Content-Type: text/html; charset=ISO-8859-1
Novjorko estas en la usona sxtato Nov-Jorkio. Gxi estis fondita kiel Nov-Amsterdamo? de la nederlandanoj en 1624?. La britoj forprenis la urbon en 1664? kaj renomis gxin Novjorko. La malnova Jorko? estas angla urbo (kiu unufoje estis la romia? urbo Eboracum).
Novjorko estas la centro de financo, amaskomuniko, modo, teatro kaj belarto en Usono. Nur Los-Angxeleso konkuras kontraux Novjorko kiel kultura centro de la lando.
Novjorko konsistas de kvin burgoj (kun la nombro de logxantoj en 2000):
Manhatano? estas la kultura kaj komerca koro de la urbo; la aliaj burgoj estas plejparte plenaj de domaroj, tombejoj kaj etnaj kvartaloj.
Novjorko unufoje (1865-1970) estis granda haveno de transmaraj sxipoj kaj havis multajn fabrikojn kaj malpuran aeron. Sed la fabrikoj foriris al [Orienta Azio]? kaj la haveno nun estas en Nov-Jxerzejo?. La ekonomia koro de la urbo nun estas la grandaj bankoj de [Wall Street]? ("Murstrato"), kiu estas la financa cxefurbo de la mondo.
Novjorko estas urbo de "tiuj, kiuj venis el aliloko." Ne nur lokoj usonaj, sed lokoj tramondaj. Novjorko estas plena de enmigrantoj kaj la usona kulturo ne cxie regnas. De kvartalo al kvartalo, la kulturo ofte sxangxas: juda, jamajka, dominika, greka, hindia, rusa, salvadorana, ktp.
La ricxaj, la malricxaj kaj la enmigrantoj logxas en la urbo mem. La burgxaro, aliflanke, plejparte logxas en la antauxurboj de Long-Insulo?, Vestcxestro?, suda Konetikuto? kaj norda Nov-Jxerzejo?. 13,5 milionoj logxas en la antauxurboj.