വിക്കിപീഡിയ:ചട്ടങ്ങള്‍ ലഘുവായി

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

തുടര്‍ച്ചയായ അവസാനമില്ലാത്ത ഒരു പ്രക്രിയയാണ് വിക്കിപീഡിയ - താങ്കള്‍ എഴുതുന്നതെന്തും നൂറ്റാണ്ടുകള്‍ നിലകൊള്ളും! മായ്ച്ചുകളയുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ വരെ കാത്തുസൂക്ഷിക്കുന്നുണ്ട്, അതിനാല്‍ താങ്കള്‍ ചെയ്യുന്നതെന്തും ഇവിടെനിന്നും മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് പരിശോധിക്കാവുന്നതാണ്. എങ്കിലും ഉത്കണ്ഠപെടേണ്ട കാര്യമൊന്നുമില്ല! തിരുത്തുമ്പോള്‍, താഴെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ മനസില്‍ വയ്ക്കുക, ഒന്നാന്തരം തിരുത്തലുകള്‍ നടത്താന്‍ കഴിയുമെന്ന് താങ്കള്‍ക്കു തന്നെ അധികം വൈകാതെ മനസ്സിലാവും.

വിക്കിപീഡിയയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ഒന്നാന്തരം സര്‍വ്വവിജ്ഞാന കോശം ആവുകയാണ്, ബഹുഭൂരിഭാഗം ലേഖനങ്ങളും വിജ്ഞാന കോശ സ്വഭാവം ഉള്ളവയുമാണ്. എന്നാലും ലേഖനങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കാന്‍ വിക്കിപീഡിയക്ക് ഔദ്യോഗിക ചട്ടക്കൂടുകള്‍ ഒന്നും തന്നെയില്ല, വിക്കിപീഡിയ സമൂഹം അതിന്റെ നിയമങ്ങളും, പദ്ധതികളും, മൂല്യങ്ങളും തുടര്‍ച്ചയായി പരിശോധിച്ച് പുതുക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ചില മൂല്യങ്ങള്‍ അനൗപചാരികങ്ങളായി നിലകൊള്ളുന്നു, അവ താങ്കള്‍ നിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെയോ, മറ്റുള്ളവരോടു ചോദിക്കുമ്പോഴോ, മറ്റുള്ളവര്‍ പറഞ്ഞു തരുമ്പോഴോ മനസ്സിലാക്കുമെന്നുറപ്പാണ്. ചിലവ ഔപചാരികങ്ങളായിരിക്കും(അത്തരം താളുകള്‍ “വിക്കിപീഡിയ” എന്നു തുടങ്ങുന്നതാവും, ഈ താള്‍ പോലെ). ഗൗരവപൂര്‍ണ്ണമോ, തമാശയായിട്ടുള്ളതോ ആയ എല്ലാ കാര്യങ്ങളേയും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന നിയമങ്ങളും നടപടികളും വിക്കിപീഡിയക്കുണ്ട്, ചിലത് വളരെ പ്രധാനവുമാണ്. സാമാന്യബുദ്ധിയിലും പരസ്പരബഹുമാനത്തിലുമാണ് വിക്കിപീഡിയ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്, എങ്കിലും വിക്കിപീഡിയയുടെ ലേഖകര്‍ തുടര്‍ച്ചയായി പഠിച്ച്, പരിഷ്കരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന മൂല്യങ്ങളും അതില്‍ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. അത് ആശയ സംഘട്ടനങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കാന്‍ നമ്മെ പ്രാപ്തരാക്കുന്നു, ലേഖനങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ വഴികാട്ടുന്നു.

