സൂപ്പര്‍നോവ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.


ചന്ദ്ര എക്സ്റേ ടെലിസ്കോപ്പ് എടുത്ത കെപ്ലറുടേ സൂപ്പര്‍ നോവയുടെ SN 1604 ഫാള്‍സ് കളര്‍ ചിത്രം.
ചന്ദ്ര എക്സ്റേ ടെലിസ്കോപ്പ് എടുത്ത കെപ്ലറുടേ സൂപ്പര്‍ നോവയുടെ SN 1604 ഫാള്‍സ് കളര്‍ ചിത്രം.

ചില നക്ഷത്രങ്ങള്‍ അവയുടെ പരിണാമത്തിന്റെ അവസാന നാളുകളില്‍ അത്യധികം പ്രകാശമാനത്തോടെ പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നു. അത്യന്തം തീവ്രപ്രകാശം ഉള്ള ഖഗോള വസ്തുവിനു കാരണമാകുന്ന ഈ നക്ഷത്രസ്ഫോടനത്തിനാണ് സൂപ്പര്‍നോവ എന്നു പറയുന്നത്. ഭീമന്‍ നക്ഷത്രങ്ങള്‍ മിക്കവാറുമെണ്ണം സൂപ്പര്‍ നോവ എന്ന അവസ്ഥയിലൂടെ ആണ് പരിണമിക്കുന്നത്. സാധാരണ ഗതിയില്‍ സൂര്യന്റെ 8 ഇരട്ടിയില്‍ കൂടുതല്‍ ദ്രവ്യമാനമുള്ള നക്ഷത്രങ്ങള്‍ ആണ് സൂപ്പര്‍നോവ എന്ന ഘട്ടത്തിലൂടെ കടന്നു പോകുന്നത്.

സൂപ്പര്‍ നോവ സ്ഫോടനമുണ്ടാക്കുന്ന പ്രകാശത്തിന്റെ തീവ്രത നിരവധി ആഴ്ചകളോളം (ചിലപ്പോള്‍ മാസങ്ങളോളം) പ്രസ്തുത നക്ഷത്രം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ഗാലക്സിയിയുടെ പ്രകാശ തീവ്രതയെപോലും അതിശയിപ്പിക്കുന്നു. ഈ കുറഞ്ഞ സമയം കൊണ്ട് പ്രസ്തുത സൂപ്പര്‍നോവ, സൂര്യന്‍ 100 കോടി വര്‍ഷം.[1] കൊണ്ട് പുറത്തു വിടുന്ന ഊര്ജ്ജത്തിനു സമാനമായ ഊര്‍ജ്ജം പുറത്തു വിടുന്നു. സൂപ്പര്‍ നോവ സ്ഫോടനത്തിനു കാരണമാകുന്ന നക്ഷത്രത്തിന്റെ 96 ശതമാനത്തോളം[2] പദാര്‍ത്ഥം ഉഗ്ര സ്ഫോടനത്തിലൂടെ നഷ്ടമാകുന്നു എന്നു പഠനങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിപ്പിക്കുന്നു.

സ്ഫോടനം നടന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നു പ്രകാശം അത്രയും ദൂരം സഞ്ചരിച്ചശേഷമാണ് സൂപ്പര്‍നോവ സ്ഫോടനം ഭൂമിയില്‍ കാണപ്പെടുന്നത്. അതിന് അനേകം വര്‍ഷങ്ങള്‍ തന്നെ വേണ്ടി വന്നേക്കാം. അതിനാല്‍ ഭൂമിയില്‍ നിന്ന് നാം അത് കാണുമ്പോള്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ആ സ്ഫോടനം നടന്ന് വര്‍ഷങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞിരിക്കും. ഭൂമിയില്‍ നമ്മള്‍ എപ്പോള്‍ പ്രസ്തുത സ്ഫോടനം കാണുന്നു എന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് സൂപ്പര്‍നോവയ്ക്ക് പേരു ഇടുന്നത്. പുരാതന കാലങ്ങളില്‍ ഇത്തരം സൂപ്പര്‍ നോവകള്‍ മറ്റേതോ ഗ്രഹത്തില്‍ പുതിയ രാജാവിന്റെ പിറവി, കിരീട ധാരണം തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങള്‍ മൂലമാണ് എന്ന് കരുതപ്പെട്ടിരുന്നു.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] സൂപ്പര്‍നോവ എന്ന പേരിനു പിന്നില്‍

സൂപ്പര്‍നോവ പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നതിന്റെ ചിത്രം
സൂപ്പര്‍നോവ പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നതിന്റെ ചിത്രം

ലത്തീന്‍ ഭാഷയില്‍ നോവ എന്നാല്‍ പുതിയത് എന്നാണ് അര്‍ത്ഥം. [3] ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തില്‍ നോവ എന്നത് പുതിയതായി കണ്ടെത്തിയ നക്ഷത്രത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഒരു വയസ്സന്‍ നക്ഷത്രം അതിന്റെ അവസാനഘട്ടത്തില്‍ ഉഗ്രസ്ഫോടനത്തിന് കാരണമാവുന്നതിനെയാണ് അനന്യ (സൂപ്പര്‍) എന്ന് വിശേഷണം ചേര്‍ത്ത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.

