Ie (Dongeradiel)
From Wikipedy

Fan Ie wurdt wol sein dat it in foarbyld is fan in terpdoarp. De trije strjitten (loanen), mei wat sydstrjitsjes, komme allegearre op de Omgong, de strjitte om it tsjerkhôf, út. It doarp is dan ek in beskerme doarpsgesicht wurden.
Wa't no troch Ie rint, kin no noch in foarstelling meitsje oer hoe't it doarp der sa tusken 1700 en 1900 útsjoen hawwe moat.
Om het doarp hinne lizze inkele buorskippen as Tibben, Lyts en Grut Midhuzen en Brânbuorren.
Ynhâld |
[bewurkje seksje] De âlderdom
Der binne fynsten dien, dêr't út blykt dat Ie by it begjin fan de jiertelling al bewenne wie.
Ie hat yn 'e rin fan de tiid in wichtich doarp yn East-Dongeradiel west. It doarp hie 50 stimmen. Guon adelike slachten hawwe dan ek grytmannen levere.
[bewurkje seksje] De Herfoarme tsjerke
Der wurdt oannaam dat de tsjerke boud is op oantrunen fan it ferneamde kleaster Mariëngaard by Hallum. De tsjerke wie wijd oan Jariglulfius dy't sa om 1240 abt fan Mariëngaard west hast. It boujier kin dêrom sa om 1250 hinne steld wurde.
Yn 'e rin fan de skiedenis is der it ien en oar oan ferboud. De noardmuorre is romaansk en de súdmuorre is gotys.
Yn de tsjerke binne trije hearebanken en oan de muorren hingje njoggen roubuorden fan Iester adelike slachten. Oan de noardmuorre hinget in marmeren epitaaf ta neitins oan de jong ferstoarne Snellinger Mekhema út 1625.
De âldste grêfstien is út 1495 fan Teet Humalda.
It hûnegat, wêr't de Iesters dyt net om lyk woenen, ynearsten opsletten waarden is der noch.
Neffens 'De tegenwoordige Staat Van Friesland' út 1786 moat Ie in hiel moai koarstek hân hawwe.
[bewurkje seksje] De toer
De Iester toer, dy't 32 meter heech is, is al fan fierren te sjen. Oant 1840 ta hie Ie in sealtektoer. Dizze waard boufallich en doe hat de gemeente der in spitstoer delsetten.
[bewurkje seksje] It Braakhok
It eardere braakhok is no in flaaksmuseum. Der wurde op fersyk demonstraasjes jûn hoe't it flaaks bewurke waard.
[bewurkje seksje] Tongblier
Op 11 april 2001 briek der op Grut Midhuzen tongblier üt. Der rekken 37 bedriuwen by belusten. Der moasten 55 kij, jongfee en skiep, dy't fertocht wienen, romme wurde.
[bewurkje seksje] Foeke Sjoerds
De histoarjeskriuwer Foeke Sjoerds is yn 1713 yn Ie berne en hat dêr skuonmakker west. Letter waard er skoalmaster yn Moarre en Easternijtsjerk. Syn wurk wurdt no noch rieplachte. Hy koe, om't er gjin akademyske opleiding hân hie, gjin lânhistoarikus wurde. Uteinlik is hy it yn 1770 dochs wurden, mar hy hat noait oan it wurk west, want hy is yn dat jier ferstoarn.
[bewurkje seksje] Master besocht dûmny yn 't fet te draaien
Yn de santiger jierren fan de 18ste ieu wie Jan Goslings skoalmaster yn Ie. Hy hie it bêste ynkommen fan alle skoalmasters yn Eastdongeradiel, om't ek ek bysitter yn it gerjocht wie. Master liet him net folle op skoalle sjen. It lesjaan liet er oan syn soantsje fan 11 jier oer. Der kamen klachten, yn 't lêst skreauwen de âlden in brief op poaten nei de Steaten. Ien fan de nammen dy't ûnder it brief stienen, wie dy fan dûmny Revius.
Goslings fielde him bedrige en socht om in foar him geunstige útwei. Goslings stelde in ferklearring op, wêryn stie dat ds. Revius him misdroegen hie yn de herberch fan Dokkumer Nije Sylen. Hy gie dêr mei nei de kastlein Tsjeard Durks. Goslings sei dat hy fjouwer tsjûgen hie en oft Tsjeard ek efkes tekenje woe. Tsjeard lies it en betocht dat Goslings it wol hiel moai makke hie. Hy wegere dan ek om syn namme der ûnder te setten, want op dat stuit hie hy er sels dronken west. Boopedat hie Goslings al fjouwer tsjûgen.
Goslings koe mei lege hannen wer nei Ie werom. Dûmny ûntkende alles, mar hy wist wol hoe't it ferhaal yn é wrâld kommen wie. Hy hie nei Kollum west en op Nije Silen soe der efkes oanstekke. Der wie net ien yn 'e herberch. Dûmny hie him doe sels mar betsjinne en letter hie er mei Tsjeard ôfrekkene.