Wikipedia amiwiki https://ami.wikipedia.org/wiki/Sa%E2%80%99ayayaw_pising_no_tyin-naw MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Mitiya Kasi’iked Kasasowal Midemakay Kasasowal no midemakay Wikipedia Wikipedia a kasasowal Faylo Masasowal to faylo MediaWiki Masasowal to MediaWiki Masalipa Masalipaay a kasasowal Nipadama’ Mipadama’ a masasowal Kasasiwasiw Masasowal to kasasiwasiw TimedText TimedText talk 模組 模組討論 Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Cokap 0 228 31995 31994 2022-07-24T12:08:47Z Alofay 51 wikitext text/x-wiki == Takaray a sowal == O cokap no malitengay itiyaho o misanga'an a kilang, o cokap no malitengay. aniniay a cokap i, oni hacaan a cokap, o solipa.Tahanini kasasiromaroma ko adihay no koco. o koco hananay o sakanga'ay no o'o a lomakat ato o sakadiheko no o'o . [[Faylo:40DifferentConverseVariations.JPG|thumb|Cokap]] === kasasiromaroma no koco === 1.cokap 2.koco-sapimali a koco,sakacomikay a koco。 3.santalo(o citokiyaray a koco)-sakakapah a koco no fafahiyan。 4.solipa-i loma'ay a ca'edong no salipa'。 5.amikoco-saki'orad a koco。 6.kawakoco-sapisalama a koco。 7.tafi-sapicekiw a koco ato koco no mifotingay。 8.sapihpih- sapicelem a koco。 === Misanga' to malaheciay a kocomipadan === 1.O papising no koco:kafekan no koco ato sapitahepo to koror no saripa'. 2. O saripa' no koco:I saripa' no koco i ,masasiromaromaay a koco i , masasiromaromaay ko sapisanga' to saripa' no koco. 3.O tokiyar no koco:O 'atekakay a sapisang'an a dafong ko sapisanga' to tokiyar no koco. 4. O tatadaan no koco:O tatadaan no koco mingataay to saripa' no tamdaw. ira ko tatadaan i ,ma'edengay mipadang to kareteng no tireng saka manga'ay a romakat ato mipadan to fiyal no saripa' ,milowan to adada no o'o. === Tahapinangan a tikid === ==== Pikafitan i papotal ==== {{stub}} Cokap('''Cukap''';'''Koco''':'''Kucu''') <references /> hea9bg7k42holnmqpsnqu1hs56xstol Fata’ an 0 318 31998 31982 2022-07-24T12:38:14Z Mayawtowid 44 /* O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) */ wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan ([[:zh:花蓮糖廠#%E9%90%B5%E8%B7%AF|光復糖廠]])'''<ref><nowiki>http://zh.uncyclopedia.info</nowiki> 伪基百科</ref> Itiyaho i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] j4q011c20i1284m9xlugotuwkdjnqsq 31999 31998 2022-07-24T12:39:53Z Mayawtowid 44 /* O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) */ wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan ([[:zh:花蓮糖廠#%E9%90%B5%E8%B7%AF|光復糖廠]])'''<ref>[http://zh.uncyclopedia.info 伪基百科]</ref> Itiyaho i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] <references /> 1t2fc97mr3a1u0orogntg3bb85vl59i 32000 31999 2022-07-24T12:46:25Z Mayawtowid 44 /* O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) */ wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.([[中央山脈]]), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan ([[:zh:花蓮糖廠#%E9%90%B5%E8%B7%AF|光復糖廠]])''' Itiyaho i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] <references /> lwyps2roekliaepwafx8xautcmegdri 32001 32000 2022-07-24T12:48:01Z Mayawtowid 44 /* O kasiikedan no niyaro’(部落特色) */ wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.([[中央山脈]]), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan (光復糖廠)''' Itiyaho i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] <references /> sgc949solkmrgytius3vzdq5mpw2gsh 32002 32001 2022-07-24T12:48:44Z Mayawtowid 44 wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.([[中央山脈]]), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan (光復糖廠)''' [[Itiraw pitalaan|Itiyaho]] i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] <references /> czyov4r2wwinl4qpaf9a71lkwrx5911 32003 32002 2022-07-24T12:57:17Z Mayawtowid 44 /* O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) */ wikitext text/x-wiki == O ngangan no Fata’an (馬太鞍部落由來) == Malinah ko i ’ayaway a moto’asay a tayni . o no Fata’an no pangcah i, o sowal są, Fata’an a [[Niyaro'|niyaro’]], itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.[[:zh:中央山脈|(中央山脈]]), malecaday to macikang(馬鞍) koya tokos. sapangangan han. o roma a sowal, toya kataynianho tada adihay ko fata’an , sa hawikiden cangra ko fata’an a hasapaloma. mingataay to lotok mikitado to lotok a ma’orip, to rarikor how i , o fata’an ko sakaorip no ’Amis itiyaho. saka, mapangangan no moto’asay ko niyaro’ ningra to Fata’an. == O kasiikedan no niyaro’(部落特色) == [[Faylo:Fataan Wetland in Guangfu, Hualian, Taiwan.JPG|替代文字|縮圖|fata'an a niyaro']] O Fata’an a riyaro’, o ta’akay a niyaro’i ilaloma’ay no Guangfu-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen (花蓮縣 sowal no holam ) ko Fata’an , itini i ira ko enem a niyaro’ pisaopoan, o tatong a niyaro’(大同村)、o tahwa a niyaro’(大華村)、o tapin a niyaro’(大平村) 、o tama a niyaro’(大馬村) 、o taxan a niyaro’(大全村) ato tasing a niyaro’(大興村) a masaopo itini i Fata’an, itira i Fata’anan iraay ko patiyamay iraay ko matayalay, oya to ko saka’aloman. sa o sowal no holam i o 馬太鞍 han. Itiniay i sakawali a lilis no Sasifo’an lotok.