თორმეტი ოლიმპოელი
ვიკიპედიიდან
თორმეტი ოლიმპოელი ასევე ცნობილი სახელით დოდეკათეონი (ბერძნ.: Δωδεκάθεον < δωδεκα, დოდეკა, "თორმეტი" + θεον, თეონი, "ღმერთი") - ძველ საბერძნეთში ბერძნული პანთეონის მთავარი ღმერთები, რომლებიც ოლიმპოს მთაზე ბინადრობდნენ:
ზევსი, ჰერა, პოსეიდონი, ჰერმესი, ჰეფესტო, აფროდიტე, ათენა, აპოლონი, არტემიდე, დემეტრე და ჰესტია.
ჰერაკლე, ჰებე, ჰელიოსი, ჰადესი, დიონისე და პერსეფონე სხვა მნიშვნელოვანი ღმერთები და ქალღმერთებია, ხოლო ჰერაკლე კი გმირი. პერსეფონემ წელიწადის სამ თვეს მიწისქვეშეთის საუფლოში ატარებდა (რის გამოც ზამთარში ბუნება იძარცვებოდა), ხოლო დანარჩენ ცხრა თვის ოლიმპოს მთაზე გატარების უფლება ჰქონდა. ამ დროს, ის დედამის - დემეტრეს გვერდით იყო, რომელიც შვილის არყოფნის დროს გლოვობდა და და ოლიმპოელებისგან განცალკევებით ცხოვრობდა. მართალია, ჰადესი ერთ-ერთი მთავარი ღვთაება იყო ბერძნულ პანთეონში, მაგრამ ვინაიდან ის მიწისქვეშეთს განაგებდა, ოლიმპოელებთან დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა.
თორმეტმა ოლიმპიელმა მას შემდეგ მოიპოვა უპირატესობა, რაც ზევსმა თავის და-ძმასთან ერთად, ტიტანები ბრძოლაში დაამარცხა; ზევსი, ჰერა, პოსეიდონი, დემეტრე, ჰესტია და ჰადესი და-ძმა იყვნენ. დოდეკათეონის დანარჩენი წევრები ზევსის შვილებად ითვლებიან, რომელთაც სხვადასხვა დედა ჰყავდათ. ამ მხრივ, გამონაკლისია ათენა, რომელიც სხვადასხვა ვერსიის თანახმად, მხოლოდ ზევსისგან იშვა და აფროდიტე, რომელიც კრონოსის მოჭრილი ფალოსისგან იშვა, რომელიც ტიტანებთან შერკინების დროს, ზევსმა ზღვაში გადააგდო. ამას გარდა, ზოგიერთი ვერსიის თანახმად, ჰეფესტო ჰერას შვილია - ჰერამ შური იძია ზევსზე, რადგან მან თავისით დაბადა ათენა.
- პირველი თაობა (კრონიდები)
- ჰესტია. კერიის ქალღმერთი.
- დემეტრე. ნაყოფიერების ქალღმერთი.
- ჰერა. ზეცის ქალღმერთი.
- ჰადესი. მიწისქვეშეთის მბრძანებელი.
- პოსეიდონი. წყლის ღმერთი.
- ზევსი. ზეცის მბრძანებელი.
- მეორე თაობა
- აფროდიტე სიყვარულის ქალღმერთი.
- აპოლონი, წინასწარმეტყველების და მუსიკის ღმერთი. მუზების წინამძღოლი.
- არესი, ომის ღმერთი.
- არტემიდე, ნადირობის და ბუნების ქალღმერთი.
- ათენა. მებრძოლთა, წარმოების და გონიერების ქალღმერთი.
- დიონისე, ვაზის ღმერთი.
- ჰებე. ოლიმპოს მერიქიფე; სიყმაწვილის ქალღმერთი.
- ჰეფესტო. მჭედლოების ღმერთი.
- ჰერმესი, ზეციური შიკრიკი; მძარცველების და მატყუარების ღმერთი.
- პერსეფონე. გაზაფხულის და სიკვდილის ქალღმერთი.
- ოლიმპოელთა ახლობლები
- ბია სისასტიკის განსხეულება.
- კრატუსი ძალაუფლების განსხეულება.
- დიონა აფროდიტეს დედა და ზევსის საყვარელი.
- ეოსი მზის ჩასვლის განსხეულება.
- ეროსი სიყვარულის განსეულება.
- განიმედი ზეცის მერიქიფე.
- ჰელიოსი მზის განსხეულება.
- ჰერაკლე უძლეველი გმირი.
- ჰორები ოლიმპოს მცველები.
- ეილეთია, მშობიარობის ქალღმერთი, ჰერას და ზევსის შვილი.
- ირისი არის ცისარტყელას განსხეულება, ოლიმპოს შიკრიკი ჰერმესთან ერთად.
- ლეტო, ტიტანის ასული, აპოლონის და არტემიდეს დედა.
- მუზები, ხელოვნების და მეცნიერების ცხრა მფარველი ქალღმერთი.
- ნემესიდა შურისძიების ქალღმერთი.
- ნიკე გამარჯვების ქალღმერთი.
- პეანოსი მკურნალი ღმერთი.
- სელენე მთვარის განსხეულება.
- ზელოსი სიბეჯითის განსხეულება.
შენიშვნა:
- თანამედროვეობაში, არტემიდე ხშირად გაიგივებულია მთვარესთან, თუმცა ბერძნულ ლიტერატურაში სელენე თითქმის ყოველთვის მთვარის ქალღმერთად მოიხსენიერბა.
- თანამედროვეობაში, აპოლონი ხშირად გაიგივებულია მზესთან, თუმცა ძველბერძნულ პოეზიაში მზის ღმერთად თითქმის ყოველთვის ჰელიოსია დასახელებული.
[რედაქტირება] ფოტო გალერეა
თორმეტი ოლიმპოელი |
ათენა | აპოლონი | არტემიდა | აფროდიტე | ეროსი | დემეტრა | ზევსი | პოსეიდონი | ჰერა | ჰერმესი | ჰესტია | ჰეფესტოსი |