Penaber
Ji Wîkîpediya
Penaber kesên ji ber raman, bawerî, aîdiyeta xwe bi komekê re, ol û tercihên xwe yên cînsî ji aliyê dûgel an hêzên bi rêxistinî jiyana wan ketiye xetereyê, di bin gef û biryara êşkence û cezayê dardakirinê de ne yan jiyana xwe di xetereyê de dibînin û ji ber wan sedeman herêm an welatê xwe diterikînin re tê gotin. Penaberî mafeke mirovî ye û di Daxûyaniya Mafê Mirovan a Gerdûnî de jî cihdigire.
Penaber, peyveke dadmendiyê ye. Ji koçber cudatir e. Piştî Şerê Dinyayê ya II. , ji bo careke din şer û azareke wiha êdî pêk neyê mirovahî li hin çare, norm û peymanên navneteweyî geriya. Li bajarê Swîsre Genewre yê gelek peymanên navnetewî hatin mor kirin. Ravekirina peyva Penaber, maf û normên penaberiyê di Konvansiyona Mafê Penaberiyê ya Genewreyê ya sala 1951 de hatine kifşekirin. Kesên ku ji ber raman, bawerî, aîdiyeta xwe bi komekê re, ol û tercihên xwe yên cînsî ji aliyê dûgel an hêzên bi rêxistinî jiyana wan ketiye xetereyê, di bin gef û biryara êşkence û cezayê dardakirinê de ne nikare ji cihên ku hatine re were şandin. Mafê wan kesan ê penaberiyê heye. Ji wan re Pasporta seyahatê tê dayîn. Heger şertê malbatên wan ê penaberiyê çêbûye ew jî ji vê mafê sûdwerdigirin.
Mixabin herçendî Peymana Mafê Mirovan a Gerdûnî ji pirraniya welatên serbixwe hatibe pejirandin heya bigire di destûra bingehîn ên wan welatan de cihgirtibe jî îro wekî gelek destkeftiyên mirovahiyê mafê penaberiyê jî bi berjewendiyên dûgelan ve hatiye girêdan.
[biguherîne] Penaberên kurd
Gelê Kurd yek ji gelên bêdewlet e. Bi sed hezaran Kurd ji ber zilm û zordariya welatên dagirker li rûyê dinyayê belavbûne. Piştî kareseta terorîstî ya 11ê Îlonê li New York pêk hat, mafê penaberiyê kete bin gefa berjewendiyên welatan. Di serî de DYE , YE , Kanada û Awûstûralya pirraniya welatan bi navê ewlekariyê li astengkirina destkeftiyên mirovahiyê, herwekî li astengkirina mafê penaberiyê geriyan. Roj bi roj mafê penaberiyê tê qutkirin.heta meriv kare bibije kesên dibin penaber ne bi riza xwe dev ji cih u warê xwe berdane.