Bayer-Bezeechnung
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
D’Bayer-Bezeechnungen ginn an der Astronomie fir d’systematesch Benennung vu Stäre gebraucht. Si goufen am Joer 1603 vum däitschen Astronom Johann Bayer a sengem Stärenatlas Uranometria fir vill vun den hellen mat bloussem A siichtbare Stäre agefouert.
D’Bayer-Bezeechnung besteet aus engem griicheschen Buschstaf ugehaangen vum Genitiv vum laténgeche Numm vum Stärebild, an deem de Stär läit, z. B. γ Lyrae oder ζ Ursae Maioris.
Den hellste Stär aus engem Stärebild, vun eis aus gesinn (kuckt och schäinbar Hellegkeet) gëtt normalerweis mat α (alpha) bezeechent, dee nächsthellste Stärk ritt de laténgesche Buschstaf β (Beta) asw. Tatsächlech gëtt et awer eng grouss Zuel vu Stärebiller, bei deenen dës Reiefolleg net agehale gëtt; sou droe beispillsweis déi hellste Stäre am Sagittarius d’Bezeechnungen ε, σ, ζ an δ Sgr, während α an β Sgr onschäinbar ausgesinn. Beispiller:
- Stärebild: Centaurus (Centaurus)
- hellste Stär: α (hei och nach mam Numm: Rigil Centaurus, Toliman)
- Stärenimm nom Bayer: α Centauri, Ofkierzung α Cen
- Stärebild: Gemini (Gemini)
- drëtthellste Stär: γ (Numm: Alhena)
- Stärenumm nom Bayer: γ Geminorum, Ofkierzung γ Gem
D’System vun der Bezeechnung mat griichesche Buschstawen gouf spéider vergréissert. Am Ufank mat laténgesche Klengbuschstawen an dann mat laténgesche Groussbuschstawen. Déi meeschten vun hinnen gi selten gebraucht, et ginn zwar e puer bekannte Ausnahmen wéi h Persei, bei deem et sech a Wierklechkeet ëm een oppene Stärekoup handelt, an de P Cygni. D’Bayer-Bezeechnung mat Groussbuschstawen ass net iwwert de Q eraus gaangen. Haut ginn d’Buschstawen vun R un fir Kennzeechnung vu verännerleche Stäre gebraucht.
Eng weider Komplikatioun ergëtt sech aus dem Gebrauch vun héichgestallte Nummeren fir d’Ënnerscheedung vu Stären mat demselwechte Buschstaf. Bei villen handelt et sech ëm Duebelstäre, déi meeschtens awer nëmmen optesch zesummenstoen. Derniewt gëtt et awer och Ausnahmen wéi déi sech iwwer 8° um Himmel grouss Stäreketten π1, π2, π3, π4, π5 und π6 Orionis, déi de »Bou« vum Orion ausmaachen.
Zwee Stäre hunn eng duebel Bayer-Bezeechnung: β Tau/γ Aur an den α And/δ Peg. Ausserdeem gëtt et opgrond vun der offizieller Neiandeelung vun de Stärebillergrenzen duerch d’IAU eng Rei vu Stären, déieren Bayer-Bezeechnungen si aneren wéi deenen haut aktuellen Stärebiller zouschreiwe géifen. Trotzdeem huet sech dës Art vun der Benennung bewährt an ass och haut nach wäit verbreet.
Bei Stären, fir déi keng Bayer-Bezeechnung existéiert, huet et sech agebiergert, d’Flamsteed-Bezeechnung ze gebrauchen.