Karel Martel

From Wikipedy

Karel Martel yn gefecht by Poitiers
Karel Martel yn gefecht by Poitiers

Karel Martel (23 augustus 676 - 22 oktober 741) wie hofmeier fan it Frankyske ryk. Syn bynamme Martel betsjut Hammer dat weromslaat op syn brutale oanpak en neat te dwaan hat mei marteljen.

[bewurkje seksje] Skiednis

Karel Martel waard berne yn Herstal yn it tsjinwurdige Walloanje, yn Belgje. Hy wie in oerwinneling fan Pippyn II by syn concubine Alpaida. Hij koe him tsjin syn jongere healbruorren oer, de rjuchtmittige erfgenamten fan Pippyn II, trochsette en waard sa de stamheit fan de Karolingers.

Karel Martel is it ferneamst fanwege syn oerwinning yn de Slach by Poitiers yn 732, dy't troch in protte skiedkundigen sjoen waard as de "rêding fan Jeropa op de Arabieren". Martels Frankyske leger fersloech in een Arabysk leger, wêrfan in lettere skriuwers oannimme dât it de Islam ferspreidsje woe. Alhoewol de Arabieren Jeropa net hielendal oermasterje koenen, slaggen sy der wol yn it Iberyske Skiereilân en in grut part fan Súd-Frankryk te besetten. Alhoewol it noch twa generaasjes duorje soe ear't de Arabieren tebek twongen waarden oer de Pyreneeën, die dizze oerwinning de kânsen fan de Arabieren keare yn it foardiel fan de Franken.

Wêr't de skiedkundigen it al oer iens binne is dat dizze slach foar Karel Martel de ferieniging fan it Frankyske rijk mooglik makke.

Yn it folgende desiennium liede Karel it Frankyske leger tsjin de eastlike hartogdommen Beieren en Alemaanje, en tsjin de sudlike hartogdommen Aquitaanje en Provence en makke in ein oan harren selstandigens. Hij wie suksesfûl tsjin de Friezen yn 734 wan't troch harren kening Poppo ta ferslein yn de slach oan de Boarn makke hy in ein oan it doetiids machtige Fryske ryk. Mei syn leger loek hy ek op tsjin de Saksen mar wie tsjin harren matich suksesful, de folsleine oerwinning op de Saksen soe helle wurden troch syn pakesizzer Karel de Grutte.

Karel Martel stoar op 22 oktober 741 yn Quierzy, yn het hjoeddeiske departemint Aisne (Frankryk). Hy leit noch altiiten begrave yn de Saint-Denis-basilyk by Parys.