(中央山脈), pakayni i saka’orip no fata’an haw i, o panay ko nipaloma itini,oroma sato, mifoting, mi’adop, misakolong, misa’ayam, micekiw ato midateng ko ’Amis a finacadan. fangcal ko pisapala no fata’an a niyaro’, mikaomah to lotok, misa hafay i loma’ ko i ’ayaway a moto’asay, i matini i, o panay to ko nipalomaan, caay to koya ’ayaway a hafay, faliyasan, konga, rihom, tefo’ ato dateng ko nipalomaan. itini i taliyok no loma’ no finawlan i ,o ’icep ato facidol i tihi ko manengnengay , caay kanca ira ko nipaloma to ’icep ato facidol, saka o cecay no kacipinangan no niyaro’ no Pangcah konini. pakoyoc ko ‘orip no i’ayaway a tamdaw, nika rihaday to ko aniniay. ora ma’araway i niyaro’ i, Ira ko patiyamay, o payofingan ato paisingan ,o cinamalayan itira., manga’ay a tayra i picodadan minanam to sowal no ’Amis, manga’ay a talapaisingan a paising, manga’ay to kita a talapatiyamay a mi’aca to lalosidan ato masamaamaanay sapicakay ato talacowaco:wa a misalama. onini a kalomipatirengan i, o sakarahoday no ’orip no finawlan anini. '''Guangfu misa’odax kaysiyaan (光復糖廠)''' [[Itiraw pitalaan|Itiyaho]] i 1921 i Guangfu(光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko pipaloma’an to Tahe(大和) kaysiyaan(i matiniay Guangfu misa’odax kaysiyaan), adihayen a misa’odax ! Sapipafeli to Ripong safitay (軍隊) i ‘ayawho. Adihay ko folaw i ka Dipongan. i Kalalooan no kafafolwan, malood no laco’ no Amerika(美軍) ko Guangfu misa’odax kaysiyaan. ta tangasa to i matini, mikowanay ko Taytang toni a misa’odax kaysiyaan, tafesiw to masakaliki to mafalic to mihaca ko pising no misa’odax kaysiyaan. i matini i ,tada kanga’ayan no palafangay a misalama, manga’ay a cakayen ko kiyaping i patiyamay, Kaso’ yo ! '''Palakaw-fana’ no to’as no mita o ’Amis''' Pakayni i saka’orip o pala ko pinengnengan no Fata’an, itini i ka’oripan no mita o ’Amis itiya ho, ira ko i palaay, ira ko I hadhaday, ira ko i lawacay no riyar ato taliyokay no fanaw. kaetip no Fata’an a niyaro’, ira ko poeneray pala itira, adihay ko nanom saka, o seloselotan a ’arawen iti:ya ho, matiya o awaayay ko epoc a ma’orip itira. nikaorira adihay ko masamaamaanay a foting, taliyok no loma’ ira ko fanaw. adihayay ko nanom tora pipaloma’an nangra, adihay to ko masamaamaanay a foting itira. saka ira to ko Palakaw haanay a mipalomaay to foting. o palakaw haanay haw i , o paloma’ay to foting, o nicidekay a taneng ato fana’ no to’as no mita o ’Amis to pifoting konini. onini a palakaw haw i, o cecay to pipahapinang to taneng ato fana’ no to’as no mita o Pangcah, sa iraay ko fongoh no niyaro’ay a tamdaw, oya to ko sakacitaneng no ’Amis. == O nikalopisak no Fata’an (人口分佈) == Itiniay i [[Guangfu]](光復) Cen no Hualien(花蓮縣) ko [[Fata’an]] a niyaro’, 1,988 ko sa’osi no parod no loma’, 5,474 ko sa’osi no tamdaw. 54% ko ka’aloman no Yincomin(原住民), polong han i, 2,968 ko tamdaw; o roma sato i, 46% ko ka’aloman no roma a finacadan, polong han i, 2,506 ko tamdaw. O pa-sin-to(百分比) no ka’aloman no tamdaw no kasafinacadan(族群) i, ko Amis(阿美族)50%, Tayal(泰雅族)1%, Truku(太魯閣族)1%, roma(其他)2%. Ira ko picodadan(光復國小、光復國小附幼、光復商工、光復國中、光復高中、花蓮縣原住民部落大學、馬太鞍部落圖書資訊站) i niyaro’. Ira ko imeng(鳳林分局光復分駐所、花蓮消防第二大隊光復分隊) i niyaro’. Ira ko paisingan(光復衛生所) i niyaro’. Ira ko kofa(光復戶政所、光復郵局、光復鄉代會) i niyaro’. == O finacadan no Yincomin (所屬阿美族群) == itiniay i Guangfun-syang (光復鄉 sowal no holam ) no Hualien-siyen(花蓮縣sowal no holam) ko Fata’an a niyaro’, O tatapangan a niyaro’, ira ko Tafalong, o Fata’an, o Kiwit a mililis to tarawadaw no Siwkolang a siniyaro’, na itira i tarawadaw no Kalingko talatimol tangasa i Cilamitay, nawhani maemin paniyaro’ i lawac no Siwkolan a tarawadaw sa mapangangan to Siwkolan a ‘amis. ira ko Fata’an a niyaro’, Tafalong a niyaro’, Sadoa niyaro’, Atomo a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Kalotong a niyaro’, Fahol a niyaro’, Laso‘ay a niyaro’ ato O kakay a niyaro, falo a niyaro’ ko pipolongan. == O pitooran no finawlan (族人信仰) == O pitooran ko finawlan no Fata’an i, ora ma’araway a kiwkay i, ira ko tosa a kinkay i Fata’an , o tingsikiw ato ciwlokiwkay, o ciwlokiwkay a tamdaw ko ka adihay. kalimelaan ko sowal no Kawas, to sakafana’ to ’orip no tamdaw, ato awaay to ko kaka to nikafana’ to codad how i . itini i ira ko pitooran ngara, pakayni sa’opo no kinkay, malosakarikec sto sakavakat no ’orip no Yincomin, mamaan ca ko deamk no sapitolon ko niyaro’. == O