పుట:Prabodha Tarangalul.pdf/8

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="te">
  <siteinfo>
    <sitename>వికీసోర్స్</sitename>
    <dbname>tewikisource</dbname>
    <base>https://te.wikisource.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">మీడియా</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ప్రత్యేక</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">చర్చ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">వాడుకరి</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">వాడుకరి చర్చ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">వికీసోర్స్</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">వికీసోర్స్ చర్చ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">దస్త్రం</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">దస్త్రంపై చర్చ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">మీడియావికీ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">మీడియావికీ చర్చ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">మూస</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">మూస చర్చ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">సహాయం</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">సహాయం చర్చ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">వర్గం</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">వర్గం చర్చ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">ద్వారము</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">ద్వారము చర్చ</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">రచయిత</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">రచయిత చర్చ</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">పుట</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">పుట చర్చ</namespace>
      <namespace key="106" case="first-letter">సూచిక</namespace>
      <namespace key="107" case="first-letter">సూచిక చర్చ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">మాడ్యూల్</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">మాడ్యూల్ చర్చ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>పుట:Prabodha Tarangalul.pdf/8</title>
    <ns>104</ns>
    <id>25542</id>
    <revision>
      <id>396712</id>
      <parentid>233534</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T03:07:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ఇందుశ్రీ ఉషశ్రీ</username>
        <id>1907</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2266" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Bhaskaranaidu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{
center|
{{p|fs150}}ప్రబోధ తరంగాలు&lt;/p&gt;
}}

1.  		చెరుకునుండి రసాన్ని  ఆస్వాదించి  పిప్పిని  వదులునట్లు,			గ్రంథములోని  భావాన్ని గ్రహించి భాషను వదులు వారు పరిశుద్ధ			పాఠకులు.

2.  	నిరంతర ఆత్మచింతనచే నిన్ను నీవు తెలుసుకోవడమే నిజమైన 		నీ స్వంతపని.

3.  		జ్ఞాన మార్గమందు ప్రయాణించాలనుకొనే వారికి 	అజ్ఞానులే 			కంటక సమానులై అవరోధములు కల్పించుచుందురు.

4.  		పిచ్చివానికి రత్నమిచ్చినా దానితో వాడు ప్రయోజనము 				పొందనట్లు  మూర్ఖ చిత్తునకు జ్ఞానోపదేశము చేసినా  దానితో 			వాడు ప్రయోజనము పొందడు.

5.		  ఆహారపదార్థాల వలన శరీరమూ, గుణవిషయాల వలన మనస్సూ 			జీవించుచుండును.

6.  		జ్ఞానేంద్రియాలతో కూడి మనస్సు, విషయములను జీవునకు 			తెల్పును.  జీవుడు అజ్ఞానవశమున అహంకారముతో కూడి ఆ 			విషయ సుఖదుఃఖములను అనుభవించును.

7.  		అల్ప సుఖాలకాశించి జీవుడు అజ్ఞానముతో అనంత కష్టాలెన్నో 			ఎదుర్కొంటున్నాడు.

8.  		బాహ్యనేత్రాలకగుపించే చీకటి  భానోదయము వలన 				అంతరించును.  మనోనేత్రాలకగుపించే చీకటి జ్ఞానోదయం 			వలన అంతరించును.&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>37lehxatuwjtdax9bs6z1p2806yvna9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/5</title>
    <ns>104</ns>
    <id>89569</id>
    <revision>
      <id>396726</id>
      <parentid>305052</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T05:05:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2366" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{p|ac|fs150}}ఉపోద్ఘాతము&lt;/p&gt;
{{Center|అనంతామాత్యుఁడు}} 
అనంతామాత్యుని చరిత్ర - విమర్శకులకు తెలిసినంతమట్టుకు - ఆంధ్రవిజ్ఞానసర్వస్వములోను, ఆంధ్రకవుల చరిత్రలోను ఉన్నది. చర్వితచర్వణముగా అందులోని విషయములనే మరియొకసారి చర్చించి వ్రాయడ మనవసరము; గనుక వాటిలోని సారాంశములను మాత్రము సంగ్రహించి తెలియజేయుచున్నాను.

అనంతుడు ఆరువేల నియోగి బ్రాహణుడు; కౌండిన్యగోత్రజుడు. ఇతనిముత్తాతయైన బయ్యన్నకు తిక్కనసోమయాజి &quot;భవ్యభారవి” అన్న బిరుదిచ్చెనట. అనంతుడు రచించిన గ్రంథములు 1. భోజరాజీయము, 2. ఛందోదర్పణము, 3. రసార్ణవము. భోజరాజీయములో ఉన్న &quot;సీ. విలసితంబగుకృష్ణవేణా,” అనే పద్యమును బట్టి అనంతుని &quot;తండ్రియైన తిక్కన కృష్ణామండలములోని శ్రీకాకుళమున కొడయఁడైన యంధ్రవల్లభుని సేవ చేయుచుండె”ననిన్ని, రసార్ణవమందున్న “శా. జానొందన్‌ శకవర్షముల్” అనేపద్యము బట్టి ఇతడు క్రీ. శ. 1435. జనవరి తే 25 దికి రసార్ణవము రచియించి దేవాంకితము చేసినట్లు తెలియవచ్చుచున్నది గనుక, ఇతడు 15-వ శతాబ్దము నడుమ నున్న వాడనిన్ని నిస్సందేహముగా చెప్పవచ్చును.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q3jbi1h41a4dik6ow2mbn7hhi5w0nmq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ఛందోదర్పణము/ఉపోద్ఘాతము</title>
    <ns>0</ns>
    <id>89636</id>
    <revision>
      <id>396733</id>
      <parentid>305215</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T06:21:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="425" xml:space="preserve">{{తలకట్టు
 | శీర్షిక = [[../]]
 | రచయిత = అనంతామాత్యుడు
|అనువాదం=
 | విభాగము  = ఉపోద్ఘాతము
 | ముందరి = [[../]]
 | తదుపరి = [[../ప్రథమాశ్వాసము/]]
 | వివరములు = 
|సంవత్సరం= 1921
}}
&lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=5 to=83/&gt;</text>
      <sha1>814dxjl57qoco1h7ljspmjfx4t91ni4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:శ్రీ సుందరకాండ.pdf/196</title>
    <ns>104</ns>
    <id>113753</id>
    <revision>
      <id>396735</id>
      <parentid>362415</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T07:52:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ramesam54</username>
        <id>3001</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1952" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Ramesam54&quot; /&gt;{{rh|||సుందరకాండ}}&lt;/noinclude&gt;{{left margin|5em}}&lt;poem&gt;
                   12
అదియట్లగుటను, అఖిలరత్న కూ
లంకషంబయిన లంకానగరము,
నీయపరాధాపాయము కతమున
సర్వంబును నాశనమగు శీఘ్రమె.
                  13
దూరాలోచన త్రోసిరాజని, వి
శృంఖలముగ చేసిన అకార్యముల
పాపములే నిను భక్షించు, అపుడు
సర్వభూతములు సంతోషించును.
                      14
నీ పాలనమున నిష్ఠురబాధల
కగ్గమైన ప్రజ, ఎగ్గుతీఱెనని
సంతసింత్రు నీ చావును కని విని,
దేవు డరిష్టము తీర్చెనటంచును.
                   15
నీ యైశ్వర్యము నీ ధనకనకము
లించుక ఆకర్షింపలేవు నను,
సూర్యుని ఛాయాసుందరివలె, రా
ముని తప్ప పరుని ముట్టదు జానకి.
                   16
లోకనాథు, సుశ్లోకు, రాఘవుని
దక్షిణహస్తము తలగడగాగొని
పూతయైన యీ సీత వేఱొకని,
తలచిచూడ, దిక , తాకుట యెక్కడ ?
                  17
వసుధా చక్రేశ్వరుడగు రాముని
కర్ధాంగిని, నే నార్యను, రాక్షస !
వ్రతియై శుచియై, స్వాత్మవేత్తయగు
విప్రోత్తమునకు వేదవిద్యవలె. 
&lt;/poem&gt;&lt;/div&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;
{{right|185}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i3vgumitqajwa0vk2zdwfwqh6ia1369</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:శ్రీ సుందరకాండ.pdf/198</title>
    <ns>104</ns>
    <id>113755</id>
    <revision>
      <id>396737</id>
      <parentid>362417</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T08:01:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ramesam54</username>
        <id>3001</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2063" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Ramesam54&quot; /&gt;{{rh|||సుందరకాండ}}&lt;/noinclude&gt;{{left margin|5em}}&lt;poem&gt;
                   24
దిక్కుల గుండెలు గ్రక్కదల్చు రా
ముని కోదండ ధ్వనులను విందువు,
క్రూరములగు పిడుగులు కురిసెడి ఇం
ద్రుని వజ్రాయుధ రూక్షరావములు.
                  25
రామలక్ష్మణ పరాక్రమాంకములు,
కణుపులు తీర్చిన కఱకు టలుంగులు
కురియును రావణ ! కోరలమంటలు
గ్రక్కు కాలసర్పముల చందమున.
                 26
బంతులుగా రాబందులమంద, లె
డాపెడ దిగి, పట్టణమున తిరుగుచు,
రక్కసిమూకల ఱక్కి ముక్కులన్
పొడిచి పీకి తిను విడక సందిడక.
                 27-28
తన్నుకపోవును దానవవిషస
ర్పములను రామసుపర్ణుడు శీఘ్రమె,
అసురలక్ష్మిగొని  అరిగిన హరివలె,
ననుకొని పోవును నాథుడు రాముడు. 
                   29
దానవులు జనస్థానమందు దా
శరథి శరంబుల చచ్చి చాళ్ళుపడ,
ఎదిరింపగలే కొదిగి రాక్షసుడ !
నిర్వహించితీ నీచకార్యమును.
                 30
జంట సింహముల వంటి అన్నద
మ్ము లిరువు రాశ్రమమున లేనప్పుడు,
వాలు చూచి, యతిపోలెవచ్చి, వం
చించి నన్ను తెచ్చితి వసురాధమ!
&lt;/poem&gt;&lt;/div&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;
{{right|187}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mp3b8go9jcui36qdvhtjj9q5l3qb3lh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:తెలుగు భాషాచరిత్ర.pdf/107</title>
    <ns>104</ns>
    <id>126175</id>
    <revision>
      <id>396643</id>
      <parentid>390908</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T13:33:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Palakabalapam</username>
        <id>5413</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4390" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Palakabalapam&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;92                                         తెలుగు భాషా చరిత్ర

(42 76/1256-57.10, 1088). ఇప్పటి-'కాడు/-గాడు'లకు ఇది పూర్వరూపం. దీని ప్రాచీనరూపం*కాన్ఱ్ అయి వుంటుంది. హల్పూర్వానునాసిక లోపాన్ని బట్టి ఇది కన్నడం నుంచి వచ్చిన ఎరువుమాట కావాలి. (v) 'చేసేవాడు' అనే అర్థంలోనే '-గార్‌' ప్రత్యయం వచ్చేది. క గార్‌-లు (క 80.89.71 8,
+99_700). “కాంస్యకార” శబ్ధభవమైన ఈళబ్దింలోని (ప్రత్యయం కూడా ఆర్యభాషా
భవమనే చెప్పాలి. కాజు, కారుల” లోని రేవభేదం ఇందుకు మంచి ఉపప త్రి. (11)
ఐహుకా దిగర్ధంలో “పల” (ప్రత్యయం వచ్చి వుండవచ్చు, లోపు ఉదా. (5/1 10.
శ51.18, 1080-91). లోఎపల్‌-ఇ ((తిలింగ రజతోత్సవ నంబికో 8522-04.
17,991%, డాంపల్క వెల-పలవంటి మాటల్లో పోల్చి ఈ ,ప్రత్యయాన్ని వ్యాకరిం
చటం జరిగింది (₹1) “స్వార్థం'లోనే “జు అనే ఆపదాంశం ఒకటి కనిపిస్తుంది.
ఉదా. పొదంలు (32 6847-8100, 1011) పొదళబ్దంతో ఈ (పత్యయంవ్ధ
వచ్చిన ఆర్థవిశేషమేమీ లేదు. బహుళా “కూతు, కూతులు' శబ్దాలు కూడా ఇలాం
టివేనేమో.

