ന്യൂ ഡെല്‍ഹി

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ന്യൂ ഡെല്‍ഹി
അപരനാമം: ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനനഗരം
സൗത്ത് ബ്ലോക്ക്, രാഷ്ട്രപതിഭവന്‍, നോര്‍ത്ത് ബ്ലോക്ക്

സൗത്ത് ബ്ലോക്ക്, രാഷ്ട്രപതിഭവന്‍, നോര്‍ത്ത് ബ്ലോക്ക്


ന്യൂ ഡെല്‍ഹി
വിക്കിമാപ്പിയ‌ -- 28.7° N 77.2° E
ഭൂമിശാസ്ത്ര പ്രാധാന്യം മഹാനഗരം
രാജ്യം ഇന്ത്യ
സംസ്ഥാനം ഡെല്‍ഹി
ഭരണസ്ഥാപനങ്ങള്‍ എന്‍.ഡി.എം.സി.
'
വിസ്തീര്‍ണ്ണം 42.7ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റര്‍
ജനസംഖ്യ 321,883
ജനസാന്ദ്രത 9294/ച.കി.മീ
കോഡുകള്‍
  • തപാല്‍
  • ടെലിഫോണ്‍
 
110 xxx
++91 11
സമയമേഖല UTC +5:30
പ്രധാന ആകര്‍ഷണങ്ങള്‍ രാഷ്ട്രപതി ഭവന്‍, പാര്‍ലമെന്റ്, ഇന്ത്യാഗേറ്റ്, കുത്തബ് മിനാര്‍, ലോട്ടസ് ടെമ്പിള്‍

ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനനഗരമാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി അഥവാ നയി ദില്ലി (ഇംഗ്ലീഷ്:New Delhi). ന്യൂ ഡെല്‍ഹി മുനിസിപ്പല്‍ കൗണ്‍സില്‍ അഥവാ എന്‍.ഡി.എം.സി.-യാണ്‌ ഇവിടത്തെ ഭരണനിര്‍‌വഹണം നടത്തുന്നത്. ദില്ലി സംസ്ഥാനത്തെ മൂന്നു മേഖലകളില്‍ ഒന്നാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി. മുനിസിപ്പല്‍ കോര്‍പ്പറേഷന്‍ ഓഫ് ഡെല്‍ഹി (എം.സി.ഡി.), ഡെല്‍ഹി കന്റോണ്മെന്റ് എന്നിവയാണ്‌ മറ്റുള്ളവ. ന്യൂ ഡെല്‍ഹി എന്നത് എന്‍.ഡി.എം.സി. പ്രദേശത്തെയാണ്‌ ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെങ്കിലും, ഓള്‍ഡ് ഡെല്‍ഹി (പുരാണ ദില്ലി) ഒഴികെയുള്ള ദില്ലിയിലെ എല്ലാ പ്രദേശങ്ങളേയും ന്യൂ ഡെല്‍ഹി എന്നു പരാമര്‍ശിക്കാറുണ്ട്.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ചരിത്രം

1577 മുതല്‍ 1911 വരെ കൊല്‍ക്കത്തയായിരുന്നു ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനം. എന്നാല്‍ ഇതിനു മുന്‍പുതന്നെ പുരാതന ഇന്ത്യയിലെ രാജാക്കന്മാരുടെ പ്രത്യേകിച്ച് മുഗളന്മാരുടെ രാഷ്ട്രീയമായും തന്ത്രപരമായും [തെളിവുകള്‍ ആവശ്യമുണ്ട്] പ്രാധാന്യമുള്ള നഗരമായിരുന്നു ദില്ലി. 1900-മാണ്ടുകളുടെ ആദ്യപാദത്തിലാണ്‌ കൊല്‍ക്കത്തയില്‍ നിന്നും തലസ്ഥാനം ദില്ലിയിലേക്ക് മാറ്റാനുള്ള നിര്‍ദ്ദേശം ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികള്‍ മുന്നോട്ടു വച്ചത്. രാജ്യത്തിന്റെ കിഴക്കന്‍ തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കൊല്‍ക്കത്തയെ അപേക്ഷിച്ച് ഇന്ത്യയുടെ മധ്യഭാഗത്തേക്ക് തലസ്ഥാനം മാറ്റുന്നത് ഭരണനിര്‍‌വഹണത്തിന്‌ കൂടുതല്‍ അനുയോജ്യമായതിനാലാണ്‌ ഇത് ചെയ്തത്.[തെളിവുകള്‍ ആവശ്യമുണ്ട്] ദില്ലിയുടെ ചരിത്രപരമായും സാംസ്കാരികവുമായുള്ള പ്രാധാന്യം കണക്കിലെടുത്ത് അന്നത്തെ ബ്രിട്ടീഷ് രാജാവായിരുന്ന ജോര്‍ജ്ജ് അഞ്ചാമന്‍ കൊല്‍ക്കത്തയില്‍ നിന്നും ദില്ലിയിലേക്ക് തലസ്ഥാനം മാറ്റുന്നതായുള്ള പ്രഖ്യാപനം നടത്തി.

