Zowaasch
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
|
||||
---|---|---|---|---|
![]() |
||||
An anere Sproochen | fr.: Lasauvage de: Lasauvage |
|||
Gemeng | Déifferdeng | |||
Buergermeeschter | Claude Meisch (DP) | |||
Kanton | Esch-Uelzecht | |||
Awunner | 398 (31.12.2005) | |||
Koordinaten | ° 49’ 31’’ 25, N° 5’ 50’’ 7 | |||
Uertschaften - Gemengen - Stied |
Zowaasch ass eng Uertschaft an der Gemeng Déifferdeng.
[Änneren] Bedeitung vum Uertsnumm
Den Uertsnumm léisst sech op eng Seechen zeréckféieren, an déier et ëm eng Wëll Fra geet, déi nëmme réit Fleesch soll giess hunn an ënnert engem Fielsvirspronk, ënnert deem se och gehaust huet, vun engem Äerdrutsch begruewe gouf.
Et kann een dovunner ausgoen, datt dësen Dall virum 17. Joerhonnert net bewunnt war. A fréie Chronike gëtt Zowaasch ënnert dem Numm Val de la sauvage femme gefouert.
[Änneren] Geschichtleches
Ëm d'Joer 1623 entsteet am Dall vun der Wëller Fra, op der Plaz vu der heiteger Primärschoul, en Hummerwierk mat Héichuewen, dat am Besëtz vun engem Lonkecher Bierger, dem Gabriel Bernard, war. Dës kleng Schmelz hat eng duerchaus beweegt Geschicht. An 250 Joer, an deenen se dacks d'Besëtzer gewiësselt huet, goufen et schlecht Zäiten, sou zum Beispill während dem Drëssegjärege Krich, der Franséischer Revolutioun oder dem Klëppelkrich.
Et goufen awer och Zäiten, a deenen Zowaasch en Opwschonk erlieft huet. Sou zum Beispill d'Wunnhaus, dat der Schmelz gehéiert huet a vum Grof Fernand de Saintignon zu engem Schlass ausgebaut gouf. Am Laf vun de Jore goufen nach zwee weider Héichiewe bäigebaut. D'Zowaascher Schmelz war méi spéit di éischt Schmelz am Land, déi Minette verschafft huet, nieft dem bis dohinner gebräichlechen Uewerflächenäerz.
Ëm d'Joer 1877 huet d'Schmelz missen zoumaachen. Den Drock duerch d'Konkurrenz ass op eng Kéier ze grouss ginn an d'Lag vu Zowaasch war zevill isoléiert. Spéider Pläng, sou zum Beispill vun Eisenäerzveraarbechtung op Kuelenofbau ëmzeklammen, ware Mësserfolleger. Bei Buerungen ass ee statt Kuel op Waasser gestouss. Sou hat de Grof de Saintignon d'Iddi, Zowaasch als Kuruert rëm interessant ze maachen. Mee och dëst war e Mësserfolleg. Op deene Plazen, wou d'Gebaier vun der Schmelz stongen, huet hien eng Schoul, eng Kierch an e Parhaus baue gelooss, wat no sengem Doud vu sengen Nokommen un d'Déifferdenger Gemeng verschenkt gouf (d'Schoul awer gouf un d'Gemeng verkaaft).
Während dem Éischte Weltkrich gouf de Minetteofbau vum Saintignon ofgebrach, well hie refuséiert huet, d'Minette un di Däitsch ze liwweren, déi d'Déifferdenger Schmelzen ënnert hirer Kontroll haten. Nom Krich an nom Doud vum veraarmte Saintignon huet d' Rodanger Schmelz d'Haiser opkaaft an d'Minette weider ofgebaut, bis 1978 och déi lescht Minière zougemaach gouf.
Well Zowaasch dat eenzegt lëtzebuergescht Duerf war, dat nach vun de Geschëtzer vun der Maginot Linn konnt erreecht ginn, hat d'groussherzoglech Famill sech an de Joren 1939/1940 ënnert dem Haus Nummer 55 eng Kasematt ariichte gelooss. D'Grande-Duchesse Charlotte wollt sech am Fall vun engem Ugrëff vun Nazidäitschland dohinner zeréckzeien an dann d'Land vun do aus regéieren, ganz nom Virbild vum Albert I., dee sech am Éischte Weltkrich hannert d'Isère zeréckgezunn hat. Den 10. Mee 1940 ass alles awer esou séier gaangen, datt d'Groussherzogin nach ganz knapp d'Zäit hat, d'Land zu Rodange a Richtung Frankräich ze verloossen. Si huet also ni ee Fouss an dat berühmten Haus No. 55 gesat!
[Änneren] Geographie
Zowaasch läit am Dall vun der Réierbaach (fr.: Crosnière) an direkter Noperschaft zu der franséischer Uertschaft Zounen (fr.: Saulnes) an dem Roudenhaff, déif am Süde vum Land. Et gehéiert zu der Gemeng Déifferdeng.
[Änneren] Kuriéises
- D'Seeche vun der Wëller Fra vun Zowaasch
- déi an de Kierchefënsteren duergestallten Helleger droen d'Gesiichtszich vun de Schmelzhären.
- virun allem di eeler Leit schwätzen nëmme Franséisch, an dat bis haut
- bis ongeféier 1980 huet bei all Begriefnis e franséische Douanier missen dobäi sinn, well de Kierfecht op franséische Terrain läit.
- Zowaasch ass déi eenzeg Uertschaft zu Lëtzebuerg wou d' Heemecht op franséisch gesonge gëtt.
[Änneren] Kuckeswäertes
- De Musée Eugène Pesch
- den Espace muséologique Lasauvage, en Dokumentatiounszentrum am restauréierte Schlass de Saintignon.
- d'Kierch, déi eng exakt Kopie vun der Sainte-Chapelle vu Paräis ass.
- d'Primärschoul, an deeër e klengen ekologesche Musée fir Primärschoulen ass.