμβαίνει πιο συχνά σε αυτούς που είναι αλεξιθυμικοί.Επιπρόσθετα,η ανικανότητα στο να πέρνεις γρήγορες αποφάσεις σε μια συναισθηματική βάση οδηγεί στην δημιουργία φόβου οσο αφορά τις προσωπικές επιλογές.Η κατάθλιψη ειναι συχνό φαινόμενο στους αλεξιθυμικούς.Οι αλεξιθυμικοί βιώνουν επιβαρυντικές καταστάσεις στην ζωή,που τους ωθόυν σε πολυ αρνητικές(αν και πολυ ρεαλιστικές) σκέψεις. Αυτές οι αρνητικες σκέψεις καταπιέζουν την σωματική κατάσταση ετοιμότητας για δράση του σώματος ενεργοποιώντας το παρασυμπαθητικό νευρικό συστημα και προκαλώντας άδειασμα σε μέρη του εγκεφάλου που οδηγεί σε δυνατά αισθήματα νωθρότητας και αργών αντιδράσεων σε σωμα και μυαλό.Το αποτέλεσμα ειναι μια πολύ σωματική μορφή κατάθλιψης την οποία οι ασθενείς έχουν δυσκολία να επεξεργαστούν και να εξηγήσουν.(ένας έξυπνος αλεξιθυμικός μπορεί να είναι ικανός να δώσει μια αληθοφανής απάντηση)

[Επεξεργασία] Διάγνωση και Θεραπεία

Η αλεξιθυμία μπορεί να διαγνωστεί επισήμως απο κλινικά τεστ και ερωτηματολόγια που αποτιμούν τις απαντήσεις του ατόμου σε ερωτήσεις κλειδιά.Το ερωτηματολογιο Beth Israel είναι ακόμα και τώρα σημείο αναφοράς για την διάγνωση αλεξιθυμίας σε ψυχιατρικό επιπεδο.όμως το 20 αντικειμενων τέστ του τορόντο ειναι σίγουρα το πιό αποτελεσματικό.

