Ψυρή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η πλατεία του Ψυρή.
Η πλατεία του Ψυρή.

Το Ψυρή[1] είναι ιστορική συνοικία της Αθήνας.

Η συνοικία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας και είναι μια εκ των παλαιοτέρων. Το Ψυρή περικλείεται μεταξύ των οδών Ευρυπίδου, Γερανίου, Σοφοκλέους, Αθήνας, Ερμού, Πειραιώς & Αγίων Ασωμάτων. Πρώτη φορά το Ψυρή αναφέρεται στο βιβλίο του Γάλλου ιατρού Σπον με τίτλο «Ταξίδι σε Ιταλία, Δαλματία, Ελλάδα και Ανατολή» το 1678, στο οποιό παρουσιάζεται ως ένα απο τα οκτώ πλατώματα[2] της Αθήνας. Η ετυμολογία της ονομασίας της συνοικίας δεν έχει απόλυτα εξακριβωθεί. Πιθανότατα η λέξη Ψυρή(ς) σημαίνει Ψαριανός και προέρχεται απο τις παλαιότερες ονομασίες της νήσους των Ψαρών[3].

Κατα τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ο λόρδος Βύρων διέμεινε στην οικεία του υποπροξένου της Αγγλίας Θεόδωρου Μακρή, στο σπίτι του οποίου γνώρισε και την Θηρεσία Μακρή, την οποία και ερωτεύτηκε. Εκείνη την εποχή υπήρχε και το αρχοντικό του Κυριάκου Πιττάκη, του μετέπειτα διάσημου αρχαιολόγου για τις ανασκαφές στην Ακρόπολη. Μετά την απελευθέρωση, στην περιοχή εγκατάσταθηκαν διάφορες αρχοντικές οικογένειες όπως αυτή του ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας Ιωάννη Καρατζά. Ένας απο τους διασημότερους κατοίκους του Ψυρή ήταν και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Στην συνοικία κατοίκησε για πάνω απο 20 χρόνια και γι'αυτο του δόθηκε το προσωνύμιο ο «Ερημίτης του Ψυρή».

Απο το 1870 το Ψυρή είχε μετατραπεί σε μια απο τις πιο επικίνδυνες περιοχές της Αθήνας. Αιτία ήταν οι περίφημοι «κουτσαβάκηδες»[4], δηλαδή οι διάφοροι μάγκες που ζούσαν μές στην παρανομία. Οι κουτσαβάκηδες λήστευαν και πολλές φορές δολοφονούσαν εμπόρους με αποτέλεσμα να δημιουργούν μεγάλο φόβο στους περαστικούς. Η αστυνομία σπάνια επανέβαινε αλλά και όταν αυτό γινόταν αποτύχανε. Το σοβαρότερο περιστατικό συνέβη το Πάσχα του 1847 όταν οι κουτσαβάκηδες έκαψαν το σπίτι ενός Άγγλου πολίτη, του Δαυίδ Πατσίφικο[5] γιατί τόλμησε να προσβάλλει το έθιμο της περιφοράς του Επιτάφιου. Στη συνέχεια ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο, με αφορμή αυτή την καταστροφή, το οποίο έμεινε γνωστό με τον τίτλο «Παρκερικά». Τελικά η δράση των κουτσαβάκηδων τελείωσε απότομα τον Δεκέμβριο το 1893, όταν και ο τότε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών-Πειραιώς Δημήτριος Μπαϊρακτάρης αποφάσισε να καθαρίσει την περιοχή απο τα κακοποιά στοιχεία. Μέσα σε ένα μήνα κατάφερε να συλλάβει τους μάγκες της περιοχής και να ανακουφίσει την περιοχή μια για πάντα.

Σήμερα το Ψυρή θεωρείται μια απο τις τουριστικότερες συνοικίες της Αθήνας γι'αυτο και γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη.


[Επεξεργασία] Παραπομπές

  1. Εκτός απο υ γράφεται και με ει. Επίσης γράφεται και με δύο ρ.
  2. Πλατώματα=συνοικίες.
  3. Οι παλιότερες ονομασίες: Ψύρα ή Ψυρίη.
  4. Σύμφωνα με τον Επαμεινώνδα Στασινόπουλο το όνομα έχει προέλθει απο τον Δημήτριο Κουτσαβάκη, δεκανέα του ιππικού επι Όθωνα και διάσημο καβγατζή.
  5. Υπόθεση Πατσίφικο: Ο Πατσίφικο ήταν πρόξενος της Πορτογαλίας στην Αθήνα για την περίοδο 1836-1842 οπότε και καθαιρέθηκε λόγω αυθαιρεσιών. Αργότερα άλλαξε υπηκοότητα και έγινε ισπανός ενώ στη συνέχεια απέκτησε την αγγλική υπηκοότητα

