వికీసోర్స్
tewikisource
https://te.wikisource.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
మీడియా
ప్రత్యేక
చర్చ
వాడుకరి
వాడుకరి చర్చ
వికీసోర్స్
వికీసోర్స్ చర్చ
దస్త్రం
దస్త్రంపై చర్చ
మీడియావికీ
మీడియావికీ చర్చ
మూస
మూస చర్చ
సహాయం
సహాయం చర్చ
వర్గం
వర్గం చర్చ
ద్వారము
ద్వారము చర్చ
రచయిత
రచయిత చర్చ
పుట
పుట చర్చ
సూచిక
సూచిక చర్చ
TimedText
TimedText talk
మాడ్యూల్
మాడ్యూల్ చర్చ
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
పుట:కాశీమజిలీకథలు -01.pdf/319
104
116592
396540
368789
2022-07-21T06:41:47Z
Inquisitive creature
3593
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="4" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" />{{rh|308|కాశీమజిలీ కథలు - మొదటి భాగము|}}</noinclude>వాక్యములు జెప్పినది. కాని యతని యహంకార మణఁగినదికాదు. భార్యలనందఱ బరిభవించి యారాజు రాజ్యము మంత్రి కిచ్చివేసి తాను తపోవనంబునఁ కరిగెను.
మంత్రియు లవంగివలన వారుపోయిన వృత్తాంతమంతయు విని సంతసించుచు గొడుకును గోడండ్రను గూఁతురును నల్లుండును దన్ను భజింప మహావైభవముతోఁ బెద్దకాలము రాజ్యము గావింపుచు ధరిత్రీతలంబున సకలసౌఖ్యము లనుభవించెను.
గోపా! నీవు చూచిన యినుపచిక్కములలో నున్న వారు అంతఃపురద్రోహులు వారే. తైలసిక్తములగుట వారి కళేబరములు చెడక పెద్దకాలమట్లే యున్నవని చెప్పి మణిసిద్ధ యతీంద్రుఁడు శిష్యునితోఁగూడ బోయిపోయి యొకనాఁడు సాయంకాలమునకు జగన్నాథంబు బ్రవేశించెను.
{{c|తో ద క వృ త్త ము}}
{{left margin|5em}}<poem>
వాగ్వినితాప్రియ వారిజనాభ
ప్రాగ్వరముఖ్య సుపర్వగణేడ్యా
దిగ్వసనాంచిత ధీరజనో క్తి
స్రగ్విభవార్చిత చంద్రకపర్దాత॥
క. మంగళమగుఁ బ్రజలకు నృప
పుంగవు లేలుదురు ధర్మబుద్ధిదనర ధా
త్రిం గోవులకును విప్రుల
కుం గల్గుశుభంబు మనుజకోటి జెలంగన్.
క. కరలోచన కరితారే
సర్వ సంఖ్యా కలితశాలి శకదీపిత శా
ర్వరివత్సరమునఁ గాశీ
పురయాత్రావసధ చరితముం జేసితిగా.
</poem></div>
{{c|గద్య-ఇది శ్రీమద్విశ్వనాథ సదనుకంపాసంపాదిత కవితావిచిత్రాత్రేయ ముని}}
{{c|సుత్రామగోత్ర పవిత్ర మధి కులకలశ జలనిధి రాకాకుముదమిత్ర లక్ష్మీ}}
{{c|నారాయణ పౌత్ర కొండయార్యపుత్ర సోమిదేవీ గర్భశుక్తి ముక్తాఫల}}
{{c|విబుధజనాభి రక్షిత సుబ్బన్నదీక్షిత కవి విరచితంబగు శ్రీకాశీ}}
{{c|యాత్రావసధర చరిత్రమను మహాప్రబంధంబునందు}}
{{c|ప్రథమ భాగము సమాప్తము.}}
{{c|శ్రీ విశ్వనాథార్పణమస్తు.}}
{{c|శ్రీ శ్రీ శ్రీ శ్రీ శ్రీ}}<noinclude><references/>
{{rule}}
{{rh|| శ్రీ బాలాజీ ప్రింటర్స్, విజయవాడ-1.|}}</noinclude>
3a8eo1bnl52pnvy37saad5yzak4rlh1
పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/83
104
128827
396497
396184
2022-07-20T23:41:25Z
శ్రీరామమూర్తి
1517
/* సమస్యాత్మకం */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="2" user="శ్రీరామమూర్తి" />{{rh|88|కాశీమజిలీ కథలు - ఆఱవ భాగము|}}</noinclude>లేదు. ఎందువసించితివి ? పిల్ల లెందరు? ఏమిచేయుచుంటివి. మన సహాధ్యాయుండు విద్యత్కేసరికథ యేమైనం దెలిసికొంటివా ? అన్ననా నిన్నుఁజూచినంత మనము గాశిలోఁ జేసిన యల్లరులు జ్ఞాపకము వచ్చుచున్నవిగదా ఆహా యౌవనమునకుఁ జాలిన సంతోషసమయము మరియొకటిలేదని పూర్వోదంతములు గొన్ని ముచ్చటించుటయు నతండు నిట్టూర్పు నిగుడింపుచు నిట్లనియె.
వయస్యా ! నీ వనినట్లు బాలభావంగల సంతసమెప్పుడును గలుగదు. ఇప్పటి నాస్థిని మనుష్యమాత్రుని కెవ్వరికిఁ గలుగదని చెప్పగలను. నేను గడు పాపాత్ముండ. నా యుదంతమును వినిన నీవును జింతింతువు. పోనిమ్ము. నీకుఁ బిల్ల లెందరు? ఇప్పుడీపిల్ల నెవ్వరికిచ్చితివి ? నీ వదృష్టవంతుఁడవు. నీ వృత్తాంతముఁ జెప్పుము. విని నా శోక ముపసంహరించు కొనియెదనని పలికిన నతండిట్లనియె.
మిత్రమా ! నా వృత్తాంతము బాగుగానే యున్నది. పిమ్మటఁ జెప్పెదను. నీ వేదియో యిక్కట్టుఁ జెందినట్లు తోచుచున్నది. నీ కధ వినుఁదనుక నా మనసు పరితపించుచున్నది. నీ వార్త కన్న నాకీ యుత్సవము పెద్దదికాదు. వేగ నుడువుమని నిర్బంధించుటయు నతండు తాను గాశినుండివచ్చి ధర్మపాలనృపాలు నాశ్రయించుటయుఁ బెండ్లియాడుటయుఁ బుత్రిక జనించుటయు వివాహసమయంబున నది నదిలోఁబడి మృతినొందుటయు లోనగుకథ యంతయుం జెప్పి యప్పండితుని శోక జలరాశిలో ముంచివై చెను.
ఔరా ! విధి చలపట్టి యెట్టి యిక్కట్టుఁ గలుగఁ జేసెను. అన్నన్నా ఎట్టిసంతోషము చింతలపాలయ్యెను.
అని సోమభట్టారకుండు విచారింపుచుండ వారించుచు యజ్ఞదత్తుండు పోనిమ్ము? ఆ తగవు తలఁపవలదు. పెండ్లియింటఁ గంటఁ దడిపెట్టరాదు. నీ యుత్సవము నా యుత్సవము కాదా ! ఎక్కడి సంతానము ఎక్కడి సుభము వీరవలన మనమానందింపఁ దలంచుకొనుట -------------- జలంబుఁగ్రోలఁ దలచినట్లే. చాలు. జాలు. అని పలుకుచు ఏమీ ! పెండ్లికూతు రెందున్నది: రప్పింపుముఁ చూచి యానందించెదంగాక యని పలకగా నతండు దిగులుతో నందున్న శిష్యునింజీరీ పెండ్లికూతుం దీసికొనిరమ్మని సంజ్ఞజేసెను.
అయ్యంతేవాసి లోనికిఁబోయి వచ్చి స్వామీ ! పెండ్లికూఁతు రెంతఁజెప్పినను సిగ్గుచే నిక్కడికి రాకున్నది. గడియ తాళవలయునని చెప్పిన ధరణ
మరి యెవ్వరు కారు. నా మిత్రుఁడు చూదవలయు. రావచ్చునని
ఇప్పుము. అని మకల నతని లోపలికని పెను. ఆ శిష్యుఁడు పోయి కొంత సేపటికి
వచ్చి గురుసితో రహస్యముగా స్వామి: పెండ్లి కూతు రెండో కాగినది.
ఒకదనను గనంబడినదికాదని చెప్పెను. అప్పుడు సోమధట్టారకుఁడు లానే లోనికి
Dod
లు వెదకెను.<noinclude><references/></noinclude>
ajjle54ft6zck6f82iv2zm1ykq2jx36
పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/84
104
128828
396498
396186
2022-07-21T01:59:54Z
శ్రీరామమూర్తి
1517
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="శ్రీరామమూర్తి" />{{rh|(12)|సత్యవతి కథ|89}}</noinclude>ఎందును గుప్త వర్మయుఁ గృతవర్మయుంగూడ? గనఁబడలేదు. భార్య నడిగిన నామె నాకేమియుం దెలియదని చెప్పినది. అతం డొక్కింతతడవు విచారించి భార్యచెవిలో నేదియోచెప్పి మరల యజ్ఞదత్తు నొద్దకువచ్చి య మాటలే ముచ్చటించుచున్నంతలో నింటిలో కేకలు వినంబడినవి. ఆరొదయేమియో
తెలిసికొని రమ్మని శిష్యునొకని నంపుటయు నతండు లోపలికివెళ్ళివచ్చి తొట్రుపడుచు నిట్లనియె.
పెండ్లిఁగూతురురూపు మారిపోయినది. చాల వికృతాకృతితో నొప్పుచున్నది. ఇసిరో ! చూచుటకే యసహ్యముగ నున్నది. మీరు సుముహుర్త మునకు ముందుఁ గులదేవత నారాధించినారు కారఁట. అద్దేవి కోపించి యిట్లు కావించితినని అమ్మగారి నా వహించి చెప్పుచున్నది. వేగరండని చెప్పెను.
అప్పు డదరిపడుచు సోమభట్టారకుఁడు యజ్ఞదత్తునితోఁ గూడ గృహాంతరమున కరిగెను. భట్టారకునిభార్య పరుషములాడుచుఁ దల విరియఁబోసికొని శివమాడుచు భట్టారకుఁజూచి కన్నులెర్రఁజేయుచు నోరీ ! మూర్ఖుడా ! చిరకాలము నుండి నీ కులము నాశ్రయించికొని నున్న దేవతను మరచితివిగదా? కానిమ్ము. ఇందులకుఁ బ్రాయశ్చిత్తము చేసితిలే చూచికొమ్మని పలుకుచు సత్యవతిని ముందరకుఁ ద్రోసినది.
ఆ సత్యవతింజూచి సోమభట్టారకుండు అయ్యో ! ఇది యెవ్వతే ? ఇది యెవ్వతే? అని వెఱగుపడుచుండ నిదియే నీ కూఁతురు. కోపమున నిట్లు కావించితినని పలికెను.
తల్లీ ! రక్షింపుము. రక్షింపుము. అపరాధులమైతిమి. బిడ్డపై దల్లి కోపించునా? నా చక్కనికూఁతు నాకిమ్ము. నీ చెప్పినయట్లు చేయువారము అని యనేక ప్రకారముల బ్రతిమాలఁ దొడంగెను. అంతలో బెండ్లికొడుకు ----------- యార్తిం జెందుచు నచ్చటికివచ్చి సత్యవతి వికృత రూపముఁ జూచి దుఃఖించుచుఁ గులదేవతను బెక్కురీతులఁ బ్రార్ధించెను. వారి ప్రార్ధనల మన్నించు నట్లభినయించుచు నాయిల్లాలు ----? మూర్ఖులారా! మీరు పండితులయ్యుఁ బామరులభంగి నన్ను మరచితిరి. ఇది
మొదటి తప్పుగా మన్నించితిని రెండవ తప్పు మన్నించుదాననుగాను వినుండు. ముందుగా నన్నుఁ బూజించి సత్యవతికిఁ దిరుగాఁ బాణిగ్రహణవిధి యంతయుఁ జరుపవలయు. వివాహ దీక్షావసానమున నీ పుత్రిక యెప్పటిరూపుఁ జెందగలదు. ఇందెంత మాత్రము దురాచారము సోకినను మన్నించుదాననుగానని పలికిన విని విద్యాభాస్కరుండుబ్బుచు మామా ! ఇఁక లెండు. చింత
యుడుగుఁడు. అమ్మవారికి దయ వచ్చినది. మరల నుత్సవములు సేసికొందము. దీన మనకు వచ్చిన కొఱంతలేదని చెప్పిన సంతసించించు సోమభట్టారకుండు తొలుత గృహదేవత నారాధించి తరువాత మరలఁ బాణిగ్రహణ మహోత్సవముఁ గావించెను. విద్యాభాస్కరుండు సత్యవతి మెడలో
మంగళాసూత్రముఁగట్టి తలంబ్రాలు బోసి భార్యగా స్వీకరించెను.<noinclude><references/></noinclude>
meh568zivxaq9xosk1je2p6er9i2s2y
పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/9
104
128989
396492
2022-07-20T22:00:46Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>దాసాదిగీర్వాణకవులు నన్నయభట్టప్రముఖాంధ్రకవులు గావించిన మహాకావ్యం
బులందు లక్ష్యంబులు వివరించి సకలకవిసమ్మతింబుగా నానందరంగచ్ఛందం బను
లక్షణగ్రంథంబు విస్తరించెద.</poem>|ref=22}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ననలతోఁ గూడి వాసించు నారరీతి, శంఖమునఁ గూడి తీర్థ మౌ జలముభాతిఁ
బూర్వసుకవీంద్రసాహిత్యములను గలసి, నేను రచియించు సాహితి నెగడకున్నె?</poem>|ref=23}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అని యింతిం తనరానిసంతసంబున నజారతరాయవిజయానందరంగరాయచక్రవర్తి
పేర నంకితంబుగ ఛందంబుఁ బొందింప నుద్యుక్తుండ నగుటంజేసి తత్కృతిపతి
వంశావతారం బభివర్ణించెద.</poem>|ref=24}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఏదేవదేవునిపాదపరాగంబు శిరసావహించు నిర్జరసమూహ
మేమహామహుదివ్యనామకీర్తనములు భజన గావింతురు పరమమౌను
లేస్వామిశుభమూర్తి నీక్షింప మదిఁ గోరి కమలజప్రముఖులు నెమకుచుందు
రేదయానిధియసాంగేక్షణం బాశించి వ్యాసాదిసద్భక్తు లాశ్రయింతు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>రట్టిపురుషోత్తమునిఁ బరమాత్ముఁ డైన, కృష్ణదేవుని సుతునిఁగాఁ బ్రేమఁ బడసి
బలిమిఁగలిమిని మించి వ్రేపల్లెనుండు, నందుఁ డొకనాఁడు సంతతానందుఁ డగుచు.</poem>|ref=25}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీకృష్ణమూర్తి నీక్షించి మించినభక్తిఁ "బరమాత్మ జగదీశ భక్తవరద
నీ విట్లు వసుదేవదేవకీదేవులకడుపునఁ బుట్టి నా కొడుకు వనఁగ
నమరి సమస్తలోకములను సత్కీర్తి యొనరఁజేసితివి యింకొక్కమనవి
యున్నది నీవు సమున్నతప్రేమ మద్వంశంబున జనింపవలయు” వనుచు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>నెలమిఁ బ్రార్థింప నట్టులే కలియుగమున, నవతరించెద నని చాల నాదరించి
పలుక నానందుఁ డుల్లంబు పల్లవిల్ల, నల్ల వ్రేపల్లె శ్రీ లుల్లసిల్ల వెలసె.</poem>|ref=26}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆతనిమనుమలు భువన, ఖ్యాతభుజాబలవినిర్జితారాతిధరి
త్రీతలనాథులు కొందఱు, నూతనరాజ్యపరిపాలనోత్సుకు లగుచున్.</poem>|ref=27}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ప్రబలి తమకు విభాగసంప్రాప్త మగుచు, నెగడు మంజీరవాణీమణీతటాక
మంచితనిజోత్తమాంగంబు లను పురత్ర, యమును నేలుచు నుండిరి హర్షమునను.</poem>|ref=28}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అం దగ్రవంశజుఁడు గో, విందనృపతి యయనపురము వెస నేలుచు శ్రీ
లంది యంశంబొంది విజయ, నందనుఁ డనుపేర వెలయునందనుఁ బడసెన్.</poem>|ref=29}}
{{Telugu poem|type=వ|lines=<poem>ఇట్లు పడసిన యాకుమారశ్రీముఖుఁడు దినదినప్రవర్ధమానుండై, చతుష్షష్టివిద్యా
విశారదుఁడై సకలశుభలక్షణలక్షితుండయి తేజరిల్లుచు నొక్కనాఁడు మృగయా
వినోదంబుగా వనాంతరంబునకుం జని యచ్చట విహరించుసమయంబున.</poem>|ref=30}}<noinclude><references/></noinclude>
c3rjyuqaw0vmtgnatrq3qf5wsvte09k
396493
396492
2022-07-20T22:01:21Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>దాసాదిగీర్వాణకవులు నన్నయభట్టప్రముఖాంధ్రకవులు గావించిన మహాకావ్యం
బులందు లక్ష్యంబులు వివరించి సకలకవిసమ్మతింబుగా నానందరంగచ్ఛందం బను
లక్షణగ్రంథంబు విస్తరించెద.</poem>|ref=22}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ననలతోఁ గూడి వాసించు నారరీతి, శంఖమునఁ గూడి తీర్థ మౌ జలముభాతిఁ
బూర్వసుకవీంద్రసాహిత్యములను గలసి, నేను రచియించు సాహితి నెగడకున్నె?</poem>|ref=23}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అని యింతిం తనరానిసంతసంబున నజారతరాయవిజయానందరంగరాయచక్రవర్తి
పేర నంకితంబుగ ఛందంబుఁ బొందింప నుద్యుక్తుండ నగుటంజేసి తత్కృతిపతి
వంశావతారం బభివర్ణించెద.</poem>|ref=24}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఏదేవదేవునిపాదపరాగంబు శిరసావహించు నిర్జరసమూహ
మేమహామహుదివ్యనామకీర్తనములు భజన గావింతురు పరమమౌను
లేస్వామిశుభమూర్తి నీక్షింప మదిఁ గోరి కమలజప్రముఖులు నెమకుచుందు
రేదయానిధియసాంగేక్షణం బాశించి వ్యాసాదిసద్భక్తు లాశ్రయింతు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>రట్టిపురుషోత్తమునిఁ బరమాత్ముఁ డైన, కృష్ణదేవుని సుతునిఁగాఁ బ్రేమఁ బడసి
బలిమిఁగలిమిని మించి వ్రేపల్లెనుండు, నందుఁ డొకనాఁడు సంతతానందుఁ డగుచు.</poem>|ref=25}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీకృష్ణమూర్తి నీక్షించి మించినభక్తిఁ "బరమాత్మ జగదీశ భక్తవరద
నీ విట్లు వసుదేవదేవకీదేవులకడుపునఁ బుట్టి నా కొడుకు వనఁగ
నమరి సమస్తలోకములను సత్కీర్తి యొనరఁజేసితివి యింకొక్కమనవి
యున్నది నీవు సమున్నతప్రేమ మద్వంశంబున జనింపవలయు” ననుచు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>నెలమిఁ బ్రార్థింప నట్టులే కలియుగమున, నవతరించెద నని చాల నాదరించి
పలుక నానందుఁ డుల్లంబు పల్లవిల్ల, నల్ల వ్రేపల్లె శ్రీ లుల్లసిల్ల వెలసె.</poem>|ref=26}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆతనిమనుమలు భువన, ఖ్యాతభుజాబలవినిర్జితారాతిధరి
త్రీతలనాథులు కొందఱు, నూతనరాజ్యపరిపాలనోత్సుకు లగుచున్.</poem>|ref=27}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ప్రబలి తమకు విభాగసంప్రాప్త మగుచు, నెగడు మంజీరవాణీమణీతటాక
మంచితనిజోత్తమాంగంబు లను పురత్ర, యమును నేలుచు నుండిరి హర్షమునను.</poem>|ref=28}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అం దగ్రవంశజుఁడు గో, విందనృపతి యయనపురము వెస నేలుచు శ్రీ
లంది యంశంబొంది విజయ, నందనుఁ డనుపేర వెలయునందనుఁ బడసెన్.</poem>|ref=29}}
{{Telugu poem|type=వ|lines=<poem>ఇట్లు పడసిన యాకుమారశ్రీముఖుఁడు దినదినప్రవర్ధమానుండై, చతుష్షష్టివిద్యా
విశారదుఁడై సకలశుభలక్షణలక్షితుండయి తేజరిల్లుచు నొక్కనాఁడు మృగయా
వినోదంబుగా వనాంతరంబునకుం జని యచ్చట విహరించుసమయంబున.</poem>|ref=30}}<noinclude><references/></noinclude>
ewcqbz52awk752xih6chklmb5tnjrey
396494
396493
2022-07-20T22:03:06Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>దాసాదిగీర్వాణకవులు నన్నయభట్టప్రముఖాంధ్రకవులు గావించిన మహాకావ్యం
బులందు లక్ష్యంబులు వివరించి సకలకవిసమ్మతంబుగా నానందరంగచ్ఛందం బను
లక్షణగ్రంథంబు విస్తరించెద.</poem>|ref=22}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ననలతోఁ గూడి వాసించు నారరీతి, శంఖమునఁ గూడి తీర్థ మౌ జలముభాతిఁ
బూర్వసుకవీంద్రసాహిత్యములను గలసి, నేను రచియించు సాహితి నెగడకున్నె?</poem>|ref=23}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అని యింతిం తనరానిసంతసంబున నజారతరాయవిజయానందరంగరాయచక్రవర్తి
పేర నంకితంబుగ ఛందంబుఁ బొందింప నుద్యుక్తుండ నగుటంజేసి తత్కృతిపతి
వంశావతారం బభివర్ణించెద.</poem>|ref=24}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఏదేవదేవునిపాదపరాగంబు శిరసావహించు నిర్జరసమూహ
మేమహామహుదివ్యనామకీర్తనములు భజన గావింతురు పరమమౌను
లేస్వామిశుభమూర్తి నీక్షింప మదిఁ గోరి కమలజప్రముఖులు నెమకుచుందు
రేదయానిధియసాంగేక్షణం బాశించి వ్యాసాదిసద్భక్తు లాశ్రయింతు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>రట్టిపురుషోత్తమునిఁ బరమాత్ముఁ డైన, కృష్ణదేవుని సుతునిఁగాఁ బ్రేమఁ బడసి
బలిమిఁగలిమిని మించి వ్రేపల్లెనుండు, నందుఁ డొకనాఁడు సంతతానందుఁ డగుచు.</poem>|ref=25}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీకృష్ణమూర్తి నీక్షించి మించినభక్తిఁ "బరమాత్మ జగదీశ భక్తవరద
నీ విట్లు వసుదేవదేవకీదేవులకడుపునఁ బుట్టి నా కొడుకు వనఁగ
నమరి సమస్తలోకములను సత్కీర్తి యొనరఁజేసితివి యింకొక్కమనవి
యున్నది నీవు సమున్నతప్రేమ మద్వంశంబున జనింపవలయు” ననుచు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>నెలమిఁ బ్రార్థింప నట్టులే కలియుగమున, నవతరించెద నని చాల నాదరించి
పలుక నానందుఁ డుల్లంబు పల్లవిల్ల, నల్ల వ్రేపల్లె శ్రీ లుల్లసిల్ల వెలసె.</poem>|ref=26}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆతనిమనుమలు భువన, ఖ్యాతభుజాబలవినిర్జితారాతిధరి
త్రీతలనాథులు కొందఱు, నూతనరాజ్యపరిపాలనోత్సుకు లగుచున్.</poem>|ref=27}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>ప్రబలి తమకు విభాగసంప్రాప్త మగుచు, నెగడు మంజీరవాణీమణీతటాక
మంచితనిజోత్తమాంగంబు లను పురత్ర, యమును నేలుచు నుండిరి హర్షమునను.</poem>|ref=28}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అం దగ్రవంశజుఁడు గో, విందనృపతి యయనపురము వెస నేలుచు శ్రీ
లంది యంశంబొంది విజయ, నందనుఁ డనుపేర వెలయునందనుఁ బడసెన్.</poem>|ref=29}}
{{Telugu poem|type=వ|lines=<poem>ఇట్లు పడసిన యాకుమారశ్రీముఖుఁడు దినదినప్రవర్ధమానుండై, చతుష్షష్టివిద్యా
విశారదుఁడై సకలశుభలక్షణలక్షితుండయి తేజరిల్లుచు నొక్కనాఁడు మృగయా
వినోదంబుగా వనాంతరంబునకుం జని యచ్చట విహరించుసమయంబున.</poem>|ref=30}}<noinclude><references/></noinclude>
bjuw9dwlqa3ngxre7y2dqbo5dl9zida
పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/10
104
128990
396495
2022-07-20T23:26:05Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఘనుఁడు విద్యారణ్యుఁ డనుపుణ్యపురుషుఁడు, బహుళతరైశ్వర్యపదవిఁ గోరి
పరదేవతోపాస్తి బహుకాల మొనరింప, నయ్యంబ ప్రత్యక్షమగుచు నీదు
కోర్కె లీడేర్తు నింకొకజన్మమున కంచుఁ, బలికిన వ్యాకులపాటుఁ జెంది
సన్న్యసించినను దత్క్షణమున నాదేవి, సాన్నిధ్యమై మహైశ్వర్యసమితి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>బలిమి నొసఁగినఁ జింతించి తెలివిఁ గాంచి, విజయనగరాఖ్యపురము గావించి మించి
దీనిఁ బాలించుటకు యోగ్యుఁడైన నమ్మేటి, యెవ్వఁడో యనియాత్మలో నెంచుచుండ.</poem>|ref=31}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>అమ్మహారణ్యసీమ వేఁటాడు విజయ, నందనునిఁ జూచి యతని నానగరమునకు
శ్రీకరంబుగఁ బట్టాభిషిక్తుఁ జేసి, విజయనందనరాయ లన్ పే రొసంగె.</poem>|ref=32}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>అతఁడు సమస్తభూమివలయం బనవద్యవిశేషనీతిప
ద్ధతిఁ దగ నేలుచుం గుటిలదర్పవిరోధివరూధినీహిమ
ప్రతతి సహస్రభానుఁ డనఁ బ్రస్తుతికెక్కి మనోజ్ఞభాషియై
శ్రితజనపోషియై ప్రజజఁ జేకొని ప్రోచెను వన్నెవాసిగన్.</poem>|ref=33}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఆమహామహునకు రామచంద్రాఖ్యరాయలు పుట్టె నతనికి నెంచ (యంబ) దేవ
రాయ లావిభునకు రాజశేఖరరాయ లానరేంద్రునకు గోళనరసింహ
రాయ లతనికి శ్రీరామచంద్రేశుఁ డాఘనునకు లాంగూలగజపతీంద్రుఁ
డతనికి గరుడమహాదేవరాయ లాధీరున కచ్యుతదేవరాయ</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>లాయనకు వీరనరసింహరాయనృపతి, చంద్రు లుదయించి రందఱు ఛత్రపతులు
చక్రవర్తులు నై ధరాచక్ర మేలి, మేలుఁగాంచిరి ప్రజలు మేల్మే లనంగ</poem>|ref=34}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఆఅవీరనరసింహభూవరుపట్టంపురాణి లక్ష్మమయందు రామదేవ
