Nix

E Vicipaedia

Latinitas huius paginae nondum censa est. Quaesumus eam inspicias et gradum des. Vide {{latinitas}}.
Imago animata nivis terrae per hiemes
Imago animata nivis terrae per hiemes

Nix (nivis, gen. plur. nivium, f.) est forma praecipitationis, quae est e crystallino gelu. Constituitur multis floccis. Quoniam componitur particulis est materia in granis. Structuram apertam habet : itaque est mollis, nisi comprimatur pressione externa.

Nix formatur in excelsis, cum vapor aquae, in temperatura inferiore quam O°C glacie firmatur et transit a statu gasi ad solidum et agros petit nec fundit. Accidit cum temperatura soli est minor quam 2°C et in intermediis temperaturae superiores quam 0°C non sunt ; aliter nix fundit et facta est aquanix vel imber. Si consentit temperatura, licet nivem artificialem producere cum cannonis appositis, qui tamen granulos similiores nivi rotundae quam nivi ipsi edunt.

Index

[recensere] Forma Crystallorum nivis

Crystalli nivis, photographiatia Wilson Bentley (1865-1931)
Crystalli nivis, photographiati
a Wilson Bentley (1865-1931)

In nube frigidissima, vapor aquae condensatur directe in glaciei crystallos per particulas suspensas. (pulvus, fumus, etc) Si obveniunt aeris stratis frigidioribus quam 0°C in casu eorum crystalli agglutinantur et congregantur in floccos largiores et largiores. Coniuncti crystalli temperaturis mutant formam. Omnium floccorum est sola structura sexangula quia molecula aquae habet angulum 120°. Quae forma minimam energiam potentialem chemicam provocat. Forma crystallorum non solum temperatura sed humiditate mutatur.

  • A 0 ad –4°C : minutae patinae
  • A –4 ad –6°C : acus
  • A -6 et -10°C : columnae cavae
  • A -10 ad -12°C : flocci sex acuminibus longis
  • A -12 ad -16°C : "rami" minimi arborum in forma fili

[recensere] Vita crystallorum nivis

Ut primum flocci nivis formantur, mutantur.

  • Moleculae chemicae aquae libere et multis modis congregantur. Qui modi facilius exprimuntur lenta transformatione in crystallos. (Inter 10 minutas et unam horam). Formae creatae ergo sunt variae.

Diversae conditiones temporis impellunt mutata inter formationem et fusionem:

  • Conditiones loci formationis, ante praecipitationem.
  • Conditiones stratorum spatiorum per quae transeunt flocci.
  • Conditiones in libra soli, si petatur.

Nexus debiles inter moleculas aquae efficiunt ut hi crystalli possint mutari propter ambientes locos. Licet haberi nivis crystallum varium, oportet ergo eum esse in momento transformationis in crystallum ut servet formam. Ut primum enim transformatio interrumpitur, nova congregata eduntur. Itaque observatio incauta in microscopo difficile fieri potest.

[recensere] Niveorum straminum transformatio

Nix nuper lapsa vento moveatur, praesertim si sit levissima. Postea , potest congregari in aggeres. Tamen ,veris nix differt quia congregata est et aqua dives et in situ fundit . In monte, ventus abrupta periculosissima creat. Nix non est materia iners. E contrario semper mutatur et transformatur, suo pondere et temperaturis qui differunt inter noctem et diem. Si clivus abruptus est , stramen est incertum et labes nivis provocat.

  • Transformatio gradu infimo.

Cum temperaturae differunt minus quam 5 C° per metrum straminis,floccorum "rami" delentur crystalli mediae partis beneficio. Crystalli rotundantur et suae mensurae aequales fiunt. Appellantur grani subtiles. Flocci nivis ita continguntur ut forment pontes glaciei qui crystallos inter eos congregent. Stramen nivis cohaeret.

  • Transformatio gradu mediio

Cum temperaturae differunt inter 5°C et 20 C°per metrum , transit materia ex imis in altis. Crystalli transformantur in granos facie plana.

  • Transformatio gradu forti.

Cum temperaturae inter superiora et inferiora excedunt 20 C° per metrum, vapor fluit in stramine ipso. Nundinis confectis, pruina intima apparet, cum minimis pilis. Stramen incertissimum tum fit.

  • Fusio

Aqua liquida apparet in ipso stramine niveo.Provocatur aut imbre aut dulcioribus temperaturis. Conglomerata facta sunt appellata grani rotundi( tamquam magnum sal).Stramen paulum fundit .Tamen, aqua liquida non subite provocat fusionem.

[recensere] Regiones nivis

Nix in nemore
Nix in nemore

Vix ningit in regionibus tropicorum et Aequatoris. Solet dici 35° parallelas lineas esse fines huius regionis in quibus soli montes nivem accipiunt. Caiambis, summus mons equatoris altus 5790 m, niveus est plerumque, quamquam est in circulo parallelo 0° Tanto propior polis est, quanto magis ningit. Tamen, parva nix cadit in regionibus poli quia frigus accerrimum est. Litora autem carent nive.

In regionis mitioribus, in continentibus aut in montibus, maximi casus inveniuntur, tamquam 130 cm per 24 horas in statione helveta Klosters in Ianuario anni 1982, vel 193 cm per 24 horas in Argenteo Lacu (Colorado) in Aprile anni 1921. Cumulus nivis maximus hieme fuit in Montis Baker nartarum area, extra Belligham, in districto Washingtonis, in Civatitibus Foederatis Americae annorum 1998-1999. Mons Baker accepit 29 metra nivis, excedens priorem casum maximum, in monte Rainier, in statu Washingtonis, quippe qui acceperat 28 metra et dimidium nivis in hieme annorum 1971–1972.