മുഗള്‍ ചക്രവര്‍ത്തിയായ ഷാജഹാന്‍ സ്ഥാപിച്ച ഇന്ന് ഓള്‍ഡ് ഡെല്‍ഹി എന്നറിയപ്പെടുന്ന നഗരത്തിനു തെക്കുവശത്താണ്‌ ന്യൂഡെല്‍ഹി. എങ്കിലും ദില്ലിയിലെ ഏഴു പുരാതനനഗരങ്ങളിലെ പ്രദേശങ്ങളും ന്യൂഡെല്‍ഹിയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ജന്തര്‍ മന്തര്‍, ഹുമയൂണിന്റെ‍ ശവകുടീരം എന്നിങ്ങനെ പല ചരിത്രസ്മാരകങ്ങളും ന്യൂ ഡെല്‍ഹി പ്രദേശത്താണ്‌.

ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയുടെ ഭൂപടം
ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയുടെ ഭൂപടം

എഡ്വിന്‍ ല്യൂട്ടന്‍സ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് വാസ്തുശില്പ്പിയാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി നഗരം വിഭാവനം ചെയ്തത്. അതു കൊണ്ടുതന്നെ ല്യൂട്ടന്റെ ഡെല്‍ഹി (Lutyens' Delhi) എന്നും ന്യൂ ഡെല്‍ഹി അറിയപ്പെടുന്നു. നഗരത്തിന്റെ ഹൃദയഭാഗത്ത് രാഷ്ട്രപതി ഭവന്‍ നിലകൊള്ളുന്നു. വൈസ്രോയിയുടെ ഭവനം (Viceroy's House) എന്നാണ്‌ ഇത് മുന്‍പ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. റായ്സിന കുന്നിനു മുകളിലാണ്‌ രാഷ്ട്രപതി ഭവന്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. രാഷ്ട്രപതി ഭവനും ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിനും ഇടയിലുള്ള പാതയാണ്‌ രാജ്‌പഥ്.

ഇന്ത്യാഗവണ്മെന്റിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട മന്ത്രാലയങ്ങളാണ്‌ രാഷ്ട്രപതി ഭവന്റെ തൊട്ടു മുന്നില്‍ രാജ്‌പഥിനിരുവശവുമായി നിലകൊള്ളുന്ന നോര്‍ത്ത് ബ്ലോക്കും സൗത്ത് ബ്ലോക്കും. ഹെര്‍ബെര്‍ട്ട് ബേക്കര്‍ രൂപകല്പ്പന ചെയ്ത പാര്‍ലമെന്റ് മന്ദിരം നോര്‍ത്ത് ബ്ലോക്കിന് വടക്കു-കിഴക്ക് വശത്തായാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

