Vikilibroj eowikibooks https://eo.wikibooks.org/wiki/%C4%88efpa%C4%9Do MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Aŭdvidaĵo Specialaĵo Diskuto Uzanto Uzanto-Diskuto Vikilibroj Vikilibroj-Diskuto Dosiero Dosiero-Diskuto MediaWiki MediaWiki-Diskuto Ŝablono Ŝablono-Diskuto Helpo Helpo-Diskuto Kategorio Kategorio-Diskuto TimedText TimedText talk Modulo Modulo-Diskuto Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 2450 25168 21355 2022-07-31T15:59:48Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Buenas noches.ogg]] → [[File:Es-buenas noches.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué pasa.ogg|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué tal.ogg|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:buenos días.ogg|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:buenas tardes.ogg|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Soy (Spanish pronunciation).oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] ru8558asls7432ikyr1ngpwlgn1lddg 25169 25168 2022-07-31T16:00:25Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Buenas tardes.ogg]] → [[File:Es-buenas tardes.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué pasa.ogg|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué tal.ogg|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:buenos días.ogg|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Soy (Spanish pronunciation).oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] fw1yx9ogute4ozsdja6u06mwo8192oe 25170 25169 2022-07-31T16:01:01Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Buenos días.ogg]] → [[File:Es-buenos días.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué pasa.ogg|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué tal.ogg|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Soy (Spanish pronunciation).oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] p2f2qie5ie1o6t0ht8bprw4k5ss7viu 25171 25170 2022-07-31T16:09:50Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Soy (Spanish pronunciation).oga]] → [[File:Es-soy.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué pasa.ogg|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué tal.ogg|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] t04ezbmm3dw116oo01bnvkmnq8pz6bw 25172 25171 2022-07-31T16:44:07Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Qué pasa.ogg]] → [[File:Es-qué pasa.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué tal.ogg|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] dphiqa1gfgn2akmq3c0bg3d49aco7lo 25173 25172 2022-07-31T16:48:41Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Qué tal.ogg]] → [[File:Es-qué tal.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué tal.oga|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:mucho gusto.ogg|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] pm2saatrdkknklkk6z1kdb26hqco7at 25174 25173 2022-07-31T17:02:24Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Mucho gusto.ogg]] → [[File:Es-mucho gusto.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué tal.oga|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:no mucho.ogg|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-mucho gusto.oga|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] 7bc4h91l6bqv82oaite7mqxdbvt3s4j 25175 25174 2022-07-31T17:02:36Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:No mucho.ogg]] → [[File:Es-no mucho.