റോമാ സാമ്രാജ്യം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.


ഇം‍പീരിയും റൊമാനും
റോമാ സാമ്രാജ്യം

റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പരമാവധി വിസ്തൃതി- ട്രാജന്‍ ചക്രവര്‍ത്തിയുടെ കാലത്ത് ക്രി.വ. 117.

ആപ്ത വാക്യം: സെനാത്തുസ് പോപ്പുലുസ്ക് റൊമാനുസ്

ചിഹ്നം: അക്വില

ഔദ്യോഗിക ഭാഷകള്‍ ലത്തീന്‍, ഗ്രീക്ക്
തലസ്ഥാനങ്ങള്‍ റോം; കോണ്‍സ്റ്റാന്‍റിനോപ്പിള്‍ (പിന്നീട് )
ഭരണ സം‌വിധാനം സ്വേച്ഛാദിപത്യം റിപ്പണ്ബ്ലിക്കന്‍ ആശയങ്ങള്‍, പിന്നീട് ഏകാദിപത്യം
രാഷ്ട്രത്തലവന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി, ചെറിയ പരിധി വരെ രണ്ട് കോണ്‍സുള്‍മാര്‍; വിഭജനത്തിനു ശേഷം പടിഞ്ഞാറന്‍ റോമാ സാമ്രാജ്യം പൗരസ്ത്യ റോമാ സാമ്രാജ്യം
ഭരണത്തലവന്‍ രണ്ടു കോണ്‍സുള്‍മാര്‍ക്കും തുല്യാവകാശം ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നാല്‍ ഒരു കോണ്‍സുള്‍ ചക്രവര്‍ത്തിയായിത്തീരും.
ഭരണ സമിതി റോമന്‍ സെനറ്റ്
വിസ്തൃതി
 - മൊത്തമ്മ്

 - % ജലം
തകര്‍ച്ചക്ക് മുന്ന്
2.3 ദശലക്ഷം ച. മൈല്‍ (5 900 000 km²) ഏറ്റവും വിസ്തൃതിയുള്ളപ്പോള്‍t
 ?%
ജനസംഖ്യ 55 ദശലക്ഷം മുതല്‍ 120 ദശലക്ഷം വരെ ഏകദേശം
സ്ഥാപനം [സെപ്തംബര്‍ 2]] ക്രി.വ. 32
ശിഥിലീകരണം പടിഞ്ഞാറന്‍ റോമാ സാമ്രാജ്യം പൗരസ്ത്യ റോമാ സാമ്രാജ്യം എന്ന പേരില്‍ വിഭജനം സെപ്തംബര്‍ 4, 476, പൗരസ്ത്യ സാമ്രാജ്യം മേയ് 29, 1453 വരെ നില നിന്നു.
ആദ്യത്തെ ചക്രവര്‍ത്തി അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ (ക്രി.മു 27-ക്രി.വ. 14)
അവസാനത്തെ ചക്രവര്‍ത്തി തിയോഡോഷ്യസ് പ്രഥമന്‍]] (379-395) മുഴുവന്‍ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ അവസാന ചക്രവര്‍ത്തി, പിന്നീട് വിഭജനത്തിനു ശേഷം റോമുലുസ് അഗസ്റ്റസ്(475-476)പടിഞ്ഞാറന്‍ റോമാ സാമ്രാജ്യം ഭരിച്ചു, അതിനുശേഷം ജൂലിയസ് നേപോസ് 480 വരെ അവസാനത്തേയും ചക്രവര്‍ത്തിയായി. പൗരസ്ത്യ റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിലെ അവസാന ചക്രവര്‍ത്തി കോണ്‍സ്റ്റാന്‍റിന്‍ പതിനൊന്നാമന്‍(1449-1453)
മുന്‍പത്തെ രാഷ്ട്രം റോമന്‍ റിപ്പബ്ലിക്ക്
പിന്‍പത്തെ രാഷ്ട്രങ്ങള്‍ പടിഞ്ഞാറന്‍ റോമാ സാമ്രാജ്യം and പൗരസ്ത്യ റോമാ സാമ്രാജ്യം.
നാണയം സോളിഡുസ്, ഔറേയുസ്, ദെനാറിയുസ്, സെസ്റ്റാര്‍ട്ടിയുസ്, അസ്

അഞ്ഞൂറ് വര്‍ഷം പഴക്കമുള്ള റോമന്‍ റിപ്പബ്ലിക്കിനുശേഷം സ്ഥാപിതമായ ഏകാധിപത്യസാമ്രാജ്യമാണ് റോമാ സാമ്രാജ്യം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ലത്തീനില്‍ ഇം‍പീരിയും റൊമാനും (Imperium Romanum) ആംഗലേയത്തില്‍ Roman Empire. അഞ്ചു നൂറ്റാണ്ട് നിലനിന്ന ഈ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ആദ്യ ചക്രവര്‍ത്തി അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ എന്ന ഓക്ടോവിയന്‍ ആയിരുന്നു. ചൈനയിലെ ഹാന്‍ സാമ്രാജ്യവും റോമാ സാമ്രാജ്യവുമായിരുന്നു ലോകത്തിലെ വന്‍ശക്തികളായിരുന്നത്. എന്നാല്‍ നൂറുകൊല്ലത്തോളമേ ഈ സാമ്രാജ്യത്തില്‍ അഭിവൃദ്ധി നിലനിന്നിരുന്നുള്ളൂ. പില്‍ക്കാലങ്ങളില്‍ അന്ത:ഛിദ്രവും അധ:പതനവുമായിരുന്നു.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ചരിത്രം

റോമന്‍ റിപ്പബ്ലിക്ക് മാരിയുസ്, സുള്ള, പോം‍പേ, ജൂലിയസ് സീസര്‍ എന്നിവരുടെ കാലത്തിലേ ശിഥിലമായിരുന്നു. മാര്‍ക്കുസ് ബ്രൂട്ടസ് ജൂലിയുസ് സീസറിനെ കൊന്നു കോണ്ട് ഗണതന്ത്ര വ്യവസ്ഥക്ക് അവസാനമിട്ടു. [1] സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്കുള്ള പരിണാമം കൃത്യമായി രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും, താഴെപ്പറയുന്ന സംഭവങ്ങള്‍ റിപ്പബ്ലിക്കില്‍ നിന്നും സാമ്രാജ്യത്തിലേക്കുള്ള പരിവര്‍ത്തനത്തിലെ നാഴികക്കല്ലുകളാണ്.