రాయలు తిరుమలరాయలు శ్రీరంగరాయ వేంకటపతిరాయఘనులు
హేమంతరాయ లీయేవురు పుట్టిరి యడపకత్తైనదీపాలియందుఁ
గృష్ణరాయలు పుట్టి కీర్తిగా నప్పాజి యనుమంత్రిఁ గూడి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>యశము రెట్టింప బంధువు లనుమతింపఁ, దొలుతఁ చెప్పిన యేవురుదొరలు కొంత
సీమ కధిపతు లై రందు రామదేవ, నృపతిమణి చంద్రగిరిదుర్గ మేలుచుండె.</poem>|ref=35}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆరామదేవరాయధ, రారమణునకున్ దివాకరసముద్యుతి మై
మీఱి కళాధరుఁ డనెడుకు, మారుఁడు జనియించె వంశమండనుఁ డగుచున్.</poem>|ref=36}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>లలితగుణాభిరాముఁ డకలంకయశోవిభవుండు సింహస
ద్బలుఁడు కళాధరుండు తమతాతలనాఁటిమిరాశి యై సము
జ్జ్వలబలరాశియో యనఁగఁ బట్టణరాజ్యముఁ జేరి యచ్చటం
జెలువుగ రాజ్యపాలనము సేయుచునుండె ననేకవర్షముల్.</poem>|ref=37}}<noinclude><references/></noinclude>
6h9pcx2tde8kldxd9jldsn1yppsdlwb
396496
396495
2022-07-20T23:26:55Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఘనుఁడు విద్యారణ్యుఁ డనుపుణ్యపురుషుఁడు, బహుళతరైశ్వర్యపదవిఁ గోరి
పరదేవతోపాస్తి బహుకాల మొనరింప, నయ్యంబ ప్రత్యక్షమగుచు నీదు
కోర్కె లీడేర్తు నింకొకజన్మమున కంచుఁ, బలికిన వ్యాకులపాటుఁ జెంది
సన్న్యసించినను దత్క్షణమున నాదేవి, సాన్నిధ్యమై మహైశ్వర్యసమితి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>బలిమి నొసఁగినఁ జింతించి తెలివిఁ గాంచి, విజయనగరాఖ్యపురము గావించి మించి
దీనిఁ బాలించుటకు యోగ్యుఁడైన నమ్మేటి, యెవ్వఁడో యనియాత్మలో నెంచుచుండ.</poem>|ref=31}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>అమ్మహారణ్యసీమ వేఁటాడు విజయ, నందనునిఁ జూచి యతని నానగరమునకు
శ్రీకరంబుగఁ బట్టాభిషిక్తుఁ జేసి, విజయనందనరాయ లన్ పే రొసంగె.</poem>|ref=32}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>అతఁడు సమస్తభూమివలయం బనవద్యవిశేషనీతిప
ద్ధతిఁ దగ నేలుచుం గుటిలదర్పవిరోధివరూధినీహిమ
ప్రతతి సహస్రభానుఁ డనఁ బ్రస్తుతికెక్కి మనోజ్ఞభాషియై
శ్రితజనపోషియై ప్రజజఁ జేకొని ప్రోచెను వన్నెవాసిగన్.</poem>|ref=33}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఆమహామహునకు రామచంద్రాఖ్యరాయలు పుట్టె నతనికి నెంచ (యంబ) దేవ
రాయ లావిభునకు రాజశేఖరరాయ లానరేంద్రునకు గోళనరసింహ
రాయ లతనికి శ్రీరామచంద్రేశుఁ డాఘనునకు లాంగూలగజపతీంద్రుఁ
డతనికి గరుడమహాదేవరాయ లాధీరున కచ్యుతదేవరాయ</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>లాయనకు వీరనరసింహరాయనృపతి, చంద్రు లుదయించి రందఱు ఛత్రపతులు
చక్రవర్తులు నై ధరాచక్ర మేలి, మేలుఁగాంచిరి ప్రజలు మేల్మే లనంగ</poem>|ref=34}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>ఆవీరనరసింహభూవరుపట్టంపురాణి లక్ష్మమయందు రామదేవ
రాయలు తిరుమలరాయలు శ్రీరంగరాయ వేంకటపతిరాయఘనులు
హేమంతరాయ లీయేవురు పుట్టిరి యడపకత్తైనదీపాలియందుఁ
గృష్ణరాయలు పుట్టి కీర్తిగా నప్పాజి యనుమంత్రిఁ గూడి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>యశము రెట్టింప బంధువు లనుమతింపఁ, దొలుతఁ చెప్పిన యేవురుదొరలు కొంత
సీమ కధిపతు లై రందు రామదేవ, నృపతిమణి చంద్రగిరిదుర్గ మేలుచుండె.</poem>|ref=35}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆరామదేవరాయధ, రారమణునకున్ దివాకరసముద్యుతి మై
మీఱి కళాధరుఁ డనెడుకు, మారుఁడు జనియించె వంశమండనుఁ డగుచున్.</poem>|ref=36}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>లలితగుణాభిరాముఁ డకలంకయశోవిభవుండు సింహస
ద్బలుఁడు కళాధరుండు తమతాతలనాఁటిమిరాశి యై సము
జ్జ్వలబలరాశియో యనఁగఁ బట్టణరాజ్యముఁ జేరి యచ్చటం
జెలువుగ రాజ్యపాలనము సేయుచునుండె ననేకవర్షముల్.</poem>|ref=37}}<noinclude><references/></noinclude>
7mwms8lj2xa1kdz2o0dkzaxk7gutmg2
దస్త్రం:అభినయదర్పణము.pdf
6
128991
396499
2022-07-21T03:58:41Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
== లైసెన్సింగ్ ==
{{PD-India}}
hj0sf97r04cynfx14q7glftdni7a88z
సూచిక:అభినయదర్పణము.pdf
106
128992
396500
2022-07-21T04:03:29Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with ''
proofread-index
text/x-wiki
{{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template
|రకం=పుస్తకం
|శీర్షిక=[[అభినయదర్పణము]]
|భాష=te
|సంపుటి=
|రచయిత=లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదకులు=
|ఎడిటర్=T. V. Subba Rao
|చిత్రకర్త=
|పాఠశాల=
|ప్రచురణకర్త=Government Oriental Manuscript Library
|చిరునామా=Madras
|సంవత్సరం=1951
|ఆధారం=
|ISBN=
|OCLC=
|LCCN=
|BNF_ARK=
|ARC=
|మూలం=pdf
|బొమ్మ=1
|పురోగతి=MS
|పుటలు=<pagelist />
|సంపుటాలు=
|వ్యాఖ్యలు=
|వెడల్పు=
|సిఎస్ఎస్=
|పేజీ మొదటి వరుస=
|పేజీ చివరివరుస=
}}
kxx918miztjj1cdmmcmkz67x833goj7
396506
396500
2022-07-21T04:18:05Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-index
text/x-wiki
{{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template
|రకం=పుస్తకం
|శీర్షిక=[[అభినయదర్పణము]]
|భాష=te
|సంపుటి=
|రచయిత=లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదకులు=
|ఎడిటర్=T. V. Subba Rao
|చిత్రకర్త=
|పాఠశాల=
|ప్రచురణకర్త=Government Oriental Manuscript Library
|చిరునామా=Madras
|సంవత్సరం=1951
|ఆధారం=
|ISBN=
|OCLC=
|LCCN=
|BNF_ARK=
|ARC=
|మూలం=pdf
|బొమ్మ=11
|పురోగతి=MS
|పుటలు=<pagelist />
|సంపుటాలు=
|వ్యాఖ్యలు=
|వెడల్పు=
|సిఎస్ఎస్=
|పేజీ మొదటి వరుస=
|పేజీ చివరివరుస=
}}
gtuvxod25wx3n2e4tn6g5zliui2dn2n
396521
396506
2022-07-21T04:28:12Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-index
text/x-wiki
{{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template
|రకం=పుస్తకం
|శీర్షిక=[[అభినయదర్పణము]]
|భాష=te
|సంపుటి=
|రచయిత=లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదకులు=
|ఎడిటర్=T. V. Subba Rao
|చిత్రకర్త=
|పాఠశాల=
|ప్రచురణకర్త=Government Oriental Manuscript Library
|చిరునామా=Madras
|సంవత్సరం=1951
|ఆధారం=
|ISBN=
|OCLC=
|LCCN=
|BNF_ARK=
|ARC=
|మూలం=pdf
|బొమ్మ=11
|పురోగతి=MS
|పుటలు=<pagelist />
|సంపుటాలు=
|వ్యాఖ్యలు=
|వెడల్పు=
|సిఎస్ఎస్=
|పేజీ మొదటి వరుస=
|పేజీ చివరివరుస=
}}
oa34zexcnvdjevkp8fnpg845a0wexub
అభినయదర్పణము
0
128993
396501
2022-07-21T04:09:42Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు | శీర్షిక = [[అభినయదర్పణము]] | రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య |అనువాదం= | విభాగము = | ముందరి = | తదుపరి =[[అభినయదర్పణము/తొలిపలుకు|తొలిపలుకు]] | వివరములు = |సంవత్సరం= 1951 }} <pages index="అభి...'
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[అభినయదర్పణము]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము =
| ముందరి =
| తదుపరి =[[అభినయదర్పణము/తొలిపలుకు|తొలిపలుకు]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=9 to=20/>
t45el2u5v8bx16xk2czivhqvdyur3ac
396520
396501
2022-07-21T04:27:58Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[అభినయదర్పణము]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము =
| ముందరి =
| తదుపరి =[[అభినయదర్పణము/తొలిపలుకు|తొలిపలుకు]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=9 to=20/>
g6a0x1nq6sfrtgdgx1guidg2e7sg06v
అభినయదర్పణము/తొలిపలుకు
0
128994
396502
2022-07-21T04:12:25Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు | శీర్షిక = [[../]] | రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య |అనువాదం= | విభాగము = తొలిపలుకు | ముందరి = [[../]] | తదుపరి =[[../ప్రథమాశ్వాసము/]] | వివరములు = |సంవత్సరం= 1951 }} <pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=21 to=22/>'
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = తొలిపలుకు
| ముందరి = [[../]]
| తదుపరి =[[../ప్రథమాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=21 to=22/>
si71svrhh2w4bki7pho6adu6r1rau8k
396524
396502
2022-07-21T04:47:01Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = తొలిపలుకు
| ముందరి = [[../]]
| తదుపరి =[[../ప్రథమాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=21 to=22/>
d20zxgat8q69piluaxkjkv82kah6rhw
అభినయదర్పణము/ప్రథమాశ్వాసము
0
128995
396503
2022-07-21T04:13:53Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు | శీర్షిక = [[../]] | రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య |అనువాదం= | విభాగము = ప్రథమాశ్వాసము | ముందరి = [[../తొలిపలుకు/]] | తదుపరి =[[../ద్వితీయాశ్వాసము/]] | వివరములు = |సంవత్సరం= 1951 }} <pages index="అభిన...'
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = ప్రథమాశ్వాసము
| ముందరి = [[../తొలిపలుకు/]]
| తదుపరి =[[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=25 to=42/>
tuaibggzj8hq2era48y7ll50j983ngv
396525
396503
2022-07-21T04:47:17Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = ప్రథమాశ్వాసము
| ముందరి = [[../తొలిపలుకు/]]
| తదుపరి =[[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=25 to=42/>
eth95gelz46p9fyhkv2asq6rizyui4r
అభినయదర్పణము/ద్వితీయాశ్వాసము
0
128996
396504
2022-07-21T04:15:01Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు | శీర్షిక = [[../]] | రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య |అనువాదం= | విభాగము = ద్వితీయాశ్వాసము | ముందరి = [[../ప్రథమాశ్వాసము/]] | తదుపరి =[[../తృతీయాశ్వాసము/]] | వివరములు = |సంవత్సరం= 1951 }} <pages index="...'
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = ద్వితీయాశ్వాసము
| ముందరి = [[../ప్రథమాశ్వాసము/]]
| తదుపరి =[[../తృతీయాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=43 to=58/>
7dsghxw18fyybe4yvnfg600vvfji7p2
396554
396504
2022-07-21T07:25:55Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = ద్వితీయాశ్వాసము
| ముందరి = [[../ప్రథమాశ్వాసము/]]
| తదుపరి =[[../తృతీయాశ్వాసము/]]
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=43 to=58/>
p46w7xy1vmna28d00ww2q3b0kxdakpi
అభినయదర్పణము/తృతీయాశ్వాసము
0
128997
396505
2022-07-21T04:17:34Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు | శీర్షిక = [[../]] | రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య |అనువాదం= | విభాగము = తృతీయాశ్వాసము | ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]] | తదుపరి = | వివరములు = |సంవత్సరం= 1951 }} <pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=5...'
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూమయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = తృతీయాశ్వాసము
| ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
| తదుపరి =
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=59 to=81/>
b676jpo7in90nq0d9q5tx8c4o2s5uls
396570
396505
2022-07-21T07:58:22Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
wikitext
text/x-wiki
{{తలకట్టు
| శీర్షిక = [[../]]
| రచయిత = లింగమకుంట మాతృభూతయ్య
|అనువాదం=
| విభాగము = తృతీయాశ్వాసము
| ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
| తదుపరి =
| వివరములు =
|సంవత్సరం= 1951
}}
<pages index="అభినయదర్పణము.pdf" from=59 to=81/>
tnspl0zp4xvr6hnj3rovz0e542istia
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/1
104
128998
396507
2022-07-21T04:18:39Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/2
104
128999
396508
2022-07-21T04:18:50Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/3
104
129000
396509
2022-07-21T04:18:59Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/4
104
129001
396510
2022-07-21T04:19:09Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/5
104
129002
396511
2022-07-21T04:19:19Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/6
104
129003
396512
2022-07-21T04:19:32Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/7
104
129004
396513
2022-07-21T04:19:44Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/8
104
129005
396514
2022-07-21T04:19:55Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/9
104
129006
396515
2022-07-21T04:21:07Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>MADRAS GOVERNMENT ORIENTAL SERIES
Published under the authority
of the
Government of Madras
General Editor:
T. CHANDRASEKHARAN, M.A., L.T.
Curator, Government Oriental Manuscripts Library, Madras.
No. IX
అభినయదర్పణము<noinclude><references/></noinclude>
rar5dt52d3pc4rgtzjvy586y5iz4n3e
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/10
104
129007
396516
2022-07-21T04:21:20Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/11
104
129008
396517
2022-07-21T04:24:18Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Center|<big>ABHINAYA DARPANAMU</big>
OF
'''MATRUBHUTAYYAKAVI'''
EDITED BY
'''Sangithakalanidhi Sri T. V. SUBBA RAO, B.A., B.L.,'''
Chairman, Board of Studies in Music,
University of Madras.
'''Government Oriental Manuscripts Library, Madras'''
1951}}<noinclude><references/></noinclude>
7dmuz1v5wzd3i3y6vt2crolmq2v9juh
396518
396517
2022-07-21T04:26:58Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Center|<big>ABHINAYA DARPANAMU</big></p>
<p>OF</p>
<p>'''MATRUBHUTAYYAKAVI'''</p>
<p>EDITED BY</p>
<p>'''Sangithakalanidhi Sri T. V. SUBBA RAO, B.A., B.L.,'''</p>
<p>Chairman, Board of Studies in Music,</p>
<p>University of Madras.</p>
</p>'''Government Oriental Manuscripts Library, Madras'''</p>
<p>1951}}<noinclude><references/></noinclude>
pqrl0rlm6f3kw4hbvaverk08qyfiwcq
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/12
104
129009
396519
2022-07-21T04:27:12Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/21
104
129010
396522
2022-07-21T04:37:43Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fs150}}తొలిపలుకు</p>
ఆంధ్రభాషయందు సంగీతలక్షణగ్రంథములు చాలయరుదు. అందును ఛందోబద్ధములైన పద్యకావ్యములుగా వెలువడినవి చాలవఱకు లేవనియే చెప్పనగును. అట్టిలోపము నీ గ్రంథము దీర్చిన దనుటకు సందియము లేదు. లక్షణగ్రంథములు ఛందోబద్ధములంగా రచించుట యెంతటివారికిని జాలఁ గష్టసాధ్యము. ఎట్టికవులకైనను లక్షణము ఛందోరూపమునఁ బొందుపఱుపవలసివచ్చినప్పుడు వ్యర్థపదముల ననేకముల యతిప్రాసాదులకై యుపయోగించుకొనకతప్పదు. అదియే యీ గ్రంథరచనయందును జాలవఱకు సాగినది. అట్టిది లక్షణగ్రంథములయం దొకదోషముగా నెంచి యాక్షేపింపవీలుపడదు. ఇదిగాక 'అపిమాషం మషంకుర్యా చ్ఛనదోభఙ్గంనకారయే' తనురీతిని గొన్నిపట్ల నీకవి ఛందోయతిప్రాసములకై కొన్నిపదములసైతము తాఱుమాఱు చేయక తప్పినది కాది. అవియే 'ఊర్ధ్వధోముఖము, పంచశత్కోటియోజనము, వరహావతారము' మొదలగునవి. ఈతని కవనమందుఁ జక్కనిధారాశుద్ధి గాననగును. ఈ ప్రబంధము స్వప్నమందుఁ దనకు సాక్షాత్కరించిన శ్రీవాసుదేవుని యాజ్ఞానుసారము గవి రచించినట్లు గ్రంథారంభమునఁ జెప్పియున్నాఁడు. ఇది మూఁడాశ్వాసములతోఁ గూడిన ప్రబంధము. ఇందు మొదటి యాశ్వాసమునఁ బ్రార్థనాదికము, భూలోకమునకు భరతశాస్త్ర మవతరించిన విధము, మునుముందు నాట్యమునకు వలసిన రంగనటన పాత్రాదిలక్షణములు ప్రధానముగా జెప్పఁబడినవి. ద్వితీయ తృతీయాశ్వాసములలో నభినయహస్లక్షణములు, వాని వినియోగములు పేర్కొనఁబడినవి. 'అభినయదర్పణ' మను నీ పేరితోనే సంస్కృతమునఁ గూడ నొకగ్రంథముగలదు. ఇది భరతార్ణవమునుండి సంగ్రహింపఁబడినది. దీనిని మనప్రబంధము గొంత యనుసరించినను దానికిని దీనికి బలుతావులలో భేదమును జాలఁ గలదు. దీనిని దానిని బరిశీలించిచూచిన నేదియో యొకమాతృకను రెండును నాధారముఁగాఁ గొని కొన్ని కొన్ని మార్పులతో భిన్నమార్గములయందు వెలువడినవని తోఁచెడిని. గ్రంథారంభమునందలి సుకవిస్తుతి స్వప్నషష్ఠ్యంతాదులును, నాశ్వాసాంతమందలి వృత్తవ్యత్యాసాదులును, విషయవిన్యాసమందలి క్రమపరిపుష్టి యను దీని నొకచక్కనిప్రబంధముగాఁ జేసినవి. సం. అభినయదర్పణమున నిట్టివేవియుఁ గానరావు. ఈ ప్రబంధమును వ్రాసిన కవి(కవి) మాతృభూతయ్య. కాశ్యపగోత్రుఁడు. ఇతని తండ్రి మృత్యుంజయార్యుఁడు. తాత నారనార్యుఁడు. ఇంటి పేరు లింగముగుంటవారు. యాజ్ఞవల్క్యచార్యు లీతని గురుదేవులు. ఇతఁడు కరిరాజవరదుని వరముచే జనియించిన పరమభాగవతోత్తముఁడు. సంగీత సాహిత్య భరతశాస్త్ర విద్యాపారంగతుఁడు. కవులలోఁ బోతనభక్తుఁ డగుటచేఁ గాఁబోలు నీతనిమన్నన కెక్కువగా నాతఁడు పాత్రమాయెను. అతనివలెనే యీతఁడును దనగ్రంథము నరాంకితము చేయక శ్రీరంగధామునకే గృతియొసఁగినాఁడు. ఈతఁ డందఱకంటెను మునుముందు సూర్యభగవానుని స్తుతించి గురుదేవులగు యాజ్ఞవల్క్యుల నుతించినాడు. ఇష్ట దైవతము<noinclude><references/></noinclude>
sgwfl2dygqvega7bcmzx8009iiw4486
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/22
104
129011
396523
2022-07-21T04:46:26Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>కంటెను మునుముందు దన గురుపాదులఁ బ్రస్తుతించుటంబట్టి యీతని గురుభక్తి యనన్యాదృశమనిపించెడిని. మాతృభూతయ్యయను నాతఁడు కుంతలాంబ పైఁ గొన్నిగీర్తనల రచించెను. అవి నేఁడు మన కుపలబ్ధము లగుచున్నవి. పరిశోధింప నాతఁడు నీతఁడు నొకఁడే యనుటకుఁ గొన్ని నిదర్శనము లగపడును. కుంతలాంబ తిరుశిరపల్లియందలి పరమదైవము. శ్రీరంగమున కిది చాలసమీపప్రదేశము. శ్రీరంగధామునకే యీతఁడును దన గ్రంథము నంకితము చేసియున్నాడు. కావున నీకవి శ్రీరంగసమిపనివాసి గానోపును. ఇతఁడు బమ్మెరపోతన శ్రీనాథుల స్తుతించి, యాంధ్రకవిపితామహాదుల స్తుతింపమి యీతని కాలమున కంతగా వారు ప్రాచీనులు గామియే కారణమనిపించెడిని. ఇది గాక, పదములు, కీర్తనలు మొదలగునవి రఘునాథరాయల కాలమునుండియే విస్తారముగాఁ బెంపొందియుండుటంజేసి, కీర్తనలు రచియించిన యితఁడు పదునేడు పదునెన్మిది శతాబ్దులలోనివాఁ డనిపించెడిని. కవి మాతృభూతయ్య యనునతఁడు పారిజాతాపహరణమును యక్షగానముఁగా వ్రాసినట్లును గలదు. ప్రతాపసింహుని దా నాశ్రయించియున్న ట్లాతఁడు చెప్పికొనియున్నాఁడు. ఈతని కాతనికిఁ జాల విధములఁ బోలికలున్నవి. ఇతఁడు కాశ్యపగోత్రుండు, ఆతఁడు శాండిల్యగోత్రుఁడు. ఈవ్యత్యాసము మాత్రము గానవచ్చెడిని, అది వ్రాయసకాండ్రదోషమని యంగీకరించిననాఁడు ప్రతాపసింహునిబట్టి యీతనికాలము పదునేడవ శతాబ్దియనిస, ప్రమాణముగానిరూపింపవచ్చును.
