Nicolaus Cusanus
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Den Nicolaus Cusanus, gebuer 1401 zu Kues a gestuerwen den 11. August 1464 zu Todi, war en däitsche Philosoph, Theolog, Mathematiker a Kierchepolitiker.
Hien huet fir d'éischt 1416 zu Heidelberg déi Siwe fräi Kënscht studéiert, éier hien dat Joer drop, 1417, op Padua gewiesselt ass, wou en e Studium vum Kiercherecht ugefangen huet. 1423 huet hie säi Studium mat dem Titel vun engem doctor decretorum ofgeschloss.
Tëscht 1432 a 1436 war hien um Konzil vu Basel derbäi, wou hien ënner anerem eng politesch Schrëft mam Titel De concordantia catholica geschriwwen an op d'Verbesserung vum julianesche Kalenner hi geschafft huet. De Cusanus war am Ufank e Vertrieder vun der Konzilspartei déi dofir agetrueden ass, datt de Konzil - ähnlech wéi e Parlament - déi wichtegst kierchepolitesch Entscheedunge misst huelen, an en doranner e Virrecht virum Poopst sollt hunn. Well awer de Konzil sech iwwer verschidde wichteg Froe selwer net eens gouf an en esou net mat senge Reforme weiderkoum, huet den Nicolaus sech 1437 op d'Säit vun der Poopstpartei geschloen. Dëst haaptsächlech am Hibléck op eng eventuell Unioun mat der Ostkierch. De Poopst Eugen IV. huet de Cusanus mat deem Objektiv dann och am selwechte Joer nach, zesumme mat anere Kierchendiplomaten, op Konstantinopel geschéckt, wou mat de Vertrieder vun der griichescher Kierch an dem Keeser verhandelt gouf. Déi hu sech, an der Haaptsaach ënner dem politesch-militäreschen Drock, deen duerch d'Belagerunge vu Konstantinopel duerch d' Tierken do war, iwwerriede gelooss fir zesumme mat de Vertrieder vun der réimesch-kathoulescher Kierch e gemeinsame Konzil zu Ferrara a spéider zu Florenz z'organiséieren. Dëse Konzil gouf dann och 1439 ofgehalen, mam Resultat datt d'Trennung tëschent der Ost- an der Westkierch opgehuewe gouf. Dës Reunioun vun den zwou europäeschen Haaptkierchen am Mëttelalter sollt allerdéngs nëmme knapps zwee Joer halen!
Mee trotzdeem huet dësen diplomateschen Erfolleg dem Cusanus senger Carrière Opdriff ginn, an hie gouf als Vertrieder vum Poopst bei de Reichstagen an Däitschland agesat.
1438 gouf hien Doumhär zu Léck.
[Änneren] De docta ignorantia
Den 12. Februar 1440 schreift den Nicolaus Cusanus a sengem Gebuertshaus zu Kues säin éischten philosophesch-theologeschen Traktat fäerdeg. En dréit den Titel De docta ignorantia (Iwwert déi beléiert Onwëssenheet). Dëst Wierk besteet aus dräi Bicher. Dat éischt beschäftegt sech mat der Onendlechkeet vu Gott an engem geometresche Wee, deen iwwert de Prinzip vun der coincidentia oppositorum, d.h. den Zesummefall vun de Géigesätz, zu enger Gotteserkenntnis an der beléierter Onwëssenheet ze erreechen. Dëst bedeit, datt een op dës Aart a Weis e Wësse kann erreechen, datt Gott ass, awer et dem Mensch verwiert bleiwt, ze wëssen, wat Gott ass. Als Beispill bréngt de Cusanus hei d'Beispill vum Kreesëmfang - also eng gekrëmmte Kurv -, deen sech bei enger Vergréisserung vum Kreesduerchmiesser bis an d'Onendlecht ëmmer weider senger Tangente - enger Droite - ugläicht. Am Onendlechen hiewt sech deemno de Géigesaz vu kromm a riit op, déi am Endleche verschidde Saache fale an Eens. Dëst ass e Bild fir d'Relatioun tëschent dem Mënsch, dee mat ville Saache konfrontéiert ass, déi en ënnerscheet, a Gott, an deem alles an enger Eenheet zesummefällt.
