კვიპროსი
ვიკიპედიიდან
კვიპროსი |
|
კვიპროსის დროშა | კვიპროსის გერბი |
ფართობი: 9 250 კმ² |
|
სექციების სია |
[რედაქტირება] სახელწოდება
- ოფიციალური - კვიპროსის რესპუბლიკა.
- ეროვნული: ბერძნული – Κύπρος; Kypriake Dimukratia; თურქული - Kibris; Kibris Cumhuriyeti.
- ეტიმოლოგია: სახელწოდება მომდინარეობს სპილენძის ლათინური ფორმიდან cuprum, მართლაც ქვეყანა უხსოვარი დროიდანვე ცნობილია სპილენძის საბადოებით.
[რედაქტირება] გეოგრაფია
კვიპროსი არის კუნძულოვანი ქვეყანა, მდებარეობს ხმელთაშუა ზღვაში. მისი ფართობი შეადგენს 9.251 კმ²-ს, მათ შორის 37% დღემდე მიტაცებული აქვს თურქეთს (3,355 კმ²).
[რედაქტირება] სახელმწიფო
- სახელმწიფო სისტემა - დემოკრატიული რესპუბლიკა (ბერძნული და თურქული ზონები).
- სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი ტასოს პაპადოპულოსი (Tassos PAPADOPOULOS, 2003) ბერძნულ ზონაში და პრეზიდენტი რ.დენქთაში (Rauf R. DENKTAS, 1975) თურქულ ზონაში.
- საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი (80 წევრი) - ბერძნულ ზონაში; ერთპალატიანი პარლამენტი (50 წევრი) - თურქულ ზონაში.
[რედაქტირება] დემოგრაფია
- მოსახლეობა - 780 000 (2005), მათ შორის ბერძნები 85% და თურქები 12%.
- სახელმწიფო ენები - ბერძნული და თურქული.
- რელიგია - მართლმადიდებლობა და ისლამი.
- დედაქალაქი - ნიქოზია (198 + 46 ათასი, გაყოფილია ორ ნაწილად).
- ქალაქები - ლიმასოლი (149), ლარნაკა (46), ფამაგუსტა (გაზიმაუშა, 36)., პაფოსი (33).
[რედაქტირება] ეკონომიკა
- რესურსები - სპილენძი, პირიტი, აზბესტი, თაბაშირი, საშენი ხე-ტყე, მარილი, მარმარილო, თიხა.
- ექსპორტი - ტანსაცმელი, ფეხსაცმელი, ღვინო, კარტოფილი, ციტრუსები.
- ვალუტა - კვიპროსის ფუნტი (CYP), თურქულ ზონაში - თურქული ლირა.
[რედაქტირება] ისტორია
1963 წელს რეაქციულმა ძალებმა გამოიწვიეს შეირაღებული შეტაკება ბერძნულ და თურქულ თემებს შორის. 1974 წელს კუნძულის ჩრდილოეთში თურქეთმა გადმოსხა თავისი შეიარაღებული ძალები და მოახდინა მისი ოკუპაცია, სადაც მოგვიანებით (1976) გამოცხადებულ იქნა "ჩრდილოეთ კვიპროსის თურქული რესპუბლიკა". ეს იყო რეაქცია იმ ძალების წინააღმდეგ, რომლებიც ცდილობდნენ კვიპროსის მიერთებას საბერძნეთისათვის. გაეროს ეგიდით 1988 წელს დაიწყო მოლაპარაკებების პროცესი ქვეყნის მომავალი გაერთიანებისათვის, რომელიც დღემდე უშედეგოდ გრძელდება. კვიპროსის ევროკავშირში გაწევრიანებამ ახალი იმპულსი მისცა პრობლემის მოწესრიგებას.
[რედაქტირება] მემკვიდრეობა
ისტორიული მუზეუმი ნიქოზიაში, ამატუსის ფინიკიური კოლონის ნაშთები, ვენეციური ციხე-სიმაგრე (XII ს.), პაფოსი, ტროოდოსის მთიანეთის ძეგლები.
ავღანეთი · აზერბაიჯანი1 · არაბეთის საემიროები · აღმ. ტიმორი4 · ბაჰრეინი · ბანგლადეში · ბუტანი · ბრუნეი · კვიპროსი · ეგვიპტე3 · ერაყი · ვიეტნამი · თურქეთი1 · თურქმენეთი · ინდოეთი · ინდონეზია4 · ირანი · ისრაელი · იაპონია · იემენი3 იორდანია · კამბოჯა · ჩრდ. კორეა · სამხ. კორეა · ლაოსი · ლიბანი · მალაიზია · მალდივები · მონღოლეთი · მიანმარი · ნეპალი · ომანი · პაკისტანი · რუსეთი1 · საუდის არაბეთი · საქართველო1 · სინგაპური · სირია · სომხეთი · ტაივანი2 · ტაილანდი · ტაჯიკეთი · უზბეკეთი · ფილიპინები · შრი-ლანკა · ჩინეთი · ქატარი · ქუვეითი · ყაზახეთი1 · ყირგიზეთი
დამოკიდებული და სხვა ტერიტორიებისთვის, იხ. დამოკიდებული ტერიტორია და არცნობილი ქვეყნების სია.
1 ნაწილობრივ ევროპაშია. 2 ტაივანი ოფიციალურად არ არის ცნობილი გაეროს მიერ; იხ. ტაივანის პოლიტიკური სტატუსი.
3 ნაწილობრივ აფრიკაშია. 4 ნაწილობრივ ან მთლიანად ეკუთვნის ოკეანიას.
ავსტრია · აზერბაიჯანი1 · ალბანეთი · ანდორა · ბელარუსი · ბელგია · ბოსნია და ჰერცეგოვინა · ბულგარეთი · გერმანია · დანია3 · დიდი ბრიტანეთი3 ესპანეთი3 · ესტონეთი · ვატიკანი · თურქეთი1 · ირლანდია · ისლანდია · იტალია · კვიპროსი2 · ლატვია · ლიტვა · ლიხტენშტაინი · ლუქსემბურგი · მაკედონია · მალტა · მოლდოვა · მონაკო · ნიდერლანდი3 · ნორვეგია3 · პოლონეთი · პორტუგალია · რუმინეთი · რუსეთი1 · საბერძნეთი · სან-მარინო · საფრანგეთი3 · საქართველო1 · სერბეთი · მონტენეგრო · სლოვაკეთი · სლოვენია · სომხეთი2 · უკრაინა · უნგრეთი · ფინეთი · ყაზახეთი1 · შვეიცარია · შვედეთი · ჩეხეთი · ხორვატია ·
1 ტერიტორიის დიდი ნაწილი აზიაშია.
2 მთლიანად აზიაში, მაგრამ კულტურულ-სოციალური კავშირები აქვს ევროპასთან.
3 აქვს დამოკიდებული და მსგავსი ტერიტორიები ევროპის გარეთ.
დასავლეთ თურქული![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() |