తి.65. కృ్యత్చత్యయాలు : కాసనాల్టోదొరికే [క్రియాపదాలతో మాత్రమే
పోల్చి చూ స్తే క్రియాధాతువునుంచి ఏశేష్యాలను తయారుచే సే కృత్పత్యయాలు ఏడు
లభిస్తున్నాయి. ఉదా. కూట్‌-అముంన (4 75/1958=51.18, 1080), వాడ్‌-
ఇకంలు (ఫై. 16-10). డిర్గ్‌-ఇలి (572 5.1058.6, 108థ, తోంటంవ వై,
10,509.11, 626 50). నంజుండ్‌-లు. (వై, 4,1015.8,1006). తూల్‌-వు
(లారతి 5.985-48.11, 675), కొల్‌-వుంనన్‌. (వై, 618-0, 807). ఈ
పత్యయం వర్ణనాత్మకంగా వినిమాయక సపదాంళం. కాపుకు(/5 2.606-7.7,)
వంటి చో ట్ల ధాత్వంత చకారస్థానంలొ వచ్చే పకారం కూడా వర్ణనాత్మకంగా
వినిమాయక సపదాంళమే అయినా తులనాత్మకంగా కేవలం ఆదేశమే ఈ ప్రత్య
యానికి ముందు మకారం ఆదేశం కావటం బహువిరళమైనా ఒక విశిష్టలక్షణమే.

తి.66. స్థలనామ (ప్రత్యయాలు : శాసనాల్లో దొరికిన భిన్న స్థల నామా
అను మ్మాతమే పొల్చి చూసినప్పుడు [ప్రముఖంగా &amp;ీ4 రకాల స్థల ామ్యపత్యయాలు
లభిస్తున్నాయి. ఆయా (పత్యయాలకున్న సపదాంశాలను వివరించకుండా ((గంథ
వి స్తరఖీతి తప్పదు కాబట్టి) (పకృతి ప్రత్యయ నిర్దేళంచేస్తూ ఒక్కొక్క ఉదాహరణ
మ్మాతమే ఇస్తున్నాము: ఉదా. వుద్‌-అలి (50 272445! 2,257),
మ్లూవ్‌-ఇండి (507 8 586.క, 641), ఆర్త్‌-ఇలి (శ్రారతి 12,86-08.18,700&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2ykaoli1youjt53qx0d48gcrj6bvhuq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396652</id>
      <parentid>396643</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T14:14:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.224.159.1</ip>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4389" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Palakabalapam&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;92                                         తెలుగు భాషా చరిత్ర

(AR 76/1956-57.10, 1086). ఇప్పటి-'కాడు/-గాడు'లకు ఇది పూర్వరూపం. దీని ప్రాచీనరూపం*కాన్ఱ్ అయి వుంటుంది. హల్పూర్వానునాసిక లోపాన్ని బట్టి ఇది కన్నడం నుంచి వచ్చిన ఎరువుమాట కావాలి. (v) 'చేసేవాడు' అనే అర్థంలోనే '-గార్‌' ప్రత్యయం వచ్చేది. క గార్‌-లు (EI. 80.69.71 8,+99_700). “కాంస్యకార” శబ్ధభవమైన ఈళబ్దింలోని (ప్రత్యయం కూడా ఆర్యభాషా
భవమనే చెప్పాలి. కాజు, కారుల” లోని రేవభేదం ఇందుకు మంచి ఉపప త్రి. (11)
ఐహుకా దిగర్ధంలో “పల” (ప్రత్యయం వచ్చి వుండవచ్చు, లోపు ఉదా. (5/1 10.
శ51.18, 1080-91). లోఎపల్‌-ఇ ((తిలింగ రజతోత్సవ నంబికో 8522-04.
17,991%, డాంపల్క వెల-పలవంటి మాటల్లో పోల్చి ఈ ,ప్రత్యయాన్ని వ్యాకరిం
చటం జరిగింది (₹1) “స్వార్థం'లోనే “జు అనే ఆపదాంశం ఒకటి కనిపిస్తుంది.
ఉదా. పొదంలు (32 6847-8100, 1011) పొదళబ్దంతో ఈ (పత్యయంవ్ధ
వచ్చిన ఆర్థవిశేషమేమీ లేదు. బహుళా “కూతు, కూతులు' శబ్దాలు కూడా ఇలాం
టివేనేమో.

తి.65. కృ్యత్చత్యయాలు : కాసనాల్టోదొరికే [క్రియాపదాలతో మాత్రమే
పోల్చి చూ స్తే క్రియాధాతువునుంచి ఏశేష్యాలను తయారుచే సే కృత్పత్యయాలు ఏడు
లభిస్తున్నాయి. ఉదా. కూట్‌-అముంన (4 75/1958=51.18, 1080), వాడ్‌-
ఇకంలు (ఫై. 16-10). డిర్గ్‌-ఇలి (572 5.1058.6, 108థ, తోంటంవ వై,
10,509.11, 626 50). నంజుండ్‌-లు. (వై, 4,1015.8,1006). తూల్‌-వు
(లారతి 5.985-48.11, 675), కొల్‌-వుంనన్‌. (వై, 618-0, 807). ఈ
పత్యయం వర్ణనాత్మకంగా వినిమాయక సపదాంళం. కాపుకు(/5 2.606-7.7,)
వంటి చో ట్ల ధాత్వంత చకారస్థానంలొ వచ్చే పకారం కూడా వర్ణనాత్మకంగా
వినిమాయక సపదాంళమే అయినా తులనాత్మకంగా కేవలం ఆదేశమే ఈ ప్రత్య
యానికి ముందు మకారం ఆదేశం కావటం బహువిరళమైనా ఒక విశిష్టలక్షణమే.

తి.66. స్థలనామ (ప్రత్యయాలు : శాసనాల్లో దొరికిన భిన్న స్థల నామా
అను మ్మాతమే పొల్చి చూసినప్పుడు [ప్రముఖంగా &amp;ీ4 రకాల స్థల ామ్యపత్యయాలు
లభిస్తున్నాయి. ఆయా (పత్యయాలకున్న సపదాంశాలను వివరించకుండా ((గంథ
వి స్తరఖీతి తప్పదు కాబట్టి) (పకృతి ప్రత్యయ నిర్దేళంచేస్తూ ఒక్కొక్క ఉదాహరణ
మ్మాతమే ఇస్తున్నాము: ఉదా. వుద్‌-అలి (50 272445! 2,257),
మ్లూవ్‌-ఇండి (507 8 586.క, 641), ఆర్త్‌-ఇలి (శ్రారతి 12,86-08.18,700&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bn4ird3pyqzqyznhfo947lzl8v7p814</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396653</id>
      <parentid>396652</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T14:57:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Palakabalapam</username>
        <id>5413</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4369" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Palakabalapam&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;92                                         తెలుగు భాషా చరిత్ర

(AR 76/1956-57.10, 1086). ఇప్పటి-'కాడు/-గాడు'లకు ఇది పూర్వరూపం. దీని ప్రాచీనరూపం*కాన్ఱ్ అయి వుంటుంది. హల్పూర్వానునాసిక లోపాన్ని బట్టి ఇది కన్నడం నుంచి వచ్చిన ఎరువుమాట కావాలి. (v) 'చేసేవాడు' అనే అర్థంలోనే '-గార్‌' ప్రత్యయం వచ్చేది. క గార్‌-లు (EI. 80.69.71 8,+99_700). “కాంస్యకార” శబ్ధభవమైన ఈళబ్దింలోని (ప్రత్యయం కూడా ఆర్యభాషా
భవమనే చెప్పాలి. కాజు, కారుల” లోని రేవభేదం ఇందుకు మంచి ఉపప త్రి. (11)
ఐహుకా దిగర్ధంలో “పల” (ప్రత్యయం వచ్చి వుండవచ్చు, లోపు ఉదా. (5/1 10.
శ51.18, 1080-91). లోఎపల్‌-ఇ ((తిలింగ రజతోత్సవ నంబికో 8522-04.
17,991%, డాంపల్క వెల-పలవంటి మాటల్లో పోల్చి ఈ ,ప్రత్యయాన్ని వ్యాకరిం
చటం జరిగింది (₹1) “స్వార్థం'లోనే “జు అనే ఆపదాంశం ఒకటి కనిపిస్తుంది.
ఉదా. పొదంలు (32 6847-8100, 1011) పొదళబ్దంతో ఈ (పత్యయంవ్ధ
వచ్చిన ఆర్థవిశేషమేమీ లేదు. బహుళా “కూతు, కూతులు' శబ్దాలు కూడా ఇలాం
టివేనేమో.

     3.65. త్ త్యయాలు : సనాల్టోదొరికే [క్రియాపదాలతో మాత్రమే పోల్చి చూస్తే క్రియాధాతువునుంచి శేష్యాలను తయారుచేసే కృత్పత్యయాలు ఏడు లభిస్తున్నాయి. ఉదా. కూట్‌-అముంన (4 75/1958=51.18, 1080), వాడ్‌-
ఇకంలు (ఫై. 16-10). డిర్గ్‌-ఇలి (572 5.1058.6, 108థ, తోంటంవ వై,
10,509.11, 626 50). నంజుండ్‌-లు. (వై, 4,1015.8,1006). తూల్‌-వు
(లారతి 5.985-48.11, 675), కొల్‌-వుంనన్‌. (వై, 618-0, 807). ఈ
పత్యయం వర్ణనాత్మకంగా వినిమాయక సపదాంళం. కాపుకు(/5 2.606-7.7,)
వంటి చో ట్ల ధాత్వంత చకారస్థానంలొ వచ్చే పకారం కూడా వర్ణనాత్మకంగా
వినిమాయక సపదాంళమే అయినా తులనాత్మకంగా కేవలం ఆదేశమే ఈ ప్రత్య
యానికి ముందు మకారం ఆదేశం కావటం బహువిరళమైనా ఒక విశిష్టలక్షణమే.

     తి.66. స్థలనామ (ప్రత్యయాలు : శాసనాల్లో దొరికిన భిన్న స్థల నామా
అను మ్మాతమే పొల్చి చూసినప్పుడు [ప్రముఖంగా &amp;ీ4 రకాల స్థల ామ్యపత్యయాలు
లభిస్తున్నాయి. ఆయా (పత్యయాలకున్న సపదాంశాలను వివరించకుండా ((గంథ
వి స్తరఖీతి తప్పదు కాబట్టి) (పకృతి ప్రత్యయ నిర్దేళంచేస్తూ ఒక్కొక్క ఉదాహరణ
మ్మాతమే ఇస్తున్నాము: ఉదా. వుద్‌-అలి (50 272445! 2,257),
మ్లూవ్‌-ఇండి (507 8 586.క, 641), ఆర్త్‌-ఇలి (శ్రారతి 12,86-08.18,700&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bnpfr6r2d9fer82ghskgv52rnhb9347</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/89</title>
    <ns>104</ns>
    <id>128833</id>
    <revision>
      <id>396699</id>
      <parentid>396191</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T23:37:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>శ్రీరామమూర్తి</username>
        <id>1517</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5875" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;శ్రీరామమూర్తి&quot; /&gt;{{rh|94|కాశీమజిలీ కథలు - ఆఱవ భాగము|}}&lt;/noinclude&gt;పోవలయు నేమిచేయుదును. వచ్చినదారియేదియో పోవలసినదారి యేదియో తెలియకున్నది. అన్నన్నా ! అని తలంచుచు నొకదారింబడి కొంతదూరము పరుగెత్తి నిలువంబడి యిది వచ్చిన త్రోవకాదు. మరియొకటి అని వెనుకకుఁదిరిగి మరికొంతదూరము పరుగెత్తినది. ఆధారియు గురుతు తెలిసినదికాదు. కొంచెము దూరముపరుగెత్తి నిలువంబడి రూపవతీ ! యని పెద్దయెలుంగునం బిలుచుచు జెవియొగ్గి ప్రతివచనంబు వినరామి నిఁకయెక్కడి రూపవతి ? ఈపాటి కేమృగమో భక్షించిపోవును. సీ ! సీ ! నావంటి బుద్దిహీనురా లెందునులేదు. ఇంచుకయు నాలోచింపక యప్పటికిఁ దోచినట్లు చేయుచుందును. అందులకే ముప్పులకెల్ల కారణమైతిని. నీరుండు తా వెరుగునట్లే పరుగిడి
వచ్చితిని. దాపునఁ గూర్చుండి విసరుచు మోముఁదుడుచుచు మెల్లగ లేవనెత్తి తీసికొనిరాక నూరక యీరాకఁ గావించితినని పెక్కుగతులఁ దలపోయుచు నొక చెట్టెక్కి నలుమూలలు పరికించినది.

