Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και το Ολοκαύτωμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Ολοκαύτωμα (Φάσεις)
Αρχικά στοιχεία
Φυλετική πολιτική · Ευθανασία
Στρατόπεδα συγκέντρωσης (Κατάλογος)
Ιουδαίοι (Εβραίοι)
Ναζιστική Γερμανία, από το 1933 έως το 1939
Τα Πογκρόμ:
Η Νύχτα των Κρυστάλλων (Kristallnacht) ·
Πογκρόμ του Γιασί ·Πογκρόμ του Λβιφ·
Πογκρόμ του Τζεντβάμπνε...
Τα Γκέτο: Βαρσοβία, Λουτζ
Κρακοβία, Τερέζιενσταντ...
Einsatzgruppen (Μονάδες Ειδικής Δράσης):
Μπαμπί Γιάρ, Ρούμπουλα
Πανέριαϊ, Σφαγή της Οδησσού...
Τελική Λύση: Διάσκεψη της Βάνζε
Επιχείρηση Ράινχαρντ
Στρατόπεδα θανάτου: Κέλμνο, Μπέλζεκ
Ζομπίμπορ, Τρεμπλίνκα, Άουσβιτς
Αντίσταση: ZOB · ZZW
Εξέγερση των Γκέτο (Βαρσοβία)
Τέλος του Πολέμου: Πορείες θανάτου
Μπερίχα· Σέριτ χα-Πλετά
Άλλα θύματα
Σλάβοι και Πολωνοί, (A-B Aktion) ·
Αθίγγανοι · Κομμουνιστές ·
Ομοφυλόφιλοι · Μάρτυρες του Ιεχωβά
Τα μέρη που φέρουν ευθύνη
Ναζιστική Γερμανία: Χίτλερ · Άιχμαν
Χίμλερ · SS (Ες-Ες) · Γκεστάπο
Συνεργάτες: Ρουμανία · Κροατία
Ουγγαρία · Γαλλική Κυβέρνηση του Βισί · Σλοβακία
Ιταλία· Ουκρανικά/Λετονικά/Λιθουανικά στοιχεία
Φονξιοναλισμός εναντίον ιντενσιοναλισμού
Δίκες της Νυρεμβέργης · Άλλες δίκες
Επιζήσαντες, θύματα και σωτήρες
Γνωστοί επιζήσαντες · Σωτήρες
Γνωστά θύματα

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έγιναν αντικείμενο σκληρού διωγμού στη Γερμανία μεταξύ των ετών 1933 και 1945.

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Η Ναζιστική αντιμετώπιση

Εξαιτίας του γεγονότος ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι ήταν τότε γνωστοί με το όνομα Ειλικρινείς Σπουδαστές της Γραφής (Έρνστε Μπιμπελφόρσερ, στα γερμανικά Ernste Bibelforscher), δεν απέδιδαν αφοσίωση στο Ναζιστικό κόμμα, και αρνούνταν να υπηρετήσουν στο στρατό, κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος θέτονταν υπό κράτηση, στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή φυλακίζονταν. Σε αντίθεση με τους Εβραίους και τους Τσιγγάνους που διώκονταν για φυλετικούς λόγους, οι περίπου 25.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά διώκονταν λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων[1], που λιγότερο ενδιέφεραν τους Ναζί ως θρησκευτικές απόψεις [2] και περισσότερο ως πράξεις «προδοσίας»[3].

Η καλή διαγωγή και το ειρηνόφιλο φρόνημα των Μαρτύρων του Ιεχωβά μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης είχε σε αρκετές περιπτώσεις το αποτέλεσμα να τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης, καθώς διαλέγονταν για "ελαφρύτερες" εργασίες σε θέσεις χαμηλής επίβλεψης[4], κυρίως επειδή εργάζονταν σκληρά, χωρίς να απαιτείται η φρούρηση τους, αφού επέλεγαν τη στάση αυτή ως υπακοή στα πιστεύω τους. Ειδικά οι γυναίκες, πολλές φορές επιλέγονταν ως εργάτριες στις φάρμες ή ως οικιακές βοηθοί και κουβερνάντες στα σπίτια των Ες-Ες, αν και αρνούνταν εργασίες όπως για παράδειγμα το πλύσιμο των στολών, επειδή αποτελούσαν πολεμικό υλικό[5].

