സ്രഗ്ദ്ധര
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
സ്രഗ്ദ്ധര: ഒരു സംസ്കൃതവര്ണ്ണവൃത്തം. പ്രകൃതി എന്ന ഛന്ദസ്സില് പെട്ട (ഒരു വരിയില് 21 അക്ഷരങ്ങള്) സമവൃത്തം.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] ലക്ഷണം (വൃത്തമഞ്ജരി)
ഏഴേഴായ് മൂന്നു ഖണ്ഡം മരഭനയയയം സ്രഗ്ദ്ധരാവൃത്തമാകും.
വൃത്തശാസ്ത്രസങ്കേതമനുസരിച്ചു് “മ ര ഭ ന യ യ യ” എന്നീ ഗണങ്ങള് 7, 14 എന്നീ അക്ഷരങ്ങള്ക്കു ശേഷം യതിയോടുകൂടി വരുന്ന വൃത്തമാണു സ്രഗ്ദ്ധര.
- - - - v - - / v v v v v v - / - v - - v - -
[തിരുത്തുക] ഉദാഹരണങ്ങള്
- താരില്ത്തന്വീകടാക്ഷാഞ്ചല...
താരില്ത്തന്വീകടാക്ഷാഞ്ചലമധുപകുലാരാമ! രാമാജനാനാം
നീരില്ത്താര്ബാണ! വൈരാകരനികരതമോമണ്ഡലീചണ്ഡഭാനോ!
നേരെത്താതോരു നീയാം തൊടുകുറി കളകായ്കെന്നുമേഷാ കുളിക്കും
നേരത്തിന്നിപ്പുറം വിക്രമനൃവര! ധരാ ഹന്ത! കല്പാന്തതോയേ.
[തിരുത്തുക] സാദൃശ്യമുള്ള മറ്റു വൃത്തങ്ങള്
- സ്രഗ്ദ്ധരയുടെ അഞ്ചു മുതല് എട്ടു വരെയുള്ള അക്ഷരങ്ങള് ഓരോ വരിയിലും ഉപേക്ഷിച്ചാല് മന്ദാക്രാന്ത എന്ന വൃത്തം കിട്ടും.
- സ്രഗ്ദ്ധരയുടെ അഞ്ചു മുതല് 14 വരെയുള്ള അക്ഷരങ്ങള് ഓരോ വരിയിലും ഉപേക്ഷിച്ചാല് ശാലിനി എന്ന വൃത്തം കിട്ടും.
- സ്രഗ്ദ്ധരയുടെ അവസാനത്തെ ഏഴു് അക്ഷരങ്ങള് ചേര്ന്ന ഭാഗം (- v - - v - -) മറ്റു പല വൃത്തങ്ങളുടെയും അവസാനത്തിലുണ്ടു്.
- മന്ദാക്രാന്ത
- ശാലിനി
- മാലിനി
- മേഘവിഷ്ഭൂര്ജ്ജിതം
[തിരുത്തുക] മറ്റു വിവരങ്ങള്
ദീര്ഘവൃത്തങ്ങളില് ശാര്ദ്ദൂലവിക്രീഡിതം കഴിഞ്ഞാല് ഏറ്റവുമധികം ശ്ലോകങ്ങള് ഈ വൃത്തത്തിലാണുള്ളതു്. എല്ലാ ഭാവങ്ങളെയും പ്രകടിപ്പിക്കാന് കഴിവുള്ള ഈ വൃത്തം അക്ഷരശ്ലോകപ്രേമികളുടെ ഒരു പ്രിയപ്പെട്ട വൃത്തമാണു്.
