Historiographie zum Krich an der Vendée
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Haaptartikel zu dësem Thema : Krich an der Vendéean den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
Verschidde Grënn a Fakteure goufe virbruecht fir de sougenannte "Krich an der Vendée" z'erkläeren. Zu dëser sensibler Fro, je no Ideologie vun den Historiker a Schrëftsteller, goufen d'Quellen och gäeren instrumentaliséiert a manipuléiert. Zënter engem Joerhonnert huet d'Historiographie d'Fro op en Neits opgeworf.
Zënterhir koum ët an der historescher Recherche zu groussen Evolutiounen, ënner anerem duerch d'Entwécklung vun der sozio-wirtschaftlecher Analys.
[Änneren] Sozio-wirtschaftlech Historiographie
An den 1920er Jore schreiwt den Albert Mathiez, datt d'Ursaache vum Opstand an der Vendée am Fréijoer 1793 an de wirtschaftlechen a soziale Konditioune vun dëser Zäit ze siche sinn1.
Um Ufank vun de 1950er Joren huet de Marcel Faucheux gesot, déi déif Ursaache géife wäit iwwer d'Zivilkonstitutioun vum Klerus, d'Hiriichtung vum Louis XVI. oder d'Levée en masse erausgeoen, an datt dës Ursaache mam « Paupérisme vendéen » wéi hien net nennt, zesummegehaangen hunn. D'Revolutioun konnt d'Hoffnungen, déi an d'Generalstänn gesat goufen, net erfëllen : d'Métayers, déi majoritär an der Vendée waren, hunn net vun der Abolitioun vun den Härerechter profitéiert, déi een zeréckkafe konnt (bis 1793), a vun de Biens nationaux hunn haaptsächlech d'Bourgeoisie an d'Händler profitéiert. Vun dësem Standpunkt aus gesinn waren d'Revolutioun vun den traditionelle Strukturen, d'autoritär Reform vum Klerus an d'Levée en masse nëmmen nach déi lescht Drëps, déi d'Faass zum iwwerlafe bruecht huet2.
De Paul Bois huet d'Fro verdéiwt, wéi e sech op Etude vun der Sarthe baséiert huet, a besonnesch den Haass tëscht de Baueren an de Bierger ervirgehuewen, deen op e grousse Gruew tëscht Land- a Stadbevëlkerung hiweist, a scho virun der Revolutioun ze fanne war3.
Dës Wierker goufe vun den Arbechte vum US-amerikanesche Soziolog Charles Tilly konfirméiert, fir deen den Opschwong vun de franséische Stied am 18. Joerhonnert an hir wirtschaftlech Agressivitéit zesumme mat hirer Tendenz, d'lokal Politik u sech ze rappen, zu Resistenze bei der Landbevëlkerung gefouert huet, vun denen de Krich an der Vendée d'Spëtzt war4.
Den Albert Soboul huet Masse vu Bauere beschriwwen, déi predisposéiert waren, « à se dresser contre les bourgeois, très souvent fermiers généraux en ce pays de métayage, négociants en grain et acquéreurs de biens nationaux », Departementer am Westen déi nach ëmmer déif kathoulesch waren an d'Assimiliatioun vun de Bauere vum Lous fir d'Levée vun den 300 000 Männer fir d'Miliz. De Soboul konsidéiert « le caractère simultané du soulèvement autorise à penser qu'il fut concerté », an erkläert datt d'Baueren « n'étaient ni royalistes, ni partisans de l'Ancien Régime » an datt den Adel an enger éischter Phas iwwerrascht war, bevir d'Aristokraten dësen Opstand zu hire Gonschten ausgenotzt hunn5.
