Zimanên romanî
Ji Wîkîpediya
Zimanên romanî şitleke zimanmalbata zimanên hind û ewropî ye. Zimanên romanî ji latinî de aj dane. Çiqas latinî di zimanên Îtalî de ye jî, bandora wêyê mezina li ser zimanên romanî he ye.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Zimanên îroj ên standard
Zimanên romanîyên standardên îroj:
Spanî | Spanya, Emerîkaya Navîn û Emerîkaya Başûr (derve Brazîl, Guyana, Sûrînam, Belîze), Guîneya Ekwatorî, bi pişkî Fîlîpîn, DYA | 352.000.000 |
Portugalî (brazîlî: português) | Portugal, Brazîl, Angola, Mozambîk, Tîmora Rojhelat, Cap Verde, Gînê-Bîsso, São Tomé û Príncipe, Macao | 216.000.000 |
Fransî (français) | Fransa, Belçîka (Walonya), Swîsre, Antilan, Kanada , û li kolonîyên Fransa û Belçîkayên berê | 77.000.000 |
Îtalî (italiano) | Italya, Swîsre, San Marîno, Vatîkan | 70.000.000 |
Rumenî (bi moldawî ve română) | Romanya, Moldawya û hin dewletên dinên Ewropa | 26.000.000 |
Sîcîlyanî (sicîliánu) | Italya (Sîcîlya, Kalabrîya, Kampanya) | 10.000.000 |
Katalanî (català) | Katalonya | 8.200.000 |
Galîsiyayî (galego) | Galîsiya | 3.000.000 |
Oksîtanî (occitan) | başûra Fransa, Italya û Spanya | 2.800.000 |
Sardî (sardo) | Sardûnya (Italya) | 1.200.000 |
Furlanî (furlan) | Friûl (Italya) | 350.000 |
Ladin (ladin dolomitan) | Italya | 40.000 |
Retoromanî | Swîsre | 27.000 |
Aragonî (aragonés) | Aragon | 30.000 |
[biguherîne] Milên zimanên romanî
[biguherîne] Zimanên îberoromanî
Di gruba zimanên îberoromanî de zimanên spanî, portugalî, galîsiyayî û katalanî hene. Lê zimanê katalanî wek navbarê zimanên îberoromanî û zimanên galloromanî de ye. Zimanên din:
- Aragonî
- Asturî
- Sefardî
[biguherîne] Zimanên galloromanî
Di zimanên galloromanî de zimanê herî mezin fransî ye. Zimanên din wiha ne:
- Zimanê "d’oïl".
- Gallo
- Pikardî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Walonî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Anglonormannî
- Jèrriais li girava Jerseyê
- Dgèrnésiais li girava Guernseyê
- Sercquiais li girava Sarkê
- Franko-provenzalî
- Okzitanî
- Auvergnatî li Auvergne
- Gascognî
- Languedokî
- Limousinî
- Nissart
- Provenzalî
[biguherîne] Zimanên retoromanî
Zimanên retoromanî:
- Furlanî
- Bündnerromanî
- Ladin
[biguherîne] Zimanên îtaloromanî
Zimanên îtaloromanî
[biguherîne] Sardûnî
Zimanê sardûnî li Sardûnya tê axaftin û na di tu gruban de ye .
[biguherîne] Zimanên balkanromanî
Zimanên balkanromanî:
- Rumenî
- Moldavî
[biguherîne] Zimanên mirî
Zimanên îroj mirî ne:
- Dalmatî
- Muserebî
- Romanîya Efrîqaya Bakur
- Moselromanî
- Maurowalakî