tahapinangan (參考文獻) == * [https://web.archive.org/web/20161230105210/http://www.ris.gov.tw/346 內政部戶政司全球資訊網] * [https://web.archive.org/web/20170705043614/http://www.apc.gov.tw/portal/docList.html?CID=812FFAB0BCD92D1A 原住民族委員會全球資訊網統計資料] [[Kasasiwasiw:Farangaw 'Amis]] <references /> ni8kj3uq1dwnd83tudgnre3tqvnobmd 新冠肺炎 0 2268 31996 31993 2022-07-24T12:10:05Z Safulo 35 wikitext text/x-wiki == [[COVID]]-19 == [[Faylo:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_4.0-zh-hant.svg|縮圖|Symptoms of coronavirus disease 2019 4.0-zh-hant]] Cikemi ko Fala’ a Midengaay Adada(嚴重特殊傳染性肺炎; Ikiris a sowal:''Coronavirus disease 2019'';縮寫:[[COVID-19]]),[[新冠肺炎#%20ftn1|[1]]] [[新冠肺炎#%20ftn2|[2]]] o miladesay to pasasela’an a midengaay a adada,ona lifong caay ka tomerep na kairaan tahanini, o saadihayay ko mapatayay a lifong nona to’asan. O sa’ayaway a ciadadaay tonini i,o itiraay i Uhan-Si Fupie- Kowan no Congko i 2019 miheca.[[新冠肺炎#%20ftn3|[3]]] Tahira i 2022 miheca saka 7 folad saka 22 romi’ad ira ko 5 fois ira ko 670 ofad ko madengaay, 638 ofad ko mapatayay,[[新冠肺炎#%20ftn4|[4]]] tahanini matenakay ho kona lifong. Ano ciadada tona lifong i,cifa’edetay, mako’ec, awa ko ‘angil, macahacah, caay to ka pakasanek.[[新冠肺炎#%20ftn5|[5]]] [[新冠肺炎#%20ftn6|[6]]] Na madenga’ tahira i kacipinangan no tiring i,1~14 ko romi’ad, cecay no kalitolo caay ka cipinang.[[新冠肺炎#%20ftn7|[7]]] O ciadaday tonini a tamdaw i,cikemiaay ko fala’(81%), nahaop ko 14% maroraay pasasela’ away ko sanso, nengnengen i lintokin mahapinang ko kaawa no ‘icel no fala’ a pasasela’.oroma i,cecay cecayay to sela’, maseka’ ato masetay to ko lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn8|[8]]] Mangalefay ko pikali’ang to malitengay, oroma a tamdaw ano maadaadah ira to ikor a pikali’ang to tiring, mangalefay ko kasamo’ no lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn9|[9]]] Mikakinkiway ano hatini to parecep i tatireng to pisiwar to wakawak no tamdaw.[[新冠肺炎#%20ftn10|[10]]] [[Faylo:Sneeze.JPG|縮圖|ma'esing(Sneeze)]] O pidenga nona lifong i, nani ngoso’ay a dinget ato nani ngoyosay a sopa’, patina han nano mako’ec, ma’esing, caciyaw ira a ma’efer ko dinget to sopa’ to micomod tayra i coscos no pasasela’an, matenak to i tatirengan.[1] [2] [3] ona miterocay a sopa’ talacowa caay ka ray ko piteroc i falifalian.[4] [5] nikawrira,ano i ingiday a tamdaw mapadengaay to nona sopa’. O roma sa i,mikapa ko tamdaw to ciadadaay a maamaan tangsol sa a mikapa to niyah a pising, ngoyos midengaay ko matiniay tona lifong,[6] [7] itira i pala’edef hananay a laloma oya pawpaw sanay a ma’efer a adada ano pasasela’ kita mihakelong to fali micomod i tatirengan.[8] Ano ciadada to tona lifong i sarakatay a tolo ko romi’ad i kakaay ko pidenga nona lifong, I’ayaw no kacipinangan ato cowa ka cipinang to adada a tamdaw madenga nona lifong,[9] [10] o kafana’an no mikinkiway i, mahaop ko 40%~45% a ciadadaay o cowa ka cipinang to adada a tamdaw.[11] [12] ----[1] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [2] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [3] Q & A on COVID-19: Basic facts. 歐洲疾病預防控制中心. [2020-09-23]. (原始內容存檔於2021-01-23) '''(英語)'''. [4] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [5] Stadnytskyi, Valentyn; Bax, Christina E.; Bax, Adriaan; Anfinrud, Philip. The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020-06-02, '''117''' (22): 11875–11877. ISSN 0027-8424. PMC 7275719 . <nowiki>PMID 32404416</nowiki>. doi:10.1073/pnas.2006874117 '''(英語)'''.<sup>[失效連結]</sup> [6] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [7] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [8] 问答:2019冠状病毒病(COVID-19)是如何传播的?. 世界衛生組織. 2020-07-09 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-10-23) '''(中文(簡體))'''. [9] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [10] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [11] Oran, Daniel P.; Topol, Eric J. Prevalence of Asymptomatic SARS-CoV-2 Infection. Annals of Internal Medicine. 2020-06-03, '''173''' (5): 362–367 [2020-12-30]. ISSN 0003-4819. PMC 7281624 . <nowiki>PMID 32491919</nowiki>. doi:10.7326/M20-3012. (原始內容存檔於2021-01-21). [12] Fauci Calls for Americans to Pull Together to Fight COVID-19. 美國微生物學會(ASM). [2020-12-30]. (原始內容存檔於2021-01-19) '''(英語)'''. == Pacefaday a Tilid(註解) == [[新冠肺炎#%20ftnref1|[1]]] Coronavirus disease named Covid-19. BBC News. 2020-02-11 [2021-01-15]. (原始內容存檔於2020-02-15) '''(英國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref2|[2]]] Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 22 (PDF). 世界衛生組織. 