Dat zweet Buch befaasst sech mam Universum, dat de Cusanus als eng Ausfalung an der Villfalt vun der Eenheet déi sech agefaalt a Gott befënnt. Als Konsequenz heivunner ergëtt sech eng Onbegrenztheet, oder eng kontrahéiert Onendlechkeet, vum Universum. Dorauser erhällt hien, datt d'Welt, well se eebe praktesch onendlech ass, keen Ëmfank an och kee Mëttelpunkt kann hunn. Wann awer kee Mëttelpunkt do ass, da gëtt et am Universum och kee Punkt an deem d'Beweegung minimal ass, d.h. deen onbeweegt ass. Also kann och eis Äerd net onbeweegt am Mëttelpunkt vun der Welt stoen, wéi z.B. den Aristoteles, a mat him déi ganz Spéitantik an d'Mëttelalter, sech et geduecht hunn.
Am drëtte Buch behandelt de Cusanus de Mënsch. Dësen ass e Mikrokosmos, d.h. e vereenegt a sech déi materiell an déi geeschteg Welt. Dëst bedeit, datt aleng de Mënsch eng Mëttelpositioun tëschent der Welt a Gott, deen d'Welt transzendéiert, kann anhuelen. Mee wéi am éischte Buch gewisen, kann dat net egal wéiee Mënsch sinn, deen esou eppes fäerdeg bréngt, ma et muss e Mënsch sinn, an deem sech déi gëttlech Vernonft, d.h. de verbum Dei, inkarnéiert. Dës huet sech dem chrëschtleche Glawen no, an der Persoun vu Jesus Christus vollzunn, deen duerch d'Hierstellung vun enger "hypostatescher Unioun", d'Verbindung tëschent der Welt a Gott nees hiergestallt huet, an esou der Mënschheet den Opstig zum Gëttleche soll weisen.
[Änneren] Editiounen
[Änneren] Historesch-kritesch Editioun
Nicolai de Cusa opera omnia. Dës Editioun ëmfaasst déi philosophesch, theologesch, mathematesch, staats- a kierchpolitesch Schëften an all déi 293 Priedegten, déi erhale sinn. Virgesi sinn eng 20 Bänn. Kënnt beim Felix Meiner Verlag eraus.
- Band II: Apologia Doctae Ignorantiae, 2007 (2. Oplo), XXXIV + 51 Säiten,
- Band III: De coniecturis, 1972
- Band IV: De deo abscondito – De quaerendo deum – De filiatione dei – De dato patris luminum – Coniectura de ultimis diebus – De genesi, 1959
- Band V: Idiota de sapientia – Idiota de mente – Idiota de staticis experimentis, 1983
- Band VI: De visione dei, 2000
- Band VII: De pace fidei. Cum epistola ad Ioannem de Segobia, 1970
- Band VIII: Cribratio Alkorani, 1986
- Band IX: Dialogus de ludo globi, 1998
- Band X/1: De aequalitate – Vita erat lux hominum, 2001
- Band X/2: De theologicis complementis, 1994
[Änneren] De Cusaner an der Philosophische Bibliothek Latäin/Däitsch
- Philosophisch-theologische Werke, 4 Bänn an enger Kassett mat den Haapttexte vum Cusa^ner
- De venatione sapientiae / Die Jagd nach Weisheit
- Idiota de mente / Der Laie über den Geist
- De docta ignorantia / Die belehrte Unwissenheit
- Idiota de sapientia / Der Laie über die Weisheit
- De docta ignorantia / Die belehrte Unwissenheit
- De apice theoriae / Die höchste Stufe der Betrachtung
- Dialogus de ludo globi / Gespräch über das Globusspiel
- Compendium / Kompendium
- De coniecturis / Mutmaßungen
- Cribratio Alkorani / Sichtung des Korans, 3 Bänn
- Tu quis es / Über den Ursprung
- De beryllo / Über den Beryll