1947-ല്‍ ഇന്ത്യ സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷം ദില്ലിക്ക് ക്ലിപ്തമായ സ്വയംഭരണാവകാശം ലഭിച്ചു. ഇന്ത്യാഗവണ്മെന്റ് നിയമിക്കുന്ന ഒരു ചീഫ് കമ്മീഷണറുടെ നേതൃത്വത്തിലായിരുന്നു ഭരണം. 1956-ല്‍ ദില്ലി ഒരു കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശമായി. ചീഫ് കമ്മീഷണര്‍ക്കു പകരം ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവര്‍ണര്‍ ഭരണനിര്‍‌വഹണം നടത്തി. ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടനയുടെ 69-ആമത് ഭേദഗതിപ്രകാരം, 1991-ല്‍ കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശം എന്ന നിലയില്‍ നിന്ന്‌ ദില്ലി ദേശീയ തലസ്ഥാനപ്രദേശം (National Capital Territory of Delhi) എന്ന പദവി ലഭിച്ചു. ഇതോടൊപ്പം നിലവില്‍ വന്ന പുതിയ ഭരണരീതിയില്‍, തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട സംസ്ഥാനമന്ത്രിസഭക്ക് ക്രമസമാധാനച്ചുമതല ഒഴികെയുള്ള അധികാരങ്ങള്‍ ലഭിച്ചു. ക്രമസമാധാനച്ചുമതല ഇപ്പോഴും കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരവകുപ്പാണ്‌ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത്. 1993-ഓടെ ഈ ഭരണരീതി നിലവില്‍ വന്നു.

[തിരുത്തുക] ഭൂമിശാസ്ത്രം

വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ സിന്ധു-ഗംഗാതടത്തിലാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഒരുകാലത്ത് ആരവല്ലി മലനിരകളുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ന്യൂ ഡെല്‍ഹി. ഡെല്‍ഹി റിഡ്ജ് മാത്രമാണ്‌ ഇപ്പോള്‍ ഇതിന്റെ ഭാഗമായുള്ളത്. മറ്റൊരു ഭൂമിശാസ്ത്രപ്രത്യേകതയാണ്‌ യമുനാനദിയും അതിന്റെ തടങ്ങളും. യമുനാനദിയുടെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്താണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. യമുനയുടെ കിഴക്കുവശത്ത് ഷഹാദ്ര എന്ന ജനവാസകേന്ദ്രമാണ്‌. വന്‍ ഭൂകമ്പസാധ്യതയുള്ള സീസ്മിക് മേഖല-IV ലാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

[തിരുത്തുക] കാലാവസ്ഥ

കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയാണ്‌ ദില്ലിയുടേ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. വേനല്‍ക്കാലത്ത് 45 ഡിഗ്രി സെല്‍ഷ്യസ് വരെ ഉയരുന്ന താപനില ശൈത്യകാലമാകുമ്പോള്‍ 0 ഡിഗ്രിയിലെത്തുന്നു.

[തിരുത്തുക] ഭരണക്രമം

ന്യൂ ഡെല്‍ഹി മുന്‍സിപ്പല്‍ കൗണ്‍സില്‍ അഥവാ എന്‍.ഡി.എം.സി. ആണ്‌ തദ്ദേശഭരണം നടത്തുന്നത്. ദില്ലി സംസ്ഥാനത്തെ മറ്റു ജനവാസപ്രദേശങ്ങളെല്ലാം മുനിസിപ്പല്‍ കോര്‍പ്പറേഷന്‍ ഓഫ് ഡെല്‍ഹിയുടെ കീഴിലാണ്‌. എം.സി.ഡി. പ്രദേശങ്ങള്‍ ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയുടെ പരിധിയില്‍ വരില്ലെങ്കിലും ഓള്‍ഡ് ഡെല്‍ഹി ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ പ്രദേശങ്ങളും പൊതുവേ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി എന്ന പേരില്‍ പറയാറുണ്ട്.

ഒരു ചെയര്‍പേര്‍സണ്‍, ദില്ലി നിയമസഭയിലെ മൂന്ന് അംഗങ്ങള്‍, ദില്ലി മുഖ്യമന്ത്രി നാമനിര്‍ദ്ദേശം നടത്തുന്ന രണ്ട് അംഗങ്ങള്‍, കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റ് നാമനിര്‍ദ്ദേശം ചെയ്ത അഞ്ച് അംഗങ്ങള്‍ എന്നിവര്‍ അടങ്ങിയതാണ്‌ എന്‍.ഡി.എം.സി.

