Γρηγόριος Κωνσταντάς
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γρηγόριος Κωνσταντάς (Μηλιές Πηλίου, 1753 – Μηλιές Πηλίου, 1843) ήταν έλληνας λόγιος ιερέας και σημαντική προσωπικότητα στο προεπαναστατικό κίνημα του νεοελληνικού διαφωτισμού.
Σπούδασε στην Ζαγορά, το Βουκουρέστι, την Βιέννη, την Κωνσταντινούπολη (Σχολή Χάλκης;) και την Παβία της Ιταλίας. Μετά το τέλος των σπουδών του επέστρεψε στην Θεσσαλία και δίδαξε για ένα μικρό διάστημα στα Αμπελάκια. Κατόπιν πήγε στο πατρικό του χωριό, για να συνεργαστεί με τον Άνθιμο Γαζή στην ίδρυση της Σχολής «Ψυχής Άκος» (1817).
Συμμετείχε στα επαναστατικά γεγονότα του 1821 και εκπροσώπησε την περιοχή του στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.
Ήταν υπέρμαχος της δημοτικής σε μια εποχή που ακόμα δεν είχαν καθιερωθεί οι όροι δημοτική και καθαρεύουσα. Μετέφρασε ξένα βιβλία, εξέδωσε έργα του Συνεσίου και του Φιλοθέου και, μαζί με τον συμπατριώτη του Δανιήλ Φιλιππίδη έγραψε σε γλώσσα δημοτική την Γεωγραφία Νεωτερική (Βιέννη, 1791). Παροιμιώδης έχει μείνει η φράση του:
«Ένα έθνος ενόσω αμελεί και καταφρονεί τη φυσική του γλώσσα, αμελεί και καταφρονεί τον ανθρωπισμό του.»
Με τον θάνατό του το 1843, σταμάτησε να λειτουργεί και η Σχολή στις Μηλιές.
[Επεξεργασία] Πηγή
- Β. Σκουβαράς και Κ. Μακρής, Αρχαιολογικός και ιστορικός οδηγός Μαγνησίας. Εκδόσεις Όμηρος, Βόλος 1999, σσ. 66–69.