  • ജൂലിയസ് സീസറിനെ ദീര്‍ഘകാല ഏകാധിപതിയാക്കപ്പെട്ട നാള്‍ (ക്രി.മു. 44)
  • അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ ആക്‍റ്റിയം യുദ്ധത്തില്‍കൂടീ ജൂലിയസ് സീസറീന്റെ സിംഹാസനം സ്വന്തമാക്കിയ സമയം (ക്രി.മു. 31 സെപ്തംബര്‍ 2)
  • റൊമന്‍ സെനറ്റ് ഒക്ടേവിയന് അഗസ്റ്റസ് എന്ന സ്ഥാനപ്പേര്‍ നല്‍കിയ സമയം (ക്രി.മു. 27 ജനുവരി 16)

അഗസ്റ്റസിന്റെ കാലം മുതല്‍ പടിഞ്ഞാറന്‍ റോമന്‍ സാമ്രാജ്യം തകരുന്നതു വരെ റോം പടിഞ്ഞറന്‍ യൂറേഷ്യ മൊത്തം അടക്കി വാണു. ട്രാജന്റെ കാലത്ത് റോമാ സാമ്രാജ്യം അതിന്റെ പരമാവധി വിസ്തൃതിയില്‍ എത്തിയെങ്കിലും അതിനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ നേരത്തേ തന്നെ നടന്നിരുന്നു. ട്രാജന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി ക്രി.വ. 116-ല് ഡേസിയ കീഴടക്കിയതാണ് അവസാനത്തെ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കല്‍. ഏകദേശ വിസ്താരം 5,900,000 ച.കി.മീ. ആയിരുന്നു എന്നു പറയുമ്പോള്‍ തന്നെ അതിന്റെ ബൃഹത്തായ ചക്രവാള സീമ നമുക്ക് മനസ്സിലാക്കാം.

റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അവസാനം പാരമ്പര്യമായി ക്രി.വ. 476 സെപ്തംബര്‍ 4 നാണ് രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. അന്ന് റോമിന്റെ അവസാനത്തെ ചക്രവര്‍ത്തിയായ റോമുലുസ് അഗസ്തുസ് നിക്കം ചെയ്യപ്പെടുകയും എന്നാല്‍ പകരക്കാരനെ നിയോഗിക്കാതിരുക്കുകയും ചെയ്തത്. എന്നിരുന്നാലും ബൈസാന്റിന്‍ സാമ്രാജ്യം എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന പൗരസ്ത്യ റോമാ സാമ്രാജ്യം ഇന്നും തുടരുന്നു.

[തിരുത്തുക] ആദ്യത്തെ ചക്രവര്‍ത്തി

പ്രധാന ലേഖനം: അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍

റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ആദ്യത്തെ ചക്രവര്‍ത്തി അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒക്ടേവിയന്‍ ആണ്. ജൂലിയസ് സീസറുടെ സഹോദരിയുടെ പുത്രനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദത്തുപുത്രനുമായിരുന്നു ഒക്ടേവിയന്‍. ജൂലിയസ് സീസര്‍ ക്രി.മു. 44 ല് കൊല്ലപ്പെടുമ്പോള്‍ ഒക്ടേവിയന് പതിനെട്ടു വയസ്സ് മാത്രമായിരുന്നു. വിദ്യാര്‍ത്ഥിയായിരുന്ന അദ്ദേഹം റോമിന്റെ പാരമ്പര്യത്തെപ്പറ്റിയും തത്വജ്ഞാനം, സാഹിത്യം, എന്നിവ നന്നായി പഠിച്ചിരുന്നു. സ്പാര്‍ട്ടയിലെ ലളിതമായ ജീവിതരീതിയില്‍ അദ്ദേഹത്തിന് ശരിയായ പരിശീലനവും സിദ്ധിച്ചിരുന്നു. യുദ്ധത്തിലും ഭരണകാര്യങ്ങളിലും വേണ്ടത്ര ശിക്ഷണവും സീസര്‍ അദ്ദേഹത്തിന് നല്‍കിയിരുന്നു. എന്നാല്‍ സീസറേക്കാളും ക്ഷമാശീലനും സാമ്ര്ത്ഥ്യക്കാരനുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. സീസര്‍ പരാജയപ്പെട്ടിടത്ത് അദ്ദേഹം വിജയിക്കുകയായിരുന്നു.