[Επεξεργασία] Πηγές

  • Γιάννης Καιροφύλας, Η ιστορία της συνοικίας του Ψυρή, εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα 2000
  • Επαμεινώνδας Στασινόπουλος, Η Αθήνα του περασμένου αιώνα, Αθήνα 1963
  • Κωνσταντίνος Μπίρης, Αι τοπωνυμίαι της πόλεως και των περιχώρων των Αθηνών, 1971



Δήμοι Πολεοδομικού Συγκροτήματος Αθηνών

Δήμος Αθηναίων

Ανατολικά προάστια: Βύρωνας | Ζωγράφου | Καισαριανή | Υμηττός | Παπάγου

Συνοικίες ανατολικών προαστίων: Ιλίσια

Βόρεια προάστια: Αγία Παρασκευή | Βριλήσσια | Γαλάτσι | Εκάλη | Κηφισιά | Λυκόβρυση | Μαρούσι | Μελίσσια | Μεταμόρφωση | Νέα Ιωνία | Νέα Πεντέλη | | Νέα Φιλαδέλφεια | Ηράκλειο | Νέο Ψυχικό | Παλαιό Ψυχικό | Πεντέλη | Πεύκη | Φιλοθέη | Χαλάνδρι | Χολαργός

Συνοικίες βορείων προαστίων: Αγία Βαρβάρα Χαλανδρίου | Πάτημα | Πολύδροσο | Μορτερό | Καστρί | Πολιτεία | Κεφαλάρι | Νέα Καλλιθέα | Ντράφι | Κοντόπευκο | Νέα Ζωή | Παράδεισος Αμαρουσίου | Παράδεισος Αγ. Παρασκευής | Τσακός | Τούφα-Φραγκοκλησιά | Σίδερα Χαλανδρίου | Αγία Φιλοθέη | Αλσούπολη | Ήλιδα | Νεραντζιώτισσα | Ανάβρυτα | Νέα Λέσβος | Κοκκιναράς | Μεταμόρφωση Χαλανδρίου | Αδάμες | Πανόραμα Κηφισιάς | Πανόραμα Μελισσίων | Ηλιακό Χωριό | Άι-Γιάννης | Πευκάκια Αγ. Παρασκευής

Νότια προάστια: Άγιος Δημήτριος | Άλιμος | Αργυρούπολη | Γλυφάδα | Δάφνη | Ελληνικό | Ηλιούπολη | Καλλιθέα | Νέα Σμύρνη | Παλαιό Φάληρο

Συνοικίες νοτίων προαστίων: Αιξωνή | Αμφιθέα | Αστυνομικά Ηλιούπολης | Ευρυάλη | Τερψιθέα Γλυφάδας | Καλαμάκι

Δυτικά προάστια: Άγιοι Ανάργυροι | Αγία Βαρβάρα | Άγιος Ιωάννης Ρέντης | Αιγάλεω | Ίλιον | Καματερό | Κορυδαλλός | Μοσχάτο | Νέα Χαλκηδόνα | Νίκαια | Πειραιάς | Πέραμα | Περιστέρι | Πετρούπολη | Ταύρος | Χαϊδάρι

Συνοικίες δυτικών Προαστίων: Αγία Κυριακή | Αφαϊα | Κοπρισιά | Πευκάκια Ν. Ιωνίας | Περισσός |

Συνοικίες Δήμου Αθηναίων: Άγιος Αρτέμιος | Άγιος Ελευθέριος | Άγιος Νικόλαος | Άγιος Παντελεήμονας | Ακαδημία | Ακαδημία Πλάτωνος | Ακρόπολη | Αμπελόκηποι (Αθήνα) | Αστεροσκοπείο | Βοτανικός | Γκάζι | Γκύζη | Γουδί | Ελληνορώσων | Εξάρχεια | Θησείο | Ιλίσια | Καλλιμάρμαρο | Κεραμεικός | Κολοκυνθού | Κολωνάκι | Κολωνός | Κουκάκι | Κυψέλη | Λυκαβηττός | Μακρυγιάννη | Μεταξουργείο | Μετς | Μοναστηράκι | Νέα Φιλοθέη | Νεάπολη | Νέος Κόσμος | Ομόνοια | Παγκράτι | Πατήσια | Πεδίον Άρεως | Πετράλωνα | Πλάκα | Πολύγωνο | Ριζούπολη | Ρουφ | Σεπόλια και Ψυρρή