Interstellar Matière
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Als interstellar Matière (ISM) bezeechent een d’Matière am interstellare Raum, déi sech tëschent de Stäre bannent enger Galaxis befënnt. Zum interstellare Medium gëtt niewent der interstellarer Matière och déi Elektromagnéitesch Strahlung an d’ Magnéitfeld gezielt.
D’interstellar Matière besteet aus neutralem an ioniséiertem Gas an aus Stëbs. Si spillt eng wiesentlech Roll an der Astrophysik, well aus interstellarer Matière Stären entstinn, déi mat Stärewand an Supernovae awer och nees Matière an den interstellare Raum ofgëtt. Si fabrizéiert déi sougenannten interstellar Absorptioun a Verfierwung vu Stäreliicht.
D’Matière tëschent Galaxien gehéiert net zu der interstellarer Matière a gëtt analog als intergalaktesche Medium bzw. Gas oder kuerz IGM bezeechent, entspriechend nennt een d’Matière an der direkter Ëmgéigend vun engem Stär interplanetar Matière.
[Änneren] Zesummesetzung a Verdeelung
Den Urspronk vun der interstellarer Matière läit am Urknall, Stärewand an Supernovaexplosiounen, woubäi hire Massenundeel an eiser Galaxis nëmmen e puer Prozent huet. Si bestinn an der Mëllechstrooss am Duerchschnëtt aus ongeféier 90 % Waasserstoff, 10 % Helium a Spure vu schwéieren Elementer, déi an der Astronomie als Metaller bezeechent ginn, woubäi 99 % vun der Matière als Gas virläit an de Stëbsundeel ongeféier een Prozent ass.
Weder d'Dicht nach d'Temperatur vun der interstellarer Matière si konstant, si ass villméi ganz ongläichméisseg verdeelt tëschent dichten Interstellare Wolleken an dënne Blosen a Superblosen. D’Dicht schwankt tëschent 10−4 Atomen/cm3 an koronalem Gas an 105 Atomen/cm3 an Molekülwolleken, den Temperaturberäich erstreckt sech vun 20 bis 50 Kelvin an Molekülwolleke bis zu e puer Millioune Kelvin an koronalem Gas.
Gewéinlech ginn, unhand vun de gemoossenen Temperaturen, dräi Phasen vun der interstellarer Matière ënnerdeelt (nom McKee, Ostriker 1977):
- gliddeg – koronale Gas mat Temperaturen iwwert enger Millioun Kelvin,
- waarm – Beräicher mat Temperature vun e puer dausend Kelvin,
- kaal – H-I-Gebidder a Molekülwolleke mat Temperature vu manner wéi 100 Kelvin
Komponent | Undeel | Temperatur (K) |
Dicht (Atome/cm3) |
Zesummesetzung |
---|---|---|---|---|
HI-Wolleken | 50 – 100 | 1 – 103 | neutral Waasserstoffatomen | |
Molekülwolleken | 20 – 50 | 103 – 105 | neutral Waasserstoffmolekülen | |
waarmen ioniséierte Medium (WIM) | 50 % | 103 – 104 | 0,01 | deelweis ioniséierte Plasma |
HII-Wolleken | 104 | 102 – 104 | bal vollstänneg ioniséierte Plasma | |
koronale Gas | 105 – 106 | 10−4 – 10−3 | vollstänneg ioniséierte Plasma | |
Quell |
[Änneren] Literatur
- McKee, C. F. & Ostriker, J. P.: A theory of the interstellar medium - Three components regulated by supernova explosions in an inhomogeneous substrate. Astrophysical Journal 218 (1977) 148-169