അപ്സരസ്സ്
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
ഹിന്ദു മിഥോളജിയില് ഗന്ധര്വ്വ പത്നിമാരും, സ്വര്ലോകവേശ്യകളുമാണ് അപ്സരസ്സുകള്. അവര് നിത്യയൌവ്വനമുള്ള സുന്ദരിമാരാണ്. ദേവന്മാരുടെ രാജാവായ ഇന്ദ്രന്റെ സദസ്സിലെ നര്ത്തകികളായ ഇവരെ ഋഷിമാരുടെ തപസ്സുമുടക്കാന് ഇന്ദ്രന് അയച്ച സന്ദര്ഭങ്ങള് പലതും പുരാണേതിഹാസങ്ങളില് കാണാം. ഇതില് ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധം വിശ്വാമിത്രന്റെ തപസ്സു മേനക മുടക്കിയതാവണം. കൊടുംതപസ്സിലേര്പ്പെട്ട വിശ്വാമിത്രന്റെ തപശ്ശക്തിയില് ഭീതിപൂണ്ട ഇന്ദ്രന് എവ്വിധവും തപസ്സുമുടക്കണമെന്ന നിര്ദ്ദേശത്തോടെ മേനകയെ അയച്ചു. ഇന്ദ്രന്റെ ആജ്ഞ ധിക്കരിക്കവയ്യാത്തതുകൊണ്ടുമാത്രമാണ് ശാപമേല്ക്കുമെന്ന ഭയത്തോടെ മേനക വിശ്വാമിത്രനെ സമീപിച്ചത്. ആ സമയത്ത് വായുദേവനായ മാരുതന് ഒരു കുസൃതിയൊപ്പിച്ചു. കാറ്റില് മേനകയുടെ വസ്ത്രങ്ങളൊക്കെ പറപ്പിച്ചുകളഞ്ഞു. വിവസ്ത്രയായി മേനകയെ കണ്ട വിശ്വാമിത്രന് കാമമോഹിതനായി തപസ്സുപേക്ഷിച്ച് മേനകയൊടൊത്തു രമിച്ചു. ഇവരുടെ സംഗമത്തിന്റെ ഫലമായാണ് ശകുന്തള പിറവിയെടുത്തത്. ദേവന്മാരും അസുരന്മാരും ചേര്ന്ന് പാലാഴി കടഞ്ഞപ്പോള് അതില്നിന്നുയര്ന്നുവന്നവരാണ് അപ്സരസ്സുകള് എന്ന് വാല്മീകി രാമായണം ബാലാകാണ്ഡത്തില് (സര്ഗ്ഗം-45, ശ്ലോകം- 33) പറയുന്നു. പ്രശസ്തരായ അപ്സരസ്സുകള് ഉര്വ്വശി, മേനക, രംഭ, തിലോത്തമ എന്നിവരാണ്. അപ്സരസ്സുകള് 60 കോടി വരുമെന്നാണ് പുരാണങ്ങള് പറയുന്നത്. തിരസ്കരിണീവിദ്യ വശമുള്ള ഇവര്ക്ക് ഇഷ്ടാനുസരണം രൂപം മാറാന് കഴിവുണ്ട്. ആകാശസഞ്ചാരവും ഇവര്ക്കു വശമാണ്. വീരമൃത്യുവടയുന്നവരെ വരണമാല്യവുമായി അപ്സരസ്സുകള് കാത്തുനില്ക്കുന്നു എന്നാണ് പുരാണങ്ങളില് പറയുന്നത്. ഋഗ്വേദത്തില് അപ്സരസ്സുകളെപ്പറ്റി പരാമര്ശമുണ്ട്. ഉര്വ്വശിയും മര്ത്യലോകത്തെ അവളുടെ ഭര്ത്താവായ പുരൂരവസ്സും തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണമാണ് ഒരു സൂക്തത്തിലെ പ്രതിപാദ്യവിഷയം. (ഋഗ്വേദം, അദ്ധ്യായം 10, സൂക്തം 95.)
ബുദ്ധ മിഥോളജിയിലും അപ്സരസ്സുകളെ പരാമര്ശിക്കുന്നുണ്ട്. അങ്കോറയിലെ (ഇപ്പോള് കംബോഡിയ) ബുദ്ധക്ഷേത്രങ്ങളില് കാണുന്ന കല്ലില്കൊത്തിയ ശില്പങ്ങളില് അപ്സരസ്സുകള് പ്രാധാന്യപൂര്വ്വം വിഷയീഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. അങ്കോറയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രമായ അങ്കോര് വാട്ടില് ശിലയില് കൊത്തിയ അപ്സരസ്സുകള് സാധാരണമാണ്. ചുവരിലും തൂണിലും ഗോപുരത്തിലുമായി 1860-ലധികം അപ്സരസ്സുകളെ ഈ ക്ഷേത്രത്തില് കാണാം. കംബോഡിയയിലെ പരമ്പരാഗതമായ ഒരു നൃത്തത്തെ അപ്സരനൃത്തം എന്നും വിളിക്കുന്നു.
[തിരുത്തുക] അവലംബം
- അപ്സരസ്സ്, വിശ്വവിജ്ഞാനകോശം, vol 1, പുസ്തകപ്രസാധക സഹകരണ സംഘം, 1970