Content-Type: text/html; charset=ISO-8859-1
La cxefaj partoj de la Biblio:
La kvin libroj de Moseo?: la legxo de Dio donita al la judoj per Moseo, kies kapo estas la Dekologo?. Priskribas la historion de la mondo de la kreo de la mondo de Dio al la epoko de Moseo. Adamo? kaj Eva, Noa, Babelo, Abraham, Jakobo, Jozefo, moralo, kosxero, ritoj, ktp. La ceteraj de la juda biblio estas helpo por interpreti la legxon. La grekoj nomis la kvin librojn la Pentateuhxo, kaj modernaj judoj nomis ilin la Toraho (la instruo). (Notu, ke iafoje "toraho" signifas la entutan malkasxon de Dio -- la tanahxo kaj la Talmudo).
La skriboj de la profetoj, sanktaj homoj kiu parolis kun Dio. Cxi tiuj libroj enskribis tion, kion Dio diris al ili. La profetoj admonis kontraux la dibocxado de la judoj sub la regxoj, profetinte la pereon de Israelo per Asirio, la elvenon al Babilono, la revenon al Israelo, kaj la alvenon de la Mesio, kiu regos la mondon en paco kaj justeco. La fruaj ses libroj (de Josuo al 2 Regxoj) priskribas la historion de la judoj de -1100 al -600.
cxi tiuj libroj estis skribitaj de profetoj per la gvido de Dio, sed ne estas rektaj profetajxoj. Ili enhavas sanktajn proverbojn, kantojn, pregxojn, rakontojn, ktp. La psalmoj de Davido, la sentencoj de Salomono, la rakonto de Ijob, Daniel en la leonejo, ktp.
libroj de la antikva biblio, kiuj, eljxetite de rabenoj en la jaroj 90-92, jam ne estas en la juda biblio. La rabenoj eljxetis ilin cxar ili estis skribitaj ne en la hebrea, sed en la greka. Inter la kristanoj, la protestantoj rigardas la apokrifon kiel edifa, sed ne sankta, dum la ortodoksoj kaj katolikoj, aliflanke, ankoraux retenas la apokrifon en siaj biblioj. La libroj Susana, Bel kaj La Drako estas trovita en la finaj cxapitroj (13-14) de Daniel.
priskribas la instruon, vivon, krucumadon kaj relevigxon de Jesuo Kristo, kiu laux kristanoj, estas la atendita mesio de la profetoj de la juda biblio.
historio de la fruaj jaroj de la eklezio kiam kristanismo estis disvastigita al la orienta Mediteraneo.
leteroj de la apostoloj Pauxlo, Jakobo, Petro, Johano kaj Judas al la fruaj kristanaj pregxejoj.
priskribas la finon de cxi tiu mondo, la tagon de jugxo kaj la fondon de la nova mondo.
La historioj kaj rakontoj en la Biblio ne estas akademiaj, sciencaj aux jxurnalistaj, sed priskribas per ekzemplo la rilaton inter Dio kaj homo, la mondbildon? kaj doktrinon de judismo kaj kristanismo.
La Talmudo?: parto de la legxo de Moseo estis enskribita kiel liaj kvin libroj, sed alia parto estis transdonita per la busxo, de instruisto al lernanto tra la epokoj. Cxi tiu alia parto de la legxo, la misxno?, kaj gxia komentaro (la gemaro?), finfine estis enskribita en la jarcento VI. Cxi tiu estas la Talmudo. Por judismo gxi estas praktike pli auxtoritata ol la tanahxo (la legxo + la profetoj + la skriboj). Kristanoj ne rekonas (aux ecx multe scias) la Talmudon.
La Korano: Laux islamo, la kulmino de la Biblio estas la Korano : dum la Biblio estas la difektema Vorto de Dio, la Korano estas la sendifekta Vorto de Dio.
/Priparolu?