ఈ కవికాలాదుల నింతకంటే నిర్ధారింప నవకాశము లంతగాఁ గాన్పింపవు.
ఈ యభినయశాస్త్రము వేదములనుండి యవతరిల్లినది. దానిని బ్రహ్మ గంధర్వులకు నప్పరస్త్రీలకుఁ బ్రప్రథమమున బోధించినాఁడు. వారిమూలమున దేవలోకమందంతటను నది వ్యాప్తి చెందినది. అటుతరువాతఁ గైలాసమున నొకప్పుడు పార్వతికి శివుఁడు దీనిని బోధింపగా నామె భూలోకమందలి ఋషులకు దీనిని దెల్పెను. వారు సౌరాష్ట్రదేశమునందలి స్త్రీలకు దీనిని గఱపిరి. ఇట్లు క్రమక్రమముగా భూలోకమున దేశదేశములకు నిది వ్యాపించినది.
ఈయభినయశాస్త్రము నాట్యశాస్త్రమున కెల్లఁ దలమానిక. కేవలము హస్తవిన్యాసాదులమూలమును నెట్టి భావములనైనను హృదయగతములఁగాఁ జేయుట దీనియందలి యొకవిశిష్టత. ఇది యొకయసాధారణ శిల్పకలావిన్యాసము. ఇట్టిది భారతీయుల యసామాన్యప్రభావిశేషములఁ జాటిచెప్పు నొకశాస్త్రరాజ మనుటకు సంశయింపఁ బని లేదు. ఈశాస్త్రగ్రంథమును దెనుఁగున నొకప్రబంధముగా నవతరింపఁజేసిన యీకవితల్లజునకుఁ గలకాల మాంధ్రలోకము కృతజ్ఞతము గాకతీఱదు. గ్రంథము చిన్నదియేయైనను దీనివలని ప్రయోజనము చాలగొప్పదియే! ఇట్టి గ్రంథరాజమును దాటియాకులలో చూర్ణముఁ గానీయక యుద్ధరించి ప్రచురించిన ప్రాచ్యభాండాగారమువారు మన కెంతయుఁ బ్రశంసాపాత్రులు.<noinclude><references/></noinclude>
swq4zmh3vdwkduy6xqno7thtt9xgok8
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/23
104
129012
396526
2022-07-21T04:47:39Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/24
104
129013
396527
2022-07-21T04:47:57Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/25
104
129014
396528
2022-07-21T04:57:42Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fs150}}అభినయదర్పణము</p>
{{p|ac|fs125}}ప్రథమాశ్వాసము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>శ్రీకరమై చెలంగు సరసీరుహమిత్త్రుని పాదపద్మముల్
సేకొని వందనంబులను జేసి ముదంబున యాజ్ఞవల్క్యులం
<ref>‘ప్రాకట్య’ మనుటకు బదులుగా వాడఁబడినది.</ref>బ్రాకట మొందఁగాను మఱి ప్రార్థనచేసి ముదంబు మీఱఁగా
నైకవిధాల నామహుని నారసి యేఁ ప్రణమిల్లి గొల్చెదన్.</poem>|ref=1}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>శ్రీ విలసిల్లుపార్వతికిఁ జెన్నుగఁ బుత్రుఁడుగా జనించి యా
భావజుభావ మై దనరి భక్తులపాలిటి పారిజాతమై
యీవగ నెల్లలోకముల నేలెడి యా గణనాథు కెప్పుడున్
సేవ యొనర్చెదన్ మిగులఁ జిత్తములో నను బాయ కుండఁగన్.</poem>|ref=2}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>సరసిజనాభ! దేవమునిసన్నుత! మాధవ! భక్తపోషణా!
పరమదయానిధీ! పతితపావన! పన్నగతల్ప! కేశవా!
కరివరదాప్రమేయ! భవఖండన! యో జగదీశ! కావవే
మురహరి! వాసుదేవ! యఘమోచన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=3}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>శారద! నిన్ను గొల్చెదను సారెకు, నా మనవాలకింపవే
నారదుఁ గన్నతల్లి! కృప నాయెడ నుంచి వరంబు లియ్యవే
నీరజనేత్రి! విద్యలకు నీవె గదా మఱి వేల్పు ధాత్రిలోఁ
గూరిమి మీఱఁ గొల్చెదను, గోర్కెలొసంగు మదంబ! వేఁడెదన్.</poem>|ref=4}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ధరలోన రామచంద్రుని
చరితము గావ్యంబుగాను సల్పి జగంబుల్
వెరగందఁ జేయు మౌనిని
నిరవుగ భజియింతు నేను నింపుగ ధాత్రిన్.</poem>|ref=5}}<noinclude><references/></noinclude>
thbegzalscnclz7ercrdo2j2pfrxco1
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/26
104
129015
396529
2022-07-21T04:58:39Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>సకలపురాణంబులు నిలఁ
బ్రకటంబుగఁ జేసి, మిగుల భారత కథయున్,
రకముగఁ దెల్పిన మౌనికి
నిఁక నే వందన మొనర్తు నింపలరంగన్.</poem>|ref=6}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పరఁగ నల కాళిదాసుని బాణు నెలమి
దండి భవభూతి మాఘుల మెండుగాను
ధరను సజ్జనులగు వారి కరుణఁ గోరి
సరస సత్కవులను నేను సన్నుతింతు.</poem>|ref=7}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అవని భాగవతోత్తముఁ డనఁగఁ బరఁగు
పొంకముగఁ జాల బమ్మెర పోతరాజు
సొరిది శ్రీనాథుఁ దిక్కన సోమయాజి
భాస్కరుని సన్నుతింతును బాగు మీఱ.</poem>|ref=8}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమి నిరక్షరకుక్షులఁ
బలుమఱు నే ధిక్కరించి ప్రభవ మొప్పం
జెలు వొందఁ గృతియుఁ జెప్పెద
సలలితసత్కవులు సూచి సన్నుతి సలుపన్.</poem>|ref=9}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరవి లింగమగుంట శంకరనారనా
ర్యునకుఁ బౌత్రుఁడ నయి దనరువాఁడ
ననువుగా మృత్యుంజయార్యుపుత్రుండ నై
నిరతంబుఁ గీర్తిచే నెగడువాఁడఁ
బరమపావనుఁ డైన కరిరాజవరదుని
వరముచే జనియించి పరఁగువాఁడ
ననువుగఁ జెలు వొందు యాజ్ఞవల్కాచార్యు
కరుణకుఁ బాత్రమై మెఱయువాఁడ.</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నమరఁ గాశ్యపగోత్రజుఁ డైనవాఁడఁ
జేరి హరిదాసులకు సేవ చేయువాఁడ
నవనిఁ గవి మాతృభూత నామాన్వితుఁడుగఁ
జెలగువాఁడను శ్రీహరి గొలుచువాఁడ.</poem>|ref=10}}<noinclude><references/></noinclude>
8yhcx9iuas4nesw695vz86npv38nnfy
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/27
104
129016
396530
2022-07-21T04:59:33Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అని యిట్లు కమలమిత్రుఁ డైన మార్తాండునికి వందనంబు గావించి, మదీయ కులాచార్యులైన యాజ్ఞవల్కులకు బ్రణమిల్లి, గణనాధునిం బూజించి, యిష్టదేవతాప్రార్థనంబు సేసి, భారతిని బ్రణుతించి, యాదికవీంద్రులైన వాల్మీకివ్యాసాదిమునీంద్రులం బ్రస్తుతించి, వరకవికాళిదాసాదులన్ సన్నుతించి, యాంధ్రకవిపితామహులైన బమ్మెరపోతరాజు, శ్రీనాథులం గొనియాడి, కుకవితిరస్కారంబునుం జేసి, మదీయవంశావలంబులన్ సన్నుతించి, యొకానొక ప్రబంధంబు రచియింపంబూని యున్న యవసరంబున, నొక్కనాడు మదీయస్వప్నంబున,</poem>|ref=11}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>నీలమేఘము వంటి నెమ్మేను గలవాఁడుఁ
డంబైన పీతాంబరంబువాఁడు
నీరజారిని గేరునెమ్మోము గలవాఁడుఁ
గరమున శంఖచక్రములవాఁడుఁ
గస్తూరితిలకంబు సిస్తు మీఱినవాఁడుఁ
గమలంబులను గెల్చు కనులవాఁడు
శ్రీవత్సకౌస్తుభాంచిత వక్షుఁడగువాఁడుఁ
బక్షివాహనుఁ డయి పరఁగువాఁడు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చెలఁగి యొకనాఁడు స్వప్నమం దెలమి వచ్చి
యెనసి యభినయదర్పణం బనఁగ నిలను
ఘనప్రబంధము నొక్కటి గరిమ మీఱఁ
బూని రచియింపు మనుచును నానతిచ్చె.</poem>|ref=12}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీకరగుణహార! శ్రితజనమందార!
హరి! వాసుదేవ! మహానుభావ!
చారుమోహనగాత్ర! సన్మునిస్తుతిపాత్ర!
యినకోటిసంకాశ! యిందిరేశ!
గోవర్ధనోద్ధార! గోబృందపరివార!
భావనాసంచార! భవవిదూర!
యరవిందలోచన! యఘభయమోచన!
పంకజాసననుత! భవ్యచరిత!</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
nntzizy22617tmof9mv6gjt7nnwbgre
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/28
104
129017
396531
2022-07-21T05:01:57Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వరద! యచ్యుత! గోవింద! హరి! ముకుంద!
భక్తజనపోష! మృదుభాష! పరమపురుష!
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ!కస్తూరిరంగధామ!</poem>|ref=13}}
{{p|ac|fwb}}షష్ట్యంతములు</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కమలాప్తతేజునకు నా
కమలాసనవందితునకు గమలాపతికిం
గమలారివదనునకు మఱి
కమలజదళ నేత్రునకుఁ గరివరదునకున్.</poem>|ref=14}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కువలయదళనిభనేత్రుకుఁ
గువలయదళగాత్రునకును గుణశీలునకుం
గువలయపరిపాలునకును
గువలయనాథునకు మదనగోపాలునకున్.</poem>|ref=15}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>హరిసుత పరిపాలునకును
హరివైరితురంగునకును హరివదనునకున్
హరిధరునిమిత్రునకు నా
హరిరూపముఁ దాల్చినట్టి హరిరంగనికిన్.</poem>|ref=16}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అభ్యుదయపరంపరాభివృద్ధిగ నా యొనర్పఁబూనిన యభినయదర్పణంబను మహాప్రబంధమునకు లక్ష్యలక్షణంబు లెట్టి వనిన. </poem>|ref=17}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ధరను విలసిల్లునభినయదర్పణంబు
గరిమ నిది పద్యకావ్యంబు గా నొనర్తు
సరవి మీఱంగఁ గరుణింపు, సన్నుతాంగ!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=18}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>చెలు వొంద గీతంబు చెన్ను మీఱఁగఁ బాడి
యర్థంబుఁ గరముల నమర బట్టి
పరఁగఁ గన్నులయందు భావంబుఁ దగ నుంచి
పదములఁ దాళంబు బరగదీర్చి</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
sd0pvbvtsfk32f7dkbccua8nekuh679
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/29
104
129018
396532
2022-07-21T05:07:00Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>హస్తంబు పొడచూపునచట దృష్టియు నుంచి
మఱి దృష్టి గలచోట మనసు నిల్పి
మనసు నిల్పినయెడ నెనయ భావము నుంచి
భావంబుతో రసం బలరఁజేసి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>యెలమి నివియెల్ల నొక్క టై మెలఁగుచుండ
నట్టిదే సూడ నిలలోన నభినయంబు
నెనసి భరతజ్ఞు లిది మెత్తు రింపు మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=19}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>ఇట్లు, ఋగ్యజుస్సామవేదంబులచేత బోధింపబడిన నాట్యశాస్త్రంబు బ్రహ్మదేవుం డను భరతజ్ఞునివలన గంధర్వులు నప్సరస్త్రీగణంబులు బోధింపఁబడినవార లైరి. వారలచేత దేవలోకంబున నీ భరతశాస్త్రార్థంబు విశదమై గనఁబడుచుండె. నంత.</poem>|ref=20}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>సరగున నొక్కనాఁ డలరి శంభుడు మిక్కిలి ప్రేమతోడుతం
జెలువుగ నాట్యశాస్త్రమును జెన్నుగఁ బార్వతిదేవి కొప్పుగం
బలుమరు బోధచేయుచును భావములన్ వివరించునంత, నా
నెలఁత ముదంబు జెందె, మఱి నిక్కము, గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=21}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>అంతట, నార్యధాత్రిఁ గల యా మునిసంఘముతోడఁ బ్రేముడిన్
వింతగ నాట్యశాస్త్రమును వేమఱు భావము <ref>వీడు=విశదమగు</ref>వీడఁ దెల్పినన్,
సంతస మంది యా మునులు సారెకు నార్యకు మ్రొక్కి వార ల
త్యంత వినోదయుక్తులయి రంబుజలోచన! రంగనాయకా!</poem>|ref=22}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నాట్యశాస్త్రంబు మునులు <ref>సౌరాట్యదేశము = సౌరాష్ట్రదేశము. సురాట్యము=దేవతలచేఁ దిరుగఁదగినది. సురాట్యమే 'సౌరాట్యము'. ఈవ్యుత్పత్తితో 'సౌరాష్ట్రము'నే 'సౌరాట్యము'గాఁ గవి వ్యవహరించినట్లు గానవచ్చుచున్నది.</ref>సౌరాట్యదేశ
స్త్రీలకును దెల్ప, వారిచేఁ జెలువు మీఱి
సకలదేశంబు లందెల్ల సాగి మహిని
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=23}}<noinclude><references/></noinclude>
0fgsnvnb2gqkdt0inwqmljkq91gj21u
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/30
104
129019
396533
2022-07-21T06:23:42Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అలరు నీ నాట్యశాస్త్రంబు నరసి యజుఁడు
వెలయ మఱి దాని మహిమలు విశదముగను
దెలియఁ బల్కెను జగమెల్లఁ దేటపడఁగ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=24}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>తనరు నీ నాట్యశాస్త్రం బభ్యసించినఁ
బొలుపొంద సంపద ల్వొందియుండుఁ
బరఁగను సౌఖ్యంబుఁ బ్రౌఢత్వమును జెంది
ధర నుదారంబుగా మెఱయుచుండుఁ
బలుమాఱు సత్కీర్తి వడసి సంతస మొంది
యెలమి సద్గుణముల వెలసియుండు
స్థిరధైర్యమునఁ జాలఁ జె న్నొంది మిగులను
జెలఁగి సుజ్ఞాని యై వెలుగుచుండు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఖేదములు లేక నెమ్మది మోద మలర
నొనరి యేవేళ సద్గోష్టి నెనసియుండు
ననుచుఁ బల్కిన నా ధాత ఘనత మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=25}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నారదాదిమునీంద్రు లీ నాట్యశాస్త్ర
మందుఁ జిత్తంబులను నుంచి యద్భుతముగ
నెనసి యానందపరులయి రింపు మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=26}}
{{p|ac|fwb}}సభాలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>తనరు సభ యను నల కల్పతరువునకును
శ్రుతులు శాఖలు, శాస్త్రముల్ సొరిది విరులు
చెలఁగు, విద్వాంసు లల తుమ్మెదలుగఁ బరఁగు,
రాక్షసవిరామ! కస్తురి రంగధామ!</poem>|ref=27}}
{{p|ac|fwb}}సభాసప్తాంగలక్షణములు</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కవులు విద్వాంసులును బట్లు గాయకు లితి
హాసహాస్యపురాణజ్ఞు లలరి యెలమి</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
98wb2cbkpuq1ne9ciop10h92n90z6cv
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/31
104
129020
396534
2022-07-21T06:26:22Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>వెలయ సభకును సప్తాంగములును నివియె
రాక్షసవిరామ! కస్తురి రంగధామ!!</poem>|ref=28}}
{{p|ac|fwb}}సభాపతిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీమంతుఁడై చాలఁ జెన్నొంది ధీరుఁడై
వితరణశీలుఁ డై వెలయువాఁడు
గానవిద్య దెలిసి ఘనకీర్తి శాలి యై
సరససద్గుణములఁ బరఁగువాఁడు
నిరు వొంద సత్కవిహృదయంబు లరయుచు
ధాతయై మిక్కిలి తనరువాఁడు
భావజ్ఞుఁ డనఁగను బరమదయాళుఁ డై
మఱియు సర్వజ్ఞుఁ డై మెఱయువాఁడు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెలమి శృంగారలీలల మెలఁగువాఁడు
నెనసి సౌందర్యవంతుఁ డై దనరువాఁడు
నిల సభాపతి యనఁగను వెలయువాఁడు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=29}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యప్రశంస</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మెఱయు సభాపతి ముందఱ
సరవిగ నాట్యంబు నవరసంబులుఁ దొలఁకన్
మఱి సత్కవి సన్నుతముగ
గరిమను సలుపంగవలయుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref30=}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇరవుగ నుత్సవాదులను నింపుగఁ బట్టము గట్టువేళలం
బరఁగ వివాహవేళ మఱి బాగుగ శోభనవేళలందునున్
మెఱయ గృహప్రవేశమున మేల్మిని బుత్రుడు గల్గువేళలన్
సరవిగ నాట్యమున్ సలుప సంతసమొప్పును, రంగనాయకా!</poem>|ref=31}}<noinclude><references/></noinclude>
b264nh1ox9mnucinljhqvkywbirdcfu
396535
396534
2022-07-21T06:26:47Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>వెలయ సభకును సప్తాంగములును నివియె
రాక్షసవిరామ! కస్తురి రంగధామ!!</poem>|ref=28}}
{{p|ac|fwb}}సభాపతిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీమంతుఁడై చాలఁ జెన్నొంది ధీరుఁడై
వితరణశీలుఁ డై వెలయువాఁడు
గానవిద్య దెలిసి ఘనకీర్తి శాలి యై
సరససద్గుణములఁ బరఁగువాఁడు
నిరు వొంద సత్కవిహృదయంబు లరయుచు
ధాతయై మిక్కిలి తనరువాఁడు
భావజ్ఞుఁ డనఁగను బరమదయాళుఁ డై
మఱియు సర్వజ్ఞుఁ డై మెఱయువాఁడు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెలమి శృంగారలీలల మెలఁగువాఁడు
నెనసి సౌందర్యవంతుఁ డై దనరువాఁడు
నిల సభాపతి యనఁగను వెలయువాఁడు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=29}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యప్రశంస</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మెఱయు సభాపతి ముందఱ
సరవిగ నాట్యంబు నవరసంబులుఁ దొలఁకన్
మఱి సత్కవి సన్నుతముగ
గరిమను సలుపంగవలయుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref30=}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇరవుగ నుత్సవాదులను నింపుగఁ బట్టము గట్టువేళలం
బరఁగ వివాహవేళ మఱి బాగుగ శోభనవేళలందునున్
మెఱయ గృహప్రవేశమున మేల్మిని బుత్రుడు గల్గువేళలన్
సరవిగ నాట్యమున్ సలుప సంతసమొప్పును, రంగనాయకా!</poem>|ref=31}}<noinclude><references/></noinclude>
o8ivf42cva77rur3dx98wvohyh0bt9i
396536
396535
2022-07-21T06:27:13Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>వెలయ సభకును సప్తాంగములును నివియె
రాక్షసవిరామ! కస్తురి రంగధామ!</poem>|ref=28}}
{{p|ac|fwb}}సభాపతిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శ్రీమంతుఁడై చాలఁ జెన్నొంది ధీరుఁడై
వితరణశీలుఁ డై వెలయువాఁడు
గానవిద్య దెలిసి ఘనకీర్తి శాలి యై
సరససద్గుణములఁ బరఁగువాఁడు
నిరు వొంద సత్కవిహృదయంబు లరయుచు
ధాతయై మిక్కిలి తనరువాఁడు
భావజ్ఞుఁ డనఁగను బరమదయాళుఁ డై
మఱియు సర్వజ్ఞుఁ డై మెఱయువాఁడు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెలమి శృంగారలీలల మెలఁగువాఁడు
నెనసి సౌందర్యవంతుఁ డై దనరువాఁడు
నిల సభాపతి యనఁగను వెలయువాఁడు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=29}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యప్రశంస</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మెఱయు సభాపతి ముందఱ
సరవిగ నాట్యంబు నవరసంబులుఁ దొలఁకన్
మఱి సత్కవి సన్నుతముగ
గరిమను సలుపంగవలయుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref30=}}
{{p|ac|fwb}}నాట్యవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇరవుగ నుత్సవాదులను నింపుగఁ బట్టము గట్టువేళలం
బరఁగ వివాహవేళ మఱి బాగుగ శోభనవేళలందునున్
మెఱయ గృహప్రవేశమున మేల్మిని బుత్రుడు గల్గువేళలన్
సరవిగ నాట్యమున్ సలుప సంతసమొప్పును, రంగనాయకా!</poem>|ref=31}}<noinclude><references/></noinclude>
apilkc0mx94nubtxixpzoshssb38pg8
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/32
104
129021
396537
2022-07-21T06:31:02Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}రంగపూజ</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలఁగుచు రంగపూజ మఱి సేయక దేవళమందు నైనఁ దాఁ
బలుమఱుఁ <ref>పట్నము పట్టనశబ్దమున కేర్పడిన వికృతి</ref>బట్నమం దయినఁ బాటిగ నాట్యము లోలి సల్పుచో
నెలమిని నాస్థలంబులకు నెప్పుడు నగ్నినిరోధ మంచునన్
వెలఁయగ శాస్త్రముల్ పలుకు వేమఱుఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=32}}
{{p|ac|fwb}}రంగపూజాయంత్రలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>నాల్గుకోణంబులు నయ మొప్పఁగా వ్రాసి
మొనసి యా నాలుగుమూలలందు
బాగుగా నాలుగు పద్మంబులను వ్రాసి
వశముగా నాలుగు దిశలయందుఁ
బ్రక్కకు రెండేసిపద్మంబులును గాను
జెలఁగ నెన్మిదిపద్మములను వ్రాసి
యందు మధ్యంబున ననువుగా వృత్తాలు
మఱి మూడు గుంపుగాఁ బరఁగ వ్రాసి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సొరిది వృత్తాలచుట్టును సొంపు మీఱ
వరుసఁ జతురంబుగా గీఁత వ్రాయఁగాను
జాలు నది రంగయంత్ర మై, మేలు దనరు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=33}}
