Λυκάων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στην ελληνική μυθολογία το όνομα Λυκάων ή Λυκάονας φέρουν τα εξής δύο πρόσωπα:
[Επεξεργασία] 1) Λυκάων της Αρκαδίας
Ο Λυκάων ήταν γιος του Πελασγού και της Μελίβοιας (ή της νύμφης Κυλλήνης), και υπήρξε ο πρώτος (μυθικός) βασιλιάς της Αρκαδίας. Ο Λυκάων με διάφορες γυναίκες απέκτησαν 50 γιούς. Ειδικότερα, ήταν πατέρας του Οινώτρου και της Καλλιστώς, της οποίας κατά μία εκδοχή ανέθρεψε τον γιο, τον Αρκά.
Ο Λυκάων αναφέρεται ως ικανότατος, ευσεβής και δίκαιος βασιλιάς, ενώ οι γιοί του ως επώνυμοι ήρωες και ιδρυτές πόλεων. Ωστόσο, αυτός και οι γιοί του ασέβησαν προς τον Δία όταν τους επισκέφθηκε, δίνοντάς του να φάει ανθρώπινο κρέας για να διαπιστώσουν την παντογνωσία του. Ο θεός έσπρωξε μακριά του το πιάτο με αηδία και είτε σκότωσε τον βασιλιά και τους γιούς του με τον κεραυνό του, είτε τους μεταμόρφωσε σε λύκους (Απολλόδωρος ΙΙΙ 8, Οβιδίου Μεταμορφώσεις I 198). Κάποιοι φθάνουν να πουν ότι ο Λυκάων έσφαξε και προσέφερε τον ίδιο τον γιο του, τον Νύκτιμο (Κλήμης Αλεξανδρείας: Προτρεπτικός ΙΙ 36, Νόννος: Διονυσ. XVIII 20, Αρνόβιος IV 24). Αλλά σύμφωνα με αντίθετη εκδοχή ο Νύκτιμος ήταν ο μόνος γιος που επέζησε και διαδέχθηκε τον πατέρα του στον θρόνο.
Κατά την παραλλαγή του Παυσανία (VIII 2), ο Λυκάονας θυσίασε ένα βρέφος στον Δία επί του βωμού στο Λύκαιο όρος, και αμέσως μετά μεταμορφώθηκε σε λύκο. Αυτό συνδέεται με τον θρύλο ότι ένας άνθρωπος γινόταν λύκος κάθε χρόνο στην ετήσια θυσία προς τον Λύκαιο Δία, αλλά ξαναγινόταν άνθρωπος αν δεν έτρωγε ανθρώπινη σάρκα επί δέκα χρόνια. Ο μύθος έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Κατά τον Weizsäcker, ο Λυκάων αντιστοιχεί σε προελληνικό θεό στον οποίο προσφέρονταν ανθρωποθυσίες και ο οποίος έφερε προελληνικό όνομα παρόμοιο με του λύκου, από όπου και η ιστορία της μεταμορφώσεώς του σε λύκο. Η λατρεία του αντικαταστάθηκε από εκείνη του ελληνικού Διός και στη συνέχεια ο Λυκάων ήταν κάτι σαν κακό πνεύμα που είχε προσβάλει τη νέα θεότητα σερβίροντάς της ανθρώπινο κρέας. Ο Robertson Smith θεωρεί τις θυσίες προς τον Λύκαιο Δία στην Αρκαδία καννιβαλικές εορτές μιας φυλής που είχε τον λύκο ως τοτέμ της. Ο Usener κ.ά. ταυτίζουν τον Λυκάονα με τον Λύκαιο Δία ως θεό του φωτός, που σφάζει τον γιο του Νύκτιμο (το σκοτάδι της νύχτας) ή που τον διαδέχεται ο γιος του, μία μεταφορά για την αιώνια διαδοχή ημέρας και νύκτας.
Στον Λυκάονα αποδίδονται:
- Η ίδρυση της αρχαιότερης πόλεως της Αρκαδίας
- Ο πρώτος πολιτισμός της Αρκαδίας
- Η αρχαιότερη αίρεση, αυτή του Λυκαίου Διός
Τον μύθο του Λυκάονα δραματοποίησε ο Ξενοκλής σε ομώνυμη τραγωδία του.
[Επεξεργασία] 2) Λυκάων ο Τρώας
Ο δεύτερος Λυκάονας ήταν γιος του Πριάμου και της Λαοθόης, αδελφός του Πολυδώρου. Στον Τρωικό Πόλεμο, ο Λυκάων αιχμαλωτίσθηκε από τον Αχιλλέα καθώς έκοβε κλαδιά στο περιβόλι του Πριάμου. Ο Αχιλλέας τον πούλησε ως δούλο στον Ευναίο από τη Λήμνο, αλλά ο Ηετίων ο Ίμβριος τον εξαγόρασε και τον βοήθησε να επιστρέψει κρυφά στην Τροία. Μόλις 12 μέρες αργότερα όμως αντιμετώπισε τον Αχιλλέα στη μάχη, κατά την οργή του μετά τον θάνατο του Πατρόκλου. Ο Λυκάων έπιασε τα γόνατα του οργισμένου Αχιλλέως και τον ικέτευσε για έλεος στη μνήμη της ευγενικής φύσεως του Πατρόκλου, είτε με αντάλλαγμα λύτρα. Ωστόσο, κανένα επιχείρημα δεν μετέπεισε τον Αχιλλέα, που έσφαξε τον Λυκάονα χωρίς έλεος (Ιλιάδα Φ 35-155). Ο Λυκάονας είχε δύο γιους, τον Πάνδαρο και τον Ιάπυγα.
Ο Λυκάων ο Τρώας έδωσε το όνομά του στον αστεροειδή 4792 Λυκάων (4792 Lykaon) της Τρωικής Ομάδας.
[Επεξεργασία] Δείτε επίσης
- Λυκάνθρωποι
- Λυκαονία