സീസര്‍ മരിച്ചതോടു കൂടി സ്വാര്‍ത്ഥരായ ഭരണാധികാരികള്‍ അധികാര വടം‍വലി നടത്തി അന്നത്തെ രാഷ്ട്രീയാന്തരീക്ഷം കലുഷിതമാക്കിയിരുന്നു. ഇല്ലീറിയയില്‍ വിദ്യാഭ്യാസം നടത്തുകയായിരുന്ന ഒക്ടേവിയന്‍ ഉടന്‍ റോമിലെത്തുകയും അധികാര മത്സരത്തില്‍ വിജയിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാല്‍ സീസറുടേ സുഹൃത്തുക്കളായിരുന്ന മാര്‍ക്ക് ആന്‍റണിയേയും ലെപ്പിഡസിനേയും പുറത്താക്കുന്നത് അഭികാമ്യമാകുകയില്ല എന്ന് തോന്നിയ ഓക്ടേവിയന്‍ അവരുമായി ചേര്‍ന്ന് ത്രിശക്തി ഭരണത്തിലേര്‍പ്പെട്ടു. ഓരോരുത്തരും അഞ്ചു കൊല്ലത്തേയ്ക്ക് കോണ്‍സുള്‍ സ്ഥാനം വഹിക്കണമെന്ന് വ്യവസ്ഥയാക്കി. എന്നാല്‍ ഈ മൂന്നംഗം ഭരണം ശരിക്കും മൃഗീയവും തികച്ചും അരാജകവുമായിരുന്ന്. നിരവധി സെനറ്റ് അംഗങ്ങളും കച്ചവട പ്രമാണിമാരും വധിക്കപ്പെട്ടു. പ്രമുഖ വാഗ്മിയായിരുന്ന സിസെറോ യും വധിക്കപ്പെട്ടു. ബ്രൂട്ടസും കാഷ്യസും റോമില്‍ നിന്ന് ഒളിച്ചോടി അടുത്തുള്ള സ്ഥലത്തു നിന്ന് ഒരു റിപ്പബ്ലിക്കന്‍ സൈന്യത്തെ സംഘടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് റോമിനെതിരെ പോരിനു വന്നു. എന്നാല്‍ ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ ഫിലിപ്പി യുദ്ധത്തില്‍ പരാജയം നേരിട്ട( ക്രി.മു. 42) അവര്‍ ഭഗ്നാശരായി അത്മഹത്യ ചെയ്തു.

പിന്നീട് സാമ്രാജ്യം മൂന്നു പേരായി പങ്കിട്ടു ഭരിച്ചു. കിഴക്കന്‍ പ്രദേശങ്ങള്‍ ആന്‍റണിക്കും ലെപ്പിഡസ് ആഫ്രിക്കയും ഒക്ടേവിയന്‍ റോം ഉള്‍പ്പടെയുള്ള മറ്റു പ്രദേശങ്ങളും ഭരിക്കാമെന്നുള്ള വ്യവസ്ഥയില്‍ ഭരണം തുടങ്ങി. ഇത് ഒക്ടേവിയന്റെ ബുദ്ധിയായിരുന്നു. ലെപ്പിഡസ് താമസിയാതെ വിരമിച്ചതോടെ ഒക്ടെവിയന് ആ സ്ഥലങ്ങളുടെ അധികാരവും കൈവന്നു. ഈകിപ്തില്‍ അലക്സാണ്ഡ്രിയയി വാസമാക്കിയ മാര്‍ക്ക് ആന്‍റണി മുന്‍പ് ജൂലിയസ് സീസറിനെ വശീകരിച്ച ക്ലിയോപാട്ര യുടെ വലയില്‍ വീണു. മറ്റെല്ലാം മറന്ന് ആ മാദകത്തിടമ്പിന്റെ സൗന്ദര്യത്തില്‍ മതിമറന്ന് ജീവിച്ചു. റോമിലെ ജനങ്ങള്‍ ഇതില്‍ അതൃപ്തരായിരുന്നു. ഈ ആശങ്കയെ മുതലെടുത്ത ഒക്ടേവിയന്‍ സെനറ്റിനെ പാട്ടിലാക്കി ആന്‍റണിയെ കോണ്‍സുള്‍ സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് നീക്കം ചെയ്തു, ക്ലിയോപാട്ര യെ ശത്രുവായി പ്രഖ്യാപിച്ച് അവരുമായി യുദ്ധത്തിന് പുറപ്പെട്ടു. ക്രി.മു. 31-ല് ആക്റ്റിയം എന്ന സ്ഥലത്ത് വച്ച് നടന്ന ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ യുദ്ധത്തില്‍ ഒക്ടേവിയന്‍ ക്ലിയോപാട്രയുടേയും ആന്‍റണിയുടേയും സേനയെ തോല്പിച്ചു. ഭയന്ന ആന്‍റണി ആത്മഹത്യ ചെയ്തു. ക്ലിയോപാട്രയാകട്ടേ ആദ്യം ഒക്ടേവിയനെ വശീകരിക്കാന്‍ ശ്രമം നടത്തുകയും എന്നാല്‍ പരാജയപ്പെട്ടപ്പോള്‍ വിഷപ്പാമ്പിനെ പുണര്‍ന്ന് മരണം വരിച്ചു.

തിരിച്ചു വന്ന ഒക്ടേവിയന്‍ ക്രി.മു. 29ല് റൊമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ സര്‍വ്വാധിപനായിത്തീര്‍ന്നു. റോമാക്കാര്‍ അദ്ദേഹത്തിന് ഇം‍പറാത്തോര്‍ (ഇമ്പറേറ്റര്‍) (വിജയിയായ സര്‍വ്വസൈന്യാധിപന്‍ എന്നര്‍ത്ഥം എന്നും അഗസ്തുസ് ( അഗസ്റ്റസ്) (രാജകീയ പ്രൌഡിയുള്ളവന്‍ എന്നര്‍ത്ഥം) എന്നും സ്ഥാനപ്പേരുകള്‍ നല്കി. അദ്ദേഹം ചരിത്രകാരന്മാര്‍ക്കിടയില്‍ അഗസ്റ്റസ് ചക്രവര്‍ത്തി എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. എന്നാല്‍ അദ്ദേഹം കെയ്സര്‍ (സീസര്‍) എന്ന തന്റെ കുടുംബപ്പേര്‍ ചേര്‍ത്ത് വിളിക്കാനാണ് ഇഷ്ടപ്പെട്ടത്. ജുലിയോ-ക്ലൌഡിയന്‍ വംശം ഏകദേശം ഒരു നൂറ്റാണ്ടോളം നിലനിന്നു. നീറോവിന്റെ കാലം വരെ അത് കുടുംബപ്പേരായി ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു എങ്കില്യ്മ് അതിന്‍ ശേഷവും ആ പേര്‍ സ്ഥാനപ്പേരിന്റെ രൂപത്തില്‍ ഉപയോഗിക്കാന്‍ തുടങ്ങി.