{{p|ac|fwb}}రంగపూజాయంత్రాధిదేవతలు</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>పరగఁ దూర్పునను దిక్పాలకు లాగ్నేయ
మందంగ దేవత ల్పొందుగాను
యమదిశయందును నలరఁ ద్రిమూర్తులు
నైరృతియందు వినాయకుండు
వరుణభాగంబున మఱి షణ్ముఖుండును
వాయుదిక్కున క్షేత్రపాలకుండు
నుత్తరదిక్కున నొగి నాందిదేవతల్
సప్తమాతృకలు నీశానమునను</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
0zktk644tnllq9xq1spegs5kys3o224
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/33
104
129022
396538
2022-07-21T06:39:16Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>జెలఁగి యధిదేవతలు గాను జెలువు మీఱి
యలచతుర్వింశ దేవతల్ వెలసి మిగుల
నలరియుండుదు రీ రంగయంత్రమునకు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=34}}
{{p|ac|fwb}}రంగపూజాద్రవ్యములు</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>గణనాథునికి మంచిగరికె <ref>ఆపదము గణనాధుకు మంచి గరికె సమర్పణ; శ్రీషణ్ముఖునకు అక్షింతలు (ఒప్పన్) సమర్పణ — అను రీతిని బ్రతివాక్యమునకు సంబంధించును.</ref>సమర్పణ
శ్రీషణ్ముఖునకు <ref>'అక్షతములు' అను శబ్దమునుండి యేర్పడిన వికృతి (చూ. రుక్మాం. 4,89)</ref>నక్షింతలొప్ప
నిల క్షేత్రపాలున కిం పొంద జాజులు
దిలలును నల నాందిదేవతలకు
సరవి మీఱంగను సప్తమాతృకలకుఁ
గూరిమి యగు జపాకుసుమములును
సరగఁ ద్రిమూర్త్యాది సకలదేవతలకు
మల్లెలు మొల్లలు మంచివిరులు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెనసి యీరీతి వారి కర్చన మొనర్చి
వెలయుఫలముల నైవేద్యములను సల్పి
వందనంబుల నొనరింపవలయుఁ జుమ్ము!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=35}}
{{p|ac|fwb}}భూమ్యుద్భవలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరవిగా నంబరశబ్దంబువలనను
వాయువు పుట్టెను వరుసగాను
సరగ నవ్వాయుసంస్పర్శంబువలనను
బొలు పొందఁ దేజంబు గలిగె నంతఁ
గూర్మిఁ <ref>‘ఆకాశాద్వాయుః వాయోరగ్నిః అగ్నేరాపః అద్భ్యః పృథివీ’ అని యుపనిషత్తు.</ref>దేజసత్త్వగుణమువలనఁ జాల
నొప్పుగఁ నటు ధాత్రి యుద్భవించెఁ</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
k3b2dkksirvpuips75x3vta7rvcfwgz
396539
396538
2022-07-21T06:40:00Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>జెలఁగి యధిదేవతలు గాను జెలువు మీఱి
యలచతుర్వింశ దేవతల్ వెలసి మిగుల
నలరియుండుదు రీ రంగయంత్రమునకు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=34}}
{{p|ac|fwb}}రంగపూజాద్రవ్యములు</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>గణనాథునికి మంచిగరికె <ref>ఈపదము గణనాథుకు మంచి గరికె సమర్పణ; శ్రీషణ్ముఖునకు అక్షింతలు (ఒప్పన్) సమర్పణ — అను రీతిని బ్రతివాక్యమునకు సంబంధించును.</ref>సమర్పణ
శ్రీషణ్ముఖునకు <ref>'అక్షతములు' అను శబ్దమునుండి యేర్పడిన వికృతి (చూ. రుక్మాం. 4,89)</ref>నక్షింతలొప్ప
నిల క్షేత్రపాలున కిం పొంద జాజులు
దిలలును నల నాందిదేవతలకు
సరవి మీఱంగను సప్తమాతృకలకుఁ
గూరిమి యగు జపాకుసుమములును
సరగఁ ద్రిమూర్త్యాది సకలదేవతలకు
మల్లెలు మొల్లలు మంచివిరులు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెనసి యీరీతి వారి కర్చన మొనర్చి
వెలయుఫలముల నైవేద్యములను సల్పి
వందనంబుల నొనరింపవలయుఁ జుమ్ము!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=35}}
{{p|ac|fwb}}భూమ్యుద్భవలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరవిగా నంబరశబ్దంబువలనను
వాయువు పుట్టెను వరుసగాను
సరగ నవ్వాయుసంస్పర్శంబువలనను
బొలు పొందఁ దేజంబు గలిగె నంతఁ
గూర్మిఁ <ref>‘ఆకాశాద్వాయుః వాయోరగ్నిః అగ్నేరాపః అద్భ్యః పృథివీ’ అని యుపనిషత్తు.</ref>దేజసత్త్వగుణమువలనఁ జాల
నొప్పుగఁ నటు ధాత్రి యుద్భవించెఁ</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
2w8nmyglnoi0zuw0kqv4enks53ci4u2
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/34
104
129023
396541
2022-07-21T06:44:15Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem><ref>‘పంచాశత్కోటి’ అనుటకు ‘పంచశత్కోటి’ అనుట కవి ప్రమాదము.</ref>బంచశత్కోటియోజనపరిమిత మది
పరఁగ బంగారువర్ణ<ref>కలిగి</ref>మై పరిఢవిల్లు
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=36}}
{{p|ac|fwb}}భూమిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలఁగ సుభద్రయు భద్రక
తుల లేనటువంటి పూర్ణధూమ్ర యనంగా
నిల మఱి నాలుగునిధములు
గలిగియు శోభిల్లుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=37}}
{{p|ac|fwb}}సుభద్రాభూమిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>నయ మొప్ప ధాత్రియు నాల్గుకోణంబు లై
వైపుగా బంగారు వర్ణ మమరి
ప్రియ మొందఁగ లకారబీజసంయుక్త మై
పరమేష్ఠి దేవతై పరఁగుచుండు
సరవిని మఱి చరాచరములు ధరియించి
తగ సమస్తమున కాధార మగుచు
సలలితంబుగఁ బంచశత్కోటియోజన
విస్తీర్ణముం గల్గి వేడ్క మీఱ</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>గరిమ నాధారశక్తి గాఁ గమఠ మమరి
యష్టదిగ్దంతులను బైని నలరఁగాను
బరఁగ శేషునిపైని సుభద్ర మెఱసె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=38}}
{{p|ac|fwb}}భద్రకాభూమిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సరగ మఱి విష్ణుశక్తిచే శంఖవర్ణ
మొదవి నవరత్నమయముగా ముదము మీఱి</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
o5alkaiu0t9s2pkcrphrcynfo6v5hrf
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/35
104
129024
396542
2022-07-21T06:48:03Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>భద్రక యనెడియాధాత్రి పరఁగుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=39}}
{{p|ac|fwb}}పూర్ణాభూమిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వెలసి శంకరుశక్తిచే నలరి మిగుల
రక్తవర్ణంబునున్ బహురత్నములను
గలిగి శోభిల్లి పూర్ణయుం జెలువు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=40}}
{{p|ac|fwb}}ధూమ్రాభూమిలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>పరఁగఁ ద్రిమూర్తిశక్తియును బచ్చనివర్ణముఁ గల్గి ధాత్రియున్
గరిమను నారికేళక్రముకంబులు వృక్షము లెల్లఁ బర్వఁగా
నిరవుగ భూసురోత్తములు నెల్లెడలన్ వసియింప మిక్కిలిం
బరఁగును ధూమ్ర యీవగను బాగుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=41}}
{{p|ac|fwb}}తాళలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అంబరంబున నల తకారంబు పుట్టె
ధారుణిని నుద్భవించె ళకార మెలమి
దనరి యీ రెండునుం గూడిఁ దాళ మయ్యె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=42}}
{{p|ac|fwb}}తకార ళకారములకు స్వరూపదేవతలు</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>పరఁగఁ దకారమె యీశుం
డరయ ళ కారంబె శక్తి యా శివశక్తుల్
పరఁగఁగ, వారల కూటమి
గరిమను దాళంబు నయ్యెఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=43}}
{{p|ac|fwb}}తాళాధిదేవతలు</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అల తకారంబునకు వేల్పుఁ దపనుఁ డయ్యెఁ,
గోరి శశి దేవతయ్యె ళ కారమునకు,
నిలను దాళంబునకు వేల్పు లినుఁడు శశియు,
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=44}}<noinclude><references/></noinclude>
b47rqx4xj58fuo4woqsycz60hnq7219
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/36
104
129025
396543
2022-07-21T06:56:43Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}తాండవనృత్యలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అల తకారంబె తాండవ మయ్యె మిగుల
మఱి ళ కారంబె నృత్యమై మహిని వెలసె
దనర నీ రెండుఁ గూడినఁ దాళ మయ్యె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}నట్టువులక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సారజ్ఞుఁడై నాట్యచర్యుఁడు నై నృత్య
శిక్షయందలి నేర్పు చెలఁగువాఁడు
సూళాదిసంకీర్ణ తాళాదుల నెఱింగి
భావజ్ఞుఁ డగుచును బరఁగువాఁడు
హస్తభేదంబులు నల మండలాదులు
నంగరేఖలుఁ దెల్పి యలరువాఁడు
గాయకుఁ డై తాను ఘనకీర్తిశాలి యై
కాలనిర్ణయములు గలుగువాఁడు </poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి నవరసములు నెఱింగి మెఱయువాఁడు
బండితుం డన సుగుణి యై ప్రబలువాఁడు
ధరను నట్టువు గాఁ జెల్లుఁ దగవు గాను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=46}}
{{p|ac|fwb}}నట్టువున కంగదేవతలు</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>విను బాహుమూల వాణియు
ననువుగ నదె బాహుమధ్యమం దిందిర దా
నెనయఁ గరాగ్రమునన్ మృడ
ఘన వామకరంబునందుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=47}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి బాహుమూల బ్రహ్మయు
హరువుగ నా బాహుమధ్యమందున హరియుం
బరఁగఁ గరాగ్రం బీశుఁడు,
గరిమను దక్షిణకరాన కస్తురిరంగా!</poem>|ref=48}}<noinclude><references/></noinclude>
th1uq4yvkuw5wberin1uwaxice5wdvq
396544
396543
2022-07-21T06:57:03Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}తాండవనృత్యలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అల తకారంబె తాండవ మయ్యె మిగుల
మఱి ళ కారంబె నృత్యమై మహిని వెలసె
దనర నీ రెండుఁ గూడినఁ దాళ మయ్యె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}నట్టువులక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సారజ్ఞుఁడై నాట్యచర్యుఁడు నై నృత్య
శిక్షయందలి నేర్పు చెలఁగువాఁడు
సూళాదిసంకీర్ణ తాళాదుల నెఱింగి
భావజ్ఞుఁ డగుచును బరఁగువాఁడు
హస్తభేదంబులు నల మండలాదులు
నంగరేఖలుఁ దెల్పి యలరువాఁడు
గాయకుఁ డై తాను ఘనకీర్తిశాలి యై
కాలనిర్ణయములు గలుగువాఁడు </poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి నవరసములు నెఱింగి మెఱయువాఁడు
బండితుం డన సుగుణి యై ప్రబలువాఁడు
ధరను నట్టువు గాఁ జెల్లుఁ దగవు గాను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=46}}
{{p|ac|fwb}}నట్టువున కంగదేవతలు</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>విను బాహుమూల వాణియు
ననువుగ నదె బాహుమధ్యమం దిందిర దా
నెనయఁ గరాగ్రమునన్ మృడ
ఘన వామకరంబునందుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=47}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి బాహుమూల బ్రహ్మయు
హరువుగ నా బాహుమధ్యమందున హరియుం
బరఁగఁ గరాగ్రం బీశుఁడు,
గరిమను దక్షిణకరానఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=48}}<noinclude><references/></noinclude>
7nrii849tke2o4qo6xesys3wd5qxln1
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/37
104
129026
396545
2022-07-21T07:02:14Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}గాయకుని లక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమి స్వరజ్ఞానంబును
సరవి లయజ్ఞానమును సుశారీరంబున్
గలపండితుఁడై ధైర్యముఁ
గలవాఁడగు గాయకుండు, కస్తురిరంగా!</poem>|ref=49}}
{{p|ac|fwb}}పాత్రలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరసిజనేత్రియై సౌందర్యశాలియై
చెండ్లను గెల్చు పాలిండ్లతోను
సరవిగా రత్నభూషణములు ధరియించి
చిఱునవ్వు మోమునఁ జెలువు మీఱఁ
గాలనిర్ణయములు గలిగి భావ మెఱింగి
గాననృత్యములందు ఘనత మీఱి
నవరసచాతుర్యనయమును సంపద
దగువిలాసమును శాంతంబు గల్గి</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కూర్మి దాతృత్వమును గల్గి గుణము గల్గి
మెలఁత తొలకరిమెఱుపు నెమ్మేనితోడఁ
జెలఁగునది పాత్ర యనఁ జెల్లు, శ్రీనుతాంగ!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=50}}
{{p|ac|fwb}}పాత్రదశప్రాణములు</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>నిరతము రూపు రేకలును నిల్కడ వేగముఁ గల్గి కాంతియుం
బరఁగఁగ దృష్టిభేదమును బాటయు వాగ్జరి గల్గి మిక్కిలిన్
అరుదుగ సంతసం, బొదవి యంతట వేసటలేక యుండుటల్
<ref>బరువిడి=లాఘవము</ref>బరువిడి యీ పదిం జెలికిఁ బ్రాణము, గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=51}}
{{p|ac|fwb}}పాత్రాంగదేవతాలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>బ్రహ్మరంధ్రానకుఁ బరఁగ సదాశివుల్
ఫాలంబునకు క్షేత్రపాలకుండు</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
qetw4vjrgcqsk551bq3ca9fijff5i0g
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/38
104
129027
396546
2022-07-21T07:04:10Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>సరవి గంఠానకు శాస్త్రాయనీశక్తి
యెలమి వక్షంబునం దీశ్వరుండుఁ
బరఁగఁగా గౌనందుఁ బరమేష్ఠి విష్ణువుఁ
గనుఁజూపులకును శృంగారరసము
నుదరంబునందున నొనరంగా గణపతి
గర నాభియందును దార లమర!</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వరుణ వాయువు లూరులవైపుగాను
దరుణినెమ్మోమునందు సుధాకరుండు
నంగదేవత లివి పాత్ర కనువుగాను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=52}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>బాహుమూలంబునఁ బరమేష్ఠి యాబాహు
మధ్యమందునను శ్రీమాధవుండు
ఘనముగా బంధమందున నుమాపతియుఁ గ
రాగ్రమందునను బార్వతియుఁ దనరె
నదె బాహుదండంబునందుఁ ద్రిమూర్తులు
గోవిందుఁ డమరె నంగుష్ఠమందుఁ
దగె షణ్ముఖుండును దర్జనియందునఁ
బరఁగె మధ్యమున భాస్కరుండు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మారుతుఁ డనామికందు నమరెఁ గనిష్ఠ
కందు గురువును గరతలమందు శశియు
నలరెదరు పాత్రకున్ వామహ స్తమునను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=53}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>భుజమూలమున ధాత్రి భుజమధ్యమున వాణి
బాహుదండంబునఁ బార్వతియును
మణిబంధమున రవి మఱి కరాగ్రం బింద్రుఁ
డంగుష్ఠమునను దా నంగజుండు
తర్జనియందునఁ దనరఁ బావకుఁడును
గరిమ మధ్యమునను గమలభవుఁడు
నరయ ననామిక కంబర మే వేల్పు
దగఁ గనిష్ఠికకు గంధర్వు లరయ</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
4l48ebylzbgzckjen89731huwexdwwc
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/39
104
129028
396547
2022-07-21T07:10:27Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెలమిఁ గరతలమందున నిద్ధరయును
నమరి పాత్రకు దక్షిణహ స్తమునను,
వెలసియుందురు వేల్పులు వేడ్క మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=54}}
{{p|ac|fwb}}పాత్రగమనలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>హరిహంసదంతిలావక
వరశిఖి కుక్కుట బకాదివరగమనములున్
నిరతంబు దెలిసి పాత్రయు
గరిమను వెలయంగవలయుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=55}}
{{p|ac|fwb}}నేత్రభేదలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem><ref>“సమమలోకితం సాచీ ప్రలోకితనిమీలితే| ఉల్లోకితానువృత్తేచ తథాచైవావలోకితమ్|| ఇత్యష్టదృష్టిభేదాస్తు కీర్తితా భరతాగమే” అభి 108 శ్లో. వీని లశ్రణములు అభి 109-120.</ref>ఆలోకితావలోకిత
జాలప్రలోకిత<ref>విలోకము=విశేషముతోఁ గూడినచూపు; నిమీలితము కాఁదగును. “దృష్టేరర్థవికాసే నిమీలితా దృష్టిరీరితా” అభి 116 శ్లో</ref>విలోక <ref>సమాహారద్వంద్వము</ref>సమసాచియునున్
ఉల్లోకి తానువృత్తముఁ
గా లలి నేత్రములు చెలఁగుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=56}}
{{p|ac|fwb}}శిరోభేదలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>ఇఁక, నాకంపితంబును, నుద్వాహితంబును, నధోముఖంబును, బరాఙ్ముఖపరావృత్తంబును, లోలనాలోళితంబును, నంచితంబును, బరివాహితంబును నను నీతొమ్మిది విధములును బాత్రకు <ref>ఈ శిరోభేదంబులకు వినియోగముఁగూఁడఁ జెప్పబడినది. అభి 59 శ్లో.</ref>శిరోభేదంబు లనంబరఁగుచుండు.</poem>|ref=57}}
{{p|ac|fwb}}ఆకంపితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఆకాశభూములకు శిర
మేకముగాఁ గదలలేని యెలమిని దానిన్
ఆకంపితశిర మందురు
కాకాసురదనుజభంగ! గస్తురిరంగా!</poem>|ref=58}}<noinclude><references/></noinclude>
p7rj2iorghh8sr5nkmlzqqpru853085
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/40
104
129029
396548
2022-07-21T07:11:37Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}ఉద్వాహితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>పరఁగను నూర్ధ్వముఖంబుగ
శిరమును గదలించియున్నఁ జెన్నుగ నదియున్
మఱి యుద్వాహితశిర మని
గరిమను జెలువొందుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=59}}
{{p|ac|fwb}}అధోముఖశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలఁగ నధోముఖముగ శిల
మెలమి గదలించియున్న నిలలోపలనున్
వెలయ నధోముఖశిర మౌఁ
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=60}}
{{p|ac|fwb}}పరాఙ్ముఖశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>తనరగఁ బార్శ్వముగా శిర
మెనయఁగఁ గదలించియున్న నింపుగా నదియుం
బొనరఁ బరాఙ్ముఖశిర మని
ఘనముగఁ జెలువొందుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=61}}
{{p|ac|fwb}}పరావృత్తశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మెడ యొఱగఁజేసి శిరమును
నడరఁగఁ గదలించియున్న నది ధారుణిలోఁ
దొడరుఁ బరావృత్తం బని
కడువడి శిర మిందుఁ బరఁగుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=62}}
{{p|ac|fwb}}లోలనాశిలోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలువుగ శిరమును నెదురుగఁ
బలుమఱు గదలించియున్నఁ బంకజనేత్రా!
అల లోలనశిర మౌ నది
కలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=63}}<noinclude><references/></noinclude>
tq0w3c5ww00thcshajmezshs1rws4h6
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/41
104
129030
396549
2022-07-21T07:13:38Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}<ref>=‘ఆలోలితశిర’ మనియు దీనికి వ్యవహారము. “మండలాకారవద్భ్రాన్త మాలోకితశిరోభవేత్” (అభి 62) లోలితమునకు గ్రంథాంతరమందు లక్షణము వేఱుగాఁ జెప్పఁబడినది. “శిరస్స్యాల్లోలితం గర్వాధిక్యాచ్ఛిదిలలోచనమ్” (అభి 95)</ref>లోళితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>వలయాకారముగా శిర
మెలమిని గదలించియున్న నిరవుగ ధరలోఁ
జెలువుగ లోళితశిర మౌఁ
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=64}}
{{p|ac|fwb}}అంచితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>భుజమందు శిరము గదలిన
నిజముగ నంచితశిరం బని యెదరు భువిలో
సుజనావన! భవమోచన!