അഘഹരണം • അചലധൃതി • അജഗരഗമനം • അഡ്ജെതി • അതിമുദിതം • അതിരുചിര • അതിരുചിരം • അതിരുചിരം • അതിസ്തിമിത • അതിസമ്മത • അനംഗശേരം • അന്നനട • അനപായം • അനുഷ്ടുപ്പ് • അപരവക്ത്രം • അപരാജിത • അപരാന്തിക • അമൃതധാര • അമല • അമലതരം • അര്ണ്ണം • അര്ണ്ണവം • അര്ദ്ധകേക • അലസ • അലോല • അവനി • അശ്വഗതി • അശ്വഗതി • അശ്വലളിതം • അസംബാധ • ആഖ്യാന • ആനുഷ്ടുഭം • ആപാതാളിക • ആപീഡം • ആര്യ • ആര്യാഗീതി • ഇക്ഷുദണ്ഡിക • ഇന്ദ്രവംശം • ഇന്ദ്രവജ്ര • ഇന്ദുവദന • ഉജ്ജ്വല • ഉജ്ജ്വലം • ഉത്പലമാലിക • ഉദ്ഗത • ഉദ്ധര്ഷിണി • ഉദീച്യവൃത്തി • ഉപഗീതി • ഉപചിത്രം • ഉപചിത്രം • ഉപജാതി • ഉപമാലിനി • ഉപസ്ഥിത • ഉപസ്ഥിതം • ഉപസ്ഥിതപ്രചുപിത • ഉപസര്പ്പിണി • ഉപേന്ദ്രവജ്ര • ഉര്വശി • ഊനകാകളി • ഊനതരംഗിണി • ഏല • ഔപച്ഛന്ദസികം • കന്യ • കന്യ • കന്യകാമണി • കബരി • കുമുദ്വതി • കുമുദിനി • കമനീയം • കമലദിവാകരം • കമലാകരം • കമലാക്ഷം • കുമാരി • കരംഭം • കരകമലം • കരുണാകരം • ക്രൗഞ്ചപദ • ക്രൗഞ്ചപദം • കുലപാലം • കല്യാണി • കലിക • കലേന്ദുവദന • കളകാഞ്ചി • കളത്രം • കുവലിനി • കൃശമദ്ധ്യ • ക്ഷമ • കുസുമമഞ്ജരി • കുസുമവിചിത്ര • കുസുമിതലതാവേല്ലിത • കാകളി • കാന്ത • കാമക്രീഡ • കാരീരം • കേക • കേതുമതി • കേരളി • കോകരതം • ഖഗ • ഗംഗ • ഗുണജാലം • ഗുണസദനം • ഗുരു • ഗാഥ • ഗിരിശിഖരം • ഗിരിസാരം • ഗീതി • ഗൗരി • ചഞ്ചരീകാവലി • ചണ്ഡവൃഷ്ടിപ്രയാതം • ചന്ദനസാരം • ചന്ദ്രരേഖാ • ചന്ദ്രലേഖാ • ചന്ദ്രവര്മ്മ • ചപലാര്യ • ചപലാവക്ത്രം • ചമ്പകമാല • ചാരണഗീതം • ചാരുഹാസിനി • ചിത്രപദ • ചിത്രലേ • ചിത്രവൃത്ത • ഛാന്ദസി • ജഗതീതിലകം • ജഘനചപല • ജലധരനീലം • ജലധരമാല • ജലോദ്ധതഗതി • ജ്വാല • ജീമൂതം • തടിനി • തനുമദ്ധ്യ • തന്വി • തരംഗിണി • തരംഗിണി • ത്രിണ്ഡിക • തവിപുല • താമരസം • തോടകം • ദക്ഷിണാന്തിക • ദ്രുതകാകളി • ദ്രുതഗതി • ദ്രുതപദം • ദ്രുതമദ്ധ്യ • ദ്രുതവിളംബിതം • ദളം • ദൂഷണഹരണം • ദിശ • ദോധകം • ധൃതകുതുകം • ധരണി • ധാരാനന്ദിനി • ധീരലളിത • നതോന്നത • നൃപതിലലാമം • നര്ക്കുടകം • നവതാരണ്യം • നവമാലിക • നവിപുല • നാഗരികം • നാരാചിക • നാരി • നിശ • പഞ്ചചാമരം • പുടം • പത്ഥ്യ • പത്ഥ്യാര്യ • പത്ഥ്യാവക്ത്രം • പൃത്ഥ്വി • പത്രലത • പദചതുരൂര്ദ്ധ്വം • പദ്യം • പ്രചിതകം • പ്രഥമപദം • പ്രഭ • പ്രഭദ്രകം • പ്രമദ • പ്രമുദിതവദന • പ്രമാണിക • പ്രമിതാക്ഷര • പര്യസ്തകാഞ്ചി • പ്രവൃത്തകം • പ്രഹരണതിലകം • പ്രഹര്ഷിണി • പ്രാച്യവൃത്തി • പരാവതി • പരിണാമം • പരിമള • പ്രിയംവദ • പല്ലവിനി • പുളകം • പുഷ്പിതാഗ്ര • പാത്രം • ഫലമുഖി • ഭുജംഗപ്രയാതം • ഭുജംഗവിജൃംഭിതം • ഭദൃക • ഭദ്രക • ഭദ്രകം • ഭദ്രവിരാള് • ഭ്രമരവിലസിതം • ഭ്രമരാവലി • ഭവതരണം • ഭവസാരം • ഭവിപുല • ഭാരതി • മംഗളഫലകം • മകരന്ദിക • മൃഗി • മുചപല • മഞ്ജുഭാഷിണി • മഞ്ജരി • മഞ്ജുള • മണികാഞ്ചി • മണിഘൃണി • മണിദീപം • മണിദീപ്തി • മണിമകുടം • മണിമദ്ധ്യം • മണിമാല • മത്ത • മത്തകാശിനി • മത്തമയൂരം • മത്താക്രീഡ • മത്തേഭം • മത്തേഭവിക്രീഡിതം • മദനാര്ത്ത • മദനീയം • മദമന്ഥര • മദലേഖ • മദിര • മധുകരകളഭം • മധുമതി • മധുരതരം • മന്ദാക്രാന്ത • മനോരമ • മയൂരസാരിണി • മരതകനീലം • മല്ലിക • മവിപുല • മഹാമാലിക • മാണവകം • മാണവകാക്രീഡിതകം • മാത്രാസമകം • മാനിനി • മാരകാകളി • മാല • മാലതി • മാലിനി • മിശ്രകാകളി • മേഘവിഷ്ഫ്യൂര്ജ്ജിതം • മൗക്തികദാമ • മൗക്തികപംക്തി • മൗക്തികമാല • യുഗ്മവിപുല • രുഗ്മവതി • രുചിരതരം • രജനി • രത്നാവലി • രഥോദ്ധത • രമണം • രമണി • രമണീയം • രവിപുല • രവിരദനം • രസപാത്രം • രസരംഗം • ലക്ഷ്മി • ലലന • ലലാമം • ലളിത • ലളിതം • ലളിതപദം • ലളിതശരീരം • ലവലി • ലീലാകരം • വംശപത്രപതിതം • വംശയഷ്ടിക • വംശസ്ഥം • വക്ത്രം • വൃത്ത • വൃത്തം (വൃത്തം)• വൃത്തം • വനമാല • വ്യാളം • വര്ദ്ധമാനം • വലജം • വസുധ • വസന്തതിലകം • വസന്തമാലിക • വസുമതി • വാണി • വാണിനി • വാതോര്മ്മി • വാനവാസിക • വിതാനം • വിദ്യുത്ത • വിദ്യുന്മാല • വിപരീതപത്ഥ്യാവക്ത്രം • വിപരീതാഖ്യാനകി • വിപുലാര്യ • വിയോഗിനി • വിലാസിനി • വിശ്ലോകം • വേഗവതി • വേണി • വൈതാളീയം • വൈതി • വൈശ്വദേവി • ശംഭുനടനം • ശങ്കരചരിതം • ശുദ്ധവിരാഡാര്ഷഭം • ശുദ്ധവിരാള് • ശുഭഗതി • ശുഭചരിതം • ശുഭജാതം • ശ്യേനിക • ശ്രവണീയം • ശ്രീ • ശ്രീസദനം • ശ്ലോകം • ശശധരബിംബം • ശശികല • ശശികല • ശാര്ദ്ദൂലവിക്രീഡിതം • ശാലിനി • ശിഖരിണി • ശിതാഗ്ര • ശിവം • ശിശുഭൃത • ശൈലശിഖ • സംബാധാ • സംസാരം • സുകൃതം • സുകരം • സകലകലം • സുകേസരം • സുഖാവഹം • സ്ത്രീ • സ്തിമിത • സുദതി • സുഭഗ • സുമംഗല • സുമുഖി • സുമുഖി • സമ്പുടിതം • സമ്മത • സമാനിക • സമാസമം • സ്രഗ്ദ്ധര • സ്രഗ്വിണി • സര്പ്പിണി • സരസ • സരോജസമം • സരോരുഹം • സുലലാമം • സലിലനിധി • സുവദന • സ്വാഗത • സുശരീരം • സുഷമ • സാരവതി • സാരസകലിക • സാരസനയന • സിംഹവിക്രാന്തം • സിംഹവിഷ്ഫൂര്ജ്ജിതം • സിംഹോദ്ധത • സിംഹോന്നത • സൗരഭം • ഹംസപ്ലുതം • ഹംസമാല • ഹംസരുത • ഹരനര്ത്തനം • ഹരി • ഹരിണപ്ലുത • ഹരിണപ്ലുതം • ഹരിണി |