অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া aswiki https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter মাধ্যম বিশেষ বাৰ্তা সদস্য সদস্য বাৰ্তা ৱিকিপিডিয়া ৱিকিপিডিয়া বাৰ্তা চিত্ৰ চিত্ৰ বাৰ্তা মিডিয়াৱিকি মিডিয়াৱিকি আলোচনা সাঁচ সাঁচ বাৰ্তা সহায় সহায় বাৰ্তা শ্ৰেণী শ্ৰেণী বাৰ্তা ৱিকিচ'ৰা ৱিকিচ'ৰা আলোচনা TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 4302 329992 325530 2022-08-07T04:27:54Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* বৃত্তি আৰু সমাজ সেৱা */ wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | bgcolour = lightgray | name = কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ | image = krishna-kanta-handique.jpg | birth_date = জুলাই ২০, ১৮৯৮ | birth_place = যোৰহাট, অসম | death_date = জুন ৭, ১৯৮২ | occupation = অধ্যাপক, উপাচাৰ্য | nationality = ভাৰতীয় }} '''কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ''' ({{lang-en|Krishna Kanta Handique}}; ১৮৯৮-১৯৮২) [[অসম]]ৰ এজন লেখক, সংস্কৃত ভাষা পণ্ডিত আৰু শিক্ষাবিদ আছিল। [[সংস্কৃত]] আৰু ভাষাতত্ত্বৰ ক্ষেত্ৰত তেখেতে বিৰল পাণ্ডিত্যৰ পৰিচয় দিছিল। শ্ৰীহৰ্ষৰ 'নৈষধ চৰিত', সোমদেৱৰ 'যশস্তিলক' আদি গ্ৰন্থৰ অনুবাদৰ জৰিয়তে তেখেতে ৰাষ্ট্ৰীয়-আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্তৰত চিনাকি লাভ কৰে। ন বছৰ ধৰি [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ উপাচাৰ্যৰ ভূমিকা পালন কৰা সন্দিকৈ মাত্ৰ ৩৯ বছৰ বয়সত ১৯৩৭ চনৰ [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ গুৱাহাটী অধিবেশনৰ সভাপতিও নিৰ্বাচিত হৈছিল। ==জন্ম== কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ জন্ম ২০ জুলাই, ১৮৯৮ চনত [[অসম]]ৰ [[যোৰহাট জিলা]]ৰ সাতঘৰীয়া আহোম পৰিয়ালত হৈছিল। তেখেতৰ পিতৃ চাহ খেতিয়ক ৰায় বাহাদুৰ ৰাধাকান্ত সন্দিকৈ আৰু মাতৃ নাৰায়ণী সন্দিকৈ। অসমৰ কেইবাটাও ৰাজহুৱা অনুষ্ঠানৰ উন্নতিকল্পে মুক্তহস্তে দান-বৰঙনি আগবঢ়োৱা হেতুকে জনসাধাৰণে কৃতজ্ঞতাৰ চিনস্বৰূপে ৰাধাকান্ত সন্দিকৈ ডাঙৰীয়াক "দানবীৰ" উপাধিৰে বিভূষিত কৰিছিল। দানবীৰ ৰাধাকান্ত সন্দিকৈৰ চাৰিজন পুতেকৰ ভিতৰত কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ আছিল আটাইতকৈ ডাঙৰ।<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref><ref>জিলিকালে লুইতৰে পাৰ, এম. আব্দুল মজিদ খান, পৃ:নং; ১১, প্ৰকাশক: প্ৰদ্যুত হাজৰিকা, বনলতা, ২০০২</ref> তেওঁৰ মাক নাৰায়ণী আইদেউ অসমৰ আন এগৰাকী পণ্ডিত লোক পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ ভগ্নী আছিল৷<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref> ==শিক্ষা== কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈয়ে প্ৰাথমিক শিক্ষা নিজা গৃহতে গ্ৰহণ কৰিছিল। তাৰ পিছত দেউতাকে যোৰহাটৰ চৰকাৰী হাইস্কুলত নাম লগাই দিয়ে। ইংৰাজী ১৯১৩ চনত পোন্ধৰ বছৰ বয়সত কৃষ্ণকান্তই যোৰহাট চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ হয়। সন্দিকৈয়ে [[কটন মহাবিদ্যালয়]]ৰ ১৯১৫ চনত আই এ পৰীক্ষাতো সুখ্যাতিৰে প্ৰথম বিভাগত উত্তীৰ্ণ হৈ [[কলিকতা]] বিশ্ববিদ্যালয়ত উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে নাম ভৰ্তি কৰে। [[কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ পৰা ১৯১৭ চনত তেওঁ সংস্কৃতত প্ৰথম শ্ৰেণীৰ অনাৰ্চসহ বি এ পাছ কৰে আৰু “প্ৰসন্ন কুমাৰ সৰ্বাধিকাৰী স্বৰ্ণ পদক’’ লাভ কৰে৷ তেতিয়া তেওঁৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ১৯ বছৰ৷<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref> ১৯১৯ চনত সংস্কৃতৰ 'বেদ শাখা'ত প্ৰথম শ্ৰেণীৰ প্ৰথম স্থান অধিকাৰ কৰি স্নাতকোত্তৰ সন্মান লাভ কৰে।<ref name="কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ">{{cite book | title=পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ পৰা ৰংবং তেৰাঙলৈ | publisher=অনন্ত হাজৰিকা, বনলতা প্ৰকাশন| author=ত্ৰিদিপ গোস্বামী | pages=৬০, ৬১}}</ref> উল্লেখযোগ্য যে, স্নাতকোত্তৰ শ্ৰেণী ’বেদ শাখা’ত তেঁৱেই সেইবৰ্ষৰ একমাত্ৰ শিক্ষাৰ্থী আছিল আৰু তেওঁৰ গুৰু আছিল, মহামহোপাধ্যায় সীতাৰাম শাস্ত্ৰী৷<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref> তদুপৰি সন্দিকৈয়ে ১৯২০ চনত অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা আধুনিক বুৰঞ্জীত স্নাতকোত্তৰ সন্মান লাভ কৰাৰ উপৰিও [[পেৰিছ]] আৰু [[বাৰ্লিন]] বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধীনত [[জাৰ্মান ভাষা|জাৰ্মান]], [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]], [[ৰুছ ভাষা|ৰুছ]] , [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]], [[লেটিন ভাষা|লেটিন]], [[ইটালিয়ান ভাষা|ইটালিয়ান]], [[স্পেনিছ ভাষা|স্পেনিছ]] আদি কেইবাটাও ভাষা শিকি আয়ত্ত কৰিবলৈ সমৰ্থ হৈছিল।<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref> তেওঁ মুঠ ১৩টা ভাষা আয়ত্ত কৰিছিল, তাৰে ৮টা ইউৰোপীয়ান ভাষা আৰু ৫টা ভাৰতীয় ভাষা।<ref name="কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ"/> ১৯২৩ চনৰপৰা ১৯২৭ চনলৈকে তেখেতে ইউৰোপৰ নানা ভাষা-সাহিত্য অধ্যয়ন কৰে। ==ব্যক্তিগত জীৱন== ১৯২৭ চনত বিদেশৰ পৰা তেওঁ অধ্যয়নৰ বাবে নিজা ধনেৰে ক্ৰয় কৰা বিপুল সংখ্যক কিতাপেৰে সৈতে স্বদেশলৈ উভতি আহে৷ স্বদেশলৈ আহি তেওঁ নগাঁৱৰ ইউ এন বুঢ়াগোহাঞিৰ জ্যেষ্ঠ কন্যা হেমলতা আইদেউক বিয়া কৰায়৷ তেওঁলোকৰ এটি ল’ৰা আৰু দুজনী ছোৱালী আছিল৷<ref>http://kkhsou.in/web_new/handiqui.php</ref> ব্যক্তিগত জীৱনত তেওঁ সদায় সময়ানুৱৰ্তী আছিল৷ সময়ক তেওঁ অমূল্য ধন হিচাপে জুখি জুখি খৰচ কৰিছিল৷ কেতিয়াবা সময় অবাবতে যাব পাৰে বুলি তেখেতে নিজৰ ঘড়ীটোৰ কাঁটা দুঘণ্টা আগবঢ়াই ৰাখিছিল৷ অতি সাধাৰণ অনাড়ম্বৰ জীৱন কটোৱা সন্দিকৈয়ে সামৰ্থ্য থকা স্বত্বেও তেওঁ নিজৰ সন্তানক আন বিখ্যাত শিক্ষানুষ্ঠানলৈ নপঠিয়াই নিজে শিক্ষকতা কৰা জগন্নাথ বৰুৱা কলেজতে পঢ়ুৱাইছিল৷<ref>জিলিকালে লুইতৰে পাৰ, এম. আব্দুল মজিদ খান, পৃ:নং; ১১, প্ৰকাশক: প্ৰদ্যুত হাজৰিকা, বনলতা, ২০০২</ref> ==বৃত্তি আৰু সমাজ সেৱা== কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈয়ে নিজে [[জগন্নাথ বৰুৱা মহাবিদ্যালয়]] স্থাপন কৰি ১৯৩০ চনত সেই মহাবিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক অধ্যক্ষ ৰূপে দায়িত্ব ভাৰ গ্ৰহণ কৰি কৰ্ম জীৱনৰ পাতনি মেলে। ১৯৩০ ৰ পৰা ১৯৪৮ চনলৈ তেখেতে অবৈতনিক ভাবে নিয়োজিত হৈ আছিল। "হেমলতা সন্দিকৈ মেমৰিয়েল ইনষ্টিটিউট" সেই সময়তেই প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। সম্পূৰ্ণ ১৮ বছৰ অধ্যক্ষৰ পদত কাৰ্যনিবাহ কৰাৰ পাছত সন্দিকৈয়ে গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰথম গৰাকী উপাচাৰ্য হিচাপে ১৯৪৮ চনত নিযুক্তি লাভ কৰে। তেখেত [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ ৯ বছৰৰ বাবে (১৯৪৮-৫৭) উপাচাৰ্যৰ আসনত আছিল। ১৯৩৭ চনত মাত্ৰ ৩৯ বছৰ বয়সত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ গুৱাহাটী অধিবেশনত সন্দিকৈয়ে সভাপতিত্ব কৰিছিল। তেখেত ১৯৫১ চনত লক্ষ্ণৌত অনুষ্ঠিত নিখিল ভাৰত প্ৰাচ্য সন্মিলনৰ প্ৰাচীন সংস্কৃত শাখাৰ সভাপতি আছিল। ১৯৯২ চনত [[মাদ্ৰাজ]]ত অনুষ্ঠিত উপাচাৰ্য সন্মিলন আৰু [[ৱাল্টাৰ]]ত অনুষ্ঠিত বিশ্ববিদ্যালয় সন্মিলনৰো সভাপতি হৈছিল। তেখেতে ১৯৬৭ চনত নিজৰ ব্যক্তিগত পুথিভঁৰালটো গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যলয়ক দান দিয়ে য’ত ১০ হেজাৰ অমূ্ল্য গ্ৰন্থ আছিল।<ref name="কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ">{{cite book | title=পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ পৰা ৰংবং তেৰাঙলৈ | publisher=অনন্ত হাজৰিকা, বনলতা প্ৰকাশন| author=ত্ৰিদিপ গোস্বামী | pages=৬০, ৬১}}</ref> আন্তৰ্জাতিক খ্যাতিসম্পন্ন পণ্ডিত কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈয়ে জ্ঞান আৰু শিক্ষা বিস্তাৰৰ বাবে অহৰহ চেষ্টা চলাইছিল। তেখেতে জগন্নাথ বৰুৱা কলেজৰ বিজ্ঞান শাখাৰ বাবে নগদ ধনৰ টোপোলা আগবঢ়াইছিল, '[[চন্দ্ৰকান্ত অভিধান]]'ৰ ২য় সংস্কৰণ প্ৰকাশ কৰাৰ যাৱতীয় খৰচ নিজে বহন কৰিছিল আৰু নিজৰ সহ-ধৰ্মিনী হেমলতা সন্দিকৈৰ স্মৃতি ৰক্ষাৰ্থে আঢ়ৈ লাখ টকা খৰচ কৰি ''হেমলতা সন্দিকৈ মেম'ৰিয়েল ইন্‌ষ্টিটিউট'' স্থাপন কৰিছিল।<ref name="জিলিকালে লুইতৰ পাৰ">{{cite book | author= এম. আব্দুল মজিদ খান | title = জিলিকালে লুইতৰ পাৰ | publisher = বনলতা প্ৰকাশন, নতুন বজাৰ, ডিব্ৰুগড়-১ |pages=১১–১৮| isbn = নাই }}</ref> ১৯৪০ চনত অসম ছাত্ৰ সন্মিলনে প্ৰকাশ কৰা নিজৰ মুখপত্ৰ ''মিলন''ৰ বাবে কাগজৰ সম্পূৰ্ণ দাম সন্দিকৈয়ে স্বেচ্ছাই দিবলৈ গাত লৈছিল। সাহিত্যচাৰ্য্য [[অতুলচন্দ্ৰ হাজৰিকা]]ৰ 'গগণাৰ সুৰ' আৰু 'স্মৃতিৰ পাপৰি' নামৰ দুখন কিতাপ প্ৰকাশৰ বাবে নগদ এহেজাৰ টকা আৰু তেওঁৰ জীৱনী লেখক [[আব্দুছ ছাত্তাৰ]]ৰ 'প্ৰসংগ কোষ'ৰ তৃতীয় সংস্কৰণৰ প্ৰকাশৰ বাবেও নগদ এহেজাৰ টকা তেওঁ দান হিচাপে আগবঢ়াইছিল। অসম সাহিত্য সভাৰ কেন্দ্ৰীয় কাৰ্যালয় (যোৰহাটত থকা চন্দ্ৰকান্ত সন্দিকৈ ভৱন) সন্দিকৈ পৰিয়ালৰে দান। চন্দ্ৰকান্ত ভৱনৰ সকলো ধৰণৰ মেৰামতিৰ দায়িত্ব কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈয়ে নিজেই বহন কৰিছিল। ==বঁটা আৰু সন্মান== [[File:Krishna Kanta Handique 1983 stamp of India.jpg|thumb|upright|কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ নামৰ ভাৰত চৰকাৰে ১৯৮৩ চনত প্ৰবৰ্তন কৰা এটি [[ডাক টিকট]]]] ইংৰাজী ১৯৩৭ চনত ডিচেম্বৰ মাহত গুৱাহাটীত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ সপ্তদশ অধিবেশন অনুষ্ঠিত হয়। এই অধিবেশনত সভাপতিত্ব কৰিবলৈ কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈক নিৰ্বাচিত কৰা হয়।<ref>[http://www.asamsahityasabha.com/index.php?option=com_content&view=article&id=46&Itemid=56 ১৯১৭ চনৰ পৰা অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতিসকলৰ তালিকা] [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ ৱেবছাইট, আহৰণ: ১৮ নৱেম্বৰ, ২০১২। </ref> গুৱাহাটীত অনুষ্ঠিত হোৱা অসম সাহিত্য সভাৰ এই অধিৱেশনত অসমীয়া জাতিক উদ্দেশ্যি তেওঁ কৈছিল, “ব্যক্তিগত প্ৰতিভা আৰু ক্ষমতাৰ বাহিৰেও পাৰিপাৰ্শ্বিক অৱস্থাৰ ওপৰত সাহিত্যৰ বিকাশ অনেক পৰিমানে নিৰ্ভৰ কৰে৷ জীৱনৰ বিচিত্ৰ অভিজ্ঞতাৰ লগত সাহিত্যৰ অতি ঘনিষ্ঠ সম্বন্ধ৷ অভিজ্ঞতাৰ গাম্ভীৰ্য আৰু বৈচিত্ৰ্য নহ’লে সাহিত্যৰ সৃষ্টি হ’ব নোৱাৰে৷ বাস্তৱতে সাহিত্য এটা বিৰাট অভিজ্ঞতা৷ ব্যক্তিগত আৰু সামাজিক সকলো প্ৰকাৰৰ অভিজ্ঞতাৰ প্ৰকাশৰ থল হৈছে সাহিত্য’’৷<ref>কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ, বৰেণ্য অসমীয়া, পৰেশ বৈশ্য, পৃ:নং; ৬৫, চন্দ্ৰ প্ৰকাশ, ২০১৪</ref> ইংৰাজী ১৯৪৯ চনত মাদ্ৰাছত উপাচাৰ্য সন্মিলন আৰু ওৱালটায়াৰত আন্তঃবিশ্ববিদ্যালয় সমিতিৰ বছৰেকীয়া অধিবেশন অনুষ্ঠিত হয়। সন্দিকৈয়ে এই দুয়োখন অধিবেশনৰ সভাপতিৰ আসন অলংকৃত কৰে। ইংৰাজী ১৯২১ চনত [[অসম ছাত্ৰ সন্মিলন]]ৰ অধিবেশনতো সন্দিকৈদেৱে সভাপতিত্ব কৰিছিল। সন্দিকৈক [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] ১৯৫৫ চনত [[পদ্মশ্ৰী]] আৰু ১৯৬৭ চনত [[পদ্মভূষণ]] সন্মানেৰে বিভূষিত কৰে। [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]] আৰু [[ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়|ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ে]] তেখেতক ডি লিট সন্মান যাচিছিল<ref name="জিলিকালে লুইতৰ পাৰ"/>। ১৯৭৮ চনত [[অসম সাহিত্য সভা]]ই সদস্য মহীয়ান সন্মানেৰে বিভূষিত কৰা সন্দিকৈক তেখেতৰ ৰচনাসম্ভাৰ (১৯৮৪)ৰ বাবে মৰণোত্তৰভাৱে ১৯৮৫ চনত [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]]<ref>{{cite web | url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/showSearchAwardsResult.jsp?year=&author=&awards=AA&language=ASSAMESE| title=সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী অসমীয়াসকলৰ তথ্য |publisher=সাহিত্য অকাডেমি | accessdate=নৱেম্বৰ ১৬, ২০১২}}</ref> লাভ কৰিছিল।<ref name="কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ">{{cite book | title=পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ পৰা ৰংবং তেৰাঙলৈ | publisher=অনন্ত হাজৰিকা, বনলতা প্ৰকাশন| author=ত্ৰিদিপ গোস্বামী | pages=৬০, ৬১}}</ref> [[অসম সাহিত্য সভা]]ই তেখেতক 'সদস্য মহীয়ান' ৰূপে অভিহিত কৰিছে আৰু অসমৰ গুৱাহাটী তথা [[ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়|ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ে]] তেখেতক সন্মানীয় [[ডি-লিট]] উপাধিৰে বিভূষিত কৰিছে<ref name="জিলিকালে লুইতৰ পাৰ"/>। ==সাহিত্য কৰ্ম== ;গ্ৰন্থ সংকলন<ref name="জিলিকালে লুইতৰ পাৰ"/> # শ্ৰীহৰ্ষৰ 'নৈষধ চৰিত'ৰ ইংৰাজী অনুবাদ 'Noishadh-Charit'(১৯৩৪) # যশস্তিলক এণ্ড ইণ্ডিয়ান কালচাৰ (১৯৪৯) # সেতু বন্ধ (১৯৭৬) # কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ ৰচনা সম্ভাৰ ;প্ৰবন্ধ সংকলন<ref name="জিলিকালে লুইতৰ পাৰ"/> {{div col}} #প্ৰাচীন বেবিলনৰ বেদ, #ভাৰতীয় চিন্তা, #সাংখ্য দৰ্শন, #গ্ৰীক ভাষা, #গ্ৰীক নাটকৰ গান, #অনুবাদৰ কথা, #ৰুছ অভিনয়, #সৰস্বতীৰ বৰ #মোগল ৰাজকণ্যাৰ কবিত্ব প্ৰতিভা #ইউৰোপৰ ভাষা আৰু সাহিত্য, #জাপানীৰ বীৰ নোগী #স্পেনীয় সাহিত্যত ৰোমিঅ জুলিয়েট, #জাৰ্মান সাহিত্যৰ সপোন নাটক #আত্মবিচাৰ #অমৰ প্ৰকাশ, #জাৰ্মানীৰ জ্ঞান সাধনা #সাগৰৰ মাজৰ দুৰ্গ #প্ৰাচীন মিচৰৰ উপাখ্যান #চক্ৰেটিছৰ মতে কবিৰ প্ৰকৃতি {{div col end}} ==মৃত্যু== ১৯৮২ চনৰ ৭ জুন তাৰিখে ১০:১০ বজাত ; ৮৪ বছৰ বয়সত [[ডিব্ৰুগড়]]ৰ জি. এম. চিকিৎসালয়ত কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ মৃত্যু হয়[[ডিব্ৰুগড়|।]] <ref name="কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ">{{cite book | title=পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱাৰ পৰা ৰংবং তেৰাঙলৈ | publisher=অনন্ত হাজৰিকা, বনলতা প্ৰকাশন| author=ত্ৰিদিপ গোস্বামী | pages=৬০, ৬১}}</ref> পাৰ্থিৱ খ্যাতি তেওঁ নিবিচাৰিছিল৷ সেয়ে, সন্দিকৈৰ জীৱনকালতে আব্দুল চাত্তাৰে লিখা “কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ’’ নামৰ তেখেতৰ জীৱনীখনত ’পণ্ডিতপ্ৰৱৰ’ বিশেষণটো যোগ কৰিবলৈ নিদিলে৷ সন্দিকৈৰ জীৱনত প্ৰভাৱিত কৰা এটি বাক্য হ’ল, ইবচেনৰ নাটকৰ “Innocence is the source of all joy and happiness’’৷<ref>জীৱন আৰু সাহিত্য, বিপুল চন্দ্ৰ ভট্টাচাৰ্য্য, পৃ:নং;৩৭, কামধেনু প্ৰকাশন, ২০২১</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{পদ্ম বঁটা বিজয়ী অসমৰ ব্যক্তি}} {{অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰা সাহিত্যিকসকল}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া শিক্ষাবিদ]] [[শ্ৰেণী:অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতি]] [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা বিজয়ী]] j3gn4ce70ecggksfldom0gw5yakh0go 0 5083 329993 323734 2022-08-07T05:27:04Z Priyankush Deka 13491 /* স্বাধীনতা সংগ্ৰামলৈ অৱদান */ wikitext text/x-wiki {{Assam stub}} {{Infobox person |name = কনকলতা বৰুৱা |native = কনকলতা বৰুৱা |birth_date = {{Birth date|1924|12|22|df=yes}} |birth_place = বৰঙাবাৰী, [[গহপুৰ]], [[দৰং জিলা]] (বৰ্তমান [[শোণিতপুৰ জিলা]]) |death_date = {{Death date|1942|9|20|df=yes}} |death_place = গহপুৰ থানাৰ প্ৰাঙ্গন, [[গহপুৰ]] |image = কনকলতাৰ প্ৰতি%E0%A6%AE%E0%A7%81ৰ্তি.JPG |caption = কনকলতাৰ প্ৰস্তৰ মূৰ্তি, বৰঙাবাৰী |image_size = 240 |movement = [[ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলন]] |known for = প্ৰথম মহিলা শ্বহীদ |organization = |ethnicity = [[অসমীয়া]] }} '''কনকলতা বৰুৱা''' আছিল এগৰাকী [[ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলন|ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামী]]। ১৯৪২ চনৰ [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ সময়ত ব্ৰিটিছৰ গুলিত তেওঁ ছহিদ হয়।<ref>{{cite book|last=Pathak|first=Guptajit|title=Assamese Women in Indian Independence Movement: With a Special Emphasis on Kanaklata Barua|year=2008|publisher=Mittal Publications|location=New Delhi|pages=52|url=https://books.google.com/books?id=6igd9NaJFlUC&q=Kanaklata+Barua&pg=PA52|isbn=9788183242332}}</ref> তেওঁ অসমৰ প্ৰথম মহিলা শ্বহীদ। ==জন্ম== [[গহপুৰ]]ৰ ওচৰৰ বৰঙাবাৰী গাঁৱত জন্ম। পিতৃ কৃষ্ণকান্ত বৰুৱা আছিল এজন খেতিয়ক। কনকলতা সৰু থাকোঁতেই তেখেত ঢুকায়।<ref name=snb>শিৱনাথ বৰ্মন, ''অসমীয়া জীৱনী অভিধান'', ছ'ফিয়া প্ৰেছ এণ্ড পাব্লিচাৰ্ছ প্ৰা:লি:, ১৯৯২, পৃষ্ঠা-৪০</ref> ==স্বাধীনতা সংগ্ৰামলৈ অৱদান== [[File:Kanaklata Udyan, Tezpur.jpg|thumb|[[তেজপুৰ]]ত অৱস্থিত কনকলতা উদ্যানত থকা বৰ্ণনাত্মক ভাস্কৰ্য]] কনকলতা ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ এগৰাকী আগৰণুৱা স্বেচ্ছাসেৱিকা আছিল। [[জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা]]ৰ নেতৃত্বত '[[মৃত্যু বাহিনী]]'ত<ref name=snb></ref> যোগ দি ১৯৪২ চনৰ ২০ চেপ্টেম্বৰ তাৰিখে [[ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ]]ৰ [[অসম]] শাখাই প্ৰত্যেক থানাত (গহপুৰ,বিহালি,চতিয়া আৰু ঢেকীয়াজুলি) উত্তোলিত হৈ থকা ব্ৰিটিছৰ পতাকা নমাই তাৰ ঠাইত [[ভাৰতৰ জাতীয় পতাকা]] উত্তোলন কৰাৰ আঁচনি গ্ৰহণ কৰিছিল। তাৰ বাবে মৃত্যু বাহিনী তৈয়াৰ কৰা হৈছিল। গহপুৰত গোলোকচন্দ্ৰ পূজাৰী আৰু জোনাৰাম ভূঞাৰ নেতৃত্বত প্ৰতিবাদী কাৰ্যসূচী চলী থাকোঁ‌তেই [[গহপুৰ]]ৰ পশ্চিম ফালৰ পৰা থানা অভিমুখে অহা মৃত্যু বাহিনীৰ সন্মুখত থকা মূল স্বেচ্ছাসেৱিকা গৰাকী আছিল কনকলতা বৰুৱা। থানাৰ দ্বাৰৰ সন্মুখত ৰৈ থানালৈ সোমাবলৈ চেষ্টা কৰাৰ সময়ত অন্যান্য স্বাধীনতা সংগ্ৰামীৰ লগতে পুলিচৰ লগত কনকলতাৰো টনা-আজোৰা লাগে। এনে সময়তে কনকলতাই নিজৰ দাবী সাব্যস্ত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি থাকোঁতেই চিপাহী বগাই কছাৰীয়ে কনকলতাৰ বুকুলৈ লক্ষ্য কৰি গুলি এৰে। ফলত কনকলতা মাটিত বাগৰি পৰি থানাৰ সম্মুখতে শ্বহীদ হয়।<ref>শ্ৰী সৰ্বানন্দ বৰা, ''ইতিহাসে গৰকা ছয়দুৱাৰ'', পৃষ্ঠা-১২৮</ref> উল্লেখ্য যে, কনকলতা বাগৰি পৰাৰ পিছতে মুকুন্দ কাকতিয়ে ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ পতাকাখন তুলি ল'বলৈ চেষ্টা কৰোঁতে পুলিচৰ গুলীত তেওঁ একে স্থানতে শ্বহীদ হয়। কনকলতা বৰুৱা আৰু মুকুন্দ কাকতি শ্বহীদ হোৱা স্থানতে বৰ্তমানৰ গহপুৰ নগৰৰ মাজমজিয়াত গহপুৰ আৰক্ষী থানাৰ সম্মুখৰ বৰপুখুৰীৰ পাৰত তেওঁলোকৰ স্মৃতিত ব্ৰঞ্জেৰে নিৰ্মিত পূৰ্ণাবয়ব মূৰ্তি যুগল প্ৰতিষ্ঠিত হৈ আছে। অসমীয়া আৰু ভাৰতীয় নাৰী সকলে পৰবৰ্তী সময়ত এই মহান বলীদানক অনুপ্ৰেৰণা হিচাপে লৈ ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনত যোগদান কৰে। [[File:Bronze statues of Swahid Kanaklata and Mukunda Kakati in front of Gohpur police station where they were shot dead.jpg|thumb|[[গহপুৰ]] থানাৰ সম্মুখত প্ৰতিস্থিত শ্বহীদ কনকলতা বৰুৱা আৰু মুকুন্দ কাকতিৰ ব্ৰঞ্জেৰে নিৰ্মিত যুগল ভাস্কৰ্য]] ==মৃত্যু== ১৯৪২ চনৰ ২০ চেপ্তেম্বৰত পুলিচৰ গুলীত তেওঁৰ মৃত্যু হয়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist}} {{ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলন|state=collapsed}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী]] dibb5g37jvqamjimjo7t32hy33158wz 10 22270 329973 285040 2022-08-06T16:26:19Z দিব্য দত্ত 9244 wikitext text/x-wiki <!--{{Copypaste}} begin-->{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{<includeonly>subst:</includeonly>NAMESPACE}}|<includeonly>[[Category:Pages with incorrectly substituted templates|{{PAGENAME}}]]</includeonly>|}}{{ambox | type = speedy | image = [[file:Copyright-problem paste.svg|50x40px]] | text = এই {{{1|প্ৰবন্ধ বা অংশটো}}} ''' সম্ভৱত {{#if:{{{url|}}}|{{{url}}} {{#ifeq: {{str left|{{{url|{{{2|}}}}}}|7}}|http://|({{Dupdet|{{NAMESPACE}}:{{PAGENAMEE}}|{{{url|{{{2|}}}}}}|minwords=3}})}}|কোনো কিতাপ নাইবা ৱেবছাইটৰ পৰা}} [[:en:WP:COPYPASTE|প্ৰতিলিপি]] কৰা হৈছে, যিটোৱে [[ৱিকিপিডিয়া:কপিৰাইট|ৱিকিপিডিয়া কপিৰাইট নীতি]]''' উলংঙ্ঘা কৰা সূচাইছে। অনুগ্ৰহ কৰি [[:en:Wikipedia:Cv101|এইটো পৰিষ্কাৰ]] অথবা প্ৰবন্ধটোৰ প্ৰতিলিপি কৰা তথ্য সম্পাদনা কৰি অ-মুক্ত কপিৰাইটযুক্ত সমলসমূহ আঁতৰ অথবা বিলোপ জাননী প্ৰদান কৰি ৱিকিপিডিয়াক সহায় কৰক। }}{{DMCA|প্ৰতিলিপি সন্নিবিষ্ট প্ৰবন্ধ {{#if:{{{url|}}}|&#32;with url provided}}|from|{{{date|}}}|প্ৰতিলিপি সন্নিবিষ্ট প্ৰবন্ধ}}<!--{{Copypaste}} end--><noinclude>{{Documentation}}<!-- PLEASE ADD CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS --></noinclude> l5fs2etyekw4e4r0t7lvl8n6q7xhv4d 0 23125 330020 315454 2022-08-07T11:36:34Z অপূৰ্ব শৰ্মা 34742 নতুন শব্দ সংযোগ wikitext text/x-wiki {{wikify}} '''অসমৰ খাদ্যসম্ভাৰ''' অথবা '''অসমীয়া আহাৰ :''' [[অসম]] প্ৰদেশৰ স্থায়ী বাসিন্দাসকলৰ খাদ্য প্ৰণালী। অসমীয়া আহাৰত পাহাৰীয়া শুকান বা আচাৰ কৰা খাদ্যাভ্যাসৰ লগতে সমতলৰ সতেজ উপকৰণ দুয়োটা প্ৰভাৱেই বিদ্যমান। বিভিন্ন সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱ পৰাৰ বাবে এই অঞ্চলটোৰ খাদ্যাভ্যাসৰ মাজতো বিভিন্নতা বিৰাজমান। [[অসম]]ৰ খাদ্যৰ কেইটিমান চকুত পৰা বৈশিষ্ট্য হ'ল: {{multicol}} * ন্যূনতম মচলা আৰু চৰ্বীৰ ব্যৱহাৰ * সুগন্ধিযুক্ত পাত-লতিকাৰ ব্যৱহাৰ * সেউজীয়া শাকৰ সমাহাৰ * টেঙা সোৱাদৰ উপকৰণৰ বহুল ব্যৱহাৰ {{col-break}} * মাছৰ অধিক ব্যৱহাৰ * ৰঙা মাংস বা কঠিন মাংসৰ কম ব্যৱহাৰ, চৰাই জাতীয় মাংসৰ পয়োভৰ * ঔষধি উপকৰণৰ সুলভতা {{col-end}} [[File:Assamese Thali.jpg|thumb|right|অসমীয়া খাদ্য]] অসমৰ মূল খাদ্য হ’ল ভাত আৰু প্ৰায় সকলো খাদ্যই ভাতৰ লগত সম্পৰ্ক থকা। অসমীয়া আহাৰ সাধাৰণতে “খাৰ” বা শাকেৰে আৰম্ভ হয় আৰু ‘টেঙা’ ব্যঞ্জনেৰে সমাপ্ত হয়। খাৰ আৰু টেঙাৰ ব্যৱহাৰ অসমীয়া খাদ্য অন্যতম বৈশিষ্ট্য। ভাত খোৱাৰ পাছত [[তামোল-পাণ]] খাই মুখশুদ্ধি কৰাও এক প্ৰাচীন পৰম্পৰা। খাৰ অসমীয়া ব্যঞ্জনৰ এক বিখ্যাত উপকৰণ। ইয়াক অসমীয়া মানুহে আগতে নিমখৰ সলনি ব্যৱহাৰ কৰিছিল, যিহেতু সেই সময়ত অসমত নিমখ সতকাই পোৱা নগৈছিল। সেইবাবে অসমীয়াৰ মাজত "খাৰখোৱা অসমীয়া" যোজনাটো বৰ্তমানেও প্ৰচলন আছে। [[File:Kosu Xaak aru Madhuxuleng (Colocasia with Polygonum microcephalum).jpg|thumb|কচু শাক আৰু মধুসোলেঙৰ সৈতে ৰন্ধা আঞ্জা]] ==উপকৰণসমূহ== অসমীয়া আহাৰ প্ৰায় সকলো থলুৱা ভাৱে উপলব্ধ উপকৰণেৰে তৈয়াৰী, সেয়ে ভাৰতৰ অন্যান্য অঞ্চলৰ খাদ্যৰ সতে ইয়াৰ অনেক পাৰ্থক্য দেখা পোৱা যায়। ===চাউল=== চাউল অসমীয়া আহাৰৰ মুল উপকৰণ। অসমৰ সমতল ভূমিত পোনতে অষ্ট্ৰিকসকলে পানীখেতিৰে চাউল উৎপাদন কৰাৰ পৰম্পৰা আৰম্ভ কৰিছিল বুলি অনুমান কৰা হয়। অসমত বহুল পৰিমাণে বিভিন্ন ধৰণৰ চাউল উৎপাদন কৰা হয়, ভাৰতীয় আৰু জাপানী, দুইবিধৰ খেতিয়েই অসমত হয়। [[জহা চাউল|জহা]] (এবিধ সুগন্ধি চাউল) অসমৰ সকলোতকৈ বিখ্যাত চাউল। কিছুমান আপুৰুগীয়া জাতৰ চাউল কেৱল অসমতহে পোৱা যায়। বিভিন্ন ন-পুৰণি জাতৰ চাউল যেনে জহা, [[বৰা চাউল|বৰা]], মিচিৰি, পাইজম, ৰঞ্জিত, গমিৰি, শালি, স্বৰ্ণমচুৰী আদি অসমীয়া খাদ্যত ব্যৱহাৰ হয়। <br> ভাতৰ বাবে অসমত চাউল দুই ধৰণে তৈয়াৰ কৰা হয়, ‘আৰৈ’ (ধান শুকুৱাই কৰা চাউল) আৰু ‘উখুৱা’ (ধান সিজোৱাৰ পাছত শুকুৱাই কৰা চাউল)। ====চাউলৰ পৰা তৈয়াৰী জলপান==== {{Main|পিঠা|অসমীয়া জলপান}} ভাতৰ উপৰিও চাউলৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা নানা বিধ জলপান অসমীয়া খাদ্যৰ উল্লেখযোগ্য উপাদান। ভাতৰ বাবে আৰু বিভিন্ন জলপানৰ বাবে প্ৰয়োজন অনুসৰি বেলেগ বেলেগ জাতৰ চাউল ব্যৱহাৰ হয়। অসমীয়া লোকে প্ৰায় প্ৰতিতো সাঁজতে চাউল ব্যৱহৃত হোৱা দেখা যায়। উৎসৱ পাৰ্বণত মূলতঃ চাউলৰ গুৰিৰে তৈয়াৰী পিঠা-পনা অসমীয়া সমাজৰ আপুৰুগীয়া সম্পদ। পিঠা হৈছে মুখ্যতঃ পিঠাগুৰিৰ পৰা প্ৰস্তুত কৰা পাৰম্পৰিক অসমীয়া মিঠাই। পিঠাৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰ আছে আৰু অসমীয়া জনজীৱনত ইয়াৰ বিশেষ গুৰুত্ব আছে। অসমীয়া [[ৰঙালী বিহু|ৰঙালী]] আৰু [[ভোগালী বিহু]]ত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ পিঠা প্ৰস্তুত কৰি আলহীক আপ্যায়ন কৰাৰ লগতে অন্যান্য বিভিন্ন উৎসৱ বা ঘৰুৱা অনুষ্ঠানতো পিঠা পৰিৱেশন কৰা হয়। অসমীয়া সমাজ আৰু সামাজিক প্ৰথাত ইয়াৰ এক বিশিষ্ট ভূমিকা আছে। বহুঅ লোকে ঘৰত পিঠা বনোৱাতকৈ বজাৰত কিনিবলৈ পোৱা পিঠা বহুতে ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ পৰিপ্ৰেক্ষিত পিঠা আৰু আনুষংগিক মিঠাই যেনে তিলৰ লাড়ু আদি প্ৰস্তুতিকৰণে এক কুটিৰ শিল্পৰ ৰূপ লৈছে। অৱশ্যে অসমৰ স্থানসাপেক্ষে যি কোনো মিঠাই জাতীয় খাদ্যক পিঠা বুলি কোৱা দেখা যায়। চাউলৰ পৰা তৈয়াৰী বিভিন্ন অসমীয়া জলপান কেইবিধমান হ’ল: *চিৰা *সান্দহ *আখৈ *[[খাও ৰুম]] বা হু-ৰুম *কোমল চাউল ইত্যাদি। [[চিত্ৰ:খোলা চাপৰি পিঠা.jpg|right|thumb|200px|খোলা চাপৰি পিঠা]] ====পঁইতা ভাত==== সিজোৱা ভাত ওৰে ৰাতি পানীত তিয়াই ৰাখিলে, পিছদিনা সামান্য টেঙা হৈ পৰে। ই বিশেষকৈ গৰমৰ দিনত অসমীয়া ৰাইজৰ বৰ প্ৰিয় খাদ্য। এনেদৰে খোৱা ভাতক [[পঁইতা ভাত]] বোলে। অসমৰ বাদেও আন আন চাউল প্ৰধান খাদ্যাভ্যাসত এনে খাদ্যৰ উপস্থিতি দেখা যায়। ====চাউলৰ পৰা তৈয়াৰী সূৰা==== অসমৰ সমাজত চাউলৰ আন এক প্ৰধান ব্যৱহাৰ হ’ল ‘পৰম্পৰাগত সুৰা তৈয়াৰকৰণ’। মূলতঃ চাউলৰ কিন্বনৰ যোগে তৈয়াৰী এনে সুৰা অসমৰ ঘাইকৈ জনগোষ্ঠীয় সমাজৰ অপৰিহাৰ্য উপদান। বিভিন্ন উৎসৱ পাৰ্ৱণ, ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত এই সুৰাৰ ব্যৱহাৰ হয়। বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ মাজত চাউলৰ পৰা তৈয়াৰী সুৰাক নানান নামেৰে, যেনে, [[লাও|লাওপানী]], সাঁজ পানী, ৰহি, আপং ইত্যাদি জনা যায়, আৰু ইয়াৰ প্ৰত্যেকৰে প্ৰস্তুত প্ৰণালীৰ পাৰ্থক্য আছে। ===মাছ=== [[চিত্ৰ:Maasor Muror Khar.JPG|thumb|right|200px|মাছৰ মূৰেৰে ৰন্ধা খাৰ]] অসমৰ আৰ্দ্ৰ-ভূমি তথা নদী সমূহত মিঠা পানীৰ মা‍ছ উভেনদীকৈ পোৱা যায়। সেইবাবেই অসমীয়া খাদ্যত মাছৰ পয়োভৰ বেছি। সেয়ে চাউলৰ পিছতে অসমীয়া খাদ্যত মাছৰ স্থান বুলি কব পাৰি। অসমৰ সকলো থলুৱা গোষ্ঠী-জনগোষ্ঠীয়েই মাছ খায়। সৰু আৰু ডাঙৰ দুয়োবিধ আকৃতিৰ মাছেই অসমীয়া খাদ্য প্ৰকৰণৰ অন্তৰ্ভুক্ত। সৰু মাছৰ ভিতৰত পুঠি, বৰলীয়া, মোৱা, খলিহনা, শিঙৰা, শিঙি, লাচন, ভাঙন, পাভ, মাগুৰ, শ’ল, কাৱৈ, দঁৰিকণা, ভেচেলী, গেদগেদী, তুৰা, বতিয়া আদি আৰু মজলীয়া বা ডাঙৰ মাছৰ ভিতৰত ৰৌ, বৰালি, বাহু, চিতল, খঁৰিয়া, কুঁহি, মিৰিকা, গ্ৰাছকাৰ্প আদি জনপ্ৰিয় মাছ। প্ৰত্যেক বিধ মাছৰ বাবেই সুকীয়া বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ ৰন্ধন প্ৰণালী আছে, আৰু কোনবিধ মাছ কি উপকৰণেৰে ৰান্ধিলে সোৱাদ হ’ব [[ডাকৰ বচন]]ত তাৰো নিৰ্দেশনা আছে। অসমীয়া খাদ্য প্ৰকৰণত মাছ ৰান্ধোতে অতি কম পৰিমাণৰ তেলৰ প্ৰয়োগ কৰা হয়, সাধাৰণতে মিঠা তেলহে ব্যৱহাৰ হয়। পিয়াজ, আদা, নহৰু আৰু সৰিয়হ গুটিৰ বাদে আন মচলাৰ প্ৰয়োগ বিৰল। অসমীয়া আহাৰত মাছ ৰন্ধাৰ বিভিন্ন প্ৰক্ৰিয়া বিলাক এনেধৰণৰ। *বিভিন্ন শাক-পাচলিৰ সৈতে জোল *বিভিন্ন টেঙাজাতীয় ফলৰ সৈতে আঞ্জা *ভজা মাছ *[[পাতত দিয়া]] মাছ *পোৰা মাছ *চৰচৰী *সিদ্ধ মাছ *শুকান মাছ *মাছৰ পেটু ===মাংস=== [[চিত্ৰ:Juti.jpg|right|thumb|200px]] থলুৱা অসমীয়া খাদ্য প্ৰণালীত মাংসৰ গুৰুত্ব কম। সাধাৰণতে চৰাইৰ মাংস বেছি ভাগ লোকে খায়। মাংসৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত জনগোষ্ঠী বিলাকৰ মাজত বিভিন্নতা দেখা যায়। সকলো ধৰণৰ মাংস সকলোৱে নেখায়। উদাহৰণ স্বৰূপে গাহৰিৰ মাংস কিছুলোকে খালেও আন কিছু লোকে অস্পৃশ্য বুলি গণ্য কৰে। একে দৰে গৰুৰ মাংসও কেৱল [[ইছলাম]] আৰু [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম|খ্ৰীষ্টান]] ধৰ্মাৱলম্বী লোক সকলেহে গ্ৰহণ কৰে। সাধাৰণ ভাৱে সকলোৱে খোৱা মাংস বিলাক হ’ল: *হাঁহ : অসমৰ জনপ্ৰিয় মাংস, হাঁহৰ মাংসৰ সৈতে কেইবাটাও থলুৱা পৰিবেশন তৈয়াৰ কৰা হয়। * কুকুৰা : কোনো কোনো লোকৰ অলপ ধৰ্মীয় বাধ্যবাধকতা থাকিলেও প্ৰায় সকলো লোকেই কুকুৰা মাংস খোৱা দেখা যায়। *ছাগলী : অসমত জনপ্ৰিয় মাংস। কিন্তু ছাগলী মাংস অসমীয়াত আন খাদ্যাভ্যাসৰ প্ৰভাৱহে বুলি অনুমান কৰা হয়। *পাৰ : পাৰ চৰাইৰ মাংস কলডিল আদি বিভিন্ন উপাদানেৰে সৈতে ৰন্ধা হয়। * কাম চৰাই, ডাউক, শৰালি, পৰিভ্ৰমী চৰাই আদিৰ দৰে বনৰীয়া চৰাইৰ লগতে হৰিণ, কাছ, শিহু আদিৰ মাংসও অসমীয়া খাদ্যৰ অন্তৰ্ভুক্ত আছিল, কিন্তু এই প্ৰাণী বিলাক বৰ্তমান সংৰক্ষিত জীৱৰ শ্ৰেণীত পৰা বাবে এই বিলাক মাংস খোৱা আইনমতে নিষিদ্ধ কৰা হৈছে। অসমীয়া লোকৰ মাংসৰ প্ৰস্তুত প্ৰণালী সৰল আৰু মচলা তেলৰ ব্যৱহাৰ অতি সীমিত। সাধাৰণতে মাংস জোল হিচাপে খোৱা হয়। কোনো কোনো লোকৰ মাজত কেৱল সিজায়েই মাংস খোৱাৰ পৰম্পৰা আছে। মাছৰ দৰে প্ৰত্যেকবিধ মাংসৰ লগত দিব লগা উপকৰণ সমূহৰ বি‍ষয়ে অসমীয়া খাদ্যত নিৰ্দে‍শনা দিয়া আছে। কোমোৰাৰ লগত হাঁহৰ মাংস এক অতি জনপ্ৰিয় অসমীয়া পৰিবে‍শন। ===সেউজীয়া শাক পাচলি=== [[অসম]]ত সেউজীয়া শাক –পাচলিৰ উৎপাদন যথেষ্ট আৰু সেইবাবে অসমীয়া খাদ্যত ‍শাক পাচলিৰ প্ৰাচুৰ্য্য দেখা পোৱা যায়। ‍এই শাক-পাচলি বিলাক কৃষি আৰু বনৰীয়া দুয়োটা উৎসৰ পৰাই পোৱা যায়। খাদ্য হিচাপে সোৱাদ যুক্ত হোৱাৰ উপৰিও শাক-পাচলি অনেক ঔষধি গুণেৰে ভৰপূৰ, সেই বাবেই অসমীয়া খাদ্যক স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য বুলি গণ্য কৰা হয়। <br> বনৰীয়া ভাৱে হোৱা কেইবিধ মান জনপ্ৰিয় শাক হ’ল – মাটিকাদুৰি, মাণিমুণি, ভেদাই লতা, খুতৰা, বনজালুক, মচন্দৰী ইত্যাদি। ইয়াৰ উপৰিও লাই, লফা, পালেং, বাবৰি, আদি শাকৰ খেতি অসমত কৰা হয়। আনহাতে প্ৰায় বিলাক পাচলিয়েই খেতিৰ দ্বাৰাহে উৎপন্ন হয়। অসমৰ কেইবিধমান সুলভ পাচলি হ’ল কচু, বেঙেনা, ভাতকেৰেলা, কোমোৰা, লাও, ৰঙালাও, কলডিল ইত্যদি। <br> শাক সাধাৰণতে জোল বা ভাজি হিচাপে খোৱা হয়। শাক প্ৰায়ে মাছৰ সৈতে জোল ৰান্ধিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পাচলি তৰকাৰী বা ভাজি হিচাপে খোৱা দেখা যায়। <br> অসমীয়া আহাৰত প্ৰায় সদায়েই কোনো শাক বা পাচলিৰ পৰিবেষণ দেখা পোৱা যায়। শাক পৰাপক্ষত ৰাতি খাব নেলাগে বুলি ভবা হয়, আৰু কেৱল শাকৰে ভাজি হ’লে তাক আহাৰ গ্ৰহণৰ প্ৰথম‌ফালেই পৰিবে‍ষণ কৰাৰ নিয়ম। অসমৰ আহাৰত শাক খোৱা আৰু ৰন্ধাৰ নিয়ম বা সংযোগী উপাদান সমূহৰ বিষয়ে নিৰ্দেশণা পোৱা যায়। <br> বহাগ বিহুত অসমীয়া সমাজত এশ এবিধ শাক একেলগে ৰান্ধি খোৱাৰ পৰম্পৰা আছে। ===মচলা=== অসমীয়া খাদ্য প্ৰণালীত সাধাৰণতে উপলব্ধ মচলা সমূহৰ ব্যৱহাৰ বৰ কম। অৱ‍শ্যে বৰ্তমান আধুনিক ৰন্ধনত প্ৰায় সকলোবিলাক মচলাৰে ব্যৱহাৰ হয়। অসমীয়া থলুৱা খাদ্য প্ৰস্তুতকৰণত ব্যৱহাৰ হোৱা মচলা বিলাক হ'ল {{multicol}} * আদা * পিয়াজ * নহৰু *তেজপাত {{col-break}} * ধনীয়া *জালুক *কেঁচা জলকীয়া * মান ধনীয়া ইত্যাদি {{col-end}} অৱশ্যে আধুনিকতাৰ প্ৰভাৱ পৰা অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰকৰণ সমূহত জিৰাগুৰি, ধনীয়াগুৰি, লং, ইলাচি, ডালচেনি, কালজিৰা, ইত্যাদি মচলাও ব্যৱহাৰ হয়। মচলাজাতীয় উদ্ভিদ বিলাক অসমত থলুৱা ভাৱে নগজে। গতিকে অসমীয়া পৰম্পৰাগত আহাৰত এইবিলাক মচলাৰ ব্যৱহাৰ নাই। আগতে মচলাৰ সলনি সুগন্ধি গছৰ পাত, থাৰি ইত্যাদি ব্যৱহাৰ কৰাৰ প্ৰথা আছিল। 