Πιέρ Ανρύ Κλόστερμαν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Πιέρ Ανρύ Κλόστερμαν (Pierre Henry Clostermann) : 28/02/1921-27/03/2006


Εικόνα:CLO-inJFE.jpg
Ο Κλόστερμαν στο προσωπικό του Tempest με 30 νίκες , Υποσμηναγός της RAF, Φόλκελ , Ολλανδία , Μάρτιος 1945

Γάλλος αεροπόρος και συγγραφέας, ο μεγαλύτερος Γάλλος άσσος του 2ου ΠΠ , με 33 αναγνωρισμένες καταρρίψεις και 22 διακρίσεις . Είναι γνωστός επίσης από τα βιβλία που δημοσίευσε από το πολεμικό του ημερολόγιο με τίτλο ‘Το Μεγάλο Τσίρκο’ ("Le Grand Cirque" sτα γαλλικά και σαν "The Big Show" στα αγγλικά , ) που πούλησε 2.500.000 αντίτυπα καθώς και το παρομοίου περιεχομένου ‘Φλογισμένοι Ουρανοί’ ((“Feu du Ciel”)). Χρημάτισε επί 27 χρόνια στην Γαλλική Βουλή και διαδραμάτισε διπλωματικό ρόλο σε αποστολές διεθνών κρίσεων που αφηγήθηκε στο τελευταίο βιβλίο που συνέγραψε ,‘Η Ιστορία που έζησα’ (“Une histoire vecue”). Ασχολήθηκε επαγγελματικά με την ιδιωτική αεροπλοΐα και τις αεροκατασκευές. Είναι γνωστός στο ελληνικό κοινό σαν η πηγή αναφοράς απ την οποία ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά η δράση του Έλληνα συμπολεμιστή του και άσσου Βασίλειου Βασιλειάδη , απ την αναφορά του θανάτου του στο ‘Το Μεγάλο Τσίρκο’ και τα στοιχεία που προσέφερε από τις αναμνήσεις του γι αυτόν στους Έλληνες ερευνητές, λίγα χρόνια πριν πεθάνει.


Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Νεαρή ηλικία και ένταξη στους Ελεύθερους Γάλλους

Ο Πιέρ Ανρύ Κλόστερμαν , Αλσατικής καταγωγής , γεννήθηκε στην Κουριμπίτα της Βραζιλίας , όπου ο πατέρας του εργαζόταν σαν διπλωμάτης. Σε νεαρή ηλικία είχε την ευκαιρία να ζήσει από κοντά τους πρωτοπόρους Γάλλους πιλότους των υπερατλαντικών πτήσεων Ζαν Μερμόζ και Ζώρζ Γκιγιωμέ (στενούς συνεργάτες του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ ) , μια εμπειρία που του δημιούργησε το πάθος της αεροπορίας. Στα 19 του χρόνια θα βρεθεί στις ΗΠΑ για να σπουδάσει αεροναυπηγός αλλά σύντομα τα νέα απ την πτώση της Γαλλίας και το κίνημα του Ντε Γκώλ με τους Ελεύθερους Γάλλους τον κάνουν να ενταχθεί στην Αγγλική ΡΑΦ (RAF : Royal Air Force) σαν εθελοντής, υπαγόμενος στα σμήνη των Ελευθέρων Γάλλων (FAFL = Forces Aériennes Françaises Libres) . Το 1942 παίρνει το πτυχίο πιλότου της ΡΑΦ και στις αρχές του 1943 υπηρέτησε αρχικά στο σμήνος ‘Αλσατία’ , Σμήνος 341 της ΡΑΦ, που αποτελείτο από Ελεύθερους Γάλλους πιλότους υπό τον διοικητή Σμηναγό Ρενέ Μουσσότ , που είχε διακριθεί στην Μάχη της Αγγλίκας, το 1940. Εντυπωσιάζει σύντομα με την κατάρριψη 2 καταδιωκτικών FW190 και του αναθέτουν τον ρόλο του υποστηρικτή του αρχηγού στην διάταξη του σμήνους. Σε μια στιγμή που το σμήνος αιφνιδιάστηκε από μια δύναμη κάπου 100 γερμανικών καταδιωκτικών ο σχηματισμός των Γάλλων πρακτικά αποσυντέθηκε και ο Μουσσότ σκοτώθηκε με απροστάτευτα τα νώτα του. Η κατηγορία εναντίον του έπεσε βαριά στους ευσυνείδητους ώμους του Κλόστερμαν και παραδεχόμενος την ευθύνη του ζήτησε μετάθεση. Βρέθηκε έτσι στο Σμήνος 601 (City of Glasgow) με διοικητή τον άσσο της μάχης της Αγγλίας Επισμηναγό Αλαν Ντήρ , ο οποίος τον εκτίμησε πολύ και τα αισθήματα έμειναν πάντα αμοιβαία. Το όνομά του εκεί θα γίνει γνωστό ευρύτερα στον αγγλικό τύπο απο μια κατάρριψη γερμανικών βομβαρδιστικών JU88 τα οποία πετούσαν σε μεγάλα ύψη απειλώντας την βάση του στόλου στην Σκωτία. Ο Κλόστερμαν πετάει σε ειδικά διαρυθμισμένα Σπίτφαϊαρ τύπου ΧΙΙ για προσβολές σε τέτοια ύψη κι είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι το όπλο αυτό είναι αποτελεσματικό. Το ίδιο σμήνος , 601, μάλιστα είναι υπεύθυνο για τον σοβαρό τραυματισμό του Ρόμμελ στην Νορμανδία το 1944 και οι πιλότοι που γάζωσαν το αυτοκίνητο της ‘αλεπούς της ερήμου’ ήταν πιλότοι με τους οποίους ο Κλόστερμαν μοιράζονταν το ίδιο κατάλυμα. Στα βιβλία του αφήνει υπόνοιες ότι η επίθεση εκείνη δεν ήταν τυχαία , αλλά ότι επρόκειτο για μια 'εκτέλεση' βασισμένη σε πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών με σκοπό να σκοτώσουν τον Ρόμμελ, του οποίου η παρουσία είχε γίνει γνωστή από υποκλοπές μυνημάτων από τις γερμανικές μονάδες που επισκέπτονταν στη Νορμανδία. Ο Κλόστερμαν και ο πολύ φίλος του και συμπολεμιστής του Ζακ Ρεμλινγκέρ ήταν οι 2 πρώτοι Γάλλοι που ακούμπησαν το πόδι τους στο χώμα της Νορμανδίας την μέρα της απόβασης προσγειώνοντας τα αεροπλάνα τους σε ένα πρόχειρο αεροδρόμιο εκστρατείας.

