भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालय

From Wikipedia

भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालय नेपाल सरकारको सबैभन्दा माथिल्लो सरकारी निकाय हो जसले भौतिक पूर्वाधारहरूनिर्माण, योजन्बद्ध शहरी विकाश, निर्माण कार्यमा किफायती तथा उच्च स्तरीय प्रविधिको प्रयोग, निर्माण मापदण्डहरूनिर्धारण तथा त्यस सम्बन्धि नीति नियमहरू वनाउने गर्दछ । पहिलेको निर्माण तथा यातायात मन्त्रायलाई हेरफेर गरेर यो मन्त्रालयको स्थापना भएको हो ।

विषयसूची

[परिवर्तन्] उद्देश्यहरू

भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालयका उद्देश्यहरू यस प्रकार छन् ।

  • देशका विभिन्न भौगोलिक क्षेत्रहरूलाई आर्थिक विकासका भौतिक पूर्वाधारहरूलाई परिपूरक गर्ने गरी विभिन्न मार्गहरूलाई एक अर्कोसँग आबद्ध गरी आर्थिक तथा सामाजिक क्षेत्रको विकासमा टेवा पुर्‍याउन सडक, पुल, मूल बाटोहरू, रोपमार्ग र जलमार्गहरूको समष्टिगतविकास, विस्तार, प्रवर्द्धन र सर्म्बर्द्धन गरी राष्ट्रिय यातायात प्रणालीको विकास गर्ने ।
  • देशका ग्रामीण क्षेत्रका गाउँहरूलाई बजारसँग आबद्ध गर्नुको साथै पर्यटन, कृषि, विद्युतआदि विभिन्न आर्थिक क्षेत्रसँग सम्बन्धित राष्ट्रिय महत्वका र अन्य आर्थिक क्षेत्रको विविध क्रियाकलाप एवमं आयाजे नाहरूमा टेवा पुर्‍याई सन्तुलन कायम गर्ने ।
  • सहर-ग्रामीण अर्न्तर्सम्बन्ध तथा सन्तुलित क्षेत्रीय विकासको आवश्यकता अनुरूप ग्रामीणविकासको परिपूरकको रूपमा योजनाबद्ध सहरी विकासलाई अगाडि बढाउने ।
  • सहरी क्षेत्र वा नयाँ क्षेत्रको भौतिक विकासको निमित्त आवास तथा भौतिक परियोजना तयारगर्ने ।
  • सम्पूर्ण नेपाली जनताको स्वास्थ्य रक्षाको लागि स्वच्छ पिउने पानी तथा र्सार्वजनिक सरसफाईकोसमुचित प्रबन्ध मिलाउने ।

