Declinatio (grammatica)
E Vicipaedia
Declinatio (-onis, f.) est nominum substantivorum, nominum adiectivorum, et pronominum flexio, quae casus regit. Genus et numerus etiam sunt penus.
Index |
[recensere] Casus Latini
Latine sunt casus septem:
- Nominativus (casus subiecti, roga quis): Dux est benignus.
- Genitivus (casus possessionis, roga cuius): Domus ducis est antiqua.
- Dativus (casus dandi et demonstrandi, roga cui): Duci panem do.
- Accusativus (casus accusationis, roga quem): Ducem accuso.
- Ablativus (casus absolutus et cum praepositionibus, roga quemadmodum, a quo et cetera): De duce narro.
Forma vocativi aequa forma nominativi, solum in o-declinatione forma specialis est; -e est terminatio.
Nonnulla nomina etiam casum locativum habent:
- Locativus (casus loci, roga ubi aut quo): Romae sum; domi sumus; humi iacet.
- Numeri sunt duo: singularis et pluralis.
- Genera sunt tres: masculinum, femininum et neutrum.
Declinationes nominum sunt quinque (m., f., n. = genera):
- Declinatio Prima: puella (f.), villa (f.), nauta (m.)
- Declinatio Secunda: fluvius (m.), puer (m.), ager (m.), templum (n.)
- Declinatio Tertia
- declinatio consonantica: rex (m.), consul (m.), miles (m.), homo (m.)
- i-declinatio: civis (m.), mare (n.), urbs (m.), animal (n.), febris (f.)
- Declinatio Quarta: portus (m.), fructus (m.), domus (f.), manus (f.), cornu (n.)
- Declinatio Quinta: spes (f.), res (f.), dies (m.), dies (f.), meridies (m.)
[recensere] Conspectus casuum
1. | 2. | 3. | 3. | 3. | 4. | 5. | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
a | o | cons. | i | mix. | u | e | |
1. nom | -a | -us/-er/-um | -/-s/- | -is/(“animal”) | -is/-es | -us/-u | -es |
2. gen | -ae | -i | -is | -is | -is | -us | -ei |
3. dat | -ae | -o | -i | -i | -i | -ui(/-u) | -ei |
4. acc | -am | -um | -em | -im(/-em)/(“animal”) | -em | -um/-u | -em |
5. voc | |||||||
6. abl | -a | -o | -e | -i | -e | -u | -e |
1. nom | -ae | -i/-i/-a | -es/-a | -es/-ia | -es/-ia | -us/-ua | -es |
2. gen | -arum | -orum | -um | -ium | -ium | -uum | -erum |
3. dat | -is | -is | -ibus | -ibus | -ibus | -ibus | -ebus |
4. acc | -as | -os/-os/-a | -es/-a | -is(/-es)/-ia | –es/-ia | -us/-ua | -es |
5. voc | |||||||
6. abl | -is | -is | -ibus | -ibus | -ibus | -ibus | -ebus |