Trojaner (Astronomie)
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
D’Trojaner sinn zwou Gruppen vun Asteroiden, déi d’Sonn op der gläicher Bunn wéi de Jupiter ëmkreesen, him awer mat engem mëttleren Ofstand vun 60° virdrun an hannendrun zéien. Si sinn no de Persounen aus dem Homer senger Ilias genannt: déi virdrun laafend Asteroiden no de griichesche (bis op den Hektor), déi hannendrun laafend no den trojaneschen Helden.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Positioun vun den Trojaner
D’Trojaner kreesen ëm d’Libratiouns- oder d’Lagrange-Punkten L4 an L5. Dëst sinn d’Gläichgewiichtspunkten a stellen ee spezielle Fall am soss nëmmen schwéier léisbarem Dräikierperproblem duer. D’System Sonn – Jupiter – Trojaner mécht fir jiddfereen vun dëse Klengkierper e stabilt Dräikierpersystem. Bis elo sinn an L4 an a L5 ronn 1140 oder 927 Trojaner bekannt (Stand: 10 Okt. 2006), déi total Zuel gëtt op e puer Dausend geschätzt. Den éischten Trojaner, (588) Achilles, gouf am Joer 1906 vum Max Wolf entdeckt. Dee gréissten Trojaner ass wahrscheinlech den (624) Hektor , deen am Joer 1907 entdeckt gouf. Et ass en onregelméisseg geformten Asteroid mat enger Gréisst vun 370 × 195 km.
[Änneren] Donkel Kierper - vu wäit derbaussen?
De Planéit Jupiter huet duerch seng riseg Mass enormen Afloss op dat baussescht Sonnesystem a mécht e Koup Onstabilitéiten un den Asteroiden an op hire Bunnen. Vill Astronome mengen dofir, datt och am Beräich vun de Trojaner e stännege luese Wiessel am Gang ass.
Hir onerwart grouss Zuel (1960 waren erréicht 20 bekannt) gëtt duerch géigesäiteg Kollisiounen erklärt. Well si mat Albedos ëm 0,04 ähnlech donkel oder donkelrout sinn wéi d’Asteroiden vum bausseschte Sonnesystem, staamen méiglecherweis vill vun do (Transneptune). Vereenzelt dierften sech Trojaner nees duerch Bunnstéierungen oder Stéiss vun de Libratiounspunkten léisen an a Richtung Marsbunn ofdriften.
[Änneren] Trojaner vun aner Planéiten
[Änneren] Mars-Trojaner
Am Joer 1990 gouf och am Libratiounspunkt L5 vum Mars e Mars-Trojaner entdeckt, deen Eureka gedeeft gouf. An der Tëschenzäit sinn zwee weider Mars-Trojaner entdeckt ginn, dovun een am L4-Punkt, an 2007 gouf den 2007 NS2 entdeckt.
[Änneren] Neptun-Trojaner
Enn 2001 gouf och en Trojaner 60° vum Neptun fonnt. Mat dem 4 m-Spigelteleskop um Cerro Tololo opgeholl, krut den 230 km-Kierper d’Asteroiden-Nummer 2001 QR322, war awer erréicht no engem Joer „gesëchert“. Hien ëmkreest d’Sonn – genee wéi de Neptun – an 166 Äerdejoeren. Mëttlerweil sinn dräi weider Neptun-Trojaner (2004 UP10, 2005 TN53 an den 2005 TO74) bekannt, déi sech all op L4 befannen.
[Änneren] Trojaner bei Mounden
Weider Trojaner gëtt et an de Moundsystemer vu Jupiter a Saturn. Sou huet de Saturnmound Tethys déi kleng Mounde Telesto a sengem L4- an de Calypso a sengem L5-Punkt an de Saturnmound Dione huet de Mound Helene a sengem L4-Punkt an de Mound Polydeuces a sengem L5-Punkt.
[Änneren] Äerdbegleeder
Vun der Äerd ass bis elo kee Trojaner bekannt. Et gouf bis elo an den L4- an an de L5-Punkten vum Äerd-Sonn-System an den 1950er Joer Stëbswolleken fonnt. An den L4- an an de L5-Punkten vum System Äerd-Äerdmound goufen och liicht schwaach Stëbswolleke fonnt, d’Kordylewskesch Wolleken, déi nach méi schwaach wéi dat schwaacht Zodiakalliicht sinn. Kollisiounstheorie, no déier den Äerdmound entstanen ass, entwéckelt sech am L4-Punkt vun der Äerdbunn e Planéit (Theia), deen duerch eng nofolgend Kollisioun mat der Äerd fir d’Entstoen vum äerdmound gesuergt huet.
[Änneren] Kuckt och
[Änneren] Literatur
- Sternenbote: Jahrgang 45/12, Seite 222-234: Die Asteroiden - Dramatik und Schutt im Planetensystem: Gottfried Gerstbach: Artikel auf der Seite des Autors als PDF abrufbar: http://www.g.gerstbach.at/papers/Asteroid1202gg.pdf
[Änneren] Um Spaweck
- (de) Erster Neptun-Trojaner
- (en) Lëscht vun de Jupiter-Trojaner
- (en) Lëscht vun de Neptun-Trojaner
- (de) www.wissenschaft.de: Asteroiden mit Identitätsproblemen - En (Duebeel-) Trojaner vum Jupiter ass wahrscheinlech e Koméit.