'টোপোলা ভাত' নামৰ এবিধ পৰিবেষণ তৰাপাত বা কলপাতেৰে মেৰিয়াই ৰন্ধা হয়, তেনে কৰিলে কেঁচা পাতৰ সুগন্ধ ভাত খিনিতো পোৱা যায়। ===দাইল/দালি আৰু মাহ=== আধুনিক অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰকৰণৰ এবিধ এৰাব নোৱাৰা উপাদান হৈছে দাইল। দাইলৰ ব্যৱহাৰ অসমীয়া খাদ্য প্ৰকৰণত আপেক্ষাকৃত ভাৱে নতুন। মাহজাতীয় শষ্য সিজাই তাক অলপ মচলাৰে সৈতে ভাজি ডাইল তৈয়াৰ কৰা হয়। আজিকালি বহুল ব্যৱহৃত কিছুমান এনে দাইল হৈছে * মচুৰ * মগু *ৰহৰ * বুট * মাটি মাহ ইত্যাদি এই বিলাক দাইল বা দালি ৰ প্ৰায় বিলাকেই অসমলৈ চুবুৰীয়া খাদ্য প্ৰকৰণৰ অৱদান। অসমত পৰম্পৰাগত ভাৱে ব্যৱহৃত মাহ জাতীয় খাদ্য বিলাকৰ ভিতৰত মাটিমাহ আৰু মগু মাহেই প্ৰধান। [[ঔ টেঙা]] দিয়া বা খাৰ দি ৰন্ধা মাটি মাহ আজিও অসমৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় খাদ্য। কোনো কোনো লোকে মাছ বা মাংসৰ সৈতেও মাহ ৰান্ধি খায়। ===আচাৰ আৰু মুখৰোচক=== আচাৰ বা শাকপাচলি, ফলমুল শুকুৱাই, মচলা আৰু তেল দি সংৰক্ষণ কৰা পদ্ধতিও অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰণালীত তুলনামূলক ভাবে নতুন। আগতে যথেষ্ট পৰিমাণে সতেজ শাক পাচলি বছৰৰ সকলো সময়তে উপলব্ধ হোৱাৰ বাবে এনে পদ্ধতিৰ বৰ বেছি প্ৰয়োজন নাছিল। কিন্তু আধুনিক অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰণালীত আচাৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান অধিকাৰ কৰিছে। আম, অমৰা, নেমু, জলফাই, থেকেৰা আদি ফল; জলকীয়া, আদা, নহৰু আদি মচলা জাতীয় উপাদান আৰু গাজৰ, ফুলকবি, বেঙেনা আদি পাচলিৰ পৰা আচাৰ তৈয়াৰ কৰা দেখা যায়। গোলনেমু নিমখ মিহলাই আচাৰ হিচাপে ৰাখি পেটৰ অসুখত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰাও দেখা যায়। মুখৰোচক হিচাপে সৰিয়হ তথা লাইশাকৰ গুটিৰপৰা প্ৰস্তুত কৰা [[পানীটেঙা]], খাৰলি আদি জনপ্ৰিয় খাদ্য। ==অসমীয়া খাদ্যত জলকীয়া== [[File:Large Cayenne.jpg|right|thumb|পকা জলকীয়া]] অসমীয়া খাদ্যত মচলা হিচাপে জলাৰ ব্যৱহাৰ কম, কেৱল জালুকীয়া আদি কিছুমান বিশেষ পৰিবে‍শণৰ বাহিৰে। কিন্তু অতিৰিক্ত উপাদান হিচাপে কেঁচা জলকীয়াৰ সঘন ব্যৱহাৰ আছে। ভাতৰ লগত প্ৰায়েই কেঁচা জলকীয়া খোৱা হয়। অসমীয়াত জলকীয়াক ' ভোজন থেলা' অৰ্থাৎ খাদ্যৰ সহায়কাৰী বুলিও কয়। অসমত প্ৰচুৰ পৰিমাণে বিবিধ প্ৰকাৰৰ জলকীয়া উৎপাদন হয়। অসমৰ [[ভোট-জলকীয়া]] পৃথিৱীৰ সকলোতকৈ জলা প্ৰাকৃতিক জলকীয়া। কেঁচা জলকীয়াৰ কেইবাটাও ঔষধি গুণ আছে বুলিও বিশ্বাস কৰা হয়। কেঁচা জলকীয়া ভাজি বা তৰকাৰী তৈয়াৰ কৰোঁতে মচলা হিচাপে কেতিয়াবা দিয়া হয়। চালাড বা চাটনি সমূহতো জলকীয়া ব্যৱহাৰ হয়। জলকীয়াৰ কেঁচা (নুশুকুৱা) ৰূপত বহুল ব্যৱহাৰ আন ভাৰতীয় খাদ্য প্ৰণালীত বিৰল। ==কল গছৰ বিভিন্ন অংগসমূহৰ ব্যৱহাৰ== অসমীয়া লোকে কলগছৰ প্ৰায় প্ৰতিটো অংগই খাদ্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে। কল ‌অসমৰ প্ৰধান ‌ফল হোৱাৰ উপৰিও গছডালৰ বাকী বিলাক অংশ বিভিন্ন ব্যঞ্জন হিচাপে খোৱা হয়। *কলডিল বা কল ‌ফুল : কল হোৱাৰ পাছত থাকি যোৱা কলডিল বা কল ফুল অসমৰ এক জনপ্ৰিয় খাদ্য উপকৰণ *কল পচলা : কলগছৰ মাজৰ কোমল অংশ উলিয়াই বিভিন্ন উপকৰণেৰে ৰান্ধি খোৱা হয়। *কলৰ বাকলি আৰু মধুনা : অসমীয়া খাদ্যৰ এক বৈশিষ্ট্য মূলক উপাদান [[খাৰ]], কলৰ শুকান বাকলি আৰু মধুনা পুৰি তৈয়াৰ কৰা হয়। কোনোলোকে কেঁচা ভীমকল শুকুৱাই পুৰিও খাৰ তৈয়াৰ কৰে। ==শুকুৱাই থোৱা খাদ্য== ==ঔষধি খাদ্য আৰু পথ্য== {{Main|বনদৰৱ}} == পতংগ খাদ্য== {{main|অসমত ব্যৱহৃত পতংগ খাদ্য}} অসমৰ কোনো স্থানত পতংগভক্ষণৰ পৰম্পৰাও আছে। আমৰলি টোপ, লেটা, মেজাংকৰি, লিংকৰি, ফৰিং আদি অসমত খাদ্যৰূপে ব্যৱহাৰ কৰা পতংগ। ; আমৰলি পৰুৱা {{Main|আমৰলি টোপ}} [[চিত্ৰ:5insect as food.jpg|150px|thumb|right|]] আমৰলি পৰুৱা (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Oecophyla smaragdina''): আমৰলি পৰুৱাৰ কণী আৰু অপত্য পলুবোৰ সংগ্ৰহ কৰি তেলত দি পিয়াঁজৰ সৈতে ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়। জনবিশ্বাসমতে, গৰু বিহুৰ দিনাখন আমৰলি পৰুৱা খালে বছৰটোলৈ মানুহে সু-স্বাস্থ্য পোৱাৰ উপৰিও সৰুআইকে ধৰি অন্যান্য ৰোগৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা লাভ কৰে।<ref name="প্ৰান্তিক">{{cite journal | title=উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ মানুহৰ প্ৰিয় খাদ্য: পতংগ | author=ৰুদ্ৰ নাৰায়ণ বৰকাকতি | journal=[[ প্ৰান্তিক ]] | year=২০০৫ | pages=৩৩, ৩৪, ৩৫}}</ref> ; উঁইচিৰিঙা [[চিত্ৰ:1insect as food.jpg|150px|thumb|left|]] উঁইচিৰিঙা (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Acheta domestica''): মাটিত থকা উঁইচিৰিঙাৰ গাতবোৰ চিনাক্ত কৰি খান্দি উলিওৱা হয়। সংগ্ৰহ কৰা উঁইচিৰিঙাৰ পাখি গুচাই জুইত সেকি বা তেলত ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়।<ref name="প্ৰান্তিক"/> ; জেৱাংকৰি [[চিত্ৰ:3insect as food.jpg|150px|thumb|right|]] জেৱাংকৰ(বৈজ্ঞানিক নাম: ''Lethocerus grandis''): এই পতংগবিধ অসমৰ জনজাতীয় সম্প্ৰদায়ৰ মাজত খুবেই জনপ্ৰিয়। ইহঁতক জুইত সেকি বা তেলত ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়।<ref name="প্ৰান্তিক"/> ; [[মৌ-মাখি]] আৰু বৰল [[চিত্ৰ:6insect as food.jpg|150px|thumb|left|]] মৌ-মাখি আৰু বৰল (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Apis indica'') আৰু বৰল (''Vespa sp.'') : মৌৰ চাক বা বৰলৰ বাঁহ সংগ্ৰহ কৰি কেঁচাই বা পগাই উভয়ধৰণে পৰিবেশন কৰিব পাৰি। ইহঁতৰ অপত্যস্তৰবোৰ, যেনে:পলু আৰু লেটাক বাঁহটো পুৰি তাৰ পৰা পৃথক কৰি কেঁচাই খাব পাৰি। লোকবিশ্বাসমতে, মৌ আৰু বৰলৰ কিছুমান ঔষধি গুণ আছে। প্লীহাৰোগ নাশক, [[বাত বিষ]] নাশক আৰু দৃষ্টি শক্তি বৃদ্ধিকাৰক হিচাপে এইবোৰৰ গুৰুত্ব আছে।<ref name="প্ৰান্তিক"/> ; লিংকৰি [[চিত্ৰ:4insect as food.jpg|150px|thumb|right|]] লিংকৰ(বৈজ্ঞানিক নাম: ''Agabetes acuductus'') আৰু (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Hydrochera rickseckeri''): অসমৰ [[বড়ো]] আৰু [[মিচিং]] সম্প্ৰদায়ৰ মাজত লিংকৰি বিশেষভাবে জনপ্ৰিয়। পুখুৰী আৰু খালৰ পৰা লিংকৰি সংগ্ৰহ কৰি জুইত সেকি বা তেলত ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়। ; ফৰিং [[চিত্ৰ:2insect as food.jpg|150px|thumb|left|]] ফৰিং (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Heiroglyphus banian'') আৰু (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Neoconocephalus paustris''): ফৰিঙৰ পাখি গুচাই জুইত সেকি বা তেলত ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়। তিৱা সম্প্ৰদায়ৰ মাজত ফৰিং বহুলভাৱে সমাদৃত। ; এৰী পলু এৰী পলু (বৈজ্ঞানিক নাম: ''Philosomia ricini''): [[আহোম]] আৰু মিচিঙকে ধৰি অসমৰ বহুকেইটা সম্প্ৰদায়ৰ মাজত এৰিৰ পলু আৰু লেটা খাদ্যৰূপত বহুলভাৱে সমাদৃত। এৰিৰ পলু আৰু লেটাক কেঁচাই, সিজাই বা তেলত ভাঁজি পৰিবেশন কৰা হয়। ==পৰম্পৰাগত সুৰা== ==কেইবিধ মান বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ অসমীয়া খাদ্য== ===খাৰ=== {{main|কলাখাৰ|ডখৰা খাৰ}} [[File:কল খাৰ প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে শুকুৱাই পুৰি লোৱা ভীমকলৰ বাকলি. Sun Dried and burned Peels of Bhim banana to prepare Khar..JPG|thumb|কল খাৰ প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে শুকুৱাই পুৰি লোৱা ভীমকলৰ বাকলি]] অসমত খাৰ ভীমকলৰ বাকলি, মধুনা আৰু ধান খেৰ পুৰি উলিওৱা ছাঁইৰপৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। ছাঁইখিনি পানীত তিয়াই থোৱাৰ পাছত যিখিনি ৰঙচুৱা পানী ওলাই তাক খাৰণী (Alkali) বোলে। ধান খেৰৰ খাৰণী সাধাৰণতে কাপোৰ, চুলি, বাচন আদি ধোবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। খাবৰ বাবে ভীমকলৰ বাকলি, মধুনাৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা খাৰণী ব্যৱহাৰ কৰা হয়। খাৰণী দি ৰন্ধা খাদ্য অসমীয়া লোকৰ প্ৰিয় খাদ্যসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। কোনো কোনো অঞ্চলত মৃতকৰ সকামত দিয়া ভোজত খাৰ-মাছ ৰন্ধাটো মাংগলিক নিয়মৰ ভিতৰতে পৰে। আগৰ দিনত লোণ সততে পোৱা নগৈছিল বাবে লোণৰ মূল্য বহুত বেচি আছিল। তেতিয়া সাধাৰণ মানুহে লোণৰ সলনি খাৰণী ব্যৱহাৰ কৰিছিল। খাৰে অম্লক প্ৰসমিত কৰে বাবে অম্লশূল ৰোগত খাৰণী দি ৰন্ধা খাদ্য উপকাৰী। খাৰণী দি ৰন্ধা খাদ্যত হালধি দিলে ৰঙচুৱা বা মুগা বৰণৰ হয়। সেয়ে খাৰণী দি ৰন্ধা খাদ্যত হালধি সাধাৰণতে নিদিয়ে। খাৰণী দি ৰন্ধা খাদ্যৰ ভিতৰত মাটিমাহৰ খাৰ, কল পচলাৰ খাৰ, অমিতাৰ খাৰ, শেৱালি ফুলৰ খাৰ, তিতাফুলৰ(বাসক) খাৰ, খাৰ ভাত, দোৰোণ শাকৰ খাৰ আদি উল্লেখযোগ্য। ===টেঙা আঞ্জা=== [[চিত্ৰ:Sukan theakeara.JPG|100px|thumb|right|শুকান থেকেৰা]] অসমীয়া লোকে টেঙা আঞ্জাত ব্যৱহাৰ কৰা টেঙাবোৰ হ'ল- ঔ টেঙা, থেকেৰা, টেঙা মৰা, অমৰা,জলফাই, টেঙেচি, মধুসোলেং, খৰিচা, কণ বিলাহী আদি। আজিকালি বৰ বিলাহী, তেঁতেলী আদিও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। টেঙা আঞ্জাৰ ভিতৰত মাছৰ টেঙা আঞ্জা, কচু শাকৰ টেঙা আঞ্জা, টেঙা দালি আদি উল্লেখযোগ্য। ===বাঁহ গাজ=== {{Main|খৰিচা}} [[চিত্ৰ:বাঁহ গাজ.jpg|thumb|right|100px|বাঁহ গাজ]] [[বাঁহ]]ৰ গজালিটোকে বাঁহ গাজ বোলা হয়। জাতি বাঁহ, কাক বাঁহ, মোকাল বাঁহ, ভলুকা বাঁহ আদি বিভিন্ন ধৰণৰ বাঁহৰ গাজ অসমত খাদ্য হিচাবে গ্ৰহণ কৰা হয়। বাঁহ গাজৰ সোৱাদ অলপ তিতিকি। বাঁহ গাজৰ ভিতৰত কাক বাঁহ আৰু ভলুকা বাঁহৰ গাজ খাবলৈ ভাল। বাঁহ গাজ মিহিকৈ কাটি শুকানে গোটা ভাজি বা দালিত দিও খোৱা হয়। এই বাঁহ গাজৰ পৰাই খৰিচা তৈয়াৰ কৰা হয়। খৰিচা তৈয়াৰ কৰিবলৈ বাঁহ গাজটোৰ ওপৰৰ বখলাবোৰ এৰোৱাই পিহনাত মিহিকৈ পিহি বা ঢেকীত খুন্দি লোৱা হয়। আয়নাৰ বৈয়াম বা বাঁহৰ চুঙাত এই মিহি গাজখিনি ভৰাই সাফৰ মাৰি ৰখা হয়। প্ৰায় ২০-৩০ দিনমানৰ ভিতৰতে খৰিচা তৈয়াৰ হয়। খৰিচাৰ সোৱাদ টেঙা। ইয়াক এনেকৈয়ে ৰাখিব পাৰি নতুবা শুকুৱাই শুকান খৰিচা কৰিব পাৰি। অসমীয়া লোকে এই খৰিচা মাছ, মাংস, কচু শাক আদি ৰন্ধন-প্ৰকৰণত ব্যৱহাৰ কৰে। ===নিমখ-তেল ভাত আৰু আলু পিটিকা=== নিমখ তেল ভাত আৰু আলু পিটিকা অসমীয়া মানুহৰ এবিধ প্ৰিয় খাদ্য। সাধাৰণতে ৰাতিপুৱাৰ আহাৰ হিচাপে ইয়াক খোৱা হয়। ইয়াক প্ৰস্তুত কৰিবলৈ আলুৰ বাকলি গুচাই বা ৰাখিয়ে চাউলৰ লগত একেলগে সিজিবলৈ দিয়া হয়। চাউল সিজি ভাত হোৱালৈকে আলুও সিজি যায়। ভাতৰ পৰা আলুখিনি বেলেগকৈ উলিয়াই লৈ পিটিকি মিহি কৰি লৈ সোৱাদ অনুসৰি নিমখ আৰু মিঠাটেল সানি খাবলৈ প্ৰস্তুত কৰি লোৱা হয়। ঠিক তেনেকৈ ভাতৰ লগতো নিমখ আৰু মিঠাতেল সানি লোৱা হয়। ইয়াৰ লগত কেঁচা জলকীয়া আৰু পিয়াঁজ লৈ খোৱা হয়। ==কেইবিধমান পৰম্পৰাগত অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰকৰণ== {{multicol}} *ঔ টেঙা আৰু ঢেঁকীয়া শাক *শ'ল মাছ আৰু মূলা *ঔ টেঙা বা খাৰেৰে ৰন্ধা মাটি মাহ *কলডিল আৰু পাৰ মাংস *বাঁহগাজৰ আগৰ লগত ৰন্ধা মাছৰ আঞ্জা *লাইশাকৰ লগত কুকুৰাৰ মঙহ *কলপচলাৰ লগত মাছৰ মূৰৰ ভাজি *সান্দহগুৰি আৰু হাঁহৰ মাংহ {{col-break}} [[File:Dheakiyasak aru outenga.JPG|thumb|right|ঔ টেঙা আৰু ঢেকীয়া শাক]] *পাতিহাঁহ আৰু কোমোৰা *তিলেৰে ৰন্ধা কুকুৰাৰ মঙহ *ভেদাইলতা আৰু নৰসিংহৰে মাছৰ জোল *খাৰণী ভাত *তিতাফুলৰ ভাজি *অমিতাৰ খাৰ *খাৰলি,কাহুদি, পানীটেঙা *বিবিধ পিটিকাৰ ব্যঞ্জন {{col-end}} ==মুহুদি== [[চিত্ৰ:Dewa gosh.JPG|thumb|right|100px|বঁহত/ডেৱা গছ]] {{main|তামোল-পাণ}} আহাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পাছত তামোলেৰে মুখশুদ্ধি বা মুহুদি কৰা অসমীয়া লোকৰ জনপ্ৰিয় অভ্যাস। তামোলৰ লগত পাণ থকাৰ উপৰিও চূণ, ধপাত, আদি একেলগ কৰি খোৱা হয়। ইয়াৰ উপৰিও বঁহত গছৰ ছাল ইত্যাদিও ছালি হিচাবে পাণ, চূণ, ধঁপাত আদিৰ লগত খোৱাৰ পৰম্পৰা আছে। তদুপৰি গুৱামৰি(চফ), লং, শুকান শিলিখা, শুকান আমলখি, শুকান আদা, কৰ্ফুল(কৌফুল-চফৰ দৰে সুগন্ধি পাব থকা এজোপা গছ) আদিৰেও মুহুদি কৰা দেখা যায়। ==মাহ কৰাই== [[চিত্ৰ:মাহ কৰাই.jpg|thumb|left|100px|মাহ কৰাই]] [[মাঘ বিহু]]ত মাটি মাহৰ দাইল আৰু মাঘৰ মাহত মাহ কৰাই খোৱাটো অসমীয়া মানুহৰ নিয়ম। [[ডাকৰ বচন]]ত আছে [[পুহ]]ত [[পিঠা]], [[মাঘ]]ত কৰাই। মাটি মাহ আৰু [[তিল]] ধুই ৰ’দত শুকুৱাই তাৰ সৈতে বৰা চাউল মিহলি কৰি তাত-চৰুত গোন্ধ ওলোৱালৈকে ভাজিব লাগে। সোৱাদ বঢ়াবলৈ বহুতে উক্ত মিশ্ৰণৰ লগত [[আদা]] আৰু [[নাৰিকল]] সৰু সৰুকৈ কুটি দিয়ে। ভজাৰ পিছত [[সৰিয়হ]]ৰ তেল অলপমান দি সানি ল’লেই [[মাহ-কৰাই]] খোৱাৰ উপযোগী হৈ পৰে। সৰু-বৰ উভয়ৰে মাজত [[মাহ কৰাই]] মুখৰোচক খাদ্য।<ref>অসমীয়া সংস্কৃতিৰ কণিকা – সম্পাদনা- ড॰ পৰমানন্দ ৰাজবংশী, ড॰ নাৰায়ন দাস (পৃষ্ঠা- ২৮৫)</ref> ==অসমীয়া খাদ্যত ব্যৱহৃত শাক পাচলিসমূহৰ ছবি== <gallery> File:Mustard greens.jpg|লাই শাক File:Bor-manimuni.JPG|বৰ মানিমুনি File:Kata-khutora.JPG|কাটা খুতৰা File:Bhedai lota.JPG|ভেদাই লতা File:Tengeshi-tenga.JPG|টেঙেচি File:Matikaduri.JPG|মাটি কাদুৰি File:Drona-puspa.JPG|দোৰোণ বন File:Krishna jolokiya.JPG|কৃষ্ণ জলকীয়া চিত্ৰ:পদিনা.JPG|পদিনা File:Kon bilahi.JPG|কণ বিলাহী File:Tenga mora.JPG|টেঙা মৰা File:Saru manimuni.JPG|সৰু মানিমুনি File:Jilimili.JPG|জিলিমিলি/জিলমিল শাক File:Puroi.JPG|পূৰৈ File:Babori.JPG|বাবৰি File:Mosundori.JPG|মছন্দৰী File:চুকা.JPG|চুকা File:Jati laou.JPG|জাতিলাউ File:লফা.JPG|লফা চিত্ৰ:মধু সোলেং টেঙা.jpg|মধু সোলেং টেঙা চিত্ৰ:মৰলীয়া.JPG|মৰলীয়া চিত্ৰ:মান ধনিয়া.JPG|মান ধনিয়া চিত্ৰ:ভোট জলকীয়া.JPG|ভোট জলকীয়া File:Norohingha.JPG|নৰসিংহ File:Hati khutora.JPG|ৰঙা খুটৰা/হাঁহঠেঙীয়া File:Posola.JPG|পছলা File:Kol dil.JPG|কল ডিল File:Kumura.JPG|কোমোৰা File:Dhekeaya.JPG|ঢেকীয়া File:Mulaa.JPG|মূলা File:Paleng.jpg|পালেং File:Kaskol.JPG|কাচকল File:Sagoli hingiya.JPG|ছাগলীশিঙিয়া বেঙেনা File:Vatkereala.jpg|ভাতকেৰেলা File:Betgaj.JPG|বেতগাঁজ File:Konjolokiya.JPG|কণ জলকীয়া File:Bor veakuri.JPG|বৰ ভেকুৰী/ভেকুৰী বেঙেনা File:Aamita.JPG|অমিতা চিত্ৰ:ব্ৰাক্ষ্মী.JPG|ব্ৰাহ্মী শাক File:Kosu loti.JPG|কচু-লতি File:খুতুৰা শাক.jpg|খুতুৰা শাক File:কেঁচা ৰঙা-লাও.jpg|ৰঙা-লাও File:হাতী-ভেকুঁৰী.jpg|হাতী-ভেকুঁৰী File:ওল-কবি(পাতেৰে সৈতে).jpg|ওল-কবি </gallery> ==লগতে পঢ়ক== * [[বিহুৰ খাদ্য]] * [[অসমৰ তামোল-পাণ সংস্কৃতি]] * [[অসমীয়া লোক-সংস্কৃতি]] *[[অসমৰ মাছ]] *[[অসমত ব্যৱহৃত পতংগ খাদ্য]] *[[আমৰলি টোপ]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== <references/> ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://www.assamesecuisine.com/index.aspx Assamese Cuisine] ৱেবছাইটত অসমীয়া আহাৰৰ বিষয়ে অধিক তথ্য আছে। * [http://aakholghor.blogspot.in/index.aspx আখলঘৰ] অসমীয়া ৰন্ধন প্ৰণালী [[শ্ৰেণী:অসমৰ খাদ্য|*]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি|*]] 34jq2x5kk8390n2ghrjscxxvfle895k 2 24491 330005 327513 2022-08-07T06:56:24Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki <div id="talk" class="plainlinks" style="border: 1px solid #CC9; margin: 1em 1em 1em 1em; text-align: center; padding:1em; clear: both; background-color: #F1F1DE"> <big> <div align="center" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow: black 0em 0em 0.11em,#9DC183 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:solid blue ><big><big><big>'''''দীৰ্ঘজীৱী হওক [[অসম]] আৰু [[অসমীয়া ভাষা]]'''''</big></big></big> </span></div> </big> [[File:Assam sculpture Bamuni hill.jpg|138px]] [[File:People in Majuli.jpg|155px]] [[File:Barman Dimasa Girl.jpg|155px]] [[File:AHOM ROYAL PALACE GARGAON-KAREG GHAR.jpg|155px]] [[File:Caring Mother.jpg|155px]] [[File:Female workers at a tea Garden of Assam.jpg|138px]] [[File:A middle-aged peasant of Assam.jpg|110px]] [[File:Masks of Majuli.jpg|130px]] [[File:Aamroli.jpg|155px]] ==<div align="center" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow: black 0em 0em 0.11em,#9DC183 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:solid blue >যি স্বৰ্ণিম ইতিহাসে আলফুলে আঙুলিত ধৰি বাট বুলি আনিলে</div>== [[File:Mohenjo-daro Priesterkönig.jpeg|right|120px]] <div align="left" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow:#EF820D 0em 0em 0.11em,#FFD300 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:#793802">{{cquote|এয়া একো একোটা জীৱন্ত সাধুকথা। আজিৰ পৰা ৫-৬ হাজাৰ বছৰ আগৰ কাহিনী। আমাৰ '''[[প্ৰাক-ইতিহাস|উপৰি পুৰুষৰ কাহিনী]]'''। সেইসকল উপৰি পুৰুষ যি সুখ-দুখ, দুৰ্যোগ-আনন্দৰ মাজেৰে জীৱনক উদযাপন কৰিব জানিছিল। তেওঁলোকে '''[[মহেঞ্জোদাৰোৰ নৃত্যৰতা যুৱতী|নৃত্য]]''' কৰিছিল, '''[[হেঙুল আৰু হাইতাল|হেঙুল-হাইতাল]]''' ছবি আঁ‌কিছিল, কপালৰ ঘাম মাটিত পেলাই পৰিশ্ৰম কৰিছিল, যুঁজ-বাগৰত ভাগৰি পৰিছিল আৰু সেউজীয়া এডৰা শস্যমালাৰ সপোন দেখিছিল। নদীৰ বুকুৱেদি দিগন্ত বিচাৰি মেলি দিছিল বণিকৰ নাও‌। '''[[কপাহ|কপাহী কাপোৰ]]'''ত নিজৰ পছন্দৰ ৰঙেৰে বোলাব জানিছিল তেওঁলোকে। মৌন ওঁ‌ঠ আৰু হাতৰ মৈলামেৰে '''[[চিহ্ন লিপি|তামবৰণীয়া কথা]]'''বোৰ লিখি ৰাখিছিল ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মৰ বাবে। পিতামহ-প্ৰপিতামহৰ স্মৃতিক মৃণ্ময় পাত্ৰত সাৱটি কঢ়িয়াই ফুৰিছিল দিনৰ পিছত দিন। বৃষ্টিহীনতাৰ শৈল-কঠোৰ আঙুলিকো তেওঁ‌লোকে চুমা দি সাজিছিল শীতল পানীৰ ঘৰ। হয়। এই সকলোবোৰ সঁ‌চা আছিল। '''[[প্ৰস্তৰ যুগ|প্ৰস্তৰ]]'''ৰ কাল অতিক্ৰমি '''[[সিন্ধু নদী]]'''ৰ পাৰত পৃথিৱীৰ এক প্ৰাচীনতম সভ্যতাক হাজাৰ বছৰ ধৰি গঢ় দিছিল তেওঁ‌লোকে। এই গৌৰৱময়, প্ৰাচুৰ্যৰে ভৰা, সমৃদ্ধ সভ্যতা। কিন্তু সেয়া স্থায়ী নাছিল। কোনোৱেই কেতিয়াও স্থায়ী নাছিল। তথাপিও ইতিহাসত তেওঁ‌লোকৰ নিৰ্ভীক পদচিহ্নই আমাক বিস্মিত কৰে। এতিয়াও!! পুৰাতাত্বিক খননকাৰ্যত উদ্ধাৰ হোৱা '''[[সিন্ধু সভ্যতা]]'''ৰ অৱশেষসমূহৰ বিষয়ে পঢ়িলে ভাব হয় যেন সেই প্ৰাচীন মহাসিন্ধুৰ পাৰতে থিয় দি আছোঁ‌। সন্মুখত স্থিতপ্ৰজ্ঞ '''[[মহেঞ্জোদাৰো]]'''। }}</span></div> ==<div align="center" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow: black 0em 0em 0.11em,#9DC183 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:solid blue >হেইমডালৰ বাইফ্ৰ'ষ্ট</div>== {{সদস্য:Chiring chandan/userboxplainlinks}} == <div align="center" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow: black 0em 0em 0.11em,#9DC183 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:solid blue >ইটো-সিটো</div>== [[File:Chiring chandan wikimedian.jpg|right|230px|thumb|]] {|class="userboxes" style="width: 250px; border: #883000 solid 1px; background-color:#D0F0C0; " | {{User Wikipedian for|year=2012|month=05|day=15}} {{col-begin}} {{col-2}} {{User Novel}} {{User As_lg}} {{User Marvel}} {{User Harry Potter Fan}} {{col-end}} |} </div> == <div align="center" style="letter-spacing: 1px; "><span style="white-space:wrap; text-shadow: black 0em 0em 0.11em,#9DC183 -0.8em -0.8em 0.9em,#C7EA46 0.7em 0.7em 0.8em; color:solid blue >কৰিবলৈ বাকী থকা কাম</div>== {{div col|3}} ; অসম্পূৰ্ণ প্ৰবন্ধ # [[যজ্ঞ]] # [[২০২২ কমনৱেলথ গেমছত ভাৰত]] ; লিখিবলৈ বাকী থকা প্ৰবন্ধ # [[পুঠি মাছ]] # [[চেনীপুঠি]] # [[গৰৈ মাছ]] # [[খলিহনা মাছ]] # [[চেঙেলী মাছ]] # [[শিঙৰা মাছ]] # [[মাগুৰ মাছ]] # [[আইচিছ]] ; উন্নীতকৰণ কৰিবলগা প্ৰবন্ধ # [[প্ৰস্তৰ যুগ]] # [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] {{div col end}} 1cod88kt9ov0y6019sy2i5lyyxkhz08 0 34663 329984 329869 2022-08-07T04:06:45Z 2409:4065:D85:EEF1:B441:DDFF:FE00:B18E /* মানচিত্ৰ */ wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.nejeie8iwiwieieiieiwo2ii2ie89wowi> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" | '''মাটিকালি''' (বৰ্গকিলোমিটাৰত) |----- | 1 || [[আঞ্চি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1987 || align="right" | ২৫০ |----- | 2 || [[বালপাখৰাম (Balphakram)ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মেঘালয়]] | 1986 || align="right" | ২২০ |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] 9t58f8f6xi4vab7siq18mx1qkcg95i4 329985 329984 2022-08-07T04:08:22Z 2409:4065:D85:EEF1:B441:DDFF:FE00:B18E wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.nejeie8iwiwieieiieiwo2ii2ie89wowi> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" | '''মাটিকালি''' (বৰ্গকিলোমিটাৰfiosoq9owkekrmifut it hfhdueh3y3ieit33801016367493rbfnfত) |----- | 1 || [[আঞ্চি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1987 || align="right" | ২৫০ |----- | 2 || [[বালপাখৰাম (Balphakram)ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মেঘালয়]] | 1986 || align="right" | ২২০ |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] i4yklvu2gv7dlcoxgi9oahe3osjb8r8 329986 329985 2022-08-07T04:08:57Z 2409:4065:D85:EEF1:B441:DDFF:FE00:B18E wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.nejeie8iwiwieieiieiwo2ii2ie89wowi> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" | '''মাটিকালি''' (বৰ্গকিলোমিটাৰfiosoq9owkekrmifut it hfhdueh3y3ieit33801016367493rbfnfত) |----- | 1 || [[আঞ্চি ৰাষ্ট্ৰীযelelellelerrddff ]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1987 || align="right" | ২৫০ |----- | 2 || [[বালপাখৰাম (Balphakram)ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মেঘালয়]] | 1986 || align="right" | ২২০ |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] qpr6e94cetm83qvyj9k2x2nfl11vpyx 329987 329986 2022-08-07T04:09:43Z 2409:4065:D85:EEF1:B441:DDFF:FE00:B18E wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.nejeie8iwiwieieiieiwo2ii2ie89wowi> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" | '''মাটিকালি''' (বৰ্গকিলোমিটাৰfiosoq9owkekrmifut it hfhdueh3y3ieit33801016367[[বালপাখৰাম (Balphakram)ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মেঘালয়]] | 1986 || align="right" | ২২০ |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] mf2xpczvk9sk2tikr20itjtuz7l64gn 329988 329987 2022-08-07T04:10:30Z 2409:4065:D85:EEF1:B441:DDFF:FE00:B18E wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.nejeie8iwiwieieiieiwo2ii2ie89wowi> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] 98bfzhhqedbfphdsrqiejoyfl4ixkvq 329990 329988 2022-08-07T04:19:12Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ আই.ইউ.চি. এনৰ দ্বিতীয় শ্ৰেণী (category II)ৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চল (protected area)। ভাৰতত পোণপ্ৰথমে স্থাপিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন হ'ল ১৯৩৬ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হেইলি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (''Hailey National Park''), যাক বৰ্তমান কৰবেট ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান বুলি জনা যায়। ১৯৭০ চনলৈকে ভাৰতত কেৱল পাঁচখনহে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিলমাহলৈ ইয়াৰ সংখ্যা ১০২খন হয়গৈ। সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান মিলি প্ৰায় ৩৯৯১৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ মাটিকালি আৱৰি আছে। ই ভাৰতৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্ৰায় ১.২১%। বৰ্তমান ভাৰতত মুঠ ১৬৬খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। এই উদ্যানসমূহৰ নাম তথা ৰাজ্য, মাটিকালিৰে সৈতে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ তাৰিখসহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল- == মানচিত্ৰ == <mapframe latitude="21" longitude="78" zoom="4" width="500" height="500" text="ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহ" align="center"> { "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "properties": { "stroke": "#ff0000", "stroke-width": 3 }, "query": " SELECT?id?idLabel?wikilink (concat('[[',?idLabel, ']]') as?title) #concat('[', str(?wikilink) , '|' , str(?idLabel), ']') as?title_new WHERE { ?id wdt:P31 wd:Q46169. # is a National Park ?id wdt:P17 wd:Q668 . # in India ?wikilink schema:about?id; schema:isPartOf <https://en.wikipedia.org/> . SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'as', 'en','hi' } } "} </mapframe> == ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা == {|class="sortable wikitable" |----- ! '''ক্ৰমিক নং'''!! '''নাম'''!! '''ৰাজ্য''' ! '''প্ৰাতিষ্ঠা'''!! align="right" | '''মাটিকালি''' (বৰ্গকিলোমিটাৰত) |----- | 1 || [[আঞ্চি ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1987 || align="right" | ২৫০ |----- | 2 || [[বালপাখৰাম (Balphakram)ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মেঘালয়]] | 1986 || align="right" | ২২০ |----- | 3 || [[বান্ধৱগড় ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[মধ্য প্ৰদেশ]] | 1982 || align="right" | ৪৪৮.৮৫ |----- | 4 || [[বন্দীপুৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ৮৭৪.২০ |----- | 5 || [[বেন্নাৰঘট্টা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[কৰ্ণাটক]] | 1974 || align="right" | ১০৬.২৭ |----- | 6 || [[ ৱাঞ্চডা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1979 || align="right" | ২৩.৯৯ |----- | 7 || [[বেটলা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[ঝাৰখণ্ড]] | 1986 || align="right" | ২৩১.৬৭ |----- | 8 || [[ভিতৰকণিকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[উৰিষ্যা]] | 1988 || align="right" | ১৪৫ |----- | 9 || [[ব্লেকবাক ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[গুজৰাট]] | 1976 || align="right" | ৩৪.০৮ |----- | 10 || [[বাক্সা ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প]] || [[পশ্চিমবংগ]] | 1992 || align="right" | ১১৭.১০ |----- | 11 || [[কেম্পবেল বে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপূঞ্জ]] | 1992 || align="right" | ৪২৬.২৩ |----- | 12 || [[Chandoli ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Maharashtra]] | 2004 || align="right" | 317.67 |----- | 13 || [[জিম কৰবেট]] [[(Jim Corbett) ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttarakhand]] | 1936 || align="right" | 1318.5 |----- | 14 || [[Dachigam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 141 |----- | 15 || [[Darrah ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 2004 || align="right" | 250 |----- | 16 || [[Desertৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Rajasthan]] | 1980 || align="right" | 3162 |----- | 17 || [[Dibru-Saikhowa National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 340 |----- | 18 || [[Dudhwa ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Uttar Pradesh]] | 1977 || align="right" | 490.29 |----- | 19 || [[Eravikulam ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Kerala]] | 1978 || align="right" | 97 |----- | 20 || [[Mandla Plant Fossils ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 0.27 |----- | 21 || [[Galathea National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1992 || align="right" | 110 |----- | 22 || [[Gangotri National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1989 || align="right" | 1552.73 |----- | 23 || [[Gir Forest National Park]] || [[Gujarat]] | 1965 || align="right" | 258.71 |----- | 24 || [[Gorumara National Park]] || [[West Bengal]] | 1994 || align="right" | 79.45 |----- | 25 || [[Govind Pashu Vihar Wildlife Sanctuary]] || [[Uttarakhand]] | 1990 || align="right" | 472.08 |----- | 26 || [[Great Himalayan National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1984 || align="right" | 754.40 |----- | 27 || [[Gugamal National Park]] || [[Maharashtra]] | 1987 || align="right" | 361.28 |----- | 28 || [[Guindy National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1976 || align="right" | 2.82 |----- | 29 || [[Marine National Park, Gulf of Kutch]] || [[Gujarat]] | 1980 || align="right" | 162.89 |----- | 30 || [[Gulf of Mannar Marine National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1980 || align="right" | 6.23 |----- | 31 || [[Hemis National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 4400 |----- | 32 || [[Harike Wetland]] || [[Punjab, India|Punjab]] | 1987 || align="right" | 86 |----- | 33 || [[Hazaribagh National Park]] || [[Jharkhand]] | 1954 || align="right" | 183.89 |----- | 34 || [[Indira Gandhi Wildlife Sanctuary and National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1989 || align="right" | 117.10 |----- | 35 || [[Indravati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1981 || align="right" | 1258.37 |----- | 36 || [[Jaldapara National Park]] || [[West Bengal]] | 2012 || align="right" | 216 |----- | 37 || [[Ntangki National Park]] || [[Nagaland]] | 1993 || align="right" | 202.02 |----- | 38 || [[Kalesar National Park]] || [[Haryana]] | 2003 || align="right" | 100.88 |----- | 39 || [[Kanha National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1955 || align="right" | 940 |----- | 40 || [[Kanger Ghati National Park]] || [[Chhattisgarh]] | 1982 || align="right" | 200 |----- | 41 || [[Kasu Brahmananda Reddy National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 1.42 |----- | 42 || [[Kaziranga National Park]] || [[Assam]] | 1905 || align="right" | 471.71 |----- | 43 || [[Keibul Lamjao National Park]] || [[Manipur]] | 1977 || align="right" | 40 |----- | 44 || [[Keoladeo National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 28.73 |----- | 45 || [[Khangchendzonga National Park]] || [[Sikkim]] | 1977 || align="right" | 1784 |----- | 46 || [[Kishtwar National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | 1981 || align="right" | 400 |----- | 47 || [[Kudremukh National Park]] || [[Karnataka]] | 1987 || align="right" | 600.32 |----- | 48 || [[Madhav National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1959 || align="right" | 375.22 |----- | 49 || [[Mahatma Gandhi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1983 || align="right" | 281.50 |----- | 50 || [[Mahavir Harina Vanasthali National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1994 || align="right" | 14.59 |----- | 51 || [[Manas National Park]] || [[Assam]] | 1990 || align="right" | 500 |----- | 52 || [[Mathikettan Shola National Park]] || [[Kerala]] | 2003 || align="right" | 12.82 |----- | 53 || [[Middle Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1987 || align="right" | 0.64 |----- | 54 || [[Mollem National Park]] || [[Goa]] | 1978 || align="right" | 107 |----- | 55 || [[Mouling National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1986 || align="right" | 483 |----- | 56 || [[Mount Abu Wildlife Sanctuary]] || [[Rajasthan]] | 1960 || align="right" | 288.84 |----- | 57 || [[Mount Harriet National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 46.62 |----- | 58 || [[Mrugavani National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | || align="right" | 3.5 |----- | 59 || [[Mudumalai National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 1940 || align="right" | 321.55 |----- | 60 || [[Mukurthi National Park]] || [[Tamil Nadu]] | 2001 || align="right" | 78.46 |----- | 61 || [[Murlen National Park]] || [[Mizoram]] | || align="right" | 200 |----- | 62 || [[Namdapha National Park]] || [[Arunachal Pradesh]] | 1974 || align="right" | 1985.24 |----- | 63 || [[Nameri National Park]] || [[Assam]] | 1978 || align="right" | 137.07 |----- | 64 || [[Nanda Devi National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 630.33 |----- | 65 || Nandankanan National Park (not verified) || [[Odisha]] | || align="right" | |----- | 66 || [[Navegaon National Park]] || [[Maharashtra]] | || align="right" | 133.88 |----- | 67 || [[Neora Valley National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 88 |----- | 68 || [[Nokrek National Park]] || [[Meghalaya]] | || align="right" | 47.48 |----- | 69 || [[North Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1979 || align="right" | 144 |----- | 70 || [[Orang National Park]] || [[Assam]] | 1999 || align="right" | 78.81 |----- | 71 || [[Palani Hills National Park]] || [[Tamil Nadu]] | || align="right" | 736.87 |----- | 72 || [[Panna National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 542.67 |----- | 73 || [[Pench National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1977 || align="right" | 758 |----- | 74 || [[Periyar National Park]] || [[Kerala]] | 1982 || align="right" | 305 |----- | 75 || [[Phawngpui National Park|Phawngpui Blue Mountain National Park]] || [[Mizoram]] | 1992 || align="right" | 50 |----- | 76 || [[Pin Valley National Park]] || [[Himachal Pradesh]] | 1987 || align="right" | 807.36 |----- | 77 || [[Rajaji National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1983 || align="right" | 820 |----- | 78 || [[Nagarhole National Park]] || [[Karnataka]] | 1988 || align="right" | 643.39 |----- | 79 || [[Rani Jhansi Marine National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | 1996 || align="right" | 256.14 |----- | 80 || [[Ranthambore National Park]] || [[Rajasthan]] | 1981 || align="right" | 392 |----- | 81 || [[Saddle Peak National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 32.55 |----- | 82 || [[Salim Ali National Park]] || [[Jammu and Kashmir]] | || align="right" | 9.07 |----- | 83 || [[Sanjay National Park]]² || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 466.7 |----- | 84 || [[Sanjay Gandhi National Park]] || [[Maharashtra]] | 1969 || align="right" | 104 |----- | 85 || [[Sariska Tiger Reserve]] || [[Rajasthan]] | 1955 || align="right" |866 |----- | 86 || [[Satpura National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1981 || align="right" | 524 |----- | 87 || [[Silent Valley National Park]] || [[Kerala]] | 1980 || align="right" | 237 |----- | 88 || [[Sirohi National Park]] || [[Manipur]] | 1982 || align="right" | 41.30 |----- | 89 || [[Simlipal National Park]] || [[Odisha]] | 1980 || align="right" |845.70 |----- | 90 || [[Singalila National Park]] || [[West Bengal]] | 1986 || align="right" | 78.60 |----- | 91 || [[South Button Island National Park]] || [[Andaman and Nicobar Islands]] | || align="right" | 5 |----- | 92 || [[Sri Venkateswara National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 1989 || align="right" | 353 |----- | 93 || [[Sultanpur National Park]] || [[Haryana]] | 1989 || align="right" | 1.43 |----- | 94 || [[Sundarbans National Park]] || [[West Bengal]] | 1984 || align="right" | 1330.12 |----- | 95 || [[Tadoba National Park]] || [[Maharashtra]] | 1955 || align="right" |625 |----- | 96 || [[Valley of Flowers National Park]] || [[Uttarakhand]] | 1982 || align="right" | 87.50 |----- | 97 || [[Valmiki National Park]] || [[Bihar]] | || align="right" | 461.6 |----- | 98 || [[Van Vihar National Park]] || [[Madhya Pradesh]] | 1983 || align="right" | 4.45 |----- | 99 || [[Papikonda National Park]] || [[Andhra Pradesh]] | 2008 || align="right" | 1012.85 |} ==প্ৰস্তাৱিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান== *[[Qazinag National Park]] *[[Dharmendra National Park]]{{citation needed|date=January 2013}} *[[Nagari Nath National Park]]{{citation needed|date=July 2013}} == Footnotes == <small>¹The [[Maharashtra]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Pench National Park]] are administered separately.