परराष्ट्र मन्त्रालय (नेपाल)
From Wikipedia
परराष्ट्र मन्त्रालय नेपालको अन्य राष्ट्रहरू संगका मामिलाहरू हेर्ने सबैभन्दा उच्च सरकारी निकाय हो । नेपाल सरकारलेकुनैपनि राष्ट्रसंग गर्ने कुटनैतिक तथा औपचारिक संबन्धहरू यही मन्त्रालय मार्फत गर्दछ । यस मन्त्रालय अर्न्तर्गत विदेशमा २४ वटा कुटनैतिक नियोगहरू स्थापित छन् र कुटनीतिक तालीम सम्बन्धी कार्यमा काठमाडौ त्रिपुरेश्वरस्थित परराष्ट्र मामिला अध्ययन प्रतिष्ठान कार्यरत छ । हाल केन्द्रीय निकायको रूपमा यस मन्त्रालय र यस अर्न्तगत अतिथि सत्कार विभाग रहेको छ भने जिल्लास्थित सर्म्पर्क कार्यालय वीरगञ्जमा छ ।
सुरूमा जैशी कोठाको नाममा स्थापना भई प्रधानमन्त्री भीमसेन थापाको पालामा मुन्सीखाना भनिने सरकारी कार्यालयलाई परराष्ट्र विभाग बनाइयो । हाल उक्त विभाग परराष्ट्र मन्त्रालयको नामले चिनिन्छ ।
विषयसूची |
[परिवर्तन्] उद्देश्यहरू
- नेपाल अधिराज्यको संविधान, २०४७ मा निर्दिष्ट राज्यका निर्देशक सिद्धान्त तथा नेपाल सरकारको नीति तथा कार्यक्रम बमोजिम व्यापक राष्ट्रिय स्वार्थको अभिवृद्धि गर्न परराष्ट्र नीतिको निर्माण गरी प्रभावकारी रूपमा लागू गर्नु ।
- श्री ५ को सरकारको नीति र मार्गदर्शन अनुसार नेपालको परराष्ट्र नीति सञ्चालन गर्नु ।
- नेपालको सामाजिक एवम् आर्थिक विकासको पर््रबर्द्धनको निम्ति नेपालको द्विपक्षीय, क्षेत्रीय एवम् बहुपक्षीय सम्बन्धलाई विकसित गर्नु ।
- नेपालको र्सार्वभौमसत्ता, स्वतन्त्रता, क्षेत्रीय अखण्डता तथा राष्ट्रिय स्वार्थलाई विदेशमा अभिवृद्धि गर्नु ।
- आपसी हित, सम्मान र भाइचाराको आधारमा मित्रराष्ट्रहरू खास गरी छिमेकी राष्ट्रहरूसँगको सम्बन्ध विस्तार गर्नु ।
- अन्तराष्ट्रिय, शान्ति, सुरक्षा एवम् विकासको निम्ति संयुक्त राष्ट्र सङ्घ तथा अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घ संस्थाहरूमा सक्रिय भूमिका खेल्नु ।
- विश्वको बदलिँदो परिवेश अनुरूप असंलग्न अभियानमा र्सार्थक एवम् सकारात्मक रूपले भूमिका निर्वाह गर्नु ।
- दक्षिण एशियाली सहयोग सङ्गठन (सार्क) लाई क्षेत्रीय सहयोग अभिवृद्धि गर्न सक्षम बनाउन सक्रिय भूमिका निवार्ह गर्नु ।
- नेपालको आर्थिक कूटनीतिलाई सक्रिय रूपमा लागू गर्दै नेपालको व्यापार, लगानि, आर्थिक सहयोग एवं पर्यटनको प्रवर्धन गरी नेपालका प्राकृतीक स्रोतहरूको विकासमा सहयोग गर्नु ।
[परिवर्तन्] कार्यक्षेत्र र जिम्मेवारी
नेपाल सरकार (कार्य विभाजन) नियमावली अनुसार परराष्ट्र मन्त्रालयको कार्यक्षेत्र र जिम्मेवारी निम्नानुसार रहेको छ :
- नेपालको परराष्ट्र नीति सम्बन्धी,
- विदेशी राष्ट्रहरूसँगको सम्बन्ध सम्बन्धी,
- नेपालस्थित विदेशी नियोगहरू सम्बन्धी,
- विदेशमा नेपालको प्रतिनिधित्व सम्बन्धी,
- विदेशमा नेपाल सम्बन्धी प्रचार प्रसार सम्बन्धी,
- विदेशी राष्ट्रहरूसँग लेखापढी सम्बन्धी,
- संयुक्त राष्ट्रसंघ तथा अन्तर्रर्ााट्रय वा क्षेत्रीय संस्थाहरू सम्बन्धी,
- सुपुर्दगी सम्बन्धी,
- राहदानी (पासपोर्ट) तथा विदेशमा दिने भिसा सम्बन्धी,
- अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा भाग लिने सम्बन्धी,
- अतिथी सत्कार सम्बन्धी,
- शिष्टाचार (प्रोटोकल) सम्बन्धी,
- नेपाल एवम् अरु देशका नागरिकहरूको आ-आफ्नो सरकारबाट व्यक्तिमाथिको दावा सम्बन्धी,
- विदेशमा रहेका नेपाली नागरिकहरूको अभिलेख तथा तिनीहरूको हक हित र संरक्षण सम्बन्धी,
- आर्थिक कुटनीति, अन्तर्रर्ााट्रय व्यापार तथा पर्यटन प्रवर्द्धन सम्बन्धी,
- अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा जनस्तरीय एवम् गैरसरकारी संस्था स्तरीय सम्बन्ध विकास र प्रवर्द्धन सम्बन्धी ।
[परिवर्तन्] यस मन्त्रालय र अर्न्तर्गतका निकायहरू
- अतिथि सत्कार विभाग,
- सर्म्पर्क कार्यालय बीरगञ्ज
[परिवर्तन्] राजदूतावासहरू भएका स्थानहरू
[परिवर्तन्] नेपालका राजदूतावासहरू भएका स्थानहरू
अबुधावी, बैङ्कक, बेइजिङ्ग, बर्लिन, ब्रसेल्स, कायरो, कोलम्बो,कोपनहेगन, ढाका,दोहा, इस्लामावाद, लण्डन, मस्को, नयाँ दिल्ली, पेरिस, रियाद, टोकियो, वासिङ्टन डि.सी., याङगुन, सउल, क्यानवेरा र क्वालालम्पुरमा नेपाली राजदूतावास
[परिवर्तन्] राष्ट्रसङ्घका लागि नेपालको स्थायी नियोग भएका स्थानहरू
न्यू योर्क र जेनेभा
[परिवर्तन्] नेपाली महावाणिज्य दूतावास भएका स्थानहरू
हङकङ, ल्हासा र कोलकाता
[परिवर्तन्] सर्म्पर्क ठेगाना
नेपाल सरकार
पराराष्ट्र मन्त्रालय
शितल निवास, काठमाडौ
फोन नं.: ४४१६०११, ४४१६०१२, ४४१६०१३,
४४१६०१४, ४४१६०१५, फ्याक्स: ९७७-१-४४१६०१६
इमेल: adm@mofa.gov.np, वेबसाइट: www.mofa.gov.np