అప్పుడు దూరములో నొకదెస వేటకాండ్ర సందడి వినంబడినది. ఆ దెస గురుతు చూచుకొని యా పాదపము దిగి యమ్మగువ తిన్నగా నాదిక్కునకు నడువఁ దొడంగినది. పోయినకొలఁది యాధ్వనులు సమీపించుచుండెను. అప్పుడు వడివడిఁ బోయి యప్పడతి జనసమూహములోఁ జేరినది. విశాలమగు నెడారిలో గుడారములు పెక్కులు వేయఁబడియున్నవి. చుట్టును సైన్యము నిలువంబడి యున్నది. గజతురగ స్యందనాదులం బయనమునకు సన్నాహము సేయుచుండిరి. అట్టి సేనానివేసముఁ జేరి యా నారీ రత్నము జలము జలము అని యరచినది. అట్లుపొమ్ము. అనికొందరు ప్రత్యుత్తర మిచ్చిరి. ఆ చిన్నది కొంతదూరము లోనికింబోయి అయ్యా ! దప్పికొట్టి నామిత్రుఁడొక డీయడవిలో బడిపోయెను. వేగము మంచినీ రెండున్నదో తెలుఁపుఁడని పెద్ద యెలుంగునఁ బలికెను.

ఆ ప్రాంతమందలి శిబిరములో వేటకాండ్రు చుట్టునుబలసి వేటమాటలు సెప్పుచుండ వినోదముగా వినుచున్న కిన్నరదత్తుఁడను నృపాలుండు దైనముగా నా యార్తధ్వనిని విని యెవ్వఁడో దాహమని యరచుచున్నాడు. వాని నిచ్చటికిఁ దీసికొని రమ్మని యొకపరిచారకు నంపెను. వాఁడు వోయి యా రాజపుత్రికను దీసికొని వచ్చి రాజునెదుటఁ బెట్టెను. తదీయ ముఖవిలాసములు రూపరమణీయమును జూచి వెఱగుపడుచు నయ్యొడయుడు బాలుఁడా ! నీ వెక్కడివాడవు? ఇక్కడి కేమిటికి  వచ్చితివి ? ఈ దాహము పుచ్చుకొని యిందు విశ్రమించి నీ వృత్తాంత యెరిగింపు మని యడిగిన మాటలు తడఁబడఁ గళావతి, దేవా ! ఇది నాకు విశ్రమింప సమయము కాదు. బ్రాహ్మణ కుమారుల మిరువురము కాశీలో విద్యాభ్యాసముజేసి యింటికిఁ బోవుచు నీ యడవిదారిం బడితిమి నా మిత్రుడు వరాహపాతితుండై మూర్చ మునిఁగి యున్నవాఁడు. వానికి దాహము దే నరుదెంచితిని. ఈ యడవిలో నెందును జలములు దొరకినవికావు. ఆలస్యమైన నతఁడు బ్రతుకఁడు నా పేరు శశాంకు రందురు. దేవర&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qnffnwp02kr576ln8027i9wa34q1zbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/90</title>
    <ns>104</ns>
    <id>128834</id>
    <revision>
      <id>396710</id>
      <parentid>396192</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T01:20:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>శ్రీరామమూర్తి</username>
        <id>1517</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5693" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;శ్రీరామమూర్తి&quot; /&gt;{{rh||శశాంకమకరాంకుల కథ|95}}&lt;/noinclude&gt;యనుగ్రహించి యొక పాత్రతో జల మిప్పింతురేని తీసికొనిపోయి మిత్రుం బ్రతికించుకొనియెద. రక్షింపుడు. రక్షింపుఁడు అని దీనముఖముతోఁ బ్రార్థించెను.

దయాహృదయుండగు నజ్జనపతి యా మాటలువిని జాలివొడమ శశాంకా ! నీ మిత్రుఁడు బ్రతుకఁడని చెప్పుచున్నావు. నీ మొగముఁ జూడ నీ యలసట ప్రమాదము చేయునట్లు తోచుచున్నది. ముందు జలములం గ్రోలి యాహారమునఁ దృప్తుండవై విశ్రమింపుము. నీ సఖుని దూతలంబుచ్చి రప్పించెదనని చెప్పిన సమ్మతింపక దేవా ! ప్రాణములైన విడుతునుగాని నా మిత్రుని దప్పి తీర్పక నే నాహారముఁ గొను
వాఁడనుకాను. అయ్యో ! ఆ తా విచ్చటికిఁ జాల దవ్వున్నది. ఎప్పుడు పోపుదును.  ఎప్పుడు వానినిం జూతును. మరల నాతఁడు నా కన్నులం బడునా ? అని పలవరింపుచు నాలుక యెండ, మాటరాకఁ దప్పిగొని నేలంబడి మూర్చిల్లెను.

అప్పు డా నరపతి పరితపించుచు నతని దనశయ్యపైఁ బరుండబెట్టించి శైత్యోపచారము లెన్ని యేని గావించుచు జంబీరరసమిశ్రితమైన తక్రసారంబు బలవంతమున నోట పట్టించి విశ్రాంతికలుగఁ జేసెను. మరియు నాచేత నిరువుర వారు వపురౌతులకుఁ బానియపాత్రముల నిప్పించి శశాంకుఁ డెరింగించిన గురుతులుచెప్పి యా మకరాంకుని సేదఁదీర్చి యిచ్చటికిఁ దీసికొనిరండని నియమించుటయు వా రతి
జవంబున నరిగి యయ్యరణ్యంబంతయుం దిరిగి యెందును నా మకరాంకునిజాడఁ గానక విసిగి మరల సంజవేళకు గుడారములయొద్ద కరుదెంచి యా వార్త భూభర్త కెరింగించిరి.

కిన్నరదత్తుం డుత్తలమందు చిత్తముతో మంత్రిసత్తములం గాంచి యిట్లనియె. అమాత్యులారా ! ఈ భూసురకుమారుండు కడు సుకుమారుండువలె గనంబడుచున్నవాఁడు. ఎంతసేదఁదేర్చినను దెలివిఁ జెందకున్నవాఁడు. వైద్యులు పరీక్షించి వీఁడు జాలదినములనుండి నిద్రాహారములు లేక బడలియున్నాడనియు నింక రెండు మూడు దినములవరకుఁ దెలివిఁ జెందఁడనియుఁ జెప్పిరి. ఈతఁ డత్యంత గుణసంపన్నుండని వానిమాటలే చెప్పుచున్నవి. ప్రాణము పోవుచున్నను మిత్రుని నిమిత్తము
దాహముఁ గ్రోలఁదయ్యెగదా ! ఇంతకన్న సౌశీల్యమేమియున్నది? వీనియందు నాకెంతేని యక్కటికము గలుగుచున్నది. వీని మనవీటికిఁ దీసికొనిపోయి యున్నత దశ నొందించెద. వీఁ డనినట్లు మకరాంకుఁడు క్రూరసత్వంబుల పాలయ్యెనని తోచెడిని. వీని కాతెరఁ గెరింగింపరాదు. ఈతఁడు మిత్రుని నిమిత్తము ప్రాణములు విడువఁగలఁడు. ఉత్తముని లక్షణము లవియే కదా యని పలుకుచు నాఁటిరాత్రి పయనము బోవుటకు యాజ్ఞాపించి కుదుపుఁ జెందకుండఁ దా నెక్కి వచ్చిన యందలముపై
------------బరుండఁబెట్టి దీసికొనిరమ్మని నియమించి తాను దురగారూడుండై బయలు వెడలెను.

నాఁటి వేకువజామునఁ జతురంగబలముతోఁ బయలుదేరి యజ్ఞనపతి కతిపయ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3n7r2vl7nappxfsiwxl2lzff73yijpf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/91</title>
    <ns>104</ns>
    <id>128835</id>
    <revision>
      <id>396711</id>
      <parentid>396193</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T01:42:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>శ్రీరామమూర్తి</username>
        <id>1517</id>
      </contributor>
      <comment>/* సమస్యాత్మకం */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5780" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;శ్రీరామమూర్తి&quot; /&gt;{{rh|96|కాశీమజిలీ కథలు - ఆఱవ భాగము|}}&lt;/noinclude&gt;ప్రయాణంబుల శోభావతియను బేరంబరగు తన రాజధాని కరిగెను. సామంతాది పరిచారకులు రాజనుమతిని శశాంకుని యందలముకూడ శద్దాంతమందిరమునకుఁ దీసికొనిపోయి యందు వేరొక శయ్యపైఁ బవ్వళింపజేసిరి అప్పుడు కిన్నరదత్తుఁ డత్యంత  సంతోషముతోఁ దన పట్టమహిషి కక్కు మార శేఖరుంజూపుచు దేవీ ! యీతండొక మహీదేవేంద్రుని కుమారుఁడు. వీనిపేరు శశాంకుఁడు వీని సౌందర్యముకన్న విద్యలును విద్యలకన్న సుగుణములును స్తోత్రపాత్రములై యున్నయవి. మేము స్వయముగాఁ బరీక్షించి చూచితిమి. దైవికముగా వీఁడు దారితప్పి మా సేవలోఁ జేరికొనియెను. అనపతుల్యమగు మనకు వీని దైవమే తీసికొనివచ్చి యిచ్చెనని సంతసించుచు నా రాజ్యము వీని యధీనము సేయ నిశ్చయించితిని. వీఁడే మనకుఁ బుత్రుఁడు. నీవు మాతృ విహీనయైన నీయన్నకూఁతురు తారావళిఁ బెంచుచుంటివిగదా. ఈ సుగుణనిధికిఁ దారావళినిచ్చి పెండ్లిఁ జేసికొనుము. దానంజేసి నీ పెంపు సాద్గుణ్యము కాఁగలదు. ఇన్నియు నాలోచించియే యిప్పనిఁజేయఁ బూనికొంటిని. అట్లయిన నిరువుర రూపములు సఫలములగునని చెప్పిన విని సంతసించుచు నారాజపత్ని యందుల కంగీకరించి యా కుమారునికి స్వయముగా నుపచారములు సేయఁదొడఁగినది శశాంకుఁడు తల్పంబునఁ బండుకొని నడుమనడుమ హా రూపవతీ ! బాపురే ! సఖీ ! రూపవతీ; యని
పలవరింపుచుండెను రాజపత్ని యాశ్చర్యముగా వినుచు నిట్లు పలవరింప నేమిటికోయని
వితర్కింపుచుండెను.

అంత నాలుగవనాడు శశాంకునికి దేహస్మృతికలిగినది. కన్నులందెరచి యెదురునున్న రాజపత్నింజూచి విభ్రాంతిఁ జెందుచు అమ్మా ! నీవెవ్వతెవు ? నే నిచ్చటి కెట్లువచ్చితిని? ఇది కలయా? నిజమా? ఇంద్రజాలమా ! ఎరింగింపుమని యడిగిన నామె యిట్లనియె.

వత్సా ! నీవునన్నుఁ జూచినతోడనే యమ్మా ! యని చీరితివిగదా ! నీకు నేను దల్లినే. నీవునాకుఁ బుత్రుండవు ఇదిగో తారావళి నీభార్య. నీయంద మూరక పరీక్షించుచున్నది. నీవు చాల నలసితివి. మధురా హారములఁ దృప్తుండవుగమ్ము.  నెమ్మది నంతయుం జెప్పెదనని పలికిన నతం డున్మత్తుండువోలె నొం డెరుఁగ నేరక తద్దత్తములైన మృష్టాన్నముల సంతృప్తివడసి విశ్రాంతిబొందిన పిమ్మట నాత్మీయవృత్తాంతమును దలంచుకొనుచు నోహో! నేనడవిలో నుంటినికాదా? అవును రూపవతికి దాహముఁ దెచ్చి యిచ్చుటకై యొక రాజుగారి శిబిరమునకు వచ్చితిని. తరువాత నేమిజరిగినదో జ్ఞాపకములేదు. అయ్యో ! రూపవతిమాట యేమైనది. నేనిందు జాగుచేసితినిగదా ! అని
లన లేచి యెసులకుఁ బడుగిడంఁ దొడంగెను.
గన్న గదత్తుడు వాసికధ యంతయు భార్య తెలింగించి యొన్న డు
కావున నా చర్యలన్నియు గ్రహించుచు నా యోషామణి కూసి కడ్డము వోయి చిన్న
ఛాతం నిలువలు ఎక్కడి3 బోయెనవు అని యడిగిన నతడిట్లనియె. అమ్మా: నా&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2afgi701rn7c9qkiioq2ysr0nlusdm1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:కాశీమజిలీకథలు-06.pdf/92</title>
    <ns>104</ns>
    <id>128836</id>
    <revision>
      <id>396713</id>
      <parentid>396194</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T04:21:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>శ్రీరామమూర్తి</username>
        <id>1517</id>
      </contributor>
      <comment>/* సమస్యాత్మకం */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5626" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;శ్రీరామమూర్తి&quot; /&gt;{{rh|(13)|శశాంకమకరాంకుల కథ|97}}&lt;/noinclude&gt;సఖుఁడొకఁ డడివిలో పాసితుడై యున్నవాడు. నేనిక్కడికి వచ్చి నిద్రపోయితిని. చాలసేపయినది. అతం డేమయ్యెనో తెలియదు. జలములు తీసికొని పోవలయును. నా శిబిర మేమైనదని యడిగిన నవ్వుచు నాసుందరి యిట్లనియె. పుత్రా ! నీ యాత్ర వేమిటికి వినుము. నీమిత్రుని నిమిత్తము దూతలం బుచ్చిరి. ఇక్కడికే రాఁగలడు. చింతింపకుమని పలుకుచుండగనే యతండు లేచెనను వార్తవిని కిన్న రదత్తుం డచ్చటి కరుదెంచెను.