2020-02-11 [2020-02-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-02-26). [[新冠肺炎#%20ftnref3|[3]]] Hui, David S.; I Azhar, Esam; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A. The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. International journal of infectious diseases: IJID: official publication of the International Society for Infectious Diseases. 02 2020, '''91''': 264–266 [2021-01-15]. ISSN 1878-3511. PMC 7128332 . <nowiki>PMID 31953166</nowiki>. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. (原始內容存檔於2021-01-23). [[新冠肺炎#%20ftnref4|[4]]] COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). ArcGIS. Johns Hopkins University. [2022-07-22] '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref5|[5]]] 冠状病毒症状. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-05-13 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-06-17) '''(中文(簡體))'''. [[新冠肺炎#%20ftnref6|[6]]] Hopkins, Claire. Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection. Ear, Nose and Throat surgery body of United Kingdom. [2020-08-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-05-27) '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref7|[7]]] Oran DP, Topol EJ. The Proportion of SARS-CoV-2 Infections That Are Asymptomatic : A Systematic Review. Annals of Internal Medicine. January 2021, '''174''' (5): M20–6976. PMC 7839426 . <nowiki>PMID 33481642</nowiki>. doi:10.7326/M20-6976. [[新冠肺炎#%20ftnref8|[8]]] Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19). 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-09-10 [2020-09-13]. (原始內容存檔於2020-03-02) '''(美國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref9|[9]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [[新冠肺炎#%20ftnref10|[10]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) <references group="https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E5%86%A0%E7%8A%B6%E7%97%85%E6%AF%92%E7%97%85" /> 04vp22iwy289s4kf2suxagwsui26oi9 31997 31996 2022-07-24T12:10:52Z Safulo 35 wikitext text/x-wiki == [[COVID]]-19 == [[Faylo:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_4.0-zh-hant.svg|縮圖|Symptoms of coronavirus disease 2019 4.0-zh-hant]] Cikemi ko Fala’ a Midengaay Adada(嚴重特殊傳染性肺炎; Ikiris a sowal:''Coronavirus disease 2019'';縮寫:[[COVID-19]]),[[新冠肺炎#%20ftn1|[1]]] [[新冠肺炎#%20ftn2|[2]]] o miladesay to pasasela’an a midengaay a adada,ona lifong caay ka tomerep na kairaan tahanini, o saadihayay ko mapatayay a lifong nona to’asan. O sa’ayaway a ciadadaay tonini i,o itiraay i Uhan-Si Fupie- Kowan no Congko i 2019 miheca.[[新冠肺炎#%20ftn3|[3]]] Tahira i 2022 miheca saka 7 folad saka 22 romi’ad ira ko 5 fois ira ko 670 ofad ko madengaay, 638 ofad ko mapatayay,[[新冠肺炎#%20ftn4|[4]]] tahanini matenakay ho kona lifong.[[niyaro']]<ref group="https://zh.wikipedia.org/wiki/2019%E5%86%A0%E7%8A%B6%E7%97%85%E6%AF%92%E7%97%85">[[安倍晋三]]</ref> Ano ciadada tona lifong i,cifa’edetay, mako’ec, awa ko ‘angil, macahacah, caay to ka pakasanek.[[新冠肺炎#%20ftn5|[5]]] [[新冠肺炎#%20ftn6|[6]]] Na madenga’ tahira i kacipinangan no tiring i,1~14 ko romi’ad, cecay no kalitolo caay ka cipinang.[[新冠肺炎#%20ftn7|[7]]] O ciadaday tonini a tamdaw i,cikemiaay ko fala’(81%), nahaop ko 14% maroraay pasasela’ away ko sanso, nengnengen i lintokin mahapinang ko kaawa no ‘icel no fala’ a pasasela’.oroma i,cecay cecayay to sela’, maseka’ ato masetay to ko lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn8|[8]]] Mangalefay ko pikali’ang to malitengay, oroma a tamdaw ano maadaadah ira to ikor a pikali’ang to tiring, mangalefay ko kasamo’ no lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn9|[9]]] Mikakinkiway ano hatini to parecep i tatireng to pisiwar to wakawak no tamdaw.[[新冠肺炎#%20ftn10|[10]]] [[Faylo:Sneeze.JPG|縮圖|ma'esing(Sneeze)]] O pidenga nona lifong i, nani ngoso’ay a dinget ato nani ngoyosay a sopa’, patina han nano mako’ec, ma’esing, caciyaw ira a ma’efer ko dinget to sopa’ to micomod tayra i coscos no pasasela’an, matenak to i tatirengan.[1] [2] [3] ona miterocay a sopa’ talacowa caay ka ray ko piteroc i falifalian.[4] [5] nikawrira,ano i ingiday a tamdaw mapadengaay to nona sopa’. O roma sa i,mikapa ko tamdaw to ciadadaay a maamaan tangsol sa a mikapa to niyah a pising, ngoyos midengaay ko matiniay tona lifong,[6] [7] itira i pala’edef hananay a laloma oya pawpaw sanay a ma’efer a adada ano pasasela’ kita mihakelong to fali micomod i tatirengan.[8] Ano ciadada to tona lifong i sarakatay a tolo ko romi’ad i kakaay ko pidenga nona lifong, I’ayaw no kacipinangan ato cowa ka cipinang to adada a tamdaw madenga nona lifong,[9] [10] o kafana’an no mikinkiway i, mahaop ko 40%~45% a ciadadaay o cowa ka cipinang to adada a tamdaw.[11] [12] ----[1] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [2] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [3] Q & A on COVID-19: Basic facts. 