గజభయహర! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=65}}
{{p|ac|fwb}}పరివాహితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఒనరఁగ శిరమును మిక్కిలి
మొనసెడున ట్లుభయపార్శ్వములఁ గదలింపన్
విను పరివాహితశిర మౌ
ఘనసన్నిభ! వరశుభాంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=66}}
{{p|ac|fwb}}మేళలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగ వామభాగమునఁ జేరి మృదంగము నుండ, నంతటం
బలుమఱు దాళధారి మఱి బాగుగ దక్షిణభాగమందునన్
వెలయఁగ, గాయకుండు ముఖవీణెయునున్ శ్రుతివారలందఱున్
నెలఁతకు వెన్కనుండవలె, నిక్కము, కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=67}}
{{p|ac|fwb}}నృత్యలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>శిరమును నేత్రముఁ గరములు
నిరవుగఁ బాదములుఁ గూడి యెలమిని నొకటై
బరువునఁ గదలిన మది మఱి
గరిమను నర్తన మటండ్రు, కస్తురిరంగా!</poem>|ref=68}}<noinclude><references/></noinclude>
0wggxdq0v9xr5y4p142eu58e0q6q93r
396550
396549
2022-07-21T07:14:06Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}<ref>‘ఆలోలితశిర’ మనియు దీనికి వ్యవహారము. “మండలాకారవద్భ్రాన్త మాలోకితశిరోభవేత్” (అభి 62) లోలితమునకు గ్రంథాంతరమందు లక్షణము వేఱుగాఁ జెప్పఁబడినది. “శిరస్స్యాల్లోలితం గర్వాధిక్యాచ్ఛిదిలలోచనమ్” (అభి 95)</ref>లోళితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>వలయాకారముగా శిర
మెలమిని గదలించియున్న నిరవుగ ధరలోఁ
జెలువుగ లోళితశిర మౌఁ
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=64}}
{{p|ac|fwb}}అంచితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>భుజమందు శిరము గదలిన
నిజముగ నంచితశిరం బని యెదరు భువిలో
సుజనావన! భవమోచన!
గజభయహర! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=65}}
{{p|ac|fwb}}పరివాహితశిరోలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఒనరఁగ శిరమును మిక్కిలి
మొనసెడున ట్లుభయపార్శ్వములఁ గదలింపన్
విను పరివాహితశిర మౌ
ఘనసన్నిభ! వరశుభాంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=66}}
{{p|ac|fwb}}మేళలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగ వామభాగమునఁ జేరి మృదంగము నుండ, నంతటం
బలుమఱు దాళధారి మఱి బాగుగ దక్షిణభాగమందునన్
వెలయఁగ, గాయకుండు ముఖవీణెయునున్ శ్రుతివారలందఱున్
నెలఁతకు వెన్కనుండవలె, నిక్కము, కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=67}}
{{p|ac|fwb}}నృత్యలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>శిరమును నేత్రముఁ గరములు
నిరవుగఁ బాదములుఁ గూడి యెలమిని నొకటై
బరువునఁ గదలిన మది మఱి
గరిమను నర్తన మటండ్రు, కస్తురిరంగా!</poem>|ref=68}}<noinclude><references/></noinclude>
ssgfcaf8gn6s1cz0vb61ppzgvsd2ez1
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/42
104
129031
396551
2022-07-21T07:18:57Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=పంచచామరము
మురాసురాదిదైత్యభంగ! మోహనాంగ! కేశవా!
పురారిమిత్త్ర! శ్రీకళత్ర! పుండరీకవందితా!
సరోజనేత్ర! సచ్చరిత్ర! సామజేంద్రపాలకా!
ధరాధినాధ! దేవరాజతాపసాభినందితా!</poem>|ref=69}}
{{Center|<poem>గద్యము
ఇది వాసుదేవకరుణాకటాక్షవీక్షణాకలితశృంగారరసప్రధానసంగీతసాహిత్యభరతశాస్త్రవిద్యాపారంగత శ్రీమద్యాజ్ఞవల్క్యాచార్యపదార
విందమరందబిందుసందోహపానతుందిలమిళిందీభూతనిజాంతరంగ శ్రీమృత్యుంజయార్యపుత్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర
సుజనవిధేయ లింగముగుంట మాతృభూతనామధేయ ప్రణీతం బయిన యభినయదర్పణం
బను మహాప్రబంధమునందు, సభాలక్షణంబును, సభాపతిలక్షణంబును, భూమి
లక్షణంబును, దాళలక్షణంబును, ధాత్రిలక్షణంబును, గాయకలక్షణం
బును, బాత్రలక్షణంబును, బాత్రదశప్రాణలక్షణంబును, బాత్రాం
గదేవతాలక్షణంబును, బాత్రగమనలక్షణంబును, నేత్ర
భేదశిరోభేదలక్షణంబును, మేళలక్షణంబును,
నృత్యలక్షణంబును, నిన్నియుం గల
ప్రథమాశ్వాసము{{float right|70}}</poem>}}<noinclude><references/></noinclude>
2it60olxwp23t883jp0shhwrw3hqb53
396552
396551
2022-07-21T07:19:41Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=పంచచామరము|lines=<poem>మురాసురాదిదైత్యభంగ! మోహనాంగ! కేశవా!
పురారిమిత్త్ర! శ్రీకళత్ర! పుండరీకవందితా!
సరోజనేత్ర! సచ్చరిత్ర! సామజేంద్రపాలకా!
ధరాధినాధ! దేవరాజతాపసాభినందితా!</poem>|ref=69}}
{{Center|<poem>గద్యము
ఇది వాసుదేవకరుణాకటాక్షవీక్షణాకలితశృంగారరసప్రధానసంగీతసాహిత్యభరతశాస్త్రవిద్యాపారంగత శ్రీమద్యాజ్ఞవల్క్యాచార్యపదార
విందమరందబిందుసందోహపానతుందిలమిళిందీభూతనిజాంతరంగ శ్రీమృత్యుంజయార్యపుత్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర
సుజనవిధేయ లింగముగుంట మాతృభూతనామధేయ ప్రణీతం బయిన యభినయదర్పణం
బను మహాప్రబంధమునందు, సభాలక్షణంబును, సభాపతిలక్షణంబును, భూమి
లక్షణంబును, దాళలక్షణంబును, ధాత్రిలక్షణంబును, గాయకలక్షణం
బును, బాత్రలక్షణంబును, బాత్రదశప్రాణలక్షణంబును, బాత్రాం
గదేవతాలక్షణంబును, బాత్రగమనలక్షణంబును, నేత్ర
భేదశిరోభేదలక్షణంబును, మేళలక్షణంబును,
నృత్యలక్షణంబును, నిన్నియుం గల
ప్రథమాశ్వాసము{{float right|70}}</poem>}}<noinclude><references/></noinclude>
5mv8n1sggrtqhcmibjh0wnpqemju3os
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/43
104
129032
396553
2022-07-21T07:23:46Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fs150}}అభినయదర్పణము</p>
{{p|ac|fs125}}ద్వితీయాశ్వాసము</p>
{{p|ac|fwb}}అసంయుతలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>శ్రీ రమణీమణివల్లభ
వారిజదళనేత్ర! సుజనవాంఛితఫలదా!
నారదమునివందితపద!
తారుణ్యమయాంతరంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=1}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అవధరింపుము.</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>పరఁగ నసంయుతహస్తము
వెరవుగఁ దెల్పెదను నష్టవింశతి యిపుడున్
మఱి లక్షణలక్ష్యంబులు
గరుణింపుము!వరశుభాంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=2}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>ఇఁకఁ, బతాకంబును, ద్రిపతాకంబును, నర్థపతాకంబును, గర్తరీముఖంబును, మయూరార్థచంద్రంబులును, నరాళంబును, శుకతుండంబును, ముష్టియు, శిఖరంబును, గపిత్థకటకాముఖంబులును, సూచీచంద్రకళాహస్తంబులును, గోశహస్తంబును, సర్పశీర్షమృగశీర్షంబులును, సింహముఖంబును, లాంగూల సోలపద్మంబులును, జతురహస్తంబును, భ్రమరహస్తంబును, హంసాస్య హంసపక్షంబులును, సందంశంబును, ముకుళంబును, దామ్రచూడ త్రిశూలంబులును నను నీయష్టవింశతియు నసంయుతాఖ్యహస్తంబు లనం బరఁగుచుండు, నంత,</poem>|ref=3}}
{{p|ac|fwb}}పతాకహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>గరిమ నంగుష్టంబును వంచి కడమ వ్రేళ్ళు
లన్నియును గూర్చి చాఁచిన, వన్నెమీఱఁ
జెలఁగినఁ, బతాకమని చాల వెలయుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=4}}<noinclude><references/></noinclude>
8qv5o8xal4ef3fq793ip4mqq7arjtfn
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/44
104
129033
396555
2022-07-21T07:31:58Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}పతాకహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>మఱియు నాట్యారంభమందు, మేఘమందు, వలదనుటయందు, నిశియందు, వాయుస్పర్శంబులయందు, ఖడ్గములయందు, నమరబృందములఁ జూపుటయందుఁ, దరంగంబులయందు, ఖడ్గములయందుఁ, దాపములయందు, ధారణియందు, నాశీర్వాదములయందుఁ, దాననుటయందు, నక్కడక్కడననుటయందు, శపథంబునందు, శయనంబునందుఁ, <ref>తాళపత్రముల గుఱించి చెప్పుటయందు “తాళపత్రే చపేటేచ ద్రవ్యాదిస్పర్శనే తథా” అభి 212</ref>దాళపత్రములయందుఁ, <ref>ప్రతాపమును గూర్చి పలుకునప్పుడు “ప్రతాపేచ ప్రసాదేచ చంద్రికాయాం ఘనాతపే” అభి 210</ref>బ్రతాపమునందు, ఫలద్రవ్యాదిస్పర్శంబులయందు, నశ్వమందు, ఖండించుటయందు, నంబుధియందు, దొడ్డవార లనుటయందు, దొరలయందు, దినమాసవర్షసూచనలయందుఁ, గవాటంబులు మూసి తెఱచుటయందుఁ, బొమ్మనుటయందు, శ్లాఘించుటయందు, నంగాదిస్పర్శంబులయందు, సమమనుటయందు, సప్తవిభక్తులతెఱఁగుం జూపుటయందుఁ, బ్రసాదంబు గైకొనుటయందుఁ, గరతాడనంబులయందుఁ, బీఠంబులయందు, మానినీమణులకుచస్థలిం బట్టుటయందుఁ, బతాకహస్తంబు వర్తించుచుండు, నంత</poem>|ref=5}}
{{p|ac|fwb}}త్రిపతాకహస్తలక్షణము </p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱియును సపతాకంబుగ
వరుస ననామికపువ్రేలు వంచిన నదియున్
ఇరువుగఁ ద్రిపతాకం బని
గరిమను జెలువొందుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=6}}
{{p|ac|fwb}}త్రిపతాకహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>వెలయుచుండుఁ గిరీటవృక్షంబులకు మఱి
పాకశాసనునకు బాణమునకు
మొగిలిపుష్పానకు మొనయు చెక్కిళ్ళకు
మెలఁగు వహ్ని జ్వాల మెఱపులకును
దనరు వజ్రాయుధంబునకు దీపమునకు
నేపు మీఱఁగ ద్రిప్పిచూపుటకును</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
jdrji65qux7howrp7e156u4bed3kur8
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/45
104
129034
396556
2022-07-21T07:35:10Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>బరమేశ్వరునకును బద్మనాభునకును
సొరిదిఁ బ్రకాశంబుఁ జూపుటకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వేడ్క రతికేళి మఱి కూడి వీడుటకును
నిన్నితావుల వర్తించి చెన్ను మీఱు
నిలను ద్రిపతాకహస్తంబు నిందిరేశ!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=7}}
{{p|ac|fwb}}అర్థపతాకహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎనయఁ ద్రిపతాకహస్తమందునఁ గనిష్ఠ
వ్రేలు గూరిచి వంచిన వివరముగను
ధరణిలోఁజూడ నర్థపతాకమయ్యె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=8}}
{{p|ac|fwb}}అర్థపతాకహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చిగురుకును <ref>“క్రకచే ఛురికాయాంచ ధ్వజే గోపుర శృంగయోః” అభి 236</ref>ఛురికకు ధ్వజశృంగములకు
రమణినుదిటికి రెంటికి ఱంపమునకు
వచ్చు నర్థపతాకంబు వైపుమీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=9}}
{{p|ac|fwb}}కర్తరీముఖలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరయ నర్థపతాకంబునందు మిగులఁ
దర్జనిక వ్రేలు వెలిగాను చాఁచి యున్నఁ
గర్తరీముఖహస్తమై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=10}}
{{p|ac|fwb}}కర్తరీముఖహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>మరణము భేదమున్ మెఱపు మాటికినిం గడకంటి దృష్టియున్
వెరవుగఁ దల్ల క్రిందులను వేదనచేఁ దమిచేతఁ బొర్లునున్
నిరతము దీగెలల్లుకొను నేర్పును వచ్చిన నిన్నితావులన్
వరుసగఁ గర్తరీముఖము వైపుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=11}}<noinclude><references/></noinclude>
cb0ezqdzs3n1jto6kkwvrvrwnlrr02j
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/46
104
129035
396557
2022-07-21T07:36:13Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}మయూరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మెఱయ నంగుష్ఠమున ననామికను గూర్చి
కడమ వ్రేళ్ళనుఁ జాచిన ఘన మయూర
హస్తమను పేర విస్తరిల్లు నవని లోన
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=12}}
{{p|ac|fwb}}మయూరహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>నెమలిని దీఁగె లల్లుటను నిక్కముగా శకునంబుఁజూడనున్
రమణులు కాటుకుంచుటను రమ్యముగా మఱి బొట్టుపెట్టుటం
గ్రమముగ వాంతిచేయుటను గ్రమ్మఱఁ జూడఁగ నిన్ని తావులం
దమర మయూరమై వెలయు నన్నిటఁ గస్తురి రంగనాయకా!</poem>|ref=13}}
{{p|ac|fwb}}అర్థచంద్రహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఇరువుగ సపతాకంబును
సరసను నంగుష్ఠ మెనయఁ జూఁచిన నదియున్
మఱి యర్థచంద్రహస్తము
గరిమను జెలువొందుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=14}}
{{p|ac|fwb}}అర్థచంద్రహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సారెకుఁ గృష్ణపక్షాష్టమిశశిఁ జూపఁ
జెక్కిటఁ జెయ్యుంచి చింతపడను
నడుము పట్టుటకును మెడఁబట్టి నూకను
ధ్యానంబు సేయను దాన యనను
భల్లాయుధమునను బ్రార్థించుటను మఱి
చెలువొంద రామ రాఁ జేయుటకును
భుజము దట్టుక జెట్లు పోట్లాడఁ జూడను
సొంపుగా నమరులఁ జూపుటకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>జేరి యభిషేకమును వేడ్కఁజేయుటకును
నరయఁగా నిన్నితావుల నర్థచంద్ర
హస్తమది వచ్చునిదె చూడు మంబుజాక్ష!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=15}}<noinclude><references/></noinclude>
7545s1i3xrb1513xjvfvo24cz9d01lx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/47
104
129036
396558
2022-07-21T07:37:11Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}అరాళహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అనువుగాఁ జూడను పతాకహస్తమునను
దర్జనిక వంచిపట్టిన ధర నరాళ
హస్తమయి చాలవేడ్కగా నతిశయిల్లు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=16}}
{{p|ac|fwb}}అరాళహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఇరవుగ నాచమనీయము
బరువడి సుడిగాలి నమృతపానంబుననున్
మఱి విషపానము సేయను
గరిమ నరాళంబు వచ్చుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=17}}
{{p|ac|fwb}}శుకతుండహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరసి చూచిన మురహరీ! మఱి యరాళ
నామకరమందు వంప ననామికంబు
నదియె శుకతుండహస్త మై యవని వెలయు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=18}}
{{p|ac|fwb}}శుకతుండహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పరఁగు కుంతాయుధమునకు బాణమునకు
మఱియు మర్మము భేదించుమార్గమునకు
మెచ్చ శుకతుండహస్తమె వచ్చుఁగాదె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=19}}
{{p|ac|fwb}}ముష్టిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పరఁగ వ్రేళ్ళన్ని మఱి గూర్చిపట్టియున్న
ముష్టిహస్తంబదే యండ్రు మోహనాంగ!
భానుసంకాశ!నుతజనభయవినాశ!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=20}}<noinclude><references/></noinclude>
aq17c0ge0xq0yp5ekh8gvnbcjafi0hs
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/48
104
129037
396559
2022-07-21T07:38:11Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}ముష్టిహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>స్థిరముగ జుట్టు పట్టుకొని జెట్లదె యుద్ధముచేయ నందునున్
నిరతము దారహారములు నేర్పుగనున్ గళమందు వేయనున్
గరిమను దట్టిచే నడుముగట్టను దన్నెదిరించు వారలం
బరఁగను గొట్ట ముష్టి యిదె వచ్చును గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=21}}
{{p|ac|fwb}}శిఖరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ముష్టిహస్తాన నంగుష్ఠ మూర్ధ్వముగను
జెలువు మీఱఁగ నెత్తిన శిఖరమౌను
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=22}}
{{p|ac|fwb}}శిఖరహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>వెడ విల్తునికి మఱి విలువట్టుటకును నా
లింగమునకును లింగమునకుఁ
జెలువొంద గోపురశృంగంబుఁ జూపను
నిది నిశ్చయంబన నేమి యనను
బేర్మి దంతముఁజూపఁ బితృతర్పణమునకుఁ
గంబమునకు నధరంబునకును
ఘంట వాయింపను గా దని పల్కను
నెదిరిని నొడి వట్టి యీడ్చుటకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>బరఁగ శ్రేష్ఠంబు ననుటకు భయమునకును
శిఖరహస్తంబు వచ్చును జెన్నుమీఱ
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=23}}
{{p|ac|fwb}}కపిత్థహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>తగవుగ ముష్టిహస్తమునఁ దర్జనివ్రేలిని నెత్తి వంచియు
న్నెగడు కనిష్ఠకన్ వెలిగ నేర్పునఁ గొంచెము వంచిపట్టినం
బొగడఁ గపిత్థ హస్తమయి ధారgణిలోఁ జెలంగు నో
నగధర! వాసుదేవ! యదునందన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=24}}<noinclude><references/></noinclude>
3h3hikmlsnjhp8e3jql1cfofcfnasje
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/49
104
129038
396560
2022-07-21T07:39:16Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కపిత్థహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇరవుగ లక్ష్మివాణులకు నింపుగఁ దాళము వట్టునందుకుం
బరఁగను బాగ సుట్టుటకుఁ బాలను బిండను గొంగువట్టనుం
దిరముగఁబూలు సుట్టఁగను దీపము ధూపముఁ జూపఁజిల్కకున్
మెఱయఁ గపిత్థహస్తమగు మేల్మిని గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=25}}
{{p|ac|fwb}}కటకాముఖహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>చేరిన ముష్టిహస్తమునఁ జెన్నుగ మధ్యపు వ్రేలిక్రిందుగాఁ
గూరిమి బొట్టవ్రేలి నదె గ్రుచ్చుక తక్కినవ్రేళ్ళు చేరినన్
వారిజనాభ! యింక విను వైపుగనుం గటకాముఖంబు నా
సారెకుఁ దేజరిల్లు నిలఁ జక్కని కస్తురిరంగ నాయకా!</poem>|ref=26}}
{{p|ac|fwb}}కటకాముఖహస్తవినియోగము </p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>నిరతము వజ్రముష్టికిని నేర్పున బాణము నేయ నంగడాల్
గరిమను బట్టి యెత్తుటకు గట్టిగ నాజముధాటిపోటుకుం
దిరముగ వచ్చు నిందులను దేవర! యీకటకాముఖంబు దాఁ
గరివరదాప్రమేయ! భవఖండన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=27}}
{{p|ac|fwb}}సూచిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సరగఁ దర్జనివ్రేలిని జాఁచిపట్టి
కడమవ్రేళ్ళను మడఁచిన గట్టిగాను
సూచిహస్తం బనంగను సొంపు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=28}}
{{p|ac|fwb}}సూచిహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>పరఁగనొక్కటి పరబ్రహ్మంబుననుటకుఁ
జామరంబునకును జగతి యనను
నినునికి నూటికి నిదియది యనుటకు
జడకు ఛత్రంబు కాశ్చర్యమునకు</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
i8p52arkcjk3hc29uhtcwslf5asvb6g
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/50
104
129039
396561
2022-07-21T07:40:30Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>కానికానీ యని మేను సూపుటకును
నిలలోన భేరి వ్రాయించుటకును
కొనలు సూపుటకును గూర్మి సలాముకుఁ
జిక్కిపోవుటకును ముక్కునకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>గట్టివా డనుమెచ్చుకు గరిమ మీఱ
సొరిది నూగారుబారులఁ జూపుటకును
సూచిహస్తంబు వచ్చును సొంపు మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=29}}
{{p|ac|fwb}}చంద్రకళాహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మొనసి తర్జనికాంగుష్ఠములను జాఁప
నవనిఁ జంద్రకళాహస్తమగును మిగుల
విదియచంద్రుని కిది చెల్లు విమలచరిత!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=30}}
{{p|ac|fwb}}కోశహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వెలయ విరళంబుగా నైదువ్రేళ్ళు సాఁచి
కొనలుఁగొంచెము వంచినఁ గోశ మగును
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=31}}
{{p|ac|fwb}}కోశహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>అనిశము పుట్టకుం బరఁగు నంతటఁ జెట్లకు స్వల్పభోజనం
బునకును బూలబంతులకుఁ బొందుగ ముగ్ధలు చెండ్లు చూపనున్
బనుపడఁ బూలబుట్టకును బాగుగ వడ్డన చేయుగిన్నెకు
న్నెనయును గోశహస్త మిల నింపుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=32}}
{{p|ac|fwb}}సర్పశీర్షహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరయఁదొలుద తటి సపతాకహస్తమునకుఁ
గొంచెముగ వ్రేళ్ళనన్నిటి వంచియండ
నిలను మఱి సర్పశీర్ష మై చెలువు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=33}}<noinclude><references/></noinclude>
cxmbmle0l79bv81i4ck0q6bu8fy6w1d
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/51
104
129040
396562
2022-07-21T07:42:21Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}సర్పశీర్షహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem><ref>‘చందనే భుజగే మందే ప్రోక్షణే పోషణాదిషు| దేవర్ష్యుదకదానేషుహ్యాస్ఫాలే గజకుంభయోః|| గజాస్ఫాలేతు మల్లానాం యుజ్యతే సర్పశీర్షకః’ అభి 828</ref>చందనంబునకును సర్పంబునకు మఱి
మెల్లగా ననుటకు మే లనంగఁ
బ్రోక్షింప మిక్కిలి పోషింప దేవాది
తర్పణాలకు నీళ్ళు త్రాగుటకును
హస్తికుంభస్థలం బందుఁదట్టుటకును
దగ జెట్లు భుజములు దట్టుటకును
శాంతుఁడు ననుటకుఁ జల్లన యనుటకు
సాబాసు మంచిది చాలు ననను</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సర్పశీర్షంబు హస్తంబు సరవిగాను
నిన్నితావుల వర్తించు నింది రేశ!