ఆ నృపతిని గురుతుపట్టి రాచపట్టి తండ్రీ ! నాసఖునొద్దకు జలంమంపితిరా ? అతండేమయ్యెనని యడుగుటయు నతండు వత్సా ! నీకు వానియందుఁగల ప్రీతి నీయందు వానికి లేదుగదా? మరౌతువోయి వానిని వెదకిపట్టుకొని దప్పితీర్చి నీ  మిత్రుఁ డందున్న వాఁడు రమ్మని యెంత చెప్పినను వినక వేరొక తెరువునఁ బోవుటకు బ్రయత్నించెనట అప్పుడు మారౌతు నీవొక్కరుఁడ నీయడవిలో నడువలేవు. ఈ గుఱ్ఱముపై కూర్చుండుము. అడవిదాటించెదమని చెప్పి యతనిఁ దనవారువముపై
నెక్కించుకొని వేరొకమార్గమున నరణ్యముదాటించివచ్చిరి. ఇదియే నిమిత్రవృత్తాంతము నీవువానికొరకుఁ జింతింపఁబనిలేదని చెప్పిన శంశాంకుడు అవును. నన్నుఁగృతఘ్నుగాఁదలచి యట్లు చేసెను. సఖుఁడాపదఁ జెందియుండ నేనఁటఁ బోక వేరొకరిం బనిచిన ననుమోదించునా? ఇది నాతప్పే. దేవా ! మీరునాకుఁ బ్రాణదానముఁ గావించిరి. నా జీవితాంతముదనుక మీకుఁ గృతజ్ఞుఁడనైయుండెద నిఁకపోయివచ్చెద ననుజ్ఞయిండని ప్రార్ధించిన నవ్వుచుఁ గిన్నరదత్తుం డిట్లనియె

శంశాంకా ! నీ యంకములన్నియు సార్వభౌమత్వము సూచింపుచున్నది. నాకు సంతతిలేదు. నిన్నుఁ బుత్రునిగానెంచి రాజ్యము నీ కిచ్చివేసితిని. నేను వృద్ధుఁడనగుట రాజ్యంబేలఁ జాల ప్రాయము చిన్నదైనను నీ బుద్దిబలము పెద్దది. నీ గుణములువిని ప్రజలు నిన్ను రాజుగాఁ గోరికొనిరి. ఆ తారావళియే నీకుఁ బట్టమహిషి కాగలదు. స్వస్థుండవై రాజ్యం బేలుకొనుమని నయకళా కౌశల్యముతోఁ
జెప్పిన నతండంగీకరింపక నెన్నియో ప్రతికూల వాక్యములం జెప్పెను.

రాజు వాని యుక్తులన్నియు ఖండించి యతని నిరుత్తరుంజేసెను. శంశాంకుం డప్పటికేదియుఁ దప్పించుకొను నుపాయంబుఁ గానక పిమ్మట విచారించుకొనవచ్చునని యంగీకారము సూచించెను.

ఉత్తమ పుత్రుండు లభించెనని యా నృపోత్తముం డధిక కౌతూహలముతో నొప్పుచుండ నొండురెండు నాళ్ళరిగినంత నాధరా కాంతుఁ డాకస్మికముగా సర్పదష్టుండై ప్రాణములు విడుచుసమయమునఁ బ్రకృతి వర్గమును కానించి గన్నీరుఁ 
కులపుట తడే నా కొమురుడు. సకల ద్యా పరిపూర్ణుడు.
రదుడగుట న్యాయంబన రాజ్యం చేసింది.. నన్ను.
గర సౌఖ్యను లండఁగలరని చెప్పుచునే నిశ్చేష్ఠకు చెయ్యను.&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ldym9c8sjs48asgptzve1r3m587irom</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/145</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129099</id>
    <revision>
      <id>396642</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:28:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2156" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;చాణూరహరా తజనభస ల్ప్రకటయతిన్‌
వేణుధర భననభసవిశ్రుత మగుచున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=127}}
ఇత్తెఱంగు గాక సమవృత్తంబులలో పంచపాది యనువృత్తము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పాదచతుర్వృత్తంబున
నాదరమునఁ బంచపాది యనుసమవృత్తం
బైదవపదంబు గలిగిన
మాదయితా కృతులయందు మహనీయ మగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=128}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=&lt;poem&gt;శ్రీసతిఁ బేరురంబున ధరించినభోగి చతుర్ముఖుండు నా
భీసరసీరుహంబునకు బిడ్డఁడుగా విలసిల్లి మేటి కై
లాసనగాలయుండు జడలన్‌ సవరించినయేటిపుట్టినిల్‌
భాసురపాదపద్మ మగుబల్లిదుఁ డివ్విభుఁ డంచు సన్నుతుల్‌
సేసిరి సన్మునీంద్రు లనఁ జెన్నగువృత్తము పంచపాదియై.&lt;/poem&gt;|ref=129}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పరఁగఁగ నిఱువదియాఱ
క్షరములకును నధిక మగుచుఁ జరణంబుల ను
ద్ధురమాలావృత్తంబులు
జరగు లయగ్రాహి మొదలు జలరుహనాభా!&lt;/poem&gt;|ref=130}}
ఏకోనచత్వారింశ న్మాత్రాగర్భితంబుఁ ద్రింశదక్షరంబు నైన లయగ్రాహి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఎందు నిల దేజనులకుం దలఁపరానితప - 
                              మందికొనిచేసిరొకొ నందుఁడు యశోదా&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>shnups9vhk9zyou1rmqpt3zlkclhlyu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/146</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129100</id>
    <revision>
      <id>396644</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:34:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2610" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సుందరియుఁ బూర్ణనిధిఁ బొందిరి కడుందొరసి
                              పొందగునుముప్పుతఱి నందనునిగా శ్రీ
మందిరుని నంచు నిటు లందముగఁ బ్రాసములు
                              గ్రందుకొని చెప్పుమునిబృందము లయగ్రా
హిం దనర నబ్భజసలుం దగ నకారమును
                              బొంద నిరుచోట్లని బిఱుంద భయ లొందన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=131}}
ఏకోనచత్వారింశన్మాత్రాగర్భితపాదంబును చతుస్త్రింశదక్షరంబు నయిన లయవిభాతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పడయరె తనూభవులఁ బడయుదురు గాక పెర
                              పడఁతులును భర్తలను బడసిరె తలంపన్‌
బుడమి నలనందుఁడును బడఁతుక యశోదయును
                              గడుపున జగత్త్రయము నిడికొనిన పుత్రున్‌
బడసిరఁట యంచు బెడఁ గడరునసనత్రివృతి
                              గడనసగముల్‌ పొసఁగ నిడ లయవిభాతిన్‌
నొడువుదురు సత్కవు లెపుడును విరితేనియలు
                              వడియు పగిదిన్‌ రసము కడలుకొనుచుండన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=132}}
ఏకోనచత్వారింశన్మాత్రాగర్భితపాదంబును సప్తత్రింశదక్షరంబు నైన లయహారియనువృత్తము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;చదువులును గిదువులను జదువ ధన మొదవు నని
                              మదిఁ దలఁపవలదు మును చదివిరె ధరిత్రిన్‌
సదమలినహృదయుఁ డనఁ బొదలు దితిసుతసుతుఁడు
                              మొదలఁ బలికినపలుకు జదువఁగ ముకుందుం&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t2w1lga2nreme4w8wdmf826vb7qt1bl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/147</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129101</id>
    <revision>
      <id>396645</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:39:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2672" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;డద నెఱిగిఁ కదిసెఁ గద! చదివినభృగువుకొడుకు - 
                              చదువుతుది నొకపనికి నొదవెనె యటంచున్‌
పదునొకఁడు నగణములు గదిసి సగమెనయ భువి
                              విదితముగ బుధులు పలుకుదురు లయహారిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=133}}
అంద త్రిభంగియనువృత్తము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నననన ననసస లును భమసగలును
                              దనరి నటింపఁ గణంకన్‌ నలువంకన్‌ బెంపుదొలంకన్‌
మునుకొని నఖముఖమున వెడఁగదలుపఁ
                              జనుఁ గడునొప్పగువీణల్‌ నెరజాణల్‌ వేలుపుగాణల్‌
వనరుహ జనితుని తనయులు మొదలుగ
                              ఘనమతులాదటతోడన్‌ శ్రుతిగూడన్‌ వెన్నునిఁబాడన్‌
వినఁగలిగిన నదిజననము ఫలమని
                              మునిజను లిందు శుభాంగున్‌ దగుభంగిన్‌ జెప్పుఁ ద్రిభంగిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=134}}
అంద అనియతాక్షరంబైన దండకము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సిరి నేలు రసికుండు శ్రీవత్సవక్షుండు నీరేరుహాక్షుండు నిత్యాసదృక్షుండు త్రైలోక్య
సంరక్షణోపాయ దక్షుండు మాపాలి దేవుండు ధీరుం డుదారం డితం డిచ్చు మాయిచ్చకు
న్వచ్చు సౌఖ్యమ్ము లంచు న్మదిం గోరి పెద్దల్‌ స కారంబుతో సంగతం బై నహం
బాది నొండెన్‌ దకారాదిగా నైన; లో నెల్ల చోటన్‌ దకారంబులం బెల్లు చెందన్‌
గకారావసానంబు నై దండకాకార మేపారఁ గీర్తింతు రెల్ల ప్పుడున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=135}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8ow81l8owrpqohxu8rhsh1v5b8mf90r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/148</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129102</id>
    <revision>
      <id>396646</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:41:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="987" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|&lt;poem&gt;గద్యము
ఇది శ్రీవాణీవరప్రసాదలబ్ధవాగ్విభవ తిక్కనామాత్యతనుసంభవ సుకవిజనవిధేయ అనంతనామ
ధేయప్రణీతం బైన ఛందోదర్పణంబునందు నుభయభాషానురూపంబు లగు గద్యపద్యం
బులవిధంబును షడ్వింశతిచ్ఛందోనామంబులును, తదుద్భవంబు లగు సమ
వృత్తంబులును, వృత్తమిశ్రంబు లగు నర్థసమవిషమవృత్తంబులు
ను, ఛందోఽతిరిక్తంబు లగు మాలావృత్తంబులును,
తద్భేదం బగు దండకంబు నన్నది
ద్వితీయాశ్వాసము.
&lt;/poem&gt;}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kwulnsrqw17fl9pntnbrjp6fzj3c73w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ఛందోదర్పణము/తృతీయాశ్వాసము</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129103</id>
    <revision>
      <id>396647</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:44:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు  | శీర్షిక = [[../]]  | రచయిత = అనంతామాత్యుడు |అనువాదం=  | విభాగము  = తృతీయాశ్వాసము  | ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]  | తదుపరి = [[..//]]  | వివరములు =  |సంవత్సరం= 1921 }} &lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=149 to=149/&gt;'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="444" xml:space="preserve">{{తలకట్టు
 | శీర్షిక = [[../]]
 | రచయిత = అనంతామాత్యుడు
|అనువాదం=
 | విభాగము  = తృతీయాశ్వాసము
 | ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
 | తదుపరి = [[..//]]
 | వివరములు = 
|సంవత్సరం= 1921
}}
&lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=149 to=149/&gt;</text>
      <sha1>gkqtudnre4jwfjvd5w5u81l2w89j310</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396648</id>
      <parentid>396647</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T13:47:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="486" xml:space="preserve">{{తలకట్టు
 | శీర్షిక = [[../]]
 | రచయిత = అనంతామాత్యుడు
|అనువాదం=
 | విభాగము  = తృతీయాశ్వాసము
 | ముందరి = [[../ద్వితీయాశ్వాసము/]]
 | తదుపరి = [[../చతుర్థాశ్వాసము/]]
 | వివరములు = 
|సంవత్సరం= 1921
}}
&lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=149 to=172/&gt;</text>
      <sha1>f4otfmb3p3i9hnxc3kvbo3jwbe8ecr3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ఛందోదర్పణము/చతుర్థాశ్వాసము</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129104</id>
    <revision>
      <id>396649</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:49:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు  | శీర్షిక = [[../]]  | రచయిత = అనంతామాత్యుడు |అనువాదం=  | విభాగము  = చతుర్థాశ్వాసము  | ముందరి = [[../తృతీయాశ్వాసము/]]  | తదుపరి = [[../అనుక్రమణిక/]]  | వివరములు =  |సంవత్సరం= 1921 }} &lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=17...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="471" xml:space="preserve">{{తలకట్టు
 | శీర్షిక = [[../]]
 | రచయిత = అనంతామాత్యుడు
|అనువాదం=
 | విభాగము  = చతుర్థాశ్వాసము
 | ముందరి = [[../తృతీయాశ్వాసము/]]
 | తదుపరి = [[../అనుక్రమణిక/]]
 | వివరములు = 
|సంవత్సరం= 1921
}}
&lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=173 to=199/&gt;</text>
      <sha1>4aenqdtol0pb1j2kx1fb3cvw71aryqy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ఛందోదర్పణము/అనుక్రమణిక</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129105</id>
    <revision>
      <id>396650</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>[[WP:AES|←]]Created page with '{{తలకట్టు  | శీర్షిక = [[../]]  | రచయిత = అనంతామాత్యుడు |అనువాదం=  | విభాగము  = అనుక్రమణిక  | ముందరి = [[../చతుర్థాశ్వాసము/]]  | తదుపరి =   | వివరములు =  |సంవత్సరం= 1921 }} &lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=201 to=206/&gt;'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="424" xml:space="preserve">{{తలకట్టు
 | శీర్షిక = [[../]]
 | రచయిత = అనంతామాత్యుడు
|అనువాదం=
 | విభాగము  = అనుక్రమణిక
 | ముందరి = [[../చతుర్థాశ్వాసము/]]
 | తదుపరి = 
 | వివరములు = 
|సంవత్సరం= 1921
}}
&lt;pages index=&quot;Ananthuni-chandamu.pdf&quot; from=201 to=206/&gt;</text>
      <sha1>afufw4zwcrxcg1wdjnm16v6rik9qsfu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/200</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129106</id>
    <revision>
      <id>396651</id>
      <timestamp>2022-07-22T13:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* పాఠ్యం లేని */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jrd8kg3tvmzhwj4n80k4xbgnqa9uxkx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/149</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129107</id>
    <revision>
      <id>396654</id>
      <timestamp>2022-07-22T14:59:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1730" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|శ్రీరామాయనమః}}
{{p|ac|fs150}}ఛందోదర్పణము&lt;/p&gt;
{{p|ac|fs125}}తృతీయాశ్వాసము&lt;/p&gt;
{{Telugu poem|type={{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 149
|bSize = 398
|cWidth = 78
|cHeight = 135
|oTop = 153
|oLeft = 42
|Location = center
|Description = 
}}
|lines=&lt;poem&gt;