</small> <small>²The [[Chhattisgarh]] and [[Madhya Pradesh]] parts of the [[Sanjay National Park]] are administered separately.</small> ==তথ্যসূত্ৰ== * [http://oldwww.wii.gov.in/envis/envis_pa_network/index.htm Directory of Wildlife Protected Areas in India] * [http://wiienvis.nic.in/envis_pa_network/index.htm ENVIS Centre, WII, Dehradun] * [http://www.ecoinfoindia.org/list_proposed_NP.pdf List of Proposed National Parks] ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|National parks of India}} * [http://www.indiawildliferesorts.com/national-parks/index.html National Parks in India] [[Category:ভাৰত সম্পৰ্কীয় তালিকা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান|*]] 94c63wwn7j11w8ie4yikxp612gxdims 0 37240 329979 290078 2022-08-06T17:30:09Z দিব্য দত্ত 9244 /* জন্ম */ wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|8|08|220}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ১৫০৯ - বিজয় নগৰৰ সম্ৰাট হিচাপে মহাৰাজ কৃষ্ণদেৱ ৰয়ৰ ৰাজ অভিশেষ। * ১৮১৫ - [[ৱাৰ্টালু যুদ্ধ]]ত পৰাজিত আৰু বন্দী [[নেপোলিয়ন বোনাৰ্পাট]]ক ছেণ্ট হেলেনা দ্বীপলৈ নিৰ্বাসন দিয়া হৈছিল। * ১৯৪২ - ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ দ্বাৰা [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]] আৰম্ভ কৰা হৈছিল। * ১৯৫৫ - পাৰমাণৱিক শক্তিৰ শান্তিপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ সম্পৰ্কে আলোচনাৰ বাবে জেনভাত এখন আন্তৰ্জাতিক সন্মিলন আৰম্ভ হয়। এই সন্মিলনত প্ৰায় ৭২খন দেশৰ ১,২০০ বিজ্ঞানীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰে। * ১৯৭৭ - ভাৰত চৰকাৰৰ অসামৰিক সন্মান [[ভাৰতৰত্ন]] আৰু [[পদ্ম সন্মান]] প্ৰদান অনিৰ্দিষ্ট কাললৈ বন্ধ কৰা হৈছিল। * ১৯৮৫ - ট্ৰম্বেত ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ গৱেষণাকেন্দ্ৰ নিউক্লিয় ৰিয়েক্টৰ ‘ধ্ৰুৱ’ কাৰ্যক্ষম কৰা হৈছিল। ==জন্ম== * ১৮৬৫ - [[অবলা বসু]], ভাৰতীয় সামাজিক কৰ্মী। * ১৯০২ - [[পল ডিৰাক|পল এদ্ৰিয়েন মৰিছ ডিৰাক]], 'কোৱাণ্টাম ইলেক্ট্ৰ'ডাইনেমিকছ'ৰ বাবে জনাজাত নোবেল বিজয়ী ইংৰাজ তাত্ত্বিক পদাৰ্থবিজ্ঞানী। * ১৯০৪ - ত্ৰিভুবন নাৰায়ণ সিং, উত্তৰ প্ৰদেশৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী । * ১৯০৮ - সিদ্ধেশ্বৰী দেৱী, শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ গায়িকা। * ১৯১৪ - [[সৰলা ঠকৰাল]], প্ৰথম ভাৰতীয় মহিলা বৈমানিক। * ১৯৩১ - [[ৰ'জাৰ পেনৰ'জ|ছাৰ ৰ'জাৰ পেনৰ'জ]], ইংৰাজ গাণিতিক পদাৰ্থবিদ। * ১৯৩৪ - [[সুদক্ষিণা শৰ্মা]], অসমৰ এগৰাকী খ্যাতনামা গায়িকা। * ১৯৪০ - দিলীপ ছাৰদেশাই, ভাৰতীয় ক্ৰিকেটাৰ। * ১৯৪২ - [[শ্বেৰ চৌধুৰী]], অসমৰ সংগীত পৰিচালক, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা, আলোকচিত্ৰ শিল্পী আৰু চিত্ৰকৰ। * ১৯৪৮ - কপিল ছিব্বাল, ভাৰতৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ। * ১৯৫৫ - [[ইলিয়াছ আলি]], অসমৰ এগৰাকী শল্য চিকিৎসক। * ১৯৬২ - [[দেৱশ্ৰী ৰায়]], ভাৰতীয় বঙালী অভিনেত্ৰী, নৃত্যশিল্পী। * ১৯৯৪ - [[সাইখোম মীৰাবাই চানু]], ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। * ১৯৮১ - [[ৰ'জাৰ ফেডেৰাৰ]], টেনিছৰ ২০টা গ্ৰেণ্ড শ্লেম জিকা প্ৰথম টেনিছ খেলুৱৈ। ==মৃত্যু== * ১৮২৭ - জৰ্জ কানিং, ইংলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী। * ১৯৪৮ - [[ইয়েল্লাপ্ৰগডা চুব্বাৰাও]], কোষত এ টি পি অনু শক্তিৰ উৎস হিচাপে আৱিষ্কাৰ আৰু কেন্সাৰ নিৰাময়ৰ মেথ'ট্ৰেক্সজিৰ আৱিষ্কাৰ কৰা ভাৰতীয় জৈৱ-ৰসায়ন বিজ্ঞানী। * ২০০০ - ভাৰতৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ এছ নিজলিংগপ্পাৰ মৃত্যু হয়। * ২০০৬ - অসমীয়া সাহিত্য জগতৰ ‘‘মহাৰথী’’ [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা|সাহিত্য অকাডেমি]] বিজেতা [[চন্দ্ৰপ্ৰসাদ শ‍ইকীয়া]]ই ইহলীলা সম্বৰণ কৰিছিল। ==দিৱস== * আন্তৰ্জাতিক মেকুৰি দিৱস। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:8 August|৮ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/8 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] l1x2v3rb9c6iu43eggcdraoobvfj5ku 329980 329979 2022-08-06T17:32:02Z দিব্য দত্ত 9244 /* মৃত্যু */ wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|8|08|220}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ১৫০৯ - বিজয় নগৰৰ সম্ৰাট হিচাপে মহাৰাজ কৃষ্ণদেৱ ৰয়ৰ ৰাজ অভিশেষ। * ১৮১৫ - [[ৱাৰ্টালু যুদ্ধ]]ত পৰাজিত আৰু বন্দী [[নেপোলিয়ন বোনাৰ্পাট]]ক ছেণ্ট হেলেনা দ্বীপলৈ নিৰ্বাসন দিয়া হৈছিল। * ১৯৪২ - ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ দ্বাৰা [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]] আৰম্ভ কৰা হৈছিল। * ১৯৫৫ - পাৰমাণৱিক শক্তিৰ শান্তিপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ সম্পৰ্কে আলোচনাৰ বাবে জেনভাত এখন আন্তৰ্জাতিক সন্মিলন আৰম্ভ হয়। এই সন্মিলনত প্ৰায় ৭২খন দেশৰ ১,২০০ বিজ্ঞানীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰে। * ১৯৭৭ - ভাৰত চৰকাৰৰ অসামৰিক সন্মান [[ভাৰতৰত্ন]] আৰু [[পদ্ম সন্মান]] প্ৰদান অনিৰ্দিষ্ট কাললৈ বন্ধ কৰা হৈছিল। * ১৯৮৫ - ট্ৰম্বেত ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ গৱেষণাকেন্দ্ৰ নিউক্লিয় ৰিয়েক্টৰ ‘ধ্ৰুৱ’ কাৰ্যক্ষম কৰা হৈছিল। ==জন্ম== * ১৮৬৫ - [[অবলা বসু]], ভাৰতীয় সামাজিক কৰ্মী। * ১৯০২ - [[পল ডিৰাক|পল এদ্ৰিয়েন মৰিছ ডিৰাক]], 'কোৱাণ্টাম ইলেক্ট্ৰ'ডাইনেমিকছ'ৰ বাবে জনাজাত নোবেল বিজয়ী ইংৰাজ তাত্ত্বিক পদাৰ্থবিজ্ঞানী। * ১৯০৪ - ত্ৰিভুবন নাৰায়ণ সিং, উত্তৰ প্ৰদেশৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী । * ১৯০৮ - সিদ্ধেশ্বৰী দেৱী, শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ গায়িকা। * ১৯১৪ - [[সৰলা ঠকৰাল]], প্ৰথম ভাৰতীয় মহিলা বৈমানিক। * ১৯৩১ - [[ৰ'জাৰ পেনৰ'জ|ছাৰ ৰ'জাৰ পেনৰ'জ]], ইংৰাজ গাণিতিক পদাৰ্থবিদ। * ১৯৩৪ - [[সুদক্ষিণা শৰ্মা]], অসমৰ এগৰাকী খ্যাতনামা গায়িকা। * ১৯৪০ - দিলীপ ছাৰদেশাই, ভাৰতীয় ক্ৰিকেটাৰ। * ১৯৪২ - [[শ্বেৰ চৌধুৰী]], অসমৰ সংগীত পৰিচালক, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা, আলোকচিত্ৰ শিল্পী আৰু চিত্ৰকৰ। * ১৯৪৮ - কপিল ছিব্বাল, ভাৰতৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ। * ১৯৫৫ - [[ইলিয়াছ আলি]], অসমৰ এগৰাকী শল্য চিকিৎসক। * ১৯৬২ - [[দেৱশ্ৰী ৰায়]], ভাৰতীয় বঙালী অভিনেত্ৰী, নৃত্যশিল্পী। * ১৯৯৪ - [[সাইখোম মীৰাবাই চানু]], ভাৰতীয় ভাৰোত্তোলক। * ১৯৮১ - [[ৰ'জাৰ ফেডেৰাৰ]], টেনিছৰ ২০টা গ্ৰেণ্ড শ্লেম জিকা প্ৰথম টেনিছ খেলুৱৈ। ==মৃত্যু== * ১৮২৭ - জৰ্জ কানিং, ইংলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী। * ১৯৪৮ - [[ইয়েল্লাপ্ৰগডা চুব্বাৰাও]], কোষত এ টি পি অনু শক্তিৰ উৎস হিচাপে আৱিষ্কাৰ আৰু কেন্সাৰ নিৰাময়ৰ মেথ'ট্ৰেক্সজিৰ আৱিষ্কাৰ কৰা ভাৰতীয় জৈৱ-ৰসায়ন বিজ্ঞানী। * ২০০০ - এছ নিজলিংগপ্পা, ভাৰতৰ এগৰাকী ৰাজনীতিবিদ। * ২০০৬ - [[চন্দ্ৰপ্ৰসাদ শ‍ইকীয়া]], অসমীয়া সাহিত্য জগতৰ ‘‘মহাৰথী’’ [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা|সাহিত্য অকাডেমি]] বিজয়ী সাহিত্যিক। ==দিৱস== * আন্তৰ্জাতিক মেকুৰি দিৱস। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:8 August|৮ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/8 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] 3w4dkpz6jerw9sq08ocd1c2cszh7d8e 0 37241 330010 290093 2022-08-07T09:08:39Z দিব্য দত্ত 9244 wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|9|08|221}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ৪৮ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব - [[জুলিয়াছ চিজাৰ]]ে ফাৰচেলিয়াছ যুদ্ধত (ইংঃ Battle of Pharsalus) বিজয়ী হয়। <ref>[https://www.worldhistory.org/article/697/the-battle-of-pharsalus/ worldhistory.org]</ref> * ১৮১৯ - দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ-পূৱত দেশ [[কলম্বিয়া]]ই পূৰ্ণ স্বাধীনতা লাভ কৰে। * ১৮৩০ - লুই ফিলিপছৃ-প্ৰথম ফ্ৰান্সৰ ৰজা ৰূপে অধিষ্ঠিত হয়। * ১৮৯৭ - পুণেৰ প্লেগ আয়ুক্ত ৰেণ্ডক হত্যাৰ অভিযোগত বিপ্লৱী দামোদৰ ৰানাডেক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। [[প্লেগ ৰোগ]] প্ৰতিৰোধৰ নামত ৰেণ্ডে স্থানীয় মহিলাসকলক নগ্ন কৰি পৰীক্ষা কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। * ১৮৯৮ - জাৰ্মানীৰ ৰুডলফ ডিজেলে ডিজেল ইঞ্জিনত পেটেণ্ট লাভ কৰে। * ১৯০০ - টেনিছৰ আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰতিযোগিতা [[ডেভিছ কাপ]]ৰ প্ৰথম খেল বষ্টনত অনুষ্ঠিত হয়। * ১৯৪২ - মুম্বাইত অনুষ্ঠিত জাতীয় কংগ্ৰেছৰ অধিৱেশনত [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ প্ৰস্তাৱ গৃহীত হয় আৰু ৯ আগষ্টৰ পৰা দেশজুৰি ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সূচনা হয় আৰু মহাত্মা গান্ধীসহ বহু কংগ্ৰেছ নেতা গ্ৰেপ্তাৰ হয়। * ১৯৪৫ - জাপানৰ [[নাগাছাকি]]ত আমেৰিকাৰ [[পাৰমাণৱিক বোমা]]ৰ বিষ্ফোৰণ হয়। আজি '''নাগাছাকি দিৱস'''। * ১৯৫০ - [[বিষ্ণুৰাম মেধি]]য়ে অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী ৰূপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে। * ১৯৬৫ - সাৰ্বভৌম, গণতান্ত্ৰিক স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে [[ছিংগাপুৰ|ছিংগাপুৰে]] স্বীকৃতি লাভ কৰে। * ১৯৭১ - শান্তি, বন্ধুত্ব আৰু সহযোগিতাৰ অৰ্থে [[ভাৰত]] আৰু [[ছোভিয়েট ৰাছিয়া]]ৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়। ==জন্ম== * ১৬৩১ - ইংৰাজী সাহিত্যৰ কবি, নাট্যকাৰ আৰু সমালোচক [[জন ড্ৰাইডেন]]ৰ জন্ম হয়। * ১৭৭৬ - [[আমেদিও এভ'গেড্ৰ']], ইটালীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানী, এভ'গেড্ৰ' সংখ্যা বা ধ্ৰুৱকৰ আৱিষ্কাৰক। (মৃঃ ৯জুলাই, ১৮৬৫) * ১৮১৯ - [[ৱিলিয়াম থমাছ গ্ৰীণ মৰ্টন]], অস্ত্ৰোপ্ৰচাৰত এনেছথেচিয়া হিচাপে 'ইথাৰ' ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথম চিকৎসা বিজ্ঞানী।( মৃঃ ১৫ জুলাই, ১৮৬৮) * ১৮৯৬ - শিশু-মনোবিজ্ঞানী আৰু দাৰ্শনিক [[জ্যা পিয়াজে]] জন্ম হৈছিল, তেখেত নিৰ্মাণবাদ, জীনগত জ্ঞানতত্ত্ব, বৌদ্ধিক বিকাশৰ তত্ত্ব, বস্তু স্থায়িত্ব আৰু আত্মকেন্দ্ৰিকতা তত্ত্বৰ বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ১৬ চেপ্তেম্বৰ, ১৯৮০) * ১৯৩৩ - আধুনিক হিন্দী সাহিত্যৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গদ্য লেখক, ঔপন্যাসিক, সাংবাদিক [[মনোহৰ শ্যাম যোশী]]ৰ জন্ম হৈছিল। * ১৯৩৩ - [[তেৎছুকো কুৰ'য়ানাগি]], জাপানী অভিনেত্ৰী, ভয়ছ অভিনেত্ৰী, লেখিকা। * ১৯৬১ - ছাৰ জন ফিলিপ কী বা জন কী, নিউজিলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী (২০০৮-২০১৬)। * ১৯৭০ - হলিউডত অভিনয় কৰা ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী [[অঞ্জলি জয়]], উল্লেখযোগ্য় কথাছবি - ''নাইট এট দা মিউজিয়াম: চিক্ৰেটছ অৱ টম্ব''। * ১৯৭৩ - [[হুইটনী হাষ্টন|হুইটনী এলিজাবেথ হাষ্টন]], আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিভাসম্পন্ন কণ্ঠশিল্পী, মঞ্চশিল্পী, প্ৰযোজক আৰু মডেল। * ১৯৭৫ - টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেতা [[মহেশ বাবু]]ৰ জন্ম হৈছিল। * ১৯৯১ - [[এলেক্সা ব্লিছ]] বা লেক্সী ক'ফমেন, ডব্লিউ ডব্লিউ ইৰ (ইংঃ WWE) মহিলা মল্লযুঁজাৰু। * ১৯৯১ - টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেত্ৰী [[হংসিকা মোটৱানী]]। * ১৯৯৩ - [[দীপা কৰ্মকাৰ]], ভাৰতীয় আৰ্টিষ্টিক বা শৈল্পিক জিমনাষ্ট। ==মৃত্যু == * ১৮৯৯ - [[ছাৰ এডৱাৰ্ড ফ্ৰেঙ্কলেণ্ড]], জৈৱ-ৰসায়নবিদ, ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ যোজ্য়তাৰ সূত্ৰ আৰু পানী বিশ্লেষণৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ১৮ জানুৱাৰী, ১৮২৫) * ১৯০৪ - জাৰ্মান ভূগোল বিজ্ঞানী [[ফ্ৰেইড্ৰিক ৰাটজেল]], জীৱন্ত স্থানৰ ধাৰণা আৰু জিঅ'পলিটিক্সৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ৩০ আগষ্ট, ১৮৪৪) * ১৯৪৯ - শিক্ষা-মনোবিজ্ঞানী [[এডৱাৰ্ড লী থৰ্নডাইক]] (ইংঃ Edward Lee Thorndike), সংযোগবাদ তত্বৰ (ইংঃ Connectionism) বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ৩১ আগষ্ট, ১৮৭৪) * ১৯৬২ - [[হেৰমান হেস|হেৰমান কাৰ্ম হেস্]], জাৰ্মান কবি, ঔপন্যাসিক আৰু চিত্ৰকৰ। ১৯৪৬ খ্ৰীষ্টাব্দত তেওঁ সাহিত্যত ন'বেল বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৬৯ - চি এফ প'ৱেল, নোবেল বিজয়ী পদাৰ্থ বিজ্ঞানী। * ১৯৭০ - স্বাধীনতা সংগ্ৰামী ত্ৰৈলোক্য় নাথ চক্ৰৱৰ্তীৰ মৃত্যু হৈছিল। * ১৯৮০ - [[সৰস্বতী দেৱী (সঙ্গীত পৰিচালক)|সৰস্বতী দেৱী]], ভাৰতীয় সঙ্গীত পৰিচালক আৰু সুৰকাৰ। * ১৯৯১ - অসমৰ প্ৰবীণ সাংবাদিক [[কমলা শইকীয়া]]ৰ মৃত্যু হয়। * ২০১৬ - অৰুণাচল প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী কালিখো পুলৰ আত্মহনন হৈ মৃত্যু হৈছিল। ==দিৱস== *[[আন্তৰ্জাতিক খিলঞ্জীয়া দিৱস]]। *[[নাগাছাকি দিৱস]]। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:9 August|৯ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] ---- {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] ==তথ্য়সূত্ৰ== i7nwb5ilzfmn3y3ndjoa3crm0bt2y0p 330012 330010 2022-08-07T09:25:51Z শেৱালী ফুকন দত্ত 23835 /* জন্ম */ wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|9|08|221}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ৪৮ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব - [[জুলিয়াছ চিজাৰ]]ে ফাৰচেলিয়াছ যুদ্ধত (ইংঃ Battle of Pharsalus) বিজয়ী হয়। <ref>[https://www.worldhistory.org/article/697/the-battle-of-pharsalus/ worldhistory.org]</ref> * ১৮১৯ - দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ-পূৱত দেশ [[কলম্বিয়া]]ই পূৰ্ণ স্বাধীনতা লাভ কৰে। * ১৮৩০ - লুই ফিলিপছৃ-প্ৰথম ফ্ৰান্সৰ ৰজা ৰূপে অধিষ্ঠিত হয়। * ১৮৯৭ - পুণেৰ প্লেগ আয়ুক্ত ৰেণ্ডক হত্যাৰ অভিযোগত বিপ্লৱী দামোদৰ ৰানাডেক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। [[প্লেগ ৰোগ]] প্ৰতিৰোধৰ নামত ৰেণ্ডে স্থানীয় মহিলাসকলক নগ্ন কৰি পৰীক্ষা কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। * ১৮৯৮ - জাৰ্মানীৰ ৰুডলফ ডিজেলে ডিজেল ইঞ্জিনত পেটেণ্ট লাভ কৰে। * ১৯০০ - টেনিছৰ আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰতিযোগিতা [[ডেভিছ কাপ]]ৰ প্ৰথম খেল বষ্টনত অনুষ্ঠিত হয়। * ১৯৪২ - মুম্বাইত অনুষ্ঠিত জাতীয় কংগ্ৰেছৰ অধিৱেশনত [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ প্ৰস্তাৱ গৃহীত হয় আৰু ৯ আগষ্টৰ পৰা দেশজুৰি ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সূচনা হয় আৰু মহাত্মা গান্ধীসহ বহু কংগ্ৰেছ নেতা গ্ৰেপ্তাৰ হয়। * ১৯৪৫ - জাপানৰ [[নাগাছাকি]]ত আমেৰিকাৰ [[পাৰমাণৱিক বোমা]]ৰ বিষ্ফোৰণ হয়। আজি '''নাগাছাকি দিৱস'''। * ১৯৫০ - [[বিষ্ণুৰাম মেধি]]য়ে অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী ৰূপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে। * ১৯৬৫ - সাৰ্বভৌম, গণতান্ত্ৰিক স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে [[ছিংগাপুৰ|ছিংগাপুৰে]] স্বীকৃতি লাভ কৰে। * ১৯৭১ - শান্তি, বন্ধুত্ব আৰু সহযোগিতাৰ অৰ্থে [[ভাৰত]] আৰু [[ছোভিয়েট ৰাছিয়া]]ৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়। ==জন্ম== * ১৬৩১ - [[জন ড্ৰাইডেন]], ইংৰাজী সাহিত্যৰ কবি, নাট্যকাৰ আৰু সমালোচ। * ১৭৭৬ - [[আমেদিও এভ'গেড্ৰ']], ইটালীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানী, এভ'গেড্ৰ' সংখ্যা বা ধ্ৰুৱকৰ আৱিষ্কাৰক। (মৃঃ ৯জুলাই, ১৮৬৫) * ১৮১৯ - [[ৱিলিয়াম থমাছ গ্ৰীণ মৰ্টন]], অস্ত্ৰোপ্ৰচাৰত এনেছথেচিয়া হিচাপে 'ইথাৰ' ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথম চিকৎসা বিজ্ঞানী। ( মৃঃ ১৫ জুলাই, ১৮৬৮) * ১৮৯৬ - [[জ্যা পিয়াজে]], শিশু-মনোবিজ্ঞানী আৰু দাৰ্শনিক। তেখেত নিৰ্মাণবাদ, জীনগত জ্ঞানতত্ত্ব, বৌদ্ধিক বিকাশৰ তত্ত্ব, বস্তু স্থায়িত্ব আৰু আত্মকেন্দ্ৰিকতা তত্ত্বৰ বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ১৬ চেপ্তেম্বৰ, ১৯৮০) * ১৯৩৩ - [[মনোহৰ শ্যাম যোশী]], আধুনিক হিন্দী সাহিত্যৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গদ্য লেখক, ঔপন্যাসিক, সাংবাদিক। * ১৯৩৩ - [[তেৎছুকো কুৰ'য়ানাগি]], জাপানী অভিনেত্ৰী, ভয়ছ অভিনেত্ৰী, লেখিকা। * ১৯৬১ - ছাৰ জন ফিলিপ কী বা জন কী, নিউজিলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী (২০০৮-২০১৬)। * ১৯৭০ - [[অঞ্জলি জয়]], হলিউডত অভিনয় কৰা ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী, উল্লেখযোগ্য় কথাছবি - ''নাইট এট দা মিউজিয়াম: চিক্ৰেটছ অৱ টম্ব''। * ১৯৭৩ - [[হুইটনী হাষ্টন|হুইটনী এলিজাবেথ হাষ্টন]], আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিভাসম্পন্ন কণ্ঠশিল্পী, মঞ্চশিল্পী, প্ৰযোজক আৰু মডেল। * ১৯৭৫ - [[মহেশ বাবু]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেতা। * ১৯৯১ - [[এলেক্সা ব্লিছ]] বা লেক্সী ক'ফমেন, ডব্লিউ ডব্লিউ ইৰ (ইংঃ WWE) মহিলা মল্লযুঁজাৰু। * ১৯৯১ - [[হংসিকা মোটৱানী]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেত্ৰী। * ১৯৯৩ - [[দীপা কৰ্মকাৰ]], ভাৰতীয় আৰ্টিষ্টিক বা শৈল্পিক জিমনাষ্ট। ==মৃত্যু == * ১৮৯৯ - [[ছাৰ এডৱাৰ্ড ফ্ৰেঙ্কলেণ্ড]], জৈৱ-ৰসায়নবিদ, ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ যোজ্য়তাৰ সূত্ৰ আৰু পানী বিশ্লেষণৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ১৮ জানুৱাৰী, ১৮২৫) * ১৯০৪ - জাৰ্মান ভূগোল বিজ্ঞানী [[ফ্ৰেইড্ৰিক ৰাটজেল]], জীৱন্ত স্থানৰ ধাৰণা আৰু জিঅ'পলিটিক্সৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ৩০ আগষ্ট, ১৮৪৪) * ১৯৪৯ - শিক্ষা-মনোবিজ্ঞানী [[এডৱাৰ্ড লী থৰ্নডাইক]] (ইংঃ Edward Lee Thorndike), সংযোগবাদ তত্বৰ (ইংঃ Connectionism) বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ৩১ আগষ্ট, ১৮৭৪) * ১৯৬২ - [[হেৰমান হেস|হেৰমান কাৰ্ম হেস্]], জাৰ্মান কবি, ঔপন্যাসিক আৰু চিত্ৰকৰ। ১৯৪৬ খ্ৰীষ্টাব্দত তেওঁ সাহিত্যত ন'বেল বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৬৯ - চি এফ প'ৱেল, নোবেল বিজয়ী পদাৰ্থ বিজ্ঞানী। * ১৯৭০ - স্বাধীনতা সংগ্ৰামী ত্ৰৈলোক্য় নাথ চক্ৰৱৰ্তীৰ মৃত্যু হৈছিল। * ১৯৮০ - [[সৰস্বতী দেৱী (সঙ্গীত পৰিচালক)|সৰস্বতী দেৱী]], ভাৰতীয় সঙ্গীত পৰিচালক আৰু সুৰকাৰ। * ১৯৯১ - অসমৰ প্ৰবীণ সাংবাদিক [[কমলা শইকীয়া]]ৰ মৃত্যু হয়। * ২০১৬ - অৰুণাচল প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী কালিখো পুলৰ আত্মহনন হৈ মৃত্যু হৈছিল। ==দিৱস== *[[আন্তৰ্জাতিক খিলঞ্জীয়া দিৱস]]। *[[নাগাছাকি দিৱস]]। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:9 August|৯ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] ---- {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] ==তথ্য়সূত্ৰ== fq1xzrgjt6tduvuo87e8quff0j85eed 330013 330012 2022-08-07T09:28:46Z শেৱালী ফুকন দত্ত 23835 /* মৃত্যু */ wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|9|08|221}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ৪৮ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব - [[জুলিয়াছ চিজাৰ]]ে ফাৰচেলিয়াছ যুদ্ধত (ইংঃ Battle of Pharsalus) বিজয়ী হয়। <ref>[https://www.worldhistory.org/article/697/the-battle-of-pharsalus/ worldhistory.org]</ref> * ১৮১৯ - দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ-পূৱত দেশ [[কলম্বিয়া]]ই পূৰ্ণ স্বাধীনতা লাভ কৰে। * ১৮৩০ - লুই ফিলিপছৃ-প্ৰথম ফ্ৰান্সৰ ৰজা ৰূপে অধিষ্ঠিত হয়। * ১৮৯৭ - পুণেৰ প্লেগ আয়ুক্ত ৰেণ্ডক হত্যাৰ অভিযোগত বিপ্লৱী দামোদৰ ৰানাডেক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। [[প্লেগ ৰোগ]] প্ৰতিৰোধৰ নামত ৰেণ্ডে স্থানীয় মহিলাসকলক নগ্ন কৰি পৰীক্ষা কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। * ১৮৯৮ - জাৰ্মানীৰ ৰুডলফ ডিজেলে ডিজেল ইঞ্জিনত পেটেণ্ট লাভ কৰে। * ১৯০০ - টেনিছৰ আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰতিযোগিতা [[ডেভিছ কাপ]]ৰ প্ৰথম খেল বষ্টনত অনুষ্ঠিত হয়। * ১৯৪২ - মুম্বাইত অনুষ্ঠিত জাতীয় কংগ্ৰেছৰ অধিৱেশনত [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ প্ৰস্তাৱ গৃহীত হয় আৰু ৯ আগষ্টৰ পৰা দেশজুৰি ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সূচনা হয় আৰু মহাত্মা গান্ধীসহ বহু কংগ্ৰেছ নেতা গ্ৰেপ্তাৰ হয়। * ১৯৪৫ - জাপানৰ [[নাগাছাকি]]ত আমেৰিকাৰ [[পাৰমাণৱিক বোমা]]ৰ বিষ্ফোৰণ হয়। আজি '''নাগাছাকি দিৱস'''। * ১৯৫০ - [[বিষ্ণুৰাম মেধি]]য়ে অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী ৰূপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে। * ১৯৬৫ - সাৰ্বভৌম, গণতান্ত্ৰিক স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে [[ছিংগাপুৰ|ছিংগাপুৰে]] স্বীকৃতি লাভ কৰে। * ১৯৭১ - শান্তি, বন্ধুত্ব আৰু সহযোগিতাৰ অৰ্থে [[ভাৰত]] আৰু [[ছোভিয়েট ৰাছিয়া]]ৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়। ==জন্ম== * ১৬৩১ - [[জন ড্ৰাইডেন]], ইংৰাজী সাহিত্যৰ কবি, নাট্যকাৰ আৰু সমালোচ। * ১৭৭৬ - [[আমেদিও এভ'গেড্ৰ']], ইটালীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানী, এভ'গেড্ৰ' সংখ্যা বা ধ্ৰুৱকৰ আৱিষ্কাৰক। (মৃঃ ৯জুলাই, ১৮৬৫) * ১৮১৯ - [[ৱিলিয়াম থমাছ গ্ৰীণ মৰ্টন]], অস্ত্ৰোপ্ৰচাৰত এনেছথেচিয়া হিচাপে 'ইথাৰ' ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথম চিকৎসা বিজ্ঞানী। ( মৃঃ ১৫ জুলাই, ১৮৬৮) * ১৮৯৬ - [[জ্যা পিয়াজে]], শিশু-মনোবিজ্ঞানী আৰু দাৰ্শনিক। তেখেত নিৰ্মাণবাদ, জীনগত জ্ঞানতত্ত্ব, বৌদ্ধিক বিকাশৰ তত্ত্ব, বস্তু স্থায়িত্ব আৰু আত্মকেন্দ্ৰিকতা তত্ত্বৰ বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ১৬ চেপ্তেম্বৰ, ১৯৮০) * ১৯৩৩ - [[মনোহৰ শ্যাম যোশী]], আধুনিক হিন্দী সাহিত্যৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গদ্য লেখক, ঔপন্যাসিক, সাংবাদিক। * ১৯৩৩ - [[তেৎছুকো কুৰ'য়ানাগি]], জাপানী অভিনেত্ৰী, ভয়ছ অভিনেত্ৰী, লেখিকা। * ১৯৬১ - ছাৰ জন ফিলিপ কী বা জন কী, নিউজিলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী (২০০৮-২০১৬)। * ১৯৭০ - [[অঞ্জলি জয়]], হলিউডত অভিনয় কৰা ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী, উল্লেখযোগ্য় কথাছবি - ''নাইট এট দা মিউজিয়াম: চিক্ৰেটছ অৱ টম্ব''। * ১৯৭৩ - [[হুইটনী হাষ্টন|হুইটনী এলিজাবেথ হাষ্টন]], আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিভাসম্পন্ন কণ্ঠশিল্পী, মঞ্চশিল্পী, প্ৰযোজক আৰু মডেল। * ১৯৭৫ - [[মহেশ বাবু]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেতা। * ১৯৯১ - [[এলেক্সা ব্লিছ]] বা লেক্সী ক'ফমেন, ডব্লিউ ডব্লিউ ইৰ (ইংঃ WWE) মহিলা মল্লযুঁজাৰু। * ১৯৯১ - [[হংসিকা মোটৱানী]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেত্ৰী। * ১৯৯৩ - [[দীপা কৰ্মকাৰ]], ভাৰতীয় আৰ্টিষ্টিক বা শৈল্পিক জিমনাষ্ট। ==মৃত্যু == * ১৮৯৯ - [[ছাৰ এডৱাৰ্ড ফ্ৰেঙ্কলেণ্ড]], জৈৱ-ৰসায়নবিদ, ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ যোজ্য়তাৰ সূত্ৰ আৰু পানী বিশ্লেষণৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ১৮ জানুৱাৰী, ১৮২৫) * ১৯০৪ - [[ফ্ৰেইড্ৰিক ৰাটজেল]], জাৰ্মান ভূগোল বিজ্ঞানী, জীৱন্ত স্থানৰ ধাৰণা আৰু জিঅ'পলিটিক্সৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ৩০ আগষ্ট, ১৮৪৪) * ১৯৪৯ - [[এডৱাৰ্ড লী থৰ্নডাইক]], শিক্ষা-মনোবিজ্ঞানী, সংযোগবাদ তত্বৰ (ইংঃ Connectionism) বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ৩১ আগষ্ট, ১৮৭৪) * ১৯৬২ - [[হেৰমান হেস|হেৰমান কাৰ্ম হেস্]], জাৰ্মান কবি, ঔপন্যাসিক আৰু চিত্ৰকৰ। ১৯৪৬ খ্ৰীষ্টাব্দত তেওঁ সাহিত্যত ন'বেল বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৬৯ - চি এফ প'ৱেল, নোবেল বিজয়ী পদাৰ্থ বিজ্ঞানী। * ১৯৭০ - ত্ৰৈলোক্য় নাথ চক্ৰৱৰ্তী, ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী। * ১৯৮০ - [[সৰস্বতী দেৱী (সঙ্গীত পৰিচালক)|সৰস্বতী দেৱী]], ভাৰতীয় সঙ্গীত পৰিচালক আৰু সুৰকাৰ। * ১৯৯১ - [[কমলা শইকীয়া]], অসমৰ প্ৰবীণ সাংবাদিক। * ২০১৬ - কালিখো পুল, অৰুণাচল প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী। ==দিৱস== *[[আন্তৰ্জাতিক খিলঞ্জীয়া দিৱস]]। *[[নাগাছাকি দিৱস]]। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:9 August|৯ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] ---- {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] ==তথ্য়সূত্ৰ== 8ml1s5d143bv2noevukn21yc713r82h 330014 330013 2022-08-07T09:30:47Z শেৱালী ফুকন দত্ত 23835 /* ঘটনাৱলী */ wikitext text/x-wiki {{আজিৰ দিনটো|9|08|221}} এইদিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা- ==ঘটনাৱলী== * ৪৮ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব - [[জুলিয়াছ চিজাৰ|জুলিয়াছ চিজাৰে]] ফাৰচেলিয়াছ যুদ্ধত (ইংঃ Battle of Pharsalus) বিজয়ী হয়। <ref>[https://www.worldhistory.org/article/697/the-battle-of-pharsalus/ worldhistory.org]</ref> * ১৮১৯ - দক্ষিণ আমেৰিকাৰ উত্তৰ-পূৱত দেশ [[কলম্বিয়া]]ই পূৰ্ণ স্বাধীনতা লাভ কৰে। * ১৮৩০ - লুই ফিলিপছৃ-প্ৰথম ফ্ৰান্সৰ ৰজা ৰূপে অধিষ্ঠিত হয়। * ১৮৯৭ - পুণেৰ প্লেগ আয়ুক্ত ৰেণ্ডক হত্যাৰ অভিযোগত বিপ্লৱী দামোদৰ ৰানাডেক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। [[প্লেগ ৰোগ]] প্ৰতিৰোধৰ নামত ৰেণ্ডে স্থানীয় মহিলাসকলক নগ্ন কৰি পৰীক্ষা কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। * ১৮৯৮ - জাৰ্মানীৰ ৰুডলফ ডিজেলে ডিজেল ইঞ্জিনত পেটেণ্ট লাভ কৰে। * ১৯০০ - টেনিছৰ আটাইতকৈ পুৰণি প্ৰতিযোগিতা [[ডেভিছ কাপ]]ৰ প্ৰথম খেল বষ্টনত অনুষ্ঠিত হয়। * ১৯৪২ - মুম্বাইত অনুষ্ঠিত জাতীয় কংগ্ৰেছৰ অধিৱেশনত [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ প্ৰস্তাৱ গৃহীত হয় আৰু ৯ আগষ্টৰ পৰা দেশজুৰি ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সূচনা হয় আৰু মহাত্মা গান্ধীসহ বহু কংগ্ৰেছ নেতা গ্ৰেপ্তাৰ হয়। * ১৯৪৫ - জাপানৰ [[নাগাছাকি]]ত আমেৰিকাৰ [[পাৰমাণৱিক বোমা]]ৰ বিষ্ফোৰণ হয়। আজি '''নাগাছাকি দিৱস'''। * ১৯৫০ - [[বিষ্ণুৰাম মেধি]]য়ে অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী ৰূপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে। * ১৯৬৫ - সাৰ্বভৌম, গণতান্ত্ৰিক স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে [[ছিংগাপুৰ|ছিংগাপুৰে]] স্বীকৃতি লাভ কৰে। * ১৯৭১ - শান্তি, বন্ধুত্ব আৰু সহযোগিতাৰ অৰ্থে [[ভাৰত]] আৰু [[ছোভিয়েট ৰাছিয়া]]ৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়। ==জন্ম== * ১৬৩১ - [[জন ড্ৰাইডেন]], ইংৰাজী সাহিত্যৰ কবি, নাট্যকাৰ আৰু সমালোচ। * ১৭৭৬ - [[আমেদিও এভ'গেড্ৰ']], ইটালীৰ ৰসায়ন বিজ্ঞানী, এভ'গেড্ৰ' সংখ্যা বা ধ্ৰুৱকৰ আৱিষ্কাৰক। (মৃঃ ৯জুলাই, ১৮৬৫) * ১৮১৯ - [[ৱিলিয়াম থমাছ গ্ৰীণ মৰ্টন]], অস্ত্ৰোপ্ৰচাৰত এনেছথেচিয়া হিচাপে 'ইথাৰ' ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথম চিকৎসা বিজ্ঞানী। ( মৃঃ ১৫ জুলাই, ১৮৬৮) * ১৮৯৬ - [[জ্যা পিয়াজে]], শিশু-মনোবিজ্ঞানী আৰু দাৰ্শনিক। তেখেত নিৰ্মাণবাদ, জীনগত জ্ঞানতত্ত্ব, বৌদ্ধিক বিকাশৰ তত্ত্ব, বস্তু স্থায়িত্ব আৰু আত্মকেন্দ্ৰিকতা তত্ত্বৰ বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ১৬ চেপ্তেম্বৰ, ১৯৮০) * ১৯৩৩ - [[মনোহৰ শ্যাম যোশী]], আধুনিক হিন্দী সাহিত্যৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ গদ্য লেখক, ঔপন্যাসিক, সাংবাদিক। * ১৯৩৩ - [[তেৎছুকো কুৰ'য়ানাগি]], জাপানী অভিনেত্ৰী, ভয়ছ অভিনেত্ৰী, লেখিকা। * ১৯৬১ - ছাৰ জন ফিলিপ কী বা জন কী, নিউজিলেণ্ডৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী (২০০৮-২০১৬)। * ১৯৭০ - [[অঞ্জলি জয়]], হলিউডত অভিনয় কৰা ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী, উল্লেখযোগ্য় কথাছবি - ''নাইট এট দা মিউজিয়াম: চিক্ৰেটছ অৱ টম্ব''। * ১৯৭৩ - [[হুইটনী হাষ্টন|হুইটনী এলিজাবেথ হাষ্টন]], আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিভাসম্পন্ন কণ্ঠশিল্পী, মঞ্চশিল্পী, প্ৰযোজক আৰু মডেল। * ১৯৭৫ - [[মহেশ বাবু]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেতা। * ১৯৯১ - [[এলেক্সা ব্লিছ]] বা লেক্সী ক'ফমেন, ডব্লিউ ডব্লিউ ইৰ (ইংঃ WWE) মহিলা মল্লযুঁজাৰু। * ১৯৯১ - [[হংসিকা মোটৱানী]], টলিউডৰ জনপ্ৰিয় অভিনেত্ৰী। * ১৯৯৩ - [[দীপা কৰ্মকাৰ]], ভাৰতীয় আৰ্টিষ্টিক বা শৈল্পিক জিমনাষ্ট। ==মৃত্যু == * ১৮৯৯ - [[ছাৰ এডৱাৰ্ড ফ্ৰেঙ্কলেণ্ড]], জৈৱ-ৰসায়নবিদ, ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ যোজ্য়তাৰ সূত্ৰ আৰু পানী বিশ্লেষণৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ১৮ জানুৱাৰী, ১৮২৫) * ১৯০৪ - [[ফ্ৰেইড্ৰিক ৰাটজেল]], জাৰ্মান ভূগোল বিজ্ঞানী, জীৱন্ত স্থানৰ ধাৰণা আৰু জিঅ'পলিটিক্সৰ বাবে জনাজাত। (জঃ ৩০ আগষ্ট, ১৮৪৪) * ১৯৪৯ - [[এডৱাৰ্ড লী থৰ্নডাইক]], শিক্ষা-মনোবিজ্ঞানী, সংযোগবাদ তত্বৰ (ইংঃ Connectionism) বাবে বিখ্য়াত। (মৃঃ ৩১ আগষ্ট, ১৮৭৪) * ১৯৬২ - [[হেৰমান হেস|হেৰমান কাৰ্ম হেস্]], জাৰ্মান কবি, ঔপন্যাসিক আৰু চিত্ৰকৰ। ১৯৪৬ খ্ৰীষ্টাব্দত তেওঁ সাহিত্যত ন'বেল বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৬৯ - চি এফ প'ৱেল, নোবেল বিজয়ী পদাৰ্থ বিজ্ঞানী। * ১৯৭০ - ত্ৰৈলোক্য় নাথ চক্ৰৱৰ্তী, ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী। * ১৯৮০ - [[সৰস্বতী দেৱী (সঙ্গীত পৰিচালক)|সৰস্বতী দেৱী]], ভাৰতীয় সঙ্গীত পৰিচালক আৰু সুৰকাৰ। * ১৯৯১ - [[কমলা শইকীয়া]], অসমৰ প্ৰবীণ সাংবাদিক। * ২০১৬ - কালিখো পুল, অৰুণাচল প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী। ==দিৱস== *[[আন্তৰ্জাতিক খিলঞ্জীয়া দিৱস]]। *[[নাগাছাকি দিৱস]]। == বাহ্যিক সংযোগ == {{commons|Category:9 August|৯ আগষ্ট}} * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9 বিবিচি: এই দিনত ঘটা কেইটামান উল্লেখযোগ্য ঘটনা] ---- {{Months}} {{-}} [[শ্ৰেণী:আগষ্ট]] [[শ্ৰেণী:ইংৰাজী বৰ্ষপঞ্জীৰ দিন]] ==তথ্য়সূত্ৰ== 5y2vz1svmc50oc0ev8ztqu222vlatom 0 37467 330011 306059 2022-08-07T09:11:14Z বিকাশ দিহিঙ্গীয়া 28718 নাম আৰু তথ্য wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder | honorific-prefix = | name = গমধৰ কোঁৱৰ | honorific-suffix = | image= | imagesize=180px | office = | leader = [[ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামী]] | term_start = | term_end = | predecessor = | successor = | office2 = | term_start2 = | term_end2 = | leader2 = | predecessor2 = | successor2 = | birth_date = | birth_place = [[অসম]] | death_date = | death_place = | nationality = [[ভাৰতীয়]] | father=ফেনা কোঁৱৰ | party = | relations = | children = | residence = | alma_mater = | occupation = স্বাধীনতা সংগ্ৰামী, মুক্তি যুঁজাৰু | awards = | profession = আহোম ৰাজকোঁৱৰ | signature = | website = | footnotes = }} '''গমধৰ কোঁৱৰ''' ([[ইংৰাজী ভাষা]]:Gamadhar Konwar) [[অসম]] তথা [[ভাৰত]]ৰ প্ৰথম স্বাধীনতা সংগ্ৰামী সকলৰ এজন। তেখেতৰ পিতৃৰ নাম আছিল ফেনা কোঁৱৰ। ১৮২৮ চনত গোমধৰ কোঁৱৰৰ নেতৃত্বত ধনঞ্জয় বৰগোহাঁই আদি কৰি বহুকেইজন [[আহোম]] কোঁৱৰে ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ ঘোষণা কৰিছিল। <ref>[http://archive.indianexpress.com/news/assam-seeks-national-recognition-for-prince-who-fought-british/573844/ Assam seeks national recognition for prince who fought british]</ref> ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ পিছত ১৮২৮ চনৰ আগভাগত ব্ৰিটিছ [[ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানী]]য়ে অসমৰ শাসন ভাৰ নিজৰ হাতলৈ আনিবলৈ সক্ষম হৈছিল। আৰম্ভণিতে ব্ৰিটিছ শাসনে কথা দিছিল যে মানক অসমৰ পৰা খেদি শাসন ভাৰ আহোমসকলক গতাই দিব। কিন্তু এই প্ৰতিশ্ৰুতি নৰখাৰ বাবেই ১৮২৮ চনত গমধৰ কোঁৱৰৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে এক বিদ্ৰোহে গা কৰি উঠে। ভাৰত বুৰঞ্জীত এই বিদ্ৰোহ হৈছে ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভণিৰ এক স্বাধীনতা সংগ্ৰাম। বিদ্ৰোহী সকলে [[যোৰহাট]]ত আহোম ৰীতিমতে গমধৰ কোঁৱৰক অসমৰ স্বৰ্গদেউ ৰূপে প্ৰতিষ্ঠা কৰে যদিও ব্ৰিটিছে ১৮২৮ চনৰ শেষ ভাগলৈ এই বিদ্ৰোহ দমন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। বিদ্ৰোহৰ অন্তত গমধৰ কোঁৱৰ নগা পাহাৰলৈ পলাই যায়। কিন্তু ব্ৰিটিছে তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ব্ৰিটিছে শাসনে তেওঁক ৰাজদ্ৰোহৰ অপৰাধত ১৪ বছৰৰ বাবে কাৰাদণ্ড বিহে আৰু [[ৰংপুৰ]]ৰ (বৰ্তমান [[বাংলাদেশ]]ত) জেললৈ প্ৰেৰণ কৰে। কিন্তু বেমাৰৰ ববে তেওঁক ৭ বছৰ কাৰাবাসৰ পিছত নিজৰ জন্মভূমিলৈ উভতাই পঠোৱা হয়। <ref>[http://www.posoowa.org/story/gomdhar-konwar-unsung-hero Gomdhar Konwar...The unsung hero]</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:আহোম ৰাজবংশ]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী]] [[শ্ৰেণী:আহোম ৰাজ্য]] 5ul9rc6zz0z5zejd6g2j6oo4yt1i2de 0 41227 329964 329927 2022-08-06T13:00:38Z 2409:4065:412:625C:0:0:116:A4 /* কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্রিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।"<ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।"১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবানীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী ,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল।তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ পণ্ডিত ডঃ কালিৰাম মেধীয়ে স্পষ্টভাৱে লিখি থৈ গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে।“ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্রতিলিপি প্রস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড অৰুনাচল মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাবে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি গুৰুত্বপুৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যার্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱর্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণর পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নর্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্রচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰন হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ব কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰৱল। তাৰোপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে  ড৹ মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ শেহতীয়া "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত সুন্দৰকৈ ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায় । বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাবে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তাৰোপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাবে কলিতাসকলকেই মুলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা । অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্হাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ । এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্হাপিত কৰিছিল । পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে।একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্হাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি । ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে । ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।"<ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে । এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামুলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।"<ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামুলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামুলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।"''</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাবে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক৷বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাবে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাবে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকী দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায় । এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্রয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল।পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে । উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাবে চিনাকী দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাবে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰনে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ।যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওঁক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওঁক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰনৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল । পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে।কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তাৰোপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে।এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তাৰোপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱ * মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱ * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক * [[বিষ্ণুৰাম মেধি]], অসমৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * [[বিমলা প্ৰসাদ চলিহা]], অসমৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * ডাঃ [[ভূমিধৰ বৰ্মন]], প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * [[বাণীকান্ত কাকতি]], বিদগ্ধ পণ্ডিত * [[হৰেকৃষ্ণ ডেকা]], লেখক আৰু প্ৰাক্তন আৰক্ষী সঞ্চালক প্ৰধান * [[শিৱ প্ৰসাদ বৰুৱা]], চাহ খেতিয়ক * [[অচ্যুত লহকৰ]], ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ জনক * নাট্যসম্ৰাট প্ৰফুল্ল বৰা, নাট্যকাৰ,চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা,সাহিত্যিক। * [[ৰতন লহকৰ]], নাট্যকৰ্মী * সীতানাথ লহকৰ, নাট্যকাৰ আৰু কটন কলেজৰ প্ৰাক্তন অধ্যাপক *[[খৰ্গেশ্বৰ তালুকদাৰ]],অসম আন্দোলনৰ প্ৰথম শ্বহীদ * মিত্ৰদেৱ মহন্ত * অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰী * ৰঘুনাথ চৌধাৰী * বকুল কায়স্থ * ৰোষেশ্বৰ বৰুৱা * সমৰেণ শইকীয়া * ৰেণু বৰবৰা শইকীয়া * আনন্দ চন্দ্ৰ দত্ত ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] 2h6z2h305jsn12pt8amgnum2eibfvjv 329965 329964 2022-08-06T13:01:37Z 2409:4065:412:625C:0:0:116:A4 /* কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্রিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।"<ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।"১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবানীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী ,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল।তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ পণ্ডিত ডঃ কালিৰাম মেধীয়ে স্পষ্টভাৱে লিখি থৈ গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে।“ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্রতিলিপি প্রস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড অৰুনাচল মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাবে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি গুৰুত্বপুৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যার্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱর্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণর পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নর্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্রচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰন হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ব কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰৱল। তাৰোপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে  ড৹ মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ শেহতীয়া "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত সুন্দৰকৈ ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায় । বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাবে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তাৰোপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাবে কলিতাসকলকেই মুলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা । অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্হাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ । এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্হাপিত কৰিছিল । পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে।একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্হাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি । ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে । ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।"<ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে । এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামুলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।"<ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামুলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামুলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।"''</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাবে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক৷বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাবে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাবে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকী দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায় । এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্রয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল।পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে । উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাবে চিনাকী দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাবে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰনে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ।যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওঁক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওঁক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰনৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল । পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে।কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তাৰোপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে।এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তাৰোপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱ * মহাপুৰুষ শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱ * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক * [[বিষ্ণুৰাম মেধি]], অসমৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * [[বিমলা প্ৰসাদ চলিহা]], অসমৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * ডাঃ [[ভূমিধৰ বৰ্মন]], প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী * [[বাণীকান্ত কাকতি]], বিদগ্ধ পণ্ডিত * [[হৰেকৃষ্ণ ডেকা]], লেখক আৰু প্ৰাক্তন আৰক্ষী সঞ্চালক প্ৰধান * [[শিৱ প্ৰসাদ বৰুৱা]], চাহ খেতিয়ক * [[অচ্যুত লহকৰ]], ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ জনক * নাট্যসম্ৰাট প্ৰফুল্ল বৰা, নাট্যকাৰ,চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা,সাহিত্যিক। * [[ৰতন লহকৰ]], নাট্যকৰ্মী * সীতানাথ লহকৰ, নাট্যকাৰ আৰু কটন কলেজৰ প্ৰাক্তন অধ্যাপক *[[খৰ্গেশ্বৰ তালুকদাৰ]],অসম আন্দোলনৰ প্ৰথম শ্বহীদ * মিত্ৰদেৱ মহন্ত * অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰী * ৰঘুনাথ চৌধাৰী * বকুল কায়স্থ * ৰোষেশ্বৰ বৰুৱা * সমৰেণ শইকীয়া * ৰেণু বৰবৰা শইকীয়া * আনন্দ চন্দ্ৰ দত্ত * খগেন মহন্ত ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] tkw7d5tqeoyosgugbgza0573jeo19jx 329972 329965 2022-08-06T16:15:39Z দিব্য দত্ত 9244 /* কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি */ তথ্যসূত্ৰ নথকা পাঠ আঁতৰোৱা হ’ল wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্রিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।"<ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।"১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবানীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী ,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল।তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ পণ্ডিত ডঃ কালিৰাম মেধীয়ে স্পষ্টভাৱে লিখি থৈ গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে।“ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্রতিলিপি প্রস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড অৰুনাচল মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাবে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি গুৰুত্বপুৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যার্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱর্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণর পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নর্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্রচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰন হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ব কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰৱল। তাৰোপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে  ড৹ মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ শেহতীয়া "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত সুন্দৰকৈ ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায় । বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাবে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তাৰোপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাবে কলিতাসকলকেই মুলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা । অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্হাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ । এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্হাপিত কৰিছিল । পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে।একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্হাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি । ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে । ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।"<ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে । এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামুলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।"<ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামুলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামুলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।"''</ref> তাৰোপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাবে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক৷বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাবে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাবে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকী দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায় । এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্রয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল।পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে । উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাবে চিনাকী দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাবে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰনে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ।যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওঁক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওঁক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰনৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল । পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে।কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তাৰোপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে।এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তাৰোপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] e7zixxdyah2xwukflxwhcjf3gxxbgcd 329975 329972 2022-08-06T16:46:39Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ পণ্ডিত ড° কালিৰাম মেধীয়ে স্পষ্টভাৱে লিখি থৈ গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড অৰুনাচল মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি গুৰুত্বপুৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৰ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে  ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ শেহতীয়া "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত সুন্দৰকৈ ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] jwnyrelbec8o7frladqps3zl0xkwenr 329976 329975 2022-08-06T17:05:42Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ কালিৰাম মেধিয়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি গুৰুত্বপুৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] d4e5nklvaedq01tf43lu5pfhjwq57pg 329977 329976 2022-08-06T17:09:00Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা''' সকল হৈছে অসমৰ এক প্ৰাচীন আৰু খিলঞ্জীয়া জাতি। [[বাণীকান্ত কাকতি]]ৰ কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত, [[কালিৰাম মেধি]]ৰ Assamese Grammar and Origin of the Assamese Language, কিঙ্কৰৰ আলপাইন-কলিতা গোষ্ঠীৰ ইতিহাস, [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ [[কলিতা জাতিৰ ইতিহাস]] আদি গ্ৰন্থত কলিতা সকলৰ বিষয়ে বিস্তৃতভাৱে আলোচনা হৈছে। == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] 2vioy9dwz0j83dasbidy7twzxaubfuq 330006 329977 2022-08-07T06:59:36Z দিব্য দত্ত 9244 wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] ksp9y537yt7qht7y73ph852y4ne3g8h 330007 330006 2022-08-07T07:20:39Z দিব্য দত্ত 9244 /* ইতিহাস */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == ===কিংবদন্তিমূলক তথ্য=== পুৰাণ পৰম্পৰা অনুসৰি কলিতাসকলক বিশুদ্ধ আৰ্য বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও ইয়াক নিৰপেক্ষ সত্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা নহয়।<ref name="gbookA1">{{cite book |author=Manilal Bose |url=https://books.google.com/books?id=t_PpdZosif4C&q=kalita++kshatriya+origin&pg=PA29 |title=Social and Cultural History of Ancient India |publisher=Concept Publishing Company |work=Hindu civilization |date=1998 |pages=29| isbn=9788170225980 |access-date=24 October 2014}}</ref> যদিও আৰ্য বংশৰ তত্ত্বসমূহে "বৰ্তমানৰ পেছাদাৰী জাতিসমূহৰ উত্থানৰ আগতে" কলিতাসকলৰ আগমন ঘটিছিল বুলি কয়, কলিতাসকলে কিন্তু নিজকে ক্ষত্ৰিয় জাতিৰ অন্তৰ্গত বুলি দাবী কৰে, আৰু “ক্ষত্ৰিয়ক নিঃশেষ কৰিবলৈ সংকল্পবদ্ধ পৰশুৰামৰ ক্ৰোধৰ পৰা পলায়ন কৰি পিছলৈ অসমৰ অৰণ্যত আত্মগোপন কৰা ক্ষত্ৰিয়”<ref name="sharma2005discovery1">{{cite book|editor1=S. K. Sharma |editor2=U. Sharma |title=Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. North-East India. Volume 1 |url=https://books.google.com/books?id=rpMAQe5bRM8C&q=kalita+caste&pg=PA93 |publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-83-24035-2|page=93}}</ref> প্ৰসংগত নিজকে কুললুপ্ত<ref name="googlebook3">{{cite book |author=Col Ved Prakash |url=https://books.google.com/books?id=Ic4UCdaxbHIC&q=kalita++kshatriya+caste&pg=PA150 |work=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 |publisher=Atlantic Publishers & Dist |title=India, Northeastern |date=2007 |page=150 |isbn=9788126907038 |access-date=12 October 2014}}</ref> (কুল অৰ্থাৎ জাতি আৰু লুপ্ত অৰ্থাৎ লুকাই যোৱা, হেৰাই যোৱা) বুলি কয়। কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] kvmd3vd262fqz6ju5xofpkspwbyx5l9 330015 330007 2022-08-07T09:51:03Z 2409:4065:412:625C:0:0:116:A4 wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'(কায়স্থ)''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == ===কিংবদন্তিমূলক তথ্য=== পুৰাণ পৰম্পৰা অনুসৰি কলিতাসকলক বিশুদ্ধ আৰ্য বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও ইয়াক নিৰপেক্ষ সত্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা নহয়।<ref name="gbookA1">{{cite book |author=Manilal Bose |url=https://books.google.com/books?id=t_PpdZosif4C&q=kalita++kshatriya+origin&pg=PA29 |title=Social and Cultural History of Ancient India |publisher=Concept Publishing Company |work=Hindu civilization |date=1998 |pages=29| isbn=9788170225980 |access-date=24 October 2014}}</ref> যদিও আৰ্য বংশৰ তত্ত্বসমূহে "বৰ্তমানৰ পেছাদাৰী জাতিসমূহৰ উত্থানৰ আগতে" কলিতাসকলৰ আগমন ঘটিছিল বুলি কয়, কলিতাসকলে কিন্তু নিজকে ক্ষত্ৰিয় জাতিৰ অন্তৰ্গত বুলি দাবী কৰে, আৰু “ক্ষত্ৰিয়ক নিঃশেষ কৰিবলৈ সংকল্পবদ্ধ পৰশুৰামৰ ক্ৰোধৰ পৰা পলায়ন কৰি পিছলৈ অসমৰ অৰণ্যত আত্মগোপন কৰা ক্ষত্ৰিয়”<ref name="sharma2005discovery1">{{cite book|editor1=S. K. Sharma |editor2=U. Sharma |title=Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. North-East India. Volume 1 |url=https://books.google.com/books?id=rpMAQe5bRM8C&q=kalita+caste&pg=PA93 |publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-83-24035-2|page=93}}</ref> প্ৰসংগত নিজকে কুললুপ্ত<ref name="googlebook3">{{cite book |author=Col Ved Prakash |url=https://books.google.com/books?id=Ic4UCdaxbHIC&q=kalita++kshatriya+caste&pg=PA150 |work=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 |publisher=Atlantic Publishers & Dist |title=India, Northeastern |date=2007 |page=150 |isbn=9788126907038 |access-date=12 October 2014}}</ref> (কুল অৰ্থাৎ জাতি আৰু লুপ্ত অৰ্থাৎ লুকাই যোৱা, হেৰাই যোৱা) বুলি কয়। কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] m2o0vh025gd3e28ik2j89gfg2b3ie3s 330016 330015 2022-08-07T10:21:47Z 2409:4065:412:625C:0:0:116:A4 /* কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'(কায়স্থ)''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == ===কিংবদন্তিমূলক তথ্য=== পুৰাণ পৰম্পৰা অনুসৰি কলিতাসকলক বিশুদ্ধ আৰ্য বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও ইয়াক নিৰপেক্ষ সত্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা নহয়।<ref name="gbookA1">{{cite book |author=Manilal Bose |url=https://books.google.com/books?id=t_PpdZosif4C&q=kalita++kshatriya+origin&pg=PA29 |title=Social and Cultural History of Ancient India |publisher=Concept Publishing Company |work=Hindu civilization |date=1998 |pages=29| isbn=9788170225980 |access-date=24 October 2014}}</ref> যদিও আৰ্য বংশৰ তত্ত্বসমূহে "বৰ্তমানৰ পেছাদাৰী জাতিসমূহৰ উত্থানৰ আগতে" কলিতাসকলৰ আগমন ঘটিছিল বুলি কয়, কলিতাসকলে কিন্তু নিজকে ক্ষত্ৰিয় জাতিৰ অন্তৰ্গত বুলি দাবী কৰে, আৰু “ক্ষত্ৰিয়ক নিঃশেষ কৰিবলৈ সংকল্পবদ্ধ পৰশুৰামৰ ক্ৰোধৰ পৰা পলায়ন কৰি পিছলৈ অসমৰ অৰণ্যত আত্মগোপন কৰা ক্ষত্ৰিয়”<ref name="sharma2005discovery1">{{cite book|editor1=S. K. Sharma |editor2=U. Sharma |title=Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. North-East India. Volume 1 |url=https://books.google.com/books?id=rpMAQe5bRM8C&q=kalita+caste&pg=PA93 |publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-83-24035-2|page=93}}</ref> প্ৰসংগত নিজকে কুললুপ্ত<ref name="googlebook3">{{cite book |author=Col Ved Prakash |url=https://books.google.com/books?id=Ic4UCdaxbHIC&q=kalita++kshatriya+caste&pg=PA150 |work=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 |publisher=Atlantic Publishers & Dist |title=India, Northeastern |date=2007 |page=150 |isbn=9788126907038 |access-date=12 October 2014}}</ref> (কুল অৰ্থাৎ জাতি আৰু লুপ্ত অৰ্থাৎ লুকাই যোৱা, হেৰাই যোৱা) বুলি কয়। কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> * শ্রীমন্ত শংকৰদেৱ * শ্ৰী শ্ৰী মাধৱদেৱ * আনন্দ চন্দ্ৰ দত্ত * বকুল কায়স্থ * মিত্ৰদেৱ মহন্ত * খগেন মহন্ত * নকুলচন্দ্ৰ ভূঞা * আনন্দৰাম বৰুৱা * বাণীকান্ত কাকতি * মাজুলীৰ কমলাবাৰী সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰ নাৰায়ণ চন্দ্ৰ গোস্বামী * যতীন্দ্ৰ নাথ দুৱৰা * প্ৰতিমা বৰুৱা পাণ্ডে * অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰী * ৰঘুনাথ চৌধাৰী ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] nu4dvsyqdkvxgdf1syo0do6r6s0oo50 330017 330016 2022-08-07T11:05:44Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == ===কিংবদন্তিমূলক তথ্য=== পুৰাণ পৰম্পৰা অনুসৰি কলিতাসকলক বিশুদ্ধ আৰ্য বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও ইয়াক নিৰপেক্ষ সত্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা নহয়।