[തിരുത്തുക] സൂപ്പര്‍നോവയ്ക്കു പേരിടുന്ന വിധം

സൂപ്പര്‍നോവയ്ക്ക് പേരിടുന്നത് പ്രസ്തുത സൂപ്പര്‍ നോവയെ ഭൂമിയില്‍ നമ്മള്‍ ഏതു വര്‍ഷം ആദ്യമായി കണ്ടു എന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ്. അല്ലാതെ സ്ഫോടനം എപ്പോള്‍ നടന്നു എന്നതിനെ ആധാരമാക്കി അല്ല.

[തിരുത്തുക] പേരിന്റെ ഒന്നാം ഭാഗം

ആദ്യമായി സൂപ്പര്‍ നോവകള്‍ക്ക് എല്ലാം അതിന്റെ പേരിന്റെ മുന്നില്‍ SN എന്നു ചേര്‍ക്കും.

[തിരുത്തുക] പേരിന്റെ രണ്ടാം ഭാഗം

രണ്ടാമതായി സൂപ്പര്‍ നോവകള്‍ക്ക് എല്ലാം പേരിന്റെ ഒപ്പം പ്രസ്തുത സൂപ്പര്‍നോവ കണ്ടെത്തിയ വര്‍ഷവും ചേര്‍ക്കും. 1987-ല്‍ കണ്ടെത്തിയ സൂപ്പര്‍ നോവയ്ക്ക് SN 1987, 2006-ല്‍ കണ്ടെത്തിയതിനു SN 2006 എന്നിങ്ങനെ.

[തിരുത്തുക] പേരിന്റെ മൂന്നാം ഭാഗം

ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാര്‍ സൂപ്പര്‍നോവകളെ കുറിച്ചുള്ള നിരന്തര ഗവേഷണത്തിലാണ്. എല്ലാ വര്‍ഷവും നൂറുകണക്കിനു പുതിയ സൂപ്പര്‍ നോവകളെ നമ്മുടെ ഗാലക്സിയായ ആകാശഗംഗയിലും മറ്റു സമീപ ഗാലക്സികളിലും കണ്ടെത്തുന്നു. നമ്മുടെ നിരീക്ഷണ സംവിധാനങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുന്നതു കൊണ്ട് ഓരോ വര്‍ഷവും കണ്ടെത്തുന്ന സൂപ്പര്‍ നോവകളുടെ എണ്ണവും കൂടിക്കൊണ്ടിക്കുകയാണ്.

ഒരു വര്‍ഷം ആദ്യമായി കാണുന്ന സൂപ്പര്‍നോവയുടെ പേരിന്റെ ഒപ്പം A എന്നു ചേര്‍ത്തു. അപ്പോള്‍ 2006-ല്‍ ആദ്യമായി കണ്ടെത്തിയ സൂപ്പര്‍നോവയെ SN2006A എന്നു വിളിച്ചു. രണ്ടാമതു കണ്ടെത്തിയതിനെ SN2006B എന്നു വിളിച്ചു. മൂന്നാമതു കണ്ടെത്തിയതിനെ SN2006C എന്നു വിളിച്ചു അങ്ങനെ.

പക്ഷെ അപ്പോള്‍ ഒരു പ്രശ്നം ഉണ്ട്. ഒരു വര്‍ഷം 26 സൂപ്പര്‍നോവയെ കണ്ടെത്തി അതിനു SN2006Z എന്നു പേരിട്ടു കഴിഞ്ഞാല്‍ ഇങ്ങനെ പേരിടാനുള്ള അക്ഷരങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞു. അപ്പോഴാണ് ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാര്‍ സൂപ്പര്‍നോവകള്‍ക്കു പേരിടാന്‍ പുതുവഴികള്‍ തേടിയത്.