మదనంతశయన భవ
భీమదహన నిఖిలహరణభీషణవర్షా
సామజభీతి నివారణ
కామజనక శిష్టలోకకామితవరదా.&lt;/poem&gt;|ref=1}}
{{Center|కందములు}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;నలగగభజసలు కందం
బుల మూఁడును నైదు షష్ఠముల నలజలు బే
సుల జగణరహిత మంత్యగ
మలఘుపదత్రిగణవిరతి యర్థముల హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=2}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కంద మరయ నార్యాగీతికడగణంబు
నపరషష్ఠంబు గురులఘు లైననార్య
నలఘు లాఱింట గిరిశరస్థలుల నున్న
నగు ద్వితీయ ప్రధానలఘ్వాదియతులు.&lt;/poem&gt;|ref=3}}
ఈచెప్పిన యతినియమంబులు సంస్కృతాదుల కయ్యె. మఱియుఁ దెలుఁగున కెట్లనిన—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వడియగు నార్యకు రెండవ
యడుగునఁ ద్రిగణంబుమీఁదఁ నంధ్రకవితకున్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0p2nqszgj0ljgql4ouz0og7387jfx6c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/150</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129108</id>
    <revision>
      <id>396655</id>
      <timestamp>2022-07-22T15:01:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1924" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;గడపటిపాదమునకు వడి
యడరును ద్విగణయుతలఘువు కవ్వలిచోటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=4}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;సరవిఁ బథ్య విపుల చపలార్య ముఖ జఘ
నాఖ్యచపల లనఁగ నార్య లైదు
నొనర గీతి యనఁగ నుపగీతి యుద్గీతి
యార్యపేరిగీతి యనఁగ నాల్గు.&lt;/poem&gt;|ref=5}}
{{Center|పథ్యార్య}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;బేసులు త్రిగణయుతములై
యాసమపాదములఁ బొరసి యార్య యనఁ గడున్‌
భాసిల్లుఁ బథ్య యనఁగా
వాసవముఖ సకల దివిజ వర్గ ప్రణుతా!&lt;/poem&gt;|ref=6}}
{{Center|విపులార్య}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ప్రకట సమపాదముల నిలు
వక శబ్దమునవలఁ జొచ్చి వచ్చె ననం ద
క్కక విపులార్య యగును సే
వకజనమందార ధీర వనజదళాక్షా!&lt;/poem&gt;|ref=7}}
{{Center|చపలార్య}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వరుసను ద్వితీయ మంత్యము
స్ఫురణ న్మద్యగజకారములను దగన్‌ రెం
డరయఁగ దనర్చు నేనిన్‌
సరవి నదియ హరి మురారి చపలార్య యగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=8}}
{{Center|ముఖచపలార్య}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;చపలాగణప్రకారం
బపారకారుణ్యసాగరా ప్రథమార్థం&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fbt8k3h1anqquua0m49cbtdb2onpzwg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/151</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129109</id>
    <revision>
      <id>396656</id>
      <timestamp>2022-07-22T15:03:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1753" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;బపరం బగు&lt;ref&gt;నే నన్నది&lt;/ref&gt;చున్నది ముఖ
చపలార్య యనంగఁ జనును జక్కఁగ గృతులన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=9}}
{{Center|జఘనచపలార్య}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మొదలిసగము చపలార్య
స్పదగణలక్షణము సొరక చరమార్థం బం
దుదితప్రకార రేఖన్‌
గదాధరా చనుఁ గృతుల జఘనచపలార్యన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=10}}
{{Center|గీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;లసదార్య మొదలిసగమున
నెసగఁగ రెండరలుఁ జెప్పిరే నదియే గీ
తి సమాహ్వమ మగుఁ గృతులన్‌
వసుథాధం కృష్ణ యాదవస్వామి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=11}}
{{Center|ఉపగీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ధర నార్యమీఁదిసగమున
నిరుసగమున నట్ల చెప్పి రేని యదియ దాఁ
బరఁగు నుపగీతి యనఁగా
సరసిజదళనేత్ర కృష్ణశార్ఙ్గధర హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=12}}
{{Center|ఉద్గీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;విదితార్యచరమదళమున్‌
మొదలి సగము చేసి యందు మొదలింటిసగం
బది యపరార్థముఁ జేసినఁ
బొదు వగు నుద్గీతి భుజగభుగ్వరగమనా!&lt;/poem&gt;|ref=13}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8emu1af7e79px6cihtk2s6v5m8h5uiq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/152</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129110</id>
    <revision>
      <id>396657</id>
      <timestamp>2022-07-22T19:41:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1734" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|ఆర్యాగీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కందములకుఁ గలనియమము
లం దేమియుఁ గడమ వడక యడరిన నది యిం
పొందఁగ నార్యాగీతి య
నం దగు ని ట్లురగభూషణప్రణుతగుణా!&lt;/poem&gt;|ref=14}}
{{Center|సమ విషమగీతులు}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అమర మఱిగీతులందు వి
షమగీతులు మూఁడు రెండు సమగీతులు నై
సమము లగు నపకలిప్రా
సముల యతుల విషమములఁ బొసఁగు బ్రావళ్లున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=15}}
విషమగీతులందు ఎత్తుగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఆదిప్రాసంబు హరియు
నాదిత్యయుగము నగుచు
నీదెస యతుల నెత్తు
గీదియ నెగడుఁ గృష్ణ.&lt;/poem&gt;|ref=16}}
పవడగీతి.—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పవడగీతియందుఁ బ్రాసంబు నిలిచి మూఁ
డవగణంబుమీఁద నమరు విరతి
రవులు మువ్వురును బురందరు లిద్దఱు
నవుల నేగు రినులు నర్ధములకు.&lt;/poem&gt;|ref=17}}
మేలనగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నగణమొండె హగణమొండె నగణహగణయుగము
తగిలియుండె సప్తసంఖ్య తత్పదంబు లమరఁ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cyfar16emcxdk7q0tcfrmubcjs19yfi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396658</id>
      <parentid>396657</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T19:41:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1733" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|ఆర్యాగీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కందములకుఁ గలనియమము
లం దేమియుఁ గడమ వడక యడరిన నది యిం
పొందఁగ నార్యాగీతి య
నం దగు ని ట్లురగభూషణప్రణుతగుణా!&lt;/poem&gt;|ref=14}}
{{Center|సమ విషమగీతులు}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అమర మఱిగీతులందు వి
షమగీతులు మూఁడు రెండు సమగీతులు నై
సమము లగు నపకలిప్రా
సముల యతుల విషమములఁ బొసఁగు బ్రావళ్లున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=15}}
విషమగీతులందు ఎత్తుగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఆదిప్రాసంబు హరియు
నాదిత్యయుగము నగుచు
నీదెస యతుల నెత్తు
గీదియ నెగడుఁ గృష్ణ.&lt;/poem&gt;|ref=16}}
పవడగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పవడగీతియందుఁ బ్రాసంబు నిలిచి మూఁ
డవగణంబుమీఁద నమరు విరతి
రవులు మువ్వురును బురందరు లిద్దఱు
నవుల నేగు రినులు నర్ధములకు.&lt;/poem&gt;|ref=17}}
మేలనగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నగణమొండె హగణమొండె నగణహగణయుగము
తగిలియుండె సప్తసంఖ్య తత్పదంబు లమరఁ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nz4e34f7up3dx0k5fa5mxdrgzsef679</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396666</id>
      <parentid>396658</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T20:05:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1747" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|ఆర్యాగీతి}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కందములకుఁ గలనియమము
లం దేమియుఁ గడమ వడక యడరిన నది యిం
పొందఁగ నార్యాగీతి య
నం దగు ని ట్లురగభూషణప్రణుతగుణా!&lt;/poem&gt;|ref=14}}
{{Center|సమ విషమగీతులు}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అమర మఱిగీతులందు వి
షమగీతులు మూఁడు రెండు సమగీతులు నై
సమము లగు నపకలిప్రా
సముల యతుల విషమములఁ బొసఁగు బ్రావళ్లున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=15}}
విషమగీతులందు ఎత్తుగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఆదిప్రాసంబు హరియు
నాదిత్యయుగము నగుచు
నీదెస యతుల నెత్తు
గీదియ నెగడుఁ గృష్ణ.&lt;/poem&gt;|ref=16}}
పవడగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పవడగీతియందుఁ బ్రాసంబు నిలిచి మూఁ
డవగణంబుమీఁద నమరు విరతి
రవులు మువ్వురును బురందరు లిద్దఱు
నవుల నేగు రినులు నర్ధములకు.&lt;/poem&gt;|ref=17}}
మేలనగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నగణమొండె హగణమొండె నగణహగణయుగము
తగిలియుండె సప్తసంఖ్య తత్పదంబు లమరఁ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ij5lwfxh4dgz8v7bxy9i54vuhzsytdg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/153</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129111</id>
    <revision>
      <id>396659</id>
      <timestamp>2022-07-22T19:46:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2079" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;దగుఁ జతుర్థగణముపై నుదాత్తవిశ్రమంబు
నిగుడుమేలనాఖ్య గీతి నెరయుఁ బ్రాస మొదవి.&lt;/poem&gt;|ref=18}}
సమగీతులందు నాటవెలఁది—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇనులు ముగురు పాడ నిద్ద రింద్రులు మృదం
గములు దాల్ప వంశకాహళాదు
లేగురర్కు లూఁద నిరుమేళగతి నాట
వెలఁది యొప్పుచుండు విష్ణుసభల.&lt;/poem&gt;|ref=19}}
తేటగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఒక్కఁ డర్కుఁ డిద్దఱుజిష్ణు లొనర మఱియు
నిద్ద ఱర్కు లీచొప్పున నేగురేసి
నాల్గువంకలఁ గదిసి వర్ణన మొనర్పఁ
తేటగీతి విష్ణునిపేర్మిఁ దేటపఱుచు.&lt;/poem&gt;|ref=20}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పెనఁగి గణత్రియతముపై
నొనరఁగ వడియొండెఁ బ్రాసమొండెను నిలుపన్‌
జను నాటవెలఁది యందును
ననువొందిన తేటగీతి యందు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
మఱియు సీసంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;నలనగసలభరతలలో
పల నాఱును మీఁద రెండుఁ బద్మాప్తగణం
బులఁ దగి నాలుగుపదములఁ
జెలు వగు నొకగీతితోడ సీసము కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సీసము రెండుగణంబులఁ
బ్రాసం బేనియును మఱి విరామంబైనన్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mi6j9xtxm8olxeuld2twqzvbhatidhe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396660</id>
      <parentid>396659</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T19:46:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2076" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;దగుఁ జతుర్థగణముపై నుదాత్తవిశ్రమంబు
నిగుడుమేలనాఖ్య గీతి నెరయుఁ బ్రాస మొదవి.&lt;/poem&gt;|ref=18}}
సమగీతులందు ఆటవెలఁది—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇనులు ముగురు పాడ నిద్ద రింద్రులు మృదం
గములు దాల్ప వంశకాహళాదు
లేగురర్కు లూఁద నిరుమేళగతి నాట
వెలఁది యొప్పుచుండు విష్ణుసభల.&lt;/poem&gt;|ref=19}}
తేటగీతి—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఒక్కఁ డర్కుఁ డిద్దఱుజిష్ణు లొనర మఱియు
నిద్ద ఱర్కు లీచొప్పున నేగురేసి
నాల్గువంకలఁ గదిసి వర్ణన మొనర్పఁ