താങ്കള്‍ ഈ സ്വഭാവരീതികള്‍ പിന്തുടരുകയാണെങ്കില്‍ ദയവും ബഹുമാനവും നേടിയേക്കും, കൂടുതല്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കും തോറും താങ്കള്‍ കാര്യങ്ങള്‍ എങ്ങിനെ ചെയ്യാമെന്നും, അതിന്റെ ശൈലിയും, എളുപ്പവഴികളും പഠിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. താങ്കള്‍ക്ക് അവ അറിയില്ലങ്കില്‍ ഒട്ടും വിഷമിക്കണ്ട. ആരെങ്കിലുമൊക്കെ അവയില്‍ പ്രശ്നങ്ങള്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ തിരുത്തിക്കൊള്ളും, മുന്നോട്ടു പോവുക- താങ്കള്‍ എപ്രകാരം നല്ലൊരു വിജ്ഞാന കോശ രചയിതാവാകാമെന്ന് സ്വയം മനസ്സിലാക്കുമെന്ന് തീര്‍ച്ചയാണ്.

ഇവിടെ ഒരു നിയമവും ശക്തമല്ല, പകരം അവയൊക്കെ താങ്കള്‍ക്ക് വഴികാട്ടികളായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയേ ഉള്ളു.

[തിരുത്തുക] ഒന്നാന്തരം ലേഖനങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുമ്പോള്‍ പാലിക്കേണ്ട നയങ്ങള്‍

  1. സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്. ലേഖനങ്ങള്‍ നിഷ്പക്ഷമായി എഴുതുക. അത് നമ്മളെ ലോകത്തിനു മുമ്പില്‍ നല്ലയാളായി അവതരിപ്പിക്കും, ഇത് വിക്കിപീഡിയയുടെ ഒരു അടിസ്ഥാന തത്വമാണ്. താങ്കള്‍ എഴുതി ചേര്‍ക്കുന്നത് പരിശോധനായോഗ്യമായ കാര്യമാണെങ്കില്‍ പോലും സന്തുലിതമാ‍യി എഴുതാന്‍ ശ്രമിക്കുക.
  2. പരിശോധനായോഗ്യത. വിശ്വാസയോഗ്യങ്ങളായ സ്രോതസ്സുകളില്‍ നേരത്തേ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുള്ള കാര്യങ്ങള്‍ മാത്രം വിക്കിപീഡിയയില്‍ എഴുതുക. വിവരങ്ങള്‍ സ്രോതസിലേക്കു ചൂണ്ടി നിര്‍ത്തുക,(അതായത് റഫറന്‍സുകള്‍ കൊടുക്കുക) അല്ലങ്കില്‍ മറ്റേതെങ്കിലും ലേഖകര്‍ അത് മായ്ച്ചു കളഞ്ഞേക്കാം. വിവരങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തി നിര്‍ത്താന്‍ ഏതെങ്കിലും പ്രമാണങ്ങള്‍ കണ്ടെത്താനാവുമോ എന്നാണ് മായ്ക്കുന്നതനു മുന്ന് ലേഖകര്‍ അന്വേഷിക്കേണ്ടത്, അല്ലാതെ അത് നീക്കം ചെയ്യാനാവുമോ എന്നല്ല.
  3. കണ്ടുപിടിത്തങ്ങള്‍ അരുത്. മറ്റെവിടെയും പ്രസിദ്ധീകരിക്കാത്ത വാദമുഖങ്ങളോ, ആശയങ്ങളോ, വിവരങ്ങളോ, പ്രസ്താവനകളോ, സിദ്ധാന്തങ്ങളോ വിക്കിപീഡിയയില്‍ ഉപയോഗിക്കരുത്.

[തിരുത്തുക] നല്ല പെരുമാറ്റ രീതികള്‍

ഈ മാര്‍ഗ്ഗരേഖകള്‍ സുഗമമായ പ്രവര്‍ത്തനത്തിനു വേണ്ടിസൃഷ്ടിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, ഇവ പിന്തുടര്‍ന്നാല്‍ താങ്കള്‍ക്ക് പ്രശ്നങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവാന്‍ സാധ്യതയില്ല. ഭാവിയില്‍ താങ്കള്‍ക്ക് ഒരു കാര്യനിര്‍വാഹകന്‍ /കാര്യനിര്‍വാഹക ആകാന്‍ വരെ സാധിക്കുകയും ചെയ്തേക്കാം