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué tal.oga|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-no mucho.oga|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:me llamo.ogg|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-mucho gusto.oga|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] rz65e01iafmdc5wxjxgbw7unxveix2z 25176 25175 2022-07-31T17:03:26Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Me llamo.ogg]] → [[File:Es-me llamo.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué tal.oga|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-no mucho.oga|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta mañana.ogg|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-me llamo.oga|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-mucho gusto.oga|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] ch2uddqsnlfyh62bbb13yxv8sxgvev2 25177 25176 2022-07-31T17:18:14Z 777sms 3935 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Hasta mañana.ogg]] → [[File:Es-hasta mañana.oga]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) wikitext text/x-wiki {{Hispana lingva kurso}}{{Tradukata}} == Dialogo 1 == Du bonaj amikoj –Carmen kaj Roberto– renkontiĝas: {{hispana dialogo | ¡Hola! | ''Carmen'': ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?<br/> ''Roberto'': Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás?<br/> ''Carmen'': Estoy bien.<br/> ''Roberto'': ¿Hay algo nuevo para contar?<br/> ''Carmen'': No mucho. ¡Adiós, Roberto!<br/> ''Roberto'': Adiós, hasta mañana. }} [[media:SpanishL1D1.ogg|Aŭdu la dialogon.]] (139[[w:eo:KB|KB]]) == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡Hola! | Salutvortoj | # hola [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hola.ogg|aŭdu]] # ¿cómo estás? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo estás tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo está? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo está usted.ogg|aŭdu]] # (yo) estoy bien [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Yo estoy bien.ogg|aŭdu]] # (muchas) gracias [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:gracias.ogg|aŭdu]] # de nada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:de nada.ogg|aŭdu]] # y [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:ypron.ogg|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿qué pasa? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué pasa.oga|aŭdu]] # ¿qué tal? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-qué tal.oga|aŭdu]] # ¿qué hay de nuevo? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:qué hay de nuevo.ogg|aŭdu]] # no mucho [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-no mucho.oga|aŭdu]] # nada # ¡adiós! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:adiós.ogg|aŭdu]] # ¡hasta mañana! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-hasta mañana.oga|aŭdu]] # ¡hasta luego! [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:hasta luego.ogg|aŭdu]] # ¡nos vemos! | # saluton # kiel vi? ''(neformale)'' # kiel vi fartas? ''(formale)'' # mi fartas bone # dank(eg)on # ne dankinde # kaj # vi ''(neformala)'' # kio okazas? # kiel fartas ĉio? # kio novas? # ne multe # nenio # adiaŭ! # ĝis morgaŭ! # ĝis poste! # ĝis revido! }} == Dialogo 2 == Du personoj –Señor González kaj Señora Pérez– renkontas sin unuafoje: {{hispana dialogo | ¡Buenos días! | ''Señor González'': Buenos días. ¿Cómo se llama usted?