അദ്ദേഹം പഴയ റിപ്പബ്ലിക്കന്‍ ഭരണരീതിയുടെ സം‍രക്ഷകനായാണ് തന്റെ ഭരണം തുടങ്ങിയത്. എന്നാല്‍ ഇത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒരു തന്ത്രമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം തനിക്ക് ലഭിച്ച വിശേഷ അധികാരങ്ങള്‍ ഉപേക്ഷിച്ചു, പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ സെനറ്റിന്റെ വിന്ന്ത ദാസനായിരുന്നെങ്കിലും ഭരണാധികാരം മുഴുവനും പിടിവിടാതെ കൊണ്ടു നടന്നു. സെനറ്റ് വെറും കളിപ്പാവ മാത്രമായിത്തീര്‍ന്നു, അദ്ദേഹം പയ്യെ പയ്യെ തന്റെ അധികാരങ്ങള്‍ സെനറ്റിലെ അംഗങ്ങള്‍ക്കായി വീതിച്ചു നല്‍കാന്‍ തുടങ്ങി. ഇതിനകം സെനറ്റു മുഴുവന്‍ സീസറിന്റെ കയ്യിലായിരുന്നു. അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ കോണ്‍സുള്‍ സ്ഥാനം ത്യജിക്കാന്‍ പോകുന്നു എന്ന വാര്‍ത്ത പരന്ന ഉടന്‍ റോമില്‍ പ്ലീബിയന്മാര്‍ക്കിടയില്‍ കലാപം പടരാന്‍ തുടങ്ങി. ഇതില്‍ ഭയചകിതരായ സെനറ്റ് അഗസ്റ്റസ് സീസറിനോട് സ്ഥാനത്തു തുടരാന്‍ അപേക്ഷിക്കുകയായിരുന്നു. ഇതിനായി അവര്‍ സീസര്‍ക്ക് ഏകാദിപത്യപരമായ പല അധികാരങ്ങളും വിട്ടുകൊടുത്തു. ഇത് ആദ്യത്തെ മദ്ധ്യസ്ഥം എന്നറിയപ്പെടുന്നു.

റോമന്‍ ലീജീയണ്‍ അറുപത് എണ്ണത്തിനോടടുത്തായി പെരുകിയിരുന്നു. അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ ഇതില്‍ കൂറു കുറഞ്ഞതിനെയല്ലാം ഇല്ലാതാക്കി, മൊത്തം എണ്ണം 28 ആക്കി കുറച്ചു. ഇറ്റലിയിലെ സമാധാനം സം‍രക്ഷിക്കാന്‍ കൊഹോര്‍സ് (ആംഗലേയത്തില്‍ Cohorts) എന്ന പ്രത്യേക പട്ടാള സം‌വിധാനം അദ്ദേഹം ഏര്‍പ്പെടുത്തുകയുണ്ടായി. ഇത് പിന്നീട് പ്രിട്ടോറിയാനി(ആംഗലേയത്തില്‍ Praetorians) എന്ന പേരില്‍ അറിയപ്പെടാന്‍ തുടങ്ങി. സീസറുടെ അംഗരക്ഷണം അവരുടെ ചുമതലകളായിരുന്നു.

റോമിന്റെ ഭൂപടം. ഏറ്റവും അധികം വിസ്തൃതിയുള്ളപ്പോള്‍ ട്രാജന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി യുടെ കാലത്ത്
റോമിന്റെ ഭൂപടം. ഏറ്റവും അധികം വിസ്തൃതിയുള്ളപ്പോള്‍ ട്രാജന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി യുടെ കാലത്ത്

സെനറ്റിലെ പലതായി വിഭജിച്ചു, പ്രവിശ്യകളുടെ ഭരണം എല്പിച്ചു. കുഴപ്പങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവാറുള്ള പ്രവിശ്യകള്‍ സീസറുടെ മേല്‍നോട്ടത്തില്‍ തന്നെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെട്ടു. ഇത്തരം പ്രവിശ്യകളെ രാജകീയ പ്രവിശ്യകള്‍ എന്നു വിളിച്ചിരുന്നു. ഇവിടങ്ങളില്‍ ലീജിയണുകളെ കൂടുതലായി വിനിയോഗിക്കപ്പെട്ടു. സമാധാന പരമായ പ്രവിശ്യകള്‍ മാത്രമേ സെനറ്റുകള്‍ക്ക് നല്‍കപെട്ടുള്ളൂ. ലീജിയണുകള്‍ ഇവിടെ കുറവുമായിരുന്നു ഏര്‍പ്പെടുത്തിയിരുന്നത്. ഖജനാവിനേയും സീസര്‍ രണ്ടാക്കി ഭാഗിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിനു കീഴില്‍ ഉണ്ടായിരുന്ന പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള വരുമാനം സീസറിന്റെ മേല്‍ നോട്ടത്തിലുള്ള ഫിസ്കുസ് എന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഏല്പിച്ചു. സെനറ്റ് ഭരിക്കുന്ന പ്രവിശ്യകളിലെ നികുതികള്‍ പൊതു ഖജനാവിലേയ്ക്കും വരവു വച്ചു. ഇതു മൂലം അഗസ്റ്റസ് സെനറ്റിനേക്കാളും സമ്പന്നനായി. അതുകൊണ്ട് ലീജിയണ്മരുടെ ശമ്പളം ക്രമത്തിന് നല്‍കാനും അതു വഴി അവരുടെ വിധേയത്വം ഉറപ്പു വരുത്തി. ഈജിപ്തിലെ രാജകീയ പ്രവിശ്യയില്‍ നിന്നാണ് ഏറ്റവും വരുമാനം ലഭിച്ചിരുന്നത്. ഇവിടെ സെനറ്റര്‍മാര്‍ പോകുന്നതുപോലും വിലക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. റോമിലേയ്ക്കുള്ള ഭക്ഷണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം ഇതായിരുന്നു.

