សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

From Wikipedia

គួឲ្យស្ដាយណាស់ ដែលធម្មជាតិមិនអាចមិនប្រែប្រួល ។ ជីវិតដែលកើតឡើងត្រូវស្លាប់ ។ ជីវិតសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួនណាត ក៏ មិនអាចមានករណីពិសេសដែលធម្មជាតិលើកលែងបានដែរ ព្រះអង្គរបានលាចាកលោកនេះទៅដោយស្ងៀមស្ងាត់បន្ទាប់ពីបានបំពេញ ព្រះ សកម្មភាពក្នុងព្រះឋាន:ជាអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរក្នុងវិស័យហុវិជ្ជា ដើម្បីព្រះពុទ្ធសាសនាវប្បធម៌និងសន្តភាព។ នៅក្នុងចុងឆ្នាំទី ៨៦នៃព្រះ ជន្មាយុ ដែលត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៥ កញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៩ វេលាម៉ោង ២០និង២០នាទី សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួនណាតទ្រង់សោយព្រះទិវង្គត ក្នុង កណ្ដាលព្រះសកម្មភាពរបស់ព្រះអង្គ ក្រោយពីទ្រង់ប្រឈួនតែ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដោយបានបូជាព្រះកាយ និងព្រះសិតបញ្ញាដើម្បី ព្រះពុទ្ធ សាសនា និងប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលទ្រង់ជាមហាបុរសស្នេហាជាតិមាតុភូមិយ៉ាងមាំ ។ ពីធីប្រារព្ធធ្វើបុណ្យខួប ៣០ ឆ្នាំ នៃការសាយព្រះទិវង្គតសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួននាត (២៥កញ្ញា ១៩៦៩-២៥ កញ្ញា១៩៩៩)បាន ព្រឹត្តទានៅក្នុងបរិវេណណៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យរយ:ពេល ៣ ថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី ២៤- ២៥ - ២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៩ដើម្បីរំលឹកឧបការ គុណ ដែលព្រះអង្គរមានចំពោះប្រទេសជាតិទាំងខាងវិស័យវប្បធម៌អក្សរសាស្រ្ត អប.រំ សាសនា តាមសកម្មទូន្មានប្រៀនប្រដៅនិងស្នា ព្រះហស្ត ដ៏ ច្រើនដែលព្រះអង្គបានរៀបរៀងនិងនិពន្ធឡើង ពុំអាចបំភ្លេចបានឡើយ ។ សម្ដេចទ្រង់ប្រូសតនៅថ្ងៃអង្គារ ១១ រោច ខែផល្គុន ព.ស ២៤២៧ត្រវនឹងថ្ងទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៨៨៣នៅភូមិកំរៀងសង្កាត់ រកាកោះ ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពុងស្ពឺ, ព្រះបិតានាម ជួនព្រះមាតានាម យក់ ។ គ្រួសារនេះមានបុត្តតែពីនាក់ គឺសម្ដេចនិងឧកញ៉ាសោភ័ មន្រ្តី ជួន នុត ។ កាលនៅកុមារ បានសិក្សាអក្សរ និងលេខ ដរាបដល់ជន្មាយុ ១៤ ឆ្នាំបានបួសជាសាមណេរ នៅវត្តពោធិព្រឹក្សា(ហៅ វត្តពោ ល្យំ) សង្កាត់រលាំងកែន ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្ដាល ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមក, សម្ដេចបានចូលសិក្សាបរិយត្តធម៌នៅវត្តឧណ្ណា លោមវិញ ក្រុងភ្នំពេញ ។ លុះជន្មាយុគ្រប់២១ ឆ្នាំ បានបំពេញឧបសម្បទាជភិក្ខុនៅវត្តពោធិព្រឹក្សដែល ជាវត្តដើមដោយ ទ្រង់ទទួល នាម បញ្ញត្តិ ថា ជោតញ្ញាណោ រួចនិមន្តត្រឡប់ទៅគង់នៅវត្តឧណ្ណាលោមវិញ ។ សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួនណាត (ជោតញ្ញាណោ) ជាអ្នកប្រាជ្ញជាតិមួយអង្គរ ដែលបានទទួលព្រះឋានជា អគ្គមហាបណ្ឌិតនៃសហ ភាពភូមាក្នុង ឆ្នាំ ១៩៥៤ និងជា អភិជមហារដ្ឋគុរុ នៃសហភាពភូមា ពីរដ្ឋាភិបាលនៃសហភាពភូមា ក្នុង ឆ្នាំ១៩៥៧ និងបានទទួលព្រះ ឋានជា បណ្ទិតអក្សរសាស្រ្តដំបូងបង្អស់ពីមហា-វិទ្យាល័យអក្សរសាស្រ្ត