SN2006Z നു ശേഷം കണ്ടെത്തുന്ന സൂപ്പര്‍ നോവയ്ക്ക് (അതയത് ആ വര്‍ഷത്തെ 27ആമത്തെ സൂപ്പനോവയെ) SN2006aa എന്നു പേര്‍ വിളിച്ചു. 28ആമത്തെ സൂപ്പര്‍നോവയെ SN2006ab എന്നു വിളിച്ചു.അങ്ങനെ ഈ സീരീസ് aa,ab, ac........az വരെ. അതു കഴിഞ്ഞാല്‍ ba,bb,bc...bz വരെ. അങ്ങനെ 182 സൂപ്പര്‍നോവകളെ കണ്ടെത്തിയാല്‍ പിന്നെ g ശ്രേണി ആരംഭിക്കും. SN2006ga, SN2006gb.... എന്നിങ്ങനെ.

ചിലപ്പോള്‍ ആദ്യം സൂപ്പര്‍നോവയായി നാമകരണം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ചില ഖഗോളവസ്തുക്കള്‍ പിന്നീട് വേറെ എന്തെങ്കിലും ഖഗോളവസ്തുകളാണ് എന്നു തിരിച്ചറിയപ്പെടാറുണ്ട്. അങ്ങേനെയുള്ള അവസരത്തില്‍ അത്തരം വസ്തുക്കളെ സൂപ്പര്‍നോവകയുടെ പട്ടികയില്‍ നിന്നു ഒഴിവാക്കും. പക്ഷെ അപ്പോള്‍ നിലവിലുള്ള പട്ടിക പുനഃര്‍ നാമകരണം ചെയ്യുകയില്ല. അത് നിലവിലുള്ള സംഖ്യയില്‍ നിന്നു തന്നെ മുന്നോട്ട് എണ്ണും.

[തിരുത്തുക] നിരീക്ഷണ ചരിത്രം

XMM-ന്യൂട്ടണ്‍,  ചാന്ദ്ര എക്സ്-റേ ടെലിസ്കോപ്പ് എന്നിവ എടുത്ത RCW 86 യുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ സം‌യോജിപ്പിച്ച ഉണ്ടാക്കിയ ഫാള്‍സ് കളര്‍ ചിത്രം.
XMM-ന്യൂട്ടണ്‍, ചാന്ദ്ര എക്സ്-റേ ടെലിസ്കോപ്പ് എന്നിവ എടുത്ത RCW 86 യുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ സം‌യോജിപ്പിച്ച ഉണ്ടാക്കിയ ഫാള്‍സ് കളര്‍ ചിത്രം.

ചീനക്കാരായ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ നാന്‍‌മെന്‍ അസ്റ്റെറിസത്തില്‍ (Nanmen asterism) (ആധുനിക നക്ഷത്ര രാശികളില്‍ ആല്‍ഫാ, ബീറ്റാ സെന്‍റൌറിയിലെ ഒരു ഭാഗമാണ് അത്) ഒരു പുതിയ നക്ഷത്രെ കണ്ടതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ക്രി.വ. 185 -ല്‍ ആണ് ഇതു. മാസങ്ങളോളം തെളിഞ്ഞു കാണപ്പെട്ട ഇതായിരിക്കണം ചരിത്രത്തില്‍ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ സൂപ്പര്‍ നോവ നിരീക്ഷണം എന്ന് ഇന്ന് കരുതുന്നു. 21 ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ XMM-ന്യൂട്ടണ്‍, ചാന്ദ്ര എക്സ്-റേ ടെലിസ്കോപ്പ് എന്നീ ഉപഗ്രഹ ദൂരദര്‍ശിനികളിലെ എക്സ്-റേ ടെലസ്കോപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് കണ്ടു പിടിച്ച നക്ഷത്രാവശിഷ്ടങ്ങള്‍ (RCW 86) 185-ല്‍ കണ്ട സൂപ്പര്‍നോവയുടേതാണ് എന്ന് തെളിവുകള്‍ നല്‍കുന്നു. അതിനാല്‍ SN 185 എന്ന സൂപ്പര്‍ നോവ ആണ് മനുഷ്യന്‍ നിരീക്ഷിച്ചതും ചരിത്രത്തില്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതുമായ ആദ്യത്തെ സൂപ്പര്‍നോവ എന്ന് കരുതാം [4]. ഇന്നത്തെ പഠനങ്ങള്‍ SN 185 8200 പ്രകാശവര്‍ഷം അകലെയാന്നെന്നും അതിന്റെ പ്രകാശം ക്രി.വ. 185-ല്‍ ഭൂമിയില്‍ എത്തിയിരിക്കാം എന്നും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

SN 1054 എന്ന സൂപ്പര്‍നോവയുടെ അവശിഷ്ടമായ ക്രാബ് നെബുലയുടെ ഹബ്ബിള്‍ ടെലിസ്കോപ്പ് ചിത്രം.
SN 1054 എന്ന സൂപ്പര്‍നോവയുടെ അവശിഷ്ടമായ ക്രാബ് നെബുലയുടെ ഹബ്ബിള്‍ ടെലിസ്കോപ്പ് ചിത്രം.

