Sjintoisme

From Wikipedy

In Sjinto Hilligdom
In Sjinto Hilligdom

Sjinto of Sjintoisme (神道) is de oarspronklike religy fan Japan. It wurd is in kombinaasje fan twa wurden en it betsjut de wei fan de goaden.

Yn de Sjinto godstsjinst wurde de Kami oanbeden, dit binne natuergeasten. Guon Kami binne lokaal, dat wol sizze dat dy geasten by in bepaald plak hearre, wylst oare ferienselfigd wurde mei gruttere objekten en ferskynsels yn de natoer. Amaterasu, bygelyks is de sinnegoadin.

Sjinto is oan de iene kant in sterk ûntwikkelde natuergodstsjinst (animisme), dy’t djip ferankert is yn de Japanske maatskippij. Mar it is ek in ideology dy’t nog net sa lang lyn brûkt is om it doetiidske Japanske Militarisme te rjochtfeardigjen. Fanôf 1868 oant flak nei de Twadde Wrâldkriich wie Sjinto de steatsgodstsjinst. Sjinto en it Boedisme hawwe elkoar bot beynfloede.

Sjinto hat in grutte leafde foar en earbied foar de natuer. In wetterfal, de moanne of in aparte stien kinne foar in Kami wurde hâlden. Itselde jild foar in garismatysk persoan en foar mear abstrakte ferskynsels lykas groei en fruchtbarhyd. Yn de jierren nammen de natoeregodstsjinstige aspekten fan Sjinto of. Se krigen steats mear Antromorfische (minsk foarmige) foarmen. De Kami binne gjin transsedante goaden yn de westerske sin. Dochs bewenje de goaden wol deselde wrâld as dat wy dogge.

Kami wurden foaral fereard yn iepenbiere hillichdommen, mar ek wol yn lytse privee hillichdommen. Sommige fan dizze hillichdommen (jinja) binne grutte gebouwen, mar de measte binne lyts. Yn fergeliking mei bygelyks de katedralen út it kristendom mei djoere materialen binne de Jinja faaks mar hiel ienfâldich. It giet dan ek net om it gebou mar om it geastelike. Jinja’s binne faak bout op ferhegingen en guon binne dan ek moeilik te berikken. Meastal wurdt de tagong ta it terein markeard mei torii- poarte, dy’t bestiet út twa pealen my derop twa dwers balken. It gehiel is faaks yn Fermiljoen skildere. Er binne hjoed te dei mear dan 100.000 fan dizze hillichdommen yn gebrûk, allegear bemanne mei in Sjinto prysters.

Kami wurde faak belutsen by belangrike gebeurtenissen lykas in houwelik, talitting ta de universiteit, it delsetten fan gebouwen en mear. Ek wurdt er faak bidden om ierdse saken, lykas in bern, in promoasje of gelokkiger libben. Tidens begraffenissen binne krekt as yn Sina de mear Boeddhistyske aspekten belangriker. De oanbidden fan de Kami gebeurt mear by Sjinto festivals. De meast oanbeden Kamis is de sinnegoadin my de namme Amaterasu. It wichtichste hillichdom fan Amaterasu stiet yn Ise. Yn it hillichdom wurdt se symbolisearre my spegel, somstiden kin de Jinja ek leech wêze.

In Torri- poarte
In Torri- poarte

Oant flak nei de twadde wraldkrich leuwde men dat de keizer ôfstamme fan Amaterasu, en derom self in Kami wie, namelik in Ikigami, in libbende Kami. Keizer Hirohito die yn 1946 ûnder druk fan de Feriene Steaten ôfstân fan dizze goddelike status, mar de keninklike famylje is nog altyd sterk belutsen by de Sjinto rituelen dy’t de ienheid fan Japan symboliseare.

Reinigingsrituelen foarmje in wichtich ûnderdiel fan Sjinto. Sy dogge dit om de Kami tefreden te hâlden. In mear persoanlik ritueel is it wetterritueel dat wurdt bygelyks hâlden by in wetterfal of by de see. In tredde foarm is it taboe. Froulju mochten bygelyks oant 1868 net de berch Fuji beklimmen. Dizze foarm is de leste jierren minder belangryk wurden, mar noch steats giet in Jappaner dy’t krekt ien ferlern hat net nei in brulloft. Troch in soat Jappaners wurdt Sjinto net sjoen as in religy mar as in manier fan libjen.

Sjinto hat in soat ynfloed op de Japanske kultuer. Dat is te merken oan de Japanske arsjitektuer en tún ûntwerpen. Yn it Sumo wrakseljen is de ynfloed ek dúdlik te merken. Foar in gefjocht moatte er in soat rituelen dien wurde wêrûnder it goaien fan salt om de arena te reinigjen.