[परिवर्तन्] कार्यक्षेत्र र जिम्मेवारी

श्री ५ को सरकार (कार्य विभाजन) नियमावली, २०५७ बमोजिम यस मन्त्रालयलाई

  • देहाय बमोजिमको जिम्मेवारी र कार्यहरू तोकिएका छन् ।
  • भौतिक योजना र भौतिक पर्ूवाधारको विकास सम्बन्धी नीति, योजना र कार्यान्वयन सम्बन्धी,
  • आवास नीति, योजना र कार्यान्वयन सम्बन्धी,
  • सरकारी भवनको निर्माण तथा मर्मत सम्भार सम्बन्धी,
  • भवन एवम् अन्य निर्माण सामग्रीहरूको प्रविधि सम्बन्धी अध्ययन, अनुसन्धान तथा विकासका
  • मापदण्डहरू तयार गरी कार्यान्वयन गर्ने गराउने सम्बन्धी,
  • सहरीकरण वा नगर विकास सम्बन्धी नीति, योजना तथा कार्यक्रमहरू तयार गरी कार्यान्वयनगर्ने गराउने सम्बन्धी,
  • बसोबास र बस्ती विकास सम्बन्धी,
  • खानेपानी र ढल निकास सम्बन्धी,
  • केन्द्रीय सचिवालय, मन्त्री, संवैधानिक अङ्गका प्रमुख आदिको आवास व्यवस्था सम्बन्धी,
  • नगर विकास समितिहरू तथा सरकारी क्षेत्रका आवास निर्माण सम्बन्धी संस्थाहरूको रेखदेखसम्बन्धी,
  • आवास निर्माण सम्बन्धी गैरसरकारी क्षेत्रका संस्थाहरूको प्रबर्द्धन तथा विकास सम्बन्धी,
  • आवास तथा भौतिक योजना क्षेत्रहरूका अन्तर्राष्ट्रिय वा क्षेत्रीय सङ्घ संस्थाहरूसँग सर्म्पर्कर सहयोग सम्बन्धी,
  • स्थलमार्ग, जलमार्ग तथा रज्जुमार्गको निर्माण र विकास सम्बन्धी नीति योजना र कार्यान्वयनसम्बन्धी,
  • सडक (घोडेटो बाटो बाहेक) तथा पुल (झोलुङ्गे पुल बाहेक) निर्माण, मर्मत, सम्भार एवंसंरक्षण सम्बन्धी,
  • विभिन्न स्थलमार्ग, जलमार्ग र रज्जुमार्गको निर्माण तथा इन्जिनियरिङ्ग कन्सल्टेन्सी विषयकसंस्था तथा सङ्गठनहरू सम्बन्धी,
  • स्थलमार्ग, जलमार्ग तथा रज्जुमार्गको निर्माणसँग सम्बन्धित अन्तर्रर्ााट्रय संस्थाहरूसँगकोसर्म्पर्क सम्बन्धी,
  • स्टोर्मवाटर ड्रेनेज (पानी ढल) को कार्य सम्बन्धी,
  • नेपाल इन्जिनियरिङ्ग सेवाको ट्रान्पोर्ट्रेसन, जनरल विल्डिङ्ग एण्ड आर्किटेक्ट, निर्माण उपकरण मरमत तथा स्यनिटरी उप समूहहरू सम्बन्धि नियक्ति, सरूवा, बढुवा, सुरू नियुक्तिको न्यूनतम शैक्षिक योग्यता र बढुवामा गणना हुने सम्बन्धित विषयको शैक्षिक योग्यताको निर्धारण तथा विभागीय कारवाही आदि सम्बन्धी ।

[परिवर्तन्] मन्त्रालय अर्न्तर्गतका निकायहरू

  • सडक विभाग, बबरमहल ।
  • खानेपानी तथा ढल निकास विभाग, पानीपोखरी ।
  • सहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग, बबरमहल ।
  • मेलम्ची खानेपानी विकास समिति, नयाँ बानेश्वर ।
  • ग्रामीण खानेपानी तथा सरसफाई कोष विकास समिति, पानीपोखरी ।
  • नेपाल खानेपानी संस्थान, त्रिपुरेश्वर ।
  • अधिकार सम्पन्न वागमती क्षेत्र ढल निर्माण/सुधार आयोजना कार्यान्वयन तथा अनुगमनसमिति, गुहेश्वरी ।
  • काठमाडौ उपत्यका नगर विकास समिति, बानेश्वर ।
  • ग्रामीण आवास कम्पनी लिमिटेड, श्रीमहल पुल्चोक ।
  • नगर विकास कोष, नयाँ बानेश्वर ।
  • नेशनल कन्स्ट्रक्सन कम्पनी नेपाल लि., भद्रकाली प्लाजा ।
  • संयुक्त राष्ट्रसङ्घ पार्क विकास समिति, नयाँ बानेश्वर ।
  • सिंहदरबार सचिवालय पुनः निर्माण प्रोजेक्ट, सिंहदरबार ।
  • नेपाल आवास विकास वित्त कम्पनी लि., नयाँ बानेश्वर ।
  • वीरेन्द्र अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र, नयाँ बानेश्वर ।
  • नेपाल इन्जिनियरिङ्ग कन्सल्टेन्सी सेवा केन्द्र लि., बुद्धनगर ।
  • सडक बोर्ड, मीनभवन ।

[परिवर्तन्] बाहिरी लिंकहरू