歐洲疾病預防控制中心. [2020-09-23]. (原始內容存檔於2021-01-23) '''(英語)'''. [4] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [5] Stadnytskyi, Valentyn; Bax, Christina E.; Bax, Adriaan; Anfinrud, Philip. The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020-06-02, '''117''' (22): 11875–11877. ISSN 0027-8424. PMC 7275719 . <nowiki>PMID 32404416</nowiki>. doi:10.1073/pnas.2006874117 '''(英語)'''.<sup>[失效連結]</sup> [6] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [7] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [8] 问答:2019冠状病毒病(COVID-19)是如何传播的?. 世界衛生組織. 2020-07-09 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-10-23) '''(中文(簡體))'''. [9] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [10] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [11] Oran, Daniel P.; Topol, Eric J. Prevalence of Asymptomatic SARS-CoV-2 Infection. Annals of Internal Medicine. 2020-06-03, '''173''' (5): 362–367 [2020-12-30]. ISSN 0003-4819. PMC 7281624 . <nowiki>PMID 32491919</nowiki>. doi:10.7326/M20-3012. (原始內容存檔於2021-01-21). [12] Fauci Calls for Americans to Pull Together to Fight COVID-19. 美國微生物學會(ASM). [2020-12-30]. (原始內容存檔於2021-01-19) '''(英語)'''. == Pacefaday a Tilid(註解) == [[新冠肺炎#%20ftnref1|[1]]] Coronavirus disease named Covid-19. BBC News. 2020-02-11 [2021-01-15]. (原始內容存檔於2020-02-15) '''(英國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref2|[2]]] Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 22 (PDF). 世界衛生組織. 2020-02-11 [2020-02-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-02-26). [[新冠肺炎#%20ftnref3|[3]]] Hui, David S.; I Azhar, Esam; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A. The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. International journal of infectious diseases: IJID: official publication of the International Society for Infectious Diseases. 02 2020, '''91''': 264–266 [2021-01-15]. ISSN 1878-3511. PMC 7128332 . <nowiki>PMID 31953166</nowiki>. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. (原始內容存檔於2021-01-23). [[新冠肺炎#%20ftnref4|[4]]] COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). ArcGIS. Johns Hopkins University. [2022-07-22] '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref5|[5]]] 冠状病毒症状. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-05-13 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-06-17) '''(中文(簡體))'''. [[新冠肺炎#%20ftnref6|[6]]] Hopkins, Claire. Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection. Ear, Nose and Throat surgery body of United Kingdom. [2020-08-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-05-27) '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref7|[7]]] Oran DP, Topol EJ. The Proportion of SARS-CoV-2 Infections That Are Asymptomatic : A Systematic Review. Annals of Internal Medicine. January 2021, '''174''' (5): M20–6976. PMC 7839426 . <nowiki>PMID 33481642</nowiki>. doi:10.7326/M20-6976. [[新冠肺炎#%20ftnref8|[8]]] Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19). 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-09-10 [2020-09-13]. (原始內容存檔於2020-03-02) '''(美國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref9|[9]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [[新冠肺炎#%20ftnref10|[10]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) 7h086d2967la7wjhucvxdikcs4uwv3b 32004 31997 2022-07-24T14:33:02Z Safulo 35 wikitext text/x-wiki == [[COVID]]-19 == [[Faylo:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_4.0-zh-hant.svg|縮圖|Symptoms of coronavirus disease 2019 4.0-zh-hant]] Cikemi ko Fala’ a Midengaay Adada(嚴重特殊傳染性肺炎; Ikiris a sowal:''Coronavirus disease 2019'';縮寫:[[COVID-19]]),[[新冠肺炎#%20ftn1|[1]]] [[新冠肺炎#%20ftn2|[2]]] o miladesay to pasasela’an a midengaay a adada,ona lifong caay ka tomerep na kairaan tahanini, o saadihayay ko mapatayay a lifong nona to’asan. O sa’ayaway a ciadadaay tonini i,o itiraay i Uhan-Si Fupie- Kowan no Congko i 2019 miheca.[[新冠肺炎#%20ftn3|[3]]] Tahira i 2022 miheca saka 7 folad saka 22 romi’ad ira ko 5 fois ira ko 670 ofad ko madengaay, 638 ofad ko mapatayay,[[新冠肺炎#%20ftn4|[4]]] tahanini matenakay ho kona lifong. Ano ciadada tona lifong i,cifa’edetay, mako’ec, awa ko ‘angil, macahacah, caay to ka pakasanek.[[新冠肺炎#%20ftn5|[5]]] [[新冠肺炎#%20ftn6|[6]]] Na madenga’ tahira i kacipinangan no tiring i,1~14 ko romi’ad, cecay no kalitolo caay ka cipinang.[[新冠肺炎#%20ftn7|[7]]] O ciadaday tonini a tamdaw i,cikemiaay ko fala’(81%), nahaop ko 14% maroraay pasasela’ away ko sanso, nengnengen i lintokin mahapinang ko kaawa no ‘icel no fala’ a pasasela’.oroma i,cecay cecayay to sela’, maseka’ ato masetay to ko lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn8|[8]]] Mangalefay ko pikali’ang to malitengay, oroma a tamdaw ano maadaadah ira to ikor a pikali’ang to tiring, mangalefay ko kasamo’ no lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn9|[9]]] Mikakinkiway ano hatini to parecep i tatireng to pisiwar to wakawak no tamdaw.