Akwadukt

From Wikipedy

Romeinsk akwaduct bij Segovia, Spanje
Romeinsk akwaduct bij Segovia, Spanje

In akwaduct is in brêge foar in wetterrin (rivier, kanaal) of waterlieding, wêrby't oare streamen ûnder it wetter troch lieden wurde.

Ynhâld

[bewurkje seksje] Tapassingen

Rom foar it begjin fan de jiertelling waarden akwadukten al brûkt as wichtich ûnderdiel fan irrigaasjesystemen. Bekend binne ek de grutte Romeinske akwaducten (aqua=water, ducere=liede), dy 't grutte stêden fan drinkwetter foarseagen. Guon hjirfan koenen sa'n 190.000 m3 per dei oerbringe (Chanson, 2000). Yn Rome wurde inkele akwadukten ek hjoeddedei noch foar dit doel brûkt.

Pas letter waarden ek akwadukten boud foar it skipfeartferkear. Yn Fryslân giet it stees om in wei dy't in wetterwei ûnderlân krúst, mar yn oare lannen binne ek befarbere akwadukten boud op it plak wêr't twa wetterwegen mei ferskillende wetterhichtes inoar kruse. Minstens ien fan beide krusende wetterwegen is yn dat gefal dus keunstmjittich. In akwadukt yn in auto(snel)wei hat in soad wei fan in tunnel. It grutte ferskil is dat by in akwadukt de wetterwei troch in betonnen bak streamt, wylst by in tunnel allinnich mar sprake is fan in konstruksje ûnder de oarspronklike bêding troch.

[bewurkje seksje] Romeinske akwadukten

Inkele bekende Romeinske akwadukten binne te finen yn:

  • Súd-Frankryk (Pont du Gard)
  • Caesarea, Israël
  • Segovia, Spanje
  • Mérida, Spanje
  • Tarragona, Spanje

[bewurkje seksje] Akwadukten yn Fryslân

Akwadukt by Grou
Akwadukt by Grou

[bewurkje seksje] Akwadukten yn Nederlân

It Gouwe-akwadukt.
It Gouwe-akwadukt.
  • Alphen-akwadukt yn de Gouwe by Alfen oan de Ryn (N11); 1998
  • Cortlandt-akwadukt yn de Ringfeart fan de Zuidplaspolder, yn Nieuwerkerk aan den IJssel (A20); 1984
  • Gaachakwadukt yn de Gaach by Schipluiden (A4); 1998
  • Gouwe-akwadukt yn de Gouwe by Gouda (A12); 1981
  • Rien Nouwen Akwadukt yn it Gein by Abcoude foar it spoar Amsterdam-Utert; 2006
  • Akwadukt Ringfeart Haarlimmermar yn de Ringfeart fan de Haarlimmermarpolder by Nieuwe Wetering (A4); 1958
  • Akwadukt Feluwemar yn de Feluwemar by Harderwyk (N302); 2003
  • Vlietakwadukt by Leidschendam, (N14); 2003
  • Waterdrager yn de Ringfeart fan de Zuidplaspolder, yn it sintrum fan Nieuwerkerk aan den IJssel

[bewurkje seksje] Akwadukten yn Belgje

  • Le pont-canal du Sart te Houdeng-Aimeries by La Louvière

[bewurkje seksje] Navidukt

In navidukt is ek in akwadukt, mar dan mei in skutslûs yn de wetterrin. It ienige Nederlânske navidukt leit by Inkhuizen yn de Houtribdyk.

[bewurkje seksje] Keppeling om utens

  • [1] 5 nije akwadukten yn Fryslân
  • [2] List mei 600 Romeinske akwadukten wêrfan 25 yn detail beskreaun

[bewurkje seksje] Boarne

  • Chanson, H. (2000).