[തിരുത്തുക] നഗരഘടന

ഇന്ത്യാ ഗേറ്റ് - ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തില്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ മരിച്ച ബ്രിട്ടീഷുകാരും ഇന്ത്യക്കാരുമായ സൈനികരുടെ സ്മരണക്കായി പണിതീര്‍ത്തതാണ്‌ 42 മീറ്റര്‍ ഉയരമുള്ള ഈ സ്മാരകം
ഇന്ത്യാ ഗേറ്റ് - ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തില്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ മരിച്ച ബ്രിട്ടീഷുകാരും ഇന്ത്യക്കാരുമായ സൈനികരുടെ സ്മരണക്കായി പണിതീര്‍ത്തതാണ്‌ 42 മീറ്റര്‍ ഉയരമുള്ള ഈ സ്മാരകം

രാഷ്ട്രപതി ഭവന്‍ മുതല്‍ ഇന്ത്യാഗേറ്റു വരെ നീളുന്ന രാജ്‌പഥും കൊനാട്ട് സര്‍ക്കസില്‍ നിന്നും തുടങ്ങി രാജ്പഥിനെ ലംബമായി മുറിച്ചു കടന്ന്നു പോകുന്ന ജന്‍പഥ് എന്നീ രണ്ടു വീഥികളെ ചുറ്റിയാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി നഗരം. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കാലത്ത് രാജ്‌പഥിനെ കിംഗ്സ് സ്ട്രീറ്റ് എന്ന പേരിലും, ജന്‍‌പഥിനെ ക്വീന്‍സ് സ്ട്രീറ്റ് എന്നുമാണ്‌ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു നഗരങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വീതിയേറിയ റോഡുകളും, റൗണ്ട് എബൗട്ടുകളും, മേല്പ്പാലങ്ങളും, വഴിയരികിലെ വൃക്ഷങ്ങളും ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയെ അവയില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്ഥമാക്കുന്നു.

ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയിലെ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും സര്‍ക്കാര്‍ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളതാണ്‌. സര്‍ക്കാര്‍ കാര്യാലയങ്ങള്‍, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടേയും രാഷ്ട്രീയപ്രമുഖരുടേയും മന്ദിരങ്ങള്‍, ക്വാര്‍ട്ടേഴ്സുകള്‍, മറ്റു രാജ്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനപതി കാര്യാലയങ്ങള്‍ എന്നിവയാണ്‌ ഇവിടെ അധികവും. കൊനാട്ട് പ്ലേസ് പോലെയുള്ള വാണിജ്യകേന്ദ്രങ്ങളും നിരവധി വന്‍‌കിട ഹോട്ടലുകളും ഇവിടെയുണ്ട്.

ന്യൂ ഡെല്‍ഹി നഗരത്തിനു ചുറ്റുമായുള്ള പാതയാണ്‌ മഹാത്മാഗാന്ധി മാര്‍ഗ് അഥവാ റിങ് റോഡ്. എന്‍.ഡി.എം.സി. പ്രദേശം പൂര്‍ണ്ണമായും ഈ റോഡിന്‌ ഉള്ളിലാണെങ്കിലും റോഡിനുള്ളിലുള്ള ചില പ്രദേശങ്ങള്‍ എം.സി.ഡി.യില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ടതാണ്‌.

[തിരുത്തുക] ഗതാഗതം

ബസ്‍, ഓട്ടോറിക്ഷ, ടാക്സി, ഡെല്‍ഹി മെട്രോ റെയില്‍‌വേ, സബര്‍ബന്‍ റെയില്‍‌വേ എന്നിവയാണ്‌ പൊതുഗതാഗത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍. സ്വകാര്യ വാഹനങ്ങള്‍ ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ വാഹനങ്ങളും മര്‍ദ്ദിത പ്രകൃതി വാതകമാണ്‌ (സി.എന്‍.ജി.) ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. പെട്രോളിനേയും ഡീസലിനേയും അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതല്‍ പരിസ്ഥിതിക്ക് അനുയോജ്യമായ ഇന്ധനമാണ്‌ ഇത് കൂടാതെ പെട്രോളിനേയും ഡീസലിനേയും അപേക്ഷിച്ച് വിലക്കുറവുമാണ്‌. ഇക്കാരണം കൊണ്ട് ദില്ലിയിലെ ടാക്സി ഓട്ടോറിക്ഷാ കൂലി ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു നഗരങ്ങളേ അപേക്ഷിച്ച് താരതമ്യേന കുറവാണ്‌. ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ ഗാസ് ലിമിറ്റഡ് എന്ന പൊതുമേഖലാ കമ്പനിയാണ്‌ ദില്ലിയില്‍ സി.എന്‍.ജി.-യും പാചകാവശ്യത്തിന്‌ കുഴല്‍ വഴിയുള്ള പ്രകൃതിവാതകവും വിതരണം ചെയ്യുന്നത്. ദില്ലിയിലെ മറ്റു പ്രദേശങ്ങളില്‍ സാധാരണയായി കണ്ടു വരുന്ന സൈക്കിള്‍ റിക്ഷകള്‍ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി പ്രദേശത്ത് നിരോധിച്ചിരിക്കുകയാണ്‌.

