Dorestêd

From Wikipedy

Dorestêd wie yn de iere midsieuwen ien fan de wichtichste stêden fan it Fryske keninkryk.

It wie in hannelssintrum oan de Ryn, boud op in plak dêr't foarhinne in Romeinsk fort stien hat, tichtby Wyk by Duurstede. It wie yn it tiidrek fan 600 oant 850 in plak wêrfoar de Friezen en Franken striden hawwe. Yn de tiid fan it Frankyske Ryk wie Dorestêd persoanlik troch Karel de Grutte taeigene.

De haven fan Dorestêd wie boud mei in pear kaaien yn de Ryn. De rin fan de rivier feroare lykwols stadichoan, sadat de rivier hieltyd fierder fan de stêd ôf kaam te lizzen. Foar it behâld fan oansluting op de rivier wie in fergrutsjen fan de kaaien nedich.

De stêd wie wiidferneamd troch de eigen munt dy't der slein waard. De skeatta dy't der slein waard wie in aardich skoft in wichtich middel om mei te beteljen yn west en noard Jeropa. Trochdat Dorestêd doetiids in rike stêd wie, kaam der ek omtinken fan de Wytsingen (Gottfried (Fryslân) bygelyks) dy't de stêd regelmjittich plonderje, û.o. yn 834, 835, 844, 857 en 873. Neffens wittenskippers wienen der by de oanfal yn 834 op Dorestêd likernôch 7000 Wytsingen belutsen.

Der binne ferskate teoryen oer it ferfal fan Dorestêd:

  • Troch it hieltyd wer ferpleatsen fan de Ryn wie hannel dreech.
  • It plonderjen troch de Fikingen.
  • Troch it ferskowen fan ekonomyske macht.
  • Fiergeande feodale feroaringen, de Frankyske keningen besochten de macht oan de ein fan de 9e ieu kwyt te reitsjen.

Ien fan de boppesteande faktoaren, of in kombinaasje dêrfan hat laat ta it ferfal fan Dorestêd.

Yn it hjoeddeistige museum fan Wyk by Duurstede leit in grut part fan argeologyske fûnsten útstald.

[bewurkje seksje] Keppeling om utens