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=34}}
{{p|ac|fwb}}మృగశీర్షహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరయఁగా సప్తశీర్షంపు హస్తమందుఁ
గూర్మిఁగొన వ్రేలు మఱియు నంగుష్ఠ మమర
దాఁప మృగశీర్షహస్త మై తనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=35}}
{{p|ac|fwb}}మృగశీర్షహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>పడతులు చెక్కిళ్ళఁ బసుపు పూయుటకును
రాజీవ నేత్ర మర్యాద యనను
వచ్చెడు ననుటకు నాదంబు సేయను
సోఁకోర్చుకొన గోడఁజూపుటకును
నెదురెదురనుటకు నిల్లు సూపుటకును
నొనరఁగా బిలువను నుండు మనను
మఱి మ్రుగ్గు వెట్టను దిరుగాడుటకు నింకఁ
బేర్మిఁ ద్రిపుండ్రంబు వెట్టుటకును</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
878q7xj2boffmw1bak4i2vcm4yr3ze7
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/52
104
129041
396563
2022-07-21T07:44:27Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>బరఁగఁ బదములు ప్రియమునఁ బట్టుటకును
వెలయఁ <ref>ఈఁటె “పరశుపట్టిసముల బాకుల వాడి, బరిచీల నురుగదాప్రముఖాయుధముల” (సారం 2 భా)</ref>బరిచీలు వట్టను వేడ్కఁగాను
నెనసి మృగశీర్ష హస్త మై తనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}సింహముఖహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి యనామిక యంగుష్ఠమధ్యమములుఁ
గూర్చి మిగిలిన వ్రేళ్ళను గువలయేశ!
చాఁచినను సింహముఖ మయి జగతి వెలయు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}సింహముఖహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఆజ్యహోమంబునకుఁ బిల్లియస్థులకును
జింక కుందేలు వ్యాఘ్రంబు సింహములకు
నెలమి మఱి సింహముఖ మయి వెలయుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}లాంగూలహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి పద్మకోశమందున
వరుస ననామికపువ్రేలు వంచిన మఱియున్
నిరతము లాంగూలంబన
గరిమను జెలువొందుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}లాంగూలహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>చేమంతిపూలకుఁ జెలఁగిన యలనిమ్మ
పండ్లకు మఱి చిన్న చెండ్ల కమరు
చిన్నిఘంటలకును గన్నేరుపూలకుఁ
బొనరఁ బోకలకును బుంటలకును</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
e3tduc4oh2bjxbjesjb93w9f3zlv32x
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/53
104
129042
396564
2022-07-21T07:46:37Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>జొన్నకాయలకును బొడ్డుమల్లెలకును
గుండలంబులఁ జూప మెండుగాను
జిన్నిగిన్నెలకును సున్నపుఁగాయకు
సొరిది సుగంధంబు సూపుటకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మెఱయు మఱి యిన్నితావుల గరిమ మీఱి
యిలను లాంగూలహస్తంబు నిందిరేశ!
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=40}}
{{p|ac|fwb}}<ref>దీనినే “సోలపద్మహస్తము”నుగాను వ్యవహరింతురు. “కనిష్ఠాద్యావర్తితాశ్చే ద్విరళా స్సోలపద్మకః” (అభి 355)</ref>పద్మకోశహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=.|lines=<poem>వెలయ మఱి యైదు వ్రేళ్ళును విరళములుగఁ
బట్టి మేలుగ వంచిన దిట్టముగను
బద్మకోశంబు సుమ్మది పద్మనాభ!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=41}}
{{p|ac|fwb}}పద్మకోశహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>చక్రవాకములకుఁ జాతకంబులకును
గొమరొప్ప గుంటకుఁ గొప్పునకును
వెలఁగపండ్లకు నింక వెలఁదిపాలిండ్లకుఁ
బండ్లకు గజనిమ్మపండ్ల కమరు
పూర్ణచంద్రునికిని బురికిని మేడకు
సొగసుకు నెమ్మోముఁ జూపుటకును
దామరపూలకుఁ దనరుపట్నమునకు
దేవళంబులకును దేరులకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>జెలఁగఁ <ref>“.......... తటాకే శకటే చక్రవాకే కలకలారవే| శ్లాఘనే సోలపద్మశ్చకీర్తితో భరతాగమే||” (అభి 357)</ref>గలగలశబ్దంబుఁ దెలుపుటకును
మంచిసౌందర్యమునకు శ్లాఘించుటకును
బద్మకోశంబు వచ్చును బాగుమీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=42}}<noinclude><references/></noinclude>
pgg4zpz28c1ouve2twtdscitgte7dor
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/54
104
129043
396565
2022-07-21T07:49:49Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}చతురహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>సారెఁ గనిష్ఠకాంగుళిని జాఁచియుఁ దక్కిన మూడువ్రేళ్ళనుం
గూరిమి మీఱఁ గూర్చి యదె కొంకక మధ్యపువ్రేలిక్రిందుగాఁ
జేరినబొట్టవ్రేలి నిఁకఁ జెన్నుగ వంచియుఁబట్టి చూపఁగా
నారమణీయమౌ చతురహస్తము గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=43}}
{{p|ac|fwb}}చతురహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>అనువుగాఁ గస్తురి యనుటకుఁ జెలువొందు
షడ్రసాలకుఁ జెమ్మకు సరవి నమరు
మఱియు సువర్ణ తామ్రాదిలోహములకు
వరలు నానావిధవర్ణములకు
కొంచెమంచనుటకుఁ గొమరొప్పఁ గంటికిఁ
దొలఁగి రసానకుఁ దునుకలకును
దగవుగా నింతమాత్రంబు మెల్లన యనఁ
బరువడి ఘృతతైలపాత్రములకు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కాంతనడలకు మఱి హంసగమనములకుఁ
జతురహస్తంబు వచ్చును సరవి మీఱ
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=44}}
{{p|ac|fwb}}భ్రమరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పొనర నంగుష్ఠమధ్యమములను గూర్చి
గరిమఁ దర్జని వంచుక కడమవ్రేళ్ళు
చాఁచినంతనె భ్రమరహస్తంబు నగును
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=45}}
{{p|ac|fwb}}భ్రమరహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పరఁగ నిలలోనఁ జెన్నొందు భ్రమరమునకు
నరయఁ గోకిలకును జెల్లు నమరవంద్య!
భ్రమరహస్తంబు మిక్కిలి భావ మలర
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=46}}<noinclude><references/></noinclude>
mc9qq8lplo9wy7z8khj3wt3iozvs78r
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/55
104
129044
396566
2022-07-21T07:52:28Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}<ref>ఈహంసహస్తమునకే ‘హంసాస్యహస్త’మనియుఁ బేరు. “మధ్యమాద్యాస్త్రయో౽ఙ్గుళ్యః ప్రసృతా విరళాయది|| తర్జన్యఙ్గుష్ఠసంయోగే హంసాస్యకర ఈరితః” (అభి 379,380)</ref>హంసహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కొమరు మీఱఁ దర్జనిక యంగుష్ఠ మమరఁ
జేర్చి మిగిలిన వ్రేళ్ళను జెన్ను మీఱఁ
జాఁప నది హంసహస్త మై చాలియుండు
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=47}}
{{p|ac|fwb}}హంసహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగఁ బూలు గోయఁగను జిత్రము వ్రాయఁగఁ బొట్టువెట్టఁగా
నిల నుపదేశముందెలుప నింపుగ హంసకుఁ <ref>“రచనేయాపకాదీనాం పులకే మౌక్తికేమణౌ| వేణునాదే సంయుతశ్చే ద్వాసనాయాం నిజత్మని” (అభి 387)</ref>బుల్కరింపఁగాఁ
బలుమఱు వాసుదేవు పదపద్మము ధ్యానముచేయ నందునుం
దలకొను హంసహస్తమిది తథ్యము గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=48}}
{{p|ac|fwb}}హంసపక్షహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చెలువు మీఱఁగ మఱి సర్పశీర్షమందు
సరగఁ జిటికెన వ్రేలిని జాఁచియున్న
హంసపక్షం బటంచని యవని వెలయు
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=49}}
{{p|ac|fwb}}హంసపక్షహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగ నేటికట్టకును జెన్నుగ వారధి గోడఁజూపనుం
బలుమఱు సేతువందు మఱి బాగుగ <ref>“షట్సంజ్ఞాయాం సేతుబంధే నఖరేఖాఙ్కనే తథా| విధానే హంసపక్షో౽యం కీర్తితో భరతాగమే” (అభి 390)</ref>నా ఱని లెక్కపెట్టనున్
సలలితరీతి నాకునకు శాంతిని జేయుటయందు మిక్కిలిం
జెలఁగును హంసపక్ష మిలఁజెన్నుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=50}}<noinclude><references/></noinclude>
4wo3r107j2sw1wq95n6n2zk9svwc7c4
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/56
104
129045
396567
2022-07-21T07:53:26Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}సందంశహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎలమిఁ దర్జనిమధ్యమములను జేర్చి
గరిమ నంగుష్ఠమునఁ గూర్చి కడమవ్రేళ్ళు
సాఁచినది సందంశం బని జగతి వెలయు
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=51}}
{{p|ac|fwb}}సందంశహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>చేరి ముత్యములకు వారిబిందువులకుఁ
గొమరొప్ప రుద్రాక్షగుళికలకును
గరిమ మల్లెలకును గర్పూరమునకును
మఱి పగడములకు మాత్రలకును
సొమ్ము వెట్టుటకును సొరది వాసనచూడ
హవనంబులకు దేవతార్చనలకు
వైఢూర్యమునకును బరఁగఁ గెంపులకును
ముద్రవేయుటకును ముదము మీఱ</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నొనరఁ జెలియలు మడుపుల నొసఁగుటకును
నరయ సందంశహస్తంబు ననువుగాను
నిన్ని తావుల వర్తించి చెన్ను మీఱు
రాక్షసవిహార! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=52}}
{{p|ac|fwb}}ముకుళహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఒనరఁగా నైదుఁవ్రేళ్ళను నొకటిగాను
గూర్చినంతనె ముకుళ మై గొమరుమీఱు
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=53}}
{{p|ac|fwb}}ముకుళహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>పరఁగ దానములకుఁ బ్రాణంబు లనుటకు
వేమాఱు సొలపున విరహమునకుఁ
బరువడి మదనుని పంచబాణములకు
మఱి భోజనమునకు మౌనమునకుఁ</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
nupb8lfm1028jpnpif1oi6nankgt0cl
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/57
104
129046
396568
2022-07-21T07:54:59Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>దామర మొగ్గకుఁదగవుగా <ref>“ఆత్మని ప్రాణనిర్తేశే పఞ్చసఙ్ఖ్యానిరూపణే” (అభి)</ref>నై దన
శాకపాకములను జెలఁగి యిడను
గదళిపుష్పమునకుఁ గలువల మొగ్గకు
మెచ్చి ధనము చాల నిచ్చుటకును</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>బ్రేమ మీఱఁగ ముద్దులు వెట్టుటకును
దగవుగా నిన్ని తావులఁ దనరుచుండు
ముకుళహస్తంబు నిలలోన, మోహనాంగి
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=54}}
{{p|ac|fwb}}తామ్రచూడహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అనువు మీఱఁగ ముకుళహస్తంబునందుఁ
దర్జనిక వ్రేలు వంచినఁ దగవుగాను
దామ్రచూడం బటంచనఁ దనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=55}}
{{p|ac|fwb}}తామ్రచూడహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఒనర వాయసమునకును నొంటె కమరుఁ
గుక్కుటము మూషికంబును గొంగ యనను
జెల్లు నిదె తామ్రచూడంబు చెలువు మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=56}}
{{p|ac|fwb}}త్రిశూలహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>పరువడిఁ జిటికెన వ్రేలును
గుఱుచగ నంగుష్ఠ మెలమిఁ గూర్చుక మిగులన్
మఱి మూడువ్రేళ్ళు సాఁచిన
గరిమఁ ద్రిశూలంబు నయ్యె గస్తురిరంగా!</poem>|ref=57}}<noinclude><references/></noinclude>
g653ctzkv8tkll5x67hv393zftxorvd
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/58
104
129047
396569
2022-07-21T07:57:20Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}త్రిశూలహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమిని ముల్లోకములకుఁ
బలుమఱు మూటికిని బిల్వపత్రంబునకున్
వెలయఁ ద్రిశూలంబునకును
గలిగెఁ ద్రిశూలంబు ధరను గస్తురిరంగా!</poem>|ref=58}}
{{Telugu poem|type=మాలిని.|lines=<poem>సరసిజదళనేత్రా! సజ్జనస్తోత్రపాత్రా!
హరిహయనుతపాదా! యచ్యుతా! లోకనాథా!
కలికలుషవిదారా! కామినీచిత్తచోరా!
పరహృదయవిదారా! పాహి శ్రీరంగశౌరీ!</poem>|ref=59}}
{{Center|<poem>గద్యము
ఇది శ్రీవాసుదేవకరుణాకటాక్షవీక్షణాకలితశృంగారరసప్రధానసంగీతసాహిత్యభరతశాస్త్రవిద్యాపారంగత శ్రీమద్యాజ్ఞ
వల్క్యాచార్యపదారవిందమరందబిందుసందోహపానతుందిలమిళిందీభూతనిజాంతరంగ
శ్రీమృత్యుంజయార్యపుత్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర సుజనవిధేయ లింగముగుంట
మాతృభూతనామధేయ ప్రణీతం బయిన యభినయదర్పణం బను
మహాప్రబంధమునందు నసంయుతాఖ్యాష్టా వింశతి
హస్తంబులను బరుగుచున్నయది
ద్వితీయాశ్వాసము{{float right|60}}</poem>}}<noinclude><references/></noinclude>
tv1h27i3xz03sqlqkumvqtp4eb8npby
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/59
104
129048
396571
2022-07-21T08:20:13Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fs150}}అభినయదర్పణము</p>
{{p|ac|fs125}}తృతీయాశ్వాసము</p>
{{p|ac|fwb}}సంయుతము</p>
1. {{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>శ్రీవల్లభ! నాపాలిటి
దైవము నీవే యటంచు స్థిరముగ మదిలో
నేవేళను భజియించెదఁ
గావుము! నను వరశుభాంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=1}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలువుగ సంయుతహస్తం
బలరఁగ మఱి లక్ష్యలక్షణంబుల మిగులం
దెలియఁగ నిదె వివరించెదఁ
గలుషావహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=2}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>ఇట్లు మఱియును, నంజలిహస్తంబును, బుష్పపుటహస్తంబును, జతురస్రకంబును, స్వస్తికంబును, గర్తరీస్వస్తికంబును, డోలహస్తంబును, గపోతహస్తంబును,గర్కటహస్తంబును, నవహిత్థంబును, నుత్థానవందితంబులును, గలశహస్తంబును, నుత్సంగశివలింగహస్తంబులును, నాగబంధహస్తంబును, శకటహస్తంబును, శంఖచక్రహస్తంబులును, సంపుటహస్తంబును, బాశకీలకహస్తంబులును, మత్స్యకూర్మవరాహహస్తంబులును, సింహహస్తంబును, గరుడహస్తంబును, ఖట్వాభేరుండహస్తంబులును, నీ సప్తవింశతియు సంయుతాఖ్యహస్తంబులై పరఁగుచుండు, నంత.</poem>|ref=3}}
{{p|ac|fwb}}అంజలీహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>రెండుపతాకంబులు మఱి
దండిగఁ గరతలముఁ జేర్చి దండమువెట్టన్
మెండుగ వందనమున కా
ఖండలనుత! యంజ లిదియె గస్తురిరంగా!</poem>|ref=4}}<noinclude><references/></noinclude>
tbpiwgij34p8096zjok0gp6wzi1cppu
396572
396571
2022-07-21T08:20:30Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fs150}}అభినయదర్పణము</p>
{{p|ac|fs125}}తృతీయాశ్వాసము</p>
{{p|ac|fwb}}సంయుతము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>శ్రీవల్లభ! నాపాలిటి
దైవము నీవే యటంచు స్థిరముగ మదిలో
నేవేళను భజియించెదఁ
గావుము! నను వరశుభాంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=1}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలువుగ సంయుతహస్తం
బలరఁగ మఱి లక్ష్యలక్షణంబుల మిగులం
దెలియఁగ నిదె వివరించెదఁ
గలుషావహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=2}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>ఇట్లు మఱియును, నంజలిహస్తంబును, బుష్పపుటహస్తంబును, జతురస్రకంబును, స్వస్తికంబును, గర్తరీస్వస్తికంబును, డోలహస్తంబును, గపోతహస్తంబును,గర్కటహస్తంబును, నవహిత్థంబును, నుత్థానవందితంబులును, గలశహస్తంబును, నుత్సంగశివలింగహస్తంబులును, నాగబంధహస్తంబును, శకటహస్తంబును, శంఖచక్రహస్తంబులును, సంపుటహస్తంబును, బాశకీలకహస్తంబులును, మత్స్యకూర్మవరాహహస్తంబులును, సింహహస్తంబును, గరుడహస్తంబును, ఖట్వాభేరుండహస్తంబులును, నీ సప్తవింశతియు సంయుతాఖ్యహస్తంబులై పరఁగుచుండు, నంత.</poem>|ref=3}}
{{p|ac|fwb}}అంజలీహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>రెండుపతాకంబులు మఱి
దండిగఁ గరతలముఁ జేర్చి దండమువెట్టన్
మెండుగ వందనమున కా
ఖండలనుత! యంజ లిదియె గస్తురిరంగా!</poem>|ref=4}}<noinclude><references/></noinclude>
btartbmp28gfipirebts9ep1zvi6zjw
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/60
104
129049
396573
2022-07-21T08:22:32Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}<ref>“సంక్లిష్టా సర్పశీర్షౌచేత్ భవేత్పుష్పపుటఃకరః” “సర్పశీర్షస్య పార్శ్వేత్వపరస్సర్పశీర్షకః| ధృతః పుష్పపుటాఖ్యస్స్యా దధీశః కిన్నరేశ్వరః” అను నీరెండులక్షణములకంటెను నిది భిన్నముగా నగపడును.</ref>పుష్పపుటహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి సర్పశీర్షహస్తము
వెరవుగఁ గరయుగముఁ జేరి వెలిగా మిగులన్
ఉరమున కెదురుగఁ బట్టిన
గరిమను నిది పుష్పపుటము గస్తురిరంగా!</poem>|ref=5}}
{{p|ac|fwb}}పుష్పపుటహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>భానుని కర్ఘ్యము లియ్యను
బూనికగా మంత్రపుష్పపుష్పాంజలులన్
మానుగ నీరాంజనమునఁ
గానుకకును బుష్పపుటమె గస్తురిరంగా!</poem>|ref=6}}
{{p|ac|fwb}}<ref>“చతురస్రస్మృతో వక్షఃపురోగౌ కటకాముఖౌ” (అభి 478) అనునది చతురస్రలక్షణము.</ref>చతురస్రకహస్తవినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>తురగము నెక్కినవానికి
మురహరి! పట్టాభిషేకమునకును మిగులన్
మఱి ముఖచామరమునకును
గరిమను జతురస్రకంబె కస్తురిరంగా!</poem>|ref=7}}
{{p|ac|fwb}}స్వస్తికహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>పరఁగఁ బతాకంబుల నిరు
కరములు నదె చేర్చి నోరు గట్టిగ మూయన్
నిరతము స్వస్తికహస్తము
గరిమను వినయంబునకును గస్తురిరంగా!</poem>|ref=8}}<noinclude><references/></noinclude>
h3cjpd1amrcihdc35i4iux88fu6bu1h
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/61
104
129050
396574
2022-07-21T08:24:44Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కర్తరీస్వస్తికహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>సరగను గర్తరీముఖము సారెకు రెండుకరంబులందునన్
మఱి మణిబంధమందు నదె మాటికి మన్ననతోడఁ జేర్చి తా
విరళముగాను బట్ట నది వేమఱు గర్తరిస్వస్తికం బనన్
మురహరి! ధాత్రిలో వెలయు, మోహన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=9}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పక్షులకుఁ దారలకు మఱి వృక్షములకు
మొనసి పర్వతములకు సమూహములకు
సారె కిటు సెల్లుఁ గర్తరీస్వస్తికంబు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=10}}
{{p|ac|fwb}}డోలాహస్తలక్షణము<ref>“పతాకావూరుదేశస్థౌ డోలాహస్తాఽయ ముచ్యతే” అని లక్షణాంతరమును దీనికిఁ గలదు.</ref></p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>తొడరి సపతాకహస్తంబు నడుమునందు
రెండుకరములఁ బట్టిన మెండుగాను
డోలహస్తం బనంబడు మేలు దనర
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=11}}
{{Telugu poem|type=
1 పేరణి - భాండము</poem>|ref=}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అల <ref>పేరణి – భాండముమీఁదఁ జరపునృత్యము</ref>పేరణికిని గడుసై
మెలఁగిననాట్యంబునకును మేదినిలోనం
జెలఁగును డోలాహస్తము
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=12}}
{{p|ac|fwb}}కపోతహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చేతు లటు కట్టుకొనను గపోత మౌను
సరగ భక్తిని గేశవు సన్నుతింపఁ
బొంకముగఁ జెల్లు మఱియు గపోత మిపుడు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=13}}<noinclude><references/></noinclude>
11uenicuy8bhw5y4d2cg8xm0pxetiog
396575
396574
2022-07-21T08:25:25Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కర్తరీస్వస్తికహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>సరగను గర్తరీముఖము సారెకు రెండుకరంబులందునన్
మఱి మణిబంధమందు నదె మాటికి మన్ననతోడఁ జేర్చి తా
విరళముగాను బట్ట నది వేమఱు గర్తరిస్వస్తికం బనన్
మురహరి! ధాత్రిలో వెలయు, మోహన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=9}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పక్షులకుఁ దారలకు మఱి వృక్షములకు
మొనసి పర్వతములకు సమూహములకు
సారె కిటు సెల్లుఁ గర్తరీస్వస్తికంబు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=10}}
{{p|ac|fwb}}డోలాహస్తలక్షణము<ref>“పతాకావూరుదేశస్థౌ డోలాహస్తాఽయ ముచ్యతే” అని లక్షణాంతరమును దీనికిఁ గలదు.</ref></p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>తొడరి సపతాకహస్తంబు నడుమునందు
రెండుకరములఁ బట్టిన మెండుగాను
డోలహస్తం బనంబడు మేలు దనర
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=11}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అల <ref>పేరణి – భాండముమీఁదఁ జరపునృత్యము</ref>పేరణికిని గడుసై
మెలఁగిననాట్యంబునకును మేదినిలోనం
జెలఁగును డోలాహస్తము
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=12}}
{{p|ac|fwb}}కపోతహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చేతు లటు కట్టుకొనను గపోత మౌను
సరగ భక్తిని గేశవు సన్నుతింపఁ
బొంకముగఁ జెల్లు మఱియు గపోత మిపుడు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=13}}<noinclude><references/></noinclude>
reb7hdlp0lrhof5op6gj1dlvp4h3fin
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/62
104
129051
396576
2022-07-21T08:26:49Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కర్కటహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వెలయఁగను రెండుకరములవ్రేళ్ళు గ్రుచ్చి
యెదురుకొన సూపి ఱొమ్మున కెగయఁబట్టఁ
గర్కటహస్త మగుచును ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=14}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మొనసి చూడంగ మఱియు సమూహమునకుఁ
గలుఁగుచీకటికి నిల నింక గృహమునకు
ధరను గర్కటహస్తంబు దనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=15}}
{{p|ac|fwb}}అవహిత్థహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి పద్మకోశహస్తము
నిరువుగఁ గరయుగమునందు నెదురుగఁ బట్టం
బరువిడి నవహిత్థం బగుఁ
గరివరదా! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=16}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమిని శృంగారమునకు
నెలఁతలకుచములకు మిగులనీటుకు వగవన్
అల యవహిత్థము సెల్లును
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=17}}
{{p|ac|fwb}}ఉత్థానవంచితహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పొదలఁ ద్రిపతాకహస్తంబు భుజమునందు
రెండుకరములుఁ బట్టిన మెండుగాను
నదియె యుత్థానవంచిత మగును <ref>“త్రిపతాకా వంసదేశగతా వుత్తానవంచితః| విష్ణోరభినయేస్తమ్భభావనాయాం బుధోదితః| ఉత్థానవంచితాభిఖ్య స్సర్వనాట్యేషు కీర్తితః|” (అభి 558)</ref>హరికి
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=18}}<noinclude><references/></noinclude>
qvet1ruha2ucfmz6jheo0tidmdjylfi
396577
396576
2022-07-21T08:27:16Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కర్కటహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వెలయఁగను రెండుకరములవ్రేళ్ళు గ్రుచ్చి
యెదురుకొన సూపి ఱొమ్మున కెగయఁబట్టఁ
గర్కటహస్త మగుచును ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=14}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మొనసి చూడంగ మఱియు సమూహమునకుఁ
గలుఁగుచీకటికి నిల నింక గృహమునకు
ధరను గర్కటహస్తంబు దనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=15}}
{{p|ac|fwb}}అవహిత్థహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మఱి పద్మకోశహస్తము
నిరువుగఁ గరయుగమునందు నెదురుగఁ బట్టం
బరువిడి నవహిత్థం బగుఁ
గరివరదా! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=16}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమిని శృంగారమునకు
నెలఁతలకుచములకు మిగులనీటుకు వగవన్
అల యవహిత్థము సెల్లును
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=17}}
{{p|ac|fwb}}ఉత్థానవంచితహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పొదలఁ ద్రిపతాకహస్తంబు భుజమునందు
రెండుకరములుఁ బట్టిన మెండుగాను
నదియె యుత్థానవంచిత మగును <ref>“త్రిపతాకా వంసదేశగతా వుత్థానవంచితః| విష్ణోరభినయేస్తమ్భభావనాయాం బుధోదితః| ఉత్థానవంచితాభిఖ్య స్సర్వనాట్యేషు కీర్తితః|” (అభి 558)</ref>హరికి
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=18}}<noinclude><references/></noinclude>
1cmk5oqhr0tgluxle9yoaldwwlh3dzj
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/63
104
129052
396578
2022-07-21T08:28:29Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}కలశహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>విను మర్ధచంద్రహస్తము
నిననుత! కరయుగమునందు నెదురెదురుగనుం
గొనవ్రేళ్ళు వంచిపట్టిన
ఘనకలశకరంబు నదియె గస్తురిరంగా!</poem>|ref=19}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగఁ బూర్ణకుంభమును శ్రీధర! యింకను నారికేళముం
బలుమఱు గొప్పగుండ్లనును బాగుగ గుమ్మడికాయఁ జూపనున్
ఎలమిని గుక్షికిన్ మిగుల నింపుగ నీకలశంపుహస్తమే
చెలఁగును వాసుదేవ! భవసేవిత! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=20}}
{{p|ac|fwb}}ఉత్సంగహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మొనసి మృగశీర్షహస్తముల్ ముందు వెనుకఁ
బరఁగ మణిబంధములఁ జేర్చి పట్టియున్న
నొనర నుత్సంగహస్త మై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=21}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎనసి పితృవందనమునకు నింపు మీఱఁ
సరగ నాలింగనమునకు సన్నుతాంగ!