[[新冠肺炎#%20ftn10|[10]]] [[Faylo:Sneeze.JPG|縮圖|ma'esing(Sneeze)]] O pidenga nona lifong i, nani ngoso’ay a dinget ato nani ngoyosay a sopa’, patina han nano mako’ec, ma’esing, caciyaw ira a ma’efer ko dinget to sopa’ to micomod tayra i coscos no pasasela’an, matenak to i tatirengan.[11] [12] [13] ona miterocay a sopa’ talacowa caay ka ray ko piteroc i falifalian.[14] [15] nikawrira,ano i ingiday a tamdaw mapadengaay to nona sopa’. O roma sa i,mikapa ko tamdaw to ciadadaay a maamaan tangsol sa a mikapa to niyah a pising, ngoyos midengaay ko matiniay tona lifong,[16] [17] itira i pala’edef hananay a laloma oya pawpaw sanay a ma’efer a adada ano pasasela’ kita mihakelong to fali micomod i tatirengan.[18] Ano ciadada to tona lifong i sarakatay a tolo ko romi’ad i kakaay ko pidenga nona lifong, I’ayaw no kacipinangan ato cowa ka cipinang to adada a tamdaw madenga nona lifong,[19] [20] o kafana’an no mikinkiway i, mahaop ko 40%~45% a ciadadaay o cowa ka cipinang to adada a tamdaw.[21] [22] ---- == Pacefaday a Tilid(註解) == [[新冠肺炎#%20ftnref1|[1]]] Coronavirus disease named Covid-19. BBC News. 2020-02-11 [2021-01-15]. (原始內容存檔於2020-02-15) '''(英國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref2|[2]]] Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 22 (PDF). 世界衛生組織. 2020-02-11 [2020-02-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-02-26). [[新冠肺炎#%20ftnref3|[3]]] Hui, David S.; I Azhar, Esam; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A. The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. International journal of infectious diseases: IJID: official publication of the International Society for Infectious Diseases. 02 2020, '''91''': 264–266 [2021-01-15]. ISSN 1878-3511. PMC 7128332 . <nowiki>PMID 31953166</nowiki>. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. (原始內容存檔於2021-01-23). [[新冠肺炎#%20ftnref4|[4]]] COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). ArcGIS. Johns Hopkins University. [2022-07-22] '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref5|[5]]] 冠状病毒症状. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-05-13 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-06-17) '''(中文(簡體))'''. [[新冠肺炎#%20ftnref6|[6]]] Hopkins, Claire. Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection. Ear, Nose and Throat surgery body of United Kingdom. [2020-08-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-05-27) '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref7|[7]]] Oran DP, Topol EJ. The Proportion of SARS-CoV-2 Infections That Are Asymptomatic : A Systematic Review. Annals of Internal Medicine. January 2021, '''174''' (5): M20–6976. PMC 7839426 . <nowiki>PMID 33481642</nowiki>. doi:10.7326/M20-6976. [[新冠肺炎#%20ftnref8|[8]]] Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19). 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-09-10 [2020-09-13]. (原始內容存檔於2020-03-02) '''(美國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref9|[9]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [[新冠肺炎#%20ftnref10|[10]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [11] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [12] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [13] Q & A on COVID-19: Basic facts. 歐洲疾病預防控制中心. [2020-09-23]. (原始內容存檔於2021-01-23) '''(英語)'''. [14] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [15] Stadnytskyi, Valentyn; Bax, Christina E.; Bax, Adriaan; Anfinrud, Philip. The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020-06-02, '''117''' (22): 11875–11877. ISSN 0027-8424. PMC 7275719 . <nowiki>PMID 32404416</nowiki>. doi:10.1073/pnas.2006874117 '''(英語)'''.<sup>[失效連結]</sup> [16] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [17] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [18] 问答:2019冠状病毒病(COVID-19)是如何传播的?. 世界衛生組織. 2020-07-09 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-10-23) '''(中文(簡體))'''. [19] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [20] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [21] Oran, Daniel P.; Topol, Eric J. Prevalence of Asymptomatic SARS-CoV-2 Infection. Annals of Internal Medicine. 2020-06-03, '''173''' (5): 362–367 [2020-12-30]. ISSN 0003-4819. PMC 7281624 . <nowiki>PMID 32491919</nowiki>. doi:10.7326/M20-3012. (原始內容存檔於2021-01-21). [22] Fauci Calls for Americans to Pull Together to Fight COVID-19. 