თბილისის პირველი გიმნაზია
ვიკიპედიიდან
თბილისის პირველი გიმნაზია, დაარსდა 1830 წელს ადრე არსებული (1904-იდან) კეთილშობილთა სასწავლებლის ბაზაზე. 20 წლის განმავლობაში ეს გიმნაზია იყო ვაჟთა ერთადერთი საერო საშუალო სასწავლებელი საქართველოში. თბილისის პირველი გიმნაზიასთან არსებობდა პანსიონი.
გიმნაზია 7 კლასისაგან შედგებოდა (I კლასი იყო მოსამზადებელი); ქართული ენის შესწავლა სავალდებულო იყო ყველა მოსწავლისათვის, იმათ კი, ვინც პანსიონში სახელმწიფო ხარჯზე ირიცხებოდა, აზერბაიჯანულ ენასაც ასწავლიდნენ. არსებული წესის მიხედვით თბილისის პირველი გიმნაზიის კურსდამთავრებულთაგან ყოველწლიურად რუსეთის კადეტთა კორპუსში უნდა გაეგზავნათ 10 კაცი. პეტერბურგისა და მოსკოვის უნივერსიტეტეტში - 5 კაცი (სახელმწიფო ხარჯზე).
1835 წელს თბილისის პირველი გიმნაზიის მოსწავლეები უშვებდნენ ხელნაწერ ჟურნალს "თბილისის გიმნაზიის ყვავილი". 1850 წლის 2 (24) იანვარს გიმნაზიის კედლებში პირველად დაიდგა გ. ერისთავის პიესა "გაყრა". XIX საუკუნის 60-იანი წლების რეფორმების შემდეგ თბილისის პირველი გიმნაზიას კლასიკური ეწოდა, მაგრამ აქ ისწავლებოდა მხოლოდ ლათინური ენა. ქართული ენა მთლიანად განიდევნა სასწავლო გეგმიდან.
გიმნაზიაში თუმცა ფორმალურად ყველა სოციალური ფენის შვილებს შეეძლო შესვლა, მოსწავლეთა კონტიგენტი მაინც შეზღუდული იყო სწავლების მაღალი გადასახადის, წინასწარ მომზადების დონისა და რუსულ ენაზე სწავლების გამო. სხვადასხვა დროს აქ სწავლობდნენ გ. ორბელიანი, ნ. ბარათაშვილი, გ. ერისთავი, კ. მამაცაშვილი, დ. მაჩაბელი, ი. კერესელიძე, ი. ჭავჭავაძე, ბ. ღოღობერიძე, ა. სუმბათაშვილი-იუჟინი, ი. ჯავახიშვილი, ვ. ნემიროვიჩ-დანჩენკო და სხვა. 1900 თბილისის პირველი გიმნაზიაში სწავლობდა 824 მოსწავლე.
საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ სასკოლო ქსელის გარდაქმნასთან დაკავშირებით თბილისის პირველი გიმნაზია გადაკეთდა შრომის სკოლად, შემდეგ თბილისის პირველი საშუალო ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლად, ამჟამად ...