Qizilbaş

Ji Wîkîpediya

Qizilbaş, Kumsorî, Kimsorî ji kesên ola yan baweriya Elewîtiyê dihewînin re tê gotin.

Heya sedsalên 17-18 peyva "Elewî" ewçend nayê bikaranîn, ji bo wan di zimanê Tirkomanî (ji ber ku pirraniya Tirkomanên Anatoliyayê Elewî bûn) de Kizilbaş û di Kurdî de jî Kimsorî, Kumsorî dihate gotin. Keyên Osmaniyan komkujiyên mezin li dijî Kimsoran lidardixistin û her carê ew dibûn mesele di nava şerên Osmanî û şahên Îranê de. Paşayê Osmaniyan ê navdar Yavûz Siltan Selîm ê ku bi komkujiya Kimsoran tê nasîn, gihîşte wê encamê ku êdî pişt û hêza Qizilbaşan hatiye şikestin, li entegrasyona wan bi Sunnîtiyê geriya. Keyên Osmaniyan di sedsalên dawîn de xwastin Qizilbaşan bixin Sunnî. Ji ber wê gelek pêşengê wan bi dirav û tawîzan kirin wekî xwe. Ji ber wê êdî peyva Qizilbaş bikarneanîn û di şûna wê de "Elewî" bikaranîn. Elewî ango "Kesên Elî dihewînin". Gorî siyaseta wan bêjeya Elewî baştir bû û Qizilbaşan nêzîkî Sunnîtiyê dikir.

Peyva Qizilbaş an Kimsor ji pûşiyên sor ên leşker û alîgirên Elî yê kurê pêxember Mihemmed tê. Tê vegotin ku alîgirên Elî wisa li xwe dikirîbûne.