അദ്ദേഹം വീണ്ടും 23ല് തന്റെ കോണ്‍സുള്‍ പദവി രജിവയ്ക്കുകയും അതേ തുടര്‍ന്നുണ്ടായ നാടകീയ മായ രംഗങ്ങള്‍ക്ക് രണ്ടാമത്തെ മദ്ധ്യസ്ഥം നടക്കുയും സീസര്‍ക്ക് കൂടുതല്‍ അധികാരങ്ങള്‍ കല്പിച്ച് അനുവധിക്കുകയും ചെയ്യപ്പെട്ടു. [2]ഇത്തരം പരിഷ്കാരങ്ങള്‍ ഗണതന്ത്ര വ്യവസ്ഥ പ്രകാരം തെറ്റായിരുന്നു. എന്നാല്‍ സെനറ്റില്‍ അതിനെ എതിര്‍ക്കാന്‍ കെല്പുള്ള ആരും തന്നെ അന്ന് ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. പ്രധാനമായും എതിര്‍ത്തിരുന്ന സിസെറോ, കേറ്റോ എന്നിവര്‍ നേരത്തേ തന്നെ വധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. തനിക്ക് വിധേയത്വം പുലര്‍ത്താത്ത സെനറ്റര്‍മാരെ ഒഴിവാക്കാന്‍ അഗസ്റ്റസ് പ്രത്യേകമായി ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. സിസര്‍ക്ക് രാജാവിന്‍റേതിനു തുല്യമായ അധികാരങ്ങള്‍ ലഭിച്ചു. ഏതു പ്രവിശ്യയിലും ഇടപെടാനും ഗവര്‍ണര്‍മാരുടെ വിധികളെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്യാനുമുള്ള അധികാരം അദ്ദേഹത്തിന് നല്‍കപ്പെട്ടു. ഇതിനെ ഇം‍പീരിയും പ്രോകോണ്‍സുലാരെ മൈയുസ് imperium proconsulare maius ("power over all proconsuls") എന്നറിയപ്പെട്ടു.]

രാജ്യസീമകള്‍ സുരക്ഷമാക്കാന്‍ നടത്തിയ ചില യുദ്ധങ്ങളില്‍ പരാജയപ്പെട്ടെങ്കിലും അവസാനകാലത്ത് അദ്ദേഹം കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധയോടെ കാര്യങ്ങള്‍ കൊണ്ടു നടന്നു. അദ്ദേഹത്തിനെ പറ്റിയുള്ള കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ ലഭ്യമല്ല.

അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ അഥവാ ഒക്ടേവിയന്‍  ആയിരുന്നു റൊമാ സാമ്രാജ്യ സ്ഥാപകന്‍
അഗസ്റ്റസ് സീസര്‍ അഥവാ ഒക്ടേവിയന്‍ ആയിരുന്നു റൊമാ സാമ്രാജ്യ സ്ഥാപകന്‍

[തിരുത്തുക] അഗസ്റ്റസിനു ശേഷം

അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രന്മാര്‍ക്കാര്‍ക്കും തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിന്‍‍ഗാമിയാവുന്നതിനുള്ള ആയുസ്സ് ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. അതു കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ വളര്‍ത്തു പുത്രനായ ടൈബീരിയസ് ആണ് പിന്‍‍ഗാമിയായി വാണത്.

റൊമാ കേന്ദ്രത്തിന്റെ രൂപരേഖ, അഗസ്റ്റസ് ടൈബീരിയസ് എന്നിവരുടെ കൊട്ടാരങ്ങളും കാണാം
റൊമാ കേന്ദ്രത്തിന്റെ രൂപരേഖ, അഗസ്റ്റസ് ടൈബീരിയസ് എന്നിവരുടെ കൊട്ടാരങ്ങളും കാണാം

[തിരുത്തുക] ജൂലിയോ-ക്ലൌഡിയോ സാമ്രാജ്യം (14-69)

അഗസ്റ്റസ് സീസറിന്റെ ദത്തു പുത്രനായിരുന്നു ടൈബീരിയസ്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാര്യയുടെ ആദ്യ വിവാഹത്തിലുണ്ടായ മകന്‍. സീസറുടെ വംശം ജെന്‍സ് ജൂലിയോ എന്നറിയപ്പെടുന്ന റോമിലെ ഏറ്റവും പുരാതനമായ വംശം ആയിരുന്നു. അതിനേക്കാള്‍ തൊട്ടു താഴെ വരുന്നതാണ് ടൈബീരിയസിന്റെ പിതാവിന്റെ വംശമായ ജെന്‍സ് ക്ലൌഡിയോ. പിന്നീട് നീറോ ചക്രവര്‍ത്തി വരെ ഭരിച്ചിരുന്നവരെല്ലാം ഈ ബന്ധത്തില്‍ പെട്ടവരുടെ പരമ്പരയായിരുന്നു. ടൈബീരിയസിന്റെ സഹൊദരന് അഗസ്റ്റസ് സീസറിന്റെ സഹോദരി ഓക്ടേവിയ മൈനര്‍ക്കോ മൂത്ത ജൂലിയക്കോ ഉണ്ടായ സന്തതി പാരമ്പര്യത്തില്‍ പെട്ടവരാണ്. ചരിത്രകാരന്മാര്‍ ഈ വംശത്തിന്റെ ഭരണത്തിനെ ജൂലിയോ-ക്ലൌഡിയന്‍ സാമ്രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്.