<br/> ''Señora Pérez'': Me llamo Ana Pérez. Y usted, ¿cómo se llama?<br/> ''Señor González'': Soy Luis González. Encantado.<br/> ''Señora Pérez'': Encantada. }} Aŭdu la dialogon. [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:SpanishL1D2.ogg|aŭdu]] == Vortoj == {{hispana vortoprovizo | ¡buenos días! | bonan tagon! | # buenos días [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenos días.oga|aŭdu]] # buenas tardes [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas tardes.oga|aŭdu]] # buenas noches [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-buenas noches.oga|aŭdu]] # me llamo... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-me llamo.oga|aŭdu]] # soy... [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-soy.oga|aŭdu]] # tú [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-tú.ogg|aŭdu]] # ¿cómo te llamas? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo te llamas.ogg|aŭdu]] # usted [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-usted.ogg|aŭdu]] # ¿cómo se llama (usted)? [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:cómo se llama usted.ogg|aŭdu]] # encantado/encantada [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:encantado.ogg|aŭdu]] # mucho gusto [[Image:Gnome-speakernotes.png|15px]] [[Media:Es-mucho gusto.oga|aŭdu]] | # bonan tagon # bonan vesperon # bonan nokton # mia nomo estas... ''(litere: mi nomas min...)'' # mi nomas min... # vi ''(neformala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # vi ''(formala)'' # kiel vi nomiĝas? ''(neformala)'' # ĉarmita [pro renkonti vin] # multa ĝuo [estas ekkoni vin] }} '''Ekzerco:''' [[Hispana/Ekzercoj/Gratulojn|Gratulojn]] == Gramatiko: personaj pronomoj == La hispana lingvo havas ses malsamajn tipojn de pronomoj. {{hispana gramatiko | Los pronombres | 2 = <table border="0" style="width: 100%"><tr style="background: #F0F0FF"> <th style="width: 20%">Persono</th> <th style="width: 30%">Esperanta ekvivalento</th> <th style="width: 40%">Hispana ekvivalento</th> </tr><tr> <th>1-a persono de la ununombro (1)</th> <td>mi</td> <td>yo</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la ununombro (2)</th> <td>''singular'' vi(neformala), [[w:eo:ci|eo:ci]] (formala)</td> <td>tú, usted <td> (kun [[w:eo:akcento|eo:akcento]]) en la vokalo) </tr><tr> <th>3-a persono de la ununombro (3)</th> <td>li, ŝi, ĝi</td> <td>él, ella, ello</td> </tr><tr> <th>1-a persono de la plurnombro (4)</th> <td>ni</td> <td>nosotros, nosotras (ina)</td> </tr><tr> <th>2-a persono de la plurnombro (5)</th> <td>''plural'' vi (neformala); vi (formala)</td> <td>vosotros, vosotras; ustedes </td> </tr><tr> <th>3-a persono de la plurnombro (6)</th> <td>ili</td> <td>ellos, ellas (ina)</td> </tr> </table> }} '''Memorindaĵoj:''' * Estas normale en la hispana forigi la pronomojn (t.e. oni maloftege diras '''yo estoy bien''' sed plejkutime nur '''estoy bien'''; oni ankaŭ plejofte simple demandas '''¿cómo se llama?''' anstataŭ '''¿cómo se llama usted?''') ĉar la konjugacio de la verboj ofte montras la subjekton. Tamen, ''usted'', ''él'' kaj ''ella'' uzas la saman verban formon. Nu, se vi elektas forigi la pronomon en tiu ĉi kazo, devas esti klara la anstataŭa konteksto en kiu la pronomo estas referencata. * En la plejparto de