დვალები (ტომი)

ვიკიპედიიდან

დვალები, იბერიულ-კავკასიური ტომი ძველ საქართველოში. ანტიკურ წყაროებში (პლინიუს უფროსი, პტოლემე) პირველად მოხსენიებული არიან ახ. წ. I - II საუკუნეებში თალის, ვალის, უალის სახელწოდებებით. სახლობდნენ ცენტრალური კავკასიონის მაღალმთიან ზოლში - დარიალის ხეობასა და მამისონის უღელტეხილს შორის - ისტორიულ დვალეთში.

მეცნიერები დვალურ ენას აკავშირებენ (ინგუშურ-ჩაჩნურ) და ქართველურ (ზანურ) ენებთან. დვალები ადრინდელი შუა საუკუნეებამდე მოექცნენ ერთიან ქართულ კულტურულპოლიტიკურ გარემოში. VI საუკუნიდან დვალებში ქართველი მისიონერები ქრისტიანობას ავრცელებდნენ. ჩრდილოეთ კავკასიაში მონღოლთა შემოსევების (XII ს.) შედეგად კავკასიონის მთიან ზოლში დაიწყო მიგრაციის პროცესი; დვალეთში სახლდებოდა ოსური მოსახლეობა, დვალები კი კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე გადმოდიოდნენ. XVIII საუკუნის დასაწყისისათვის დვალების ასიმილაციის პროცესი დასრულდა. მათი მნიშვნელოვანი ნაწილი შეერწყა ქართლის, რაჭისა და იმერეთის მოსახლეობას, დვალეთში დარჩენილი ნაწილი კი - ოს მოახალშენეებს.




სტატიაში გამოყენებულია ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.