Φίλιππος της Βουργουνδίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Φίλιππος ο Καλός (1396 - 1467), δούκας της Βουργουνδίας (1419 - 1467), κόμης του Αρτουά και της Φλάνδρας.

Φίλιππος ο Καλός της Βουργουνδίας
Φίλιππος ο Καλός της Βουργουνδίας

Μέλος του κλάδου των Βαλουά της Καπετικής δυναστείας επι της ηγεμονίας του το δουκάτο της Βουργουνδίας έφτασε στα μεγαλύτερα σημεία ευημερίας, οικονομικής άνθησης, ανάπτυξης των τεχνών και των πολιτισμών. Εναλλασόταν στην συμμαχία του μεταξύ των Άγγλων και των Γάλλων στις προσπάθειες του να ισχυροποιήσει την θέση του. Γιός και διάδοχος του Ιωάννη του ισχυρού και της Μαργαρίτας της Βαυαρίας, παντρεύτηκε (1409) την Μιχαέλα των Βαλουά (1395 - 1422) κόρη του Καρόλου Στ' της Γαλλίας και της Ισαβέλλας της Βαυαρίας. Στην συνέχεια μετά τον πρόωρο θάνατο της παντρεύτηκε την Μπόννη του Αρτουά (1393 - 1425) κόρη του Φιλίππου του Αρτουά κόμη του Έ, και χήρα του θείου του Φιλίππου Β', κόμη του Νεβέρ. Τελικά με τον τρίτο του γάμο (1430) με την Ισαβέλλα της Πορτογαλίας (1397 - 1471) κόρη του βασιλιά της Πορτογαλίας Ιωάννη Α' του μέγα και της Φιλιππίνης του Λάνκαστερ. Έκαναν τρία παιδιά εκ των οποίων τα δύο πέθαναν σε βρεφική ηλικία και επέζησε ο διάδοχος του Κάρολος του Καρολάι ή Κάρολος ο ισχυρός. Είχε άλλα 18 εξώγαμα παιδιά και 32 ερωμένες.


[Επεξεργασία] Μετατροπή της Βουργουνδίας σε ισχυρή δύναμη

Ο Φίλιππος έγινε δούκας της Βουργουνδίας, κόμης της Φλάνδρας και Αρτουά μετά την δολοφονία του πατέρα του (1419). Ο Φίλιππος κατηγόρησε τον Κάρολο δελφίνο της Γαλλίας και γαμπρό του οτι σχεδίαζε την δολοφονία του πατέρα του στο Μοντερέ. Συμμάχησε με την συνθήκη του Τρού (1420) με τον Ερρίκο Ε' της Αγγλίας, με την συμμαχία να παγιώνεται (1423) με τον γάμο της αδελφής του Άννας με τον Ιωάννη δούκα του Μπέντφορντ. Τα στρατεύματα του Φίλιππου (1430) συνέλαβαν την Ιωάννα της Λωραίνης την παρέδωσαν στους Άγγλους, και οι Άγγλοι με την σειρά τους την έκαψαν σάν αιρετική στο Ρουέν. Η συμμαχία του Φιλίππου με τους Άγγλους έσπασε όταν ο Φίλιππος επιτέθηκε στο Καλαί (1435) και αναγνώρισε τον Κάρολο Ζ' βασιλιά της Γαλλίας. Η συμμαχία του με τον Κάρολο έσπασε (1440) όταν υποστήριξε επανάσταση ευγενών. Ο Φίλιππος υπέγραψε την συνθήκη του Αρράς που ανακαλούσε την συνθήκη του Τρού. Ενσωμάτωσε το Ναμούρ στην Βουργουνδική επικράτεια (1429), το Αινώ και την Ολλανδία (1432), κληρονόμησε το δουκάτο της Βραβάντης (1430), και αγόρασε το δουκάτο του Λουξεμβούργου απο την Ελισσάβετ της Βοημίας (1443) δούκισσα του Λουξεμβούργου. Κατηύθυνε τις προσπάθειες ώστε ο νόθος γιός του Δαυίδ επίσκοπος Ουτρέχτης (1456). Αυτοαποκαλέστηκε "μέγας δούκας της Δύσης" αλλά τελικά αναγκάστηκε να παραδώσει μερικές απο τις περιοχές του στον Λουδοβίκο ΙΑ'. Δημιούργησε τις πολιτείες της Βουργουνδίας κατα τα πρότυπα του Γαλλικού βασιλείου, και ποσπάθησε να εξασφαλίσει δάνειο για πόλεμο κατά της Αγγλίας ώστε να εγγυηθεί η ομαλή διαδοχή υπέρ του γιού του.

[Επεξεργασία] Συμπεράσματα, ευημερία, ακμή των γραμμάτων και των τεχνών

Φίλιππος ο Καλός της Βουργουνδίας - ανδριάντας στην πλατεία της πόλης Ντιζόν
Φίλιππος ο Καλός της Βουργουνδίας - ανδριάντας στην πλατεία της πόλης Ντιζόν

Παρά τον αυξανόμενο βαθμό αστικοποίησης της Βουργουνδίας, στους εσωτερικούς του κύκλους διατηρείτο ένας μεγάλος βαθμός ιπποσύνης. Παρέκλινε προς τον Αγγλικό κανόνα του Γλαρτερ (1422) κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί σάν προδοσία απέναντι στον κυρίαρχο του άγγλο βασιλιά. Δημιούργησε (1430) τον κανόνα της "χρυσής προβιάς" βασισμένος στους ιππότες της Κόκκινης τράπεζας. Δέν είχε σταθερή πρωτεύουσα μετακινώντας την αυλή του σε ανάκτορα διάφορων πόλεων όπως Μπρουσσέλ, Μπρούγκ, Λίλλη. Έκανε πολλά πανηγύρια και διοργανώσεις ενώ οι ιππότες του ταξίδευαν σε όλη την χώρα. Σχεδίαζε (1454) Σταυροφορία ενάντια των Οθωμανών, κάτι που τελικά δέν πραγματοποιήθηκε. Την περίοδο 1444 - 1446 εκτιμάται οτι ξόδεψε το 2% του εσωτερικού κρατικού φόρου προκειμένου να εφοδιαστεί με Ιταλικά ασημένια προιόντα και χρυσά ρούχα. Τα πολυτελή πριόντα που προμηθευόταν βρίσκονταν μονάχα στις ανώτερες τάξεις της Ευρωπαικής κοινωνίας. Το ενδιαφέον του για τις τέχνες και τα γράμματα ήταν πολύ μεγάλο, εκτιμάται οτι πρόσθεσε στην ιδιωτική του συλλογή περίπου 600 χειρόγραφα. Συγκέντρωσε πολλά κοσμήματα, γλυπτά, και έργα τέχνης, η χώρα του έγινε κέντρο καλλιτεχνών, συνθετών, ζωγράφων και τραγουδιστών. Ο Βάν Άικ ταξίδεψε (1428) στην Πορτογαλία προκειμένου να ζωγραφίσει την Ισαβέλλα, κόρη του βασιλιά Ιωάννη του 1ου με την ευκαιρία των γάμων της με τον Φίλιππο. Με την βοήθεια έμπειρων Πορτογάλων μηχανικών δημιούργησε στις Μπούγκ στόλο πλοίων. Ο Ρογήρος βάν ντερ Γέιδεν ζωγράφισε δύο φορές το πορτραίτο του που διατηρήθηκε σε πολλές μελλοντικές αντιγραφές φορώντας το κολάρο της "χρυσής προβιάς"

[Επεξεργασία] Πηγές