Hispanujo, la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj konjugaciaj formoj uziĝas por paroli al grupo de jamkonatuloj (t.e. amikoj/familio), tamen flanke ''ustedes'' uziĝas kiam la alparolato estas lastatempe ekkonata –estas pli formale, uzi ĉi tiun vorton kaj siajn formojn. En ĉiuj Latinamerikaj landoj kaj partoj de Hispanujo, ''ustedes'' ankaŭ uziĝas por paroli al grupo de konatuloj; en ĉi tiuj landoj la vorto ''vosotros'' kaj siaj verbaj formoj preskaŭ neniam uziĝas. * En Argentino, Kaj ankaŭ en partoj de Urugvajo kaj en kelkaj aliaj landoj, la vorto ''tú'' kaj siaj verformoj anstatauiĝas per ''vos''. * ''Usted'' kaj ''ustedes'' povas esti mallongigitaj per ''Ud.''/''Vd.'' kaj ''Uds.''/''Vds''. == Gramatiko: verboj ''ser'' kaj ''estar'' == La hispana havas du vortojn kun la signifo “''esti''”. '''Ser''' estas uzata ĝenerale por longdaŭraj karakterizaĵoj (“''soy Luis''”). '''Estar''' uziĝas por dumtempaj aŭ ŝangiĝemaj kondiĉoj, ankaŭ por paroli pri loko (ekzemple: “''la papelera está al lado del escritorio''”, “la (paper)rubujo estas apud la skribotablo”) kaj sentoj (“''estoy bien''”, “mi fartas bone”). En postaj lecionoj ni lernos pli pri la uzoj de ''ser'' kaj ''estar''. Ĉi-sube ni montras la konjugacion de la ''presente del indicativo''. {{hispana vortoprovizo | El verbo «ser» | “esti” | (yo) soy<br/> (tú) eres<br/> (él, ella, usted) es<br/> (nosotros) somos<br/> (vosotros) sois<br/> (ellos, ellas, ustedes) son | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, vi (ĉiuj – formale) estas }} {{hispana vortoprovizo | El verbo «estar» | “esti” | (yo) estoy<br/> (tú) estás<br/> (él, ella, usted) está<br/> (nosotros) estamos<br/> (vosotros) estáis<br/> (ellos, ellas, ustedes) están | mi estas<br/> vi estas<br/> li, ŝi, Vi (formale) estas<br/> ni estas<br/> vi (ĉiuj) estas<br/> ili, Vi (ĉiuj - formale) estas }} == Ekzemploj de la verboj ''ser'' kaj ''estar'' == {| class="wikitable" ! Hispana (''español'') ! Esperanto (''esperanto'') |- | Yo '''soy''' una persona. | Mi '''estas''' persono. |- | Yo '''estoy''' en casa. | Mi '''estas''' en [mia] domo. |- | Tú '''eres''' un buen hombre. | Vi '''estas''' bona viro. |- | Tú '''estás''' en el sitio correcto. | Vi '''estas''' en la ĝusta loko. |- | Él '''es''' mi amigo. | Li '''estas''' mia amiko. |- | Él '''está''' jugando muy bien.* | Li '''estas''' ludante tre bone. |} Sciindaĵo: ĉi tiu formo de '''estar''' estas la ''nuntempa progresanta'' kiu uziĝas por agoj kiuj ĉimomente okazas. Pli pri ĉi tiu verbformo troviĝas en [[Spanish/Lesson X|Lesson X]]. Notaĵo pri dialektoj: tiuj dialketoj, kiuj uzas la vorton ''vos'' kaj siajn verbformojn, emas konjugacii ''ser'' por tiu vorto ĉi tiel: ''sos''. '''Praktiko''': [[Spanish/Exercises/Verbs ser And estar|Verbs ser and estar]] == ''Hay'' == La hispana uzas alian verbon, '''haber''', por montri ke 'ekzistas' io. Ekzemplo de ĉi tiu verbo kaj kion ĝi faras estas en la frazo “jen estas du amikoj”. La hispana por tio estas “''hay dos amigos''”. La verbformo de '''haber''' uzata en tiu frazo estas '''hay''', por ankaŭ unu (“''hay un amigo''”) kaj pli ol unu aĵoj (“''hay dos amigos''”). {| class="wikitable" ! Esperanto ! Hispana |- | Jen estas... | Hay... |} == Hispana alfabeto == Jen la normala hispana alfabeto. Tamen bv. scii: vortoj en vortaroj ne iras ekzakte laŭ ili. Bv. legi prie malsupre. (Bluaj literoj ankaŭ estas partoj de nia alfabeto.) '''Aŭdio''': [[media:Spanish_alphabet.ogg|OGG]] (646KB) {| border="0" style="width: 100%" |- style="background-color: #BECFEB" ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! style="background-color: #EBC4BE" | 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! style="background-color: #CFEBBE" | 15 ! 