చెల్లు నుత్సంగహస్తంబు చెన్ను మీఱ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=22}}
{{p|ac|fwb}}శివలింగహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>చెలువుగ దక్షిణంబయినచేతను నాశిఖరంబుఁ బట్టియుం
బలుమఱు వామహస్తమున బాగుగ బట్టియు నర్ధచంద్రము
న్నెలమిని రెండుఁ జేర్చినను నింపుగ నాశివలింగహస్తమై
యలరును లింగభావనకు నంతటఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=23}}<noinclude><references/></noinclude>
mvnqnufr4jgbshw62he8pwio0w5msmc
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/64
104
129053
396579
2022-07-21T08:29:22Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}నాగబంధహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>వేమరు సర్పశీర్షమును వేడ్కను రెండుకరంబులందునున్
బ్రేమ నధోముఖంబుగను బెంపుగ నామణిబంధమందునున్
సామిగఁ జేర్చి వక్షమున సారెకుఁ బట్టిన హస్త మెప్పుడున్
నామము నాగబంధ మఘనాశక! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=24}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వినుము! పొదరిండ్లకు సర్ప మెనయుటకును
ధర నథర్వంపువేదమంత్రంబునకును
నాగబంధంబు సెల్లును నయముగాను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=25}}
{{p|ac|fwb}}శకటహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఇల భ్రమరాస్త్రము లురమునఁ
బలమఱు గరయుగమునందుఁ బట్టుక వెలిగా
నల యంగుళులును జాఁచినఁ
గలిమలహర! శకట మగును గస్తురిరంగా!</poem>|ref=26}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>రమ్యముగఁ జూడ నిలలోన రాక్షసులకుఁ
బరఁగ సింహంబునకు బహుభయమునకును
జెలఁగి శకటంబు హస్తంబు సెల్లు జగతి
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=27}}
{{p|ac|fwb}}శంఖహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎనసి యాసర్పశీర్షంబు నెడమచేతఁ
బరఁగఁ గుడిచేత శిఖరంబుఁ బట్టి గూర్ప
శంఖహస్తంబు నగు నది శంఖమునకె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=28}}<noinclude><references/></noinclude>
j3ftlkduzzhmcmupgext0wdd7yl3f6z
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/65
104
129054
396580
2022-07-21T08:31:05Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}చక్రహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>వరుసగ నర్ధచంద్రములు వైపుగఁ బట్టుక రెండుచేతులం
బరువడి నడ్డదిడ్డముగ బాగుగఁ జేతులు మూసి పట్టుచో
నిరవుగఁ జక్రహస్త మగు నింపుగఁ జక్రము సూపఁ జెల్లునో
మురహర! వాసుదేవ! విను, మోహన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=29}}
{{p|ac|fwb}}సంపుటహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఇరుకరపుసర్పశీర్షము
మురహరి! కరతలము లడ్డముగ మూసినచో
సరవిని సంపుటహస్తము
గరిమను సంపుటమునకును గస్తురిరంగా!</poem>|ref=30}}
{{p|ac|fwb}}పాశహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>పరఁగిన సూచిహస్తములు బాగుగఁ బట్టుక రెండుచేతులన్
వరుసగఁ దర్జనీలు నదె వంచుక వ్రేళ్ళును రెండు సేర్చి తా
గరిమను <ref>‘ఊర్ధ్వాధోముఖము’లని యుండఁదగును</ref>నూర్ధ్వధోముఖముఁ గా మఱియున్ మెలిగాను బట్టినన్
నిరతము పాశహస్త మగు నిక్కము గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=31}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సరఁగ నన్యోన్యకలహపాశంబులకును
నెలమి ద్వేషంబునకు మఱి గొలుసునకును
ననువుగా బాశహస్త మై యలరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=32}}
{{p|ac|fwb}}కీలకహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>అల మృగశీర్షహస్తములు నంతట నూర్ధ్వ మధోముఖంబుఁ గా
నెలమిఁ గనిష్ఠికాంగుళిని నించుక వంచియు రెండుఁ గూర్చియున్
మెలిగను బట్టియున్న నది మేదినిలోనను గీలకం బగున్
జలరుహనేత్ర! భక్తజనసన్నుత! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=33}}<noinclude><references/></noinclude>
i119109xmf8bk1773jhjy0z0p91dbd9
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/66
104
129055
396581
2022-07-21T08:32:29Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>చెలువుగ స్నేహాలను మఱి
పలుమఱు మగఁ డాలిఁ జెట్టవట్టను మిగులన్
నిరతం బనుకూలతకును
గరిమను గీలకము వచ్చుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref34=}}
{{p|ac|fwb}}మత్స్యహస్తలక్షణము:వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి పతాకంపుఁగరముపైఁ గరముఁ జేర్చి
సరగ నంగుష్ఠములు రెండుఁ జాఁచియున్న
మత్స్యహస్తంబు నది మఱి మత్స్యమునకె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=35}}
{{p|ac|fwb}}కూర్మహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నెగడు మత్స్యంబునందుఁ గనిష్ఠికలను
రెండువ్రేళ్ళను జాఁచిన మెండుగాను
గూర్మహస్తంబు నగు నది గూర్మమునకె
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=36}}
{{p|ac|fwb}}వరాహహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>అరుదుగ <ref>దక్షిణము = దక్షిణహస్తము</ref>దక్షిణంబునను నామృగశీర్షముఁ బట్టి యంతటన్
వరుసఁ బతాకహస్తమును వామకరంబునఁ బట్టి గూర్చినన్
మఱియు వరాహహస్త మగు మాధవ! చెల్లును సూకరంబుకే
మురహరి! వాసుదేవ! యఘమోచన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=37}}
{{p|ac|fwb}}సింహహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఎనసిన పద్మహస్తములు నింపుగ రెండుకరంబులందునుం
దనరఁ గనిష్ఠికంబు లదె తథ్యము వంచుక ముందు వెన్క గా
ఘనమణిబంధమందు మఱి గ్రక్కునఁ జేర్చిన సింహహస్త మౌ
వనరుహనేత్ర! కేసరికి వచ్చును గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=38}}<noinclude><references/></noinclude>
4fqio8udkbif8wyblmampv8w16qwbd6
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/67
104
129056
396582
2022-07-21T08:33:24Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}గరుడహస్తలక్షణము: వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>తడయక యర్ధచంద్రములు ధాటిగ రెండుకరంబులందునుం
దొడిఁబడి ముందు వెన్క గను దోయరుహానన! చేర్చి యంతటన్
విడువక యంగుళిన్ మెలిక వేసిన నాగరుడంపుహస్తమై
యడరును వైనతేయునికి నచ్యుత! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=39}}
{{p|ac|fwb}}ఖట్వహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎలమిఁ జతురంపుహస్తంబు లెదురెదురుగఁ
గూర్చి తర్జనియుగము నంగుష్ఠయుగము
చాఁప నది ఖట్వహస్తమై చాలియుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=40}}
{{p|ac|fwb}}వినియోగము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మంచానికి నుయ్యాలకు
నెంచఁగఁ దగువారిధికిని నీఖట్వకరం
బంచితముగ వచ్చును మఱి
కంచీపురవరదరాజ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=41}}
{{p|ac|fwb}}భేరుండహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి కపిత్థయుగంబును గరములందుఁ
బట్టి మణిబంధములుఁ జేర్ప దిట్టముగను
గండభేరుండహస్తమై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=42}}
{{p|ac|fwb}}దేవతాహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>వెరవుగ ధాత యీశ్వరుఁడు విష్ణువు భారతి లక్ష్మిపార్వతుల్
పరఁగ వినాయకుండు మఱి బాగుగ షణ్ముఖుఁ డంగజుండునుం
బరఁగఁగ దిక్పతుల్ మిగులఁ బంకజనాభ! దశావతారముల్
స్థిరముగ హస్తభావములు దెల్పెదఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=43}}<noinclude><references/></noinclude>
dtnsgdnm4va011399p8t2wby4fb4pvi
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/68
104
129057
396583
2022-07-21T08:34:14Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}బ్రహ్మదేవహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కుడిచేతను హంసాస్యము
గడువడిఁ జతురంబు నెడమకరమునఁ బట్టం
బుడమిని విధిహస్తం బయి
గడిదేఱును గలుషభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=44}}
{{p|ac|fwb}}ఈశ్వరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>మొనసిన శంఖహస్తమును ముందఱఁ బట్టుక వామపార్శ్వమున్
ఘనత్రిపతాకహస్తమును గట్టిగ దక్షిణహస్తమందునం
బనివడ వామహస్తమున బాగుగ నామృగశీర్షహస్తము
న్నెనయఁగఁ బట్టి చూపినను నీశ్వరహస్తమె రంగనాయకా!</poem>|ref=45}}
{{p|ac|fwb}}విష్ణుహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఒనరఁ ద్రిపతాకములు గరయుగమునందుఁ
బరఁగ భుజముల కెగువగాఁ బట్టియున్న
మెఱసి శ్రీవిష్ణుహస్తమై మేలుదనరు
రాక్షసవిరామ!కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=46}}
{{p|ac|fwb}}సరస్వతీహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>వామకరంబున హంసము
వేమఱు గుడిచేత సూచి వెలయఁగఁ బట్టం
బ్రేమను భారతిహస్తము
గాముని గన్నయ్య! వినుము కస్తురిరంగా!</poem>|ref=47}}
{{p|ac|fwb}}లక్ష్మీహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మానక యుభయకరంబులఁ
బూని కపిత్థంపుఁగరము భుజముల కెగువన్
దా నిటు వట్టిన శ్రీయై
గానంబడు ఖగతురంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=48}}<noinclude><references/></noinclude>
g57rirx91g9n1u6xpfd9p7sikgcoexe
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/69
104
129058
396584
2022-07-21T08:36:29Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}పార్వతీహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చెలువుగను నర్ధచంద్రపుఁజేతియందుఁ
బరఁగ వరదాభయంబులు వట్టియున్నఁ
బార్వతీహస్తమై చాల బాగు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=49}}
{{p|ac|fwb}}వినాయకహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱి కపిత్థంబులును రెండుఁ గరములందు
నుదరమున కెదురుగఁ బట్ట నొప్పుగాను
నిల వినాయకహస్తమై యేపు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=50}}
{{p|ac|fwb}}షణ్ముఖహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem><ref>ఈలక్షణమే సం. అభినయదర్పణమునను గలదు. “వామేకరే త్రిశూలంచ, శిఖరం దక్షిణేకరే| ఊర్ధ్వం గతే షణ్ముఖస్య కర ఇత్యుచ్యతే బుధైః“ (అభి 590)</ref>సొరిది వామకరంబు ద్రిశూలమును
జేరి దక్షిణహస్తంబు శిఖరమునను
నరసి పట్టిన షణ్ముఖహస్త మగును
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=51}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పొదల నర్ధపతాకంబు భుజము కెగువ
రెండుకరములఁ బట్టిన మెండుగాను
గార్తికేయునిహస్తమై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=52}}
{{p|ac|fwb}}మన్మథహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>శిఖరమును వామకరమునుఁ జెన్నుమీఱ
దనరు కటకాముఖంబును దక్షిణంపుఁ
గరమునను బట్ట మదనునికరము గ్రూర
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=53}}<noinclude><references/></noinclude>
1yp30qrt85w96n4suicgt6nefbpzgm0
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/70
104
129059
396585
2022-07-21T08:37:24Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}ఇంద్రహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరయఁ ద్రిపతాకములు రెండుఁ గరములందు
ముందు వెనుకగఁ బట్టిన నింద్రుఁ డగును
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=54}}
{{p|ac|fwb}}అగ్నిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అలరు త్రిపతాక దక్షిణహస్తమునను
గరిమ లాంగూలమును వామకరమునందు
బట్ట నది యగ్నిహస్తమై పరఁగుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=55}}
{{p|ac|fwb}}యమహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వామపార్శ్వానఁ బాశ మావగను బట్టి
దక్షిణకరంబునను సూచి దనరియున్న
వెలు యమహస్తమై చాలవేడ్క దనరు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=56}}
{{p|ac|fwb}}నైరృతిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అల పతాకంబు దక్షిణహస్తమునను
నెలమిగాఁ బద్మకోశంబు నెలమి వామ
కరమునను బట్ట నైరృతి ఘనతకెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=57}}
{{p|ac|fwb}}వరుణహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఒనర సపతాకములు గరయుగమునందుఁ
బట్టి శిఖరంబు మఱియును బట్టి చూపఁ
జెలఁగి వారుణహస్తమై వెలయుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=58}}<noinclude><references/></noinclude>
7u21bly48yjq789ye1zqtzzpe7l12tt
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/71
104
129060
396586
2022-07-21T08:41:31Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}వాయుహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అర్ధచంద్రంబు దక్షిణహస్తమునను
నెనయ నర్ధపతాకంబు నెలమి వామ
హస్తమునఁ బట్టఁగా వాయుహస్త మగును
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=59}}
{{p|ac|fwb}}కుబేరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>దక్షిణకరంబునన్ ముష్టి దనరుచుండ
వైపుగను బద్మకోశంబు వామహస్త
మునను బట్టిన ధనదుఁడై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=60}}
{{p|ac|fwb}}<ref>సం. అభి. దర్పణమందు దిక్పాలురఁ జెప్పుసందర్భమున నిది వదలఁబడినది.</ref>ఈశానహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>మొనసిన శంఖహస్తమును ముందఱఁ బట్టుక వామపార్శ్వమున్
ఘనత్రిపతాకహస్తమును గట్టిగ దక్షిణహస్తమందునం
బనివడ వామహస్తమున బాగుగ నామృగశీర్షహస్తము
న్నెనయఁగఁ బట్టి చూపినను నీశ్వరహస్తము రంగనాయకా!</poem>|ref=61}}
{{p|ac|fs125}}దశావతారహస్తలక్షణములు</p>
{{p|ac|fwb}}మత్స్యావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఎలమి మత్స్యకరమువట్టి చెలువు మీఱఁ
బూని త్రిపతాకములు రెండుభుజములందు
జాఱఁబట్టిన మత్స్యావతార మౌను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=62}}
{{p|ac|fwb}}కూర్మావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మెఱయఁగాఁ గూర్మహస్తంబు మేల్మిఁ బట్టి
పొదవి త్రిపతాకములు రెండు భుజములందు
జాఱఁబట్టినఁ గూర్మావతార మౌను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=63}}<noinclude><references/></noinclude>
9xi01j7rjwppvgtqyqv0ip6a4iczvap
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/72
104
129061
396587
2022-07-21T08:43:02Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}వరహావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఎనయ వరాహహస్తమును నింపుగఁ బట్టుక వేడ్క మీఱఁగా
ఘనముగ నర్ధచంద్రములు గట్టిగ నాకటియందు మిక్కిలిన్
బనుపడ రెండుచేతులను బట్ట నదే <ref>వరాహావతార మనుటయే సాధువు</ref>వరహావతార మౌ
వనజదళాయతాక్ష! విను వైపుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=64}}
{{p|ac|fwb}}నరసింహావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సింహముఖహస్తమును జూపి చెలువు మీఱఁ
బరఁగఁ ద్రిపతాకములు రెండుఁ బట్టియున్నఁ
బొనర నరహరియవతారమునకుఁ జెల్లు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=65}}
{{p|ac|fwb}}వామనావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>వామకరంబు ముష్టిఁ గొని వైపుగ ఛత్రముఁ జూపఁ బట్టుచున్
వేమఱు దక్షిణంబునను వేడ్కగఁ గ్రిందికి ముష్టిఁ జూపుటల్
ప్రేమను వామనుం డగుచుఁ బెంపు వహించును ధాత్రిలోన నో
సామజపాల! దైత్యరిపుఖండన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=66}}
{{p|ac|fwb}}పరశురామావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>గరిమ నదె వామకరమును గటిని నుంచి
దక్షిణకరంబు నర్ధపతాకమునను
బట్ట భృగురాముఁ డనుఖ్యాతిఁ బరఁగుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=67}}
{{p|ac|fwb}}శ్రీరామావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>శిఖరమును వామకరమునుఁ జెలువు మీఱ
నలకపిత్థము దక్షిణహస్తమునను
నెనసి పట్టిన శ్రీరాముఁ డనఁగఁ బరఁగు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=68}}<noinclude><references/></noinclude>
n7gvcu3q5as4uf1pht8inz3sf3fdjvx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/73
104
129062
396588
2022-07-21T08:45:13Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}బలరామావతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కుడిచేతను సపతాకము
నెడమకరంబునను ముష్టి యెనయఁగఁ బట్టం
బుడమిని బలరాముం డయి
గడిదేఱును జగతిలోనఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=69}}
{{p|ac|fwb}}కృష్ణావతారహస్త<ref>“మృగశీర్షేతు హస్తాభ్యామన్యోన్యాభిముఖీకృతే| అంసోప కంఠేకృష్ణస్య హస్తఇత్యభిధీయతే” (అభి)</ref>(లక్షణము?)</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఘనత మీఱఁగ మఱి వేణుగానమునను
జూపఁ గృష్ణావతార మై సొబగు మీఱు
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=70}}
{{p|ac|fwb}}కల్క్యవతారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>వెలయ సపతాకమును నొత్తగిలను బట్టి
యిరుకరంబులఁ ద్రిపతాక మెనయఁ బట్టఁ
జెలఁగి కల్క్యవతారమై చెలువు మీఱు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=71}}
{{p|ac|fwb}}సూర్యహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పరఁగ నదె సూచిహస్తంబు బాగు మీఱ
నిరుకరంబుల భుజముల కెగువఁ బట్ట
ధరను మార్తండహస్తంబు మెఱయుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=72}}
{{p|ac|fwb}}చంద్రహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కూర్మి వామంబునను బద్మకోశ మలర
మొనసి కుడిచేత మఱి సింహముఖము బట్ట
ధర సుధాకరహస్తమై దనరుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=73}}<noinclude><references/></noinclude>
ev4db2kszydpoppvjo8u8m1rgsjj9u4
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/74
104
129063
396589
2022-07-21T08:46:07Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}బ్రహ్మ, క్షత్రియ, వైశ్య, శూద్రాది జాతులకు భావలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఎలమిని బ్రహ్మక్షత్రియ
సలలితసద్వైశ్యశూద్రజాతులు దెలియం
బలుమఱు భావము దెల్పెదఁ
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=74}}
{{p|ac|fwb}}బ్రాహ్మణహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>ఒగిఁ గరయుగశిఖరంబులు
సొగసుగ నటు వట్టి యజ్ఞసూత్రముఁ జూపన్
నెగడిన బ్రాహ్మణహస్తము
ఖగవాహన! దనుజభంగ! గస్తురిరంగా!</poem>|ref=75}}
{{p|ac|fwb}}క్షత్రియలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చేరి వామకరంబున శిఖరముంచి
యల పతాకంబు దక్షిణహస్తమందుఁ
బట్ట క్షత్రియహస్తమై పరఁగుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=76}}
{{p|ac|fwb}}వైశ్యహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మెఱయ హంసాస్యమును వామకరమునందుఁ
