Zimanê farisî

Ji Wîkîpediya

Zer: Cihê ku farsî zimanê daykî ye; Kesk: Cihên ku farsî zimanê duhem e.
Zer: Cihê ku farsî zimanê daykî ye; Kesk: Cihên ku farsî zimanê duhem e.

Farsî zimanekî ji koma zimanên Îndo-Ewropî ye. Zimanzan Farsî dixin beşa Îndo-Îranî û dibêjin ku Farsî yek ji zimanên beşa başûrî rojavayê Îranê ye. Farsî bi Kurdî re di warê ziman de ji nêz ve cîran e.

Farsî zimane gelê Fars e. Hin Efxanî û Tacîk jî bi Farsî wek zimanê duyem diaxivin.

Li Îranê 70 milyon, li Efxanistanê 20 milyon, li Tacîkistanê 5 milyon û li Uzbekistanê 7 milyon kes bi farsî diaxvin. yanî li dinyayë de 102 milyon kes farsî dizanin.

Tabloya Naverokê

[biguherîne] Hejmarên Farisî

  • 1-yek
  • 2-do
  • 3-sê
  • 4-çehar
  • 5-penc
  • 6-şeş
  • 7-heft
  • 8-heşt
  • 9-noh
  • 10-deh
  • 11-yanzdeh
  • 12-devazdeh
  • 13-sîzdeh
  • 14-çehardeh
  • 15-panzdeh
  • 16-şanzdeh
  • 17-hêvdeh
  • 18-hêjdeh
  • 19-nozdeh
  • 20-bîst
  • 21-bîstoyek
  • 22-bîstodo
  • 30-Sî
  • 40-çihêl
  • 50-pencad
  • 60-şeşt
  • 70-heftad
  • 80-heştad
  • 90-novad
  • 100-sad
  • 200-divîst/do sad
  • 300-sê sad
  • 1000-hezar
  • 10000-deh hezar/tomen
  • 1000000-milyon
  • 1000000000-milyard

[biguherîne] Rengên Farisî

  • hêşîn-abî
  • sor-sorx/qîrmez
  • zer-zerd
  • kesk-sebz
  • qehweyî-qehvei
  • binefş-benefş
  • gewr-tusi
  • penbe-sureti/penbe
  • narencî-narencî
  • spî-sepîd/sefîd
  • reş-siyah/meşki
  • lacwerd-lajverd

[biguherîne] Fêlên Farisî

  • ameden(beya)-hatin
  • reften(berev)-çûn
  • buden(bebaş)-bûn
  • şoden(beşev)-bûn, çêbûn, çûn
  • kerden(bekon)-kirin
  • şosten(beşuy)-şûştin
  • danisten(bedan)-zanîn
  • giriften(begir)-girtin
  • gîrîsten(begîr)-girîn
  • siteden(bestan)-standin
  • manden(beman)-man
  • dîden(bebîn)-dîtin
  • şinewiden(beşinew)-behistin
  • porsiden(bepors)-pirsin, pirs kirin
  • tersiden(beters)-tirsin
  • xandiden(bexand)-kenîn
  • xwesten(bexweh)-xwestin
  • nevisten(benevis)-nivîsin
  • avixten(beavîz)-aliqandin
  • xerf zeden(bezen)-axaftin, peyivin
  • goften(begu)-gotin
  • doşnam goften(begu)-dujin kirin
  • xwenden(bexwen)-xwendin
  • vakerden(vakon)-vekirin
  • fahmiden(befahm)-fehm kirin
  • bariden(bebar)-barin
  • suxten(besuz)-şewitin
  • hişten(behêl)-hiştin
  • mêkiden(bemêk)mêtin
  • nigêristen(benigêr)-nêrin

[biguherîne] Nimûneyên Farisî

  • Namê şoma çist( axaftina rojane: çiye):Navê we çi ye?
  • Namê to çist( axaftina rojane: çiye):Navê te çi ye?
  • Exlê to kucast(axaftina rojane: kucaye):Ji kûderî?
  • Çetori?:Çawanî/Çitonî/Çitûyî/Çilûyî?
  • Zebanê Farsi beledid?/Farsî midani?:Zmanê Farisî dizanî?/Farisî dizanî?
  • Belî beledem/Arê midanem:Erê dizanim
  • Nexeyr beled nistem/Ne, nemidanem:Na, Nîzanim.
  • Aya saet çist ( axaftina rojane: çiye):Aya saet çi ye? /Aya saet çend e?
  • Sâle to çist ( axaftina rojane: çiye): Tu çend salîyî?
  • To çend salegîyî?:Tu çend salîyî?
  • Se ruz e(-st) kê henuz cizi nexwerdem: Sê roj e ko ez hîn tiştek nexwer.
  • Destê to derd nebine(-d):Destê te derd nebîne, Mala te ava!

[biguherîne] Danezana gerdûnî ya mafên mirov-Bend 1

Zmanê Farisî

Heme merdom azad be donya miyayend o ez lehaze heysiyet o hoquq ba hem beraberend. Heme darayê hûş o vêcdan hestend o bayed be yekdiger ba ruhê beraderî reftar konend.

Zmanê Kurdî

Hemû mirov azad tên dinyayê û di weqar û mafan de wekhevin. Hemû xwedî hiş û vîcdan in û divê li hember hev bi ruhê bratiyê bilivin.