Η Ναζιστική κυβέρνηση έδωσε στους κρατούμενους Μάρτυρες του Ιεχωβά την επιλογή να αποκηρύξουν την πίστη τους ως «εσφαλμένες διδασκαλίες», να υποταχθούν στην κρατική εξουσία και να υπηρετήσουν στο στρατό ώστε να αφεθούν ελεύθεροι. Στη Ναζιστική περίοδο, περίπου 10.000 Μάρτυρες, κυρίως γερμανικής καταγωγής, φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου είχαν στα ρούχα τους το διακριτικό μωβ τρίγωνο και υπολογίζεται ότι περίπου 2.500 έως 5.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά πέθαναν σε στρατόπεδα ή φυλακές. Περισσότεροι από 200 άντρες δικάστηκαν από το Γερμανικό Πολεμικό Δικαστήριο και εκτελέστηκαν επειδή αρνήθηκαν τη στρατιωτική υπηρεσία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και Μάρτυρες του Ιεχωβά που προέρχονταν από την Αυστρία, την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία, την Ολλανδία, τη Γαλλία και από άλλες χώρες.

Ύλη για μελέτη της Αγίας Γραφής σε χαρτί το οποίο τυλιγόταν, ζυμωνόταν μέσα σε κουλουράκια και περνούσε μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. (Πηγή: Αναμνηστικό Μουσείο Ολοκαυτώματος Η.Π.Α.)
Ύλη για μελέτη της Αγίας Γραφής σε χαρτί το οποίο τυλιγόταν, ζυμωνόταν μέσα σε κουλουράκια και περνούσε μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. (Πηγή: Αναμνηστικό Μουσείο Ολοκαυτώματος Η.Π.Α.)

Ήδη από το 1921, πολιτικές και θρησκευτικές ομάδες κατηγόρησαν του Μάρτυρες ότι συνδέονταν με τους Εβραίους σε ανατρεπτικές πολιτικές δραστηριότητες. Οι Σπουδαστές της Γραφής στιγματίστηκαν ως επικίνδυνα μπολσεβικικά «εβραϊκά σκουλήκια». Σε απάντηση, στις 15 Απριλίου 1930, η γερμανική έκδοση του Χρυσού Αιώνα (πρόδρομος του Ξύπνα!) δήλωνε: «Δεν έχουμε κανένα λόγο να θεωρήσουμε προσβολή αυτή την ψεύτικη κατηγορία —διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Εβραίος είναι, αν μη τι άλλο, εξίσου πολύτιμος ως άτομο με έναν κατ’ όνομα Χριστιανό· αλλά απορρίπτουμε την παραπάνω αναλήθεια αυτής της εκκλησιαστικής φυλλάδας επειδή έχει στόχο να μειώσει το έργο μας, λες και αυτό γίνεται, όχι για χάρη του Ευαγγελίου, αλλά για τους Εβραίους». Ο Ελβετός θεολόγος Καρλ Μπαρθ (Karl Barth) αργότερα έγραψε: «Η κατηγορία ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά συνδέονται με τους κομμουνιστές μπορεί να αποδοθεί μόνο σε ακούσια ή και σκόπιμη παρανόηση».

Πίνακας με τα διακριτικά σήματα των κρατουμένων στα Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εμφανίζονται στην τέταρτη στήλη "Bibelforscher" (Σπουδαστές της Γραφής).
Πίνακας με τα διακριτικά σήματα των κρατουμένων στα Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εμφανίζονται στην τέταρτη στήλη "Bibelforscher" (Σπουδαστές της Γραφής).

Παρά την εμφανή εχθρότητα του Χιτλερικού καθεστώτος, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά οργάνωσαν μία συνέλευση στο Βερολίνο στις 25 Ιουνίου του 1933. Περίπου 7.000 άτομα συγκεντρώθηκαν. Οι Μάρτυρες έκαναν δημόσια γνωστές τις προθέσεις τους μέσω μιας «Διακήρυξης»[6]:

«Η οργάνωσή μας δεν είναι με κανέναν τρόπο πολιτική. Εμείς εμμένουμε μόνο στο να διδάσκουμε το Λόγο του Ιεχωβά Θεού στους ανθρώπους».