16 ! 17 ! 18 ! 19 ! style="background-color: #CFEBBE" | 20 ! 21 ! 22 ! 23 ! 24 ! style="background-color: #EBC4BE" | 25 ! 26 ! 27 ! 28 |- style="background-color: #DEE7F5; text-align: center" | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | style="background-color: #F5E1DE" | k | l | m | n | style="background-color: #E7F5DE" | ñ | o | p | q | r | style="background-color: #E7F5DE" | rr | s | t | u | v | style="background-color: #F5E1DE" | w | x | y | z |- ! colspan="29" style="background-color: #CFEBBE" | Pri ''Ñ'' kaj ''RR'' |- | colspan="29" style="background-color: #E7F5DE" | ''Ñ'' iĝas ĉiam ja poste de ''N'' – ne gravas kie troviĝas tiu litero en la vorto laŭlitere (t.e., ''muñeca'' venas post ''mundo''). ''RR'' estas konsiderata litero en la hispana alfabeto, tamen neniu vorto de ĉi tiu lingvo komencas per ĝi. Tiu aperas post ''R'' (t.e., ''carro'' post ''caro''). |- ! colspan="29" style="background-color: #E6EBBE" | Pri ''CH'' and ''LL'' |- | colspan="29" style="background-color: #F3F5DE" | ''CH'' kaj ''LL'' antaŭ ioma tempo estis konsiderataj literoj propraj de la hispana, tamen en 1994, la Real Academia Española (Hispana Reĝa Akademio) deklaris, ke ''CH'' kaj ''LL'' ne vere estas literoj apartaj, sed ja [[w:Digrafo|digrafoj]]. Do vortoj, kiuj komencas per ''CH'' kaj ''LL'', nun okazas en la sekcioj ''C'' kaj ''L''. |- ! colspan="29" style="background-color: #EBC4BE" | Pri ''K'' kaj ''W'' |- | colspan="29" style="background-color: #F5E1DE" | ''K'' and ''W'' estas ja partoj de la hispana alfabeto, tamen plejofte uziĝas nur en deeksterlandanaj vortoj kaj nomoj, ekzemple “''karate''” kaj “''whisky''”. |} La plejparto de konsonantoj elparoliĝas kvazaŭ tiuj de Esperanto, tamen: *'''c''' antaŭ ''e'' kaj ''i'' estu kiel la angla ''th''. *'''ch''' kiel ĉ. *'''g''' antaŭ ''e'' aŭ '''i''' estu kiel nia ''ĥ''. *'''h''' ne elparoliĝas!!! *'''j''' estu kiel nia ''h''. *'''ll''' elparoliĝu kiel ''j'' de Esperanto. *'''ñ''' diriĝu samkiel ''nj'' de “Sarinjo”. *'''q''' estu kiel nia ''k''. *'''r''' estu plejparte kiel la nia. *'''rr''' estu pli longa ol tiu supraa ''r''. *'''v''' – ne vere ekzistas malsamo inter literoj ''v'' kaj ''b'' laŭelparole, provu eldiri ĝin kvazaŭ mikso de ''v'' kaj ''b'' de Esperanto. *'''z''' estu kiel la angla ''th'' (tamen en Latinameriko, diriĝas kiel ''s''). Por detala informo legu la ĉapitron pri la [[Hispana/Prononcado|hispana prononcado]]. == Elparolo de vokaloj == Vokaloj diriĝas same kiel en Esperanto. === U === En la hispana oni uzas la literon ''u'' por la sono de la Esperanta ''u'' kaj ankaŭ por ''ŭ''. Ne ekzistas litero ''ŭ''. ''U'' estas ĉiam silenta post ''q'' (jen “''qué''”, dirite “''ke''”). Oni uzas dierezon (''¨'') super ''u'' kiam tiu elparoliĝu. Jen vortoj ''vergüenza'' (“honto”) kaj ''pingüino'' (“pingveno”): tie ''u'' eldiriĝas kiel ''ŭ'' de Esperanto. == Duonvokaloj == *'''y''' [Esperanta ''j''] – ekzemplo: “''yegua''” (Esperante elparolita “jegŭa”, kio signifas “[[w:eo:ĉevalino|ĉevalino]]”). == Akutaj akcentoj == La hispana uzas la akutan supersignon (''´'') super vokaloj por indiki ke