[Επεξεργασία] Άσσος του πολέμου

Θα ακολουθήσει μια σχετικά σύντομη υπηρεσία στο Σμήνος 241 με το οποίο παίρνει μέρος και σε επιθέσεις εναντίον βάσεων εκτόξευσης ιπταμένων βλημάτων V1.Στα μέσα Σεπτέμβρη 1944 τερματίζει προσωρινά την δράση του στο μέτωπο υποφέροντας από νευρική κόπωση που υπέστη επί 2 χρόνια έντονης δράσης κατά την οποία του είχαν καταλογίσει ήδη 15 καταρρίψεις. Προσωπικά ο στρατηγός Ντε Γκώλ φροντίζει να τοποθετηθεί στο επιτελείο με σκοπό να διασώσει ένα πολύ διάσημο μέλος των Ελευθέρων Γάλλων. Στις 8/04/1945 ζητά όμως να επιστρέψει στο πεδίο της μάχης και με τον βαθμό τώρα του Υποσμηναγού αναλαμβάνει αρχικά την διοίκηση του Σμήνους 3 και λόγω θανάτου ενός άλλου διοικητή τελικά τοποθετείται Μοίραρχος των σμηνών 3 και 122 που πετάει τα νέα ταχύτατα μαχητικά Χώκερ Τέμπεστ με βάση το Φόλκελ στην Ολλανδία. Εκεί γνωρίζει και τον Βασίλειο Βασιλειάδη που πετάει με το Σμήνος 3 και όπου κατά καιρούς μοιράστηκαν το ίδιο αεροπλάνο (κωδικός ΡΑΦ JF-Α , αριθμός νηολογίου EJ755) . Η δράση εκείνη κατά το τέλος του πολέμου είναι και η πιο αιματηρή που θα συναντήσει και όπου θα παραστεί μάρτυρας της αδιάκοπης εξολόθρευσης των περισσοτέρων από τους παλαίμαχους του σμήνους. Ο Βασιλειάδης είναι ένας από αυτούς και σκοτώνεται στις 25/03/1945. Οι αποστολές του εστιάζονται κυρίως στην καταδίωξη των αεριωθουμένων Me262 και την καταστροφή σιδηροδρομικών επικοινωνιών. Μαθαίνει μάλιστα ότι ένας μακρινός του εξάδελφος με το ίδιο όνομα αλλά Γερμανός στην εθνικότητα ,σκοτώθηκε από πιλότους της μοίρας του. Η ανακοίνωση του τέλους του πολέμου στην καντίνα της βάσης του περιγράφεται τραγικά στο βιβλίο του ‘Το Μεγάλο Τσίρκο’ : οι λίγοι που απόμειναν κοιτάνε σιωπηλοί τους τοίχους που γεμίζουν με τις φωτογραφίες των σκοτωμένων συναδέλφων τους χωρίς να νοιώθουν καμιά ιδιαίτερη χαρά. Και κλείνει έτσι το βιβλίο του ο Κλόστερμαν :