[തിരുത്തുക] ബസ്

ഡെല്‍ഹി ട്രാന്‍സ്പോര്‍ട്ട് കോര്‍പ്പറേഷന്‍ അഥവാ ഡി.ടി.സി. സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ബസ് സര്‍‌വീസ് ആണ്‌. ദില്ലിയിലും പരിസരപ്രദേശങ്ങളിലും കൂടാതെ അന്തര്‍ സംസ്ഥാന സര്‍‌വീസുകളും ഡി.ടി.സി. നടത്തുന്നു. ലോകത്തിലെത്തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ പരിസ്ഥിതിസൗഹൃദ ബസ് സര്‍‌വീസ് ആണ്‌ ഡി.ടി.സി. ഇതു കൂടാതെ സ്വകാര്യ ബസ് സര്‍‌വീസുകളും ഇവിടെയുണ്ട്. റിങ് റോഡ് ചുറ്റി സഞ്ചരിക്കുന്ന മുദ്രിക സര്‍‌വീസും (റിങ് റോഡ് സര്‍‌വീസ്), റിങ് റോഡിനു പുറത്തു കൂടെ ഏതാണ്ട് ദില്ലിയുടെ എല്ലാഭാഗങ്ങളേയും ചുറ്റി സഞ്ചരിക്കുന്ന ബാഹരി മുദ്രിക സര്‍‌വീസുമാണ്‌ (ഔട്ടര്‍ റിങ് റോഡ് സര്‍‌വീസ്) ബസ് റൂട്ടുകളില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ടത്. 2 രൂപ, 5 രൂപ, 7 രൂപ, 10 രൂപ എന്നിങ്ങനെ നാലു ടിക്കറ്റ് നിരക്കുകളേ ബസുകളില്‍ നിലവിലുള്ളൂ.

[തിരുത്തുക] റെയില്‍‌വേ

ഇന്ത്യന്‍ റെയില്‍‌വേയുടെ 16 മേഖലകളില്‍ ഒന്നായ ഉത്തര റെയില്‍‌വേയുടെ ആസ്ഥാനമാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹി. രണ്ടു പ്രധാനപ്പെട്ട റെയില്‍‌വേ സ്റ്റേഷനുകളാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയിലുള്ളത്. ന്യൂ ഡെല്‍ഹി റെയില്‍‌വേ സ്റ്റേഷനും ഹസ്രത് നിസാമുദ്ദീന്‍ റെയില്‍വേ സ്റ്റേഷനും. രാജ്യത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തേക്കുമുള്ള ദീര്‍ഘദൂര ട്രെയിനുകള്‍ ഇവിടെ നിന്നും പുറപ്പെടുന്നു. ഓള്‍ഡ് ഡെല്‍ഹിയിലുള്ള പുരാണ ദില്ലി സ്റ്റേഷനും വളരെയധികം യാത്രക്കാരുള്ള ഒരു സ്റ്റേഷനാണ്‌.

നഗരത്തിന്റെ പ്രാന്തപ്രദേശങ്ങളിലേക്കുള്ള സബര്‍ബന്‍ റെയില്‍‌വേ സര്‍‌വീസുകളും ഇവിടെ നിന്നുണ്ട്.