  1. ധൈര്യശാലിയാകുക! താളുകള്‍ പുതുക്കുമ്പോള്‍ ധൈര്യത്തോടെ മുന്നോട്ടു പോവുക, ഇതൊരു വിക്കിയാണ്
  2. മര്യാദയുള്ളവരാവുക. മറ്റെല്ലാവരോടും എല്ലായ്പ്പോഴും.
  3. ചട്ടങ്ങളെ അവഗണിക്കുക -ഏതെങ്കിലും നിയമങ്ങള്‍ വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ നിന്നും താങ്കളെ വിലക്കുന്നുവെങ്കില്‍ അവയെ അവഗണിക്കുക.
  4. സംശയമുണ്ടായാല്‍ സംവാദം താളിലുന്നയിക്കുക. നാമോരുരുത്തരുടേയും തിരുത്തലുകള്‍ ദയാരഹിതമായി വെട്ടിത്തിരുത്തിയേക്കാം, അവരുടെ തിരുത്തലുകള്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയുന്നവയാണെങ്കില്‍ അത് അംഗീകരിക്കുക. പരസ്പര ബഹുമാനത്തോടെ പെരുമാറുക.
  5. തിരുത്തലുകളുടെ ചുരുക്കം വൃത്തിയായി നല്‍കുക. സുതാര്യവും വ്യക്തവുമായ ചുരുക്കങ്ങള്‍ പൊതുവേ അംഗീകരിക്കപ്പെടും, മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക് താങ്കള്‍ എന്താണ് ചെയ്തതെന്ന് പെട്ടന്നു മനസിലാക്കാന്‍ ഇതുപകരിക്കും, ഒരു പക്ഷേ വളരെ നാളുകള്‍ക്കു ശേഷം താങ്കള്‍ക്കു തന്നെ താങ്കള്‍ എന്താണു ചെയ്തെന്നോര്‍ത്തെടുക്കാനും ഇതു സഹായിക്കും. ദയവായി "എന്ത്" "എന്തുകൊണ്ട്" ചെയ്തു എന്ന് അവിടെ കുറിക്കുക. വിശദീകരണം വളരെ വലുതെങ്കില്‍ സംവാദം താളിലേക്ക് മാറ്റുക. ആര്‍ക്കും തിരുത്താവുന്ന ഒന്നാണ് വിക്കിപീഡിയ, അതു കൊണ്ടു തന്നെ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട തിരുത്തലുകളും ഉണ്ടായേക്കാം, ചുരുക്കങ്ങള്‍ ഇതിനെ എളുപ്പമാക്കുന്നു.
  6. ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുക; അഥവാ ചര്‍ച്ചയില്‍ എതിര്‍ഭാഗത്തു നില്‍ക്കുന്ന ആളും വിക്കിപീഡിയയെ മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്ന് കരുതുക. അവര്‍ വിക്കിപീഡിയയെ പിച്ചിച്ചീന്തുകയാണെന്നു തോന്നിയാലും അവരെ പൂര്‍ണ്ണവിശ്വാസത്തിലെടുക്കുക, തൊണ്ണൂറു ശതമാനം സന്ദര്‍ഭങ്ങളിലും അവര്‍ ശരിക്കും നല്ലതായിരിക്കും ചെയ്യുന്നത് എന്ന് താങ്കള്‍ക്ക് മനസ്സിലാകും(താങ്കള്‍ ഒരു വിഡ്ഢിയെ പോലെയല്ല അവരെ കാണുന്നതെങ്കില്‍)
