Orchideeën

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Orchideeën
Orchideeën
Klassesch Klassifikatioun
Räich : Planzeräich
Iwwerofdeelung : Somplanzen
Ofdeelung : Bléieplanzen
Klass : Liliopsida
Ënnerklass : Liliidae
Uerdnung : Asparagales
Famill : Orchideeën
Wëssenschaftlechen Numm
Orchidaceae

D'Famill vun den Orchideeën (Orchidaceae) enthält méi wéi 25 000 Aarten, opgedeelt an circa 850 Gattungen, an ass domadder, no den Asteraceae, déi zweetgréisste Planzefamill. D'Orchideeën sinn iwer d'ganz Welt verbreet, mee et ass an den Tropen wou hieren Aarteräichtum am gréissten ass.

Innerhalb vun de Bléieplanzen gehéieren sie zu de Monokotyledonen, zu deenen och d'Grieser gehéieren. D'Orchideeë liewen a Symbios mat engem Champignon deen hier Wuerzelen emspënnt an se mat Nährstoffen aus dem Buedem versuergt.

Déi grouss Formen- a Faarwevielfalt vun den Orchideeëbléien ass entstanen als Upassung un d'Ulackelen vu Bestäuberinsekten. Vill vun hire Bléie bilden z.B. eng Landeplaaz fir d'Insekten, anerer ginn esou wéit, d'Form an d'Fierwung vun engem weiblechen Insekt mat hiere Bléieblieder ze imitéieren fir esou dee betreffende Männchen unzelackelen (z.B. d'Bommel).

Déi ganz Planzefamill huet hire Numm kritt duerch di zwou hodeförmeg Wuerzelknolle vun der Gattung Orchis (gr.: ὄρχις „Hoden“).

Inhaltsverzeechnis

[Änneren] Kennzeechen

Trotz deene ville Merkmalen déi ee bei den Orchideeën gesi kann, gët et der nëmme wéineg déi bei hinnen alleguerte virkommen. Dëst erklärt sech doduerger, dass déi eenzel Gattungen verschidden evolutionär Stadien erreecht hunn.

  • Ee Bléieblat (de Labellum) ass vergréissert an an der Form verännert.
  • Dat eenzegt am Laf vun der Evolutioun iwreg gebliwent Stëbsblat (Staubblatt) ass mat dem Stempel (weiblecht Organ) zu enger Seil verwuess.
  • D'Pollebeidelen sinn zu engem Pak zesumme gewuess.
  • Et gëtt eng grouss Zuel vu ganz klenge Some produzéiert, déi nëmme keime kënne wann se mat engem Champignon verbonne sinn.
  • D'Orchideeëwuerzel lieft an obligatorescher Symbios mat dësem Champignon.
  • Während der Entwécklung, virun hierer Entfalung, dréint séch d'Bléi em 180° (heiannsdo em 360°). Dës Dréiung gëtt als Resupinatioun bezeechent.

[Änneren] Wuesstumsformen

Orchideeë wuessen:

  • epiphytesch, op anere Planzen (awer net als Parasit)
  • terrestresch, um Buedem
  • lithophytesch, op Fielsen oder Steng

Méi wéi d'Hallschent vun den tropeschen Aarte lieft epiphytesch.

[Änneren] Orchideeën zu Lëtzebuerg

Eng Coeloglossum viride-Orchidee
Eng Coeloglossum viride-Orchidee

Am Land goufen bis haut 46 Orchideeënaarte nogewisen, wouvunner awer 11 ausgestuewe (†) sinn.

  • Aceras anthropoforum, Gehaangene Männchen;
  • Cephalantera damasonium, Bëschvillchen; C. longifolia; C. rubra;
  • Coeloglossum viride;
  • Cypripedium calceolus †;
  • Epipogium aphyllum, Widerbaart;
  • Epipactis atrorubens; E. palustris; E. purpurata; E. helleborine; E. microphylla; E. muelleri; E. leptochila;
  • Dactylorhiza majalis, Jongekraut; D. maculata, Jongekraut, Kiircheschlëssel; D. fuchsii; D. incarnata; D. praetermissa †; Dactylorhiza sambucina †;
  • Goodyera repens;
  • Gymnadenia conopsea, Jesushand; G. odoratissima;
  • Herminium monorchis †;
  • Himantoglossum hircinum;
  • Limodorum abortivum †;
  • Listera ovata;
  • Neottia nidus-avis, Vullennascht;
  • Ophrys insectifera, Jëfferchen, Méck; O. holosericea, Bommel; O. apifera, Bei; O. sphegodes, Afekapp, Spann;
  • Orchis choriophora (=Anteriorchis coriophora) †, O. palustris †; O. mascula, Kruuchteblumm; O. militaris, Kärzeblumm; O. morio, Kéisblumm; O. purpurea; O. pyramidalis; O. simia †; O. tridentata †; O. ustulata †;
  • Platanthera bifolia, Kräizblumm; P. chlorantha, Kräizblumm;
  • Pseudorchis albida †;
  • Spiranthes aestivalis †.

[Änneren] Lëtzebuergesch Orchideeëfuerscher (tropesch Aarten)

[Änneren] Literatur

  • Mangen, J.-M., G. Colling, J. Massard & E. Medernach, 1997. Die Orchideen Luxemburgs. Musée national d'histoire naturelle an Société des naturalistes luxembourgeois. 143 S. Aquarellzeechnungen vum Alan Johnston. (2. geännert Oplag; 1. Oplag 1993). (Mat enger ausgedehnter Bibliographie zur Erfuerschung vun den Orchideeën zu Lëtzebuerg an och den tropeschen Aarten duerch lëtzebuergesch Botaniker).
  • Schlechter, R., 1985-2003. Die Orchideen. 4 Bd. & Regist., Blackwell Verlag, 3. Oplo (iwweraarbecht vum Senghas, K.; 1985-2003.

[Änneren] Linken

[Änneren] Kuckt och

[Änneren] Um Spaweck

Commons: Orchideeën (Orchidaceae) – Biller, Videoen oder Audiodateien