తేటగీతి విష్ణునిపేర్మిఁ దేటపఱుచు.&lt;/poem&gt;|ref=20}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పెనఁగి గణత్రియతముపై
నొనరఁగ వడియొండెఁ బ్రాసమొండెను నిలుపన్‌
జను నాటవెలఁది యందును
ననువొందిన తేటగీతి యందు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
మఱియు సీసంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;నలనగసలభరతలలో
పల నాఱును మీఁద రెండుఁ బద్మాప్తగణం
బులఁ దగి నాలుగుపదములఁ
జెలు వగు నొకగీతితోడ సీసము కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సీసము రెండుగణంబులఁ
బ్రాసం బేనియును మఱి విరామంబైనన్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>413shxr8xida8mw5k4igmtv4ngwlhl9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/154</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129112</id>
    <revision>
      <id>396661</id>
      <timestamp>2022-07-22T19:53:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2131" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type= |lines=&lt;poem&gt;భాసిల్లుఁ బృథివిమీఁదన్‌
జేసిన నియమములఁ బ్రాససీసాదు లజా!&lt;/poem&gt;|ref=23}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;వృత్తంబులకుఁబోలె వెలయు నాల్గడుగునఁ
           బ్రాసముల్నిల్పి విరతులు నునుపఁ
బ్రాససీసము లగుఁ బశ్చిమార్ధములట్ల
           భాసిల్ల నక్కిలిప్రాససీస
మగు మున్నుగైకొన్న యతిపాదమందెల్ల
           నడరిన వడిసీస మనఁగఁ బరఁగు
నర్ధమర్ధమునకు యతులు వేఱై చనఁ
           జెప్ప నక్కిలివడి సీసమయ్యె&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;నవకవికి నిట్లు ప్రాసంబు లవతరిల్లు
యతులు ప్రాసంబు లిష్టసంగతుల నడవ
నది యసమసీస ముత్సాహ తుదనుగీతి
పరఁగ విషమసీసం బగుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=24}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అగు సమప్రాససీస మాఱడుగులందు
నాలుగింట వృత్తప్రాసనామసీస
మన్నిచోటులఁ బ్రాసంబు నందెనేని
సర్వతః ప్రాససీసంబు జలజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
అందు నషసీసము
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇంద్రులు తమలోన నిద్దఱిద్దఱుఁ గూడి
           యతులకు నాధార మై తనర్చి
మూఁడుచోటుల నుండ మొగి నిద్ద ఱర్కులు
           గదియ నాక్రియ నొక్క పదము మెఱయ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nbxg8d2iuco47dt6yzqgfovajcs49yl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396662</id>
      <parentid>396661</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T19:54:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2148" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type= |lines=&lt;poem&gt;భాసిల్లుఁ బృథివిమీఁదన్‌
జేసిన నియమములఁ బ్రాససీసాదు లజా!&lt;/poem&gt;|ref=23}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;వృత్తంబులకుఁబోలె వెలయు నాల్గడుగునఁ
           బ్రాసముల్నిల్పి విరతులు నునుపఁ
బ్రాససీసము లగుఁ బశ్చిమార్ధములట్ల
           భాసిల్ల నక్కిలిప్రాససీస
మగు మున్నుగైకొన్న యతిపాదమందెల్ల
           నడరిన వడిసీస మనఁగఁ బరఁగు
నర్ధమర్ధమునకు యతులు వేఱై చనఁ
           జెప్ప నక్కిలివడి సీసమయ్యె&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;నవకవికి నిట్లు ప్రాసంబు లవతరిల్లు
యతులు ప్రాసంబు లిష్టసంగతుల నడవ
నది యసమసీస ముత్సాహ తుదనుగీతి
పరఁగ విషమసీసం బగుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=24}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అగు సమప్రాససీస మాఱడుగులందు
నాలుగింట వృత్తప్రాసనామసీస
మన్నిచోటులఁ బ్రాసంబు నందెనేని
సర్వతః ప్రాససీసంబు జలజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
అందు నషసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇంద్రులు తమలోన నిద్దఱిద్దఱుఁ గూడి
           యతులకు నాధార మై తనర్చి
మూఁడుచోటుల నుండ మొగి నిద్ద ఱర్కులు
           గదియ నాక్రియ నొక్క పదము మెఱయ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i5mvrvpniy8gwqtnlwkzb45sg8v17ql</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396663</id>
      <parentid>396662</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T19:55:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2148" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type= |lines=&lt;poem&gt;భాసిల్లుఁ బృథివిమీఁదన్‌
జేసిన నియమములఁ బ్రాససీసాదు లజా!&lt;/poem&gt;|ref=23}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;వృత్తంబులకుఁబోలె వెలయు నాల్గడుగునఁ
           బ్రాసముల్నిల్పి విరతులు నునుపఁ
బ్రాససీసము లగుఁ బశ్చిమార్ధములట్ల
           భాసిల్ల నక్కిలిప్రాససీస
మగు మున్నుగైకొన్న యతిపాదమందెల్ల
           నడరిన వడిసీస మనఁగఁ బరఁగు
నర్ధమర్ధమునకు యతులు వేఱై చనఁ
           జెప్ప నక్కిలివడి సీసమయ్యె&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;నవకవికి నిట్లు ప్రాసంబు లవతరిల్లు
యతులు ప్రాసంబు లిష్టసంగతుల నడవ
నది యసమసీస ముత్సాహ తుదనుగీతి
పరఁగ విషమసీసం బగుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=24}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అగు సమప్రాససీస మాఱడుగులందు
నాలుగింట వృత్తప్రాసనామసీస
మన్నిచోటులఁ బ్రాసంబు నందెనేని
సర్వతః ప్రాససీసంబు జలజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
అందు సమసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇంద్రులు తమలోన నిద్దఱిద్దఱుఁ గూడి
           యతులకు నాధార మై తనర్చి
మూఁడుచోటుల నుండ మొగి నిద్ద ఱర్కులు
           గదియ నాక్రియ నొక్క పదము మెఱయ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>khr8gum1tflr31kol65686hw5w9kseb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/155</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129113</id>
    <revision>
      <id>396664</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:00:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2248" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నిటువంటి పదము లింపెసఁగంగ నాల్గింట
           సమధర్మగతి నతిశయము నొండు
నట్టిధర్మమునకు నాస్పదంబై పేర్చి
           యాతతచ్ఛందోవిభాతిఁ దనరి&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఆటవెలఁది యొండెఁ దేటగీతియు నొండె
విమలభావ మమర విష్ణుదేవుఁ
డొప్పు ననుచుఁ బొసఁగఁ జెప్పిన సీసంబు
పసిఁడి యగు ధరిత్రిఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=26}}
ప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;భామినిచే నున్న పట్టుతోరముఁ జూచి
           ప్రల్లదంబునఁ ద్రెంచి పాఱవైచి
యామునిద్రోహ మత్యంత మై తనుఁ బట్టి
           యతిదరిద్రునిఁ జేయ నార్తి నొంది
భూమి వెల్వడి పోయి పురపురఁ బొక్కుచుఁ
           బుండరీకాక్ష యోభువనవంద్య
స్వామి నాయపరాధశతసహస్రంబులు
           సైరింపవే కృపాజలధి యనుచు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రేముడించు కౌండిన్యునిభీతిఁ బాపి
పృథులసౌఖ్యంబు లొసఁగి గాంభీర్యమమరఁ
బాముపైఁ బవ్వళించిన ప్రభుఁడ వనినఁ
బ్రాససీసంబు విలసిల్లుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=27}}
వృత్తప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీశ్రితవక్షుండు సింధురవరదుండు
           చింతిత ఫలదానశీలుఁ డితఁడు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rilmpgub0x2epafpr4fpp8wvxaguvpd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/156</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129114</id>
    <revision>
      <id>396665</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:04:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2077" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఆశ్రితావనలోలుఁ డాభీరకాంతాకు
           చాగ్రకుంకుమభూషితాంగుఁ డితఁడు
ఆశ్రాంతజయధాముఁ డాశాంతవిశ్రాంత
           యశుఁడు ధరాధరశ్యాముఁ డితఁడు
విశ్రుతవిభవుండు విపులబలాఢ్యుండు
           వికసితవదనారవిందు డితఁడు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అనుచు మునులును దివిజులు నభినుతింపఁ
జూపుచెవులపాన్పున వెన్ను మోపియుండు
నంబుజోదరుఁ డంచు ని ట్లాంధ్రకృతులఁ
జెప్పిరేని వృత్తప్రాససీస మగును.&lt;/poem&gt;|ref=28}}
సర్వతఃప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నీరదవర్ణుండు నీరేరుహాక్షుండు
           నీరధిబంధనోదారబలుండు
కారుణ్యరసరాశి గౌరీరసజ్ఞావి
           హారి శోభితనామగౌరవుండు
ధీరుండు త్రిభువనాధారుండు దశరథ
           క్ష్మారమణేంద్రకుమారవరుఁడు
మారీచదమనుండు నారాచవిద్యావి
           శారదుం డసురవిదారణుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ధారుణీసుత నయనచకోరసరసి
జారి యన సర్వతఃప్రాసచారుసీస
మారయఁగ సత్కవిజనవిస్ఫారనుతులఁ
దేరు శ్రీపద్మనాభ శృంగారసార!&lt;/poem&gt;|ref=29}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qgsrf77sian2po6yisgl145ikhpn9lj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/157</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129115</id>
    <revision>
      <id>396667</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:10:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2004" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;అక్కిలిప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఉరగతల్పుని గాని యుల్లంబులలో నిల్ప
           శరధితల్పుని గాని సన్నుతింప
మురసంహరుని గాని మ్రొక్కులఁ గయిసేయ
           నరమృగేంద్రులఁ గాని నమ్మికొలువ
గరుడవాహను పేరుఁ గాని వీనులఁ జొన్ప
           బురుషోత్తముని గాని పూజసేయ
హరిప్రసాదముఁ గాని యర్థిమైఁ గొననొల్లఁ
           బరమాత్ముపనిఁ గాని భక్తిఁ బూన&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ధరణి నివి నాదు నిత్యవర్తనము లనుచుఁ
బరఁగు వ్రతిఁగాని నీవు చేపట్టవనిన
జరుగు నక్కిలిప్రాససీసంబు కృతులఁ
బరభృతాతసిపుష్పాభ పద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=}}
వడిసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కరుణాసముద్రుండు గజరాజవరదుండు
           గర్వితాసురశిరఃఖండనుండు
విహగేంద్రవాహుండు విబుధేంద్రవంద్యుండు
           విశ్వరక్షాచణవీక్షణుండు
రతిరాజజనకుండు రఘువంశతిలకుండు
           రణబలోదగ్రుండు రమ్యగుణుఁడు
గోకులాధీశుండు గోపికారమణుండు
           గోవిందుఁ డురుకళాకోవిదుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jdaqc51bwn47nam8ng81uop5dmshbpg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396671</id>
      <parentid>396667</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T20:23:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2006" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;అక్కిలిప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఉరగతల్పుని గాని యుల్లంబులలో నిల్ప
           శరధితల్పుని గాని సన్నుతింప
మురసంహరుని గాని మ్రొక్కులఁ గయిసేయ
           నరమృగేంద్రులఁ గాని నమ్మికొలువ
గరుడవాహను పేరుఁ గాని వీనులఁ జొన్ప
           బురుషోత్తముని గాని పూజసేయ
హరిప్రసాదముఁ గాని యర్థిమైఁ గొననొల్లఁ
           బరమాత్ముపనిఁ గాని భక్తిఁ బూన&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ధరణి నివి నాదు నిత్యవర్తనము లనుచుఁ