ക്രി.വ. 1054 ജൂലൈ 4 ന്‌ ചൈനീസ് ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാര്‍ ടോറസ് നക്ഷത്ര രാശിയില്‍ ഒരു അഥിതി നക്ഷത്രത്തെ കണ്ടതായി കണ്ടതായി ചരിത്രമുണ്ട്. ക്രി.മു. 532 മുതല്‍ ക്രി.വ. 1064 വരെ വന്ന 75ഓളം അഥിതി നക്ഷത്രങ്ങളെ കുറിച്ച് പ്രസ്താവിക്കുന്ന അഞ്ചോളം രേഖകള്‍ ചൈനീസ് ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാരുടേതായി ഉണ്ട്. ഈ രേഖകളില്‍ പറയുന്ന 1054-ല്‍ വന്ന അതിഥി നക്ഷത്രം ഒരു സൂപ്പര്‍ നോവ ആണെന്ന് ഈ രേഖകള്‍ ഉദ്ധരിച്ച് സൈമണ്‍ മിട്ടണ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു.

1054 ല്‍ കാണപ്പെട്ട നക്ഷത്രം വളരെ പ്രകാശമാനമായിരുന്നത്രെ. അതിന്റെ ദൃശ്യ കാന്തിമാനം -6 വരെ എത്തിയിരിക്കാം എന്നാണ് അനുമാനം. [5]. മറ്റു ചില രേഖകള്‍ ഈ നക്ഷത്രം പൂര്‍ണ്ണ ചന്ദ്രന്റെ അത്ര പ്രകാശമുണ്ടായിരുന്നതായും 23 ദിവസം പ്രകാശിച്ചതായും [6] പറയുന്നു. ആ സൂപ്പര്‍ നോവയുടെ ബാക്കി പത്രമാണ് ഇന്നത്തെ ക്രാബ് നെബുല.

[തിരുത്തുക] സൂപ്പര്‍നോവയുടെ വര്‍ഗ്ഗീകരണം

ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ സൂപ്പര്‍നോവയെ കുറിച്ച് പഠിച്ച് അതിന്റെ സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ അവശോഷണ രേഖകളിലെ (absorption lines) വിവിധ മൂലകങ്ങളുടെ സാന്നിദ്ധ്യം അടിസ്ഥാനമാക്കി അതിനെ വര്‍ഗ്ഗീകരിച്ചു.

ഹൈഡ്രജന്‍ ലൈനിന്റെ സാന്നിദ്ധ്യമോ അഭാവമോ ആണ് വര്‍ഗീകരണത്തിനു ഉപയോഗിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ മാനദണ്ഡം. സൂപ്പര്‍നോവയുടെ സ്പെക്ട്രത്തില്‍ ഭൃശ്യപ്രകാശത്തിന്റെ ഭാഗത്ത് ഹൈഡ്രജന്റെ ബാമര്‍ രേഖകള്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ അതിനെ Type II സൂപ്പര്‍നോവ എന്നും ഇല്ലെങ്കില്‍ Type I സൂപ്പര്‍ നോവ എന്നും വര്‍ഗീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.

ഈ വര്‍ഗ്ഗീകരണത്തില്‍ സ്പെക്ട്രത്തില്‍ മറ്റുള്ള മൂലകങ്ങളുടെ രേഖകളുടെ സാന്നിദ്ധ്യവും സൂപ്പര്‍നോവയുടെ പ്രകാശ ഗ്രാഫിന്റെ (a graph of the supernova's apparent magnitude versus time) രൂപവും അനുസരിച്ച് പിന്നേയും തരം തിരുവുകള്‍ ഉണ്ട്. [7]

സൂപ്പര്‍‌നോവ വര്‍ഗ്ഗീകരണം[8]
വര്‍ഗ്ഗം പ്രത്യേകതകള്‍
Type I
Type Ia ഹൈഡ്രജന്റെ അഭാവം. പീക്ക് ലൈനില്‍ 615.0 nm-ല്‍ അയണീകൃതമായ സിലിക്കന്റെ സാന്നിദ്ധ്യം.
Type Ib Non-ionized helium (He I) line at 587.6 nm and no strong silicon absorption feature near 615 nm.
Type Ic Weak or no helium lines and no strong silicon absorption feature near 615 nm.
Type II
Type IIP Reaches a "plateau" in its light curve
Type IIL Displays a "linear" decrease in its light curve (linear in magnitude versus time).[9]


