Olîgarşî
Ji Wîkîpediya
Olîgarşî (bi Inglîzî: oligarchy, bi Yewnanî: Ὀλιγαρχία anko Olîgarxiya) coreyekê desthilata siyasî ye ko têda çend kesek anko komeka mirovên bijare ko bi zengîniya xwe, malbata xwe an jî hêza leşkirî dihên veniyasîn desthilatdar in. Ev peyv di zimanê Yewnanî da ji ὀλίγον "olîgon" bi ramana kêm an hindik û ἄρχω "arxo" bi ramana desthilatê hatiye.
[biguherîne] Olîgarşî, arîstokrasî û plutokrasî
Gelek coreyên olîgarşiyan hene ko dixwazin xwe wekî arîstokrasî bidin niyasîn. Lê bi her awayî olîgarşî bi hêsanî ji monarşî anko keyatiyê dihêt niyasîn. Arîstokrasî desthilata "baştirîn" û "jîrtirîn" kesên nav civakê ye. Monarşî desthilata kesekê bi tenê ye. Carina jî xelkek heye ko li pişt tanca keyatiyê, bi awayekê nepenî, ji ber zengîniya xwe desthilatdariê dikit. Ev coreyê desthilatê ko ji ber zengîniyê ye plutokrasî ye.
Ev gotar şitlek e.
- Ev gotar hîn nû ye, ne temam e. Wekî şitleke darê ye. Heke tu binivîsî, tu yê vê darê mezin bikî û dê gelek guliyên nû xwe jê berdin. Çawa?
- Eger tu bixwazî binivîsî, biçe ser « biguherîne».