美國微生物學會(ASM). [2020-12-30]. (原始內容存檔於2021-01-19) '''(英語)'''. a47ottwol8f2ui6ljkuwtfie9dqahsp 32005 32004 2022-07-24T15:23:30Z Safulo 35 wikitext text/x-wiki == COVID-19 == [[Faylo:Symptoms_of_coronavirus_disease_2019_4.0-zh-hant.svg|縮圖|kacipinangan no adada (Symptoms of coronavirus disease 2019 4.0-zh-hant)]] == Nangan no lifong(名稱) == Cikemi ko Fala’ a Midengaay Adada(嚴重特殊傳染性肺炎; Ikiris a sowal:''Coronavirus disease 2019'';縮寫:[[COVID-19]]),[[新冠肺炎#%20ftn1|[1]]] [[新冠肺炎#%20ftn2|[2]]] o miladesay to pasasela’an a midengaay a adada,ona lifong caay ka tomerep na kairaan tahanini, o saadihayay ko mapatayay a lifong nona to’asan. O sa’ayaway a ciadadaay tonini i,o itiraay i Uhan-Si Fupie- Kowan no Congko i 2019 miheca.[[新冠肺炎#%20ftn3|[3]]] Tahira i 2022 miheca saka 7 folad saka 22 romi’ad ira ko 5 fois ira ko 670 ofad ko madengaay, 638 ofad ko mapatayay,[[新冠肺炎#%20ftn4|[4]]] tahanini matenakay ho kona lifong. == kacipinangan no adada(症狀) == Ano ciadada tona lifong i,cifa’edetay, mako’ec, awa ko ‘angil, macahacah, caay to ka pakasanek.[[新冠肺炎#%20ftn5|[5]]] [[新冠肺炎#%20ftn6|[6]]] Na madenga’ tahira i kacipinangan no tiring i,1~14 ko romi’ad, cecay no kalitolo caay ka cipinang.[[新冠肺炎#%20ftn7|[7]]] O ciadaday tonini a tamdaw i,cikemiaay ko fala’(81%), nahaop ko 14% maroraay pasasela’ away ko sanso, nengnengen i lintokin mahapinang ko kaawa no ‘icel no fala’ a pasasela’.oroma i,cecay cecayay to sela’, maseka’ ato masetay to ko lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn8|[8]]] Mangalefay ko pikali’ang to malitengay, oroma a tamdaw ano maadaadah ira to ikor a pikali’ang to tiring, mangalefay ko kasamo’ no lalosidan no tatirengan.[[新冠肺炎#%20ftn9|[9]]] Mikakinkiway ano hatini to parecep i tatireng to pisiwar to wakawak no tamdaw.[[新冠肺炎#%20ftn10|[10]]] [[Faylo:Sneeze.JPG|縮圖|ma'esing(Sneeze)]] == Pidenga' no adada(傳播途徑) == O pidenga nona lifong i, nani ngoso’ay a dinget ato nani ngoyosay a sopa’, patina han nano mako’ec, ma’esing, caciyaw ira a ma’efer ko dinget to sopa’ to micomod tayra i coscos no pasasela’an, matenak to i tatirengan.[11] [12] [13] ona miterocay a sopa’ talacowa caay ka ray ko piteroc i falifalian.[14] [15] nikawrira,ano i ingiday a tamdaw mapadengaay to nona sopa’. O roma sa i,mikapa ko tamdaw to ciadadaay a maamaan tangsol sa a mikapa to niyah a pising, ngoyos midengaay ko matiniay tona lifong,[16] [17] itira i pala’edef hananay a laloma oya pawpaw sanay a ma’efer a adada ano pasasela’ kita mihakelong to fali micomod i tatirengan.[18] == Cowa kacipinang ko kaadada(無症狀感染者) == Ano ciadada to tona lifong i sarakatay a tolo ko romi’ad i kakaay ko pidenga nona lifong, I’ayaw no kacipinangan ato cowa ka cipinang to adada a tamdaw madenga nona lifong,[19] [20] o kafana’an no mikinkiway i, mahaop ko 40%~45% a ciadadaay o cowa ka cipinang to adada a tamdaw.[21] [22] == Sapitaker a demak(預防措施) == [[Faylo:COVID_Vaccine_(50745583447).jpg|縮圖|Sapitaker a sacocok(COVID Vaccine (50745583447))]] O sapitakeraw tona lifong a demak, kainaneng a misawsaw to kamay, aka ka piingid to tamdaw, lofoen ko ciadadaay to a tamdaw, pafalien ko lalomaan, ano mako’ec pitahepo to ngoyos ato ngoso’, aka ka pikapa to pising ano ca ho ka pisawsaw to kamay.[1] [2] itira i kapolongan a kitiraan aka ca ka citamokis, malowanay ko kadenga’ no lifong.[3] [4] Tala’ayaway ho ko sapisang’aw to sapitaker a sapaiyo iro mitini,adihayay to ko mapasadakay a sapitaker a sapaiyo,miocor ko sifo no kalokitakit a papicocok(paciwsiya) to matiniay a sapitaker sapaiyo, malowanay to ko cilifongay a tamdaw. O Sapisanga’ay to Tatirengan a Lekatep (世界衛生組織;''World Health Organization, WHO'') mipatalahekal a milekal i 2020 miheca saka 1 folad saka 30 romi’ad “ o kaletengay a misaikeday a patenak to kacikemi no fala’ a lifong” o sasa’imeren a demak no kapolongan i hekal(''PHEIC'')[5] tona miheca saka 3 folad saka 11 romi’ad mahapinang to ko katenak i hekal.[6] O tapang no Linheko ci Kutolisu(安東尼歐·曼努埃爾·德奧利維拉·古特瑞斯 GCL GCC;Portokar a sowal: ''António Manuel de Oliveira Guterres'') sowal saan: ona lifong nani kaherekan no Sakatosa Lalood no Hekal o sakakaay ko kakaleteng a si’ayawen no tamdaw sanay.[7] == Pacefaday a Tilid(註解) == [[新冠肺炎#%20ftnref1|[1]]] Coronavirus disease named Covid-19. BBC News. 2020-02-11 [2021-01-15]. (原始內容存檔於2020-02-15) '''(英國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref2|[2]]] Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 22 (PDF). 世界衛生組織. 2020-02-11 [2020-02-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-02-26). [[新冠肺炎#%20ftnref3|[3]]] Hui, David S.; I Azhar, Esam; Madani, Tariq A.; Ntoumi, Francine; Kock, Richard; Dar, Osman; Ippolito, Giuseppe; Mchugh, Timothy D.; Memish, Ziad A. The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health - The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. International journal of infectious diseases: IJID: official publication of the International Society for Infectious Diseases. 