Rouden Zwerg
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Rout Zwerge sinn déi klengsten aktiv Stären a maache ronn 70 Prozent vun de Stären an eiser Mëllechstrooss aus.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Kennzeechen
Rout Zwerge sinn Haaptreiestäre vum Spektraltyp M. Hir Mass ass tëschent 8 an 57 Prozent vun der Sonnemass. Bei wéineger Mass kéim keng Waasserstofffusioun zoustan, et entsting e Brongen Zwerg. Eppes méi masseräich Stäre sinn orange Stären mam Spektraltyp K.
Bedéngt duerch déi wéineg Mass, fënnt an engem rouden Zwerg nëmmen eng kleng Ëmwandlung vu Waasserstoff an Helium (Kärfusioun) statt, wéisou d’Uewerflächentemperatur nëmmen tëschent 2200 an 3800 Kelvin läit (d'Sonn huet ongeféier 5800 Kelvin) a bal nëmme laangwelleg Strahlung (roudelzecht Liicht an Infrarout) mat gerénger Intensitéit (ongeféier 1/10000 - 1/30 vun der Sonn) emittéiert gëtt. Rout Zwerge sinn komplett konvektiv: Den Transport vun der Hëtzt fonctionnéiert iwwerall duerch d’Thermik.
Wéinst hirer gerénger Mass hunn déi roud Zwerge géigeniwwer der Sonn eng méi niddreg Temperatur, a méi eng héich Dicht.
E rouden Zwerg kann e puer 100 Milliarde Joer oder esouguer e puer Billioune Joer al ginn. Uschléissend erhëtzt hie sech a schrumpft zu engem Wäissen Zwerg. Rout Zwerge ginn net zu roude Risen well eng Fusioun vun Helium opgrond vun der klenger Mass net méiglech ass.
[Änneren] Observatioun
Rout Zwerge sinn liichtschwaach, dofir kënne si och net mat bloussem A gesi ginn. Dee nootste Stär bei eiser Sonn ass de rouden Zwerg Proxima Centauri.
E puer rout Zwergen weisen, an onregelméissegen Ofstänn, staark Flares, déi d’Hellegkeet vum Stär wäit iwwertreffe kënnen.
[Änneren] Astronomesch Bedeitung
Momentan spille Rout Zwerge nëmmen eng minimal Roll am Energiehaushalt vum Universum, obwuel rout Haaptreiesteren wahrscheinlech déi am meeschte verbreeten Stäregattung ass. Et gëtt gemengt, datt si, bedéngt duerch hir extrem laang „Liewesdauer“ an déi géint Enn vum Waasserstoffbrennen zouhuelend Liichtkraaft, bei zoukënftegem generelle Réckgank vu neie Stären als Objeten déi liichten nach zu engem Zäitpunkt existéieren kënnen, wann de Rescht vum Universum bal nëmme nach aus „doudeger Matière“ a Form vu Schwaarze Lächer, Neutronestären, a bleeche Wäissen Zwergen besteet.
Et gouf nach kee rouden Zwerg entdeckt, deen um stierwen ass, well d’Universum eréischt 13,7 Milliarde Joer al ass. Dëst kinnt e méiglechen Indiz fir d’Endlechkeet vum Universum sinn. Déi éischt Generatioun vu Stären dierft, no der Urknall-Theorie, nëmmen aus Waasserstoff, Helium an Lithium bestanen hunn.
[Änneren] Kuckt och
[Änneren] Literatur
- Alpert, Mark (2005): Red Star Rising. Scientific American, November 2005, p. 15.
[Änneren] Um Spaweck
- (de) Roud Zwergen