  7. ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെയുള്ള തിരുത്തലുകള്‍ മുന്‍‌രൂപം പ്രാപിപ്പിക്കരുത്, വളരെ വ്യക്തമായ നശീകരണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ‍‍(“ലസ്ജ്ഫ്ലസ്ജ്ഫ്ല്ജസ്ദ്ല്ഫ്ജൊപുഅഫ്പുഅസ്ഫ്/‘നസ്ജ്ഫ്ബഫ്ക്ക്റ്റ്‌*(-90;adasdfasf" അഥവാ ആരെങ്കിലും “4+5=9” എന്നത് “4+5=50” എന്നു മാറ്റുക മുതലായവ) അല്ലങ്കില്‍ പുനര്‍പ്രാപനം ചെയ്യുന്നത് ഒറ്റയടിക്ക് ചിന്തിക്കരുത്. വികാരത്തിനു വശംവദനാകാതിരിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുക. സാധിക്കുന്നില്ലങ്കില്‍ എന്തുകൊണ്ട് പുനര്‍പ്രാപനം ചെയ്തു എന്ന് ചുരുക്കരൂപത്തിലോ സംവാദം താളിലോ ഉടന്‍ പരാമര്‍ശിക്കുക.
  8. ദയവുള്ളവരാവുക. താങ്കള്‍ സ്വീകരിക്കുന്നവയില്‍ വിശാലഹൃദയനും നല്‍കുന്നവയില്‍ ശ്രദ്ധാലുവും ആവുക. മറ്റുള്ളവരുടെ സ്വഭാവ വൈചിത്ര്യങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളാന്‍ ശ്രമിക്കുക, സ്വയം ഉറച്ച, നേരായ രീതിയില്‍, വിനയത്തോടെ പെരുമാറാന്‍ ശ്രമിക്കുക.
  9. ഒപ്പിടുക: ആശയവിനിമയത്തിനുള്ള താളുകളില്‍ ഒപ്പിടാന്‍ ശ്രമിക്കുക(താങ്കളുടെ പേരും സബ്മിറ്റ് ചെയ്യുന്ന സമയത്തെ സമയവും വരാന്‍ ~~~~ എന്നു ചേര്‍ത്താല്‍ മതിയാവും)
  10. പ്രിവ്യൂ കാണുക, തിരുത്തലുകളുടെ പ്രിവ്യൂ കാണുന്നത്, ലേഖനം ചിതറി പോകുന്നത് തിരിച്ചറിയാന്‍ സാധിക്കും.
  11. അടിസ്ഥാന കാര്യങ്ങള്‍; അഞ്ച് അടിസ്ഥാന ചട്ടങ്ങളാണ് വിക്കിപീഡിയക്കുള്ളത്; സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്, സ്വന്തന്ത്രാനുമതി, വിക്കി തുടര്‍ പ്രക്രിയ, ആര്‍ക്കും തിരുത്താനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം, ജിംബോയുടേയും ബോര്‍ഡിന്റേയും നേതൃത്വം എന്നിവയാണവ. ഇവയില്‍ ഏതെങ്കിലുമായി താങ്കള്‍ക്ക് കടുത്ത വിയോജിപ്പുണ്ടെങ്കില്‍ വിക്കിപീഡിയ താങ്കള്‍ക്ക് യോജിച്ച സ്ഥലമാവാന്‍ സാധ്യതയില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഇന്നു വരെ ഇവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ്‌ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്, ഭാവിയില്‍ മാറ്റം വരാനും സാധ്യതയില്ല. വളരെ ആഴത്തിലുള്ള വിചിന്തനങ്ങള്‍ക്കു ശേഷമാണ് വിക്കിപീഡിയ ഇവയെ സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഇവയെ മാറ്റം വരുത്താനോ, പുറത്തു പോകാനോ ആലോചിക്കുന്നതിനു മുമ്പ് ഒന്നു കൂടി ആലോചിക്കുക.
  12. പകര്‍പ്പവകാശങ്ങളെ ബഹുമാനിക്കുക വിക്കിപീഡിയ ഗ്നു സ്വതന്ത്ര പ്രമാണീകരണ അനുമതി പ്രകാരമാണ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. താങ്കള്‍ സംഭാവന ചെയ്യുന്നതെന്തും അതിനു യോജിക്കുന്നതാവണം.
ആശയവിനിമയം
ഇതര ഭാഷകളില്‍