Magnus Maksimus
From Wikipedy
Magnus Maximus (Frysk: Maksimus, (335?–28 july 388) wie keizer oer it westlik diel fan it Romeinske Ryk fan 383 oant syn dea yn 388.
[bewurkje seksje] Skiednis
Maksimus wie berne yn Spanje, mooglik yn it jier 335. Oer syn iere libben witte wy neat, hy ferskynt yn de skiednis likernôch 369, as hy ofsier is ûnder Theodosius de Aldere. Yn dat jier waard Theodosius derop útstjoerd troch keizer Valentinianus I om in opstân yn Brittanje del te slaan. Fierder giet hy mei Theodosius op fjildtocht nei Raetia en Afrika om tsjinstanners fan de keizer te befjochtsjen. Yn 376 wie hy yn it Donaugebiet om ta te sjen op it ferrin fan de folksferfarren fan de Goaten, dit folk waard fuortjage troch Atilla de Hun en hie by keizer Valens om asyl frege. Mooglik wie Maksimus ek oanwêzich by de Slach by Adrianopel, dêr't keizer Valens en in grut part fan it East-Romeinske leger ôfslachte waard.
Om 380 hinne waard Maksimus beneamd as comes Britanniae (militêre bestjoerder). Hy fersloech yn 381 de ynfallende Skotten en Pikten. Mar yn 383 kaam it leger yn Brittanje yn opstân en waard Maksimus ta keizer útroppen. Maksimus sette fuort ôf nei Galje om tsjin keizer Gratianus op te lûken. Bûten Parys kaam it ta in fjildslach dy't troch Maksimus wûn waard. Gratianus waard fiif dagen letter troch syn soldaten ferret (û.o. troch generaal Mallobaudes) en flechte. Maksimus syn magister equitum Andragathius efterfolge Gratianus en deade him op 25 augustus dat jier.
.
Maksimus makke Augusta Treverorum (Trier) ta syn haadstêd yn Galje. Hy woe lykwols mear en samele in leger om Itaalje yn te fallen. Safier kaam it net, want biskop Ambrosius koe him hjirfan ôf hâlde, en magister militum Bauto hie de alpenpassen ûndertusken fersterkje litten. Ferfolgens waard der in oerienkomst sletten wêryn Valentinianus en Theodosius Maksimus erkenden as mei-keizer en wêrby Maximus Valentinianus mei rest litte soe. Yn 384 beneamde Maksimus syn lytse soan Flavius Victor as mei-keizer.
It regear fan Maximus ferrûn rêstich. Hy wie frij populêr by it folk, wylst hy tsjin ketters hurd optrede.
Yn 387 foel Maksimus jit Itaalje yn en ferjage keizer Valentinianus nei it easten. It jier dêrop kaam Theodosius mei in leger om him fuort krijen. Yn de simmer fan 388 waard Maksimus ferslein yn de slach oan de Sava. Hy waard finzen nommen en deamakke.
Maksimus' hearskippij soe de foarboade wurde foar wat letter it West-Romeinske ryk te wachtsjen stie. In protte gedoch tusken de tjerke en de keizer, generaals dy't it foar it sizzen hienen en barbaarske folken dy in grut part fan de legers útmakken. Magnus Maksimus wie feitlik de lêste keizer yn it westen mei in soad macht. Valentinianus II, dy't nei Maksimus' dea weromkaam as keizer yn it westen, hie net folle te sizzen, de generaals fan it leger treden hieltyd faker op de foargrûn.