<ref name="gbookA1">{{cite book |author=Manilal Bose |url=https://books.google.com/books?id=t_PpdZosif4C&q=kalita++kshatriya+origin&pg=PA29 |title=Social and Cultural History of Ancient India |publisher=Concept Publishing Company |work=Hindu civilization |date=1998 |pages=29| isbn=9788170225980 |access-date=24 October 2014}}</ref> যদিও আৰ্য বংশৰ তত্ত্বসমূহে "বৰ্তমানৰ পেছাদাৰী জাতিসমূহৰ উত্থানৰ আগতে" কলিতাসকলৰ আগমন ঘটিছিল বুলি কয়, কলিতাসকলে কিন্তু নিজকে ক্ষত্ৰিয় জাতিৰ অন্তৰ্গত বুলি দাবী কৰে, আৰু “ক্ষত্ৰিয়ক নিঃশেষ কৰিবলৈ সংকল্পবদ্ধ পৰশুৰামৰ ক্ৰোধৰ পৰা পলায়ন কৰি পিছলৈ অসমৰ অৰণ্যত আত্মগোপন কৰা ক্ষত্ৰিয়”<ref name="sharma2005discovery1">{{cite book|editor1=S. K. Sharma |editor2=U. Sharma |title=Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. North-East India. Volume 1 |url=https://books.google.com/books?id=rpMAQe5bRM8C&q=kalita+caste&pg=PA93 |publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-83-24035-2|page=93}}</ref> প্ৰসংগত নিজকে কুললুপ্ত<ref name="googlebook3">{{cite book |author=Col Ved Prakash |url=https://books.google.com/books?id=Ic4UCdaxbHIC&q=kalita++kshatriya+caste&pg=PA150 |work=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 |publisher=Atlantic Publishers & Dist |title=India, Northeastern |date=2007 |page=150 |isbn=9788126907038 |access-date=12 October 2014}}</ref> (কুল অৰ্থাৎ জাতি আৰু লুপ্ত অৰ্থাৎ লুকাই যোৱা, হেৰাই যোৱা) বুলি কয়। কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook3">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] kvmd3vd262fqz6ju5xofpkspwbyx5l9 330018 330017 2022-08-07T11:06:32Z Chiring chandan 4464 /* কিংবদন্তিমূলক তথ্য */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} {{infobox ethnic group| |group=কলিতা জাতি |poptime= ৭০ লাখ (আনুমানিক) |region1 = {{flagcountry|India}}: |region2 = &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; [[অসম]] |pop2 = ৫০&nbsp; লাখ |rels= [[Image:Om symbol.svg|16px]] [[হিন্দু ধৰ্ম]] |langs= [[অসমীয়া ভাষা]] |related= [[অসমীয়া]] }} '''কলিতা'''সকল হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্তৰ্গত অসম ৰাজ্যৰ এটা হিন্দু জনগোষ্ঠী বা জাতি।<ref>Kangkan Kalita (6 October 2020). [https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/study-traces-kalitas-to-himachal-in-4122-bc/articleshow/78509179.cms "Study traces Kalitas to Himachal in 4122 BC"] ''The Times of India''.</ref> কলিতাসকল সাধাৰণ বা অসংৰক্ষিত শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত এটা আগবঢ়া জাতি।<ref>{{Cite news |title=Centre supports Assam government's proposal to grant ST status to six communities: Ramdas Athawale |date=8 October 2017 |agency=Press Trust of India |website=[[The New Indian Express]] |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2017/oct/08/centre-supports-assam-governments-proposal-to-grant-st-status-to-six-communities-ramdas-athawale-1668725.html |access-date=8 October 2021}}</ref> কলিতা জনগোষ্ঠীটোক - এফালে কেওট আৰু আনফালে কায়স্থ, গণক আৰু ব্ৰাহ্মণৰ মাজৰ এটা জনগোষ্ঠী বুলি অসমীয়া সমাজত মান্যতা প্ৰদান কৰা হয়।{{sfn|Sharma|2009|p=358}}{{sfn|Cantile|1980|p=234}} এছ.এল.বৰুৱাৰ দৰে বুৰঞ্জীবিদৰ মতে, ১১ শতিকাৰ ধৰ্মপালৰ শাসনকালত কলিতাসকলে উত্তৰ আৰু পূব ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।<ref>S.L. Barua, ''A Comprehensive History of Assam'', p. 15.</ref> == ইতিহাস == ===কিংবদন্তিমূলক তথ্য=== পুৰাণ পৰম্পৰা অনুসৰি কলিতাসকলক বিশুদ্ধ আৰ্য বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও ইয়াক নিৰপেক্ষ সত্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা নহয়।<ref name="gbookA1">{{cite book |author=Manilal Bose |url=https://books.google.com/books?id=t_PpdZosif4C&q=kalita++kshatriya+origin&pg=PA29 |title=Social and Cultural History of Ancient India |publisher=Concept Publishing Company |work=Hindu civilization |date=1998 |pages=29| isbn=9788170225980 |access-date=24 October 2014}}</ref> যদিও আৰ্য বংশৰ তত্ত্বসমূহে "বৰ্তমানৰ পেছাদাৰী জাতিসমূহৰ উত্থানৰ আগতে" কলিতাসকলৰ আগমন ঘটিছিল বুলি কয়, কলিতাসকলে কিন্তু নিজকে ক্ষত্ৰিয় জাতিৰ অন্তৰ্গত বুলি দাবী কৰে, আৰু “ক্ষত্ৰিয়ক নিঃশেষ কৰিবলৈ সংকল্পবদ্ধ পৰশুৰামৰ ক্ৰোধৰ পৰা পলায়ন কৰি পিছলৈ অসমৰ অৰণ্যত আত্মগোপন কৰা ক্ষত্ৰিয়”<ref name="sharma2005discovery1">{{cite book|editor1=S. K. Sharma |editor2=U. Sharma |title=Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. North-East India. Volume 1 |url=https://books.google.com/books?id=rpMAQe5bRM8C&q=kalita+caste&pg=PA93 |publisher=Mittal Publications|year=2005|isbn=978-81-83-24035-2|page=93}}</ref> প্ৰসংগত নিজকে কুললুপ্ত<ref name="googlebook3">{{cite book |author=Col Ved Prakash |url=https://books.google.com/books?id=Ic4UCdaxbHIC&q=kalita++kshatriya+caste&pg=PA150 |work=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 |publisher=Atlantic Publishers & Dist |title=India, Northeastern |date=2007 |page=150 |isbn=9788126907038 |access-date=12 October 2014}}</ref> (কুল অৰ্থাৎ জাতি আৰু লুপ্ত অৰ্থাৎ লুকাই যোৱা, হেৰাই যোৱা) বুলি কয়। কলিতাসকলক অসমত স্থায়ীভাৱে নিবাস কৰিবলৈ লোৱা প্ৰথমটো আৰ্যমুলীয় জাতি বুলি কোৱা হয়। এওঁলোক বৈদিক আৰ্য্যজাতিৰ মূলতঃ ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণৰ অন্তৰ্গত। কনকলাল বৰুৱাই কৈছে যে আৰ্য্যৰ এটা শাখা প্ৰথমে উত্তৰ-পূবৰ পৰা অসমত প্ৰৱেশ কৰিছিল আৰু সেই আদিম আৰ্য্যসকলৰ বংশধৰসকলেই হৈছে বৰ্তমান সময়ৰ অসমীয়া কলিতাসকল। এওঁলোকেই হৈছে একমাত্ৰ "পূৰ্ববৈদিক আৰ্যজাতি" যি সৰ্বপ্ৰথমে অসমলৈ আৰ্য সংস্কৃতি কঢ়িয়াই আনিছিল।" <ref name="googlebook4">{{cite web | url=http://books.google.co.in/books?id=Ic4UCdaxbHIC&pg=PA150&dq=kalita++kshatriya+caste&hl=en&sa=X&ei=ZYI5VP_GOseiuQS144KABw&ved=0CDQQ6AEwAw#v=onepage&q=kalita%20%20kshatriya%20caste&f=false | title=Encyclopaedia of North-East India, Volume 1 | publisher=Atlantic Publishers & Dist | work=India, Northeastern | date=2007 | accessdate=12 October 2014 | author=Col Ved Prakash | page=150}}</ref> [[মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা]]ৰ মতে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩১৯২ চনত আলপাইনগোষ্ঠীয় কলিতাসকলে বৰ্তমানৰ অসমৰ ৰজা জল্পৰ সহায় আৰু আশ্ৰয় লৈ প্ৰথম কলিতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২০১১ চনৰ শেষৰ ফালে কলিতা ৰাজ্য ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দক্ষিণ উপত্যকালৈকে বিস্তৃত হৈছিল। হিমাচল প্ৰদেশৰ কুল্লু উপত্যকা বা কুলুট বংশৰ পৰা অহাৰ বাবেই প্ৰাচীন অসমত এই ক্ষত্ৰিয় জাতিটো কলিতা নামেৰে জনাজাত আছিল<ref>মাধুৰ্যমণ্ডিত বৰুৱা। কলিতা জাতিৰ ইতিহাস। ৰেখা প্ৰকাশন, গুৱাহাটী। প্ৰথম প্ৰকাশ, ২০২০। পৃষ্ঠা ৯৮</ref> কলিতাসকল হৈছে অসমৰ বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰাচীনতম আৰু সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী। প্ৰখ্যাত বুৰঞ্জীবিদ পদ্মনাথ গোঁহাঞিবৰুৱাদেৱে তেখেতৰ ‘অসম বুৰঞ্জী’ত এই কথা স্পষ্ট কৰি গৈছে যে কলিতাসকল অসমৰ আটাইতকৈ পুৰণীকলীয়া আদিবাসী, নৰক, ভগদত্ত আৰু ৰজাসকল কলিতাসকলৰ আদিপুৰুষ আছিল।<ref>আসাম বুৰঞ্জী,পদ্মনাথ গোহাঞি বৰুৱা </ref> ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’ ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ২৪জন নৰকৰ ভিতৰত প্ৰথম নৰকৰ সময় আছিল খী. পূ. ২২০০ ৰ পৰা খী. পূ.২১৬৯। দ্বিতীয়ৰ পৰা তৃবিংশতিতম নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ২১৬৯ৰ পৰা খী: পূ: ১৫০৯। শেষৰজন নৰকৰ সময় আছিল খী: পূ: ১৫০৯ ৰ পৰা খী: পূ: ১৪৪৯ আৰু তেওঁৰেই পুতেক আছিল ভগদত্ত।<ref>ৰাজমোহন নাথৰ ‘The Background of Assamese Culture’</ref>শংকৰলাল বৰুৱাই উল্লেখ কৰিছে যে ধৰ্মপালৰ ৰাজত্বকালত (১০৯৫–১১২০) কলিতাসকল উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল। ড° বি এছ গুহে গুজৰাটৰ "আলপাইন নগৰ ব্ৰাহ্মণ"ৰ পৰম্পৰা বৈশিষ্ট্য আদিৰ লগত উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ আলপাইন আৰ্যসকলৰ সাদৃশ্য বিচাৰি পাইছিল। কামৰূপ ৰজা ভাস্কৰবৰ্মনৰ নিধানপুৰ ভূমি অনুদানত (৬ম শতিকা খ্ৰীষ্টাব্দ) উল্লেখ কৰা উপাধিসমূহৰ সৈতে তেওঁ কলিতাসকলক যুক্ত কৰিব খোজে।" ১৫-১৬ শতিকাত কলিতাসকলৰ অসমত এখন নিজস্ব স্বাধীন দেশ আছিল <ref name="googlebook43">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?ei=dpE5VMudGMWTuATx34H4Aw&id=EE1uAAAAMAAJ&dq=kalita+rulers+in+assam&focus=searchwithinvolume&q=kalita|title=Assam-Bengal Relations from the Earliest Times to the Twelfth Century A.D|publisher=Spectrum Publications|work=Assam (India)|date=1988|accessdate=12 October 2014|author=Pratap Chandra Choudhury|pages=193,275}}</ref>অষ্টাদশ শতিকাত ৰচিত চক্ৰপাণি বৈৰাগীৰ 'গুৰুচৰিত কথা'ত মহাপুৰুষ ভবাণীপুৰীয়া গোপাল আতাৰ পিতৃভিঠা বুলি কলিতা দেশৰ প্ৰসংগ আনিছে।<ref>চক্ৰপাণি বৈৰাগী,গুৰুচৰিত কথা,সম্পা.মহেশ্বৰ নেওগ,পৃষ্ঠা.২০৭</ref> প্ৰথমবাৰলৈ জাতিবাচকভাবে ১৬৫৭ খৃ. বৰপেটা সত্ৰৰ তামৰ ফলিত কলিতা শব্দৰ প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল। তাৰ পাছলৈ দৈত্যাৰি ঠাকুৰকৃত শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেব চৰিতকে আদি কৰি বিভিন্ন লেখ ফলি শাসনত চেগা ছোৰোকাকৈ জাতিবাচক ৰূপে কলিতা শব্দৰ আহিছে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা </ref> == <small>জাতীয় জীৱনত কলিতাসকলৰ গুৰুত্ব</small> == ভাষাবিদ [[কালিৰাম মেধি]]য়ে লিখি গৈছে- “অসম কলিতাসকলৰ নিজা ভূমিখণ্ড আৰু ইয়াৰ সভ্যতা মূলতঃ কলিতা সভ্যতা। অইন উপজাতিবোৰ কলিতাৰ সামাজিক নীতি আৰু পৰম্পৰাকে সামগ্ৰিকভাৱে অনুকৰণ কৰে। “ ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা দৰে এটা বিচিত্ৰ ভৌগোলিক পৰিক্ষেত্ৰত অতি পুৰণি কালৰে পৰা বসবাস কৰি অহা বিভিন্ন অষ্ট্ৰীক মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ লগতে পাছতীকৈ অসমত বসবাস কৰিবলৈ লোৱা উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকল আৰু তাৰো শেহতীয়াকৈ  অহা পশ্চিমীয়া কায়স্থসকলে অসম ভূমিত ভৰি থৈ প্ৰথমে কলিতাসকলৰে পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাটোক নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল। কলিতাসকলে পুথি ৰচনা কৰোঁতে, প্ৰতিলিপি প্ৰস্তুত কৰোঁতে, দৈনন্দিন হিচাপ-পত্ৰ ৰাখিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা লিপিটো জনা যায় কাইথেলী লিপি নামেৰে। কলিতা সকলৰ সম্প্ৰদায়গত পৰিচয়ৰে পৰিচিত হোৱা কাইথেলী লিপি প্ৰকৃততে কামৰূপী লিপিৰেই প্ৰকৃত শৈলী। কিয়নো, কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল আলপাইন কলিতা সকলৰ হাততে।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা 192</ref>বিশিষ্ট উপন্যাসিক য়েছে দৰজে ঠংছিয়ে ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এটি সাক্ষাৎকাৰত,কেৱল অসমতেই নহয়, নগালেণ্ড, অৰুনাচল, মেঘালয় আদি পাহৰীয়া ৰাজ্যত বসবাস কৰা মনপা,নক্তে,খাছী, ৰাভা, গাৰো,আপাতানী আদি অনেক সৰু বৰ জনগোষ্ঠীবোৰেও অতীজৰে পৰা এতিয়ালৈকে পাহাৰে ভৈয়ামে সংযোগী ভাষা হিচাপে কেৱল "অসমীয়া ভাষাৰ" ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি চলিবলগীয়া হৈছিল বুলি মন্তব্য আগবঢ়াইছে। আচলতে কায়থেলি লিপিৰ কামৰূপী ভাষাকেই পুৰনি অসমীয়া ভাষা বুলিও কোৱা যায়, উল্লেখ্য যে হস্তীবিদ্যাৰ্ণব, কিতাবৎমঞ্জৰী, ব্ৰহ্মবৈৱৰ্ত্তপুৰাণ, শুভঙ্কৰী আদি পুথিসমূহ কাইথেলী লিপিত ৰচিত। শঙ্কৰদেৱ-প্ৰৱৰ্তিত নব্যবাদী বৈষ্ণৱ পৰম্পৰাৰে প্ৰযুক্ত প্ৰায় সকলো সংখ্যক পুথি, নাট, কাব্য কাইথেলী লিপিতে লিখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। নৰ্ডিক আৰ্যসকলেও ভূখণ্ডটোলৈ আহি প্ৰচলিত কামৰূপী ভাষাটোকে ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু পুথি-পাঁজি ৰচনা কৰিলে— বুৰঞ্জী-ৰচনাৰে যিটো কামৰ অংশীদাৰ হ'ল আহোম সকলো।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এই যুক্তিতে অতীতৰে পৰা কলিতাসকলৰ অসমত থকা সাংস্কৃতিক ভাষিক সামাজিক ৰাজনৈতিক গুৰুত্বৰ কথা গবেষকসকলে অনুমান কৰে। পৰ্যায়ক্ৰমে মংগোলীয় আৰ্য অষ্ট্ৰীক বহু শব্দ মিশ্ৰণ হৈ আজিৰ প্ৰচলিত অসমীয়া ভাষাই নিজৰ ৰূপ পাইছে আৰু এতিয়াও সেই প্ৰক্ৰিয়া চলিয়েই আছে। আচলতে কলিতাসকলৰ পৰা গুণগত কৃষি পদ্ধতি আৰু কুটীৰ শিল্পকৰ্ম আয়ত্ত কৰিবলৈ অথবা কলিতা ৰজাৰ আগ্ৰাসনত আন সৰু সুৰা জনগোষ্ঠীবোৰে অতীজৰে পৰা এইদেশত কলিতাসকলক অনুসৰণ কৰি অহাৰ সম্ভাৱনাই প্ৰবল। তদুপৰি অন্য কেতবোৰ আৰ্থ সামাজিক প্ৰাসংগিকতাৰ বাবেও হয়তো বৃহত্তৰ অসমীয়া মহাজাতি গঠন প্ৰক্ৰিয়াত আত্মনিয়োজিত কলিতাসকলক অইন খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহে উপযোগী মানিও বিশেষ বিৰোধিতা কৰা নাছিল। সেইহে বিজ্ঞসকলে মুলধাৰা অসমীয়াৰ সংজ্ঞাটো আচলতে কলিতাসকলৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ ওপৰতে ভেজা দি তৈয়াৰ কৰা হৈছে বুলি ক'ব খোজে আৰু এতিয়াও কলিতা জনগোষ্ঠীয় নিজা পৰম্পৰাসমূহক পৃথক কৰি চালে মূৰকত বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে অসমীয়া পৰম্পৰা বুলি বিশেষ একো নাথাকিব যেন অনুমান হয়। এইবোৰ কথাকে আৰু অধিক বিশদভাবে ড° মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱাই তেখেতৰ "কলিতা জাতিৰ ইতিহাস" গ্ৰন্থত ব্যাখ্যা কৰিছে। == আদিভূঞা কলিতাসকল ==          অসমত আদিভূঞা আৰু পশ্চিমীয়া ভূঞা বুলি দুই শ্ৰেণীৰ ভূঞা পোৱা যায়। বৰ্তমানৰ অসম, উত্তৰ বংগ আৰু বাংলাদেশৰো সৰহভাগেৰে গঠিত (খৃঃ 650 ৰ পাছৰপৰা) পুৰণি [[কামৰূপ ৰাজ্য]]ৰ ভাঙোনৰ সময়ছোৱাতে ভূঞাসকলৰ আদি থালটো উৎপত্তি হৈছিল। [[শালস্তম্ভ বংশ]]ৰ নৱম শতিকাৰ ৰজা বলবৰ্মন (তৃতীয়)ৰ ৰাজত্বকালতে মাটি ভগাই লোৱাৰ কাৰ্য খুব দেখিবলৈ পোৱা হৈছিল।<ref>^] ([[বাৰ ভূঞা#CITEREFLahiri1984|Lahiri 1984]], পৃষ্ঠা 62)</ref> উল্লেখযোগ্য যে বৰ্মন,শালস্তম্ভ,পাল আৰু কমতাধিপতি দুৰ্লভ নাৰায়নৰ বংশাদি কলিতাসম্ভূত আছিল<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস, শেষ অংশ,কলিতা ৰজাসকল, মাধুৰ্য্যমণ্ডিত বৰুৱা</ref> এই কলিতা ৰাজ্যবোৰৰ পতনৰ পাছত তেওঁলোকৰে কিছুমান ক্ষমতাশালী সামন্তই আনৰ কৰতলীয়া হিচাপে বা কেতিয়াবা স্বাধীন ভাবেও একোটা সৰু সৰু এলেকাত ভূঞা নামেৰে নিজৰ প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰি শাসন কৰিছিল,তেওঁলোকেও নিজকে ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। তদুপৰি কামৰূপৰ প্ৰথম আলপাইন ক্ষত্ৰিয় বৰ্ণ সম্ভূত শাসক জাতি হিচাপে কলিতাসকলকেই মূলতঃ আদিভূঞা বুলি কোৱা যায়। অসমত আৰু এচাম গোটছেৰেক পশ্চিমীয়া কায়স্থ (কলিতা)<ref>গুৰুচৰিত কথা,চক্ৰপাণি বৈৰাগী,প্ৰথম অধ্যায়ৰ প্ৰথম পৃষ্ঠা। অবশ্যে তেনেকৈ উল্লেখ থাকিলেও কায়স্থসকল ক্ষত্ৰিয় বুলিহে বিবেচিত।</ref> ভূঞা আছে যি চতুৰ্দশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কমতাৰ কলিতা ৰাজা দুৰ্লভনাৰায়ণ<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিবৃত্ত,পৃষ্ঠা ২৫২</ref>ৰ ৰাজত্বকালত কনৌজ আৰু বংগৰ পৰা প্ৰব্ৰজিত হৈছিল। এইসকল ভূঞাৰ মাজতেই মহাপুৰুষ শংকৰদেৱৰ বংশধৰো আছিল। জাতিগতভাৱে কায়স্থ আৰু ব্ৰাহ্মণ এই পশ্চিমীয়া ভূঞাসকলৰ বেছিভাগকেই প্ৰথমে কোঁচৰাজ্যত সংস্থাপিত কৰাৰ পাছত নিৰাপত্তাজনিত কাৰণতেই তেওঁলোক উজাই আহি কলিতা আদিভূঞাসকলৰ লগত মধ্য অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত বসতি স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ বিভিন্ন কাৰণবশতঃ প্ৰায় সকলোবোৰ পশ্চিমীয়া ভূঞাই কোচ ৰাজ্যলৈ পুনঃপ্ৰবজিত হৈছিল <ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২১২</ref> উল্লেখযোগ্য যে উজনি অসমত এইসকল ভূঞাৰ বিশেষ কোনো চিন-চাব নাই।<ref>কমতা ৰজা দুৰ্লভনাৰায়ণে অনা ব্ৰাহ্মণ কায়স্থসকলক কেৱল কোচ আৰু কামৰূপতে থাপিছিল। কাৰণ সেইসময়ত (উজনি)অসমত আহোমৰ ৰাজত্ব আছিল। এই নতুন ব্ৰাহ্মণ- কায়স্থসকলৰ ভূঞা আছিল চণ্ডীবৰ কায়স্থ। এইসকল কোনো নিদিষ্ট ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰাৰ বিপৰীতে কছাৰী দফলা আদিৰ আক্ৰমণত বিভিন্ন ঠাইলৈ পলাই ফুৰিব লগা হৈছিল। আচলতে আহোম ৰাজ্যৰ স্থাপিত বাৰভূঞাসকল কলিতা জাতিৰহে আছিল।</ref> ইয়াতকৈ অধিক এইসকলৰ বিষয়ে জনা নাযায়। আহোম ৰাজত্বৰ সময়ত পৰাক্ৰমী কলিতা আদিভূঞাসকলক চুতীয়া কছাৰী কোচ আদিৰ ভূঞাৰ লগতে দমন কৰি ৰজাই শাসনত উপযুক্ত বিষয়বাব দি সংস্থাপিত কৰিছিল। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীসমূহৰ ঠায়ে ঠায়ে বাৰভূঞাঁৰ প্ৰসংগ বহুবাৰ আনিছে আৰু তাৰ সংজ্ঞাও দিছে এনেদৰে- ‘পাচে লাক্লি কওদেউ ২৪২৭ শকত(১৫০৫) বাৰভূঞাক বৰালে। বাৰভূঞাৰ অৰ্থ এই, এওঁলোক একৰকম হিন্দু। আকৌ আন এঠাইত এনেকৈ আছে- দেশত ৰজা নাইকিয়া হ’লে অথবা ৰজা থকা সময়তো তেওঁলোক ৪,৫,১০,১২ গ্ৰাম ততোধিক গাঁৱৰ অধিপতি আপুন এক্তাৰে হৈ দখল কৰে। সময়মতে স্বাধীন মত হৈ কোনো কোনো ৰজাৰ অধীন হৈ সেই গ্ৰামৰ কৰ-কাটল দিয়ে, ইয়াকে বাৰভূঞা বোলে। একেদৰে বাৰভূঞা চৰিতত আছে কিদৰে স্বৰ্গদেউসকলে ভূঞাৰ সতি-সন্ততিসকলক নিজ ৰাজ্যত থিতাপি লগোৱাৰ পিছত আহোম ৰাজচ’ৰাত মন্ত্ৰী ডা-ডাঙৰীয়া কেইজনৰ আসনৰ কাষতেই সেইসকলৰো বহাৰ চিন কৰি দিছিল। লাচাম কলিতা ভূঞাঁক কছাৰী ৰাজ্যৰ শাসনকৰ্তা(বৰচেতিয়া বা মৰঙীখোৱা গোহাঁই) পতাৰ পাছৰ পৰাই আহোম ৰাজত্বত ভূঞাসকলৰ মৰ্যাদা আৰু স্থান সম্পৰ্কে কিছু সম্ভেদ পোৱা যায়। আহোম ৰাজ্যত এই কলিতা ভূঞাসকলৰ বাজে কিন্তু পশ্চিমীয়া কায়স্থ ভূঞাঁক আহোম ৰজাই কেতিয়াবা আদৰেৰে সংস্থাপিত কৰাৰ কথাটোত বুৰঞ্জী নিমাত। পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে- স্বৰ্গদেৱ দিহিঙীয়া ৰজাই ৰটাটেমনি দখল কৰি বাৰভূঞাক উত্তৰ কোলত পাতিলেহি। ভূঞাৰ নাম উতৈ ১,তমাই ১, ৰাই ১, সঁকাই ১, কৌষিক ১, উজিৰ ১, লস্কৰ ১, চোমদাৰ ১, সনাতন ১, কেহো ১, ৰামভট ১, ভকতভূঞা ১। এই বৰ বাৰভূঞাঁ আৰু এওঁলোকৰ প্ৰত্যেকৰে লগত চাৰিজনকৈ সৰু ভূঞা দি মুঠ ষাঠিজন ভূঞাক উত্তৰ পাৰে পাতিলে। ইয়াৰ ভিতৰৰ ডাঙৰ লাচাম কলিতা ভূঞাক স্বৰ্গদেৱে মৰঙিৰ পৰা ১৫৩৬ খৃঃত ডিমাপুৰ দখল কৰি কছাৰী ৰজা ডেৰচোংফাক হত্যা কৰাৰ পিছত কছাৰীবিলাকৰ ওপৰত টুৰ্পা নাম দি মৰঙিৰ শাসনকৰ্তা বা মৰঙি খোৱা গোহাই পাতি '''বাঁহবড়িয়া চেটিয়া''' পাতিলে।" <ref>পুৰণি অসম বুৰঞ্জী পৃ: ৩৬</ref> Dr. JP Wade আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীৰ মতে তেওঁৰ নাম চুৰ্পাহে আৰু কছাৰী বুৰঞ্জীয়ে তেওঁক '''বৰচেটিয়া''' বুলি কয়। তুৰ্বকৰ সৈতে হোৱা যুদ্ধত সহায় কৰি বিশ্বাসভাজন হ'ব পাৰিছিল বুলিয়েই বাৰভূঞাঁক স্বৰ্গদেউৱে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মৰঙিখোৱা গোহাই পাতিলে। এই বিষয়ে পুৰণি অসম বুৰঞ্জীত এনেকৈ আছে - "পাচে মোৰ পুথাও দিহিঙ্গীয়া ৰজা কাচেঙ্গ বড় পাত্ৰগোহাইক সেনাপতি পাতি উপাই কৰি তুৰ্বকক মৰালে। আত পাচে সেই বেলা ৰটাটেমনিৰ বাৰ ভূঞায়াই কলঙৰ কাখৰত ৰলহি। মদনগিৰি, ধৰ্ম্মাই, চোমদাৰ, ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, চন্দ্ৰ দলৈ, তামোলী দলৈ, বাহুদলৈ, বড় চোমদাৰ, এই সকল প্ৰমুখ্যে যুদ্ধক মনে আছে। ...পাচে দিহিঙ্গীয়া ৰজা বড় সন্দিকৈ সকলো বোৰে ভূঞায় যুদ্ধলৈ সলালৈ, আহিল। পাচে ভূঞাৎ সলা মাৰিলে। প্ৰথমে ৰনভঙ্গ হৈ আমাৰ হুহুকি আহি পৌষ মাস ১৪৬৩ শকত দুদিন পাচে যুদ্ধ কৰি ভূঞাক ভঙ্গাই মূৰ আনি মথাডাঙ্গত থলে। দুটা দৌল বান্ধিলে। ৰামচন্দ্ৰ গিৰি, দলিদখাঁ, প্ৰমুখো ভূঞা সকল সলাত লোকজন সহিতে দান্তে ধৰি দিহিঙ্গীয়া ৰজাত সৰণাগত হ'ল; লস্কৰো পৰিল ১৬, কটোয়াল পৰিল ১২, ঘোড়া পালে ৩০০, সেনা অনেক পৰিল। বজৰা নাও ৬০ পালে। সেই ভূঞা সকলক পুথাও দিহিঙ্গীয়া স্বৰ্গদেৱৰ আজ্ঞাএ '''বড়চেতিয়া'''য়ে উত্তৰ কোণে পাতিলে।" <ref>Goswami, Hemchandra, "Purani Assam Buranji, p. 154,</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাঁক ছুহুংমুং স্বৰ্গদেউৱে তামোলী পাচনি আদি কৰি সময়ে সময়ে তেওঁলোকৰ বিভিন্ন আদৰ্শ গ্ৰহণ কৰি পদ্ধতিগতভাৱে নিজৰ বিশ্বস্ত কৰি লৈছিল।<ref>Tamuli Phukan, Kasinath, ''Assam Buranji, p. 20, "পাচে চুটিয়া ৰজাৰ পো ভাই সহিতে চুটিয়াক পাকৰি গুৰিত পাতিলে। পাচে লাক্নি কাতকেউ ১৪২৭ সঁকত বাৰভুঁয়াক বৰালে; সিহঁতৰ বচোআল টঙ্গালি হাচটি এইসকলৰ আদৰ্স ললে; সিহঁতৰ ল'ৰা কিচু সৰ্গদেৱে তামোলী পাঁচনিকৈ লগত ল'লে।" ''</ref> তদুপৰি বাৰভূঞাৰ ভাই ভতিজাক মতাই আনিও স্বৰ্গদেউৱে নিজৰ খাটনিয়াৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল।<ref>Bhuyan, S.K.,"Assam Buranji(SM)", p.11-13</ref> উল্লেখ থাকে যে এই উপাধিবোৰ আজিৰ দিনত সম্ভ্ৰান্ত কলিতা লোকসকলেহে বিশেষতঃ ব্যৱহাৰ কৰে। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল প্ৰধানকৈ কৃষক আৰু কৃষিভূমিৰ মালিক। বৰ্তমান অসমৰ অধিকাংশ মৌজাৰ মৌজাদাৰো এই আদিভূঞা কলিতাৰ জাতিৰে বুলি জনা গৈছে। == কলিতাসকৰ বৰ্ণ বিভাজন == অসমৰ আদিম আৰু সৰ্ববৃহৎ ক্ষত্ৰিয় জনগোষ্ঠী হিচাপে কলিতা সমাজখন কৰ্ম আৰু ক্ষমতানুসাৰে অতীজৰে পৰা বহুধা বিভক্ত। কামৰূপত শাসন কৰা কলিতাসকলৰে শংকলাদিৱ,বৰ্মন, পাল আদি শাসকসকলে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। বৰ্মন শাসনৰ পাছত কামৰূপত কলিতা (আদি)ভূঞা সকলে কৰতলীয়া প্ৰান্তীয় এলেকাৰ শাসক হিচাপে নিজক ক্ষত্ৰিয় বুলিছিল। কলিতাসকলৰে ৰজা ভাস্কৰবৰ্মাৰ দিনত উত্তৰ ভাৰতৰ পৰা আহ্ৰূত বিশেষকৈ ৰাজকাৰ্যত সহায়ৰ বাবে নিয়োজিত "কায়স্থ" পদটিত অধিষ্ঠিত হোৱা কলিতা জাতিৰ লোকসকলে পুৰুষানুক্ৰমে নিজকে কায়স্থ বুলি চিনাকি দিবলৈ ল'লে।<ref>প্ৰথম কায়স্থ শব্দটি কলিতা ৰজা প্ৰথম ভাস্কৰবৰ্মা শাসনকালতে উদ্ধাৰ হোৱা নিধানপুৰ ফলিৰ পৰা উদ্ধৃত কৰা হৈছে। তেওঁ কোনো পশ্চিমীয়া কায়স্থক এই দেশলৈ অনাৰ প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। এতেকে আদি কায়স্থ বুলি কলিতাসকলকে বুজাব লাগিব।</ref>কামৰূপী লিপিৰ উদ্ভৱ হৈছিল কলিতা সকলৰ হাততে। কলিতা সকলৰ যিটো থুলে ধৰ্মীয় আৰু মাঙ্গলিক অনুষ্ঠানত পৌৰোহিত্য কৰি পৰিচালনাৰে আগুৱাই নিলে, ত্ৰয়োদশ শতিকাত উত্তৰ ভাৰতীয় কায়স্থ সকল ভূখণ্ডটোলৈ অহাৰ পূৰ্বে, সেই থুলটোৱেই কায়স্থৰূপে পৰিচিত হৈছিল। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ধৰ্মৰ গুৰি ধৰাৰ সমান্তৰালভাৱে সংস্কৃত পুথি সমূহৰ ভাষান্তৰ কৰি ৰচনা কৰাৰ কামটোতো এই লোক সকল নিয়োজিত হ'ল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,194</ref> এনেকৈ কায়স্থ ৰাজবিষয়া,পৰম্পৰাগত কামৰূপীয়া ভাষাৰ চৰ্চা তথা শিক্ষা দিয়া,ৰাজ অনুগ্ৰহ পোৱা,ধৰ্মীয় খাম কাজৰ সৈতে জড়িত কলিতাসকলৰ এটা বিদ্বত ডাঙৰ থুলে নিজক কায়স্থ পৰিচয়ৰ লগত সংপৃক্ত কৰি ল'লে। উল্লেখযোগ্য যে অতীতত কোচ ৰজাসকলে কলিতা জাতিৰ পৰাই ৰাজপুৰোহিত নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণক নিয়োগ কৰা হয়। এই ঘটনাৰ বাবে সমাজত কৰ্তৃত্ব আৰু শ্ৰেষ্ঠতাক লৈ এই উত্তৰ ভাৰতীয় ব্ৰাহ্মণসকলৰ লগত ইয়াৰ কলিতা,দেওধাই আদি কোচ পুৰোহিতসকলৰ বহুবছৰ ধৰি সংঘৰ্ষ চলি আছিল। কমতাধিপতি দুৰ্ল্লভনাৰায়ণে আনয়ন কৰা কায়স্থ সকলে কামৰূপত থিতাপি লোৱাৰ পৰৱৰ্তীকালত, ইতিপূৰ্বে ধৰ্মীয় কাম-কাজ আৰু পুৰোহিতালি কৰ্মৰে জড়িত ‘উত্তৰী' লোৱা কলিতা সকলেও নিজকে কায়স্থ বুলিবলৈ লয়। অৱশ্যে পুৰোহিত শ্ৰেণীৰ অনেক কলিতাই 'উত্তৰী' ধাৰণ কৰিও নিজকে কায়স্থ পৰিচয়ৰে সম্পৃক্ত নকৰাকৈও ৰৈ গৈছিল।<ref>কলিতা জাতিৰ ইতিহাস,পৃষ্ঠা ২০৬</ref> হয়তো কলিতাসকলৰ এটা থুল পুৰোহিত শ্ৰেণীভুক্ত হোৱাৰ বাবেই হিউ ৱেন চাঙে ক্ষত্ৰিয় হোৱা সত্ত্বেও ভাস্কৰবৰ্মাক ব্ৰাহ্মণ বুলি অভিহিত কৰেছিল। ইয়াৰ বাদেও ব্যৱসায় আৰু পৰিয়াল পৰিপোষণৰ বাবে কৃষি কৰ্মৰ লগত জড়িত হৈ থকা ভূমিৰ মালিকসকলক বৰকলিতা সৰুকলিতা আদি আৰু কঁহাৰ,কমাৰ, কুমাৰ,সোণাৰি, তাঁতী, খনিকৰ,বাঢ়ৈ আদি কুটিৰ শিল্পবিলাকত পুৰুষানুক্ৰমে নিয়োজিত হৈ অহা কলিতাসকলক কৰ্মপৰিচয়ক কলিতা,যেনে-কুমাৰ কলিতা,কমাৰ কলিতা আদি, হিচাপে চিনাকি দিবলৈ ল'লে। ইমানৰ পাছতো কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজত শূদ্ৰ বা অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাপে কোনো এটা থুল আজিলৈকে সৃষ্টি হোৱা নাই আনকি কলিতাসকলৰ মাজত বৃত্তিগত নাপিত,ধোবা, মাছমৰীয়া, চাণ্ডাল,মালী আদিৰ মানুহো দুৰ্লভ বা পাবলৈ নাই। সেইদিশৰপৰা পুৰ্বৰেপৰা কলিতাসকলে আৰ্যত্ব আৰু কুলীনতা সম্পূৰ্ণ ৰক্ষা কৰি আহিছে। প্ৰামাণিক নিৰ্দিষ্ট ইতিহাসৰ অভাব হ'লেও বহুকেইটা দিশ পৰ্যালোচনা কৰি পৰম্পৰাগতভাবে স্বকীয়তা বৰ্তাই ৰখা সম্পূৰ্ণ আৰ্যসংস্কৃতিৰ বাহক উপাসক প্ৰচাৰক সংবৰ্ধক এই কলিতাসকলক বাদ দি অসমীয়া সভ্যতাক কোনেও কল্পনা কৰিব নোৱাৰে। সেইকাৰণে কেতিয়াবা কেতিয়াবা কলিতাক বিজ্ঞলোকে এটা নিদিষ্ট জাতি বুলি কোৱাতকৈ এটা সভ্যতা বুলিহে ক'ব খোজে। যিটো নিশ্চয়কৈ যুক্তিপূৰ্ণ। যদিও কলিতাসকলৰ নৃগোষ্ঠীয় পৰিচয় আলপাইন আৰ্য ক্ষত্ৰিয় তথাপি বৃহত্তৰ অসমীয়া সমাজ গঠনৰ উপলক্ষ্যতে হওক অথবা সময়ে সময়ে হৈ অহা বাহিৰা আক্ৰমণ বা শাসনৰ সময়তে হওক,পৰিবেশজনিত সমাজিক একতাৰ উপৰি আৰ্য সাংস্কৃতিত বিনিময় আৰু সংমিশ্ৰণৰ বাবে হোৱা ক্ৰম বিবৰ্তনৰ ফলশ্ৰুতিত এই জাতিত পদ্ধতিগতভাবে আন আৰ্য আৰু আৰ্যভিন্ন বহু মানুহো অন্তৰ্ভুক্ত হৈ পৰিল। যাৰ পৰিপেক্ষতিত কলিতাসকল নিজৰ মাজতে বহু দুৰলৈকে বিভাজিত পৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মাজত খেলগত ভেদাভেদো স্পষ্ট হৈ পৰিল। পুৰণি কামৰূপৰ কায়স্থ সকল আদিভূঞা বা কলিতা হ'লেও তেওঁলোকে অসমলৈ পাছত প্ৰব্ৰজিত হোৱা স্মাৰ্ত পশ্চিমীয়া কুলিন কায়স্থৰ-কলিতা প্ৰভাবত পৰি বা অন্য কাৰণতো নিজকে কলিতা পৰিচয়ৰ পৰা আতঁৰাই নিয়া দেখা গৈছে। আজিৰ দিনত কায়স্থসকলে বৰকলিতাকো তেওঁলোকৰ নামনাচত বুলি ঘোষণা কৰিব খোজে। কিন্তু বাস্তৱত সেইবোৰ ভিত্তীহীন একোটা অলিক ধাৰণা। আচলতে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অব্ৰাহ্মণ গুৰু মানেই কায়স্থ (কলিতা) বুলি গঢ়ি উঠা এটা স্ব-প্ৰক্ষেপিত জাতিবাচক মানসিক ধাৰণাৰ আগ্ৰাসনে কলিতাসকলক সীমিত আৰু তাতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰি আহিছে। তদুপৰি কুমাৰ কমাৰ বাঢ়ৈ শালৈ আদি অনেক কলিতা মানুহো সংবিধানৰ আজি অন্য পাছপৰা শ্ৰেণীভুক্ত হৈছে বা অন্য উচ্চ কলিতাৰ পৰা আঁতৰি তেওঁলোকে বেলেগে খেল পাতি খোৱা লোৱা কৰে। এনেকৈ কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত হ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহি পৰিল আৰু এসময়ত এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হ'ল যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে কলিতা জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে।{{cn}} == সামাজিক জীৱন == কলিতাসকল নিজে মূলতঃ কৃষিজীৱি যদিও অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ অংগাংগী প্ৰতিটো বৃত্তি পৰম্পৰা ব্যবস্থাত এই জাতিৰ প্ৰভাব সুস্পষ্ট হৈ আছে।{{cn}} অতীজতে কোচসকলে ৰাজপুৰোহিত কলিতাসকৰ পৰা নিৰ্বাচন কৰিছিল,পাছলৈ কোচৰজা বিশ্বসিংহৰ দিনতহে কলিতাসকলৰ ঠাইত ব্ৰাহ্মণসকলক নিয়োগ কৰা হয়। আৰ্যপুত্ৰ কলিতাসকলে শ্ৰীশ্ৰীশঙ্কৰদেৱ গুৰুজনাদ্বাৰা প্ৰৱৰ্ত্তিত প্ৰচাৰিত একশৰণ হৰিনাম ধৰ্ম আঁকোৱালি লৈ মেধি, বুঢ়াভকত, ধৰ্মপ্ৰচাৰক, ধৰ্মাধিকাৰ আদি অনেক দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰি ব্ৰাহ্মণসকলৰ সমানেই অসমত মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম প্ৰচাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে। তদুপৰি তেওঁলোকে আহোম -কোঁচৰ আদিৰ শাসনকালত ৰাজদূত, বিষয়া,পাইক হিচাপে কাম কৰিছিল। আহোম আৰু কোঁচ ৰাজ্যৰ অগ্ৰণী পদবীসমূহ ক্ৰমে বৰুৱা, ফুকন,চলিহা,বৰকাকতী, বৈৰাগী, খাটনিয়াৰ, ভূঞা,খাউণ্ড, ভাণ্ডাৰকায়স্থ(ভঁৰালী), কাকতি(বা কায়স্থ), নেওগ, তামূলী, খাৰঘৰীয়া আদি উপাধিবোৰ কলিতা সকলৰ মাজত বিশেষভাবে পোৱা যায়। অবশ্যে ফুকন, বৰুৱা আদি উপাধি মবোৰ আহোম, কলিতা আৰু ব্ৰাহ্মণ সকলৰ মাজত সমানে পোৱা যায়। তদুপৰি বৰা, বৰুৱা, শইকীয়া, হাজৰিকা আৰু ৰাজখোৱা উপাধি সমূহ আহোম, চুতীয়া, কোঁচ আৰু কলিতা সকলৰ মাজত দেখা পোৱা যায়। বৈৰাগী আৰু খাউণ্ড -এই দুয়ো উপাধি আহোম ৰজাৰ ৰাজদূত সকলক প্ৰদান কৰা হৈছিল। এই উপাধি প্ৰদান কৰোঁতে কলিতা সকলক প্ৰাধান্য দিয়া হৈছিল।<ref>''A History of Assam'' by Sir Edward Gait, page 124</ref>আনহাতে প্ৰধানকৈ মোগল শাসিত পশ্চিম অসমত পাছলৈ ব্ৰিটিছ অসমতো কলিতা সকলে ৰাজহ বিভাগত আগস্থান পাইছিল। চিৰস্তাদাৰ,চৌধুৰী, তালুকদাৰ, মজিন্দাৰ, ঠাকুৰীয়া,তহবিলদাৰ,লহকৰ,চুবাদাৰ আদি উপাধিসমূহ ইয়াৰ উপযুক্ত উদাহৰণ। তদুপৰি কলিতা জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে বিভিন্ন সময়ত আন আন বৃত্তি বা কৰ্মত মনোনিবেশ কৰাৰ কাৰণে তেওঁলোকক সমাজত ভিন ভিন নামেৰে জনা গৈছিল। বহুসময়ত তেনে কাম আৰু দায়িত্বৰ ওপৰতে ভিত্তি কৰি ভিন ভিন উপাধিও লাভ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বসবাস কৰা কলিতা সকলে প্ৰায় ৯৩টা উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত মহন্ত, দত্ত, পাগবন্ধা, কলিতা, দাস,বাৰিক, সেনাপতি,পাঠক, পাটগিৰি, পোদ্দাৰ, অধিকাৰী, বড়া, বৰ্মন, ডেকা, দিহিদাৰ, মেধী, পাটোৱাৰী, হুন্দুৰী, কায়স্থ,বৈৰাগী, মালী, সাউদ, বেজবৰুৱা, বাঢ়ৈ, কুমাৰ, জৰামূৰীয়া, দুলীয়া, বনিক, চহৰীয়া,খনিকৰ, বৈশ্য, কেওত,দৰবধৰা, তেলী, ভকত,বাৰুকিয়াল,বৰদলৈ, ধনদিয়া, গায়ন, বায়ন, দেউৰী, নামতিয়াল, সূত্ৰধাৰ, পুৰকায়স্থ, ডাকোৱা আদিয়েই প্ৰধান। অৱাশ্যে ইয়াৰ বহু উপাধি কলিতাসকলৰ বাহিৰেও আন আন জনগোষ্ঠীৰ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এককথাত কলিতা সভ্যতা আৰু অসমীয়া সমাজ এটা মুদ্ৰাৰ ইপিঠি সিপিঠি। কলিতাসকল আছিল স্বত্ৰন্ত্ৰ আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ। সমাজ ব্যৱস্থা এটা সম্পূৰ্ণ হ’বৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো কাম এওঁলোকে নিজেই কৰিব পাৰিছিল আৰু সমাজৰ প্ৰায় সকলোধৰণৰ কামতে এওঁলোকে মনোনিবেশ কৰিছিল। বৰ্তমান ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্ৰায় প্ৰত্যেকটো মহকুমাতে এই জনগোষ্ঠী পোৱা যায়। অসম তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল বিভিন্ন জাতি জনগোষ্ঠীৰ সমন্বয়ৰ থলী। অসম নামৰ ভূ-খণ্ড আদিতে কামৰূপ, প্ৰাগজ্যোতিষপূৰ আদি বেলেগ বেলেগ নামৰ বিভিন্ন সময়ত পৰিচিত আছিল আৰু ইয়াৰ চাৰিসীমাও বৰ্তমানৰ দৰে নাছিল। বিভিন্ন সময়ত ইয়াৰ পৰিসীমা ভিন ভিন আছিল। কেতিয়াবা যদি ইয়াৰ বিস্তৃতি বহু প্ৰসাৰীত হৈছিল, আন কেতিয়াবা আকৌ ই বহুপৰিমাণে সংকুচিত হৈছে। কলিতাসকলে বুৰঞ্জীয়ে ঢুকী নোপোৱা কালতে অসমত নিজৰ সভ্যতা সংস্কৃতি গঢ়ি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়ত বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা অহা বহুসংখ্যক লোক কলিতাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। সেইবাবেই কলিতা সকলৰ ইতিবৃত্ত সম্পৰ্কে বহু ভিন ভিন মতামত পোৱা যায়। কিন্তু প্ৰকৃত সত্যটো হ’ল কলিতা সকল এই ভূ-খণ্ডৰ চাবেক বাসিন্দা। বিভিন্ন উৎসৰ পৰা অহা তথ্যসমূহো শুদ্ধ। কাৰণ বেদ উপনিষদৰ কালৰে পৰা প্ৰভুত্ত থকা কলিতা সভ্যতাত বেলেগ বেলেগ সময়ত আহি সংযোজিত হোৱা লোকসকলক লৈ বৃহত্তৰ কলিতা জনগোষ্ঠী গঠিত হৈছে। ভাৰবৰ্ষলৈ আৰ্য্যসকল অহাৰ বহু পূৰ্বেই অহা আলপাইন সকলেই হৈছে কলিতা সকলৰ নৃ-গোষ্ঠীয় পৰিচয়। ইয়াৰ পাছতো অনেক সময়ত বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনেক লোক আহি ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ আলপাইন মূলীয় কলিতাসকলৰ লগত বিলীন হৈছে। কুলুতাচ সকলৰ এটা ঠালো কলিতা সকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল। কৌনজৰ পৰা অহা কিছু লোক আৰু ইয়াৰ বহু পূৰ্বেই হিমালয়ৰ পাদদেশত থকা লোকসকলৰ বহু লোক বৃহত্তৰ কলিতা সকলৰ এক অংশৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলিব পাৰি। কলিতা লোকসকলৰ মাজত গভীৰ অধ্যয়ন কৰিলে দেখা যায় যে এই লোকসকলৰ জাতি, জনগোষ্ঠী উভয়ৰে লক্ষণ বিৰাজমান। সেইবাবে বিজ্ঞান ভিত্তিক বিশ্লেষণেৰে কলিতা এক জাতি নে জনগোষ্ঠী একেষাৰতে কৈ দিয়া কঠিন। পণ্ডিত ড॰ বাণীকান্ত কাকতীদেৱে কলিতা এক জাতি বুলি অভিহিত কৰিলেও কলিতাসকলৰ মাজত দেখা পোৱা বহু উপাদানৰ ভিত্তিত কলিতা এক জনগোষ্ঠী বুলি কোৱাটোহে বেছি সমিচিন হ’ব। এই জনগোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত বিভিন্ন সম্প্ৰদায় আছে। তাৰ ভিতৰত কমাৰ কলিতা, কুমাৰ কলিতা, সৰু কলিতা, বৰ কলিতা,কেওট কলিতা,নট কলিতা, সুত কলিতা, কঁহাৰ কলিতা, নাপিত কলিতা, ধুবী কলিতা, সোণাৰী কলিতা, কাড়ী কলিতা, হালৈ কলিতা, জালৈ কলিতা, শালৈ কলিতা,মালী কলিতা আদিবোৰেই প্ৰধান। কিন্তু কলিতাসকলৰ মাজতেই বহু শ্ৰেণীবিভাগ আৰু উচ্চ-নীচৰ ভেদাভেদ আহিল। এনেকুৱা ভেদাভেদৰ কবলত পৰি কলিতাসকলৰ মাজত কিছু সম্প্ৰদায় বিভাজিত হ’ল। কেৱল কামৰ ভাগ হিচাপে বেলেগ বেলেগ বৃত্তি গ্ৰহণ কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাৰ আচিলাতে কলিতাসকলক ভিন ভিন সম্প্ৰদায়ত বিভক্ত কৰা হ’ল। এঁওলোকৰ কিছুমান আকৌ ভাৰতীয় সংবিধানৰ জাতিভিত্তিক সংৰক্ষণ ব্যৱস্থাৰ আওঁতাত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ল। কিন্তু একে জীৱনশৈলিৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যক কলিতা লোক সাধাৰণ জাতিৰ আঁওতাত থাকি গ’ল। যাৰ ফলত নিজ জনগোষ্ঠীৰ মাজতে এটা স্পষ্ট বিভেদ আহিল আৰু এসময়ত আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী জনগোষ্ঠীৰূপে পৰিচিত কলিতাসকল ভাৰতবৰ্ষৰ স্বাধীনতাৰ পাছত ক্ৰমে ক্ৰমে সকলো দিশৰ পৰাই পিছপৰি আহিল। বৰ্তমান অসমত কলিতাসকল হ’লগৈ আটাইতকৈ পিছপৰা জনগোষ্ঠীসমূহৰ অন্যতম। আজিৰ তাৰিখত বৰ কলিতা আৰু সৰু কলিতাৰ প্ৰভেদ বৰ বিশেষ নাই বুলিব পাৰি কিন্তু কুমাৰ কলিতা, সুত কলিতা, শালৈ কলিতা, হাৰী কলিতা আদি লোকসকল এটা গোট আনটোৰ পৰা ইমানেই আঁতৰি যোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে যে বহুক্ষেত্ৰত এটা গোটে আন এটা গোটৰ লগত একে জনগোষ্ঠীৰ বুলি পৰিচয় দিবলৈও শংকা কৰে। এনে হোৱাৰ ফলত কলিতা সভ্যতাটোৰ প্ৰতি তীব্ৰ সংকট আহি পৰিছে আৰু জনগোষ্ঠীটোৰ সমূহীয়া সমস্যাসমূহ সমাধানৰ বাবে পথ মূকলী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ডাঙৰ প্ৰত্যাহবান আহি পৰিছে। কলিতা সভ্যতা হৈছে নিজস্ব ভাষা, সাহিত্য, কৃষ্টি-সংস্কৃতি, ঐতিহ্য পৰম্পৰাৰে সম্পূৰ্ণ সভ্যতা। কলিতাসকল মূলত কৃষিজীৱি আছিল আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সকলোধৰণৰ খাদ্যশস্যৰ উৎপাদক আছিল এঁওলোক। খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সঁজুলিসমূহ এঁওলোকে নিজেই তৈয়াৰ কৰি লৈছিল। লোকসংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰখনটো কলিতাসকল চহকী আছিল। কলিতাসকলৰ নিজা লোকবাদ্য, লোকনৃত্য, লোকাচাৰ, খাদ্যাভ্যাস, খেল ধেমালি, গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰণালী, লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰা আছে। ভথেলী আৰু ম’হোহো উৎসৱ হৈছে কলিতাসকলৰ দুটা উল্লেখযোগ্য উৎসৱ। ইয়াৰ উপৰিও এওঁলোকৰ মাজত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পূজা-পাতল আৰু ধৰ্মীয় বিশ্বাস আছে। জয়পুৰীয়া কলিতা সমাজত থকা কালীপূজা ইয়াৰ এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। ইয়াৰ উপৰিও কলিতা সকলৰ মাজত থকা ভূত-প্ৰেত আৰু বেজালী বিশ্বাস, আশীৰ্বাদ, গালি, শাও-শপনি, শপত, পাপ আৰু প্ৰায়শ্চিত্তৰ বিশ্বাস, জন্ম-মৃত্যু সম্বন্ধীয় বিশ্বাস আদিবোৰ অতি বিস্ময়কৰ আৰু এই সমূহৰ ওপৰত গৱেষণাৰ যথেষ্ট থল আছে। কলিতা সকলৰ নিজস্ব এক জুপুৰী ঘৰৰ আৰ্হি আছিল। বাঁহ,কাঠ্,বেত, ইকৰা, খাগৰী, খেৰ আদিৰে ঘৰ সজা কামটো এঁওলোক পাকৈত। মৃৎ শিল্প আৰু নৌকা শিল্পত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত এঁওলোক অনবদ্য। ঘৰৰ বাৰীৰ চাৰিওফালে চাৰিতা খাল খান্দি ঢাপ মাৰি লোৱাতো কলিতাসকলৰ নিয়ম। ইয়াৰ উপৰিও কলিতাসকলৰ গোহালী, ভঁৰালঘৰ, ঢেকীশাল, বৰঘৰ, ৰান্ধানীশাল আৰু জুইশাল পতাৰ নিদিষ্ট নিয়ম আৰু পৰম্পৰা আছে। বহুক্ষেত্ৰত ডাকৰ বচনো পালন কৰা দেখা যায়। ‘ পূৱে হাঁহ, পশ্চিমে বাঁহ, উত্তৰে চৰু, দক্ষিণে গৰু’ আদিবোৰ আজিপৰ্য্যন্ত পালন কৰি থকা দেখা যায়। এনেবোৰ নীতি নিয়ম সকলো সম্প্ৰদায় আৰু বৃত্তিৰ লগত জড়িত কলিতাসকলৰ মাজতে দেখা যায়।