Domhnach na Fola (1972)
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Úsáidtear an tearma Domhnach na Fola le chuir síos ar eachtra a tharla i nDoire, Tuaisceart na hÉireann, 30 Eanair, 1972. Fuair 26 daoine bás fad is a bhí siad ar móirshiúil i dTaobh an Portach, do Cearta Sibhialta Tuaisceart na hÉireann.
Bhí sé an Cathlán den Reisimint paraisiútáil Sasanach faoi an Lefteanant-Chornal, Derek Wilford agus an Captaen Mike Jackson a bhí dualgasach san obráid seo. Fuair trí duine dhéag bás (séisiúr dóibh faoi hocht mbliana déag d'aois), ar an bpointe, agus duine eile 4½ mí níos déanaí de bhárr a bheith gortaithe ar an lá seo. Bhí beirt agóidigh gortaithe nuair a thiomáin gluaisteain na hairm tharthu. Deireann chuid mhaith de na fínneithe (iriseoirí ina measc) nach raibh airm ar bith ag na daoine nuair a scoileadh leo. Gortaíodh cúigear le piléir sa dhroim.
Tá dhá fiosrúcháin déanta ag rialtas na Breataine:
- Fiosrúcháin Widgery, a rinneadh díreach i ndiadh an eachtra, dúirt sé go raibh na saighdúirí neamhchiontach, níor thug móran daoine aird nó meas ar an fiosrúcháin seo.
- Fiosrúcháin Saville; bhunaíodh é sa bhliain 1998 chun féachaint ar na eachtraí arís, níl sé chríochnaithe fós.
Thosaigh feachtas an t-IRA Sealadach dhá bhlian roimhe seo, ach de bhárr eacthraí an lá seo, d'fhás stádas agus méid an eagraíocht. Tá Domhnach na Fola cheann de na eachtraí ba thabhachtaí i measc naTrioblóidí sa Tuaisceart, toisc an uair seo bhí an airm bainteach agus ní amhain saighdiúirí paramíleataigh, agus go bhfuair muintir na tíre amach faoin eachtra go heasca trí na mean cumarsáide.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.