[തിരുത്തുക] ഭീമന്‍ നക്ഷത്രം സൂപ്പര്‍ നോവ ആകുന്ന പ്രക്രിയ

ഒരു ഭീമന്‍ നക്ഷത്രത്തിന്റെ കാമ്പില്‍ അണുപ്രക്രിയകള്‍ മൂലം ഇരുമ്പ് ഉല്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതോടെ കാമ്പിന്റെ എരിയല്‍ അവസാനിക്കുന്നു. ന്യൂക്ലിയര്‍ ബന്ധനോര്‍ജ്ജം (Nuclear Binding energy) ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ ഉള്ള മൂലകം ഇരുമ്പിന്റെ ഗ്രൂപ്പില്‍ ഉള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ആണ്. (നിക്കല്‍ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ ന്യൂക്ലിയര്‍ ബന്ധനോര്‍ജ്ജം ഉള്ള മൂലകം)[10]. അണു സംയോജനം വഴി ഇരുമ്പിനു മുകളിലുള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഊര്‍ജ്ജം പുറത്തു വിടുകയല്ല മറിച്ച് ഊര്‍ജ്ജം ആഗിരണം ചെയ്യുകയാണ്[11]. അതിനാല്‍ നക്ഷത്രങ്ങളില്‍ അണുസം‌യോജനം വഴി ഇരുമ്പിനു മൂലകങ്ങള്‍ ഉല്പാദിപ്പിക്കുവാനും അതു വഴി ഊര്‍ജ്ജം പുറത്തുവിടാനും പറ്റില്ല.

ഊര്‍ജ്ജം ഉല്‍‌പാദിപ്പിക്കുവാന്‍ പറ്റാത്ത പ്രക്രിയ നടക്കുമ്പോള്‍ നക്ഷത്രങ്ങളില്‍ ഗുരുത്വാകര്‍ഷണം മേല്‍ക്കൈ നേടുന്നു. അതോടെ നക്ഷത്രങ്ങളുടെ താപനില കുറയുകയും അണുസംയോജനം നടക്കാതാവുകയും ചെയ്യും. അതിനാല്‍ നക്ഷത്രങ്ങളില്‍ അണുസം‌യോജനം മൂലം ഇരുമ്പിനു മുകളില്‍ ഉള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ഉത്പാദിപ്പിക്കുവാന്‍ കഴിയുകയില്ല.

കാമ്പ് ഇരുമ്പായി തീര്‍ന്ന ഒരു ഭീമന്‍ നക്ഷത്രത്തില്‍ ഊര്‍ജ്ജോല്പാദനത്തിനുള്ള ഒരേ ഒരു വഴി സങ്കോചം മൂലം ഉല്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന താപം ആണ്.[തെളിവുകള്‍ ആവശ്യമുണ്ട്] ഇപ്രകാരം സങ്കോചം മൂലം ഉണ്ടാകുന്ന താപം കാമ്പിലെ താപനില 5 X 109 K ആയി ഉയര്‍ത്തുന്നു. ഈ താപനില ഉണ്ടാക്കുന്ന ഗാമാ കിരണങ്ങള്‍ ഇരുമ്പിന്റെ ന്യൂക്ലിയസ്സുമായി കൂട്ടിയിടിച്ച് ഗാമാ കണങ്ങളും മറ്റും‍ ഉണ്ടാക്കുന്നു. ഈ പ്രക്രിയയ്ക്ക് ഫോട്ടോ ഡിസിന്റഗ്രേഷന്‍ (Photodisintegration) എന്നു പറയുന്നു. അതായത് ഉയര്‍ന്ന അണുസംഖ്യയുള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ഉന്നതോര്‍ജ്ജ ഫോട്ടോണുകളുമായി കൂട്ടിയിടിച്ച് അടിസ്ഥാനകണികകള്‍ ആയ പ്രോട്ടോണ്‍, ന്യൂട്രോണ്‍, ആല്‍ഫാ കണങ്ങള്‍ എന്നിവ ഒക്കെ പുറത്ത് വിട്ട് അണുസംഖ്യയുള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ആയി മാറുന്ന പ്രക്രിയ. ഇതു മൂലം നക്ഷത്രത്തിന്റെ കാമ്പ് അതീവ സാന്ദ്രമാവുകയും ഋണ ചാര്‍ജ്ജുള്ള ഇലക്‌ട്രോണുകള്‍ ധന ചാര്‍ജ്ജുള്ള പ്രോട്ടോണുകളുമായി ചേര്‍ന്ന് ന്യൂട്രല്‍ ചാര്‍ജ്ജുള്ള ന്യൂട്രോണുകള്‍ ഉണ്ടാകുന്നു.

