Erandio

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Erandio ei un municipi dera comarca deth Gran Bilbao, província de Biscaia (Comunautat autonòma deth país basc, Espanha).

Està plaçat ara dreita dera ria deth Nervion-Ibaizabal, a 8 km de Bilbao. Era sua estenduda ei de 17,56 km² e era sua poblacion ei, a 15 de Gèr de 2003, de 23 058 persones, 11 386 òmes e 11 672 hemnes, damb ua densitat de 1313 ab./km². Erandio limite ath nòrd damb Urduliz, Laukiz e Berango, ath sud damb Bilbao, ar èst damb Loiu e Sondika e ar oèst damb Leioa, Getxo e era ria de Bilbao. Eth municipi està constituït pes següents nuclèus de poblacion: Altzaga (9969 abitants), Astrabudua (10 237 ab.), Erandio-Goikoa (1008 ab.), Goiherri (476 ab.), Lutxana-Enekuri (378 ab.), e Asua-Lauroeta (392 ab.).

Eth nuclèu originau d'Erandio ei eth coneishut actuaument coma Erandio Goikoa (literalament Erandio Naut) o tanben coma Era Campa, qu'ère de mercat caractèr rurau e viuie d'esquia ara ria. Enquia qu'era industrializacion arribèc a Erandio pendent eth sègle XIX, aguest siguec eth principau nuclèu de poblacion deth municipi. Pendent eth sègle XVI se segreguèc era Anteiglesia de Leioa. En aguesta madeisha epòca Barakaldo e Alonsotegi èren part d'Erandio. En sègle XIX comencèc a installar-se industria ath bròc dera ria de Bilbao. Atau sorgís ath cant dera madeisha eth nuclèu d'Altzaga, qu'acabarie en tot èster eth centre e capitau deth municipi. Eth nuclèu mès antic passarie a èster coneishut alavetz coma Erandio Goikoa. Posteriorament, e tanben ath cant dera ria, sorgirie çò barre obrèr de Astrabudua, eth quartièr mès poblat ena actualitat. Erandio siguec unit a Bilbao en sègle XX en tres fases: en 1924 passèc a incorporar-se a Bilbao eth quartièr portuari de Lutxana. En 1940 entre a formar part de Bilbao eth rèste des territòris, exceptada Asua. En 1966 se completèc era union mejançant era incorporacion dera val de Asua. En 1982 se produsís era separacion de Bilbao. Aguesta siguec efectiva eth 6 de Gèr de 1983.

Erandio a aguesti monuments:

  • Casa-Tor de Martiartu, en quartièr de Martiartu (Goiherri). Data deth sègle XVI ena sua major part ei d'estil renaishentista, encara que se conserven carrèus d'estil gotic. A 18 mètres d'altitud e s'entre a trauèrs d'ua pòrta d'ogiva. Se pòt accedir ara dusau planta per un escalèr exterior.
  • Glèisa de Santa Maria, Ena Campa (Erandio-Goikoa). Ei d'estil gotic, eth sòn bastiment se remonte ath sègle XII, mès siguec rebastida enes sègles XV e XVI. Cònste de tres naus enquadrades per arcs d'ogiva. A retaules d'estil rococó e neoclassic. Era tor campanari ei deth sègle XV, a aparença de fortalesa e era sua campana ei dilhèu era mès antica de Biscaia, date apuprètz de 1520.