Το 1934, σε ένα κείμενο που συντάχθηκε προκειμένου να διευκρινίσουν την ουδέτερη στάση τους, δήλωσαν προς τον Χίτλερ μεταξύ άλλων τα εξής:

«Δεν έχουμε κανένα ενδιαφέρον για τις πολιτικές υποθέσεις, αλλά είμαστε ολόκαρδα αφοσιωμένοι στη βασιλεία του Θεού την υπό τον Χριστό τον Βασιλιά του. Δεν θα βλάψουμε ούτε θα ζημιώσουμε κανέναν. Θα ήταν χαρά μας να ζούμε ειρηνικά και να κάνουμε το καλό σε όλους τους ανθρώπους όταν μας δίνεται η ευκαιρία».

Μετά από ένα εντονότερο κύμα διωγμού αυτής της ομάδας, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εξέδωσαν παγκόσμια μια κοινή απόφαση το 1936 καταδικάζοντας έντονα και πάλι το Ναζιστικό καθεστώς.

Καθώς μεγάλωνε η ένταση με την οποία διώκονταν οι Εβραίοι, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά συμπαραστάθηκαν στους διωκόμενους Εβραίους. Αγνοούσαν το μποϊκοτάζ που επιβαλλόταν σε βάρος των Εβραϊκών καταστημάτων και παρείχαν τροφή και τις απαραίτητες προμήθειες καθώς έσφιγγαν τα μέτρα οικονομικού αποκλεισμού των Εβραίων της Γερμανίας. Ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες διακήρυτταν δημόσια την αντίθεσή τους για την απάνθρωπη μεταχείριση των Εβραίων πολιτών από το Τρίτο Ράιχ[7].

Παρά τη βίαιη καταστολή από το Ναζιστικό καθεστώς, το 2006 οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γερμανία αριθμούσαν περίπου 164.000 ενεργά μέλη και το θρησκευτικό σωματείο που χρησιμοποιούν είναι αναγνωρισμένο ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

Η πρώτη εκτέλεση αντιρρησία συνείδησης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, του 29χρονου Αουγκούστ Ντίκμαν (August Dickmann, στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Σάξενχαουζεν, υπό τις εντολές του Χάινριχ Χίμλερ. Δημοσίευμα της εφημερίδας The New York Times της 17ης Σεπτεμβρίου 1939.
Η πρώτη εκτέλεση αντιρρησία συνείδησης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, του 29χρονου Αουγκούστ Ντίκμαν (August Dickmann, στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Σάξενχαουζεν, υπό τις εντολές του Χάινριχ Χίμλερ. Δημοσίευμα της εφημερίδας The New York Times της 17ης Σεπτεμβρίου 1939.

[Επεξεργασία] Αντιμετώπιση σε άλλες χώρες

Στη διάρκεια εκείνης της χρονικής περιόδου αυτή η ομάδα ήταν αντικείμενο διωγμού επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές άλλες χώρες για παρόμοιους λόγους, κυρίως επειδή αρνούνταν να υπηρετήσουν στο στρατό ή να συνδράμουν σε πολεμικές ενέργειες. Στον Καναδά στη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τέθηκαν υπό περιορισμό σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μαζί με πολιτικούς αντιφρονούντες και άτομα ιαπωνικής και κινεζικής καταγωγής. Στις Η.Π.Α., το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε μια σειρά από κεφαλαιώδους σημασίας δικαστικές αποφάσεις της Πρώτης Τροπολογίας, οι οποίες επιβεβαίωναν το δικαίωμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά να απαλλάσσονται από στρατιωτική υπηρεσία και την απαγγελία του αμερικανικού Όρκου Αφοσίωσης.

Στην Ελλάδα, την ίδια περίοδο, λόγω της εισβολής των Γερμανικών δυνάμεων και των συμμάχων τους, κηρύχτηκε στρατιωτικός νόμος. Πολλοί από τους 225 ενεργούς Μάρτυρες του Ιεχωβά τότε, αντιμετώπισαν στρατοδικεία ως αντιρρησίες συνείδησης λόγω της ουδέτερης στάσης τους όσον αφορά πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα. Μερικοί καταδικάστηκαν σε ποινές που κυμαίνονταν από 7 μέχρι 20 έτη φυλάκισης ενώ άλλοι καταδικάστηκαν σε ισόβια φυλάκιση. Ο διωγμός αυτής της ομάδας που ξεκίνησε τότε συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση και για τις επόμενες δύο δεκαετίες.

[Επεξεργασία] Δήλωση εξαναγκασμού των Ες-Ες για αποκήρυξη των πιστεύω

Ακολουθεί η μετάφραση της Δήλωσης που χρησιμοποιούσαν τα μέλη των Ες-Ες για να αναγκάσουν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά να αποκηρύξουν τα πιστεύω τους[8].



