Schäinbar Hellegkeet

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

D’schäinbar Hellegkeet gëtt un, wéi hell en Himmelskierper dem Observateur op der Äerd erschéngt. An der Astronomie gëtt fir déi schäinbar Hellegkeet d’Schreifweis z. B. 3,m0 oder 3,0 mag oder m = 3,0 mag benotzt, woubäi dat klengt héichgestallten 'm' fir magnitudo (Gréisst) steet. Déi schäinbar Hellegkeet ass staark ofhängeg vun der Distanz Observateur–Himmelskierper bzw. ÄerdHimmelskierper. Eng Distanzonofhängeg Gréisst ass déi absolut Hellegkeet.

Inhaltsverzeechnis

[Änneren] Definitioun

No dem Norman Robert Pogson ass d’Verhältnes vun der Hellegkeet der Klasse m zu der Hellegkeet der Klasse (m+1) definéiert als:

 \frac{\mathrm{Hellegkeet} ( \mathrm{Klass} [m])}{ \mathrm{Hellegkeet} ( \mathrm{Klass} [m+1])} = 100^{\frac{1}{5}} = 2{,}512

Uerdert een eng gewielte Flossdicht F0 d'Gréissteklass 0 zou, sou follegt doraus d'Gréissteklass m vun engem Objet mat der Flossdicht F:

 m = -2{,}5 \cdot \log \frac{F}{F_{0}}

[Änneren] Miessung a Geschicht

Schon an der griichescher Antikitéit deelt den Astronom Hipparchos déi mat bloussem A siichtbar Stäre graff a sechs Gréissteklassen an, woubäi de 15 hellste Stären déi „1. Gréisst“ zougewise gouf. Stäre bis zur 3. Gréisst gëtt et ronn 150, bis zu der 6. Gréisst schonns 5000. Ëm d’Joer 1800 vergréisseren d’Astronomen dës Skala no béid Säiten a féieren eng dezimal Ënnerdeelung an, wat mat dem Ufank vun der Fotometrie zesummefällt.

D’Fixstäre Sirius a Canopus sowéi dräi hell Planéiten hunn an dëser Hellegkeetsskala negativ Wäerter (-1 bis -4,4 mag). De Stär Vega (Stärebild Lyra)(Leier) huet m = 0 mag.

A verschidde grouss Teleskope kann een och nach Stäre vun der 10. bis 20. Gréisst kucken. D’schäinbar Hellegkeet vun deene schwaache Stären, déi e Lënsen- oder Spigelteleskop grad nach erkennen léisst, definéiert d’Grenzgréisst vun dësem Observatiounsgeschir.

D’schäinbar Hellegkeet hänkt souwuel vun der Liichtkraaft vum Himmelskierper wéi och vun senger Distanz zur Äerd of. Sou erschéngt de Mound wéinst senger Distanz zu der Äerd wiesentlech méi hell ewéi Stären, déi wäit ewech sinn, obwuel hir Liichtkraaft milliardefach méi staark ass.

D’Magnitud- bzw. Hellegkeets-Skala ass logarithmesch, well nom Weber-Fechner-Gesetz bal all Sënnesgefill vum Mënsch (an och vun de meeschten Déieren) dem Logarithmus vum Charmes proportional ass. En Hellegkeetsënnerscheed vun 1 : 100 entsprëcht heibäi engem Ënnerscheed vu fënnef Gréissteklassen.

Physikalesch ass d’Hellegkeetsskala duerch d’Energie vum Liicht dat afällt definéiert (Bolometresch Hellegkeet). Wann m d’Magnituden an s déi gemoosse Straalungsstréim vun zwéi Stäre sinn, gëllt fir hiren Hellegkeetsënnerscheed

 \Delta m = m_1 - m_2 = -2{,}5 \cdot \log (s_2 / s_1)

Fir Δ m = 1 entsprëcht dat engem Verhältnes vun der Liichtenergie vun 1 : 2,512 bzw. engem Logarithmus vun 0,4.

Als Referenz vun dëser u sech relativer Skala déngt de Stär Vega, deem seng Hellegkeet mat der Magnitude null festgesat ass. Ausserdeem sinn all seng fotometresch Faarwen och mat Null definéiert.

Fréier gouf d’Skala nom Polarstär mat 2,1 mag ausgeriicht, bis bemierkt gouf, datt deem seng Hellegkeet liicht variéiert.

[Änneren] Sonn, Planéiten a Fixstäre

Schäinbar Hellegkeet vun e puer Himmelskierper

Himmelskierper Typus Magnitud
Sonn Stär -26,8 mag
Mound Mound -12,5 mag
Venus Planéit -4,4 mag
Mars Planéit -2,8 mag
Jupiter Planéit -2,8 mag
Sirius Stär -1,4 mag
Canopus Stär -0,73 mag
Saturn Planéit -0,192 mag
Vega Stär 0,00 mag
(def.)
Polarstär Stär 2,0 mag
Uranus Planéit 5,5 mag
Neptun Planéit 7,8 mag
Pluto Zwergplanéit 14,0 mag

D’schäinbar Hellegkeet vun der Sonn, eisem Mound an de Planéiten ëm eiser Sonn schwanke wéinst hirer ënner anerem grouss variabelen Distanzen zur Äerd. D’Äerd an d’Planéiten hunn elliptesch Ëmlafbunnen ëm d’Sonn. Och de Mound leeft ëm d’Äerd op enger elliptescher Ëmlafbunn. Nach méi staark gëtt d’Magnitud vum Mound duerch seng Phase (Moundsichel) beaflosst.

[Änneren] Aner Objeten

Niewent de „klasseschen“ Himmelsobjeten gëtt et och e puer weider Objete, déi nëmmen kuerzzäiteg opfälleg virkommen an bzw. oder nëmmen op verschidde Plaze op der Äerd ze gesi sinn. Si kënnen esouguer d’Hellegkeet vun der Venus iwwertreffen.

Objet Ursach Maximal méiglech Magnitud
Meteor Deelchn an der Atmosphäre ginn zum Liichten ugeregt -23 mag (Bolide)[1]
Iridium-Satellit Liichtreflexioun vum Sonneliicht (Iridium-Flare) -9 mag
Supernova-Explosioun Schnell Energieverschwendung -7,5 mag

[Änneren] Bedeitung

Mat bloussem A kann een bei guddem Wieder, Stären bis zu der sechsten Gréissteklass erkennen. Mat der Spektiv bis bal zur néngter Gréissteklass. Déi gréissten terrestresch Teleskope kënnen mat empfindleche CCD-Sensoren nach Objete mat enger Magnitud vun 25 bis 30 opzeechnen.

D’Instrumentéierung vum Hubble-Weltraumteleskop geet bis zu de Stären vun der 31. Gréissteklass, wat enger klenger Käerz op dem Mound entsprëcht.

[Änneren] Kuckt och

[Änneren] Um Spaweck