Għargħur
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
Ħal-Għargħur huwa wieħed mill-iżgħar u l-eqdem irħula ta' Malta. Ħal-Għargħur jinstab fuq għolja bejn żewġt widien fil-grigal ta' Malta. Il-populazzjoni tiegħu hi dik ta' 2,389 ruħ. L-arma ta' dan il-lokal tikonsisti b'stilla ħamra fuq trijanglu aħmar b'sfond lewn il-fidda bil-motto 'Excelsior' li jfisser 'L-Ogħla'. Il-motto jindika l-fatt li dan il-lokal huwa wieħed mill-ogħla f'Malta.
Hawn instabu xi fdalijiet Rumani, matul kostruzzjoni fuq triq, li wara nġarre għall-Mużew tad-Domus Ruman li jinstab ir-Rabat. Hemm dokument li jirreferi għal Ħal-Għargħur sa mill-1419, fil-lista tad-Dejma, li kienet Milizja li tiehu ħsieb Malta minn xi attakki tal-furbani. Dan ir-raħal sofra minn diversi żmien bla populazzjoni xejn fih matul il-Medju Evu Għoli u anki f'ċertu snin wara minħabba attakki tal-furbani.
Il-komunità ta' Ħal-Għargħur tgħiex ħajja rurali partikolarment bis-saħħa tal-ħamrija fertili u l-ilma frisk. Imma xorta waħda, il-parruċċani ta' dan il-lokal kienu abli biex iħalsu għall-bini tal-knisja parrokkjali u diversi kappelli oħra li għandhom eżempju tajjeb ta' stil Barokk. L-attrazzjoni prinċipali ta' dan ir-raħal, minbarra l-ambjent ħadrani tal-madwar, hija l-Knisja Parrokkjali ddedikati lil San Bartilmew Apposatlu. Minn ġewwa hija ta' stil Doriku imma għandha faċċata Barokka. Il-faċċata oriġinali ġiet imġarfa u nbniet dik li tidher illum fl-1743. Il-knisj ġiet mibnija bejn l-1610 u l-1638 fuq il-pjanta ta' l-arkitett Malti, Tumas Dingli.
It-teżori ta' din il-knisja jinkludu l-istatwa maħduma fl-injam dik ta' San Bartilmew, li saret ġewwa Ruma, mill-arkitet Malti Melchiore Gafà. Din l-istatwa saret ċirka l-1666 u hija maħsuba li hija kopja ta' l-istatwa ta' San Giovanni Laterno f'Ruma. Din l-istatwa ġiet mixtrija mir-raħal fl-1772. Sar restawr fuqha fl-1912. Fl-2005 l-istatwa reġgħat ġiet restawrata u ġiet ristruturata n-niċċa tagħha wkoll. Din l-istatwa hija t-tieni l-itqal fil-Gżejjer Maltin.