ნიდერლანდი

ვიკიპედიიდან

ნიდერლანდი
Flag of Netherland
ნიდერლანდის გერბი
(დეტალურად) (სრული ზომა)
დევიზი: Je Maintiendrai
Location of Netherlands
სახელმწიფო ენა ნიდერლანდული
დედაქალაქი ამსტერდამი, მთავრობის რეზიდენცია ჰააგაშია
მეფე (დედოფალი) ბეატრიქსი
პრემიერ-მინისტრი იან პეტერ ბალკენენდე
ფართობი
 - ხმელეთი
 - ზღვა
სიდიდით 131-ე
41,526 კვ.კმ
18,4%
მოსახლეობა
- რაოდენობა
- სიმჭიდროვე
სიდიდით -59-ე
16,318,000
393/კმ²
ვალუტა ევრო (EUR)
დროის ზონა დზკ +1 (ზდ +2)
სახელმწიფო ჰიმნი -
ინტერნეტის დომენი .nl
სატელეფონო კოდი 31


სექციების სია

[რედაქტირება] სახელწოდება

  • ოფიციალური: ქართულად - ნიდერლანდის სამეფო; ნიდერლანდულად - Nederland; Koninkrijk der Nederlanden.
  • ეტიმოლოგია - ეს სახელმწიფო რამდენიმე სახელითაა ცნობილი: (ა) ნიდერლანდი - ნიდერლანდულ ენაზე მისი სახელწოდება ნიშნავს “დაბლობ მიწებს”. (ბ) ჰოლანდია - გერმანიკული holt land, “ტყიანი მხარე” (ჰოლანდია ნიდერლანდის ერთ-ერთი მხარეა, მაგრამ ამ სახელით ხშირად მთელ ქვეყანას მოიხსენიებენ). (გ) ბატავია - გერმანიკული “სავარგულები”, მომდინარეობს Betuwe-საგან.
  • ქვეყნის კოდი - NL.

[რედაქტირება] გეოგრაფია

ნიდერლანდის სამეფო
ნიდერლანდის სამეფო

ქვეყანა დასავლეთ ევროპაში. მოსაზღვრე ქვეყნებია: ბელგია და გერმანია.

  • ფართობი - 41.500 კვ.კმ.
  • ბუნება: ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალია მთა ვაალსერბერგი, რომლის სიმაღლე 321 მეტრია. მდინარეები (კმ) - მოსა 350 (სულ 933), რაინი 200 (სულ 1.320); ტბა (კვ.კმ) - იისელმეერი 1.500 (ხელოვნური); კუნძულები (კვ.კმ) - სხოუვენი 222, ოვერფლაკი-გური, ტექსელი 184; კლიმატი - ოკეანური.
  • ბუნებრივი რესურსები - ბუნებრივი აირი, ნავთობი, სასოფლო-სამეურნეო მიწები.





[რედაქტირება] სახელმწიფო

  • პოლიტიკური სისტემა - კონსტიტუციური მონარქია.
  • სახელმწიფოს მეთაური - დედოფალი ბეატრიქსი (BEATRIX, 1980). აღსანიშნავია, რომ საუკუნეზე მეტია ნიდერლანდის ტახტზე მხოლოდ ქალები არიან: ვილჰელმინა - 1890-1948, იულიანა - 1948-1980.
  • მთავრობის მეთაური - პრემიერ-მინისტრი Jan Peter BALKENENDE (2002).
  • საკანონმდებლო ორგანო - ორპალატიანი პარლამენტი - გენერალური შტატები (75+150 წევრი).
  • ადმინისტრაციული დაყოფა. ნიდერლანდების სამეფო ადმინისტრაციულად იყოფა 12 პროვინციად (provincie): გელდერლანდი (ცენტრი - არნჰემი), გრონინგენი (გრონინგენი), დრენტე (ასენი), ზელანდია (მიდელბურგი), ლიმბურგი (მაასტრიხტი), ოვერიისელი (ზვოლე), სამხრეთი ჰოლანდია (ჰააგა), უტრეხტი (უტრეხტი), ფლევოლანდი (ლელისტადი), ფრისლანდია (ლეუვარდენი), ჩრდილოეთი ბრაბანტი (ჰერტოგენბოში), ჩრდილოეთი ჰოლანდია (ჰაარლემი).
  • სამფლობელოები. ნიდერლანდებს აქვს ორი სამფლობელო კარიბის ზღვის აუზში: არუბა; ნიდერლანდის ანტილები.


[რედაქტირება] დემოგრაფია


[რედაქტირება] ეკონომიკა

ნიდერლანდები მაღალგანვითარებული ინდუსტრიულ-აგრარული ქვეყანაა, ე.ე.პ. მოცულობით (403 მლრდ $) მსოფლიოში მე-12 ადგილი უკავია.

  • ე.ე.პ. სტრუქტურა (%) - სოფლის მეურნეობა - 3, მრეწველობა - 28, მომსახურება - 68;
  • ე.ე.პ. (1 სულზე) - 25.830 $.
  • ექსპორტი - რძის პროდუქტები, ყვავილები, ბოსტნეული, ელექტრომოწყობილობანი.
  • უდიდესი კომპანიები – ჰაინეკენი, ფილიპსი, შელ-ოილი, კლმ, იუნილევერი.
  • ბიუჯეტი - 134,000 მლნ $. ვალუტა - ევრო (EUR); 2002 წლამდე ჰოლანდიური გულდენი.

[რედაქტირება] ისტორია

ნიდერლანდების დამოუკიდებელი სამეფო 1648 წელს - შეიქმნა. მე-17 საუკუნის განმავლობაში იგი უდიდესი საზღვაო სახელმწიფო იყო, რომელსაც მრავალი კოლონია ჰქონდა. 1830 წელს მას გამოეყო ბელგიის სამეფო.


[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

  • ამსტერდამი - ძველი ქალაქი, ეკლესიები: უდე-კერკი (XIV ს.), ნეუვე-კერკი (XV ს.), აუდე-კერკი (XVI ს.), სამეფო სასახლე (XVI ს.), რატუშა (XVIII ს.);
  • გრონინგენი - ეკლესია აა (XIII ს.);
  • მაასტრიხტი - ეკლესია ონზე (XI ს.), «ჯოჯოხეთის ჭიშკარი» (XIII ს.);
  • მიდელბურგი - რატუშა (XV ს.);
  • ბრედა — ტაძარი (XV ს.), ციხე-სიმაგრე (XIV ს.).


[რედაქტირება] ცნობილი ჰოლანდიელები

  • მოგზაურები - ვილემ ბარენცი, აბელ ტასმანი,
  • ფილოსოფოსები - ბარუხ სპინოზა, ერაზმუსი,
  • მხატვრები - ვინსენტ ვან გოგი, ფრანს ჰალსი, რემბრანდტი, იოჰან ვერმეერი,
  • მეცნიერები - კრისტიან ჰიუგენსი, ანტონი ვან ლევენჰუკი, თომას სტილტიესი, ჰენრიკ ლორენცი,
  • სპორტსმენები - მაქს ეივე, იან ტიმანი, იოჰან კრუიფი, მარკო ვან ბასტენი, რუუდ გულიტი,
  • ანა ფრანკი, მატა ხარი, პიტერ სტუივეზანტი.


სხვა ენებზე