Χωροταξία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ουδετερότητα αυτού του άρθρου αμφισβητείται.
Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του άρθρου.

Η χωροταξία (γαλλικά: Aménagement du Territoire, γερμανικά: Raumordnung), είναι μια διαδικασία επέμβασης του πολιτικού στοιχείου στις διάφορες βαθμίδες ενός κοινωνικού σχηματισμού που έχει ως στόχο να ρυθμίσει τις αντιθέσεις στο χώρο και να εξασφαλίσει την αναπαραγωγή του συστήματος εξουσίας και του κυρίαρχου τρόπoυ παραγωγής .

Ο όρος εμφανίστηκε μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και προήλθε από την απαίτηση εξισορρόπησης των ολοένα αυξανόμενων αναγκών της κοινωνίας και του ατόμου με τα δεδομένα του υπάρχοντος χώρου. Ως όρος είναι αρκετά αφηρημένος γι’ αυτό και έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς αρκετοί διαφορετικοί ορισμοί ανάλογα με τη σημασία που δίνεται στον τεχνοκρατικό ή κοινωνικό της χαρακτήρα.

Σε συνάρτηση με τον Σχεδιασμό ή Προγραμματισμό (Planification) η χωροταξία, ορίζεται ως η επιστήμη που έχει αντικείμενό της την κατανομή, διάρθρωση και ανάπτυξη των φυσικών πόρων, των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και δημογραφικών δεδομένων, δραστηριοτήτων και λειτουργιών και την εφαρμογή των προγραμμάτων Ανάπτυξης στο δεδομένο χώρο. Η χωροταξία δηλαδή συμπίπτει με το Φυσικό σχεδιασμό αν εξαιρεθεί η κοινωνικοοικονομική βάση της. Μια τέτοια εξαίρεση είναι ανεπίτρεπτη αφού η χωροταξία θέτει ως γενικό στόχο την κατασκευή της αυριανής κοινωνίας. Ακριβώς επειδή η χωροταξία διαμορφώνει το παρόν και προγραμματίζει το μέλλον, εντάσσεται στους πρωταρχικούς σκοπούς του σύγχρονου κοινωνικού κράτους.

Έτσι πέρα από την ευρεία αυτή αντίληψη της χωροταξίας, δηλαδή της εναρμόνισης του δεδομένου χώρου (φυσικού περιβάλλοντος) και του κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι, υπάρχει και μια άλλη διεθνής αντίληψη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση την αντιμετωπίζει ως μια από τις μεθόδους για την χάραξη πολιτικής πάνω στην προετοιμασία της αυριανής κοινωνίας.

[Επεξεργασία] Χωροταξική πολιτική

Χωροταξική πολιτική θεωρείται το σύνολο της κρατικής δραστηριότητας που αποβλέπει στην πραγμάτωση της επιδιωκόμενης διαρρύθμισης του εθνικού χώρου. Η χωροταξική πολιτική είναι στενά συνδεδεμένη με το χωροταξικό δίκαιο και τους κανόνες του οι οποίοι έχουν ως σκοπό να διευκολύνουν την πρώτη προσδιορίζοντας νομικά εργαλεία για την άσκησή της. Κύριος στόχος της χωροταξικής πολιτικής είναι ο συντονισμός όλων των ενεργειών που επιδρούν στο χώρο και προέρχονται από τους φορείς άσκησής της όπως το κράτος και οι Ο.Τ.Α από τη μια και τους ιδιώτες από την άλλη, στους οποίους μάλιστα απευθύνεται και τους οποίους επηρεάζει άμεσα η πολιτική αυτή. Έτσι, η χωροταξική πολιτική συντονίζοντας με τα μέσα που της παρέχει το χωροταξικό δίκαιο τις κρατικές παρεμβάσεις και την ιδιωτική δραστηριότητα στα πεδία της πολεοδομίας, της περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης, της αγροτικής πολιτικής, της διαμόρφωσης και επέκτασης των συγκοινωνιακών δικτύων, της προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος ουσιαστικά διαμορφώνει το ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον και ενσωματώνει τις αναγκαίες δράσεις για μια βιώσιμη-ολοκληρωμένη ανάπτυξη.

[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία

  • Αραβαντινού Αθαν., Πολεοδομικός σχεδιασμός, για μια βιώσιμη ανάπτυξη του αστικού χώρου, Συμμετρία, Αθήνα 1997
  • Internationale Sittuationiste, 1958-1969, Χωροταξία, Εκδ. Άκμων, Αθήνα 1979
  • Σκουρή Βασ., Χωροταξικό και Πολεοδομικό Δίκαιο, Β΄ Έκδοση, Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη 1991.
  • ΥΠΕΧΩΔΕ, Έκθεση-Εισήγηση για το Γενικό πλαίσιο του Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, Εποπτεία: Ηλίας Μπεριάτος, ΓΓ ΥΠΕΧΩΔΕ. Συντονισμός: Χρίστος Ζαμπέλης, προϊστάμενος Δ/νσης Χωροταξίας, Ιανουάριος 2000
  • Χριστοφιλόπουλου Δημ. Γ. Αστικός και Χωροταξικός Σχεδιασμός-Προγραμματισμός. Εκδ. Αφοι Σάκκουλα, Αθήνα 1990
  • Χριστοφιλόπουλου Δημ. Γ., Χωροταξία-Πολεοδομία, Β΄, Θεσμοί, Εκδ. Αφοι Σάκκουλα, Αθήνα 1984