[തിരുത്തുക] ടൈബീരിയസ് (14-37)

[തിരുത്തുക] കലിഗുള(37-41)

[തിരുത്തുക] ക്ലാവുഡിയസ്(41-54)

[തിരുത്തുക] നീറോ(54-68)

റോം കത്തിയെരിയുമ്പോള്‍ നീറോ വീണ വായിക്കുകയായിരുന്നു എന്ന് ഒരു കിം‍വദന്തി ഉണ്ട്. റോമിലെ മഹത്തായ വലിയ തീപിടുത്തത്തിന് ശേഷം റോം പുന:സൃഷ്ടിച്ചതിനും നിറോ പ്രസിദ്ധനാണ്. അദ്ദേഹം വലിയ തോതില്‍ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ മതവിചാരണ നടത്തി കൊലപ്പെടുത്തുകയും അത് സെനറ്റിന്റെ വെറുപ്പിന് കാരണമായിത്തീരുകയും അവസാനം നിറോയെ കൊലപ്പെടുത്താന്‍ സെനറ്റ് നിയമം കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു. എന്നാല്‍ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിനു മുന്നേ തന്നെ നീറോ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയാണുണ്ടായത്.

[തിരുത്തുക] സാധാരണ ജനങ്ങളുടെ ജീവിത രീതി

റോമാക്കാര്‍ സ്വാതന്ത്ര്യം കൂടൂതല്‍ ആസ്വദിച്ചിരുന്നു. അവര്‍ കൂടുതല്‍ സഞ്ചാരം നടത്താന്‍ തുടങ്ങി. റിപ്പബ്ലിക്കിലെ ജീവിതവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തിയാല്‍ കൂടുതല്‍ അയഞ്ഞതായിരുന്നു ജീവിതം. റോമാക്കാര്‍ ഒരോ നഗരങ്ങളിലും അവരവരുടെ ദൈവങ്ങളെ ആരാധിച്ചാണ്‌ കഴിഞ്ഞിരുന്നത്‌. പൊതുവായ ഒരു ആരാധനാ സമ്പ്രദായം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. റോമാക്കാരുടെ കീഴില്‍ ഉണ്ടായിരുന്ന വിവിധ രാജ്യങ്ങളില്‍ വിവിധ ഭാഷയായിരുന്നു സംസാരിച്ചിരുന്നത്‌. എങ്കിലും ലത്തീന്‍ ഭാഷക്കും സംസ്കാരത്തിനുമെല്ലാം ഇവിടങ്ങളില്‍ ചിരപ്രതിഷ്ഠ ലഭിച്ചു. അതിനായി അവര്‍ ലത്തീന്‍ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നതും അവരുടെ ദൈവങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നതുമായ കുറേ നഗരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ചു. ഫ്രാന്‍സ്‌, ഇറ്റലി, റുമാനിയ എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിലും ഒടുവില്‍ വടക്കു പടിഞ്ഞാറെ ആഫ്രിക്കയിലും മിക്കാവാറും ലത്തീന്‍ ഭാഷതന്നെയായിരുന്നു.

പ്രധാന വ്യവസായം കൃഷിതന്നെയായിരുന്നു. ആദ്യകാലത്തെ റിപ്പബ്ലിക്കിലെ സ്വതന്ത്രരും പാടത്തു പണിയെടുത്തിരുന്ന പട്ടാളക്കാരുമുണ്ടായിരുന്ന കാലം അവസാനിച്ചിരുന്നു. പൂണിക യുദ്ധത്തില്‍ പിടിച്ചെടുത്ത അടിമകളെക്കൊണ്ട്‌ കൃഷി ചെയ്തിരുന്ന സ്വകാര്യ ഭൂവുടമകള്‍ അവിടവിടെ ഉദയം ചെയ്തു. അടിമകള്‍ പല ഭാഷകള്‍ സംസാരിച്ചിരുന്നതിനാല്‍ തമ്മില്‍ തമ്മില്‍ അറിയുകയും ബുദ്ധിമുട്ടായിരുന്നു. അവരെ കടുത്ത ജോലികള്‍ക്കും പീഡനങ്ങള്‍ക്കും വിധേയരാക്കിയിരുന്നു. അടിമകളായി ജനിച്ചവരും അക്കൂട്ടത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. തങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങള്‍ എന്തെന്നറിയാനോ മര്‍ദ്ധനത്തെ എതിര്‍ക്കാനോ ഉള്ള ഐക്യബോധം അവര്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. എഴുതാനും വായിക്കാനും അവര്‍ക്കറിയില്ലായിരുന്നു.

മിക്കവാറും എല്ലാ വ്യവസായങ്ങളിലും അടിമകളേ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ പടര്‍ന്ന് പിടിച്ചു. ഖനനം, കപ്പലില്‍ തണ്ടു വലിക്കുക, ലോഹപ്പണികള്‍, പാത നിര്‍മ്മാണം, കെട്ടിട നിര്‍മ്മാണം എന്നിവയില്‍ അടിമകള്‍ മാത്രമായി ജോലിക്കാര്‍.

