დედე გორგუდის წიგნი

ვიკიპედიიდან

"დედე გორგუდის წიგნი", "დედე ქორქუთის წიგნი" (სრული სათაურია "პაპაჩემის ქორქუთის წიგნი ოღუზთა ტომის ენაზე"), ოღუზი ტომების საგმირო ეპოსი. ერთიანი სიუჟეტი არ გააჩნია. შედგება შესავლისა და 12 სიმღერისაგან. შესავალი ეხება ოღუზს - ხალხური სიბრძნისა და პოეზიის სიმბოლოს. სიმღერებში გადმოცემულია ოღუზი გმირების ცხოვრება და ბრძოლა "ურწმუნოებთა" (მ. შ. ქართველებთან). XV საუკუნეში ეს უძველესი ეპიკური თქმულებები ლიტერატურულად დამუშავდა. მათი ერთი ნაწილი შუა აზიიდან აზერბაიჯანსა და მცირე აზიაში გავრცელდა და აქ ახალი სიუჟეტებით გამდიდრდა. ვარაუდობენ, რომ ეპოსის IV სიმღერაზე ქართულმა "ამირანიანმა" მოახდინა გავლენა ("სიმღერა ამრანზე ბექილის შვილზე").

"დედე გორგუდის წიგნი" მოღწეულია ორი ხელნაწერით - დრეზდენისა (1585) და ვატიკანისა (XVI საუკუნის შუა წლები).



სტატიაში გამოყენებულია ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.