არმენისტიკა
ვიკიპედიიდან
არმენისტიკა, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა კომპლექსი, რომელიც სწავლობს სომეხი ხალხის ისტორიას, ენას, ლიტერატურას, ყოფას, კულტურას.
ამ დარგში სისტემურ მუშაობას საფუძველი ჩაეყარა XVII-XVIII საუკუნეების მიჯნაზე, როდესაც 1679 წელს პარიზში სამეფო (ახლა - ეროვნულ) ბიბლიოთეკასთან შეიქმნა სომხური ხელნაწერების ფონდი, ხოლო ვენეციაში კათოლიკე სომეხმა მხითარ სებასტიელმა (1676-1749) 1701 წელს დააარსა მხითარისტების სახელით ცნობილი კონგრეგაცია (ძმობა). შემდეგში ვენეციის ძმობას გამოეყო ტრიესტისა (1776) და ვენის (1881) ფილიაციები. ასე შეიქმნა ევროპაში არმენისტიკის ორი სკოლა: ევროპული (პარიზში, ლაიფციგში, ბერლინში და სხვა) და ეროვნული (მხითარისტები).
მხიტარისტებს დიდი ღვაწლი მიუძღვით მეცნიერული არმენისტიკის ჩამოყალიბებაში. მათი მემკვიდრეობა პირველსავე ეტაპზე მოიცავს თავისი დროისათვის უმნიშვნელოვანეს პუბლიკაციებს: ისტორია (მ. ჩამჩიანი), გეოგრაფია (ღ. ინჭიჭიანი, ღ. ალიშანი), გრამატიკა (მხიტარ სებასტიელი, მ. ჩამჩიანი), ლიტერატურის ისტორია (მ. ზარბჰანალიანი). გამოიცა განმარტებითი ლექსიკონები (1749-1769 და 1836-1837). მხითარისტების მთარგმნელობითმა მოღვაწეობამ ევროპას გააცნო ძველი სომეხი ისტორიკოსების - მოვსეს ხორენაცის, აგათანგელოსის, ეღიშეს და სხვა თხზულებები, VII საუკუნის ანონიმი ავტორის "გეოგრაფია". მათ მიერ დაარსებული პერიოდული ორგანოები "ბაზმავეპი" ("ანალები", ვენეცია, 1843-იდან) და "ჰანდეს ამსორია" ("თვიური ჟურნალი", ვენა, 1886-იდან) ევროპაში მეცნიერული არმენისტიკის ცენტრებად იქცნენ.
![]() |
ეს არის სტატიის ან სექციის ესკიზი. თქვენ შეგიძლიათ შეავსოთ იგი. |