ഇത്തരം അടിമകള്‍ കൂടാതെ സ്വതന്ത്രരായ ചില സാധുക്കളും അടിമത്തത്തില്‍ നിന്ന് മോചനം ലഭിച്ചവരും നഗരങ്ങളിലും നാട്ടിന്‍ പുറങ്ങളിലും ജോലിയെടുത്തിരുന്നു.

അടിമകളെക്കൊണ്ട്‌ ആയുധപോരാട്ടത്തില്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തി രസിക്കുന്ന ഒരു സമ്പ്രദായം വീണ്ടും റോമായില്‍ ആരംഭിച്ചു. ഗ്ലാഡിയേറ്റര്‍ എന്ന് ആംഗലേയത്തില്‍ വിളിക്കുന്ന ഇവര്‍ പ്രധാനമായും അടിമകളായ അംഗരക്ഷകരായിരുന്നു.

അടിമകള്‍ക്കിടയില്‍ വിദ്യാഭ്യാസമുള്ളവരും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ അടിമകള്‍ക്ക്‌ വിവാഹം വരെ നിഷിദ്ധമായിരുന്നു. എന്നാല്‍ ക്രി.വ. ഒന്നാം ശതകത്തില്‍ സ്ഥിതിഗതികള്‍ക്ക്‌ അയവു വന്നു തുടങ്ങി. അടിമകള്‍ക്ക്‌ കുറച്ചൊക്കെ അവകാശങ്ങള്‍ സിദ്ധിക്കാന്‍ തൂടങ്ങി. അവന്‌ പിക്കൂളിയം എന്നപേരില്‍ സ്വത്തിനവകാശം ലഭിച്ചു. വിവാഹം അനുവദിനീയമായിത്തീര്‍ന്നു. കൃഷിക്കും മറ്റും നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക്‌ കൂലി വേലയെടുക്കുന്ന അടിയാന്മാരായിത്തീര്‍ന്നു അടിമകള്‍.

സ്വതന്ത്രരായ ജനങ്ങള്‍ വളരെ കുറവായിരുന്നു. വിദ്യാലയങ്ങളും കലാലയങ്ങളും വളരെ കുറവും. എങ്ങും അടിമകള്‍ തന്നെയായിരുന്നു അധികവും.

ക്രി.വ. ഒന്നും രണ്ടും നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ റൊമാസാമ്രാജ്യത്തിലെ ജനനീവിതത്തില്‍ ക്രൂരതയും ക്ലേശവും നടമാടിയിരുന്നു. ആഢംബരവും ഹുങ്കു കാണിക്കലുമായിരുന്നു പ്രധാനമായും നടന്നിരുന്നത്‌. മിക്ക നഗരങ്ങളിലേയും കേന്ദ്രസ്ഥാനം മല്ലരംഗങ്ങളിലെ രക്തരൂക്ഷിതമായ രംഗസ്ഥലങ്ങളായിരുന്നു.

[തിരുത്തുക] മതപ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍

ഗ്രീസില്‍ ടോളമിയുടെ കാലത്ത്‌ പ്രചരിച്ചിരുന്ന സെറാപീസ്‌-ഐസിസ്‌ ക്ഷേത്രങ്ങളും പുരോഹിതന്മാരും റോമിലും പ്രചരിച്ചു. സെറാപീസ്‌ എന്നത്‌ പണ്ട്‌ ഈജിപ്തിലുണ്ടായിരുന്ന ഒസിരിസ്‌-ആപ്പീസിന്റെ പുതിയരൂപമാണ്‌. ഇതു തന്നെയാണ്‌ റോമില്‍ അന്നുണ്ടായിരുന്ന ജൂപിറ്റര്‍, ഗ്രീക്കുകാരുടെ സിയൂസ്‌, പാര്‍സികളുടെ സൂര്യ ഭഗവാന്‍ എന്നീ ദേവതമാര്‍. ലോകത്തിനു തന്നെ ഈ വിശ്വാസരീതി വഴിതുറന്നു കൊടുത്തത്‌ റോമാക്കാരാണ്‌. ഇതിനോട്‌ മത്സരിച്ചു നിന്നത്‌ ഇറാനില്‍ ഉത്ഭവിച്ച മിത്ര മതമാണ്‌. കാളയെ ബലികൊടുക്കുന്നതും മറ്റുമാണ്‌ ഈ മതത്തില്‍. ഈ മതത്തില്‍ ചേരുന്ന അവസരത്തില്‍ ഒരു കോണിപ്പടിയുടെ മുകളില്‍ വച്ച്‌ കാളയെ അറുക്കുകയും താഴെക്കൂടെ ആള്‍ കടന്നു പോവുകയും ചെയ്യണമായിരുന്നു. രക്തം ആ മതക്കാര്‍ക്ക്‌ ജീവനം തരുന്ന ഒന്നായിരുന്നു.

യാഗങ്ങള്‍ ഒരു പൊതു ചടങ്ങായി നടത്തപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാല്‍ മതങ്ങള്‍ എല്ലാം വ്യക്തിപരമായ ചുറ്റളവില്‍ നിന്ന് വളര്‍ന്നില്ല. ജൂപ്പിറ്ററും ഐസിസ്സിനും ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. ചില സീസര്‍മാരുടെ പേരിലും ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ നിലവില്‍ വന്നു. എന്നാല്‍ അവിടെയെല്ലാം രാജഭക്തി കാണിക്കാനുള്ള വികലമായ ആരാധനകള്‍ മാത്രമായിരുന്നു. ചില സ്ഥലങ്ങളില്‍ വീനസിനും ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. കാര്‍ത്തേജിലായിരുന്നു ഇത്‌ അധികം.