empfazon doniĝu al alia silabo krom tiu la normala. En la hispana, emfazo ege gravas. Ekzemple, la vorto ''ánimo'' normale ekhavas emfazon je la ''a'', kaj signifas “sinsento”, “spirito”. Tamen, se oni donas emfazon aliloke, kiel ekzemple en la vorto ''animo'', kiu havas emfazon je la ''ni'', signifas ion tute alie: jen ĝi signifas “mi krias”. Jen ankaŭ, ke ''animó'' havas emfazon je ''mó'' kaj signifas ja “li kriis”. {{audio||aŭskulti}} Krome, la akuta acento uziĝas por distingi inter vortoj kiuj sene skribiĝus ekzakte same. Uziĝas ankaŭ en demandaj vortoj au relativaj pronomaj paroj kiaj ''cómo'' (“kiel?”) & ''como'' (“kiel”), ''dónde'' (“kie?”) & ''donde'' (“kie”), kaj ankaŭ por kelkaj aliaj paroj kiaj ''tú'' (“vi”) & ''tu'' (“via”), ''él'' (“li”/“lin”) & ''el'' (“la”). {| border="0" style="width: 20%; text-align: center" |- style="background-color: #BECFEB" ! A ! E ! I ! O ! U |- style="background-color: #DEE7F5" | á | é | í | ó | ú |} == Emfazo == Elparolhelpaĵoj pri emfazo!: # Se vorto finiĝas per vokalo aŭ per ''n'' aŭ ''s'', donu emfazon kvazaŭ Esperanta vorto. Do: ''mañAna'', ''cOmo'', ''dEdos'', ''hAblan''. # Se vorto finiĝas per konsonanto krom ''n'' au ''s'', emfazo doniĝu al la lasta silabo. Ekz.: ''ciudAd'', ''comEr'', ''reptIl''. # Se tiuj du supraj helpaĵoj ne eblas, estos akĉentaĵo en la vorto por helpi pri elparolado. Ekz.: ''fíjate'', ''inglés'', ''teléfono''. # '''Speciala kazo!!''': adverboj, kiuj finiĝas per ''-mente'' kaj devenas de adjektivoj, je la silabo kie normale okazus; la dua doniĝas al la silabo ''-men-''. Ekz.: ''sOlamEnte'', ''felIzmEnte'', ''cortésmente''. [[Kategorio: Hispana| Hispana/Leciono 01]] [[en:Spanish/Lessons/¿Cómo te llamas?]] [[fr:Enseignement de l'espagnol/Leçon 1]] lnabwidgwhzxptq4lipnm03jhl5kr06 0 5637 25178 24817 2022-08-01T04:38:51Z 2A01:5EC0:B005:A191:415F:B3F3:A969:8356 /* Kapo */ wikitext text/x-wiki == Kapo == <gallery> Oko Ringlight Eye Notstudio.jpg|'''Okulo''' Nose nina.jpg|'''Nazo''' Mouth.jpg|'''Buŝo''' Ear.jpg|'''Orelo''' Hand combed hair.JPG|'''Hararo''' 06-10-06rightcentralincisor.jpg|'''Dento''' Extended_arm.jpg|'''Brako''' Raczka4.jpg|'''Mano''' Leg on white background.jpg|'''Kruro''' Male Right Foot 1.jpg|'''Piedo''' Thorax 1 - Picture by Giovanni Dall'Orto, August 19 2014.jpg|'''Brusto''' Example of a physically fit human male abdomen.jpg|'''Ventro''' Human body hair with pulp.jpg|Haro Muslim Beard.JPG|Barbo Imperial-moustache.svg|Lipharoj Male forehead-01 ies.jpg|Frunto Chica_cachetona.jpg|Vango Cleft-Chin.jpg|Mentono Eyelid.jpg|Palpebro Black eyebrow.jpg|Brovo N2 Human eye.jpg|Okulharoj Tongue.agr.jpg|Lango 06-10-06smile.jpg|Dentaro Lip.agr.jpg|Lipo Human Nostrils 01.JPG|Naztruoj Female neck.jpg|Kolo Male human nipple.JPG|Cico Ombelico.JPG|Umbiliko Human back on gray background.jpg|'''Dorso''' A nude boy butt pic.jpg|Pugo Elbow coude.JPG|Kubuto Human knees.jpg|Genuo Left_shoulder.jpg|Ŝultro Arm pit – Juno.jpg|Akselo Nadgarstek (ubt).jpeg|Pojno Ankle.jpg|Piedartiko Dedos de la mano (no labels).jpg|Manfingroj Toes.jpg|Piedfingroj Thumbs up.jpg|Polekso (mana dikfingro) Big toe.JPG|Halukso (pieda dikfingro) Index finger open.JPG|Montrofingro Middle finger 3.JPG|Mezfingro Ring finger 3.JPG|Ringfingro Little finger 3.JPG|Etfingro Red nail polish (4149676692).jpg|Ungo Myhand.jpg|Polmo Kalkaneo Nape.jpg|Nuko Soles2.jpg|Plando </gallery> m7377keq24ov1h4l8miyrkn7zxe40p5