Méi rezent huet de Jean-Clément Martin geschriwwen datt, wann d'Baueren zu der Géigerevolutioun iwwergaange sinn, sou war dat aus verschiddene Grënn je no Provënz, mee si haten alleguer eppes gemeinsam : d'Schlagwierder "reliéis Uerdnung" a "kommunautär Verdeedegung". Dës Uerdnungsbegrëffer koumen duerch d'Laascht vun de Steieren an dem Fermage, der Verschlëmmerung vun de Konditioune fir d'Métayers, an dem Fakt, datt ët de klenge ruralen Eliten net méiglech war, sech Biens nationaux ze kafen, well d'Bierger aus de Stied alles fir sech geholl hunn. D'rural Kommunautéiten hunn hir Autonomie zu Gonschte vun de Stied verluer, wou d'politesch an d'wirtschaftlech Muecht hire Sëtz haten. Si ware géint d'Zivilkonstitutioun vum Klerus, fir hir lokal Fräiheeten an hunn hir Paschtéier a reliéis Zeremonie verdeedegt. D'Spannunge si bis am Mäerz 1793 an d'Luut gaangen, ouni datt en Opstand ausgebrach ass, bis zu deem Punkt, wéi d'Levée en masse eng Occasioun gebueden huet, fir sech géint d'Agente vum Staat zesummen ze dinn. Hire Mouvement huet un déi traditionell Jacquerien erënnert, Bande goufe gegrënnt an denen hirer Spëtzt déi lokal Elite stoung, méi oder manner iwwerzeegt heivunner.
An der Sarthe hu sech déi besser Bauere mat hiren Alliéierten erhuewen, hir Kompatrioten, déi vun de Stied ofhängeg waren, ware responsabel fir den Opstand an de Mauges. D'Chouans aus der Ille-et-Vilaine ware majoritär Métayers. An all dëse Fäll huet d'Verdeedegung vum kommunautäre Gläichgewiicht, dat duerch d'zivil a reliéis Gesetzer vun der Revolutioun gestéiert gi war, zu enger Revolt gefouert. De Royalismus war an de meeschte Fäll net esou wichteg, wéi zum Beispill am Midi an de Joere 1791-1792 an de perséinlechen Haass huet eng méi wichteg Roll gespillt. An de meeschte Fäll hunn d'Opstänn ugefaangen duerch « des règlements de compte, des chasses aux révolutionnaires et le pillage ».
Royalistesch Aktivisten, déi zu der ländlecher Elite gezielt hunn, hu sech den éische Revolten zwar ugeschloss, mee waren awer éischter a klenger Unzuel ze fannen; den Adel vun der Géigerevolutioun huet sech wéineg mam Mouvement beschäftegt, am Mäerz 1793 waren d'Baueren net wierklech organiséiert an schlecht bewaffnet.
- "Tous sont surpris par la brutalité de la rébellion, la plupart hésitent à rallier les insurgés, certains même comme Charette doivent y être contraints par la force"6.
Ausser der Thes vun engem "Komplott" tëscht Klerus an Adel stellt deJean-Clément Martin zesumme mam Roger Dupuy och den Antagonismus « Stad - Land » (deen ët scho laang virun der Revolutioun gouf) a Fro, an den Ënnerscheed an der Natur vun den Urspréng vun der Chouannerie an de Grënn vum Krich an der Vendée7.
Fir de Roger Dupuy, deen notéiert, datt déi rezent Historiographie « se dégage de l'optique étroite qui accordait au problème religieux une importance primordiale dans le processus du soulèvement », ass ët « du côté de l'identité profonde des communautés paysannes » wou een d'Ursaache siche muss. De « soulèvement est d'autant plus exaspéré que la violence joue un rôle déterminant dans la constitution de cette identité » : Gewalt vum Misère, Gewalt vun de jonke Männer déi hir Éier verdeedege wollten, kollektiv Gewalt géint den Här, dee seng Privilegien ausgenotzt huet8.