దనర సందర్శహస్తంబు దక్షిణంపుఁ
గరమునను బట్ట వైశ్యుఁడై ఘనత కెక్కు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=77}}
{{p|ac|fwb}}శూద్రహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అల వామంబున శిఖరము
మెలఁగఁగఁ గుడిచేతఁ బట్ట మృగశీర్షమునుం
దెలివొందు శూద్రహస్తము
గలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=78}}<noinclude><references/></noinclude>
1if5j36pes3rubdvclcegd4oo8rcc9v
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/75
104
129064
396590
2022-07-21T08:47:09Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}బాంధవహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>నిరతము దంపతుల్ మఱియు నిక్కము భార్యకుఁ దల్లితండ్రికిన్
న్నిరవుగ మామ యల్లునికి నింపుగ బావకుఁ దోడికోడలున్
సరగను నన్నదమ్ములకు సౌతికిఁ గోడలి కింకఁ బుత్త్రుకుం
బరఁగను నత్త పెన్మిటికి భావముఁ దెల్పెద రంగనాయకా!</poem>|ref=79}}
{{p|ac|fwb}}దంపతిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కుడిచేతను మృగశీర్షము
నిడి శిఖరము నెడమచేత నేపుగఁ బట్టం
దడయక దంపతిహస్తము
గడువడి శోభిల్లుచుండుఁ గస్తురిరంగా!</poem>|ref=80}}
{{p|ac|fwb}}భార్యహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>వామకరంబునందు మఱి వారిజలోచన! హంసహస్తమున్
వేమఱుఁ బట్టి కంఠమున వేడ్కగ దక్షిణహస్తమందునన్
సామిగ సందశంబు నిడి సారెకు నాభికిఁ జాఁచి పట్టినం
బ్రేమను భార్యహస్త మది పెంపుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=81}}
{{p|ac|fwb}}మాతృహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>హరిహరి! యర్ధచంద్రమును నంతట వామకరంబునందునం
గరిమను బట్టి కుక్షి నిడి గట్టిగ నాకుడిచేత సందశం
బిరవుగఁ బట్టి చుట్టి మఱి యింపుగ నాభిని జాఱఁబట్టినన్
వరుసగ మాతృహస్త మగు వైపుగఁ గస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=82}}
{{p|ac|fwb}}పితృహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>మును మాతృహస్తమందున
ననువగు శిఖరంబు దక్షిణంబునయందుం
బనుపడఁ బట్టిన నది మఱి
ఘనముగఁ బితృహస్త మగును గస్తురిరంగా!</poem>|ref=83}}<noinclude><references/></noinclude>
mqqft135eg9r7s3n66cxecgaw56wld3
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/76
104
129065
396591
2022-07-21T08:48:21Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}మామగారిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>అల భార్యహస్తమందునఁ
జెలువుగ దక్షిణకరాన శిఖరము వట్ట
న్నిల మామహస్త మగు నది
కలుషాపహ! దనుజభంగ! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=84}}
{{p|ac|fwb}}అల్లునిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>పరఁగను బద్మకోశమును బట్టుక వామకరంబునందునన్
మెరయఁగ దక్షిణంబునను మేల్మిని నాశిఖరంబుఁ బట్టినన్
సరసిజనేత్ర చెల్లు నది సారెకు నల్లునిహస్త మంచు నో
మురహరి! వాసుదేవ! యఘమోచన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=85}}
{{p|ac|fwb}}బావహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మఱియు శిఖరంబునందు వామకర ముంచి
మొనసి కుడిచేతఁ గర్తరీముఖముఁ బట్టఁ
బరఁగ నల బావహస్తమై పరిఢవిల్లు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=86}}
{{p|ac|fwb}}తోడికోడలిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>తగవుగ సర్పశీర్షమును దక్షిణహస్తము సాఁచి పట్టుచు
న్నెగడినవామహస్తమున నేర్పున నాశిఖరంబుఁ బట్టినం
బొగడఁగఁ దోడికోడలికిఁ బొంకముగా మఱి సెల్లు హస్త మో
నగధర! వాసుదేవ! యదునందన! కస్తురిరంగనాయకా!</poem>|ref=87}}
{{p|ac|fwb}}అన్నహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>మెరయు శిఖరంబు నావామకరమునందుఁ
దనర నర్ధపతాకంబు దక్షిణఁపు
హస్తమునఁ బట్ట నన్నకు నగును జుమ్ము
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=88}}<noinclude><references/></noinclude>
kiu55x2bq6youz643m5flbpdfdb67p1
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/77
104
129066
396592
2022-07-21T08:49:33Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}తమ్మునిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అన్నహస్తంబునందును జెన్ను మీఱ
దక్షిణకరంబునను ద్రిపతాక మమర
నరసి పట్టినఁ దమ్మునిహస్త మగును
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=89}}
{{p|ac|fwb}}సవతిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పాశహస్తంబు ముందుగాఁ బట్టి చూపి
మొనసి కుడిచేతఁ గర్తరీముఖము బట్ట
సవతిహస్తంబ దందురు జగతిలోన
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=90}}
{{p|ac|fwb}}కోడలిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>వామకరంబున శిఖరము
దామోదర! హంసకరము దక్షిణపాణిం
బ్రేమను బట్టినఁ గోడలు
కాముని గన్నయ్య! వినుము! కస్తురిరంగా!</poem>|ref=91}}
{{p|ac|fwb}}పుత్త్రహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>కుడిచేత సందశంబును
గడువున జాఱంగఁ బట్టి గరిమను శిఖరం
బెడమకరంబునఁ బట్టినఁ
గడువడి బుత్త్రాఖ్యకరము గస్తురిరంగా!</poem>|ref=92}}
{{p|ac|fwb}}అత్తగారిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>అరయ మృగశీర్షమున వామకరముఁ జూపి
పద్మకోశముఁ గుడిచేతఁ బట్టియున్న
మేలిమిని నత్తహస్తమై మెలఁగుచుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=93}}<noinclude><references/></noinclude>
2xwob434n5lil4xkaj173cm93z0xd3x
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/78
104
129067
396593
2022-07-21T08:52:08Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}పెనిమిటిహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>ఉభయకరముల హంసాస్య మొనర గళము
నందుఁ బట్టుక దక్షిణహస్తమందు
శిఖరమును జూప మగనికె చెల్లు ధరను
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=94}}
{{p|ac|fwb}}ఉదయాస్తమయమధ్యాహ్నములకుహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>కోరి యుదయంబునకుఁ బద్మకోశ మొప్పు
నస్తమయమునకు ముకుళహస్త మెనయుఁ
బరఁగ మధ్యాహ్నమున కంచకరముఁ జెల్లు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=95}}
{{p|ac|fwb}}షడృతువులకు హస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరవి మీఱఁగను వసంతకాలమునకు
ననువుగా లాంగూలహస్త మొప్పు
వాలాయమున గ్రీష్మకాలంబునకు నదె
మృగశీర్షహస్తంబు మేలు దనరు
వర్షకాలమునకు వైపుగా మఱి చూడ
సందంశహస్తంబు పొందియుండు
తగవు మీఱఁగ శరత్కాలమునకు నింక
శుకతుండహస్తంబు సొంపు మీఱు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>నలరు హేమంతమునకును హంసకరము
పరఁగ శిశిరంబునకు నొప్పుఁ బద్మకరము
నిట్లు షడృతుభావంబు లెనసియుండు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=96}}
{{p|ac|fwb}}నవరసహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శృంగారముకును జెల్లుఁ బద్మకరంబు
నగు వీరరసమున కర్ధచంద్ర
కరము నౌ కరుణకు ఘనముకుళకరంబు
నలరు లాంగూలము నద్భుతముకు</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
0igflw41096j47i2qj6glp7w0o1i3no
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/79
104
129068
396594
2022-07-21T08:53:49Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=|lines=<poem>హాస్యరసానకు హంసాస్య మొనయును
జేరి భయానకు శిఖర మొప్పు
రహి మీఱ భీభత్సరసమునకుం జూడ
మఱి త్రిపతాకంబు మెఱయుచుండు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>తొలఁగ రౌద్రమునకు శుకతుండకరము
పరఁగ నుత్సాహమునకును బద్మకరము
సరసగుణహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=97}}
{{p|ac|fwb}}నవరత్నహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>వజ్రంబునకు మఱి వైడూర్యమునకును
సింహముఖకరంబు చెన్ను మీఱుఁ
బద్మరాగానకుఁ బరఁగ నీలానకు
సందశహస్తంబు పొందియుండు
గరిమను గోమేధికంబునకుం జూడ
నర్ధపతాకంబు నలరుచుండుఁ
బొందుగా మాణిక్యపుష్యరాగంబుల
కనువుగా లాంగూలహస్త మొప్పు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సరఁగఁ బచ్చకుఁ జతురహస్తంబు నలరు
మెఱయ ముత్యంబునకు హంసకరముఁ జెల్లుఁ
దనరఁ బగడంబునకుఁ ద్రిపతాక మెనయ
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=98}}
{{p|ac|fwb}}చంద్రకాంతసూర్యకాంతహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>చంద్రకాంతంబునకు నర్ధచంద్రకరము
భానుకాంతంబునకు నలపద్మకోశ
హస్తమును జెల్లు ధరలోన నంబుజాక్ష!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=99}}<noinclude><references/></noinclude>
f601wp1a5w76tnmnekofxjuwnhus5v0
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/80
104
129069
396595
2022-07-21T08:55:29Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}<ref>అష్టలోహములకే హస్తలక్షణము చెప్పఁబడినది. బంగారు, అపరంజి వేఱువేఱుగా గ్రహింపఁబడినవి. సీసము వదలఁబడినది.</ref>నవలోహహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>చెలఁగు స్వర్ణానకుఁ జతురహస్తంబును
నదె కుందనమునకు హంసకరము
నల రజితంబున కర్ధపతాకంబుఁ
గంచుకు సింహముఖంబుఁ దనరుఁ
దామ్రమునకుఁ ద్రిపతాకహస్తంబును
నాయిత్తడికి ముకుళాఖ్య మొప్పు
దగరంబునకు నపతాకము మఱిసెల్లు
నల యినుమునకు ముష్టిహస్త మలరుఁ</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>గరఁగటకుఁ బద్మకోశంబు గరిమ మీఱుఁ
బేర్మి నిల సుత్తె వట్టఁ గపిత్థకరముఁ
గంబు నీడ్వను గటకాముఖంబుఁ దనరు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=100}}
{{p|ac|fwb}}సప్తస్వరహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>సరవిని షడ్జమస్వరమునకుం జూడ
ననువుగాను మయూరహస్త మొప్
బరఁగను నల ఋషభస్వరంబునకును
సింహముఖకరంబు చెన్ను మీఱు
సారసనేత్ర! గాంధారస్వరానకు మృగశీర్షహస్తంబు మెలఁగుచుండు
మఱియును మధ్యమస్వరమునకుఁ బద్మ
కోశహస్తంబు సెల్లును గువలయేశ!</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>పేర్మిఁ బంచమమునకుఁ గపిత్థ మలరు
దైవతస్వరమునకుఁ బతాక మొనరుఁ
మొగి నిషాదంబునకు సింహముఖముఁ దనరు
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=101}}<noinclude><references/></noinclude>
g9i4ls1jr869aqwzpiqbubwx0fyzoz4
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/81
104
129070
396596
2022-07-21T08:57:35Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{p|ac|fwb}}సప్తవారహస్తలక్షణము</p>
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>భానువారమునకుఁ బద్మకరంబును
నిందువారమున కర్ధేందుకరము
నల భౌమవారాన కాత్రిపతాకంబు
సౌమ్యవారానకు సందశంబు
తనరఁగ గురువారమునకును శిఖరంబు
వరపతాకము భృగువారమునకు
మఱి ముష్టిహస్తంబు మందవారమునకుఁ
జెలు వొంది మిగులను జెన్ను మీఱు</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=<poem>సప్తవారములకు హస్తంబు లివియె
భావ మలరఁగఁ దెల్పితిఁ బంకజాక్ష!
సరసగుణవిహార! శ్రీరంగపురవిహార!
రాక్షసవిరామ! కస్తురిరంగధామ!</poem>|ref=102}}
{{Telugu poem|type=మత్తకోకిలం.|lines=<poem>శ్రీరమారమణీమనోహర! చిత్తజాంతకవందితా!
వారిజాననస్వ్యపద్ద్వయ! వాంఛితార్థఫలప్రదా!
నారదస్తుతిపాత్ర! శ్రీయదునందనా! భవఖండనా!
సారసాక్ష! విభూ! శుభంకర! సత్కృపానిధి! కేశవా!</poem>|ref=103}}
{{Telugu poem|type=గద్య.|lines=<poem>ఇది శ్రీవాసుదేవకరుణాకటాక్షవీక్షణాకలితాశృంగారరసప్రధాన సంగీతసాహిత్యభరతశాస్త్రవిద్యాపారంగత శ్రీమద్యాజ్ఞవల్క్యాచార్యపదారవిందమకరందబిందుసందోహపానతుందిలమిళిందీభూతనిజాంతరంగ శ్రీమృత్యుంజయార్యపుత్త్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర సుజనవిధేయ లింగముగుంటమాతృభూతనామధేయప్రణీతం బయినయభినవదర్పణం బనుమహాప్రబంధంబునందు సంయుతంబును, దేవతాహస్తంబును, బ్రహ్మక్షత్త్రియవిట్ఛూద్రహస్తంబును, ఋతుషడ్ఢస్తంబును, నవరస-నవరత్న-నవలోహహస్తంబును, సప్తస్వర-సప్తవారహస్తంబును ననుసర్వంబును దృతీయాశ్వాసము.</poem>|ref=}}
{{Center|సంపూర్ణము}}<noinclude><references/></noinclude>
9fytyma5g286f4tb7a9iwryngsdkd3s
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/82
104
129071
396597
2022-07-21T08:58:42Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/83
104
129072
396598
2022-07-21T08:58:53Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/84
104
129073
396599
2022-07-21T08:59:05Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:అభినయదర్పణము.pdf/85
104
129074
396600
2022-07-21T08:59:20Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* పాఠ్యం లేని */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="0" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude><noinclude><references/></noinclude>
jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx
పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/11
104
129075
396601
2022-07-21T10:42:14Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
/* అచ్చుదిద్దబడిన */
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>నెరయోధ తదీయకళా, ధరునకుఁ గౌముదికి గర్భదారకుఁ డనఁగా
వరపుత్త్రుఁ డొకఁడు పుట్టెను, గరికలభముఠీవి బలవికాసప్రౌఢిన్./poem>|ref=38}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అతఁడు దినది ప్రవర్ధమానుండై నిఖిలవిద్యానిధానుండై వదాన్యగుణవిభాస
మానుండై యయననగరము పాలించుచుండెఁ దదీయుకీర్తి నిఖిలదేశంబుల నిండి
మెండుకొనినం జూచి కుముదుండు మొదలుగాఁ గలకవిదిగ్గజంబు లెనమండ్రు
గోలకొండనుండి వెలువడి యాగర్భదారకనృపాలుని రాజధాని యైన యయన
పురంబుఁ జేరి నగరివాకిట వచ్చునెడ నందు వడ్లకణజంబు ముందఱఁ జిందియున్న
ధాన్యం బేర్పఱించు నేర్పరియే గర్భదారకుం డని యచ్చటివారలచే నెఱింగి యిట్టి
వాఁడు మన కేమి త్యాగ మీయఁబోయెడి నెందుకు వచ్చితిమని మంతనంబునం
గొంతచింతించి యంతలో నిసుమంఠ దిటవు దెచ్చుకొని యతనిచెంతం జేరి యాశీర్వ
దించిన రాజన్యమూర్ధన్యండు వారియంతరంగం బెఱింగి చిఱునవ్వు నవ్వుచు
యవ్విద్వన్నికరంబును దనయంతఃపురంబునకుం దోడ్కొని పోయి రంగులరారు
బంగారుపళ్ళెంబులఁ జిరత్నంబు లగునవరత్నంబు లుంచి వేఱువేఱ వడ్డించి భుజి
యింపుఁ డని యుపచరించిన నయ్యర్థు లతని సమర్థతకు హెచ్చుగా మెచ్చినంజూచి
యనంతరంబ పడ్రసోపేతంబుగా భోజనంబుఁ జేయించి వలయుధనకనకవస్తు
వాహనభూషణాంబరంబులు బహుమతు లొసంగి యెసంగినప్రేమను వీడ్కొలి
పిన వార లుప్పొంగి.</poem>|ref=39}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శిబినృపాలుఁడు ఘనశ్రీమంతుఁడై నుండి తూఁచియిచ్చినయట్టికోఁచఁదనము
వైరోచనుఁడు చక్రవర్తియై యుండియుఁ గొలిచి యిచ్చినయట్టిపలుచఁదనము
పుడమిలో ధారాధరుఁడు ఘనుఁడై యుండి మొలులు నెట్టటుయిచ్చుములుచఁదనము
నెరదాత యనుపేరఁ బరఁగి రాధేయండు బదులుకు బదులిచ్చుపరుసుఁదనము</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>సారె నిందించి నీకీర్తి సన్నుతించు, వారికిని వారి .... యవ్వారిగాను
ధన మొసంగెడుదాతలదాత వీవె, ప్రకటగుణశీల గర్భదారకనృపాల!</poem>|ref=40}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇఁక నిటువంటిదాత గలఁడే త్రిజగంబులలోన నెన్నఁగా
సకలగుణాభిరామ యని సారెకు సన్నుతిఁజేసి గోలకొం
డకుఁ జని గర్భదారకుగుణాతిశయంబుల నెల్ల మేలు త
ప్పక మకరాంకభూపతికిఁ బల్కిన నాతఁడు సంతసింపుచున్.</poem>|ref=41}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>గర్భదారకుఁ బిలిపించి గారవించి, ఛత్రపతి యనుపేరును వేత్రపురము
కోటిరాజ్యంబు రథరథ్యకుంజరములు, సన్నుతు లొసంగి పనుప నుత్సాహలీల.</poem>|ref=42}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>వేత్రపురంబుఁ జేరి కడువేడుక మీఱఁగ దానధర్మముల్
పాత్ర మెఱింగి సేయుచు నపారయశంబును గాంచి యెంతయుం</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
6k2azrm04s1ppn36hdwc2nj30izq551
396602
396601
2022-07-21T10:43:04Z
దేవీప్రసాదశాస్త్రి
4290
proofread-page
text/x-wiki
<noinclude><pagequality level="3" user="దేవీప్రసాదశాస్త్రి" /></noinclude>{{Telugu poem|type=క.|lines=<poem>నెరయోధ తదీయకళా, ధరునకుఁ గౌముదికి గర్భదారకుఁ డనఁగా
వరపుత్త్రుఁ డొకఁడు పుట్టెను, గరికలభముఠీవి బలవికాసప్రౌఢిన్.</poem>|ref=38}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=<poem>అతఁడు దినది ప్రవర్ధమానుండై నిఖిలవిద్యానిధానుండై వదాన్యగుణవిభాస
మానుండై యయననగరము పాలించుచుండెఁ దదీయుకీర్తి నిఖిలదేశంబుల నిండి
మెండుకొనినం జూచి కుముదుండు మొదలుగాఁ గలకవిదిగ్గజంబు లెనమండ్రు
గోలకొండనుండి వెలువడి యాగర్భదారకనృపాలుని రాజధాని యైన యయన
పురంబుఁ జేరి నగరివాకిట వచ్చునెడ నందు వడ్లకణజంబు ముందఱఁ జిందియున్న
ధాన్యం బేర్పఱించు నేర్పరియే గర్భదారకుం డని యచ్చటివారలచే నెఱింగి యిట్టి
వాఁడు మన కేమి త్యాగ మీయఁబోయెడి నెందుకు వచ్చితిమని మంతనంబునం
గొంతచింతించి యంతలో నిసుమంఠ దిటవు దెచ్చుకొని యతనిచెంతం జేరి యాశీర్వ
దించిన రాజన్యమూర్ధన్యండు వారియంతరంగం బెఱింగి చిఱునవ్వు నవ్వుచు
యవ్విద్వన్నికరంబును దనయంతఃపురంబునకుం దోడ్కొని పోయి రంగులరారు
బంగారుపళ్ళెంబులఁ జిరత్నంబు లగునవరత్నంబు లుంచి వేఱువేఱ వడ్డించి భుజి
యింపుఁ డని యుపచరించిన నయ్యర్థు లతని సమర్థతకు హెచ్చుగా మెచ్చినంజూచి
యనంతరంబ పడ్రసోపేతంబుగా భోజనంబుఁ జేయించి వలయుధనకనకవస్తు
వాహనభూషణాంబరంబులు బహుమతు లొసంగి యెసంగినప్రేమను వీడ్కొలి
పిన వార లుప్పొంగి.</poem>|ref=39}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=<poem>శిబినృపాలుఁడు ఘనశ్రీమంతుఁడై నుండి తూఁచియిచ్చినయట్టికోఁచఁదనము
వైరోచనుఁడు చక్రవర్తియై యుండియుఁ గొలిచి యిచ్చినయట్టిపలుచఁదనము
పుడమిలో ధారాధరుఁడు ఘనుఁడై యుండి మొలులు నెట్టటుయిచ్చుములుచఁదనము
నెరదాత యనుపేరఁ బరఁగి రాధేయండు బదులుకు బదులిచ్చుపరుసుఁదనము</poem>|ref=}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>సారె నిందించి నీకీర్తి సన్నుతించు, వారికిని వారి .... యవ్వారిగాను
ధన మొసంగెడుదాతలదాత వీవె, ప్రకటగుణశీల గర్భదారకనృపాల!</poem>|ref=40}}
{{Telugu poem|type=చ.|lines=<poem>ఇఁక నిటువంటిదాత గలఁడే త్రిజగంబులలోన నెన్నఁగా
సకలగుణాభిరామ యని సారెకు సన్నుతిఁజేసి గోలకొం
డకుఁ జని గర్భదారకుగుణాతిశయంబుల నెల్ల మేలు త
ప్పక మకరాంకభూపతికిఁ బల్కిన నాతఁడు సంతసింపుచున్.</poem>|ref=41}}
{{Telugu poem|type=తే.|lines=<poem>గర్భదారకుఁ బిలిపించి గారవించి, ఛత్రపతి యనుపేరును వేత్రపురము
కోటిరాజ్యంబు రథరథ్యకుంజరములు, సన్నుతు లొసంగి పనుప నుత్సాహలీల.</poem>|ref=42}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=<poem>వేత్రపురంబుఁ జేరి కడువేడుక మీఱఁగ దానధర్మముల్
పాత్ర మెఱింగి సేయుచు నపారయశంబును గాంచి యెంతయుం</poem>|ref=}}<noinclude><references/></noinclude>
48h14t99ofn0v7xvakohqpydcnc9hj4