Wäin
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
![]() |
Dëse Gedrénksartikel ass eréischt just eng Skizz. Wann der méi iwwer dëst Thema wësst, sidd der häerzlech invitéiert aus dëse puer Sätz e richtegen Artikel ze schreiwen. Wann dir Hëllef braucht beim Schreiwen, da luusst bis an d'FAQ eran. |
De Wäin (lat. vinum) ass e Gedrénks dat aus dem Jus vun den Drauwen duerch alkoholesch Gärung gemacht gëtt.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Geschicht
De Wäi war schonn am 4. Joerdausend viru Christus bekannt an dat am ganze Mëttelmierraum.
Vun de Réimer, de Sumerer an den Egypter ass bekannt datt si hire Wéngerte schonns Nimm ginn hunn, an déi beschte Crusen beschriwwen an diskutéiert hunn. D'Géigend ëm Phönizien a Syrien, déi aus der Bibel als d'Land Kanaan bekannt ass, war déizäit berühmt fir hire gudde Wäin. Vun Daha enger Géigend am Land Kanaan hunn egyptesch Chroniquë geschriwwen: An de Keltere vun Daha ass de Wäin esou fëlleg wéi d'Waasser.
No der Bibel haten d'Hebräer aus Kanaan eng Drauf matbruecht, datt et zwéi Männer gebraucht huet fir se droen. Am alen Testament fënnt e vill Plaze, wou iwwer Wäi geschriwwen ass.
D'Réimer hu schonns de bescht Crusen an Italien definéiert. Als éischt koum Falerno am Süde vu Roum, wou den Domaine Faustus déizäit als déi beschte Lag consideréiert gouf. Direkt duerno koumen d'Wäiner vun Alba, déi haut als Colli Albani bekannt sinn.
Vu Pompéi ass bekannt datt de Wäinhandel do esou e gutt Geschäft war, datt e Wäinhändler sou räich war datt en een Theater, an den Amphitheater baue konnt.
Bei de Réimer waren och d'Wäiner aus Spuenien, Griicheland, an zu der Keeserzäit déi aus Gallien, vum Rhäin a vun der Donau beleift.
[Änneren] D'Roll vun de Kléischter
D'Kultur vun de Riewe war haaptsächlech un d'Liewensweis aus dem Mëttelmierraum gebonnen. Nërdlech vun den Alpen, war de Wäibau deen eng buedemstänneg Aktivitéiet ass, stark duerch d'Invasiounen aus dem Norden an dem Osten a Gefor.
Et war nach just d'Kierch déi Wäi gebraucht huet, déi sech ëm dës Kultur bekëmmert huet, an déi et fäerdeg bruecht huet, datt de Wäin nërdlech vun den Alpen net ganz veschwonnen ass.
Sou koum datt am fréie Mëttelalter just Wéngerte ronderëm d'Kléischter an d'Kathedrale stoungen. D'Pateren hu sech awer net nëmmen der mat ofginn fir Wäin ze maachen, mee si hu sech vill Méi gi fir en ze verbesseren.
D'Zisterzienser aus der Bourgogne, waren déi éischt déi de Buedem ënnersicht hunn, an doduerch déi bescht Parzelle fir Wéengerten erausfonnt hunn. Si hu ganz genee Buch geféiert wou am mannste Fraschtgefor war, a wou d'Drauwen am beschte gutt zeideg goufen. Si hunn och Eyperimenter am Schnëtt an am Béige vun de Riewe gemaach. Ëm déi bescht Wéngerten hu se Mauere gebaut. Déi bekannte Clos a sief och dacks nëmme méi duerch den Numm, sinn d'Zeien dodervunner.
An Däitschland waren et d'Patere vum Klouschter Eberbach déi eng grouss Roll am däitsche Wäibau am Rheingau gespillt hunn.