[Änneren] D'Approche vun der italienescher Mikrogeschicht
Andeems d'Approche vun der Mikrogeschicht bei dräi Pare vun de Mauges tëscht 1750 a 1830, am Häerze vun der « Vendée-militaire », benotzt ginn ass, huet d'Anne Rolland-Boulestreau eng Tabell vun de lokalen Notabele virun der Revolutioun opgestallt (grouss Métayers zu Neuvy oder zu Pin-en-Mauges, Händler zu Sainte-Christine), Notabeler, déi ëffentlech unerkannt waren : d'Membere vun dëse Famillen hunn ëffentlech Ämter bekleed (d'Cathelineau ware Sacristains vum Papp op de Jong), hunn als moralesch Kautioun vis-à-vis vun engem Notaire gezielt, a goufen dacks als Zeie bei Hochzäite geruff.
Nodeems d'Anne Rolland-Boulestreau d'franséisch Gemenge vis-à-vis vun der Revolutioun analyséiert hat, huet si bemierkt datt d'Notabele vun Neuvy a vum Pin och no 1789 un der Spëtzt vun hire Gemenge konfirméiert waren, woubäi zu Sainte-Christine, enger Gemeng déi oppe fir den Handel war, a vill Handwierker hat, nei gesellschaftlech Uerdnungen zum Virschäin komm sinn. Zu Neuvy an am Pin hu sech d'Gemenge ronderëm den traditionellen Eliten zesummegezunn (déi wéineg Biens nationaux kaf hunn), als Mauer géint d'Reformen déi d'Gemeinschafte betraff hunn. Zu Sainte-Christine, am Géigesaz, (wou d'lokal Notabele verschidde Lännereien opkafe konnten) goufen d'Reformen als Occasioun ugesinn, fir méi Wichtegkeet ze kréien, esou zum Beispill fir Chef-lieu vum Kanton ze ginn. 1792 hu sech déi traditionell Eliten net bei de Wahle gewisen, an hunn domadder hire Widerstand géint d'Evolutioun vun der Politik gewisen, an hunn hir Plaz fräi gemaach fir aner Notabelen, déi awer aus de selwechte Reseauxe komm sinn. E Joer drop, wéi den Opstand ugefaangen huet, si 27 Männer, déi dem Cathelineau um Pin gefollegt sinn, an de Reseauxen a Clientèle vun der Gemeng gewiecht (2/3 waren Handwierker, 1/3 Baueren). Zu Sainte-Christine waren d'Patriote virun allem Handwierker, déi rezent an d'Par komm waren, a wéineg integréiert waren.
Duerch den Opstand koum ët och zu enger neier Soziabilitéit, a fir d'Vertraue vun der lokaler Bevëlkerung ze kréien, huet ee bal misse beim Opstand matmaachen. Zu Sainte-Christine, wou d'Bevëlkerung zimlech gedeelt war, goufen d'Händlerelite vum lokalen Adel geschloen, déi a Fonktiounen investéiert huet, un déi si virdrun ni geduecht hätt9.
![]() |
Portal Franséisch Revolutioun – All d'Artikelen op der Wikipedia zu der Revolutioun vu 1789. |
[Änneren] Notizen a Referenzen
1: Albert Mathiez, "La Gironde et la Montagne", Band 2 vun La Révolution française, Denoël, Coll. Médiations, n° 249, 1993.
2: Marcel Faucheux, L’insurrection vendéenne de 1793. Aspects économiques et sociaux, 1953.
3: Paul Bois Paysans de l'Ouest, 1960.
4: Charles Tilly, The Vendée, a Sociological Analysis of the Counter Revolution of 1793, Harvard, 1964.
5: Albert Soboul, La Révolution française, Gallimard, 1982.
6: Jean-Clément Martin, Contre-Révolution, Révolution et Nation en France, 1789-1799, Éd. du Seuil, 1998.
7: P. Mann, « Les insurrections paysannes de l'Ouest: Vendée et chouannerie », Revue Française de Sociologie, n° 30, Dezember 1989.
8: Roger Dupuy, "La République jacobine. Terreur, guerre et gouvernement révolutionnaire, 1792-1794", Band 2 vun Nouvelle histoire de la France contemporaine, Éd. du Seuil, S. 113-116.
9: Anne Rolland-Boulestreau, Communautés rurales et Révolution (1750-1830). Les notables des Mauges, Presses Universitaires de Rennes, 2004.