Το εξώφυλλο απ το 'Μεγάλο Τσίρκο', πρωτοκυκλοφόρησε το 1948
Το εξώφυλλο απ το 'Μεγάλο Τσίρκο', πρωτοκυκλοφόρησε το 1948

Το Τσίρκο τελείωσε και το κοινό απόμεινε ευχαριστημένο

ήταν πλούσιο το πρόγραμμα μόνο που εδώ τα λιοντάρια φάγαν τον θηριοδαμαστή

Θα τα θυμώμαστε όλα αυτά κάποτε γύρω απ το οικογενειακό τραπέζι

Όταν ολα αυτά θα έχουν πια ξεχαστεί : Τα βεγγαλικά , οι στολές , η μουσική

Στη μέση της πλατείας θα μείνουν μονάχα τα ίχνη απ την μεγάλη τέντα

Μέχρι που θα τα σβύσει κι αυτά η επόμενη βροχή που θά’ρθει

Οι φίλοι μου κι εγώ επιζήσαμε μέσα απ αυτό το Μεγάλο Θέαμα

Κι ευτυχώς ,δίχως να πιάσουμε το νόημα. Αυτή θα είναι κι η μόνη ανταμοιβή μας



Το τέλος του πολέμου τον βρίσκει με 33 καταρρίψεις επιβεβαιωμένες και 5 πιθανές μαζί με ένα πολύ σοβαρό αριθμό καταστροφών επίγειων εγκαταστάσεων (225 φορτηγά , 72 τραίνα , 5 τάνκς). Εικάζεται ωστόσο ότι κάπου 12 απ τις 33 νίκες που χρεώθηκε ήταν στην ουσία καταστροφές αεροπλάνων στο έδαφος και όχι εναέριες καταρρίψεις , αλλά εκείνο τον καιρό η ακρίβεια των αναφορών στην ΡΑΦ ήταν πάντα προβληματική αν και αυτό σήμαινε κατά καιρούς ότι οι καταρρίψεις που βεβαιώνονταν ήταν και μικρότερες ακόμη των πραγματικών

[Επεξεργασία] Μεταπολεμική καριέρα

Επαγγελματικά ασχολείται αρχικά με μια βιομηχανία σιδηροκατασκευών. Ένθερμος οπαδός του Ντε Γκώλ τον ακολουθεί και στην πολιτική ζωή εκλεγόμενος για πρώτη φορά στη Βουλή το 1956 , μια διαδρομή πολιτικού που κράτησε ως το 1969. Το 1957 θα βρεθεί σαν Σμηναγός στην Αλγερία στο Αναγνωριστικό Σμήνος 4/45. Εντούτοις , όπως αργότερα έγινε γνωστό απ το βιβλίο του ‘Η ιστορία που έζησα’, ο Κλόστερμαν βρέθηκε συχνά στο μέτωπο πολλών μεταπολεμικών διπλωματικών κρίσεων όπου εικάζεται απ τον αναγνώστη ότι διαδραμάτισε πιθανόν ρόλο αφανούς απεσταλμένου της Γαλλικής Κυβέρνησης κι ειδικά από τις επαφές που έκανε με πρωταγωνιστικές προσωπικότητες των τότε εξελίξεων. Σε αυτό βοήθησε και η άπταιστη γνώση της Πορτογαλικής , Ισπανικής και Αγγλικής γλώσσας από μέρους του κι ίσως ακόμα και τυχόν εμπορικές σχέσεις του με τις εν λόγω χώρες. Είναι γνωστό ότι στην κρίση της Αλγερίας έγινε στόχος δολοφονικής απόπειρας εκ μέρους των εχθρών του Ντε Γκώλ , στην κρίση που ακολούθησε με το Μαρόκο και τη Γαλλία βρέθηκε να φυγαδεύει την Μαροκινή βασιλική οικογένεια στην Κορσική με την οποία διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις , ήταν σε επαφή με τον στρατιωτικό ηγέτη της Πορτογαλίας στην κρίση της Αγκόλας και στην επανάσταση που έριξε αργότερα την τότε δικτατορία κι ακόμα δίπλα στον αρχηγό της Ισραηλινής δίωξης Εζερ Βάϊζμαν (Ezer Weizman)– φίλο του και άλλοτε εθελοντή της ΡΑΦ επίσης - στον πόλεμο των 6 Ημερών, όπου οι Ισραηλινοί χρησιμοποιούσαν τα γαλλικά Mirage III.

