Eliel Saarinen
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Ailtire Fionlannach ab ea Gottlieb Eliel Saarinen (20 Lúnasa 1873 - 1 Iúil 1950) a bhain cáil amach ar a chuid foirgnimh art nouveau i dtús an 20ú Aois.
Leag sé amach plean i gcóir forbairt ar lár Heilsincí i stíl iarsmúil, plean nár cuireadh i gcrích.
D'imigh sé go dtí Stáit Aontaithe Mheiriceá ´sna 1920í agus lean sé ag dearadh oifigí agus foirgnimh poiblí agus mar mhúinteoir ailtireachta.
[athraigh] Foirgnimh
- Pavilion i dtaispeántas an domhain i bPáras 1900
- Músaem Náisiúnta na Fionlainne i Heilsincí 1902 - 1911
- Stáisiún Traenach Heilsincí 1904 - 1911
- Stáisiún TraenachVyborg (atá anois sa Rúis) 1904 - 1913
- Eaglais First Christian Church Columbus, Indiana, Stáit Aontaithe Mheiriceá
Rinne Saarinen a chuid staidéar ar ailtireacht agus péintéireacht i Heilsincí, agus bhain sé amach a theastas ailtireachta i 1897. Maraon de beirt dá chairde ó ollscoil, Gesellius agus Lindgren, bhí cleachtadh ailireachta ar bun aige cheana féin faoi 1896.
Ghlac Saarinen páirt sna comórtais idirnáisiúnta deartha le haghaidh Canberra, Budapest agus Tallinn (i1911-1913). Nuair a d'éirigh leis i gcomórtas le haghaidh an Túr an Chicago Tribune (1922) bhog Saarinen leis go Stáit Aontaithe Mheiriceá (1923). Imeasc mórthionscnaimh eile, d´fhorbair sé concheap agus dhear sé an láithreán ar fad ag an Cranbrook Academy of Art agus a scoil lámh le Detroit. Mhair sé anseo go dtína bhás i 1950. Le haghaidh seomra bídh uachtaráin an acadaimh (agus cé a bheadh ann ach é féin!) dhear sé an Cathaoir Sleasa cliútiúil, ceann dá shár-shaothair, agus le haghaidh stúidió a mhnaoi dhear sé an Cathaoir Gorm (iad araon i 1929).
B'ailtire tábhachtach freisin mac Eliel Saarinen, Eero (1910-1961), duine de cheannasaithe an stíl Idirnáisiúnta , mar a thugtar air.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.