Julius Agrikola
From Wikipedy
Julius Agrikola, folút yn Latynsk: Gnaius Julius Agricola (13 july 40 - 23 augustus 93) wie yn fan Rome's beste generaals, en heart yn de rige Scipio, Marius, Sulla en Germanikus. Hy beklaaide ferskate funksjes, wêrûnder dy fan legerlieder fan it tweintichste legioen yn Brittanje, gûverneur fan Akwitaanje en gûverneur fan Brittanje. Under syn befel waard de oermastering fan Brittanje troch de Romeinen ôfmakke.
[bewurkje seksje] Skiednis
Agrikola waard berne yn 40 n. Kr. yn Forum Julii (Fréjus). Syn heit wie senator en syn mem in ûntwikkelde frouw, dy't him nei Grykse skoalen yn Marseille stjoerde. Syn karriêre begûn al op jonge leeftyd as ofsier yn it leger. Hy tsjinne tenearsten yn Brittanje (58-61) en dernei noch in skoft yn Aazje. Nei in bestjoerlike funksje yn Rome folgde it befelskipt fan it leger yn Brittanje (70-74) en dernei it gûverneurskip fan earst Akwitaanje (Súdwest-Frankryk) en dernei Brittanje (77-83).
Yn Brittanje wreide Agrikola de Romeinske macht sterk út. Troch keizer Fespasianus konsul makke, oermastere hy Noard-Wales en Anglesey (78), en loek dêrnei noardwerts troch Ingelân en besette súd-Skotlân (fan 80 ôf), en boude in rige fan forten tusken de Firth of Forth en de Firth of Clyde. Yn de Slach by Mons Graupius (sa. 84) fersloech hy de Kaledoanjers. Agrikola stjoerde in float út dy't om Brittanje hinne fear en de Orkneys ûntdekte. Yn 85 waard hy wêrom roppen nei Rome. Under de paranoide wurdende keizer Domitianus krige Agrikiola net mear in wichtige kommando.
Agrikola stjit yn de skiednis bekend as yn fan Rome's beste generaals. Utsein de oermastering fan sawat hiel Brittanje hie hy ek de hân yn it begjin de romanisêring fan dizze nije provinsje. Op syn ynitatyf waard in protte boud en wegen oanlein. Ek yn fredestiid wie hy in goed lieder.
Agrikola hat syn bekendheid foar in grut part te danken oan de biografy, dy't troch de histoarikus Tasitus, syn skoansoan, skreaun is.
[bewurkje seksje] Boarne
- Tasitus, Romeinsk histoarikus.