Αμμωνία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η αμμωνία είναι χημική ένωση ατόμων υδρογόνου και αζώτου (NH3).

Η αμμωνία είναι αέριο, άχρωμο, με αποπνικτική μυρωδιά που προκαλεί δάκρυα. Είναι ελαφρότερη από τον αέρα. Διαλύεται σε μεγάλες ποσότητες στο νερό με το οποίο μάλιστα αντιδρά. Υγροποιείται εύκολα στη συνηθισμένη θερμοκρασία και μάλιστα με μικρή πίεση. Επειδή εύκολα υγροποιείται και έχει μεγάλη θερμότητα εξαέρωσης, χρησιμοποιείται στα ψυγεία και στην παρασκευή πάγου. Είναι δηλητήριο και μπορεί να προκαλέσει, όταν εισπνέεται, ακόμη και θάνατο. Εάν εξεταστεί χημικά η αμμωνία συμπεριφέρεται σαν ασθενής βάση και σαν ήπιο αναγωγικό μέσο. Τις βασικές ιδιότητες που έχει τις οφείλει στην ηλεκτρονική της δομή. Όταν τη θερμάνουμε πολύ διασπάται στα στοιχεία της. Καίγεται στο καθαρό οξυγόνο, όχι στον αέρα, ενώ δε συντελεί στην καύση. Όταν τη θερμάνουμε πολύ σε ρεύμα αέρα και υπάρχει καταλύτης σπογγώδης λευκόχρυσος, μας δίνει μονοξείδιο του αζώτου. Με το χλώριο και το βρώμιο οξειδώνεται προς άζωτο. Η αμμωνία αντιδρά με μέταλλα και με τα μεν αλκάλια σχηματίζει τα αμίδια με άλλα δε μέταλλα σχηματίζει τα νιτρίδια.

Οι χρήσεις της αμμωνίας είναι πολλές. Υδατικό διάλυμα αμμωνίας χρησιμοποιείται σαν αντιδραστήριο στη χημεία, στην ιατρική και για επαλείψεις σε τσιμπήματα εντόμων. Ακόμη για εισπνοές σε περιπτώσεις λιποθυμιών και μέθης σαν αναλγητικό, αλλά και για τον καθαρισμό υφασμάτων, για την παρασκευή λιπασμάτων, στα ψυγεία και για παρασκευή πάγου. Ακόμη για την παρασκευή νιτρικού οξέος και σόδας με την μέθοδο Solvay.

Ελεύθερη στον αέρα βρίσκεται σε ελάχιστα ποσά. Ενωμένη, με τη μορφή αμμωνιακών αλάτων, βρίσκεται στο έδαφος και έχει προέρθει από την αποσύνθεση αζωτούχων οργανικών ουσιών. Έτσι στις περιοχές του Περού βρίσκομε το ορυκτό γουανό, πολύ πλούσιο σε όξινο ανθρακικό αμμώνιο, που προήρθε από την αποσύνθεση των περιττωμάτων θαλάσσιων πουλιών. Στο νερό της βροχής βρίσκουμε επίσης μικρές ποσότητες αμμωνιακών αλάτων.

Στο εργαστήριο μπορούμε να παρασκευάσουμε αμμωνία με τους εξής τρόπους:

  • Να θερμάνουμε μαζί χλωριούχο αμμώνιο με υδροξείδιο ή οξείδιο του ασβεστίου (όλα τα αμμωνιακά άλατα, όταν αντιδρούν με βάσεις, μας δίνουν αμμωνία). Επειδή την ταχύτητα της αντίδρασης την επηρεάζουν πολλοί παράγοντες, έχουμε τις ακόλουθες μεθόδους για την παρασκευή:
  • μέθοδος HΑBER- BOSCH
  • μέθοδος CLΑUDE
  • μέθοδος CΑSΑLE και
  • μέθοδος FΑUSER.
  • Να διασπάσομε τα νιτρίδια με νερό.

Στη βιομηχανία οπωσδήποτε οι τρόποι παρασκευής της αμμωνίας είναι τέτοιοι, ώστε να έχουμε μεγάλη παραγωγή σε μικρότερο διάστημα. Συγκεκριμένα:

  • Με απευθείας ένωση του αζώτου με υδρογόνο.
  • Από τα αμμωνιακά νερά της έκπλυσης του φωταερίου, που παράγεται από την ξηρή απόσταξη των λιθανθράκων. Αυτή η μέθοδος στηρίζεται στο ότι οι λιθάνθρακες περιέχουν μικρή ποσότητα αμμωνίας, αυτή περνά στο φωταέριο και με την έκπλυση διαλύεται στο νερό και έτσι την παίρνουμε εμείς.
  • Από την κυαναμίδη του ασβεστίου, όταν επιδράσει σ' αυτή νερό.


Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)