[Änneren] De Wäin am Handel
De Wäi, war an der Zäit vum 5. bis 10. Joerhonnert eng beleiften Handels- an Tauschwuer, besonnescht tëscht dem Festland an England. Wéinst de Piraten déi et déizäit op alle Miere gouf, hunn d'Schëffer déi mat Wäi geluede waren, hir Charge ënner beschter Geheimhaltung opgeholl, an hu sech sou heemlech wéi nëmme méiglech aus der Mëndung vum Rhäin, oder vu Bordeaux aus op de Wee no Norde gemaach. Wéinst de grousse Fässer, war d'Schëff och dat beléifstent Transportmëttel fir de Wäin, besonnesch do wou grouss Flëss d'Schëfffaart méglech gemaach hunn.
Well d'Waasserqualitéit, besonnesch an de Stied, déizäit, vill ze wënschen iwwreg gelooss huet, gouf dëst dacks mat Wäi vermëscht, fir datt et en eenegermoossen acceptable Gout sollt kréien. 1542 huet den Andrew Boorde geschriwwen: Waasser eleng ass kee gutt Gedrénks fir d'Englänner.
Am 14. Joerhonnert war d'Exportatioun vum Bordeaux-Wäin no England esou grouss, datt se de Chiffre vun deemols, eréischt 1979 konnt iwwerdubberen.
De Kinnek Edward II. vun England hat 1308, fir seng Houchzäit mat der Isabelle de France, méi wéi eng Millioun Fläsche bestallt, an dräi Joerhonnerte méi spéit goufen an England, bei enger Bevëlkerung vu 6,1 Millioune Leit, iwwer 40 Millionue Fläschen am Joer gedronk.
[Änneren] D´Hierstellung vum Wäin
[Änneren] D´Lies
D´Zäit vun der Lies variéiert mat dem Wieder an haaptsächlech mat den Temperaturen an der Zäit just virun, an no der Bléi. A Süd- Mëttel an Nordeuropa ass dat tëscht Enn August bis an de November eran.
A ville Länner wou de Wäin eng Appelation contrôlée ka kréien, ginn d'Datumme vum Ufank vun der Lies all Joers iwwer e Reglement festgeluecht. Dës Reglementer riichte sech haapsächlech nom Zäitpunkt vun der Bléi, kënnen awer wann extrem gutt Wiederkonditioune waren, revidéiert ginn, an no viir verluecht ginn.
Déi lescht Riewen déi gelies ginn, sinn déi wou den Äiswäin dervu gemaach gëtt.
[Änneren] Wäisse Wäin
Kuckt heizou den Artikel Wäisse Wäin.
De wäisse Wäin kënnt bei senger Zoubereedung praktesch guer net bis iwwerhaapt net mat der Schuel a Kontakt a kann dofir nëmme ganz wéineg Faarfstoffe ophuelen.
[Änneren] Roude Wäin
Kuckt heizou den Artikel Roude Wäin.
De roude Wäin gëtt aus donkelheitegen Drauwen gemacht. Si hunn bei der Zoubereedung langen Kontakt mat den Schuelen. Duerch den Alkohol deen dobäi entsteet an di héich Temperatur léist sech d´Schuel a fierft de Wäin.
[Änneren] De Rosé
[Änneren] D´Gärung
[Änneren] D´Riefzorten
D´Riefzort entscheedt iwwert de Charakter vum Wäin. Et ginn op der Welt tëscht 17 000 an 20 000 verschidde Riefzorten. E Véirel vun der Weltrieffläch gëtt vun enger Doze Riefzorten beluecht. De Rescht vun den Zorten deelen sech di aner 3/4. Di bekanntesten si wuel de Cabernet Sauvignon, de Chardonnay, de Shiraz, de Merlot, de Sauvignon Blanc an de Riesling.
[Änneren] Gesondheet an de Wäin
[Änneren] Kuckt och
- D´Wäirief, eng Gattung aus der Famill vun den Riefgewächser.
- De Riefstack, eng Planz aus der Gattung vun de Wäirief.
- De Wäibau
- Den Artikel Lëtzebuerger Wäin