Βέβαια υστερα απο την διάγνωση ,με κάποιο τρόπο ,της αλεξιθυμίας σε ένα άτομο τίθεται το ερώτημα εάν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.Επιστήμονες εχουν κατα καιρούς προσπαθήσει να βρούν μια συγκεκριμένη θεραπεία για αυτου του είδους την ψυχοσωματική διαταραχή.Οι κύριοι ¨αρχιτέκτονες"της θεωρίας της αλεξιθυμίας,ο σιφνέος και ο Nemiah,συμφωνούν στο ότι οι εσωτερικά ,βαθύτερα προσανατολισμένες θεραπείες δεν έχουν καλα αποτελεσματα.Αυτές οι μέθοδοι προκαλόυν θλίψη και δυστυχία στους αλεξιθυμικούς επειδη επικεντρώνονται στην ανικανότητα τους να καταλάβουν τα δικά τους συναισθήματα.Σε αυτες τις περιπτώσεις είναι προτιμότερο να δωθεί προσοχή σε στρατηγικές αναγνώρισης των συναισθημάτων.Πολλοι ψυχολόγοι πιστεύουν οτι η αλεξιθυμία μπορεί να ανταποκριθεί σε ψυχοθεραπευτικές μεθόδους η λογοθεραπείες με πολύ αργους ρυθμούς.Για παράδειγμα,Ο Nemiah συνηγορεί σε μία εκπαιδευτική και παιδαγωγική προσεγγιση, όπου ο γιατρός εξηγεί στον ασθενή πώς αυτός σωματοποιεί τα συναισθήματα του και οτι αυτο ειναι κατι παροδικό και πρέπει να δωθει σε αυτο σημασία.Ο ασθενής ενθαρρύνεται να αναγνωρίσει και να δώσει κατάλληλα ονόματα στα συναισθήματα του.αυτή ειναι μια πολύ αργη και απογοητετική πολλές φορές διαδικασία. πρέπει να αφεθεί σε ειδικούς και δεν πρέπει καποιος μη ειδικός να προσπαθήσει να τις εφαρμόσει διότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις οτι οι μέθοδοι αυτοι παράγουν θετικά αποτελέσματα.Η διακριση σε πρωτογενής και δευτερογενής αλεξιθυμία σχετίζεται άμμεσα με τις προοπτικές για θεραπευτική επιτυχία. οι εσωτερικά ,βαθύτερα προσανατολισμένες θεραπείες δεν πρόκειται να έχουν αποτέλεσμα εαν μονοπάτια που ενώνουν συναισθηματικές περιοχές "κλειδι" έχουν καταστραφεί.θα ήταν ανώφελο να προσπαθήσει κανείς να εκπαιδευσει έναν ασθενή να αναγνωρίσει τα συναισθήματα του εάν οι εγκεφαλικές λειτουργίες που ειναι υπευ θυνες για το συναισθημα δεν λειτουργουν σωστα.αντιστρόφως,η μετατραυματική αλεξιθυμία ειναι πιο πιθανό να ανταποκριθει σε εξάσκηση και εκπαιδευση στα αισθήματα και τα συναισθήματα επειδη οι αναγαιες νευρολογικές λειτουργίες θεωρούνται πως είναι ανέπαφες.Δεν υπάρχουν άμμεσες φαρμακευτικές αγωγές για την αλεξιθυμία Ωστόσο,επειδη η αλεξιθυμία σχετίζεται με χαμηλή διάθεση μπορει μερικόι ασθενείς να επωφεληθούν απο την χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.αυτό ίσως κανει πιο εύκολο και πιο παραγωγικό στο να εστιάσει ο ασθενής στα συναισθήματα και στην μετάφραση των εσωτερικών εμπειριών.Ισως το μεγαλύτερο πρόβλημα στην θεραπεία είναι η αναγνώριση του προβλήματος.Πολλοι ψυχίατροι ειναι πολυ σκεπτικιστικοι γύρω απο το ζήτημα κι αρκετοί ειναι αρνητικοι εν μέρει λογω των συνεχών αμφιβολιών γυρω απο το ζήτημα του ορισμού της αλεξιθυμίας.Η αλεξιθυμία δεν διαθέτει μια επισημη διάγνωση και το βασικό μειoνέκτημα της συναισθηματικής κατανόησης δεν θεωρείται επισήμως σαν αναγνωρισμένη ψυχιατρική διαταραχή.Ετσι πολλοι ψυχιατροι ειναι αρνητικοι και δεν αναγνωρίζουν την αλεξιθυμία ενω αποτυγχάνουν στο να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν γιατι πολλοι "πελάτες" τους δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα εσωτερικά τους αισθήματα. Δυστυχώς, μεχρις ότου αυτο το σύνδρομο δημοσιοιποιηθει ευρύτερα δεν θα μπορεί να υπάρξει επαγγελματική βοήθεια.