[തിരുത്തുക] മെട്രോ റെയില്‍‌വേ

പ്രധാന ലേഖനം: ഡെല്‍ഹി മെട്രോ റെയില്‍‌വേ
ഒരു മെട്രോ ട്രെയിന്‍
ഒരു മെട്രോ ട്രെയിന്‍

ന്യൂ ഡെല്‍ഹി നഗരത്തേയും പരിസരപ്രദേശങ്ങളേയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന അതിവേഗ മെട്രോറെയില്‍ സര്‍‌വീസ് 2004 ഡിസംബര്‍ 24-നാണ്‌ പ്രവര്‍ത്തനമാരംഭിച്ചത്. ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ അണ്ടര്‍ഗ്രൗണ്ട് മെട്രോ റെയില്‍‌വേയാണ്‌ ഡെല്‍ഹി മെട്രോ, കൊല്‍ക്കത്തയിലാണ്‌ ആദ്യത്തേത്. കൊല്‍ക്കത്തയില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്ഥമായി ഡെല്‍ഹി മെട്രോയുടെ ചില പാതകള്‍ ഭൂമിക്കടിയിലൂടെയല്ലാതെ ഉയര്‍ത്തിയ തൂണുകള്‍ക്കു മുകളിലൂടെയുമുണ്ട്.

ദില്ലി ഗവണ്മെന്റിന്റേയും കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റിന്റേയും സം‌യുക്തസം‌രംഭമാണിത്. 2007-ലെ സ്ഥിതിയനുസരിച്ച് താഴെക്കൊടുത്തിരിക്കുന്ന മൂന്നു ലൈനുകളിലായി ആകെ 65 കിലോമീറ്റര്‍ ദൂരം മെട്രോ റെയിലുണ്ട്. ഇവക്കിടയില്‍ 59 സ്റ്റേഷനുകളാണ്‌ ഉള്ളത്. മറ്റു ലൈനുകളുടെ നിര്‍മ്മാണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ പുരോഗമിച്ചു വരുന്നു.

ലൈന്‍ നമ്പര്‍ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന സ്റ്റേഷനുകള്‍
 റെഡ് ലൈന്‍ 1 ഷഹാദ്ര - റിഠാല
 യെല്ലോ ലൈന്‍ 2 വിശ്വവിദ്യാലയ - സെണ്ട്രല്‍ സെക്രട്ടറിയേറ്റ്
 ബ്ലൂ ലൈന്‍ 3 ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ - ദ്വാരക

[തിരുത്തുക] വ്യോമഗതാഗതം

ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയുടെ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളമായ ഇന്ദിരാഗാന്ധി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം ദില്ലിയുടെ തെക്കു പടിഞ്ഞാറു ഭാഗത്ത് ദേശീയപാത 8-ന്‌ അരികിലായാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആഭ്യന്തര വ്യോമഗതാഗത ടെര്‍മിനലും ഈ വിമാനത്താവളത്തിന്റെ മറ്റൊരു ഭാഗത്താണ്‌. 2006-2007 വര്‍ഷത്തെ കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം ദക്ഷിണേഷ്യയിലെത്തന്നെ തിരക്കേറിയ വിമാനത്താവളങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ്‌ ഇത്.

ന്യൂ ഡെല്‍ഹി നഗരത്തിനകത്തുള്ള പൊതുവ്യോമഗതാഗത്തിനുള്ള ഒരു വിമാനത്താവളമാണ്‌ സഫ്ദര്‍ജംഗ് വിമാനത്താവളം.

[തിരുത്തുക] സംസ്കാരം

ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ജനവിഭാഗങ്ങളുടേ ഒരു സഞ്ചയമാണ്‌ ന്യൂ ഡെല്‍ഹിയിലുള്ളത്.

[തിരുത്തുക] ആഘോഷങ്ങള്‍

ദീപാവലി, ഹോളി എന്നിവയാണ്‌ ഇവിടത്തെ പ്രധാന ആഘോഷങ്ങള്‍. ദേശീയതലസ്ഥാനം എന്ന നിലയില്‍ സ്വാതന്ത്ര്യദിനം, റിപ്പബ്ലിക് ദിനം എന്നിവ ആഘോഷപൂര്‍‌വ്വം കൊണ്ടാടുന്നു. പട്ടം പറത്തിയാണ്‌ ദില്ലിയിലെ ജനങ്ങള്‍ സ്വാതന്ത്ര്യദിനം ആഘോഷിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള സാംസ്കാരിക വൈവിധ്യം, സൈനിക ശേഷി എന്നിവ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്ന റിപ്പബ്ലിക് ദിന പരേഡ് പ്രത്യേക ശ്രദ്ധയര്‍ഹിക്കുന്നു.

[തിരുത്തുക] പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികള്‍

ആശയവിനിമയം