బరఁగు వ్రతిఁగాని నీవు చేపట్టవనిన
జరుగు నక్కిలిప్రాససీసంబు కృతులఁ
బరభృతాతసిపుష్పాభ పద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=30}}
వడిసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కరుణాసముద్రుండు గజరాజవరదుండు
           గర్వితాసురశిరఃఖండనుండు
విహగేంద్రవాహుండు విబుధేంద్రవంద్యుండు
           విశ్వరక్షాచణవీక్షణుండు
రతిరాజజనకుండు రఘువంశతిలకుండు
           రణబలోదగ్రుండు రమ్యగుణుఁడు
గోకులాధీశుండు గోపికారమణుండు
           గోవిందుఁ డురుకళాకోవిదుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ffuelv3madj7mkqxs1yvmrs3ik6vcg3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/158</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129116</id>
    <revision>
      <id>396668</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:17:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2039" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అనుచు వడిసీసముల నిన్ను నభినుతింతు
రఖిలవిద్యావిశారదు లైన మునులు
పన్నగాధీశతల్ప నాపాలివేల్ప
భక్తజనకామ్యలాభ శ్రీపద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=31}}
అక్కిలివడిసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పద్మాక్షి యీతఁడే బలి రసాతల మేలు
           మని పంపనేర్చిన యధికబలుడు
హరిణాక్షి యీతఁడే యలవిభీషణు లంకఁ
           బట్టంబు గట్టిన బల్లిదుండు
తొయ్యలి యీతఁడే ధ్రువుని నున్నతపదం
           బునఁ ప్రతిష్ఠించిన భూరియశుఁడు
ధవళాక్షి యీతఁడే ధనువు ద్రుంచినయట్టి
           రఘువంశతిలకుండు రాఘవుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;బాణబాహావిఖండనప్రముఖుఁ డితడు
నీలగళసుప్తికరబాణనిపుణుఁ డితడు
ననుచు నక్కిలివడిసీస మమర వేల్పుఁ
బడఁతు లభినుతింతురు నిన్నుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=32}}
అవకలిప్రాససీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;వరదుఁ డుద్యద్గుణాకరుఁడు వియన్నదీ
           పాదుఁడు భక్తప్రమోదకరుఁడు
సింధుబంధనుఁ డబ్జబంధుతారాధీశ
           నేత్రుఁడు కాశ్యపగోత్రజుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jhvwnazvrvd8bw0jc6kho25msrv8viv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/159</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129117</id>
    <revision>
      <id>396669</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:22:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2149" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సుగ్రీవవిభుఁడు దశగ్రీవదమనుండు
           లలితకంబుగ్రీవవిలసితుండు
పూతనాజీవితనూతనస్తన్యపా
           నాభిలోలుఁడు నిత్యశోభనుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;భువనవంద్యుఁ డనుచు నవకలిప్రాససీ
సముల నిన్నుఁ బొగడు నమరసమితి
శరణభరణనిపుణ వరయోగివిమలహృ
త్పద్మసద్మదేవ పద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=}}
మఱియు నుత్సాహము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సాహచర్య మమర సప్త సవితృవర్గమును సము
త్సాహ మెక్క నొక్కగురుఁడు చరణములు భజింపఁగా
నీహితప్రదానలీల లెసగుకమఠమూర్తి ను
త్సాహరీతు లుల్లసిల్ల సంస్తుతింతు రచ్యుతున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రాసములును వడులు భాసురంబుగ నిట్లు
విలసితముగ నాటవెలఁదియందు
నుత్సుకత నొనర్చి యుత్సాహ మది నిల్ప
విషమసీస మమరు విషధిశయన!&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ద్వాదశపదముగ మఱి య
ష్టాదశపాదమగు గీతి సహితంబుగఁ దా
నేదియగు సీసమాలిక
శ్రీదయితా నిలుపవలయు సీసపునియతిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సర్వలఘుసీసమునకు న
ఖర్వాంఘ్రులనడుమ నింద్రగణములు మూఁడై&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>teu2eqnuyfl7hc7m6l53zpdp3ttkfoj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396670</id>
      <parentid>396669</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T20:23:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2157" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సుగ్రీవవిభుఁడు దశగ్రీవదమనుండు
           లలితకంబుగ్రీవవిలసితుండు
పూతనాజీవితనూతనస్తన్యపా
           నాభిలోలుఁడు నిత్యశోభనుండు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;భువనవంద్యుఁ డనుచు నవకలిప్రాససీ
సముల నిన్నుఁ బొగడు నమరసమితి
శరణభరణనిపుణ వరయోగివిమలహృ
త్పద్మసద్మదేవ పద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=33}}
మఱియు నుత్సాహము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సాహచర్య మమర సప్త సవితృవర్గమును సము
త్సాహ మెక్క నొక్కగురుఁడు చరణములు భజింపఁగా
నీహితప్రదానలీల లెసగుకమఠమూర్తి ను
త్సాహరీతు లుల్లసిల్ల సంస్తుతింతు రచ్యుతున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=34}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రాసములును వడులు భాసురంబుగ నిట్లు
విలసితముగ నాటవెలఁదియందు
నుత్సుకత నొనర్చి యుత్సాహ మది నిల్ప
విషమసీస మమరు విషధిశయన!&lt;/poem&gt;|ref=35}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ద్వాదశపదముగ మఱి య
ష్టాదశపాదమగు గీతి సహితంబుగఁ దా
నేదియగు సీసమాలిక
శ్రీదయితా నిలుపవలయు సీసపునియతిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=36}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సర్వలఘుసీసమునకు న
ఖర్వాంఘ్రులనడుమ నింద్రగణములు మూఁడై&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rznl1p0xz1zm743x2q9e7j278ky60x9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/160</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129118</id>
    <revision>
      <id>396672</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:26:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2054" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;యార్వంచల లఘుగణంబులు
నుర్వీధర త్రిలఘుయుగము నొకగీతితుదన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=37}}
సర్వలఘుసీసము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;మృగమదము తిలకమును నగు మొగముచెలువమును
           నలఁతిపవడముఁ దెగడు నధరపుటము
వలుదజఘనములు బొలుపలరుకనకపువలువ
           కలితకరచరణమణికటకములును
విరులతురుమును నమిలిపురిసొబగుగుమకరికము
           రచన నెసఁగిన చెవుల రవణములును
కరకమలయుగళ ధృతి మురళియును ద్రివిధమగు
           నిలుకడయు నిటలతటి నెఱయు కురులు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తెల్లదమ్మిరేకులభంగి నుల్లసిల్లు
వెడఁదకన్నులు గలగోపవేషశౌరి
నాశ్రయించెద ననుచు ని ట్లమరఁ జెప్ప
సర్వలఘుసీస మగు నండ్రు జలజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=38}}
తరువోజ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ముగురు జిష్ణులు త్రయీమూర్తియు మఱియు
           ముగురు జిష్ణులు త్రయీమూర్తియుఁ గూడి
యొగి నుండ గరయతి నొక్కొక్క చరణ
           ముడుగక సేవింప నుజ్జ్వలం బగుచుఁ
దగ నుల్లసిల్లు పాదములు నాల్గింటఁ
           దనరు వరాహావతారోదయునకు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2964kd8oo1po9p39664fcc9wwf7l8yf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/161</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129119</id>
    <revision>
      <id>396673</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:30:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2322" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నిగురొత్తు భావంబు లెసఁగఁ దర్వోజ
           నీయోజ నొనరింతు రెల్ల సత్కవులు.&lt;/poem&gt;|ref=39}}
మఱి యక్కరజాతులందు మహాక్కర—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఆదివార మాదిగ ననుక్రమమున
           నన్నివాసరముల నొక్కినుండు
నాదితేయాధినాథు లేగురు నల
           రారంగ నొక్కసుధాకరుండు
నాది హరిఁ గొల్వ రెండును నాలుగు
           నగు వాసరంబున నర్కుఁడైన
నాదరంబున నెడసొచ్చునని మ
           హాక్కరం బలుకుదు రార్యు లెల్ల.&lt;/poem&gt;|ref=40}}
మధ్యాక్కరము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఓజతో నిద్దఱింద్రులును నొక్కయాదిత్యుండు మఱియు
రాజితంబుగ నిద్ద ఱమర రాజులు నొక్కసూర్యుండు
పూజింతు రత్యంతభక్తిఁ బుండరీకాక్షు ననంతు
భ్రాజిల్లు బుధులు మధ్యాక్కరంబు నొప్పారఁ బల్కుదురు.&lt;/poem&gt;|ref=41}}
మధురాక్కరము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;రవియు నింద్రులు మువ్వురు రాజొకండును గలిసి
రవిసుధాకరలోచను రాజితాననసరోజు
రవికులేశుఁ గొలుతు రని ప్రస్తుతింతురు ధరిత్రి
నవిరళం బగుమధురాక్కరాఖ్యచే సత్కవులు.&lt;/poem&gt;|ref=42}}
అంతరాక్కరము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇనుఁ డొకండును నింద్రు లిద్దఱును నొక్క
వనజవైరియుఁ గూడి వైభవ మొనర్ప&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fsyoneu8gkyvlscd3u42dtb5a9xw0h6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/162</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129120</id>
    <revision>
      <id>396674</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:35:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1779" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;గనకవస్త్రుని గృత్తకైటభుని గొల్తు
రనుచుఁ జెప్పుదు రంతరాక్కర బుధులు.&lt;/poem&gt;|ref=43}}
అల్పాక్కర—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఒగి నిద్దఱింద్రులు నొకవిధుండు
జగతీధరుని పదాబ్జములు గొల్తు
రగణితభక్తి నం చభినుతింప
నెగడు నల్పాక్కర నియతితోడ.&lt;/poem&gt;|ref=44}}
అక్కరలయతినిర్ణయము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;విరతిచతుర్గణము మహా
క్కర కేకోనాక్షరత్రిగణ మంతరకున్‌
వరగణయుగయతి నల్పా
క్కర మధ్యయు మధురయుం ద్రిగణయతుల హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=45}}
మఱి షట్పద—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;మెఱయంగ నిద్దఱి
ద్దఱు సురేంద్రులుమూఁడు
తెఱెఁగులన్‌ శశిఁగూడ నర్థంబులన్‌
నెఱిఁ గ్రాలఁగా వళ్ళు
దొఱుఁగ షట్పదరీతి
వఱలుఁ జక్రిపదాబ్జవర్ణనంబు.&lt;/poem&gt;|ref=46}}
త్రిపద—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సరవిఁ బ్రాసమునొంది సురపతుల్‌ నలువురు
హరియు గైకార్కులు గలియ
జరగు నిప్పగిది నొప్పుఁ ద్రిపద.&lt;/poem&gt;|ref=47}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4bfl09esie77km8hn6wom9z1wmgywuk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/163</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129121</id>
    <revision>
      <id>396675</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:42:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1833" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;మఱి ద్విపద—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;ఇంద్రులు మువ్వురు నినుఁ డొక్కరుండు
సాంద్రమై యొక్కొక్కచరణంబుఁ గొలువ
నలరుఁ బద్మోదరుఁ డంచు ధీరోత్త
ములు విస్తరింతురు ముదముతో ద్విపద.&lt;/poem&gt;|ref=48}}
మంజరీ (ప్రాసరహిత)ద్విపద—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీమందిరాకారు జితదైత్యధీరుఁ