ഈ പ്രക്രിയയില്‍ ന്യൂട്രോണിനോടൊപ്പം ഉണ്ടാകുന്ന ന്യൂട്രിനോ എന്ന കണിക കാമ്പിലെ ഊര്ജ്ജം പുറത്തേക്ക് കൊണ്ട് പോകുന്നു. ഇതു മൂലം കാമ്പ് തണുക്കുകയും സങ്കോചം വേഗത്തില്‍ നടന്ന് കൂടുതല്‍ ഇലക്‌ട്രോണുകള്‍ പ്രോട്ടോണുകളുമായി ചേര്‍ന്നു കൂടുതല്‍ ന്യൂട്രോണുകള്‍ ഉണ്ടാവുന്നു. അങ്ങനെ കാമ്പിലെ ന്യൂട്രോണുകളുടെ എണ്ണം പിന്നേയും വര്‍ദ്ധിക്കുന്നു.

[തിരുത്തുക] കാമ്പ് ദൃഡമാകുന്നു

ഈ പ്രക്രിയകള്‍ മൂലം ഒരു ഘട്ടത്തില്‍ കാമ്പിലെ ന്യൂട്രോണിന്റെ സാന്ദ്രത അണുകേന്ദ്രത്തിലെ സാന്ദ്രതയോട് തുല്യമാകുന്നു. ഇങ്ങനെ അണുകേന്ദ്ര സാന്ദ്രതയോട് തുല്യമാകുന്ന ഘട്ടത്തില്‍ കാമ്പ് വളരെ പെട്ടെന്ന് ഉറച്ച് ദൃഡമാകുന്നു. അതായത് കാമ്പിനെ സങ്കോചം വളരെ പെട്ടെന്ന് നിലയ്ക്കുന്നു. പെട്ടെന്നുള്ള ഈ പ്രക്രിയ മൂലം കാമ്പിന്റ്റെ പുറത്തുള്ള പാളികളിലേക്ക് അതി ശക്തമായ മര്‍ദ്ദതരംഗങ്ങള്‍ പായുന്നു.

[തിരുത്തുക] മര്‍ദ്ദതരംഗങ്ങള്‍ പുറത്തേക്ക് പായുന്നു

ഈ സന്ധിദ്ധ ഘട്ടത്തില്‍ മുന്‍‌പു വിവരിച്ച പ്രക്രിയകള്‍ മൂലമുള്ള കാമ്പിനെ തണുക്കല്‍ മൂലം കാമ്പിന്റെ തണുക്കല്‍ മൂലം കാമ്പിന്റെ ചുറ്റുമുള്ള പാളികളിലെ പദാര്‍ത്ഥം പ്രകാശത്തിന്റെ 15% വരെ വേഗത്തില്‍ കാമ്പിലേക്ക് അടുക്കും. ഇങ്ങനെ കാമ്പിലേക്ക് അടുക്കുന്ന പദാര്‍ത്ഥം, കാമ്പ് ഉറച്ച് ദൃഡമാകുന്നതു മൂലം പുറത്തേക്ക് വരുന്ന അതിശക്തമായ മര്‍ദ്ദതരംഗവുമായി കൂട്ടിയിടിക്കുന്നു. തല്‍ഫലമായി ഒരു നിമിഷാര്‍ത്ഥത്തിനുള്ളില്‍ കാമ്പിലേക്ക് നീങ്ങി കൊണ്ടിരുന്ന പദാര്‍ത്ഥം, ഈ അതി ശക്തമയ മര്‍ദ്ദതരംഗം മൂലവും കാമ്പില്‍ നിന്നു പുറത്തേക്ക് വരുന്ന ന്യൂട്രിനോകളുടെ അതി ശക്തമായ ഊര്‍ജ്ജ പ്രവാഹം മൂലവും നേരെ എതിര്‍ ദിശയില്‍ പുറത്തേക്ക് പായുന്നു.

[തിരുത്തുക] നക്ഷത്രം പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നു

പുറത്തേക്ക് പായുന്ന തരംഗം സാന്ദ്രത കുറഞ്ഞ പുറം പാളികളുമായി സന്ധിക്കുന്നതു മൂലം അതിന്റെ വേഗത പിന്നേയും വര്‍ദ്ധിക്കുന്നു. കുറച്ച് മണിക്കൂറുകള്‍ക്കുള്ളില്‍ ഈ മര്‍ദ്ദതരംഗം നക്ഷത്രത്തിന്റെ ഉപരിതലത്തില്‍ എത്തുകയും അതിന്റെ പുറം പാളികളെ അത്യുഗ്രമായ ഒരു സ്ഫോടനത്തില്‍ പുറത്തേക്ക് ഭിന്നിപ്പിച്ചു കളയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ അത്യുഗ്ര സ്ഫോടനം ഉണ്ടാക്കുന്ന പ്രക്രിയയില്‍ 1046 J ഊര്‍ജ്ജം വരെ ഉണ്ടാകുന്നു. ഇപ്രകാരം ഒരു നക്ഷത്രത്തില്‍ നടക്കുന്ന അത്യുഗ്ര സ്ഫോടനത്തെയാണ് സൂപ്പര്‍ നോവ എന്നു പറയുന്നത്.