និងមនុស្សសាស្រ្ត នៃភូមិន្ទសកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញ ក្នុង ឆ្នាំ ១៩៦៧ ដែលសម្ដេចព្រះ នរោត្តម ស៊ីហនុព្រះប្រមុខរដ្ឋ ទ្រង់បានប្រទានថ្វាយផ្ទាល់ ។ សម្ដេច ជួនណាត គឺជាអ្នកប្រាជ្ញដែលកើតពីសង្គមខ្មែរដ៏បរិសុទ្ធ ។ អ្នកប្រាជ្ញនីមួយៗ តែងដុះចំណេះប្រាជ្ញភ្លឺប្រុះសុសសព្វមុខវិជា ណា មួយ របស់ខ្លួនការដុះចំណេះប្រាជ្ញានេះ ជួនកើតមក ពីសិក្សាសន្សំដោយខ្លួនឯង ជួនចេះដោយការសិក្សាពីគ្រូបាធ្យាយ ។ ក្នុង បណ្ដាអ្នក ប្រាជ្ញទាំងពីរសណ្ឋាន នេះសម្ដេច ជួនណាតស្ថិតក្នុងប្រាជ្ញសណ្ឋានទីមួយ គឺថា លោកបានសន្សែសន្សំចំណេះប្រាជ្ញដោយខ្លួនឯង តាមរយ: សុ. ចិ. បុ. លិ. (ស្ដាប់, គិត,សួរ, សរសេរ ឬ កត់ត្រា) ។ ហេតុបានជាយើង ហ៊ានពោលដូច្នេះ ព្រោះសម័យ ដែល លោកមាន វ័យ នៅក្មេងនោះ ស្រុកយើងពុំទាន់មានសាលារៀនត្រកុំត្រកាលដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ ទោះជាសាលា សិក្សាផ្លូវលោកក្ដី ផ្លូវសាសនាក្ដី ។ ម្យ៉ាងទៀត សមបើសម្ដេចលោកកើតនៅស្រុកស្រែ ផ្លូវលោក្ដីផ្លូវសាសនាក្ដី ។ ម្យ៉ាងទៀតសមបើសម្ដេចលោកកើត នៅស្រុកស្រែ (ភូមិកំរៀង សង្កាត់រកាកោះ ស្រុកគងពិសីខេត្តកំពុងស្ពឺ) ដែលជាស្រុកមួយនៅកៀនកោះថែមទៀតនោះក៏រឹងរឹតតែលង់ ក្នុងពភជ្រៅណាស់ ទៀត ។ បើលោកអ្នកធ្លាប់ទៅលេង ដល់ភូមិកំរៀង ស្រុកកំណើតព្រះអង្គ ក៏រឹតតែ កើតអនិច្ចាខ្លាំងណាស់ទៅទៀត រហូតដល់ឈរ ភាំងគិត ជញ្ជឹងគិតម្នាក់ឯងថា សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ លោកកើតក្នុងភូមិនេះសោះ ម្ដេចឡើយក៏ទៅជាអ្នកប្រាជ្ញបានហ្ន៎ !។ ទិដ្ឋភាពស្រុកភូមិនេះ នាំឲ្យយើងឃើញច្បាស់ថា ការរៀនសូត្ររបស់សម្ដេច ពិតជាផុសចេញពីសង្គមខ្មែរដ៏បរិសុទ្ធ គឺខ្មែរគ្មានលាយ វប្បធម៌បរទេសណាទេ បើទោះជាលាយឡំបាលី-សំស្រ្កឹត ក៏ជាបាលី-សំស្រ្កឹតប្ៀបខ្មែរ ដែលធ្លាប់រលាយមកក្នុងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រាប់ ពាន់ ឆ្នាំ ហើយដែរ ហើយចំណេះវិជ្ជាទាំងអស់សោត ក៏សុទ្ធតែកើតឡើងពីការប្រមូលសន្សំ ចេះចាំ កត់ត្រាទុក ពីគ្រប់ពីទិសទី មជ្ឈដ្ឋានអ្នកស្រែ ចំការខ្មែរសុទ្ធសាធ ។ លុះលោកមានវ័យចំរើនឡើងហើយ ទើបលោកនិមន្តទៅសិក្សានៅទីក្រុងបាភពប្រសព្វនឹង អរិយធម៌ អ្នកក្រុងស្គាល់ ឥពិទ្ធពលអរិយធម៌បរទេសខ្លះដែលបានមកលបលួចច្របល់ចូលក្នុងអរិយធម៌ខ្មែរ ក្នុងមជ្ឈដ្ឋានអ្នកក្រុងទាំងនេះ ។ បើទោះបីជាលោគបានជួបប្រទះ ដឹង អរិយធម៌ក្លាយទាំងនេះក្ដីសម្ដេចជួនណាតព្រះអង្គទ្រង់ក៏មិនក្រេបជាទម្លាប់ផ្ទាល់ព្រះអង្គដែរ ទ្រង់ គ្រាន់តែចេះ ហើយចំណាំទុក ថានេះជាអរិយធម៌គេមួយដែរ តែខ្មែរយើង នៅឯនេះទេមិនមែនដូចគេទេ ។ ការសិក្សារបស់លោក កាន់ តែដេញជ្រៅទៅៗត្រូវចេះត្រូវស្គាល់ អក្សរ-ភាសា-អរិយធម៌បរទេសផ្សេងៗ រហតដល់ត្រូវទៅបន្តវិជ្ជាឯទេសទៀត ប៉ុន្តែចំណេះដឹងថ្មីៗ ទាំង ប៉ុន្មាន គ្រាន់តែបង្កើនឲ្យលោកមានការ យល់ទូលាយខ្សែនេត្រាវែងឆ្ងាយ ធ្វើកាផ្ទូរផ្ទឹមគ្នាបាន គ្រប់ទិសតែប៉ុណ្ណោះ ឯមូលដ្ឋានដើម ខ្មែរ នៅតែដិតដក់ជាប់ក្នុងព្រះទ័យដដែលឥតល្អៀង ឥតរង្គើឡើយ ។ ដោយវីរិយភាពមោះមុតនិងគុណធម៌របស់ព្រះអង្គរសម្ដេច ព្រះសង្ឃ រាជ ជួនណាតបានក្លាយជាអ្នកប្រាជ្ញមួយព្រះអង្គក្នុងវិស័យពុហវិជ្ជា និងជាស្ថាបនិកដ៏ឧត្តមលើវិស័យវប្បធម៌សន្តិភាព ដែល មានកិត្តិ នាម ល្បី ល្បាយជាអន្តរជាតិ បីដូចផ្កាឈូកដុះចេញពីភក់ល្បប់ ។