02 2020, '''91''': 264–266 [2021-01-15]. ISSN 1878-3511. PMC 7128332 . <nowiki>PMID 31953166</nowiki>. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. (原始內容存檔於2021-01-23). [[新冠肺炎#%20ftnref4|[4]]] COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU). ArcGIS. Johns Hopkins University. [2022-07-22] '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref5|[5]]] 冠状病毒症状. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-05-13 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-06-17) '''(中文(簡體))'''. [[新冠肺炎#%20ftnref6|[6]]] Hopkins, Claire. Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection. Ear, Nose and Throat surgery body of United Kingdom. [2020-08-26]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-05-27) '''(英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref7|[7]]] Oran DP, Topol EJ. The Proportion of SARS-CoV-2 Infections That Are Asymptomatic : A Systematic Review. Annals of Internal Medicine. January 2021, '''174''' (5): M20–6976. PMC 7839426 . <nowiki>PMID 33481642</nowiki>. doi:10.7326/M20-6976. [[新冠肺炎#%20ftnref8|[8]]] Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19). 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-09-10 [2020-09-13]. (原始內容存檔於2020-03-02) '''(美國英語)'''. [[新冠肺炎#%20ftnref9|[9]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [[新冠肺炎#%20ftnref10|[10]]] Post-COVID Conditions. 美國疾病控制與預防中心. 2021-04-08 [2021-06-27]. (原始內容存檔於2020-12-03) '''(英語)'''.(中文翻譯 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)) [11] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [12] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [13] Q & A on COVID-19: Basic facts. 歐洲疾病預防控制中心. [2020-09-23]. (原始內容存檔於2021-01-23) '''(英語)'''. [14] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [15] Stadnytskyi, Valentyn; Bax, Christina E.; Bax, Adriaan; Anfinrud, Philip. The airborne lifetime of small speech droplets and their potential importance in SARS-CoV-2 transmission. Proceedings of the National Academy of Sciences. 2020-06-02, '''117''' (22): 11875–11877. ISSN 0027-8424. PMC 7275719 . <nowiki>PMID 32404416</nowiki>. doi:10.1073/pnas.2006874117 '''(英語)'''.<sup>[失效連結]</sup> [16] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [17] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [18] 问答:2019冠状病毒病(COVID-19)是如何传播的?. 世界衛生組織. 2020-07-09 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-10-23) '''(中文(簡體))'''. [19] 2019冠状病毒病(COVID-19)专题问答. 世界衛生組織. 2020-04-17 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-05-14) '''(中文(簡體))'''. [20] COVID-19如何传播. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-06-16 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23). [21] Oran, Daniel P.; Topol, Eric J. Prevalence of Asymptomatic SARS-CoV-2 Infection. Annals of Internal Medicine. 2020-06-03, '''173''' (5): 362–367 [2020-12-30]. ISSN 0003-4819. PMC 7281624 . <nowiki>PMID 32491919</nowiki>. doi:10.7326/M20-3012. (原始內容存檔於2021-01-21). [22] Fauci Calls for Americans to Pull Together to Fight COVID-19. 美國微生物學會(ASM). [2020-12-30]. (原始內容存檔於2021-01-19) '''(英語)'''. [23] Nussbaumer-Streit, Barbara; Mayr, Verena; Dobrescu, Andreea Iulia; Chapman, Andrea; Persad, Emma; Klerings, Irma; Wagner, Gernot; Siebert, Uwe; Christof, Claudia. Quarantine alone or in combination with other public health measures to control COVID-19: a rapid review. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 04 08, 2020, '''4''': CD013574 [2021-01-15]. ISSN 1469-493X. PMC 7141753 . <nowiki>PMID 32267544</nowiki>. doi:10.1002/14651858.CD013574. (原始內容存檔於2021-01-21). [24] Guidance on social distancing for everyone in the UK. GOV.UK. [2020-03-25]. (原始內容存檔於2020-03-24). [25] 佩戴口罩的注意事项. 美國疾病控制與預防中心(CDC). 2020-08-07 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-01-23) '''(中文(簡體))''' [26] Feng, Shuo; Shen, Chen; Xia, Nan; Song, Wei; Fan, Mengzhen; Cowling, Benjamin J. Rational use of face masks in the COVID-19 pandemic. The Lancet. Respiratory Medicine. 05 2020, '''8''' (5): 434–436 [2021-01-15]. ISSN 2213-2619. PMC 7118603 . <nowiki>PMID 32203710</nowiki>. doi:10.1016/S2213-2600(20)30134-X. (原始內容存檔於2021-01-23). [27] 关于2019新型冠状病毒疫情的《国际卫生条例(2005)》突发事件委员会第二次会议的声明. 世界衛生組織. [2020-08-26]. (原始內容存檔於2021-03-30). [28] 世卫组织总干事2020年3月11日在2019冠状病毒病(COVID-19)疫情媒体通报会上的讲话. 世界衛生組織. 2020-03-11 [2020-08-26]. (原始內容存檔於2020-03-12) '''(中文(簡體))'''. 因此我們評估認為COVID-19已具有大流行特徵。 [29] 古特雷斯:全球面對二戰以來最嚴峻危機 世衛:新冠疫情在亞太地區“遠未結束”. 法國國際廣播電台. 2020-03-31 [2020-04-03]. (原始內容存檔於2020-04-04) '''(中文(繁體))''' q6o3yhtcoj42w40n67xoeu7dfsloiji