സൂപ്പര്‍ കമ്പ്യൂട്ടറുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചു നടത്തിയ പരീക്ഷണത്തില്‍ ഒരു 25 M๏ നക്ഷത്രം അതിന്റെ 96% പദാര്‍ത്ഥം വരെ സൂപ്പര്‍ നോവ സ്ഫോടനത്തിലൂടെ ചുറ്റുമുള്ള നക്ഷത്രാന്തരീയ ഇടത്തേക്ക് തള്ളുന്നു എന്നു പഠനങ്ങള്‍ തെളിയിക്കുന്നു.


ഒരു ഭീമമായ, ഉരുത്തിരിഞ്ഞ നക്ഷത്രത്തില്‍ (a) ഉള്ളിപോലെയുള്ള മൂലകങ്ങളുടെ പാളികള്‍ ഫ്യൂഷന്‍ പ്രക്രിയയിലൂടെ ഇരുമ്പ് കാമ്പ് ആയി മാറുന്നു (b) ചന്ദ്രശേഖര്‍-പിണ്ഡം എത്തുന്നതോടെ ചുരുങ്ങാന്‍ തുടങ്ങുന്നു. കാമ്പിന്റെ അകക്കാമ്പ് ന്യൂട്രോണുകളായി വിഘടിക്കുന്നു(c), ഇത് അകത്തേക്കു വീഴുന്ന വസ്തുക്കള്‍ കുതിച്ചുപോവാന്‍ കാരണമാവുന്നു (d) ഇതിന്റെ ഭലമായി പുറത്തേക്ക് വ്യാപിക്കുന്ന ഒരു ഷോക്ക് ഫ്രണ്ട് (കമ്പിത പാളി) ഉണ്ടാവുന്നു (ചുവപ്പ്). കമ്പനം നിലയ്ക്കുവാന്‍ ആരംഭിക്കുന്നു (e), പക്ഷേ ന്യൂട്രിനോ പ്രതിപ്രവര്‍ത്തനം ഈ കമ്പനത്തെ വീണ്ടും. ചുറ്റുമുള്ള വസ്തുക്കള്‍ പൊട്ടിത്തെറിച്ച് (f), ക്ഷയികുന്ന അവശിഷ്ടങ്ങളെ മാത്രം അവശേഷിപ്പിക്കുന്നു.
ഒരു ഭീമമായ, ഉരുത്തിരിഞ്ഞ നക്ഷത്രത്തില്‍ (a) ഉള്ളിപോലെയുള്ള മൂലകങ്ങളുടെ പാളികള്‍ ഫ്യൂഷന്‍ പ്രക്രിയയിലൂടെ ഇരുമ്പ് കാമ്പ് ആയി മാറുന്നു (b) ചന്ദ്രശേഖര്‍-പിണ്ഡം എത്തുന്നതോടെ ചുരുങ്ങാന്‍ തുടങ്ങുന്നു. കാമ്പിന്റെ അകക്കാമ്പ് ന്യൂട്രോണുകളായി വിഘടിക്കുന്നു(c), ഇത് അകത്തേക്കു വീഴുന്ന വസ്തുക്കള്‍ കുതിച്ചുപോവാന്‍ കാരണമാവുന്നു (d) ഇതിന്റെ ഭലമായി പുറത്തേക്ക് വ്യാപിക്കുന്ന ഒരു ഷോക്ക് ഫ്രണ്ട് (കമ്പിത പാളി) ഉണ്ടാവുന്നു (ചുവപ്പ്). കമ്പനം നിലയ്ക്കുവാന്‍ ആരംഭിക്കുന്നു (e), പക്ഷേ ന്യൂട്രിനോ പ്രതിപ്രവര്‍ത്തനം ഈ കമ്പനത്തെ വീണ്ടും. ചുറ്റുമുള്ള വസ്തുക്കള്‍ പൊട്ടിത്തെറിച്ച് (f), ക്ഷയികുന്ന അവശിഷ്ടങ്ങളെ മാത്രം അവശേഷിപ്പിക്കുന്നു.

