Sint Pitertsjerke

From Wikipedy

De Sint-Pieterstjerke
De Sint-Pieterstjerke

De Sint-Pitertsjerke of San Pietro in Vaticano is in katolyke tsjerke yn Fatikaanstêd.

Boppe it grêf fan Petrus is yn 160 nei Kristus in pilaar oprjochten troch Paus Anicetus as herkenningspunt foar pelgrims. keizer Konstantyn de Grutte liet yn 324 in baselyk bouwe boppe op it grêf fan Petrus, mei it grêf as middelpunt. Yn 349 wie it bouwurk hielendal klear. De baselyk is stean bleaun oant de 15e ieu. De baselyk wie doe âld en dien. Paus Nicolaas V joech Barnardo Rossellino de opdracht ta it bouwen fan in nije basilyk. De paus kaam al gauris te ferstjerren en der wiene allinnich noch mar tekeningen makke. Pas doet Paus Julius oan de macht kaam, wurde mei it wurk fjirder gien. Hy joech Donato Bramate opdracht om in hiele nije basilyk te bouwen.

De baselyk fan Bramate hie grûnflak fan Gryksk krús en in sintrale fan fjouwer koepels. Der stienen allinnich nog mar fjouwer pylkers ferbûn troch fjouwer bôgen dy’t de koepel drage moasten doet Bramate yn 1514 ferstoar. Dêrnei hawwe Raphael, Fra Giocondo, Giulliano da Sangallo en Antonio da Sallango de plannen fjirder útwurke.

Raphael makke it Grykske krús langer en op dizze manear wurde it in Latynsk krús. Baldassare Peruzzi en Antonia da Sangallo hawwe doet se de lieding krigen, it Latynske krús wer feroare nei it Grykske krús. Yn 1547 wurdt Michelangelo di Buonarroti troch Paus Paulus III oanstele as haad arsjitekt. Hy feroare it krús opnij yn it Latynske krús. Doet hy op 21 jannewaris 1564 ferstoar wienen de tamboer en de twa dwersbeuken krekt klear. Pirro Ligorio, Domenci Fontana en Giaciomo Della Porta dy’t de koepel fan Michelangelo’s ûntwerp ôfmakke ha, hawwe ek de rest fan syn ûntwerp ôfmakke.

Paus Paulus V joech yn 1605 Calo Maderna de opdracht om de tsjerke ôf te bouwen neffens it Latynske krús. Sa kaam der mear romte foar de leauwigen en ek it plak der't de Baselyk fan Konstantyn stien hie moast fol boud wurde. Maderna boude it middenskip met oan twa kanten trije kappen en in gevel. Trochdat it skip langer makke is leit de koepel no fjirder nei êfteren dan dat einliks de bedoeling wie. De koepel is no net mear goed sichtber fanôf it plein. Yn 1626 is de tsjerke ynweiden. It plein foar de tsjerke is it Sint Pitertsplein. Gianlorenzo Bernini hat tusken 1656 en 1667 twa kolonnades makke. Links stiet in byld fan Karel de Grutte de stifter fan de âlde basilyk.

De Sint-Pieterstjerke fan binnen
De Sint-Pieterstjerke fan binnen
De haadyngang
De haadyngang