{{cn}} == কলিতা সমাজৰ দুজনমান ব্যক্তি == * [[মণিৰাম দেৱান]], স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু চাহ খেতিয়ক<ref>{{cite book |last1=Sharma |first1=Jayeeta |title=Empire's Garden: Assam and the Making of India |date=August 2011 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-5049-1 |page=46 |language=en |url=https://books.google.com/books?id=W2dtxgZba6MC&q=kalita+caste+assam&pg=PA46 |access-date=4 September 2020}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ জনগোষ্ঠী}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ জনগোষ্ঠী]] ro89mhwogd2jqwffmysaea5edqlbzdh 3 49372 329962 188850 2022-08-06T12:38:48Z QueerEcofeminist 18718 পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:ProdesignerPL]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:PiotrMisa]]লৈ QueerEcofeministয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/ProdesignerPL|ProdesignerPL]]" to "[[Special:CentralAuth/PiotrMisa|PiotrMisa]]" wikitext text/x-wiki {{tmbox | type = notice | image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]] | imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo-v2-as.svg|135px]] | style = border: 1px blue solid; | textstyle = | text = {{Center|<big>{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if: | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}<br/>}}}} {{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]!'''</big><br/><br/> আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন।}}<br/> {{Center| '''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]</big><br/> <big> [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]</big><br/> <big> [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]</big><br/> <br> '''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]</big><br/> }} <br/> '''ইয়াৰ উপৰিও ফে'চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://www.facebook.com/aswikipedia/ {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া- Assamese Wikipedia''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল'ব পাৰে।''' আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। <center>{{Wikipedia in Social Media}}</center> | small = / yes | smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smalltext = আদৰণি }} <!-- This welcome message is delivered by [[User:WikitanvirBot]] on behalf of the community. See [[Special:PermaLink/178496]] for details. --> o4d8em73gfyj2qvzp38rxeeekoj1utb 0 51237 329991 329951 2022-08-07T04:21:06Z Chiring chandan 4464 [[Special:Contributions/নাস্তিক|নাস্তিক]] ([[User talk:নাস্তিক|আলোচনা]])-ই কৰা 329951 নম্বৰ সম্পাদনাটো বাতিল কৰা হৈছে wikitext text/x-wiki {{Infobox ethnic group |image= |caption= | group =টাই জাতি বা বৃহত্তৰ টাই জাতি | poptime = | popplace =দক্ষিণ পূব এছিয়া<br>[[চীন|দক্ষিণ চীন]] (দাই জনগোষ্ঠী , ঝুৱাঙ জনগোষ্ঠী) <br> [[ম্যানমাৰ]] (শান জনগোষ্ঠী) <br>[[লাওছ]] টাই লাও<br>[[থাইলেণ্ড]] থাই বা চিয়াম,টাই দাম,ঈশান লাও<br>[[ভিয়েটনাম]]<br>[[উত্তৰ-পূব ভাৰত]] ([[আহোম]],[[খামটি]],[[ফাকে]],[[আইটন]], [[টুৰুঙ]], [[খাময়াঙ]]) | langs = টাই ভাষা | rels = [[বৌদ্ধ ধৰ্ম]],[[আহোম ধৰ্ম|আহোম ধৰ্ম]],টাই জনগোষ্ঠীয় ধৰ্ম,[[হিন্দু ধৰ্ম]],প্ৰকৃতিৰ উপাসনা,শামান | related =বাঈ য়ুই,হান,ঝুৱাঙ }} '''টাই জাতি''' বা '''বৃহত্তৰ টাই জাতি'''([[চীনা ভাষা]]:台语民族 অসমীয়া:''আহোম/নৰা'';চীনা ভাষা:''দাই'',থাই ভাষা:''থাই''/''চিয়াম'';লিপি:টাই/টাই/থাই[[ইংৰাজী ভাষা]]:Tai People)মানে হল টাইসকলৰ বংশধৰ যিসকলে বৰ্তমান বা অতীতত টাই ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিছিল। সৰ্বমুঠ ৯৩ মিলিয়ন জনসংখ্যাৰে আটাইতকৈ ডাঙৰ জনগোষ্ঠীৰ সমূহ তাই জাতিত আহোম,শান,ঈশান,লাও,থাই, খামটি,ফাঁকে,আইটন, তুৰোং, খাময়াঙ, উত্তৰপৰীয়া থাইৰ দৰে বহু জনগোষ্ঠী সোমাই আছে। টাই সকলক দক্ষিণ চীন, দক্ষিণ পূব এছিয়া আৰু উত্তৰ-পূব ভাৰতত বসতি স্থাপন কৰিছিল। আজিও তেওঁলোকৰ মাজত সাংস্কৃতিক, সাহিত্যিক আৰু ভাষিক সাদৃশ্য দেখা যায়। == ইতিহাস == টাই সকলৰ চীনৰ গুৱাংচি নামৰ ঠাই খনৰ পৰা দক্ষিণ দিশলৈ প্ৰব্ৰজন আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁলোকে আঠৰ পৰা দহ শতিকাত চীন দেশৰ পৰা প্ৰব্ৰজন কৰিছিল আৰু উত্তৰ ভিয়েটনামৰ পৰা মূল দক্ষিণ পূব এছিয়াৰ এলেকাত বিয়পি পৰিছিল।<ref>MANUSYA - the journal of humanities 47-64</ref> == ভাষা == টাই লোক সকলে মূলতঃ টাই ক্ৰাদাই ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। চীনদেশত এই ভাষা সমূহৰ বিভিন্নতাৰ পৰা বুজা যায় যে ইয়াৰ মূল প্ৰাৰম্ভনি দক্ষিণ চীনত হৈছিল।<ref>Chamberlain 2016</ref> টাই ক্ৰাদাই ভাষী লোকসকলৰ একত্ৰীকৰণ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব দ্বাদশ শতিকাত চীনৰ চাং আৰু ছ্যু-ফিফদম সাম্ৰাজ্যৰ গঠনৰ সময়ত হৈছিল।<ref>Chamberlain 2016</ref> ক্ৰা আৰু লাই সকলে খ্ৰীষ্টপূৰ্ব অষ্টাদশ শতিকাত দক্ষিণৰ দিশত ছ্যু সাম্ৰাজ্যলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল। ক্ৰা আৰু লাই সকলৰে এটা ঠাল বি-টাই সকলে পূবৰ উপত্যকালৈ প্ৰব্ৰজন কৰি য়ু সাম্ৰাজ্য গঢ়ে।<ref>Chamberlain, James R.(2016)"kra-Dai and the proto history of South China and Vietnam", Journal of the Siam society,104: 27-77</ref> ৩৩৩ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত য়ু সাম্ৰাজ্যৰ পতন ঘটে। তাৰ পাছত তেওঁলোকে দক্ষিণ আৰু পূব চীনলৈ প্ৰব্ৰজন কৰে সেই ঠাইখিনিক বৰ্তমান গুৱাঙচি,উত্তৰ ভিয়েটনাম আৰু গুইঝাও বুলি জনা যায় আৰু তাত তেওঁলোকে লু য়ুই(মুখ্য দক্ষিণ পশ্চিম টাই) আৰু চি আও(উত্তৰপৰীয়া টাই) এই দুটা টাই জনগোষ্ঠীৰ গঠন কৰে।<ref>Chamberlain 2016</ref> == টাই সমাজ ব্যৱস্থা == টাই সকলৰ সমাজ ব্যৱস্থা চীনা সমাজ ব্যৱস্থাতকৈ অলপ বেলেগ হয়।<ref>Holam, David (2014)"A layer of of Chinese Reading in the traditional Zhuang Scripts", Bulletin of the museum of far Eastern Antiquities 1-45</ref>তেওঁলোকে শালি খেতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে বাবে নদী কেন্দ্ৰিক কৰি নিজৰ সাম্ৰাজ্যৰ বিস্তাৰ কৰে। তেওঁলোকে কেইবাটাও চুবুৰী মিলি নদী কেন্দ্ৰিক গাঁও এখনক বান বুলি কয় আৰু কেইবাখনো বান মিলি লৈ এখন মৌঙ স্থাপন কৰে। == দক্ষিণ-পশ্চিম টাই সকলৰ তালিকা == ===উত্তৰপৰীয়া টাই শাখা=== *টাই আহোম *শান *টাই য়ু *টাই নোৱা *টাই হংজিন *টাই খামতি *টাই খাময়াং *টাই ফাকে *টাই আইটন *টাই তুৰোং *টাই লেইং *চাপা ===চিয়াং চায়েন শাখা=== *থাই *উত্তৰপৰীয়া থাই *লাও *টাই ডেং *টাই ডন *টাই হাং তন *টাই লু *টাই দাম *খুন *ফুৱান *থাই চং *তেঈ তেক ===দক্ষিণপৰীয়া শাখা=== *দক্ষিণপৰীয়া থাই == অইন টাই জনগোষ্ঠী আৰু ভাষাসমূহ == *'''বাজিয়া''' চীনৰ য়ুন্নান প্ৰদেশৰ মেঙা,মেং-হাই আৰু মেংকাং অঞ্চলত টাই লু জনগোষ্ঠীৰ লগত সাদৃশ্য থকা ১১৬০ জন সদস্য থকা সৰু টাই জনগোষ্ঠী এটা বাস কৰে যি '''বাজীয়া''' নামৰ টাই ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। সৰ্বমুঠ ১৪খন গাঁৱত বিয়পি থকা টাই জনগোষ্ঠীটোক চীনৰ চৰকাৰে '''বুলাং জনগোষ্ঠী''' নামকৰণ কৰি স্বীকৃতি প্ৰদান কৰে। *'''টাই বেং''' প্ৰায় ১০,০০০ ত কৈ অধিক জনসংখ্যা বিশিষ্ট টাই বেং সকল চীনৰ য়ুন্নান আৰু বাৰ্মাৰ শান প্ৰদেশত বাস কৰে। তেওঁলোক চীন-বাৰ্মা সীমান্তৰ ৰুইলি অংশটো দেখা যায়। ==প্ৰবাসী== ===এছিয়াৰ বিভিন্ন অংশত=== এছিয়াৰ বিভিন্ন ঠাই যেনে জাপান,তাইৱান ,সংযুক্ত আৰব আদি দেশত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ থাই সমূদায় পোৱা যায়। ===উত্তৰ আমেৰিকাৰ টাই সকল=== আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত থাই, লাও,টাই কাও, ঈশান,লু,ফু টাই, টাই দাম,তেঈ আৰু শান জনগোষ্ঠীৰ লোক পোৱা যায়। কানাডাটো যথেষ্ট সংখ্যক থাই আৰু লাও বাস কৰে। ===ইউৰোপৰ টাই=== ফ্ৰান্স,জাৰ্মানী আৰু স্বীজাৰলেণ্ডৰ লাও,আইছলেণ্ড আৰু ইংলেণ্ডৰ ঈশান ,ফিনলেণ্ড,নৰৱে আৰু আইছলেণ্ডৰ থাই , ফ্ৰান্সৰ টাই দাম আৰু তেঈ আৰু য়ুনাইটেড কিংদমৰ দক্ষিণ থাইসকল হল ইউৰোপৰ প্ৰভাৱশালী টাই জনগোষ্ঠী। ===ওচেনিয়াৰ থাই=== যথেষ্ট সংখ্যক থাই অষ্ট্ৰেলিয়াত আৰু নিউজিলেণ্ডত যথেষ্ট সংখ্যক উত্তৰপৰীয়া থাই বসবাস কৰে। ===আৰ্জেণ্টিনাৰ লাও=== শৰণাৰ্থী হিচাপে যথেষ্ট সংখ্যক লাও আৰু মং জনগোষ্ঠীয় বাসিন্দা আৰ্জেণ্টিনালৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছে। ==লগতে চাওক== *[[আহোম]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:আহোম ৰাজ্য]] [[শ্ৰেণী:সামাজিক সম্প্ৰদায়]] qpfz1vddnh6wipdvclt9e8ihik3ed2t 3 65838 329981 258093 2022-08-06T17:41:47Z Pathoschild 219 add talk page header ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki {{User talk:MdsShakil/header}} {{tmbox | type = notice | image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]] | imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo-v2-as.svg|135px]] | style = border: 1px blue solid; | textstyle = | text = {{Center|<big>{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if: | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}<br/>}}}} {{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]!'''</big><br/><br/> আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন।}}<br/> {{Center| '''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]</big><br/> <big> [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]</big><br/> <big> [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] </big><br/> <br> '''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]</big><br/> }} <br/> '''ইয়াৰ উপৰিও ফে'চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://www.facebook.com/aswikipedia/ {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া- Assamese Wikipedia''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল'ব পাৰে।''' আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। <center>{{Wikipedia in Social Media}}</center> | small = / yes | smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smalltext = আদৰণি }} <!-- This welcome message is delivered by [[User:WikitanvirBot]] on behalf of the community. See [[Special:PermaLink/178496]] for details. --> 3q2c9y0voftaixqacfp48ll4y3dltcs 0 67639 329967 280420 2022-08-06T15:10:48Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki {{Unreferenced}} {{Stub}} {{Infobox person | name = <!-- use common name/article title --> | image = ড॰ বিনীতা বৰুৱা.jpg | alt = <!-- descriptive text for use by speech synthesis (text-to-speech) software --> | caption = কটন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসম‍ীয়া বিভাগত কৰ্মৰত সময়ত ড॰ বিনীতা বৰুৱা | birth_name = <!-- only use if different from name --> | birth_date = {{Birth date and age|1961|4|22}} | birth_place = [[ডিগবৈ]], [[তিনিচুকীয়া]], [[অসম]] |- | death_date = {{Death date and age|2021|2|22|1961|4|22}} | death_cause = | occupation = {{hlist|শিক্ষকতা|ভাষাবিজ্ঞানৰ গৱেষক}} | children = | spouse = | parents = | years_active = | alma_mater = | death_place = [[গুৱাহাটী]], [[কামৰূপ]], অসম | nationality = [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] | other_names = | known_for = | notable_works = প্ৰবন্ধ প্ৰপঞ্চ <br/>অসমীয়া সাহিত্যত নাৰী (সম্পাদনা) | awards = শিক্ষাৰত্ন পুৰস্কাৰ }} '''ড° বিনীতা বৰুৱা''' (১৯৬১-২০২১) [[অসম]]ৰ এগৰাকী শিক্ষাবিদ তথা ভাষাবিজ্ঞানৰ গৱেষিকা আছিল। তেওঁ [[কটন বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ অসমীয়া বিভাগৰ অধ্যাপিকা আছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [https://www.yumpu.com/en/document/read/52188903/dr-binita-baruah-cotton-college ড॰ বিনীতা বৰুৱা] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] kxntyhjyl5znhuhqbg7a5r5h01sf6rz 0 79963 329970 318087 2022-08-06T15:25:55Z Pranamikaadhikary 27435 wikitext text/x-wiki '''জাংফাই''' এবিধ লা জাতীয় পদাৰ্থ৷ পুৰণি অসমত সাধাৰণ অসমীয়া মহিলাই সোণ আৰু ৰূপৰ সলনি জাংফাইৰ কেৰু পিন্ধিছিল৷ <ref>অসমীয়া মানুহৰ ইতিহাস, পৃ: নং ২১৮ নগেন শইকীয়া</ref> চিংফৌ বুৰঞ্জীমতে পাটকাইৰ অৰ্থ:- ’পাট’ মানে জাংফাই আৰু ’কাই’ মানে উত্তম৷ অৰ্থাৎ সেইসময়ত পাটকাই পাহাৰটোত উৎকৃষ্টমানৰ জাংফাইৰ কাৰণে বিখ্যাত আছিল৷ পাটকাই পাহাৰত সেইসময়ত চিংফৌ, টাংচা আৰু আবৰসকলৰ বাসস্থান আছিল৷ জাংফাই প্ৰচুৰ পৰিমানে উপলব্ধ হৈছিল বাবে সেই জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে ভৈয়ামলৈ আহি জাংফাইৰ ব্যৱসায় কৰিছিল বুলি জনা যায়৷ খনিজাত জাংফাইৰ পৰা অসমৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠীয়ে নানা অলংকাৰ তৈয়াৰ কৰিছিল৷<ref>এজন মহাথেৰৰ জীৱনৰ খোজে খোজে, চাই এক্য গোঁহাই</ref> অৰুণাচলৰ টাংছা জনজাতি মহিলাসকলৰ জাংফাই কেৰু চকুত লগা৷ খামটিসকলৰ পুৰুষসকলেও তিৰোতাৰ দৰে কাণত জাংফাই কেৰু পিন্ধিছিল৷ খামটি তিৰোতাসকলেও কাণত চকচকাই থকা জাংফাই কেৰু পিন্ধিছিল৷<ref>অসমৰ জনজাতি, পৃ: নং ২৫৩ সম্পা: শ্ৰী প্ৰমোদ চন্দ্ৰ ভট্টাচাৰ্য</ref> সোণৰ কেৰুৰ দৰে সোণ নোপোৱা সাধাৰণ লোকে সম্ভৱতঃ জাংফাইৰে কেৰু সজি পিন্ধিছিল আৰু পৰৱৰ্তীকালত কেৰু নামৰ লগত জাংফাই নামটো সাঙোৰ খাই পৰিল৷ জাংফাই প্ৰকৃততে এবিধ বিশেষ গছৰ আঠাৰ পৰা সৃষ্ঠি হোৱা এক উজ্জল টান পদাৰ্থ৷ ==তথ্য উৎস== f7a1mrcpya1icy6vf7n3l5qllrtkoc4 3 81173 329969 323973 2022-08-06T15:17:05Z Pathoschild 219 clear talk page (requested by [[m:Synchbot|Borhan]]) wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 82636 329960 329959 2022-08-06T11:59:10Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 (edited with [[User:ProveIt_GT|ProveIt]]) wikitext text/x-wiki '''আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী''' (১৯১১–১৯৮৮) অসমৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ সংস্কৃত পণ্ডিত, সাহিত্যিক আৰু অধ্যাপক। আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰীৰ জন্ম হয় খ্ৰীঃ ১৯১১ চনৰ মাৰ্চ মাহত দৰং জিলাৰ অন্তৰ্গত ভেৰুৱা গাঁৱত। পিতৃ শ্যামদেৱ শৰ্মা আৰু মাতৃ ভোগেশ্বৰী দেৱী।<ref name="মনো শা">{{cite book | title=সাহিত্য দৰ্শন | publisher=জৰ্ণাল এম্প'ৰিয়াম | author=মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী | authorlink=আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী (পৰিচয়মূলক টোকা) | year=২০০২ | location=নলবাৰী | pages=(.২৩-.২৪)}}</ref> ===শিক্ষা আৰু সন্মান=== মাতৃ আৰু বুঢ়ী মাকৰ যত্নত অক্ষৰ জ্ঞান লাভ হৈছিল যদিও কোনো বিদ্যালয়ত আনুষ্ঠানিক শিক্ষা (Formal education) লাভৰ সৌভাগ্য ঘটা নাছিল। পিতৃৰ ওচৰত সাধাৰণভাৱে সংস্কৃতৰ জ্ঞানলাভ কৰাৰ পাচত ঘৰৰ ওচৰৰে নাপ্তাপাৰা গণেশ্বৰী সংস্কৃত পাঠশালাত নাৰায়ণচন্দ্ৰ শৰ্মা উপাধ্যায়ৰ ওচৰত সংস্কৃতৰ অধ্যয়ন আৰম্ভ হয়।<ref name="মনো শা" /> সেই সময়তে গুৱাকুছি দৰ্শন বিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক ৰঘুনাথ শিৰোমণিদেৱৰ আকস্মিকভাৱে সান্নিধ্য লাভ হয় আৰু গুৱাকুছিলৈ গুচি আহে। ১৯৩০ চনত এই বিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰয়োগ-ৰত্নমালা ব্যাকৰণৰ উপাধি পৰীক্ষা দি অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ ‘ব্যাকৰণ শাস্ত্ৰী’ উপাধি লাভ কৰে। তাৰপাচত দতৰাৰ ব্ৰহ্মময়ী চতুষ্পাঠীত "শিৱনাথ বুজবৰুৱা স্মৃতিতীৰ্থদেৱৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৪ চনত পৰীক্ষা দি প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ স্বৰ্ণপদকসহ 'স্মৃতিশাস্ত্ৰী' উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> উচ্চশিক্ষাৰ কাৰণে কলিকতা সংস্কৃত কলেজত গৈ নাৰায়ণচন্দ্ৰ স্মৃতিতীৰ্থৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৫ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকৰ সৈতে প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘স্মৃতিতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। সেই বছৰতে নবদ্বীপৰ বঙ্গবিবুধজননী সভা আৰু ঢাকাৰ পূৰ্ববঙ্গ সাৰস্বত সমাজৰ দ্বাৰা পৰিচালিত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ক্ৰমে ‘স্মৃতিৰত্ন’ আৰু ‘ধৰ্মশাস্ত্ৰাচাৰ্য্য’ উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> কলিকতা সংস্কৃত কলেজতে মহামহোপাধ্যায় ড° যোগেন্দ্ৰনাথ বাগ্চীৰ ওচৰত পূৰ্ব আৰু উত্তৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে। ১৯৩৭ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ 'মীমাংসাতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। ১৯৪০ চনত অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ পৰিচালিত বেদান্তশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘বেদান্তশাস্ত্ৰী’ আৰু পিচৰ বছৰত (১৯৪১) বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষাত প্ৰথম শ্ৰেণীসহ ‘বেদান্ততীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ অযোধ্যা পণ্ডিত সভাই বিদ্যাভূষণ’ আৰু নলবাৰীৰ কামৰূপ সংস্কৃত সঞ্জীৱনী সভাই ‘দৰ্শনাচাৰ্য্য’ উপাধি প্ৰদান কৰে। কৃতী সংস্কৃত শিক্ষক ৰূপে ১৯৬৬ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ শিক্ষা মন্ত্ৰণালয়ৰ শিক্ষক পুৰস্কাৰ লাভ, ১৯৭৫ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পৰা সন্মান পত্ৰ (Certificate of Honour) আৰু বৃত্তি লাভ কৰে। অসমৰ সংস্কৃত পণ্ডিতসকলৰ ভিতৰত পোনপ্ৰথমে এখেতেই এই সম্মান লাভৰ গৌৰৱ অৰ্জন কৰে।<ref name="মনো শা" /> ===কৰ্মজীৱন=== শ্ৰীশাস্ত্ৰী নলবাৰী সংস্কৃত কলেজৰ প্ৰতিষ্ঠাপক, অধ্যক্ষ। শ্ৰীহট্ট গৱৰ্ণমেণ্ট কলেজতো কিছুদিন কাম কৰিছিল। পাচত অসম সংস্কৃত কলেজতো প্ৰায় চাৰি বছৰ কাল অধ্যাপনা কৰে। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সংস্কৃত বিভাগত কিছুদিন অনাবাসিক অধ্যাপক (Visiting Professor) ৰূপে অধ্যাপনা কৰে। ===সাহিত্য কৃতি=== '''অসমীয়া গ্ৰন্থ'''<br> ক. অসমৰ বৈষ্ণৱ-দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৪]<br> খ. পতাকা প্ৰকাশ [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৮]<br> গ. সাহিত্য-দৰ্শন [ অলংকাৰ গ্ৰন্থ, ১৯৬২, ১৯৭০, ১৯৮৮ ]<br> ঘ. বুদ্ধচৰিত [ জীৱনী, ১৯৭০]<br> ঙ. কুমাৰিল ভট্টপাদ আৰু আচাৰ্য্য ধৰ্মকীৰ্তি [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৬]<br> চ. বাক্যাৰ্থবোধ [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৮]<br> ছ. পুৰণি অসমৰ ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ, ১৯৯০ ]<br> জ. বৈদিক দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ]<br> '''সংস্কৃত গ্ৰন্থ'''<br> ক. চতু: শতাধিক প্ৰশত্তি-শ্লোক<br> খ. কেতকী কাব্যম্ [ অনূদিত, ১৯৬৪<br> গ. পতাকায়ায়ঃ [ কাব্য, ১৯৬৬ ]<br> ঘ. উতঙ্ক ভৈক্ষম্ [ নাটক, ১৯৭৪ ]<br> ঙ. প্ৰকাম কামৰূপম্‌ [ কাব্য, ১৯৯০ ]<br> চ. স্মৃতি-জ্যোতিষ-সাৰ সংগ্ৰহ [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক, ১৯৬৪, ড° প্ৰভাপ চন্দ্ৰ চৌধুৰীৰ যুটীয়া সম্পাদনাত]<br> ছ. স্মৃতি সাগৰ সাৰ [ সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> জ. জ্যোতিমালা [সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> ঝ. গ্ৰহণ কৌমুদী [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক]<br> ঞ. স্মৃতি-জ্যোতিষ সংগ্ৰহ [সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> '''অপ্ৰকাশিত গ্ৰন্থ'''<br> ক. বালমনোৰঞ্জনী [ সংস্কৃত ]<ref name="ম.শা">{{cite book | title=আচাৰ্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী : জীৱন সাধনা আৰু কৃতিত্ব | publisher=দৰং ব্ৰাহ্মণ সমাজৰ উদ্যোগত বাণী প্ৰকাশ প্ৰাইভেট লিমিটেড | author=নবীন চন্দ্ৰ শৰ্মা (মুখ্য সম্পাদক) | year=১৯৯২ | location=গুৱাহাটী | pages=২৩৫-২৩৭}}</ref><br> '''প্ৰবন্ধ / নিবন্ধ''' #অসমীয়া : [ নিৰ্বাচিত ]<br> ক. অসমত সংগীত চৰ্চ্চা [ ৰামধেনু, ৬ষ্ঠ বছৰ, বহাগ, জেঠ, ১৮৭৫ শক]<br> খ. দৰঙ্গীয়া লোক সংগীতত ঢেপাঢুলীয়। [ ৰূপালী জয়ন্তী স্মৃতি গ্ৰন্থ মঙ্গলদৈ মহাবিদ্যালয়, ১৯৭৬]<br> গ.কামৰূপীয় স্মৃতি-নিৱন্ধকাৰ ৱেদাচাৰ্য্য আৰু মহাত্মা সম্বৎসৰ [ অসম সাহিত্য সভা, তৃতীয় সংখ্যা, ১৮৮১ শক, পুহ-চত ]<br> মঙ্গলদৈৰ সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন প্ৰাচীন পণ্ডিতসকল [ দৰঙ্গ স্মৃতি, অসম সাহিত্য সভা মঙ্গলদৈ অধিবেশন, ১৯৭৪]<br> ঙ. সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন কামৰূপীয় পণ্ডিতৰ ইতিহাসত মঙ্গলদৈ অঞ্চলন স্থান [ স্মৃতি গ্ৰন্থ, সোণালী জয়ন্তী, মঙ্গলদৈ ব্ৰাহ্মণ সমাজ, ১৮৯৪ শক, ১৯৭২-৭৩ চন ]<br> চ. ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ অসমীয়া জাতিৰ ইতিবৃত্ত, ১৯৭৪ ]<br> পুৰণি অসমত ভাৰতীয় দৰ্শন শাস্ত্ৰৰ চৰ্চা [ প্ৰবন্ধ সৌভ, ডিব্ৰুগড়, ১৮৮৮ শক ]<br> ছ. অসমত সংস্কৃত চৰ্চ্চা [ অসমীয়া সংস্কৃতি, গুৱাহাটী, ১৯৭৫ ]<br> #ইংৰাজী: [ Select papers only ] 1. The Music of oja-pali,<br> 2. The Svalpamatsya Purana,<br> 3. Mahāmahopādhyāya Rājaguru Dāmodara Misra,<br> 4. Nilambarácarya,<br> 5. Date of Visnu Puri<br> 6. Vedacārya and Samvatsara,<br> 7. Kamarupa School of Dharmasāstra with particular<be> Notice of Pitambara Siddhänta Vāgisa,<br> 8. Advaitavada or Philosophy of Nondualism in Kāmarupa,<be> 9. The Author of the Smrti-Săgara<be> 10. The Assamese Tradition about Kumārila Bhatta<be> ===তথ্যউৎস=== 608br8haxriypws7vqjx38na2bfymhe 329961 329960 2022-08-06T12:02:30Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 (edited with [[User:ProveIt_GT|ProveIt]]) wikitext text/x-wiki '''আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী''' (১৯১১–১৯৮৮) অসমৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ সংস্কৃত পণ্ডিত, সাহিত্যিক আৰু অধ্যাপক। আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰীৰ জন্ম হয় খ্ৰীঃ ১৯১১ চনৰ মাৰ্চ মাহত দৰং জিলাৰ অন্তৰ্গত ভেৰুৱা গাঁৱত। পিতৃ শ্যামদেৱ শৰ্মা আৰু মাতৃ ভোগেশ্বৰী দেৱী।<ref name="মনো শা">{{cite book | title=সাহিত্য দৰ্শন | publisher=জৰ্ণাল এম্প'ৰিয়াম | author=মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী | authorlink=আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী (পৰিচয়মূলক টোকা) | year=২০০২ | location=নলবাৰী | pages=(.২৩-.২৪)}}</ref> ===শিক্ষা আৰু সন্মান=== মাতৃ আৰু বুঢ়ী মাকৰ যত্নত অক্ষৰ জ্ঞান লাভ হৈছিল যদিও কোনো বিদ্যালয়ত আনুষ্ঠানিক শিক্ষা (Formal education) লাভৰ সৌভাগ্য ঘটা নাছিল। পিতৃৰ ওচৰত সাধাৰণভাৱে সংস্কৃতৰ জ্ঞানলাভ কৰাৰ পাচত ঘৰৰ ওচৰৰে নাপ্তাপাৰা গণেশ্বৰী সংস্কৃত পাঠশালাত নাৰায়ণচন্দ্ৰ শৰ্মা উপাধ্যায়ৰ ওচৰত সংস্কৃতৰ অধ্যয়ন আৰম্ভ হয়।<ref name="মনো শা" /> সেই সময়তে গুৱাকুছি দৰ্শন বিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক ৰঘুনাথ শিৰোমণিদেৱৰ আকস্মিকভাৱে সান্নিধ্য লাভ হয় আৰু গুৱাকুছিলৈ গুচি আহে। ১৯৩০ চনত এই বিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰয়োগ-ৰত্নমালা ব্যাকৰণৰ উপাধি পৰীক্ষা দি অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ ‘ব্যাকৰণ শাস্ত্ৰী’ উপাধি লাভ কৰে। তাৰপাচত দতৰাৰ ব্ৰহ্মময়ী চতুষ্পাঠীত "শিৱনাথ বুজবৰুৱা স্মৃতিতীৰ্থদেৱৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৪ চনত পৰীক্ষা দি প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ স্বৰ্ণপদকসহ 'স্মৃতিশাস্ত্ৰী' উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> উচ্চশিক্ষাৰ কাৰণে কলিকতা সংস্কৃত কলেজত গৈ নাৰায়ণচন্দ্ৰ স্মৃতিতীৰ্থৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৫ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকৰ সৈতে প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘স্মৃতিতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। সেই বছৰতে নবদ্বীপৰ বঙ্গবিবুধজননী সভা আৰু ঢাকাৰ পূৰ্ববঙ্গ সাৰস্বত সমাজৰ দ্বাৰা পৰিচালিত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ক্ৰমে ‘স্মৃতিৰত্ন’ আৰু ‘ধৰ্মশাস্ত্ৰাচাৰ্য্য’ উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> কলিকতা সংস্কৃত কলেজতে মহামহোপাধ্যায় ড° যোগেন্দ্ৰনাথ বাগ্চীৰ ওচৰত পূৰ্ব আৰু উত্তৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে। ১৯৩৭ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ 'মীমাংসাতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। ১৯৪০ চনত অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ পৰিচালিত বেদান্তশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘বেদান্তশাস্ত্ৰী’ আৰু পিচৰ বছৰত (১৯৪১) বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষাত প্ৰথম শ্ৰেণীসহ ‘বেদান্ততীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ অযোধ্যা পণ্ডিত সভাই বিদ্যাভূষণ’ আৰু নলবাৰীৰ কামৰূপ সংস্কৃত সঞ্জীৱনী সভাই ‘দৰ্শনাচাৰ্য্য’ উপাধি প্ৰদান কৰে। কৃতী সংস্কৃত শিক্ষক ৰূপে ১৯৬৬ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ শিক্ষা মন্ত্ৰণালয়ৰ শিক্ষক পুৰস্কাৰ লাভ, ১৯৭৫ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পৰা সন্মান পত্ৰ (Certificate of Honour) আৰু বৃত্তি লাভ কৰে। অসমৰ সংস্কৃত পণ্ডিতসকলৰ ভিতৰত পোনপ্ৰথমে এখেতেই এই সম্মান লাভৰ গৌৰৱ অৰ্জন কৰে।<ref name="মনো শা" /> ===কৰ্মজীৱন=== শ্ৰীশাস্ত্ৰী নলবাৰী সংস্কৃত কলেজৰ প্ৰতিষ্ঠাপক, অধ্যক্ষ। শ্ৰীহট্ট গৱৰ্ণমেণ্ট কলেজতো কিছুদিন কাম কৰিছিল। পাচত অসম সংস্কৃত কলেজতো প্ৰায় চাৰি বছৰ কাল অধ্যাপনা কৰে। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সংস্কৃত বিভাগত কিছুদিন অনাবাসিক অধ্যাপক (Visiting Professor) ৰূপে অধ্যাপনা কৰে। ===সাহিত্য কৃতি=== '''অসমীয়া গ্ৰন্থ'''<br> ক. অসমৰ বৈষ্ণৱ-দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৪]<br> খ. পতাকা প্ৰকাশ [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৮]<br> গ. সাহিত্য-দৰ্শন [ অলংকাৰ গ্ৰন্থ, ১৯৬২, ১৯৭০, ১৯৮৮ ]<br> ঘ. বুদ্ধচৰিত [ জীৱনী, ১৯৭০]<br> ঙ. কুমাৰিল ভট্টপাদ আৰু আচাৰ্য্য ধৰ্মকীৰ্তি [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৬]<br> চ. বাক্যাৰ্থবোধ [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৮]<br> ছ. পুৰণি অসমৰ ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ, ১৯৯০ ]<br> জ. বৈদিক দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ]<br> '''সংস্কৃত গ্ৰন্থ'''<br> ক. চতু: শতাধিক প্ৰশত্তি-শ্লোক<br> খ. কেতকী কাব্যম্ [ অনূদিত, ১৯৬৪<br> গ. পতাকায়ায়ঃ [ কাব্য, ১৯৬৬ ]<br> ঘ. উতঙ্ক ভৈক্ষম্ [ নাটক, ১৯৭৪ ]<br> ঙ. প্ৰকাম কামৰূপম্‌ [ কাব্য, ১৯৯০ ]<br> চ. স্মৃতি-জ্যোতিষ-সাৰ সংগ্ৰহ [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক, ১৯৬৪, ড° প্ৰভাপ চন্দ্ৰ চৌধুৰীৰ যুটীয়া সম্পাদনাত]<br> ছ. স্মৃতি সাগৰ সাৰ [ সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> জ. জ্যোতিমালা [সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> ঝ. গ্ৰহণ কৌমুদী [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক]<br> ঞ. স্মৃতি-জ্যোতিষ সংগ্ৰহ [সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> '''অপ্ৰকাশিত গ্ৰন্থ'''<br> ক. বালমনোৰঞ্জনী [ সংস্কৃত ]<ref name="ম.শা">{{cite book | title=আচাৰ্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী : জীৱন সাধনা আৰু কৃতিত্ব | publisher=দৰং ব্ৰাহ্মণ সমাজৰ উদ্যোগত বাণী প্ৰকাশ প্ৰাইভেট লিমিটেড | author=নবীন চন্দ্ৰ শৰ্মা (মুখ্য সম্পাদক) | year=১৯৯২ | location=গুৱাহাটী | pages=২৩৫-২৩৭}}</ref><br> '''প্ৰবন্ধ / নিবন্ধ''' #'''অসমীয়া''': [ নিৰ্বাচিত ]<ref name="ম.শা" /><br> ক. অসমত সংগীত চৰ্চ্চা [ ৰামধেনু, ৬ষ্ঠ বছৰ, বহাগ, জেঠ, ১৮৭৫ শক]<br> খ. দৰঙ্গীয়া লোক সংগীতত ঢেপাঢুলীয়। [ ৰূপালী জয়ন্তী স্মৃতি গ্ৰন্থ মঙ্গলদৈ মহাবিদ্যালয়, ১৯৭৬]<br> গ.কামৰূপীয় স্মৃতি-নিৱন্ধকাৰ ৱেদাচাৰ্য্য আৰু মহাত্মা সম্বৎসৰ [ অসম সাহিত্য সভা, তৃতীয় সংখ্যা, ১৮৮১ শক, পুহ-চত ]<br> মঙ্গলদৈৰ সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন প্ৰাচীন পণ্ডিতসকল [ দৰঙ্গ স্মৃতি, অসম সাহিত্য সভা মঙ্গলদৈ অধিবেশন, ১৯৭৪]<br> ঙ. সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন কামৰূপীয় পণ্ডিতৰ ইতিহাসত মঙ্গলদৈ অঞ্চলন স্থান [ স্মৃতি গ্ৰন্থ, সোণালী জয়ন্তী, মঙ্গলদৈ ব্ৰাহ্মণ সমাজ, ১৮৯৪ শক, ১৯৭২-৭৩ চন ]<br> চ. ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ অসমীয়া জাতিৰ ইতিবৃত্ত, ১৯৭৪ ]<br> পুৰণি অসমত ভাৰতীয় দৰ্শন শাস্ত্ৰৰ চৰ্চা [ প্ৰবন্ধ সৌভ, ডিব্ৰুগড়, ১৮৮৮ শক ]<br> ছ. অসমত সংস্কৃত চৰ্চ্চা [ অসমীয়া সংস্কৃতি, গুৱাহাটী, ১৯৭৫ ]<br> #'''ইংৰাজী''': [ নিৰ্বাচিত ]<ref name="ম.