Στρατόπεδο συγκέντρωσης .......................................
Τμήμα ΙΙ

Δ Η Λ Ω Σ Η

Εγώ, ο/η ...................................................
γεννημένος/η στις ..................................................
στην .......................................................
κάνω με το παρόν έγγραφο την ακόλουθη δήλωση:

  1. Έχω αντιληφθεί ότι ο Διεθνής Σύλλογος Σπουδαστών της Γραφής διαδίδει εσφαλμένες διδασκαλίες και υπό το ένδυμα της θρησκείας επιδιώκει εχθρικούς προς το κράτος σκοπούς.
  2. Για αυτόν το λόγο, εγκατέλειψα ολοκληρωτικά την οργάνωση και απελευθερώθηκα εντελώς από τις διδασκαλίες αυτής της αίρεσης.
  3. Με το παρόν έγγραφο βεβαιώνω ότι δεν πρόκειται ποτέ να ξαναπάρω μέρος στη δράση του Διεθνούς Συλλόγου Σπουδαστών της Γραφής. Θα αναφέρω στις αρχές αμέσως οποιουσδήποτε με πλησιάσουν κηρύττοντας τις διδασκαλίες των Σπουδαστών της Γραφής ή με οποιονδήποτε τρόπο αποκαλύψουν την ιδιότητά τους ως τέτοιων. Όλα τα έντυπα από τους Σπουδαστές της Γραφής τα οποία τυχόν σταλούν στη διεύθυνσή μου θα τα παραδώσω αμέσως στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα.
  4. Θα σέβομαι στο εξής τους νόμους του κράτους και, ιδιαίτερα σε περίπτωση πολέμου, θα υπερασπιστώ με το όπλο στο χέρι τη μητέρα πατρίδα και θα ενταχθώ πλήρως στο κοινωνικό σύνολο.
  5. Έχω πληροφορηθεί ότι, στην περίπτωση που θα ενεργήσω αντίθετα με τη δήλωση που κάνω σήμερα, θα τεθώ αμέσως υπό προστατευτική κράτηση.

.................................., Ημερομηνία ................
...........................................................
Υπογραφή


