Lyra (Stärebild)

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Date vum Stärebild Lyra
Lëtzebuergesche Numm Leier
Laténgesche Numm Lyra
Laténgesche Genitiv Lyrae
Laténgesch Ofkierzung Lyr
Positioun Nërdlechen
Fixstärenhimmel
Rektaszensioun 19h 7m bis 22h 3m
Deklinatioun +61° 20' bis +27° 45'
Fläch 286 Quadratgrad
Siichtbar op de Breedegraden 90° Nord bis 29° Süd
Observatioungszäitraum
fir Mëtteleuropa
Summer
Zuel vu Stäre mat
Gréisst < 3m
1
Hellste Stär,
Gréisst
Vega (α Lyrae),
0,03m
Meteorstréim Lyriden
Eta-Lyriden
Juni-Lyriden
Nopeschstärebiller
(vum Norden am
Auerzäresënn)
Draco
Hercules
Vulpecula
Cygnus

D’Lyra (vum griichesch λύρα, lýra – d’Lyra) ass e Stärebild vum nërdleche Stärenhimmel.

Stärekaart vun der Lyra
Stärekaart vun der Lyra

Inhaltsverzeechnis

[Änneren] Beschreiwung

D’Lyra ass e klengt, awer opfällegt Stärebild, dat um owendlechem Summer- an um Hierschthimmel liicht ze fannen ass.

Den Haaptstär, d’Vega, ass (no dem Arctur) den zweethellste Stär vun der nërdlecher Hemisphär an de fënnefhellste Stär um Nuetshimmel. Südlech vun der Vega maache véier Stäre e Parallelogramm. Si sollen d’Säiten vun enger antiker Lyra duerstellen.

Tëschent de Stäre β an γ Lyrae läit de berühmten Rankniwwel M 57.

D’Vega mécht mat de Stären Deneb (Stärebild Cygnus) an dem Altair (Stärebild Aquila) dat grousst Summerdräieck.

Südlech vun der Lyra verleeft d’Mëllechstrooss.

[Änneren] Geschicht

D’Lyra gehéiert zu den 48 Stärebiller aus der Antikitéit, déi vum Ptolemäus beschriwwe gouf.

D’arabesch Astronomen vum Mëttelalter hunn an dësem Stärebild en Adler gesinn.

D’Vega war den éischte Stär, dee fotografesch festgehale gouf.

[Änneren] Meteorstréim

An der Lyra läit de Radiant vum Meteorstroum vun de Lyriden. Hire Maximum läit an der Zäit tëschent dem 20. an dem 22. Abrëll vun all Joer.

[Änneren] Himmelsobjete

[Änneren] Stäre

B F Numm o. aner Bezeechnungen Gréisst Lj Spektralklass
α 3 Vega, Wega 0,03m 25,3 A0 V
γ 14 Sulafat, Sulaphat 3,24m 635 B9 III
β 10 Sheliak 3,25 bis 4,36m 882 A8
13 R 3,9 bis 5,0m 350 M5 III
δ2 12 4,22m 899 M4 II
ζ1 6 4,34m 154 Am
κ 1 4,33m 238 K2 III
θ 21 4,34m 769 K0 III
η 20 Aladfar 4,43m 1042 B2 IV
ε2 5 4,59m 160 F1 V
ε1 4 4,67m 160 A8 V
λ 15 4,94m 1539 K3 III
HR 7064 4,83m 252 K3 III
16 5,00m 128 A7 V
μ 2 5,11m 441 A3 IV
17 5,20m 132 F0 V
ν 9 5,22m 238 A3 V
ι 18 5,25m 832 B0 IV
δ1 11 5,58m
ζ2 7 5,73m
ν1 8 5,93m
19 5,93m

Den α Lyrae aß mat enger schäinbarer Hellegkeet vun 0,03m opfalend hell. Et handelt sech ëm e Stär mat der 58facher Liichtkraaft vun eiser Sonn. Hie strahlt e wäisslecht Liicht of a gehéiert zu der Spektralklass A0 V. Mat enger Distanz vun 25,3 Liichtjoer ass hie nee vun de notste Stäre zu eiser Sonn.
De Numm Vega leet sech aus dem alarabeschen of a bedeit „den erofstierzenden Adler“.

[Änneren] Méifachstäre

System Gréissten Distanz
β 3,25 bis 4,36 /6,7/9m 45,7/86"
ε1 5,0 /6,1m 2,5"
ε2 5,2 /5,5m 2,4"
ζ 4,4 /5,7m 43,7"

Den β Lyrae mécht mat zwee weidere Stäre e Dräifachstäresystem op enger Distanz vun 882 Liichtjoer. E 6,7m hellen Begleedstär aß mam Teleskop siichtbar. Den arabeschen Numm Sheliak bedeit „Deckelsmouk“.

Beim ε1 an ε2 Lyrae handelt et sech ëm een 160 Liichtjoer wäit geleeënt Méifachstäresystem. Dobäi bewegen sech véier Stäre ëm e kollektive Schwéierpunkt.

[Änneren] Verännerlech Stären

Objet Gréisst Stär Typ
β 3,25 bis 4,36m Beta-Lyrae-Stär
R 3,9 bis 5,0m 46 Deeg hallefregelméisseg verännerleche Stär
RR 7,06 bis 8,12m 0,6 Deeg RR Lyrae-Stär

Den Haaptstär vum System β Lyrae gëtt de Numm fir dësen Typ vu verännerlech Stären, den Beta-Lyrae-Stären. Et handelt sech ëm Duebelstäre, déi sech an engem Ofstand ëmkreesen, woubäi ee vun de Stäre säin Endstadium erreecht huet a sech zum Risestär opgebläht huet. D’Gas aus der Ëmhüllung vum Risestär stréimt op de Begleedstär iwwer. Bei jiddfer Ëmlaf vun de Stäre kënnt et zu enger deelweiser Bedeckung, wouduerch d’Hellegkeet periodesch ofhëllt.

Den R Lyrae ass en hallefregelméissegen verännerleche Stär op enger Distanz vun 350 Liichtjoer. Et handelt sech ëm e roude Ris mat der Spektralklass M5 III.

Den RR Lyrae, e pulsatiounsverännerlech Stär, gëtt säi Numm hir fir d’Klass vun den RR Lyrae-Stäre.


[Änneren] Messier- an NGC-Objete

Messier (M) NGC divers Gréisst Typ Numm
56 6779 8,3m Kugelstärekoup
57 6720 8,8m Planetaresche Niwwel Rankniwwel an der Lyra

An der Lyra (Leier) befannen sech zwee Objete, déi de franséischen Astronom a Koméitejeeër Charles Messier a sengem Katalog mat niwwelegen Objete (Messier-Katalog) opgeholl huet.

De M 56 ass en Kugelstärekoup op enger Distanz vun 30.000 Liichtjoer.

Op enger geduechten Linn tëschent de Stären β an γ Lyrae befënnd sech de M57, de berühmte Rankniwwel an der Leier. De Rankniwwel ass den Iwwerräscht vun engem Stär, deen um Enn vu senger Entwécklung déi baussescht Gashüll ofgestouss huet.

No beim δ Lyrae befënnt sech den oppene Stärekoup Steph 1.


[Änneren] Um Spaweck