শা" /> 1. The Music of oja-pali,<br> 2. The Svalpamatsya Purana,<br> 3. Mahāmahopādhyāya Rājaguru Dāmodara Misra,<br> 4. Nilambarácarya,<br> 5. Date of Visnu Puri<br> 6. Vedacārya and Samvatsara,<br> 7. Kamarupa School of Dharmasāstra with particular<be> Notice of Pitambara Siddhänta Vāgisa,<br> 8. Advaitavada or Philosophy of Nondualism in Kāmarupa,<be> 9. The Author of the Smrti-Săgara<be> 10. The Assamese Tradition about Kumārila Bhatta<be> ===তথ্যউৎস=== muxtaml84x8v5itsn8xabrutj1s79zw 329978 329961 2022-08-06T17:12:08Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 /* শিক্ষা আৰু সন্মান */ wikitext text/x-wiki '''আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী''' (১৯১১–১৯৮৮) অসমৰ এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ সংস্কৃত পণ্ডিত, সাহিত্যিক আৰু অধ্যাপক। আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰীৰ জন্ম হয় খ্ৰীঃ ১৯১১ চনৰ মাৰ্চ মাহত দৰং জিলাৰ অন্তৰ্গত ভেৰুৱা গাঁৱত। পিতৃ শ্যামদেৱ শৰ্মা আৰু মাতৃ ভোগেশ্বৰী দেৱী।<ref name="মনো শা">{{cite book | title=সাহিত্য দৰ্শন | publisher=জৰ্ণাল এম্প'ৰিয়াম | author=মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী | authorlink=আচাৰ্য্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী (পৰিচয়মূলক টোকা) | year=২০০২ | location=নলবাৰী | pages=(.২৩-.২৪)}}</ref> ===শিক্ষা আৰু সন্মান=== শাস্ত্ৰীয়ে প্ৰথম অৱস্থাত পিতৃৰ ওচৰত সাধাৰণভাৱে সংস্কৃতৰ জ্ঞানলাভ কৰাৰ পাচত ঘৰৰ ওচৰৰে নাপ্তাপাৰা গণেশ্বৰী সংস্কৃত পাঠশালাত নাৰায়ণচন্দ্ৰ শৰ্মা উপাধ্যায়ৰ ওচৰত সংস্কৃতৰ অধ্যয়ন আৰম্ভ হয়।<ref name="মনো শা" /> সেই সময়তে গুৱাকুছি দৰ্শন বিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক ৰঘুনাথ শিৰোমণিদেৱৰ আকস্মিকভাৱে সান্নিধ্য লাভ হয় আৰু গুৱাকুছিলৈ গুচি আহে। ১৯৩০ চনত এই বিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰয়োগ-ৰত্নমালা ব্যাকৰণৰ উপাধি পৰীক্ষা দি অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ ‘ব্যাকৰণ শাস্ত্ৰী’ উপাধি লাভ কৰে। তাৰপাচত দতৰাৰ ব্ৰহ্মময়ী চতুষ্পাঠীত "শিৱনাথ বুজবৰুৱা স্মৃতিতীৰ্থদেৱৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৪ চনত পৰীক্ষা দি প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ স্বৰ্ণপদকসহ 'স্মৃতিশাস্ত্ৰী' উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> উচ্চশিক্ষাৰ কাৰণে কলিকতা সংস্কৃত কলেজত গৈ নাৰায়ণচন্দ্ৰ স্মৃতিতীৰ্থৰ ওচৰত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ১৯৩৫ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকৰ সৈতে প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘স্মৃতিতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। সেই বছৰতে নবদ্বীপৰ বঙ্গবিবুধজননী সভা আৰু ঢাকাৰ পূৰ্ববঙ্গ সাৰস্বত সমাজৰ দ্বাৰা পৰিচালিত স্মৃতিশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ক্ৰমে ‘স্মৃতিৰত্ন’ আৰু ‘ধৰ্মশাস্ত্ৰাচাৰ্য্য’ উপাধি লাভ কৰে।<ref name="মনো শা" /> কলিকতা সংস্কৃত কলেজতে মহামহোপাধ্যায় ড° যোগেন্দ্ৰনাথ বাগ্চীৰ ওচৰত পূৰ্ব আৰু উত্তৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ অধ্যয়ন কৰে। ১৯৩৭ চনত বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ মীমাংসা শাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষাত স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ 'মীমাংসাতীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। ১৯৪০ চনত অসম সংস্কৃত বোৰ্ডৰ পৰিচালিত বেদান্তশাস্ত্ৰৰ পৰীক্ষা দি স্বৰ্ণপদকসহ প্ৰথম শ্ৰেণীত উত্তীৰ্ণ হৈ ‘বেদান্তশাস্ত্ৰী’ আৰু পিচৰ বছৰত (১৯৪১) বঙ্গীয় সংস্কৃত পৰিষদৰ পৰীক্ষাত প্ৰথম শ্ৰেণীসহ ‘বেদান্ততীৰ্থ’ উপাধি লাভ কৰে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ অযোধ্যা পণ্ডিত সভাই বিদ্যাভূষণ’ আৰু নলবাৰীৰ কামৰূপ সংস্কৃত সঞ্জীৱনী সভাই ‘দৰ্শনাচাৰ্য্য’ উপাধি প্ৰদান কৰে। কৃতী সংস্কৃত শিক্ষক ৰূপে ১৯৬৬ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ শিক্ষা মন্ত্ৰণালয়ৰ শিক্ষক পুৰস্কাৰ লাভ, ১৯৭৫ চনত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পৰা সন্মান পত্ৰ (Certificate of Honour) আৰু বৃত্তি লাভ কৰে। অসমৰ সংস্কৃত পণ্ডিতসকলৰ ভিতৰত পোনপ্ৰথমে এখেতেই এই সম্মান লাভৰ গৌৰৱ অৰ্জন কৰে।<ref name="মনো শা" /> ===কৰ্মজীৱন=== শ্ৰীশাস্ত্ৰী নলবাৰী সংস্কৃত কলেজৰ প্ৰতিষ্ঠাপক, অধ্যক্ষ। শ্ৰীহট্ট গৱৰ্ণমেণ্ট কলেজতো কিছুদিন কাম কৰিছিল। পাচত অসম সংস্কৃত কলেজতো প্ৰায় চাৰি বছৰ কাল অধ্যাপনা কৰে। গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সংস্কৃত বিভাগত কিছুদিন অনাবাসিক অধ্যাপক (Visiting Professor) ৰূপে অধ্যাপনা কৰে। ===সাহিত্য কৃতি=== '''অসমীয়া গ্ৰন্থ'''<br> ক. অসমৰ বৈষ্ণৱ-দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৪]<br> খ. পতাকা প্ৰকাশ [ আলোচনা-গ্ৰন্থ, ১৯৫৮]<br> গ. সাহিত্য-দৰ্শন [ অলংকাৰ গ্ৰন্থ, ১৯৬২, ১৯৭০, ১৯৮৮ ]<br> ঘ. বুদ্ধচৰিত [ জীৱনী, ১৯৭০]<br> ঙ. কুমাৰিল ভট্টপাদ আৰু আচাৰ্য্য ধৰ্মকীৰ্তি [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৬]<br> চ. বাক্যাৰ্থবোধ [ আলোচনা গ্ৰন্থ, ১৯৮৮]<br> ছ. পুৰণি অসমৰ ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ, ১৯৯০ ]<br> জ. বৈদিক দৰ্শনৰ ৰূপৰেখা [ সমীক্ষামূলক গ্ৰন্থ]<br> '''সংস্কৃত গ্ৰন্থ'''<br> ক. চতু: শতাধিক প্ৰশত্তি-শ্লোক<br> খ. কেতকী কাব্যম্ [ অনূদিত, ১৯৬৪<br> গ. পতাকায়ায়ঃ [ কাব্য, ১৯৬৬ ]<br> ঘ. উতঙ্ক ভৈক্ষম্ [ নাটক, ১৯৭৪ ]<br> ঙ. প্ৰকাম কামৰূপম্‌ [ কাব্য, ১৯৯০ ]<br> চ. স্মৃতি-জ্যোতিষ-সাৰ সংগ্ৰহ [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক, ১৯৬৪, ড° প্ৰভাপ চন্দ্ৰ চৌধুৰীৰ যুটীয়া সম্পাদনাত]<br> ছ. স্মৃতি সাগৰ সাৰ [ সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> জ. জ্যোতিমালা [সম্পাদিত, জ্যোতিষশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> ঝ. গ্ৰহণ কৌমুদী [ সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক]<br> ঞ. স্মৃতি-জ্যোতিষ সংগ্ৰহ [সম্পাদিত, ধৰ্মশাস্ত্ৰ বিষয়ক ]<br> '''অপ্ৰকাশিত গ্ৰন্থ'''<br> ক. বালমনোৰঞ্জনী [ সংস্কৃত ]<ref name="ম.শা">{{cite book | title=আচাৰ্য মনোৰঞ্জন শাস্ত্ৰী : জীৱন সাধনা আৰু কৃতিত্ব | publisher=দৰং ব্ৰাহ্মণ সমাজৰ উদ্যোগত বাণী প্ৰকাশ প্ৰাইভেট লিমিটেড | author=নবীন চন্দ্ৰ শৰ্মা (মুখ্য সম্পাদক) | year=১৯৯২ | location=গুৱাহাটী | pages=২৩৫-২৩৭}}</ref><br> '''প্ৰবন্ধ / নিবন্ধ''' #'''অসমীয়া''': [ নিৰ্বাচিত ]<ref name="ম.শা" /><br> ক. অসমত সংগীত চৰ্চ্চা [ ৰামধেনু, ৬ষ্ঠ বছৰ, বহাগ, জেঠ, ১৮৭৫ শক]<br> খ. দৰঙ্গীয়া লোক সংগীতত ঢেপাঢুলীয়। [ ৰূপালী জয়ন্তী স্মৃতি গ্ৰন্থ মঙ্গলদৈ মহাবিদ্যালয়, ১৯৭৬]<br> গ.কামৰূপীয় স্মৃতি-নিৱন্ধকাৰ ৱেদাচাৰ্য্য আৰু মহাত্মা সম্বৎসৰ [ অসম সাহিত্য সভা, তৃতীয় সংখ্যা, ১৮৮১ শক, পুহ-চত ]<br> মঙ্গলদৈৰ সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন প্ৰাচীন পণ্ডিতসকল [ দৰঙ্গ স্মৃতি, অসম সাহিত্য সভা মঙ্গলদৈ অধিবেশন, ১৯৭৪]<br> ঙ. সৰ্বভাৰতীয় খ্যাতি সম্পন্ন কামৰূপীয় পণ্ডিতৰ ইতিহাসত মঙ্গলদৈ অঞ্চলন স্থান [ স্মৃতি গ্ৰন্থ, সোণালী জয়ন্তী, মঙ্গলদৈ ব্ৰাহ্মণ সমাজ, ১৮৯৪ শক, ১৯৭২-৭৩ চন ]<br> চ. ধৰ্ম আৰু দৰ্শন [ অসমীয়া জাতিৰ ইতিবৃত্ত, ১৯৭৪ ]<br> পুৰণি অসমত ভাৰতীয় দৰ্শন শাস্ত্ৰৰ চৰ্চা [ প্ৰবন্ধ সৌভ, ডিব্ৰুগড়, ১৮৮৮ শক ]<br> ছ. অসমত সংস্কৃত চৰ্চ্চা [ অসমীয়া সংস্কৃতি, গুৱাহাটী, ১৯৭৫ ]<br> #'''ইংৰাজী''': [ নিৰ্বাচিত ]<ref name="ম.শা" /> 1. The Music of oja-pali,<br> 2. The Svalpamatsya Purana,<br> 3. Mahāmahopādhyāya Rājaguru Dāmodara Misra,<br> 4. Nilambarácarya,<br> 5. Date of Visnu Puri<br> 6. Vedacārya and Samvatsara,<br> 7. Kamarupa School of Dharmasāstra with particular<be> Notice of Pitambara Siddhänta Vāgisa,<br> 8. Advaitavada or Philosophy of Nondualism in Kāmarupa,<be> 9. The Author of the Smrti-Săgara<be> 10. The Assamese Tradition about Kumārila Bhatta<be> ===তথ্যউৎস=== 149tb7km2ql4osp463v632aezza116i 0 82637 329966 329942 2022-08-06T13:08:40Z Kuldhar Rabha 17600 wikitext text/x-wiki {{Infobox song | name = ধীৱৰা | cover = Dheevara Baahubali.jpg | alt = | caption = অভিনেত্ৰী তামান্নাহৰ সৈতে গীতটিৰ কভাৰ | type = | artist = ৰম্য বেহাৰা, দীপু | album = [[:en:Baahubali: The Beginning (soundtrack)|বাহুবলী: দ্য বিগিনিং]] | released = ৩১ মে’ ২০১৫ | recorded = | studio = | venue = | genre = [[:en:Filmi|Filmi]], [[:en:folk-rock|folk-rock]], [[:en:pop-folk|pop-folk]] | length = ৫:৫৩ | label = [[:en:Lahari Music|লাহৰী মিউজিক]] | writer = [[:en:Ramajogayya Sastry|ৰামযোগায়া শাস্ত্ৰী]] | producer = | misc = {{External music video|{{YouTube|F67EVY_sg4E|"ধীৱৰা"}}|type=song}} }} '''ধীৱৰা''' ({{lang-en|Dhivara}}; {{literal translation|One with Perseverance}}) হৈছে [[এছ এছ ৰাজামৌলী]]ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ২০১৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত তেলেগু চলচ্চিত্ৰ “বাহুবলী: দ্য বিগিনিং”-ৰ এটি গীত। গীতটিত [[:en:Ramya Behara|ৰম্য বেহাৰা]] আৰু দীপুয়ে কণ্ঠদান কৰিছে৷ [[:en:Ramajogayya Sastry|ৰামযোগায়া শাস্ত্ৰীয়ে]] লিখা এই গীতটিৰ সুৰ আৰোপ কৰিছে [[:en:M. M. Keeravani|এম এম কীৰাবাণীয়ে]]৷<ref>{{cite web|url=http://www.lyricsol.com/dheevara-lyrics-english-baahubali/|work=Lyricsol|access-date=24 June 2017|title=Dheevara Lyrics (English) Baahubali|date=30 August 2015 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.filmelon.com/movies/baahubali-the-beginning/news/baahubali-the-beginning-updates-dheevara-song-baahubali-the-beginning|title=Dheevara Song - Baahubali - The Beginning|access-date=24 June 2017|work=filmelon}}</ref> গীতটিৰ অধিকাংশ কথা [[সংস্কৃত ভাষা|সংস্কৃতত]] লিখা৷<ref>{{cite web|url=https://www.saddahaq.com/what-do-the-sanskrit-lyrics-in-dhivara-song-in-baahubali-mean|access-date=24 June 2017|work=Saddahaq|title=What do the Sanskrit lyrics in Dhivara song in Baahubali mean?}}</ref> গীতটিৰ ভিডিঅ’ত [[প্ৰভাস|প্ৰভাসে]] চিভুদু ওৰফে মহেন্দ্ৰ বাহুবলীৰ চৰিত্ৰত আৰু তামান্নাই অৱন্তিকাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে। গীতটিত আৱন্তিকাৰ দৃশ্যৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ পূৰ্বতে অসম্ভৱ বুলি ভবা চিভুদুয়ে জলপ্ৰপাত বগাই যোৱা কামটো সম্পূৰ্ণ কৰে।<ref>{{cite web|url=http://www.bollywoodlife.com/news-gossip/baahubali-song-dheevara-prabhas-and-tamannaahs-romance-by-the-waterfall-is-a-visual-treat/|work=Bollywood Life|access-date=24 June 2017|title=Baahubali song Dheevara: Prabhas and Tamannaah's romance by the waterfall is a visual treat!|date=4 August 2015 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://arkamediaworks.com/blog/guest-writer-gunnam-gangaraju/|access-date=25 June 2017|work=[[Arka Media Works]]|title=Guest Writer Gunnam Gangaraju}}</ref> অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ কুৰণুলত অৱস্থিত অৰভাকাল ৰক গাৰ্ডেন, কেৰেলাৰ থ্ৰিছুৰৰ আথিৰাপিল্লী জলপ্ৰপাত আৰু মহাৰাষ্ট্ৰৰ মহাবলেশ্বৰৰ পশ্চিম ঘাটত এই গীতটিৰ দৃশ্যগ্ৰহণ কৰা হৈছিল। == মুক্তি == গীতটি ২০১৫ চনৰ ৩১ মে’ত এলবামখনত থকা অন্যান্য গীতবোৰৰ লগতে মুক্তি পায়৷<ref>{{citation|url=https://www.youtube.com/watch?v=OXA6xZtyhvk|title=Dheerava Audio Song|date=31 May 2015}}</ref> গীতটিৰ ভিডিঅ’ ২০১৫ চনৰ ২৫ ছেপ্টেম্বৰত টি-চিৰিজ তেলেগুৰ ইউটিউব চেনেলৰ জৰিয়তে মুক্তি পায়৷<ref name=youtube>{{citation|url=https://www.youtube.com/watch?v=F67EVY_sg4E|title=Dheevara Video Song|date=25 September 2015}}</ref> এই গীতটিয়ে ইউটিউবত ৫৮ মিলিয়নৰো অধিক দৰ্শন লাভ কৰিছে৷<ref name=youtube/> গীতটি [[তামিল ভাষা|তামিল ভাষাত]] ''ধীৰানে'' (Deerane),<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/in/album/baahubali-beginning-tamil/id1011776339|title=Baahubali – The Beginning (Tamil) [Original Motion Picture Soundtrack]|last=M. M. Keeravani|work=iTunes|date=24 June 2015 |access-date=12 December 2016}}</ref> [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী ভাষাত]] ''খয়া হে'' (Khoya Hain)<ref>{{cite web|url=http://www.hungama.com/song/manohari/15001601/|access-date=24 June 2017|work=[[Hungama Digital Media Entertainment|Hungama]]|title=Manohari Hindi song}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/in/album/baahubali-beginning-hindi/id1014309546|title=Baahubali – The Beginning (Hindi) [Original Motion Picture Soundtrack]|last=M. M. Keeravani|work=iTunes|access-date=12 December 2016}}</ref> আৰু [[মালয়ালম ভাষা|মালয়ালম ভাষাত]] ''নজান চেনদেনা'' (Njan Chendena)<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=4Zb8nqhxnEg|title=Baahubali (Malayalam) - All songs audio JukeBox|last=Manorama Music Songs|date=4 July 2015|publisher=|via=YouTube}}</ref> শিৰোনামেৰে মুক্তি পায়। == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist}} fnrkekasu1s9f9zg2d7w6p61a9pwl8r 0 82639 329968 329954 2022-08-06T15:12:35Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki অসমীয়া লোকসমাজে পালন কৰা কৃষিৰ লগত উৎসৱসমূহৰ ভিতৰত '''লখিমী সবাহ''' এক উল্লেখযোগ্য কৃষিভিত্তিক অনুষ্ঠান। খেতি-বাতিৰ আৰম্ভণি আৰু সামৰণিৰ সময়ত অসমীয়া মহিলাসকলে লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰাগত ৰীতি-নীতিৰে এই উৎসৱ পালন কৰে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে উজনি অসমৰ গাঁও বিশেষতে সীমাবদ্ধ। বৰষুণৰ কামনাৰে জেঠ-আহাৰ মাহত লখিমী সবাহৰ সৈতে জড়িত বিশ্বাস অনুসৰি, শস্যৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী লক্ষ্মী বা লখিমী ধান চপোৱাৰ পাছত পথাৰৰ পৰা অন্তৰ্ধান হয় আৰু ওখ পৰ্বতত স্থিতি লয়গৈ। মানুহৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট হ’লে তেওঁ বাৰিষা বৰষুণৰ ৰূপত পুনৰ পথাৰলৈ নামি আহে। সেয়ে লখিমীক আদৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে মহিলাসকলে বিভিন্ন স্তুতি গীত আৰু নাম গায়। গছে সৰু সৰু পাতে ভিৰে খালে মাণিকীমধুৰী লাগে; লোকৰে দেশলৈ নেযাবা লক্ষ্মী আই ভঁৰালটি ভৰিব লাগে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে গাঁৱৰ নামঘৰত ৰাইজসহ শোভাযাত্ৰা কৰি এজনী এঁৱা ছোৱালী বা এগৰাকী আয়তীয়ে কলৰ থুৰি, আমপাত আদি ভৰোৱা নতুন মাটিৰ টেকেলি লৈ নদীত পানী তুলিবলৈ যায়। আন দুগৰাকী তিৰোতাই ক্ৰমে এখন জাকৈ, এটা চাউল ভৰ্তি দুণৰি নিয়াৰ লগতে এজন কিশোৰে কলপটুৱাৰ বা বাঁহৰ কাঠিৰে সজা দোলা এখন কঢ়িয়াই লৈ যায়। নদীত পানী তুলি টেকেলিত ভৰাই অনা হয়। আন এগৰাকী মহিলাই নদীত তিনিবাৰ জাকৈৰে চবিয়ায় আৰু চবিয়াওঁতে পোৱা বন-বোকা দোলাখনত থয়। জাকৈৰে চবিয়াওঁতে মাছ উঠি অহাটো শুভ লক্ষণ বুলি ভৱা হয়। পানী তুলি আহি ৰাইজে তিনিবাৰ নামঘৰ প্ৰদক্ষিণ কৰি পানীখিনি মণিকূটৰ ওচৰত থয়। নাম-প্ৰসংগ আদি কৰাৰ উপস্থিত লোকসকলৰ গাত সেই পানী ছটিয়াই দিয়াৰ লগতে জাকৈত তুলি অনা জাবৰ-জোঁথৰখিনি আৰু দুণৰিত থকা চাউলখিনি সকলোৰে মাজত বিতৰণ কৰি দিয়া হয়। গাঁওবাসীয়ে সেই দ্ৰব্যখিনি সভক্তিৰে ভঁৰালত থৈ দিয়ে। এনে কৰিলে গৃহলৈ লখিমীৰ আগমন ঘটে বুলি বিশ্বাস আছে।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> তাই আহোমসকলে কিছু পৃথক ধৰণে লখিমী সবাহৰ আয়োজন কৰে। তেওঁলোকে ব্যক্তিগতভাৱে হ’লেও ভঁৰালৰ সন্মুখত আৰু ৰাজহুৱাকৈ আয়োজন কৰিলে মুকলি ঠাইত এই অনুষ্ঠান পাতে। এই উৎসৱত তেওঁলোকে ‘লাওখাইমী’ (লখিমী) দেৱীৰ লগতে তেওঁৰ পিতৃ হুচুংখোড়াকো পূজা কৰে। এই অনুষ্ঠানত এবিধ নৈবেদ্য আগবঢ়োৱা হয়। নাৰীসকলে দোলা, দুণৰি বা দোণ, আঁহত বা বৰগছৰ পাত ভৰোৱা টেকেলি আদি লৈ পানী তুলি বলৈ যায় আৰু পানী তোলোঁতে উঠি অহা বস্তুবিলাক সকলোৱে ভাগ-বিতৰণ কৰি ঘৰলৈ লৈ যায় আৰু ভক্তি ভাবেৰে সংৰক্ষণ কৰি থয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি]] ksn7s10dhabt9efin678mf9um1cynxi 329974 329968 2022-08-06T16:28:04Z দিব্য দত্ত 9244 wikitext text/x-wiki {{প্ৰতিলিপি}} অসমীয়া লোকসমাজে পালন কৰা কৃষিৰ লগত উৎসৱসমূহৰ ভিতৰত '''লখিমী সবাহ''' এক উল্লেখযোগ্য কৃষিভিত্তিক অনুষ্ঠান। খেতি-বাতিৰ আৰম্ভণি আৰু সামৰণিৰ সময়ত অসমীয়া মহিলাসকলে লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰাগত ৰীতি-নীতিৰে এই উৎসৱ পালন কৰে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে উজনি অসমৰ গাঁও বিশেষতে সীমাবদ্ধ। বৰষুণৰ কামনাৰে জেঠ-আহাৰ মাহত লখিমী সবাহৰ সৈতে জড়িত বিশ্বাস অনুসৰি, শস্যৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী লক্ষ্মী বা লখিমী ধান চপোৱাৰ পাছত পথাৰৰ পৰা অন্তৰ্ধান হয় আৰু ওখ পৰ্বতত স্থিতি লয়গৈ। মানুহৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট হ’লে তেওঁ বাৰিষা বৰষুণৰ ৰূপত পুনৰ পথাৰলৈ নামি আহে। সেয়ে লখিমীক আদৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে মহিলাসকলে বিভিন্ন স্তুতি গীত আৰু নাম গায়। গছে সৰু সৰু পাতে ভিৰে খালে মাণিকীমধুৰী লাগে; লোকৰে দেশলৈ নেযাবা লক্ষ্মী আই ভঁৰালটি ভৰিব লাগে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে গাঁৱৰ নামঘৰত ৰাইজসহ শোভাযাত্ৰা কৰি এজনী এঁৱা ছোৱালী বা এগৰাকী আয়তীয়ে কলৰ থুৰি, আমপাত আদি ভৰোৱা নতুন মাটিৰ টেকেলি লৈ নদীত পানী তুলিবলৈ যায়। আন দুগৰাকী তিৰোতাই ক্ৰমে এখন জাকৈ, এটা চাউল ভৰ্তি দুণৰি নিয়াৰ লগতে এজন কিশোৰে কলপটুৱাৰ বা বাঁহৰ কাঠিৰে সজা দোলা এখন কঢ়িয়াই লৈ যায়। নদীত পানী তুলি টেকেলিত ভৰাই অনা হয়। আন এগৰাকী মহিলাই নদীত তিনিবাৰ জাকৈৰে চবিয়ায় আৰু চবিয়াওঁতে পোৱা বন-বোকা দোলাখনত থয়। জাকৈৰে চবিয়াওঁতে মাছ উঠি অহাটো শুভ লক্ষণ বুলি ভৱা হয়। পানী তুলি আহি ৰাইজে তিনিবাৰ নামঘৰ প্ৰদক্ষিণ কৰি পানীখিনি মণিকূটৰ ওচৰত থয়। নাম-প্ৰসংগ আদি কৰাৰ উপস্থিত লোকসকলৰ গাত সেই পানী ছটিয়াই দিয়াৰ লগতে জাকৈত তুলি অনা জাবৰ-জোঁথৰখিনি আৰু দুণৰিত থকা চাউলখিনি সকলোৰে মাজত বিতৰণ কৰি দিয়া হয়। গাঁওবাসীয়ে সেই দ্ৰব্যখিনি সভক্তিৰে ভঁৰালত থৈ দিয়ে। এনে কৰিলে গৃহলৈ লখিমীৰ আগমন ঘটে বুলি বিশ্বাস আছে।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> তাই আহোমসকলে কিছু পৃথক ধৰণে লখিমী সবাহৰ আয়োজন কৰে। তেওঁলোকে ব্যক্তিগতভাৱে হ’লেও ভঁৰালৰ সন্মুখত আৰু ৰাজহুৱাকৈ আয়োজন কৰিলে মুকলি ঠাইত এই অনুষ্ঠান পাতে। এই উৎসৱত তেওঁলোকে ‘লাওখাইমী’ (লখিমী) দেৱীৰ লগতে তেওঁৰ পিতৃ হুচুংখোড়াকো পূজা কৰে। এই অনুষ্ঠানত এবিধ নৈবেদ্য আগবঢ়োৱা হয়। নাৰীসকলে দোলা, দুণৰি বা দোণ, আঁহত বা বৰগছৰ পাত ভৰোৱা টেকেলি আদি লৈ পানী তুলি বলৈ যায় আৰু পানী তোলোঁতে উঠি অহা বস্তুবিলাক সকলোৱে ভাগ-বিতৰণ কৰি ঘৰলৈ লৈ যায় আৰু ভক্তি ভাবেৰে সংৰক্ষণ কৰি থয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি]] r9mgwlagh6zve4flvgnclmzycuhfpla 330008 329974 2022-08-07T07:51:44Z Chiring chandan 4464 বাক্যবিন্যাস সলনি কৰি টেগ আঁ‌তৰোৱা হ'ল wikitext text/x-wiki '''লখিমী সবাহ''' অসমীয়া লোকসকলে পালন কৰা এক উল্লেখযোগ্য কৃষিভিত্তিক লোক-অনুষ্ঠান। কৃষিকাৰ্যৰ আৰম্ভণি আৰু সামৰণিৰ সময়ত অসমীয়া মহিলাসকলে লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰাগত ৰীতি-নীতিৰে এই উৎসৱ পালন কৰে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে উজনি অসমৰ কিছুসংখ্যক গাঁ‌ৱত পালন কৰা হয়। বৰষুণৰ কামনাৰে জেঠ-আহাৰ মাহত এই অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হয়। লখিমী সবাহৰ সৈতে জড়িত লোকবিশ্বাস অনুসৰি, শস্যৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী লক্ষ্মী বা লখিমী ধান চপোৱাৰ পাছত পথাৰৰ পৰা অন্তৰ্ধান হয় আৰু ওখ পৰ্বতত স্থিতি লয়গৈ। মানুহৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট হ’লে তেওঁ বাৰিষা বৰষুণৰ ৰূপত পুনৰ পথাৰলৈ নামি আহে আৰু সেয়ে লখিমীক আদৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে মহিলাসকলে বিভিন্ন স্তুতি গীত আৰু নাম গায়। <poem>গছে সৰু সৰু{{gap}}পাতে ভিৰে খালে {{gap}}মাণিকীমধুৰী লাগে; লোকৰে দেশলৈ{{gap}}নেযাবা লক্ষ্মী আই {{gap}}ভঁৰালটি ভৰিব লাগে।</poem> লখিমী সবাহৰ বাবে সাধাৰণতে গাঁৱৰ নামঘৰত ৰাইজ্ৰ সৈতে শোভাযাত্ৰা কৰি এজনী ঋতুমতী নোহোৱা ছোৱালী বা এগৰাকী আয়তীয়ে কলৰ থুৰি, আমপাত আদি ভৰোৱা নতুন মাটিৰ টেকেলি লৈ নদীত পানী তুলিবলৈ যায়। আন দুগৰাকী তিৰোতাই ক্ৰমে এখন জাকৈ, এটা চাউল ভৰ্তি দুণৰি লগত নিয়ে। এজন কিশোৰে কলপটুৱা বা বাঁহৰ কাঠিৰে সজা এখন দোলাও কঢ়িয়াই লৈ যায়। নদীত পানী তুলি লগত নিয়া টেকেলিত ভৰাই অনা হয়। আন এগৰাকী মহিলাই নদীত তিনিবাৰ জাকৈৰে চবিয়ায় আৰু জাকৈত উঠা বন-বোকা দোলাখনত থয়। জাকৈৰে চবিয়াওঁতে মাছ উঠি অহাটো শুভ লক্ষণ বুলি ভবা হয়। পানী তুলি আহি ৰাইজে তিনিবাৰ নামঘৰ প্ৰদক্ষিণ কৰে আৰু পানীখিনি মণিকূটৰ ওচৰত থয়। নাম-প্ৰসংগ আদি কৰাৰ সময়ত সমবেত ৰাইজৰ গাত সেই পানী ছটিয়াই দিয়াৰ লগতে জাকৈত তুলি অনা বন-বোকাখিনি আৰু দুণৰিত থকা চাউলখিনি সকলোৰে মাজত বিতৰণ কৰি দিয়া হয়। গাঁওবাসীয়ে সেই দ্ৰব্যখিনি সভক্তিৰে ভঁৰালত ৰাখে। এনে কৰিলে গৃহলৈ লখিমীৰ আগমন ঘটে বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> তাই আহোমসকলৰ লখিমী সবাহ আয়োজন কিছু পৃথক। তেওঁলোকে ব্যক্তিগতভাৱে আয়োজন কৰিলে ভঁৰালৰ সন্মুখত আৰু ৰাজহুৱাকৈ হ'লে মুকলি ঠাইত এই অনুষ্ঠান পাতে। এই উৎসৱত তেওঁলোকে ‘লাওখাইমী’ (লখিমী) দেৱীৰ লগতে তেওঁৰ পিতৃ হুচুংখোড়াক পূজা কৰে। এই অনুষ্ঠানত এবিধ নৈবেদ্য আগবঢ়োৱা হয় আৰু তিৰোতাসকলে দোলা, দুণৰি বা দোণ, আঁহত বা বৰগছৰ পাত ভৰোৱা টেকেলি আদি লৈ পানী তুলিবলৈ যায় পানী তোলোঁতে উঠি অহা বস্তুবিলাক সকলোৱে ভাগ-বিতৰণ কৰি ঘৰলৈ লৈ যায়। এই বস্তবিলাক ভক্তিভাবেৰে সংৰক্ষণ কৰি ৰখা হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি]] hzi1ewgbawjwkkpw48szqx87b8yxdgq 330009 330008 2022-08-07T07:52:00Z Chiring chandan 4464 wikitext text/x-wiki '''লখিমী সবাহ''' অসমীয়া লোকসকলে পালন কৰা এক উল্লেখযোগ্য কৃষিভিত্তিক লোক-অনুষ্ঠান। কৃষিকাৰ্যৰ আৰম্ভণি আৰু সামৰণিৰ সময়ত অসমীয়া মহিলাসকলে লোকবিশ্বাস আৰু পৰম্পৰাগত ৰীতি-নীতিৰে এই উৎসৱ পালন কৰে। লখিমী সবাহ সাধাৰণতে উজনি অসমৰ কিছুসংখ্যক গাঁ‌ৱত পালন কৰা হয়। বৰষুণৰ কামনাৰে জেঠ-আহাৰ মাহত এই অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হয়। লখিমী সবাহৰ সৈতে জড়িত লোকবিশ্বাস অনুসৰি, শস্যৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী লক্ষ্মী বা লখিমী ধান চপোৱাৰ পাছত পথাৰৰ পৰা অন্তৰ্ধান হয় আৰু ওখ পৰ্বতত স্থিতি লয়গৈ। মানুহৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট হ’লে তেওঁ বাৰিষা বৰষুণৰ ৰূপত পুনৰ পথাৰলৈ নামি আহে আৰু সেয়ে লখিমীক আদৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে মহিলাসকলে বিভিন্ন স্তুতি গীত আৰু নাম গায়। <poem>গছে সৰু সৰু{{gap}}পাতে ভিৰে খালে {{gap}}মাণিকীমধুৰী লাগে; লোকৰে দেশলৈ{{gap}}নেযাবা লক্ষ্মী আই {{gap}}ভঁৰালটি ভৰিব লাগে।</poem> লখিমী সবাহৰ বাবে সাধাৰণতে গাঁৱৰ নামঘৰত ৰাইজৰ সৈতে শোভাযাত্ৰা কৰি এজনী ঋতুমতী নোহোৱা ছোৱালী বা এগৰাকী আয়তীয়ে কলৰ থুৰি, আমপাত আদি ভৰোৱা নতুন মাটিৰ টেকেলি লৈ নদীত পানী তুলিবলৈ যায়। আন দুগৰাকী তিৰোতাই ক্ৰমে এখন জাকৈ, এটা চাউল ভৰ্তি দুণৰি লগত নিয়ে। এজন কিশোৰে কলপটুৱা বা বাঁহৰ কাঠিৰে সজা এখন দোলাও কঢ়িয়াই লৈ যায়। নদীত পানী তুলি লগত নিয়া টেকেলিত ভৰাই অনা হয়। আন এগৰাকী মহিলাই নদীত তিনিবাৰ জাকৈৰে চবিয়ায় আৰু জাকৈত উঠা বন-বোকা দোলাখনত থয়। জাকৈৰে চবিয়াওঁতে মাছ উঠি অহাটো শুভ লক্ষণ বুলি ভবা হয়। পানী তুলি আহি ৰাইজে তিনিবাৰ নামঘৰ প্ৰদক্ষিণ কৰে আৰু পানীখিনি মণিকূটৰ ওচৰত থয়। নাম-প্ৰসংগ আদি কৰাৰ সময়ত সমবেত ৰাইজৰ গাত সেই পানী ছটিয়াই দিয়াৰ লগতে জাকৈত তুলি অনা বন-বোকাখিনি আৰু দুণৰিত থকা চাউলখিনি সকলোৰে মাজত বিতৰণ কৰি দিয়া হয়। গাঁওবাসীয়ে সেই দ্ৰব্যখিনি সভক্তিৰে ভঁৰালত ৰাখে। এনে কৰিলে গৃহলৈ লখিমীৰ আগমন ঘটে বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> তাই আহোমসকলৰ লখিমী সবাহ আয়োজন কিছু পৃথক। তেওঁলোকে ব্যক্তিগতভাৱে আয়োজন কৰিলে ভঁৰালৰ সন্মুখত আৰু ৰাজহুৱাকৈ হ'লে মুকলি ঠাইত এই অনুষ্ঠান পাতে। এই উৎসৱত তেওঁলোকে ‘লাওখাইমী’ (লখিমী) দেৱীৰ লগতে তেওঁৰ পিতৃ হুচুংখোড়াক পূজা কৰে। এই অনুষ্ঠানত এবিধ নৈবেদ্য আগবঢ়োৱা হয় আৰু তিৰোতাসকলে দোলা, দুণৰি বা দোণ, আঁহত বা বৰগছৰ পাত ভৰোৱা টেকেলি আদি লৈ পানী তুলিবলৈ যায় পানী তোলোঁতে উঠি অহা বস্তুবিলাক সকলোৱে ভাগ-বিতৰণ কৰি ঘৰলৈ লৈ যায়। এই বস্তবিলাক ভক্তিভাবেৰে সংৰক্ষণ কৰি ৰখা হয়।<ref name="বসুন্ধৰা">{{cite journal | title= অসমৰ লোক সমাজত প্ৰচলিত আৱাহন সম্পৰ্কীয় লোকাচাৰ | author= ড° ৰাজশ্ৰী হাজৰিকা | journal= দৈনিক জনমভূমিৰ দেওবৰীয়া আলোচনী ‘বসুন্ধৰা’ | year= ২০১১ | month= ৭ আগষ্ট | pages= ৭ পৃষ্ঠা}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি]] f8tbbfhdn73ibge8gft7qffs9hi44kw 3 82640 329963 2022-08-06T12:38:48Z QueerEcofeminist 18718 পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:ProdesignerPL]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:PiotrMisa]]লৈ QueerEcofeministয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/ProdesignerPL|ProdesignerPL]]" to "[[Special:CentralAuth/PiotrMisa|PiotrMisa]]" wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[সদস্য বাৰ্তা:PiotrMisa]] 8g5m3rimcgxgvxmz3ku2iaafur8xhvk 3 82641 329971 2022-08-06T16:02:11Z Pathoschild 219 create header for talk page ([[m:Synchbot|requested by MdsShakil]]) wikitext text/x-wiki <div style="display: flex; flex-wrap: wrap; justify-content: center; align-items: center; margin: 16px 0; border: 1px solid #aaaaaa;"> <div style="padding: 12px;">[[File:Circle-icons-megaphone.svg|75px|link=[[m:User_talk:MdsShakil]]]]</div> <div style="flex: 1; padding: 12px; background-color: #dddddd; color: #555555;"> <div style="font-weight: bold; font-size: 150%; color: red; font-family: 'Comic Sans MS'">Welcome to my talk page!</div> <div style="max-width: 700px">Hey! I am Shakil Hosen. I patrol many projects, and where I don't know the language I only act in cases of serious vandalism. If you think I have done anything wrong, feel free to [[m:User talk:MdsShakil|message me]] on Meta wiki. If you don't like that you can leave me messages here too, but since I do not watch all of my talk pages, your message might not get a timely response. Thanks! [[File:Face-smile.svg|18px|link=[[m:User:MdsShakil]]]]</div> </div> </div> 6ns6eellkw7iqc4yteyjnszfjmo2yio 0 82642 329982 2022-08-07T03:29:01Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 নতুন পৃষ্ঠা: ১ মে' ১৯২২ - ২৮ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৮৭ প্রায় চল্লিছখন গ্ৰন্থৰ ৰচয়িতা, কবি, সাহিত্যিক, জীৱনীকাৰ, প্ৰবন্ধকাৰ, সমালোচক, ভাষা-তত্ত্বৰ গৱেষক আৰু শিক্ষাবিদ প্রয়াত আব্দুছ ছাত্তাৰ চাহেব আ... wikitext text/x-wiki ১ মে' ১৯২২ - ২৮ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৮৭ প্রায় চল্লিছখন গ্ৰন্থৰ ৰচয়িতা, কবি, সাহিত্যিক, জীৱনীকাৰ, প্ৰবন্ধকাৰ, সমালোচক, ভাষা-তত্ত্বৰ গৱেষক আৰু শিক্ষাবিদ প্রয়াত আব্দুছ ছাত্তাৰ চাহেব আছিল সাম্প্রতিক কালৰ অসমৰ সাহিত্য জগতৰ অন্যতম বৰেণ্য লিখক। তেখেতৰ সোণসেৰীয়া সাহিত্যিক অৱদানসমূহৰ ভিতৰত প্ৰসঙ্গ-কোষ, সংমিশ্ৰণত অসমীয়া সংস্কৃতি আৰু কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ গ্ৰন্থই লেখকজনাৰ ৰচনাশৈলীৰ স্বকীয়তাক এক ভিন্ন মাত্রা প্রদান কৰিছে। শিক্ষক হিচাপে চাকৰি জীৱন আৰম্ভ কৰা ছাত্তাৰ চাহেবে আফগানিস্তানৰ কাবুলস্থিত ইবনেচিনা' কলেজতো পঞ্চাছৰ দশকত কেইটামান বছৰ ইংৰাজী বিষয়ৰ অধ্যাপক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। অসমলৈ ঘূৰি অহাৰ পাছত অসম চৰকাৰৰ শিক্ষা বিভাগত যোগদান কৰি বিভিন্ন পদত অধিষ্ঠিত হৈ অৱশেষত স্কুলসমূহৰ উপপৰিদৰ্শক (D.I. of Schools) ৰূপে যোৰহাটত কার্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে আৰু ১৯৮৩ চনত স্কুলসমূহৰ সহকাৰী পৰিদৰ্শক (Asst. Inspector of Schools) হিচাপে চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। বিভিন্ন ধৰণৰ সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক অনুষ্ঠানৰ লগত জড়িত এই সাহিত্যিকজনাই অসম সাহিত্য সভা পত্রিকা সম্পাদক (১৯৭১-৭২), প্রধান সম্পাদক, অসম সাহিত্য সভা (১৯৭৭), অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ উপসভাপতি ইত্যাদিৰ দায়িত্বত থাকি গুৰুভাৰ বহন কৰিছিল। সাহিত্য অকাডেমিৰ উপদেষ্টা সমিতিৰ সদস্য হিচাপেও দুবাৰকৈ মনোনিত হৈছিল। উল্লেখ্য যে এই লেখকজনাই অসম চৰকাৰৰ পৰা সাহিত্যিক পেঞ্চন লাভ কৰিছিল। ২৬ জানুৱাৰী ১৯৮৭ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ ‘পদ্মশ্রী’ সন্মানেৰে বিভূষিত আব্দুছ ছাত্তাৰ চাহাবৰ ৬৫ বছৰ বয়সত যোৰহাটত মহাপ্রয়াণ ঘটে। 