[Επεξεργασία] Υποσημειώσεις

  1. «Η περισσότερο διωκόμενη αίρεση μεταξύ όλων των Χριστιανικών θρησκευμάτων, και η οποία έγινε αποδέκτης σχεδόν παρόμοιας σκληρότητας με τους Εβραίους, ήταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά (Bibelforscher). Λίγα έχουν γραφτεί σχετικά με αυτή την ομάδα που αντιστάθηκε, αλλά αναφορικά με την ηρωική σταθερότητά τους ως προς τις πεποιθήσεις τους και την μαρτυρική αντίστασή τους οι Γερμανοί Bibelforscher κατέχουν μια ιδιαίτερα αξιότιμη θέση στην ιστορία του γερμανικού Zivilcourage (κοινωνικού θάρρους)». Modern Germany—Its History and Civilization, Koppel Shub Pinson, Prospect Heights Illinois: Waveland Press, 1966/1989, ISBN 0881334340.
  2. Ο Ρούντολφ Ες στην αυτοβιογραφία του αναφέρει: «Οι μελετητές της Βίβλου, άντρες και γυναίκες, ήταν στην καθημερινή ζωή ήσυχοι, εργατικοί και εύκολοι στη συμβίωση με τους ανθρώπους, πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν τους άλλους. [...] Προπολεμικά περνούσαν τον καιρό τους με προσευχές δεήσεις και συναθροίσεις. Ήταν αβλαβείς και ακίνδυνοι για το κράτος. [..] Θεωρούσα τους μελετητές της Βίβλου φτωχούς τρελούς, που ήταν με τον τρόπο τους ευτυχισμένοι». (Rudolf Hoess Αυτοβιογραφία, σελ. 73, 131, 132, εκδ. Νεφέλη, 1995).
  3. Carol Rittner, John K. Roth, Different Voices: Women and the Holocaust, Paragon Press, 1993, σελ. 229: "The Witnesses' pacifism led to their refusal to tend rabbits, whose fur was used in military clothing, resulting in the execution of several women for treason.", βλ. και Perry Broad, Johann Paul Kremer, Auschwitz Seen by the SS, Interpress Publishers, 1991, σελ. 77
  4. Carol Rittner, John K. Roth, Different Voices: Women and the Holocaust, Paragon Press, 1993, σελ. 229: "Contemptuously nicknamed "Bifos, Bible-Bees, and Bible-Worms" by their SS tormentors, the Witnesses earned a reluctant and secret respect, which occasionally resulted in lighter work assignments as domestic servants in SS homes."
  5. «Χτυπητή αντίθεση —εξαιρετικά επιτυχή— αποτελούσαν οι μελετήτριες της Βίβλου, οι αποκαλούμενες "βιβλικές μέλισσες" ή "βιβλικοί σκόροι". Δυστυχώς ήταν λίγες. Παρά την περισσότερο ή λιγότερο φανατική τους φύση, ήταν πολύ επιθυμητά στοιχεία. Εργάζονταν σε σπίτια που είχαν πολλά παιδιά, στη λέσχη των αξιωματικών των SS και κατά βάση σε αγροτικά νοικοκυριά, όπως π.χ. στα πτηνοτροφεία του Χάρμενζ και σε διάφορα αγροκτήματα. Δεν ήταν αναγκαία η επιτήρησή τους, δεν χρειάζονταν φυλάκια. Εργάζονταν με επιμέλεια και προθυμία, γιατί αυτή ήταν η εντολή του Ιεχωβά. Ήταν κυρίως Γερμανίδες σε προχωρημένη ηλικία, υπήρχαν όμως και μερικές νεαρές Ολλανδέζες. Δυο ηλικιωμένες γυναίκες εργάζονταν στο οικογενειακό μου νοικοκυριό επί τρία σχεδόν χρόνια. Η σύζυγός μου έλεγε πολλές φορές ότι δεν θα μπορούσε ούτε και η ίδια να φροντίζει για όλα καλύτερα από ό,τι αυτές οι δυο μελετήτριες της Βίβλου. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η φροντίδα τους για τα παιδιά, μεγάλα και μικρά. Τα παιδιά μας είχαν δεθεί μαζί τους σαν να ήταν μέλη της οικογένειας. Αρχικά είχαμε φοβηθεί ότι θα ήθελαν να προσηλυτίσουν τα παιδιά στον Ιεχωβά, αποδείχθηκε όμως πως δεν έκαναν κάτι τέτοιο. Δεν μίλησαν ποτέ στα παιδιά για θρησκευτικά θέματα. Ήταν περίεργο, αν ληφθεί υπόψη ο φανατικός τους χαρακτήρας. [...] Μια απ' αυτές εργαζόταν σε έναν αξιωματικό των SS και τον κοίταζε στα μάτια για να μαντέψει τις επιθυμίες του. Αρνιόταν όμως, για λόγους αρχής, να καθαρίσει τη στρατιωτική του στολή, το πηλήκιο, τα παπούτσια, καθετί που είχε σχέση με το στρατό. Δεν δεχόταν ούτε και να ακουμπήσει τα αντικείμενα αυτά». (Rudolf Hoess Αυτοβιογραφία, σελ. 130, 131, εκδ. Νεφέλη, 1995).
  6. Η δημοσιευμένη επιστολή μπορεί να βρεθεί στα αγγλικά και στην επίσημη ιστοσελίδα του Αναμνηστικού Μουσείου Ολοκαυτώματος των Η.Π.Α..
  7. Βλέπε τα σχόλια σχετικά με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής διακυβέρνησης από τον καθηγητή Χένρι Χούτενμπαχ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
  8. Βλέπε επίσης Μάρτυρες του Ιεχωβά—Διαγγελείς της Βασιλείας του Θεού (1993), Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά, σελ. 661. Πρωτότυπο. Επίσης το αγγλικό κείμενο βρίσκεται και στην επίσημη ιστοσελίδα του Αναμνηστικού Μουσείου Ολοκαυτώματος των Η.Π.Α.

[Επεξεργασία] Βλέπε επίσης

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι


[Επεξεργασία] Πρόσθετη βιβλιογραφία

  • Ρούντολφ Ες, Αυτοβιογραφία, Εκδόσεις Νεφέλη, 1995, ISBN 9602112301.
  • Dachau and the Nazi Terror II, 1933-1945 Studies and Reports, Comite International de Dachau, Brussels, 2002, ISBN 3980858715.
  • Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά—Διαγγελείς της Βασιλείας του Θεού, 1993, Β. & Φ. Ε. Σκοπιά.
  • Facing the Lion - Memoirs of a Young Girl in Nazi Europe, Simone Arnold Liebster, ISBN 0967936659.