Στις διηγήσεις του δείχνει να ξέρει πολλά περισσότερα απ όσα μαθαίνει το κοινό από τον τύπο και τις συνήθεις κυβερνητικές ανακοινώσεις , πράγμα που ιδεάζει ότι πιθανόν δεν ήταν απλός παρατηρητής. Την πιο σημαντική του παρουσία την βλέπουμε κατά τον πόλεμο των Φώλκλαντς κατά τον οποίο βρέθηκε στην Αργεντινή. Είναι γνωστό ότι η Γαλλία είχε πουλήσει οπλισμό στην Αργεντινή η οποία κατάφερε σημαντικά πλήγματα στον Αγγλικό στόλο κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για τους πιλότους της. Χωρίς να είναι γνωστός ο ακριβής ρόλος του σε εκείνη την σύρραξη , ο ίδιος απέστειλε εξαιρετικά επαινετική επιστολή στον τύπο εκθειάζοντας την αυτοθυσία των Αργεντινών πιλότων καυτηριάζοντας παράλληλα την Αγγλίδα Πρωθυπουργό Θάτσερ σαν την ουσιαστικά υπεύθυνη του πολέμου επειδή επιδίωξε με αυτόν την επανεκλογή της. Καυτηρίασε επίσης και την σωρεία ψευδών ανακοινώσεων από Αγγλικής πλευράς για διαδόσεις για μια τάχα υπερβολική δύναμη των Αργεντινών, με σκοπό να καλύψουν τα σοβαρά σφάλματα στρατηγικής τους που τους οδήγησαν μέχρι και το κατώφλι της ήττας , πράγμα που αποσόβησε η επέμβαση της κυβέρνησης Ρέιγκαν υπέρ της Αγγλίας . Τότε ακολούθησε μια μαζική επίθεση με βαριές κατηγορίες εναντίον του Κλόστερμαν από αγγλικής πλευράς ότι δεν άξιζε τα παράσημά του , ότι οι νίκες του αμφισβητούνται απ την ίδια την ΡΑΦ και τέλος ότι η συμπάθειά του για την Αργεντίνα ήταν αποτέλεσμα του ...έρωτα που διατηρούσε για μια ...Αργεντινή καλλονή ! Ο ίδιος γέλασε με όλα αυτά και εκ των υστέρων πολλά επιβεβαιώθηκαν σαν όντως ιστορικά αναληθή έως και γελοία – ειδικά τα περί της ...καλλονής.

Εξακολούθησε να διατηρεί πάντα τις φιλίες που είχε κάνει με τον πόλεμο και συναντούσε πολλούς από τους παλιούς του συμπολεμιστές από την ΡΑΦ, αλλά και έναν πρώην διάσημο εχθρό του, τον άσσο των στούκας Χάνς – Ούλριχ Ρούντελ (Hans-Ulrich Rudel). Συνέχισε μια μάλλον ζωηρή δράση , παρά την ηλικία του , για την αεροπλοΐα κι ένα διάστημα ήταν ο εκπρόσωπος της αεροκατασκευάστριας εταιρείας Cessna στην Γαλλία. Η υγεία του επιδεινώθηκε μετά το 2000 και τελικά πέθανε τον Μάρτη του 2006 , στην κατοικία του στην Νότιο Γαλλία , κοντά στα Ισπανικά σύνορα , στο Μοντεσκιέ Λεζ Αλμπέρ (Montesquieu-Les-Albères). Ετάφη με τιμές ήρωα στις Βερσαλλίες με την παρουσία του Γάλλου Προέδρου Σιράκ. Η αυθόρμητη πέννα με την οποία έγραφε και το βάθος της συγκίνησης που απορρέουν απ τα γραπτά του μαζί με τις πολεμικές του επιδόσεις τον τοποθετούν σε υψηλή θέση στην λίστα των ‘τέκνων της Γαλλίας’

[Επεξεργασία] Αναφορές