[recensere] Nives aeternae

Cum stramen niveum non fundit omne in aestu, nives aeternae appellantur. Quae existunt in summis montibus et prope polos. Compressae et fundentes partim, haec nives transformantur in congeries nivis conglaciatae, et postea in montes glaciei. Glacies continentium polorum appellatur "inlandsis": montes glaciei(icebergs) qui solvuntur consituuntur aqua dulci, crusta autem glaciei polorum est salis. Calefactio planetae demonstatur in monte Cilimandiaro, altissimo loco Africae. Periti aestimant intra 2020 Cilimandiarum perditurum ceterum pileum glaciei. In uno saeculo, pileus glaciei perdidit 82%. Si nihil factum sit, Aeternae nives Cilimandiari moriantur natae 11700 annos!

[recensere] Beneficia et vitia

Autocineta sub nive sepulta (Lugani, die 27 Ianuarii 2006)
Autocineta sub nive sepulta (Lugani, die 27 Ianuarii 2006)

Nix calorem Terrae servat et frumenta a temperaturis proximis gelu protegit. Tamen, multa nix cadens infrastructuras officiaque turbat, etiam in regionibus ubi solet ningere. Transitus autoraedarum aut late inhibitur aut saepitur totus. Electricitas, telephoni lineae, gasi ductus, omnes infrastructurae possunt deficere. Quod potest adducere ad "diem nivis", qui est dies in quo scholae vel officia clauduntur propter insolitam gravem nivem cadentem. In areis in quibus solet ningere paucum, "dies nivis" occurere potest aggere levi vel minae cadentis nivis, cum haec areae non sint paratae.

[recensere] Nix per ludum

simulacrum nivis constructum.
simulacrum nivis constructum.

Formae ludorum nivis gratia:

  • Multi deporti hiberni: nartae et tabula nivalis
  • uti labiculo, vel trahi labiculo (novum verbum = slittino italice, luge gallice)
  • construere simulacrum nivis aut castra nivis
  • adiiecere pilas nivis in certamine ludico ubique diffusum.
  • Licet uti materia nivis compressae ad construendos iglos Inuitorum (escimensium) vel tabernas glaciei in Scandinavia et Finlandia.

[recensere] Albedo et libra energetica

Energia solis sola diverse calefacit. Albedo autem radiorum partem relatam metitur. Albedo media in orbe terrarum est 0,28. Cum nix recens est albedine pura, albedo est 0,85. Radii solis ample referuntur, ergo energia minus allata est. Nix antiqua albedinem in 0,6 habet, melius intellegitur cur sola nivea frigida maneant, ergo stramina servent. E contrario, silvae arborum resinosorum albedine debili( 0,12) atque lumine relato utuntur ut rami liberentur.

[recensere] Densitas

Arbor et solum nivea.
Arbor et solum nivea.

Nix quae modo cecidit densitate multo differt. Statisticae dant medium pondus 110 kilogrammorum per metrum cubum, plus vel minus 40 kg. Quod confirmat sparsam massam formarum nivis.Aqua aequalis nivis moli est summa aquae quae continet, altitudine omissa. Exempli gratia, si nix strata in quadam area habuerit aquam aequalem 5 metrorum, tum fundet in stagnum aquae alta 5 metra tegens eamdem aream. Est mensura utilior hydrologis( ex graeco nomine : periti aquae) quam altitudo nivis, cum densitas nivis quae cecidit nuper ample variet.Nova nix saepe densitatem circa 12% aquae habet, et etiam in frigidis temporibus eadem nix comprimetur ipso pondere usque ad 33% aquae. Plus nivis ipsam comprimet multo magis. Vere tardo, densa nix saepe excedit 50% aquae. Interest multum administatoribus aquae metiri aquam aequalem ut praedicant veris exundatam aquam et annonam civitatum in vallibus. Mensurae manu factae sunt in situ propriis scalis utendo.

[recensere] Nix rapide fusa

Nix accumulata in clivis vulcanorum activorum, ut maior pars vulcanorum in America meridionali, potest fundere modo rapidissimo, propter variatos modos activitatis vulcani, provocando labes subitas aquae lutique periculosissimas hominibus sitis in clivis vulcani. Ceterum,labes luti vel nivis, inundatio subita evenire possunt cum nix nimia est in clivis montium et cum temperatura subite mutat. Labes nivis appellatur in multis linguis "avalanche."

[recensere] Aliae formae aquae solidae et vocabularium

    • Nomina substantiva
  • Glacies, -ei, f. : est forma non crystallina aquae solidae. Formatur nive compressa in natura rerum.
  • Grando, -inis, f). : Pilae vel sphaerae nivis magnae a 6 mm (pisum) usque ad 43 mm( pilae golfi?et rarissime 108 mm
  • Gelu (indeclinabilis): transformatio aquae in glaciem frigore.
  • Pruina : ros ( aqua condensationis) transformatus in glaciem
    • Nomina adiectiva
  • nivalis = quod attinet ad nivem, vel albus ut nix
  • niveus = quod stratum est nive
  • nivosus = plenus nivis

Lingua latina non est ditissima vocabulis nivis quia Italia et Latium sunt plerumque terrae calidae, montibus Alpium et Apennini exceptis.

[recensere] Nexus externus

Vicimedia Communia plura habent quae ad Nix spectant.