[തിരുത്തുക] ക്രിസ്തുമതം

റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യ ചക്രവര്‍ത്തിയായ അഗസ്റ്റസ്‌ സീസറീന്റെ കാലത്താണ്‌ യേശു ക്രിസ്തു ജനിച്ചത്‌. ടൈബീരിയസിന്റെ കാലത്ത്‌ അദ്ദേഹം സുവിശേഷം പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്നു. എന്നാല്‍ അതിനു വളരെക്കാലങ്ങള്‍ക്കുശേഷം ആണ്‌ ക്രിസ്തുമതം റോമില്‍ പ്രചരിക്കുന്നത്‌. ഇതിന്റെ മുഖ്യ പങ്കു വഹിച്ചത്‌ വിശുദ്ധനായ പൗലോസ്‌ ആണ്‌. അദ്ദേഹം യേശുവിനെ കാണുകയോ സുവിശേഷം കേള്‍ക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടുള്ള ആള്‍ അല്ല. മറിച്ച്‌ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ യേശുവിന്റെ ആദ്യത്തെ ശിഷ്യന്മാരുടെ പ്രവര്‍ത്തികള്‍ക്ക്‌ പ്രതിബന്ധം സൃഷ്ടിക്കുകയും അവരെ എതിര്‍ക്കുകയും ഉപദ്രവിക്കുകയും ചെയ്ത ശൗല്‍ എന്ന ആളായിരുന്നു. പിന്നീട്‌ പൗലോസ്‌ എന്ന പേര്‌ സ്വീകരിക്കുകയും ക്രിസ്തു മത പ്രചരണത്തിന്‍ അക്ഷീണം പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം റോമിലെ അടിമകളോട്‌ സുവിശേഷം പറയുകയും അവരെ ക്രിസ്തുമതത്തിലേക്ക്‌ ചേര്‍ക്കുകയും ചെയ്തു. താമസിയാതെ ക്രിസ്തുവിനു ശേഷമുള്ള രണ്ടു നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ ക്രിസ്തുമതത്തിന്‌ മറ്റെങ്ങുമില്ലാത്ത പ്രചാരം റോമില്‍ ലഭിച്ചു. റോമിലെ മറ്റും മതങ്ങള്‍ ഒന്നുകില്‍ ക്രിസ്തുമതത്തില്‍ ലയിക്കുകയോ നാമാവശേഷമാകുകയോ ചെയ്തു.

എന്നാല്‍ ചക്രവര്‍ത്തിമാര്‍ വിരോധം മുതല്‍ സഹിഷ്ണുത വരെ കാണിക്കുന്നവരുണ്ടായിരുന്നു. ഡയോക്ലീഷ്യന്‍ ചക്രവര്‍ത്തിയുടെ കാലത്ത്‌ ക്രി.വ. 303 ല്‍ ക്രിസ്ത്യാനികളെ കിരാതമായ പിഢനങ്ങള്‍ക്ക്‌ വിധേയമാക്കി. ഗ്രന്ഥങ്ങളും പള്ളികളും തീവച്ച്‌ നശിപ്പിച്ചു. പലരേയും വധിച്ചു. എന്നാല്‍ ഇത്‌ പ്രതീക്ഷിച്ച ഫലം കണ്ടില്ല. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉദ്യോഗസ്ഥരില്‍ പലരും ക്രിസ്ത്യാനികളായിരുന്നു. ക്രി.വ. 317 കിഴക്കന്‍ റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ചക്രവര്‍ത്തിയായ ഗലീറിയസ്‌ ഒരു മതസ്വാതന്ത്ര്യ വിളംബരം പുറപ്പെടുവിച്ചു. എന്നാല്‍ ഏറ്റവുന്‍ വലിയ വഴിത്തിരിവായത്‌ കോണ്‍സ്റ്റാന്റിന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി ക്രിസ്തു മതത്തെ തന്റെ രാജ്യത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക മതമായി സ്വീകരിച്ചതാണ്‌. അദ്ദേഹം തന്റെ സൈന്യത്തിന്റെ കൊടിയിലും പരിചകളിലും കുരിശ്‌ ഒരു ചിഹ്നാമായി സ്വീകരിച്ചു, ഏതാനും വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കുള്ളില്‍ ക്രിസ്തുമതം റോമില്‍ ചിരപ്രതിഷ്ഠ നേടി. [3]

[തിരുത്തുക] ആധാരസൂചിക

  1. പി.ഏസ്. വേലായുധന്‍. ലോകചരിത്രം-ഒന്നാം ഭാഗം. പത്താം പതിപ്പ്. ഏടുകള്‍ 162-163; കേരള ഭാഷാ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, തിരുവനന്തപുരം, കേരള 1985.
  2. റെസ് ഗെസ്റ്റായെ ഡിവി അഗസ്തി എന്ന താമ്രശാസനങ്ങള്‍
  3. എച്ച്.ജി., വെല്‍സ് [1943] (ഏപ്രില്‍ 1999). ലോകചരിത്ര സംഗ്രഹം, സി. അച്യുതമേനോന്‍, 1st (in മലയാളം), തിരുവനന്തപുരം: പ്രഭാത് ബുക്ക് ഹൗസ്. 
പുരാതന റോമിന്റെ ചരിത്രം edit
Founding | Roman Kingdom | റോമന്‍ റിപ്പബ്ലിക്ക് | റോമാ സാമ്രാജ്യം | Western Roman Empire | Byzantine (Eastern Roman) Empire | Decline
ആശയവിനിമയം