50ndwcold8kti51v9uf263mxa6p44l6 329983 329982 2022-08-07T03:31:34Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 wikitext text/x-wiki '''আব্দুছ ছাত্তাৰ ''' (জন্ম: ১ মে' ১৯২২ - মৃত্যু: ২৮ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৮৭) অসমৰ এগৰাকী কবি, জীৱনীকাৰ,প্ৰবন্ধকাৰ, সমালোচক, ভাষা-তত্ত্বৰ গৱেষক আৰু শিক্ষাবিদ প্রয়াত আব্দুছ ছাত্তাৰ চাহেব আছিল সাম্প্রতিক কালৰ অসমৰ সাহিত্য জগতৰ অন্যতম বৰেণ্য লিখক। তেখেতৰ সোণসেৰীয়া সাহিত্যিক অৱদানসমূহৰ ভিতৰত প্ৰসঙ্গ-কোষ, সংমিশ্ৰণত অসমীয়া সংস্কৃতি আৰু কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ গ্ৰন্থই লেখকজনাৰ ৰচনাশৈলীৰ স্বকীয়তাক এক ভিন্ন মাত্রা প্রদান কৰিছে। শিক্ষক হিচাপে চাকৰি জীৱন আৰম্ভ কৰা ছাত্তাৰ চাহেবে আফগানিস্তানৰ কাবুলস্থিত ইবনেচিনা' কলেজতো পঞ্চাছৰ দশকত কেইটামান বছৰ ইংৰাজী বিষয়ৰ অধ্যাপক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। অসমলৈ ঘূৰি অহাৰ পাছত অসম চৰকাৰৰ শিক্ষা বিভাগত যোগদান কৰি বিভিন্ন পদত অধিষ্ঠিত হৈ অৱশেষত স্কুলসমূহৰ উপপৰিদৰ্শক (D.I. of Schools) ৰূপে যোৰহাটত কার্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে আৰু ১৯৮৩ চনত স্কুলসমূহৰ সহকাৰী পৰিদৰ্শক (Asst. Inspector of Schools) হিচাপে চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। বিভিন্ন ধৰণৰ সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক অনুষ্ঠানৰ লগত জড়িত এই সাহিত্যিকজনাই অসম সাহিত্য সভা পত্রিকা সম্পাদক (১৯৭১-৭২), প্রধান সম্পাদক, অসম সাহিত্য সভা (১৯৭৭), অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ উপসভাপতি ইত্যাদিৰ দায়িত্বত থাকি গুৰুভাৰ বহন কৰিছিল। সাহিত্য অকাডেমিৰ উপদেষ্টা সমিতিৰ সদস্য হিচাপেও দুবাৰকৈ মনোনিত হৈছিল। উল্লেখ্য যে এই লেখকজনাই অসম চৰকাৰৰ পৰা সাহিত্যিক পেঞ্চন লাভ কৰিছিল। ২৬ জানুৱাৰী ১৯৮৭ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ ‘পদ্মশ্রী’ সন্মানেৰে বিভূষিত আব্দুছ ছাত্তাৰৰ ৬৫ বছৰ বয়সত যোৰহাটত প্রয়াণ ঘটে। fs2so5mxl5lljriwxpauhcr9u7kfs5d 329989 329983 2022-08-07T04:11:48Z দীপকজ্যোতি মহন্ত 23203 wikitext text/x-wiki '''আব্দুছ ছাত্তাৰ ''' (জন্ম: ১ মে' ১৯২২ - মৃত্যু: ২৮ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৮৭) অসমৰ এগৰাকী কবি, জীৱনীকাৰ,প্ৰবন্ধকাৰ, সমালোচক, ভাষা-তত্ত্বৰ গৱেষক আৰু শিক্ষাবিদ। তেখেতৰ জন্ম হয় ১৯২২ চনৰ ১ মে’ তাৰিখে যোৰহাট জিলাৰ তিতাবৰত। ===কৰ্মজীৱন=== শিক্ষক হিচাপে চাকৰি জীৱন আৰম্ভ কৰা ছাত্তাৰ চাহেবে আফগানিস্তানৰ কাবুলস্থিত ইবনেচিনা' কলেজতো পঞ্চাছৰ দশকত কেইটামান বছৰ ইংৰাজী বিষয়ৰ অধ্যাপক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। অসমলৈ ঘূৰি অহাৰ পাছত অসম চৰকাৰৰ শিক্ষা বিভাগত যোগদান কৰি বিভিন্ন পদত অধিষ্ঠিত হৈ অৱশেষত স্কুলসমূহৰ উপপৰিদৰ্শক (D.I. of Schools) ৰূপে যোৰহাটত কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে আৰু ১৯৮৩ চনত স্কুলসমূহৰ সহকাৰী পৰিদৰ্শক (Asst. Inspector of Schools) হিচাপে চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। বিভিন্ন ধৰণৰ সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক অনুষ্ঠানৰ লগত জড়িত এই সাহিত্যিকজনাই অসম সাহিত্য সভা পত্ৰিকা সম্পাদক (১৯৭১-৭২), প্ৰধান সম্পাদক, অসম সাহিত্য সভা (১৯৭৭), অসম প্ৰকাশন পৰিষদৰ উপসভাপতি ইত্যাদিৰ দায়িত্ব বহন কৰিছিল। সাহিত্য অকাডেমিৰ উপদেষ্টা সমিতিৰ সদস্য হিচাপেও দুবাৰকৈ মনোনীত হৈছিল। ===সাহিত্যিক অৱদান=== তেখেতৰ সাহিত্যিক অৱদানসমূহৰ ভিতৰত প্ৰসঙ্গ-কোষ, সংমিশ্ৰণত অসমীয়া সংস্কৃতি আৰু কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ গ্ৰন্থই লেখকজনাৰ ৰচনাশৈলীৰ স্বকীয়তাক এক ভিন্ন মাত্ৰা প্ৰদান কৰিছে। ===সন্মান=== # অসম চৰকাৰৰ পৰা সাহিত্যিক পেঞ্চন লাভ । # ২৬ জানুৱাৰী ১৯৮৭ চনত ভাৰত চৰকাৰৰ ‘পদ্মশ্ৰী’ সন্মান লাভ ===মৃত্যু=== আব্দুছ ছাত্তাৰৰ ১৯৮৭ চনৰ ২৮ ফেব্ৰুৱাৰীত ৬৫ বছৰ বয়সত যোৰহাটত প্ৰয়াণ ঘটে। hnkt3wy0ig12exvb5134rm4noeyr1jw 0 82643 329994 2022-08-07T05:59:43Z IKHazarika 7674 "[[:en:Special:Redirect/revision/1102680873|Bengalis]]" পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে wikitext text/x-wiki বাঙালী জাতি ({{lang-bn|বাঙ্গালী/বাঙালি}} {{IPA-bn|baŋgali, baŋali||LL-Q9610 (ben)-Titodutta-বাঙালি.wav}}) বা বঙালী জাতি বা বঙালী লোক<ref name="Citizenship CoB2">{{cite web|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/act-367/section-24554.html|title=Part I: The Republic – The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|access-date=9 September 2017|year=2010|publisher=[[Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs]]}}</ref><ref name="Citizenship CoB3">{{cite web|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/act-367/section-24554.html|title=Part I: The Republic – The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|access-date=9 September 2017|year=2010|publisher=[[Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs]]}}</ref> এটি ভাৰতীয়-আৰ্য জাতিগত আৰু ভাষাগত গোট যাৰ উৎস আৰু সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ দক্ষিণ এছিয়াৰ বংগ অঞ্চল। বৰ্তমানে বাঙালী জাতিৰ লোক স্বাধীন বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা তথা অসম, মেঘালয় আৰু মণিপুৰৰ কিছু কিছু অংশত বিয়পি আছে।<ref name="chingiz2">{{cite journal|title=Is MLA Ashab Uddin a local Manipuri?|author=Khan, Muhammad Chingiz|date=15 July 2017|journal=Tehelka|volume=14|pages=36–38}}</ref> প্ৰায় বাঙালী লোকে বঙালী ভাষা কয়, যি ভাৰতীয়-আৰ্য গোষ্ঠীৰ এটি ভাষা। জনসংখ্যাৰ ফালৰ পৰা বাঙালী জাতি বিশ্বৰ ভিতৰতে তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ, হান চীনা আৰু আৰবৰ পাছত।<ref>roughly 163 million in Bangladesh and 100&nbsp;million in India ([[CIA Factbook]] 2014 estimates, numbers subject to rapid population growth); about 3 million [[Bangladeshis in the Middle East]], 2 million [[Bengalis in Pakistan]], 0.4&nbsp;million [[British Bangladeshi]].</ref> বিশ্বত প্ৰায় ২৮৫ নিযুত বাঙালী লোক আছে।<ref>{{cite web|url=https://m.timesofindia.com/world/south-asia/bangladesh-wants-bangla-as-an-official-un-language-sheikh-hasina/articleshow/11951526.cms|title=Bangladesh wants Bangla as an official UN language: Sheikh Hasina - Times of India|website=[[The Times of India]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.un.org/en/story/2010/09/353662-general-assembly-hears-appeal-bangla-be-made-official-un-language|title=General Assembly hears appeal for Bangla to be made an official UN language|date=27 September 2010}}</ref><ref>{{cite news|title=Hasina for Bengali as an official UN language|url=https://ummid.com/news/2010/September/28.09.2010/bengali-as-un-official-language.htm|work=Ummid.com|agency=Indo-Asian News Service|date=28 September 2010}}</ref> বাঙালী জাতি ভাৰতীয়-আৰ্যসকলৰ মাজত আৰু দক্ষিণ এছিয়াত সৰ্ববৃহৎ জাতি। বাঙালী লোক বৃহৎ সংখ্যাত বাংলাদেশৰ (১৬৬৮৪০৩০২ জন<ref>{{cite web|url=https://worldpopulationreview.com/countries/bangladesh-population|title=Bangladesh Population 2022 (Demographics, Maps, Graphs)}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/bangladesh/|title=South Asia :: Bangladesh|website=Cia.gov|publisher=Central Intelligence Agency|access-date=21 June 2020}}</ref>) লগতে ভাৰতৰ (১০৭২২৮৯১৭ জন<ref>{{cite web|url=https://www.censusindia.gov.in/2011census/C-17.html|title=Census of India Website : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|publisher=Censusindia.gov.in|date=|accessdate=27 February 2022}}</ref><ref>{{cite web|title=Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]|date=29 June 2018}}</ref>) পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা, অসমৰ বৰাক উপত্যকা আৰু মণিপুৰ ৰাজ্যত আছে। তদুপৰি, ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আণ্ডামান আৰু নিকোবাৰ দ্বীপপুঞ্জত বাঙালী লোকৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা আছে। অৰুণাচল প্ৰদেশ, দিল্লী, উৰিষ্যা, চট্টীশগঢ়, ঝাৰখণ্ড, মিজোৰাম, নাগালেণ্ড আৰু উত্তৰাখণ্ড তথা নেপালৰ প্ৰান্ত ১তো বাঙালী লোকৰ লেখত ল'বলগীয়া সংখ্যালঘু জনসংখ্যা আছে।<ref name="langminor2">{{cite web|title=50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|access-date=2 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf|archive-date=8 July 2016}}</ref> প্ৰব্ৰজনকাৰী বাঙালীৰ মধ্য-প্ৰাচ্য, পাকিস্তান, ম্যানমাৰ, যুক্তৰাজ্য, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ, মালয়েছিয়া, ইটালী, চিংগাপুৰ, মালদ্বীপ, কেনেডা, অষ্ট্ৰেলিয়া, জাপান আৰু দক্ষিণ কোৰিয়াতো সু-প্ৰতিষ্ঠিত গোষ্ঠী আছে। ধৰ্মৰ ক্ষেত্ৰত বাঙালী লোকৰ মাজত ভালেমান বৈচিত্ৰ্য দেখা যায়। প্ৰায় ৬৭% বাঙালী লোক ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী। আন বাঙালীৰ মাজত হিন্দু ধৰ্ম সৰ্ববৃহৎ ধৰ্ম। বাঙালী মুছলিমৰ সৰহসংখ্যক বাংলাদেশত থাকে। তাৰেই মাজত ছুন্নীসকলৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা। বাঙালী হিন্দুৰ সৰহসংখ্যক ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা, অসমৰ বৰাক উপত্যকা আৰু আণ্ডামান আৰু নিকোবাৰ দ্বীপপুঞ্জত থাকে। বাঙালী হিন্দুসকলে মুখ্যতঃ শাক্ত ধৰ্ম আৰু বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ পালন কৰে, যদিও লগতে স্থানীয় দেৱতাৰো আৰাধনা কৰা হয়।<ref name="Bengali religions2">{{cite encyclopedia|year=2005|surname=McDermott|given=Rachel Fell|title=Bengali religions|encyclopedia=Encyclopedia of Religion: 15 Volume Set|editor=Lindsay Jones|edition=2nd|place=Detroit, Mi|publisher=MacMillan Reference USA|volume=2|pages=826|isbn=0-02-865735-7}}</ref><ref name="Frawley https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 262">{{Cite book|last=Frawley|first=David|title=What Is Hinduism?: A Guide for the Global Mind|date=18 October 2018|publisher=[[Bloomsbury Publishing]]|isbn=978-93-88038-65-2|pages=[https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 26]|author-link=David Frawley}}</ref><ref name="Frawley https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 263">{{Cite book|last=Frawley|first=David|title=What Is Hinduism?: A Guide for the Global Mind|date=18 October 2018|publisher=[[Bloomsbury Publishing]]|isbn=978-93-88038-65-2|pages=[https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 26]|author-link=David Frawley}}</ref> কম সংখ্যাত বাঙালী খ্ৰীষ্টানো পোৱা যায়, যাৰ গড়িষ্ঠসংখ্যকেই পৰ্টুগীজ ভ্ৰমণকাৰীৰ বংশধৰ। তদুপৰি বাঙালী বৌদ্ধ লোকো পোৱা যায়, যি সাধাৰণতে চিট্টাগং আৰু ৰাখাইনত বাস কৰা বাংলাভাষী বৰুৱা। [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্য]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বাংলাদেশৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:Articles with hAudio microformats]] [[শ্ৰেণী:"Related ethnic groups" needing confirmation]] 94rnjq4hc9h6raes7ioxxljfx9ba860 329995 329994 2022-08-07T06:12:27Z IKHazarika 7674 wikitext text/x-wiki '''বাঙালী জাতি''' ({{lang-bn|বাঙ্গালী/বাঙালি}} {{IPA-bn|baŋgali, baŋali||LL-Q9610 (ben)-Titodutta-বাঙালি.wav}}), '''বঙালী জাতি''', '''বাঙালী লোক''' বা '''বঙালী লোক'''<ref name="Citizenship CoB2">{{cite web|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/act-367/section-24554.html|title=Part I: The Republic – The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|access-date=9 September 2017|year=2010|publisher=[[Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs]]}}</ref><ref name="Citizenship CoB3">{{cite web|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/act-367/section-24554.html|title=Part I: The Republic – The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|access-date=9 September 2017|year=2010|publisher=[[Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs]]}}</ref> এটি [[ভাৰত-আৰ্য ভাষা পৰিয়াল|ভাৰতীয়-আৰ্য]] [[জাতীয়তাবাদ|জাতি]]গত আৰু [[ভাষা]]গত গোট যাৰ উৎস আৰু সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ [[দক্ষিণ এছিয়া]]ৰ [[বংগ]] অঞ্চল। বৰ্তমানে বাঙালী জাতিৰ লোক স্বাধীন [[বাংলাদেশ]] আৰু [[ভাৰত]]ৰ [[পশ্চিমবংগ]], [[ত্ৰিপুৰা]] তথা [[অসম]], [[মেঘালয়]] আৰু [[মণিপুৰ]]ৰ কিছু কিছু অংশত বিয়পি আছে।<ref name="chingiz2">{{cite journal|title=Is MLA Ashab Uddin a local Manipuri?|author=Khan, Muhammad Chingiz|date=15 July 2017|journal=Tehelka|volume=14|pages=36–38}}</ref> প্ৰায় বাঙালী লোকে [[বঙালী ভাষা]] কয়, যি ভাৰতীয়-আৰ্য গোষ্ঠীৰ এটি ভাষা। == জনসংখ্যা আৰু ভৌগোলিক বিতৰণ == জনসংখ্যাৰ ফালৰ পৰা বাঙালী জাতি [[পৃথিৱী|বিশ্ব]]ৰ ভিতৰতে তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ, [[হান চীনা জাতি|হান চীনা]] আৰু [[আৰব জাতি|আৰব]]ৰ পাছত।<ref>roughly 163 million in Bangladesh and 100&nbsp;million in India ([[CIA Factbook]] 2014 estimates, numbers subject to rapid population growth); about 3 million [[Bangladeshis in the Middle East]], 2 million [[Bengalis in Pakistan]], 0.4&nbsp;million [[British Bangladeshi]].</ref> বিশ্বত প্ৰায় ২৮৫ নিযুত বাঙালী লোক আছে।<ref>{{cite web|url=https://m.timesofindia.com/world/south-asia/bangladesh-wants-bangla-as-an-official-un-language-sheikh-hasina/articleshow/11951526.cms|title=Bangladesh wants Bangla as an official UN language: Sheikh Hasina - Times of India|website=[[The Times of India]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.un.org/en/story/2010/09/353662-general-assembly-hears-appeal-bangla-be-made-official-un-language|title=General Assembly hears appeal for Bangla to be made an official UN language|date=27 September 2010}}</ref><ref>{{cite news|title=Hasina for Bengali as an official UN language|url=https://ummid.com/news/2010/September/28.09.2010/bengali-as-un-official-language.htm|work=Ummid.com|agency=Indo-Asian News Service|date=28 September 2010}}</ref> বাঙালী জাতি ভাৰতীয়-আৰ্যসকলৰ মাজত আৰু দক্ষিণ এছিয়াত সৰ্ববৃহৎ জাতি। বাঙালী লোক বৃহৎ সংখ্যাত বাংলাদেশৰ (১৬৬৮৪০৩০২ জন<ref>{{cite web|url=https://worldpopulationreview.com/countries/bangladesh-population|title=Bangladesh Population 2022 (Demographics, Maps, Graphs)}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/bangladesh/|title=South Asia :: Bangladesh|website=Cia.gov|publisher=Central Intelligence Agency|access-date=21 June 2020}}</ref>) লগতে ভাৰতৰ (১০৭২২৮৯১৭ জন<ref>{{cite web|url=https://www.censusindia.gov.in/2011census/C-17.html|title=Census of India Website : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|publisher=Censusindia.gov.in|date=|accessdate=27 February 2022}}</ref><ref>{{cite web|title=Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]|date=29 June 2018}}</ref>) পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা, অসমৰ [[বৰাক উপত্যকা]] আৰু মণিপুৰ ৰাজ্যত আছে। তদুপৰি, ভাৰতৰ [[কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল]] [[আন্দামান আৰু নিকোবৰ দ্বীপপুঞ্জ|আন্দামান আৰু নিকোবাৰ দ্বীপপুঞ্জ]]ত বাঙালী লোকৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা আছে। [[অৰুণাচল প্ৰদেশ]], [[দিল্লী]], [[উৰিষ্যা]], [[ছত্তীসগঢ়|ছত্তীসগঢ়]], [[ঝাড়খণ্ড|ঝাৰখণ্ড]], [[মিজোৰাম]], [[নাগালেণ্ড]] আৰু [[উত্তৰাখণ্ড]] তথা [[নেপাল]]ৰ [[প্ৰান্ত ১ (নেপাল)|প্ৰান্ত ১]]তো বাঙালী লোকৰ লেখত ল'বলগীয়া সংখ্যালঘু জনসংখ্যা আছে।<ref name="langminor2">{{cite web|title=50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|access-date=2 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf|archive-date=8 July 2016}}</ref> প্ৰব্ৰজনকাৰী বাঙালীৰ [[মধ্য প্ৰাচ্য]], [[পাকিস্তান]], [[ম্যানমাৰ]], [[যুক্তৰাজ্য]], [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|যুক্তৰাষ্ট্ৰ]], [[মালয়েছিয়া]], [[ইটালী]], [[ছিংগাপুৰ|চিংগাপুৰ]], [[মালদ্বীপ]], [[কানাডা]], [[অষ্ট্ৰেলিয়া]], [[জাপান]] আৰু [[দক্ষিণ কোৰিয়া]]তো সু-প্ৰতিষ্ঠিত গোষ্ঠী আছে। == ধৰ্ম == [[ধৰ্ম]]ৰ ক্ষেত্ৰত বাঙালী লোকৰ মাজত ভালেমান বৈচিত্ৰ্য দেখা যায়। প্ৰায় ৬৭% বাঙালী লোক [[ইছলাম]] ধৰ্মাৱলম্বী। আন বাঙালীৰ মাজত [[হিন্দু ধৰ্ম]] সৰ্ববৃহৎ ধৰ্ম। [[বাঙালী মুছলিম]]ৰ সৰহসংখ্যক বাংলাদেশত থাকে। তাৰেই মাজত [[ছুন্নী ইছলাম|ছুন্নী]]সকলৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা। [[বাঙালী হিন্দু]]ৰ সৰহসংখ্যক ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা, অসমৰ বৰাক উপত্যকা আৰু আন্দামান আৰু নিকোবাৰ দ্বীপপুঞ্জত থাকে। বাঙালী হিন্দুসকলে মুখ্যতঃ [[শাক্তধৰ্ম|শাক্ত ধৰ্ম]] আৰু [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ পালন কৰে, যদিও লগতে স্থানীয় [[দেৱতা (হিন্দু ধৰ্ম)|দেৱতা]]ৰো আৰাধনা কৰা হয়।<ref name="Bengali religions2">{{cite encyclopedia|year=2005|surname=McDermott|given=Rachel Fell|title=Bengali religions|encyclopedia=Encyclopedia of Religion: 15 Volume Set|editor=Lindsay Jones|edition=2nd|place=Detroit, Mi|publisher=MacMillan Reference USA|volume=2|pages=826|isbn=0-02-865735-7}}</ref><ref name="Frawley https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 262">{{Cite book|last=Frawley|first=David|title=What Is Hinduism?: A Guide for the Global Mind|date=18 October 2018|publisher=[[Bloomsbury Publishing]]|isbn=978-93-88038-65-2|pages=[https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 26]|author-link=David Frawley}}</ref><ref name="Frawley https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 263">{{Cite book|last=Frawley|first=David|title=What Is Hinduism?: A Guide for the Global Mind|date=18 October 2018|publisher=[[Bloomsbury Publishing]]|isbn=978-93-88038-65-2|pages=[https://books.google.com/books/about/What_Is_Hinduism.html?id=5x9vDwAAQBAJ&PA26 26]|author-link=David Frawley}}</ref> কম সংখ্যাত [[বাঙালী খ্ৰীষ্টানো]] পোৱা যায়, যাৰ গড়িষ্ঠসংখ্যকেই [[পৰ্টুগাল|পৰ্টুগীজ]] ভ্ৰমণকাৰীৰ বংশধৰ। তদুপৰি [[বাঙালী বৌদ্ধ]] লোকো পোৱা যায়, যি সাধাৰণতে [[চিট্টাগং]] আৰু [[ৰাখাইন]]ত বাস কৰা বাংলাভাষী [[বৰুৱা (বাঙালী)|বৰুৱা]]। == তথ্য সংগ্ৰহ == [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্য]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বাংলাদেশৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:Articles with hAudio microformats]] [[শ্ৰেণী:"Related ethnic groups" needing confirmation]] dk6doa0yptm99vnggkej1qwk1r6lsv0 0 82644 329996 2022-08-07T06:16:16Z IKHazarika 7674 [[বাঙালী জাতি]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[বাঙালী জাতি]] g9bzdx4lece0s1k3f8r1xxh43o1cfhc 0 82645 329997 2022-08-07T06:34:50Z IKHazarika 7674 "[[:en:Special:Redirect/revision/1100567684|Bengali Muslims]]" পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে wikitext text/x-wiki বাঙালী মুছলিম, বঙালী মুছলিম, বাঙালী মছলমান বা বঙালী মুছলমান ({{lang-bn|বাঙালি মুসলমান}}; {{IPA-bn|baŋali musɔlman|pron}})<ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=SBcxAQAAMAAJ|title=The Calcutta Review|date=1 January 1941|via=Google Books}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=LT5uAAAAMAAJ|title=The Independence of East Bengal: A Historical Process|first=A. K.|last=Choudhury|date=1 January 1984|publisher=A.K. Choudhury|via=Google Books}}</ref> হ'ল সেই ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী লোক যিয়ে নিজকে জাতিগত, ভাষিক আৰু বংশগতভাৱে বাঙালী বুলি পৰিচয় দিয়ে। বাঙালীসকলৰ প্ৰায় দুই তৃতীয়াংশ লোকেই মুছলিম। মুছলিমসকলৰ মাজত, আৰবসকলৰ পাছতেই বাঙালীসকল আতাইতকৈ ডাঙৰ গোট।<ref>{{cite book|author=Richard Eaton|editor=Barbara D. Metcalf|title=Islam in South Asia in Practice|url=https://books.google.com/books?id=pR0LzVCpfw8C|date=8 September 2009|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-3138-8|page=275|chapter=Forest Clearing and the Growth of Islam in Bengal}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=haGORCJRlOUC&pg=PA50|title=The Bangladesh Reader: History, Culture, Politics|author1=Meghna Guhathakurta|author2=Willem van Schendel|date=30 April 2013|access-date=7 November 2016|isbn=978-0822353188}}</ref> বাঙালী মুছলিমৰ বাংলাদেশত সংখ্যাগড়িষ্ঠতা আছে। তদুপৰি, ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, ত্ৰিপুৰা আৰু অসম ৰাজ্যত বাঙালী মুছলিম সৰ্ববৃহৎ সংখ্যালগু সম্প্ৰদায়।<ref name=":42">{{cite news|last1=Andre|first1=Aletta|last2=Kumar|first2=Abhimanyu|title=Protest poetry: Assam's Bengali Muslims take a stand|url=http://www.aljazeera.com/indepth/features/2016/12/protest-poetry-assam-bengali-muslims-stand-161219094434005.html|access-date=26 January 2017|publisher=Al Jazeera|date=23 December 2016}}</ref> বাঙালী মুছলিমসকলে বাংলা ভাষাক মাতৃভাষা জ্ঞান কৰে আৰু প্ৰায় এই ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। বাঙালী মুছলিমৰ সৰহসংখ্যক ছুন্নী যি হানাফি বিধি মানি চলে। মধ্যযুগৰ মুছলিম প্ৰাচ্যত বংগ অঞ্চল এক অগ্ৰণি শক্তি আছিল।<ref name="books.google.com.bd2">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=nAUBCwAAQBAJ&pg=PA30|title=Epigraphy and Islamic Culture: Inscriptions of the Early Muslim Rulers of ...|author=Mohammad Yusuf Siddiq|page=30|date=19 November 2015|access-date=7 November 2016|isbn=9781317587460}}</ref> ইউৰোপীয় ব্যৱসায়ীসকলে মন কৰিছিল যে বংগ চুলতানী আছিল "বেপাৰ কৰিবলৈ আতাইতকৈ ধনী দেশ"।<ref>{{cite book|author=Nanda, J. N|year=2005|title=Bengal: the unique state|publisher=Concept Publishing Company. p. 10.|isbn=978-81-8069-149-2|quote=Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.}}</ref> ঔৰংগজেবৰ শাসনকালত, বংগৰ পূব অঞ্চল আছিল বংগ চুবা,<ref>{{cite web|url=http://archive.dhakatribune.com/heritage/2014/dec/20/paradise-nations|title=The paradise of nations {{pipe}} Dhaka Tribune|website=Archive.dhakatribune.com|date=20 December 2014|access-date=7 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20171216011429/http://archive.dhakatribune.com/heritage/2014/dec/20/paradise-nations|archive-date=16 December 2017|url-status=dead}}</ref> যাৰ গড়িষ্ঠসংখ্যক লোক আছিল ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী। এই বংগ চুবাৰ প্ৰজা আছিল সমগ্ৰ বিশ্বতেই আতাইতকৈ চহকী, তেওঁলোকৰ বাস্তৱ মজুৰি আছিল বিশ্বৰ ভিতৰতে আতাইতকৈ অধিক।<ref>{{cite book|title=Poverty From The Wealth of Nations: Integration and Polarization in the Global Economy since 1760|author=M. Shahid Alam|publisher=[[Springer Science+Business Media]]|year=2016|page=32|isbn=978-0-333-98564-9|url=https://books.google.com/books?id=suKKCwAAQBAJ&pg=PA32|author-link=M. Shahid Alam}}</ref><ref name="star2">{{cite news|last=Khandker|first=Hissam|date=31 July 2015|title=Which India is claiming to have been colonised?|url=http://www.thedailystar.net/op-ed/politics/which-india-claiming-have-been-colonised-119284|newspaper=The Daily Star|type=Op-ed|access-date=7 November 2016}}</ref><ref>[[Angus Maddison|Maddison, Angus]] (2003): ''[https://books.google.com/books?id=rHJGz3HiJbcC&pg=PA259 Development Centre Studies The World Economy Historical Statistics: Historical Statistics]'', [[OECD Publishing]], {{ISBN|9264104143}}, pages 259–261</ref> বংগৰ ৰাজপ্ৰতিনিধি মহম্মদ আজম শ্বাহে সাম্ৰাজ্যৰ সিংহাসন লাভ কৰিছিল। অষ্টদশ শতিকাত, বংগৰ নবাবসকলৰ অধীনত মুগল বংগ লাহে লাহে অধিক স্বতন্ত্ৰ হ'বলৈ ধৰিল।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wyoxDAAAQBAJ|title=Transitions&nbsp;– History and Civics&nbsp;– 8|first=Shiladitya|last=Ghosh|publisher=Vikas Publishing House|via=Google Books|isbn=9789325993969}}</ref> বাঙালী মুছলিম লোকৰ জন্ম হ'ল মুছলিম আৰু বাঙালী সংস্কৃতিৰ সংমিশ্ৰণেৰে। ১৯৪৭ চনত হোৱা ভাৰতৰ বিভাজনৰ পাছত বাঙালী মুছলিমসকল আছিল পাকিস্তানৰ সৰ্ববৃহৎ গোষ্ঠী। কিন্তু ১৯৭১ চনত বাঙালী মুছলিমৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা থকা পূব পাকিস্তান, পাকিস্তানৰ পৰা আতৰ হৈ এক স্বাধীন দেশ হ'ল, যাৰ নাম দিয়া হ'ল বাংলাদেশ। [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:"Related ethnic groups" needing confirmation]] 42phibqcrvta9vap1vi4u1lhm6te7iz 329998 329997 2022-08-07T06:41:08Z IKHazarika 7674 wikitext text/x-wiki '''বাঙালী মুছলিম''', '''বঙালী মুছলিম''', '''বাঙালী মছলমান''' বা '''বঙালী মুছলমান''' ({{lang-bn|বাঙালি মুসলমান}}; {{IPA-bn|baŋali musɔlman|pron}})<ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=SBcxAQAAMAAJ|title=The Calcutta Review|date=1 January 1941|via=Google Books}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=LT5uAAAAMAAJ|title=The Independence of East Bengal: A Historical Process|first=A. K.|last=Choudhury|date=1 January 1984|publisher=A.K. Choudhury|via=Google Books}}</ref> হ'ল সেই [[ইছলাম]] ধৰ্মাৱলম্বী লোক যিয়ে নিজকে [[জাতীয়তাবাদ|জাতি]]গত, [[ভাষা|ভাষিক]] আৰু বংশগতভাৱে [[বাঙালী জাতি|বাঙালী]] বুলি পৰিচয় দিয়ে। বাঙালীসকলৰ প্ৰায় দুই তৃতীয়াংশ লোকেই [[মুছলিম]]। মুছলিমসকলৰ মাজত, [[আৰব জাতি|আৰব]]সকলৰ পাছতেই বাঙালীসকল আতাইতকৈ ডাঙৰ গোট।<ref>{{cite book|author=Richard Eaton|editor=Barbara D. Metcalf|title=Islam in South Asia in Practice|url=https://books.google.com/books?id=pR0LzVCpfw8C|date=8 September 2009|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-3138-8|page=275|chapter=Forest Clearing and the Growth of Islam in Bengal}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=haGORCJRlOUC&pg=PA50|title=The Bangladesh Reader: History, Culture, Politics|author1=Meghna Guhathakurta|author2=Willem van Schendel|date=30 April 2013|access-date=7 November 2016|isbn=978-0822353188}}</ref> বাঙালী মুছলিমৰ [[বাংলাদেশ]]ত সংখ্যাগড়িষ্ঠতা আছে। তদুপৰি, [[ভাৰত]]ৰ [[পশ্চিমবংগ|পশ্চিম বংগ]], [[ত্ৰিপুৰা]] আৰু [[অসম]] ৰাজ্যত বাঙালী মুছলিম সৰ্ববৃহৎ সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়।<ref name=":42">{{cite news|last1=Andre|first1=Aletta|last2=Kumar|first2=Abhimanyu|title=Protest poetry: Assam's Bengali Muslims take a stand|url=http://www.aljazeera.com/indepth/features/2016/12/protest-poetry-assam-bengali-muslims-stand-161219094434005.html|access-date=26 January 2017|publisher=Al Jazeera|date=23 December 2016}}</ref> বাঙালী মুছলিমসকলে [[বঙালী ভাষা|বাংলা ভাষা]]ক [[মাতৃভাষা]] জ্ঞান কৰে আৰু প্ৰায় এই ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। বাঙালী মুছলিমৰ সৰহসংখ্যক [[ছুন্নী ইছলাম|ছুন্নী]] যি [[হানাফি]] বিধি মানি চলে। == ইতিহাস == [[মধ্যযুগ]]ৰ মুছলিম প্ৰাচ্যত বংগ অঞ্চল এক অগ্ৰণি শক্তি আছিল।<ref name="books.google.com.bd2">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=nAUBCwAAQBAJ&pg=PA30|title=Epigraphy and Islamic Culture: Inscriptions of the Early Muslim Rulers of ...|author=Mohammad Yusuf Siddiq|page=30|date=19 November 2015|access-date=7 November 2016|isbn=9781317587460}}</ref> [[ইউৰোপ|ইউৰোপীয়]] ব্যৱসায়ীসকলে মন কৰিছিল যে [[বংগ চুলতানী]] আছিল "বেপাৰ কৰিবলৈ আতাইতকৈ ধনী দেশ"।<ref>{{cite book|author=Nanda, J. N|year=2005|title=Bengal: the unique state|publisher=Concept Publishing Company. p. 10.|isbn=978-81-8069-149-2|quote=Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.}}</ref> [[ঔৰংগজেব]]ৰ শাসনকালত, [[বংগ]]ৰ পূব অঞ্চল আছিল [[বংগ চুবা]],<ref>{{cite web|url=http://archive.dhakatribune.com/heritage/2014/dec/20/paradise-nations|title=The paradise of nations {{pipe}} Dhaka Tribune|website=Archive.dhakatribune.com|date=20 December 2014|access-date=7 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20171216011429/http://archive.dhakatribune.com/heritage/2014/dec/20/paradise-nations|archive-date=16 December 2017|url-status=dead}}</ref> যাৰ গড়িষ্ঠসংখ্যক লোক আছিল ইছলাম ধৰ্মাৱলম্বী। এই বংগ চুবাৰ প্ৰজা আছিল সমগ্ৰ বিশ্বতেই আতাইতকৈ চহকী, তেওঁলোকৰ বাস্তৱ মজুৰি আছিল বিশ্বৰ ভিতৰতে আতাইতকৈ অধিক।<ref>{{cite book|title=Poverty From The Wealth of Nations: Integration and Polarization in the Global Economy since 1760|author=M. Shahid Alam|publisher=[[Springer Science+Business Media]]|year=2016|page=32|isbn=978-0-333-98564-9|url=https://books.google.com/books?id=suKKCwAAQBAJ&pg=PA32|author-link=M. Shahid Alam}}</ref><ref name="star2">{{cite news|last=Khandker|first=Hissam|date=31 July 2015|title=Which India is claiming to have been colonised?|url=http://www.thedailystar.net/op-ed/politics/which-india-claiming-have-been-colonised-119284|newspaper=The Daily Star|type=Op-ed|access-date=7 November 2016}}</ref><ref>[[Angus Maddison|Maddison, Angus]] (2003): ''[https://books.google.com/books?id=rHJGz3HiJbcC&pg=PA259 Development Centre Studies The World Economy Historical Statistics: Historical Statistics]'', [[OECD Publishing]], {{ISBN|9264104143}}, pages 259–261</ref> বংগৰ ৰাজপ্ৰতিনিধি [[মহম্মদ আজম শ্বাহ|মহম্মদ আজম শ্বাহে]] সাম্ৰাজ্যৰ সিংহাসন লাভ কৰিছিল। অষ্টদশ শতিকাত, [[বংগৰ নবাব]]সকলৰ অধীনত [[মোগল সাম্ৰাজ্য|মুগল বংগ]] লাহে লাহে অধিক স্বতন্ত্ৰ হ'বলৈ ধৰিল।<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wyoxDAAAQBAJ|title=Transitions&nbsp;– History and Civics&nbsp;– 8|first=Shiladitya|last=Ghosh|publisher=Vikas Publishing House|via=Google Books|isbn=9789325993969}}</ref> বাঙালী মুছলিম লোকৰ জন্ম হ'ল মুছলিম আৰু বাঙালী সংস্কৃতিৰ সংমিশ্ৰণেৰে। ১৯৪৭ চনত হোৱা [[ভাৰতৰ বিভাজন]]ৰ পাছত বাঙালী মুছলিমসকল আছিল [[পাকিস্তান]]ৰ সৰ্ববৃহৎ গোষ্ঠী। কিন্তু ১৯৭১ চনত বাঙালী মুছলিমৰ সংখ্যাগড়িষ্ঠতা থকা [[পূব পাকিস্তান]], পাকিস্তানৰ পৰা আতৰ হৈ এক স্বাধীন দেশ হ'ল, যাৰ নাম দিয়া হ'ল [[বাংলাদেশ]]। == তথ্য সংগ্ৰহ == [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:"Related ethnic groups" needing confirmation]] tschcy4t74wqamwkqavuqiw3d5wdqxg 0 82646 329999 2022-08-07T06:42:32Z IKHazarika 7674 [[বাঙালী মুছলিম]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[বাঙালী মুছলিম]] 0gasnwmmn5gox4n206y4ybso1892lkr 0 82647 330000 2022-08-07T06:43:19Z IKHazarika 7674 [[বাঙালী মুছলিম]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[বাঙালী মুছলিম]] 0gasnwmmn5gox4n206y4ybso1892lkr 0 82648 330001 2022-08-07T06:44:00Z IKHazarika 7674 নতুন পৃষ্ঠা: #[[বাঙালী মুছলিম]] wikitext text/x-wiki #[[বাঙালী মুছলিম]] 00hs8etxknjr6oh10p3x7k61omk6wgu 330002 330001 2022-08-07T06:44:24Z IKHazarika 7674 [[বাঙালী মুছলিম]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[বাঙালী মুছলিম]] 0gasnwmmn5gox4n206y4ybso1892lkr 0 82649 330003 2022-08-07T06:49:55Z IKHazarika 7674 [[বংগৰ নৱজাগৰণ]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[বংগৰ নৱজাগৰণ]] 5s76e47wad9t8xtelkud4i5gdxpdfba 0 82650 330004 2022-08-07T06:50:50Z IKHazarika 7674 [[বংগৰ নৱজাগৰণ]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল wikitext text/x-wiki #redirect[[বংগৰ নৱজাগৰণ]] j78ef992ree0pc9gafg89g7a4v9h4ur 2 82651 330019 2022-08-07T11:14:03Z অপূৰ্ব শৰ্মা 34742 নতুন লেখা সংযোগ wikitext text/x-wiki '''তাম্ৰেশ্বৰ দেৱালয়''' : অসমৰ ওডালগুৰি জিলাৰ খৈৰাবাৰী অঞ্চলত অসমৰ অন্যতম পৌৰাণিক স্থান তাম্ৰেশ্বৰ দেৱালয় অৱস্থিত। ইয়াৰ ইতিহাসে সম্পৰ্কে অধিক তথ্য বিচাৰি পোৱা যোৱা নাই যদিও [[প্ৰত্নতত্ত্ব]] বিভাগে বিভিন্ন গৱেষণা আৰু অধ্যয়ন মতে ক'য় যে তাম্ৰেশ্বৰ দেৱালয় আনুমানিক ১১-১২ শতিকাৰ ভিতৰত ওডালগুৰি জিলাৰ খৈৰাবাৰীত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। জনশ্ৰুতি অনুসৰি এই প্ৰাচীন শৈৱপীঠ সপ্তম- নৱম শতিকাৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা বুলি ধাৰণা কৰা হয়। প্ৰকৃতিৰ নান্দনিক পৰিৱেশৰ মাজত অৱস্থিত উক্ত দেৱালয়ত তামৰ ফলি,পুৰণি দেৱালয়ৰ ভগ্নাৱশেষ, শিৱ -পাৰ্বতীৰ মূৰ্তি আৰু এটি প্ৰাচীন পুখুৰী আছে। ঐতিহাসিক গুৰুত্ব থকা দেৱালয়খনত ঈশ্বৰিক শক্তি বিৰাজিত।তাম্ৰেশ্বৰ দেৱালয়ত প্ৰতিদিনে‌ই অগণন ভক্তৰ সমাহাৰ হয় যদিও দেৱালয়খনে পাবলগীয়া আন্তঃগাঠনি আৰু নিৰ্মাণৰ প্ৰকৃত সত্যৰ পৰা এতিয়াও বহুদূৰত আছে। দেৱালয় খনক ধৰ্মীয় স্থান আৰু পৰ্যটনৰ ক্ষেত্ৰ হিচাপে গঢ়ি তুলিবলৈ স্থানীয় ৰাইজ আৰু চৰকাৰে গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা উচিত কিয়নো উক্ত সমল অসমৰ ঐতিহাসিক পৰিচয় বহনকাৰী এক সম্পদ। nan71jfvn38z16kwrfalhkz7pxxtje3