[Επεξεργασία] Αλεξιθυμία και κοινωνία

Απογοητευτική ομως ειναι και η στάση της κοινωνίας σε αυτό το ζήτημα.Υπάρχουν τόσα πολλά άτομα τα οποία μπορεί να μην είναι επισήμως αλεξιθυμικοι αλλα έχουν τεράστια προβλήματα στο να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους και όμως η κοινωνία μας αρνείται να το αναγνωρίσει ως πρόβλημα.Ενας λόγος ειναι οτι στην κοινωνία που έχουμε δημιουργήσει δεν εχουν μεγάλη αξια τα συναισθήματα.Φένεται αντίθετα οτι δίνουμε αξία σε οτιδήποτε άλλο.λεφτά,εμφάνιση, υλικά αντικείμενα ,βαθμούς κ.α Είναι πολυ αποκαρδιοτικό οτι στα σχολεία τα αισθήματα των παιδιών και των εφήβων δεν εκτιμούνται καθόλου.Ειναι πιο σημαντικό για τα παιδιά να υπακουνε τον δάσκαλο απο το να προσπαθήσουν να ακούσουν τα δικά τους συναισθήματα.Τους μαθητές δεν τους ρωτάνε ποτε πως αισθάνονται για τις αλλαγές που γίνονται στα σχολεία.Δεν τους ρωτάει κανεις πως αισθάνονται για το τι συμβαίνει στην τάξη.Δεν τους ρωτάνε πως αισθάνονται για τον έναν η τον άλλο δάσκαλο.Μαθαίνουν τα ονόματα φυτών εντόμων ακομη και ανθρώπων που είναι τώρα νεκροί αλλα όχι τα ονόματα των συναισθημάτων που αισθάνονται.Οι δάσκαλοι δε δεν έχουν το συνήθειο να εκφράζουν τα συναισθήματα τους με τρυφερες λέξεις.Ούτε όμως στην δουλειά εκτιμούνται τα συναισθήματα. Ενα άλλο πρόβλημα ειναι οτι οι περισσότεροι απο μας ζουν σε μέρη όπου δεν είναι ασφαλές να δείχνουμε τα συναισθήματα μας.Δεν είναι ασφαλές να είσαι συναισθηματικά ειλικρινής.Τα παιδιά και οι έφηβοι μαθαίνουν οτι ειναι ασφαλέστερο να λενε ψέματα για τα συναισθηματα τους. Η κοινωνια μας ειναι τόσο δυσλειτουργική και βιώνουμε τόσο πολυ πόνο τον περισσότερο καιρο που δεν θα το αντέχαμε εαν σταματούσαμε να πονάμε η συζητούσαμε γιαυτό πραγματικά.Ειναι απλά τοσο πολύς ο πόνος.Ετσι προτιμάμε να τον αγνοούμε,να τον κρύβουμε.Προτιμάμε να μην αισθανόμαστε καθόλου απο το να πονάμε. Μάλλον οι άνθρωποι δεν μπορούν να ελέγξουν τα αληθινά τους συναισθήματα.Ετσι μαθαίνουν να μην μιλάνε για αυτά.Οι μεγάλοι δεν μιλάνε για αυτά,πως λοιπόν περιμένουμε τα παιδιά να μάθουν να το κάνουν?Για να έχουμε έναν λιγότερο αλεξιθυμικό κόσμο πρέπει να κάνουμε πολλές σημαντικές αλλαγές και αυτό σίγουρα θα επιφέρει δραματική επίδραση για το μέλλον των ανθρώπινων σχέσεων.Πρέπει να ξεκινήσουμε τώρα.Πρέπει να ξεκινήσουμε απο την εκπαίδευση.Πιο συγκεκριμένα πρέπει να μάθουμε στα παιδιά να δίνουν όνομα στα συναισθήματα τους ειδικά στα αρνητικά διοτι αυτά μας λένε οτι χρειάζεται να αλλάξει κάτι.Μετά μπορούμε να ακούσουμε τα παιδιά πως αισθάνονται και να αρχίσουμε έτσι να δίνουμε σημασία στα συναισθήματα τους.Εαν αλλάξει προς αυτη την κατευθυνση η κοινωνία τότε το φαινόμενο που λέγεται αλεξιθυμία σίγουρα θα εκλείψει



[Επεξεργασία] Αναφορές

Το παραπάνω άρθρο αποτελεί μετάφραση και σύνθεση διαφόρων άρθρων στα αγγλικά απο το διαδίκτυο ενδεικτικά παραθέτω μερικούς σύνδεσμους:

-en.wikipedia.org/wiki/Alexithymia

-www.psychiatrictimes.com/p000771

-www.alexithymia.supanet.com/faq

-eqi.org/alexi


Για πιο εξειδικευμένες μελέτες πάνω στο ζήτημα της αλεξιθυμίας μπορείτε να αναζητήσετε τα εξής βιβλία:

Kooiman CG (1998), The status of alexithymia as a risk factor in medically unexplained physical symptoms. Compr Psychiatry 39(3):152-159.

Lesser IM (1985), Current concepts in psychiatry. Alexithymia. N Engl J Med 312(11):690-692.

Lumley MA, Stettner L, Wehmer F (1996), How are alexithymia and physical illness linked? A review and critique of pathways. J Psychosom Res 41(6):505-518.

Nemiah JC (1977), Alexithymia. Theoretical considerations. Psychother Psychosom 28(1-4):199-206.

Sifneos PE (1972), Short-Term Psychotherapy and Emotional Crisis. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.

Sifneos PE (1996), Alexithymia: past and present. Am J Psychiatry 153(7 suppl):137-142.

Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD (1991), The alexithymia construct. A potential paradigm for psychosomatic medicine. Psychosomatics 32(2):153-164.

Zeitlin SB, McNally RJ, Cassiday KL (1993), Alexithymia in victims of sexual assault: an effect of repeated traumatization? Am J Psychiatry 150(4):661-663.