[തിരുത്തുക] സൂപ്പര്‍നോവയുടെ ബാക്കിപത്രം

സൂപ്പര്‍നോവ സ്ഫോടനം മൂലം ഉണ്ടാകുന്ന അതി ഭീമമായ ഊര്‍ജ്ജം ന്യൂക്ലിയാര്‍ പ്രക്രിയകളുടെ ഒരു ശ്രേണിക്ക് തന്നെ തിരി കൊളുത്തുന്നു. ഊര്‍ജ്ജം ആഗിരണം ചെയ്യുന്നതിനാല്‍ നക്ഷത്ര കാമ്പില്‍ ഉത്പാദിപ്പിക്കുവാന്‍ കഴിയാത്തെ ഇരുമ്പിനു മുകളില്‍ ഉള്ള മൂലകങ്ങള്‍ ഉത്പാദിപ്പിക്കുവാന്‍ വേണ്ട ഊര്‍ജ്ജം സൂപ്പര്‍നോവ സ്ഫോടനത്തില്‍ ഉണ്ടാകുന്ന ഊര്‍ജ്ജത്തില്‍ നിന്നു ലഭ്യമാകുന്നു. ഇതു മൂലം കാമ്പിന്റെ കത്തല്‍ കൊണ്ട് ഉല്‍‌പാദിപ്പിക്കുവാന്‍ സാധിക്കാത്ത ഇരുമ്പിനു മുകളില്‍ ഉള്ള എല്ലാ മൂലകങ്ങളും സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു.

അതീവ ഊര്‍ജ്ജ പൂരിതമായ സൂപ്പര്‍നോവയുടെ മര്‍ദ്ദതരംഗങ്ങള്‍ മാത്രമാണ് ഉയര്‍ന്ന മൂലകങ്ങളായ Zinc, ചെമ്പ് (Copper), Tin, Gold, Mercury, Lead തുടങ്ങിയവ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ഏക മാര്‍ഗ്ഗം.ഈ മൂലകങ്ങള്‍ എല്ലാം ഇന്നു ഭൂമിയില്‍ കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്. അതിനര്‍ത്ഥം നമ്മുടെ സൗരയൂഥവും, ഭൂമിയും എന്തിനധികം നമ്മുടെ ഓരോരുത്തരുടേയും ശരീരം വരേയും മുന്‍പ് ജീവിച്ച് സൂപ്പര്‍നോവ ആയി മൃതിയടഞ്ഞ ഒരു നക്ഷത്രത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു എന്നാണ്. [തെളിവുകള്‍ ആവശ്യമുണ്ട്]

[തിരുത്തുക] ആധാരസൂചി

  1. F. W. Giacobbe (2005). "How a Type II Supernova Explodes". Electronic Journal of Theoretical Physics 2 (6): 30–38. Retrieved on 2007-08-03. 
  2. Introduction to Supernova Remnants. NASA Goddard Space Flight Center (July 27, 2006). ശേഖരിച്ച തീയതി: 2006-09-07.
  3. [http:/library.thinkquest.org/26220/stars/extras/novaandsupernova.html thinkquest.org]. thinkquest.org.
  4. http://apod.nasa.gov/apod/ap060928.html
  5. http://www.seds.org/messier/more/m001_sn.html
  6. http://www.seds.org/messier/more/m001_sn.html#mitton1978
  7. ഫലകം:Cite conference
  8. Montes, M. (February 12, 2002). സൂപ്പര്‍‌നോവ വര്‍ഗ്ഗീകരണം. Naval Research Laboratory. ശേഖരിച്ച തീയതി: 2006-11-09.
  9. J. B. Doggett, D. Branch (1985). "A Comparative Study of Supernova Light Curves". Astronomical Journal 90: 2303–2311. Retrieved on 2007-02-01. 
  10. http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/nucene/nucbin.html
  11. http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/nucene/nucbin.html#c2

[തിരുത്തുക] കൂടുതല്‍ വായനയ്ക്ക്

[തിരുത്തുക] പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികള്‍

  • List of Supernovae-related Web pages.
  • RSS news feed (RSS). The Astronomer's Telegram. ശേഖരിച്ച തീയതി: 2006-11-28.
  • D. Yu. Tsvetkov, N. N. Pavlyuk, O. S. Bartunov, Yu. P. Pskovskii. Sternberg Astronomical Institute Supernova Catalogue. Sternberg Astronomical Institute, Moscow University. ശേഖരിച്ച തീയതി: 2006-11-28. — a searchable catalog.
  • An mpeg animation of a simulated supernova explosion
  • A movie explaining the supernova process using Lite Brite diagrams
  • A feature from National Geographic
  • Anonymous (January 18, 2007). BoomCode. WikiUniversity. ശേഖരിച്ച തീയതി: 2007-03-17. — Boom Code — Professional-grade type II supernova simulator on Wikiversity.
ആശയവിനിമയം