గీర్తించుచోఁ బుణ్యవర్తనుం డనుచు
యతిమాఱుప్రాస మి ట్లచ్చోట నిడక
సరసిజనాభాయ సముదగ్రసాహ
సాయ నమోయంచు శబ్దమొక్కటియు
రెండుపాదముల నీక్రియఁ బంచియిడక
వెలయు ప్రాసములేని ద్విపద యై పరఁగఁ
బూజింపవలయును వాక్పుష్పమంజరుల.&lt;/poem&gt;|ref=49}}
మఱియుఁ జౌపదము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కలసి చతుర్లఘుగణములయందు
నలిఁ ద్రిగణం బై నగణము వొందు
నలరుగణద్వయ యతిగోవిందుఁ
బలుకఁ గృతులఁ జౌపద చెలువందు.&lt;/poem&gt;|ref=50}}
అందు వితాళమనుజౌపదము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;అర్కనామగణ మనువుగ రెండు
దార్కొని లఘువొందఁగ నిట్లుండుఁ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9rk5j34b7p9esl2abwbhjcbrj58dhjx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/164</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129122</id>
    <revision>
      <id>396676</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:48:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1948" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;దర్కింపఁగను వితాళము నందు
పేర్కొనఁ దగు హరిబిరుదులపిండు.&lt;/poem&gt;|ref=51}}
{{p|ac|fwb}}రగడలు&lt;/p&gt;
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఆద్యంతప్రాసంబులు
హృద్యంబుగ రెంట రెంట నిడి పాదము లు
ద్యద్యతులఁ గూర్పఁ దగు నన
వద్యంబగు రగడలందు వారిజనాభా!&lt;/poem&gt;|ref=52}}
అందు హయప్రచారరగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;హనచతుష్టయంబు ఋతుల
జనితయతుల జరగుఁ గృతులఁ
జను హయప్రచార రగడ
వినుతశాస్త్రవిధులు వొగడ.&lt;/poem&gt;|ref=53}}
అందు తురగవల్గనమనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీసతీశుఁ బరమపురుషుఁ జిత్తమున దలంచువారు
వాసవాదినిఖిలదివిజవంద్యు నాశ్రయించువారు
నిట జనింప రనఁగ నన్వయించుఁ దురగవల్గనంబు
పటుదినేశలఘువిరామభానుమద్గణాష్టకంబు.&lt;/poem&gt;|ref=54}}
అందు విజయమంగళమనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీధరాయ శిష్టజననిషేవితాయ భక్తలోక
           జీవితాయ గర్వితోరుసింధురాజబంధనాయ
గాధిపుత్రయజ్ఞవిఘ్నకరమహాసురీమహోగ్ర
           కాయశైలదళననిపుణఘనసురాధిపాయుధాయ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>c7jwtchvfuwtxh5250zp9mn2dx48pbd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/165</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129123</id>
    <revision>
      <id>396677</id>
      <timestamp>2022-07-22T20:53:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2364" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కేశవాయ తే నమోఽస్తు కృష్ణ పాహిపాహి యనుఁచు
           గేలుమొగచి మౌళినునిచి కృష్ణుఁ బలికెననుచునిట్లు
దేశభాషణములఁ జెప్ప ద్విగుణతురగవల్గనమునఁ
           దేరు విజయమంగళంబు తీయచెఱకు రసమునట్లు.&lt;/poem&gt;|ref=55}}
అందుద్విరదగతియనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీయువతి నిజయువతిఁ జేసి యెంతయు మించి
కాయజునిఁ దనతనయుఁ గా నెలమిఁ బాటించి
సకల దేవతలఁ బరిజనులుగా మన్నించి
ప్రకటగతి శ్రుతుల నుతిపాఠకులఁ గావించి
హరి యొప్పు నన నొప్పు నవతార లఘువిరతి
శరది నగనలలభలసలతరలద్విరదగతి.&lt;/poem&gt;|ref=56}}
అందు జయభద్రరగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీకి నొడయం డనఁగఁ జిత్తజునిగురుఁ డనఁగ
           శేషశయనుం డనఁగఁ జెలువుగఁ జతుర్భుజుఁడు
నాకౌకసుల నేలు నముచిసూదనువూజ
           నతఁడు దాఁగైకొన్న నందగోపాత్మజుఁడు
ఇతనిఁ గొల్చినఁ గాని యిహపరంబులు గలుగ
           వితరసేవల ననఁగ నెసఁగు నివ్విభుఁ డంచుఁ
జతురమతు లొనరింప జయభద్రరగడ లిటు
           సద్ద్విరదగతి రెంటఁ జాటింపులం బెంచు&lt;/poem&gt;|ref=57}}
అందు మధురగతియనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీవనితాధిపుఁ జేరి భజింపుఁడు
భావజజనకుని భక్తిఁ దలంపుఁడు&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1i5g0trnnsep1q9t0icv6vq6mqesihe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/166</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129124</id>
    <revision>
      <id>396678</id>
      <timestamp>2022-07-22T21:59:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1786" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;అని గగనలభసలను నాల్గిటఁ గృతి
జను గజలఘువిశ్రమము మధురగతి.&lt;/poem&gt;|ref=58}}
అందు హరిగతియనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీరామాకుచకుంకుమపంకము
           చేఁ బొలుపగు విపులోరఃఫలకము
తారతుషారపటీరసమానో
           దకవాహిని యొదవిన పదకమలము
నతిశయ మై యలవడు నేదెవుని
           ననవరతోదారత నాహరిగతి
యితరుల కలవడ దని నృప లఘుయతి
           నిభనలగగభసల నగును హరిగతి.&lt;/poem&gt;|ref=59}}
అందు వృషభగమనమనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీమనోహరు నంబుజోదరుఁ
           జిత్తజాతగురుం దలంచెదఁ
గామితార్థవిధాయి నిర్జిత
           కాళియాహిని నాశ్రయించెద
ననువుగా &lt;ref&gt;భసనల&lt;/ref&gt;భగణములు భానుస
           మన్వితద్వితయములు నాలుగు
ననిమిషాధిపలఘుయతినిడఁగ
           నలరువృషభగమనము మేలగు.&lt;/poem&gt;|ref=60}}
అందు హరిణగతియనురగడ—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శ్రీనివాసు భజింతు నే నని
           పూని కుజనులపొంత బోనని&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kej518zuj9y4p4t7xbk56681ev8dnyf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/167</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129125</id>
    <revision>
      <id>396679</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:03:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1914" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;భానుయుతనలభసగగంబుల
           లోననిరుదోలుననగంబుల
నిరవుగా నిరుమాఱులఘువుల
           నెల్లవారును నొగి గణింపఁగ
విరతులను గావింపనిమ్ముల
           హరిణగతి చెలువగు జగమ్ముల.&lt;/poem&gt;|ref=61}}
మఱియు చాటుప్రబంధలక్షణము—
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;ఒకపద్య మైన ముక్తకము రెండును మూఁడు
           ద్వికమును ద్రికమునై విస్తరిల్లుఁ
బంచరత్నము లైదు పరఁగ నెన్మిది గజా
           వళికి నామావళి ద్వాదశంబు
నెన్నంగ నిరువదియేడు తారావళి
           యొనయు ముప్పది రెండు నేఁబదియును
నూఱునూటెనుబది నుతికెక్కి ద్వాత్రింశ
           దభిధాన పంచాశదాఖ్యనాఁగ&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;వెలయు శతక మనఁగ వెండి యష్టోత్తర
శతక మనఁగ నిట్లు సకలసుకవి
సమ్మతముగ నెగడు జాటు ప్రబంధము
లభిమతార్థరచన నబ్జనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=62}}
మఱియు ఉదాహరణలక్షణము—
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;భాసిల్లు సప్తవిభక్తులందును మఱి
           సంబోధనంబున సరవిగాఁగఁ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iraqr9p2gs11wa8dfxlu105a8xl4zxw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/168</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129126</id>
    <revision>
      <id>396680</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:05:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2088" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;బ్రభునామయుతముగాఁ బద్య మొక్కటియును
           దగఁజెప్పి రగడ భేదంబులందుఁ
గళికలు ప్రత్యేక దళము లెన్మిది చేసి
           తత్పరార్థముల నుత్కళిక లనఁగ
నేకసమాస మై యేడుదళంబులు
           తుద విభక్త్యర్థంబు దోఁపఁబలుక&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;దాని కెనగాఁగ జిక్కినదళ మమర్చి
ఫణితులొడఁగూర్చి సార్వవిభక్తికముగఁ
గట్ట కడపటిపద్య మొక్కటి రచింప
నది యుదాహరణం బగు నబ్జనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=63}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రథమవిభక్తిఁ బరఁగు వీరావళి
           మఱి ద్వితీయకుఁ గీర్తిమతి దలంప
సుభగాభిధాన మచ్చుగఁ దృతీయకుఁ జతు
           ర్థికి భోగమాలిని దృఢముగాఁగ
క్షితిఁ బంచమికిఁ గళావతి కాంతిమతి షష్ఠి
           కమరు నుదాత్త సప్తమికిఁ గమల
సంబోధనమునకు జయవతి యీగతిఁ
           దగు విభక్త్యధి దేవతాచయంబు&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;నెలమి నయ్యైవిభక్తుల నెసఁగఁ జెప్ప
గావ్యములను సంతోషించి కరుణతోడ
నాత్మనామాభిరూపఫలాభివృద్ధి
భర్తలకుఁ గర్తలకుఁ జేయుఁ బద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=64}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k0ygcbkjpwrjjx9rhce475z41by9cxb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/169</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129127</id>
    <revision>
      <id>396681</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:09:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1853" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;షట్ప్రత్యయంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;క్రమమునఁ బ్రస్తారము న
ష్టకము నుద్ధిష్టమును వృత్తసంఖ్యయు మఱి పెం
పమరు లగ క్రియయును న
ధ్వము లన షట్ప్రత్యయములు దనరు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=65}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;చాలుగ సర్వగురువు లిడి
లాలితముగ గురువుక్రింద లఘువును వలప
ల్లోలి సమంబులు డాపలి
వ్రాలకు గురువులను నిలుపఁ బ్రస్తారమగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=66}}
నష్టలబ్ధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;నరు లర్థించినచోటుల
నరయఁగ లఘువులను బేసులం దొక టిడి చె
చ్చెర నర్థించిన చోట్లన్‌
గురువుల నిడ నష్టలబ్ధి కుంజరవరదా!&lt;/poem&gt;|ref=67}}
ఉద్దిష్టము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఒక్కటి మొదిలుగ నినుమ
ళ్లెక్కినచో లఘుయుతంబు లన్నియుఁ బ్రోగై
యొక్కటి కలియఁగఁదోఁచును
గ్రక్కున నుద్దిష్ట మిక్షుకార్ముకజనకా!&lt;/poem&gt;|ref=68}}
వృత్తసంఖ్య—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;చేకొని ఛందోవర్ణము
లేకాదిద్విగుణితముగ నిడి కడులెక్కం&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9bdgi1340e53qo5qbmmt9bf7xdjf7g5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/170</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129128</id>
    <revision>
      <id>396682</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:12:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2308" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;బ్రాకటముగ రెట్టించిన
శ్రీకరముగ వృత్త సంఖ్య శ్రీనరసింహా!&lt;/poem&gt;|ref=69}}
లగక్రియ—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఒకటి గలసిన ఛందపు
టక్కరముల దొంతి యిడి యుపాంతములతుదిన్‌
జక్కఁగ నొక్కొక్కటిలోఁ
గ్రక్కున నొడఁగూర్ప నగు లగక్రియ కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=70}}
గణలగక్రియాంకమగుచక్రము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తొలుత ప్రతి సర్వగురువగు
లలి నేకద్విత్రికాదిలఘుయుతవృత్తం
బులు పరప్రతు లగుఁ జక్రా
కలితము లౌనెలవు లగు లగక్రియఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=71}}
సగణలగక్రియాంకమగుచక్రము—
{{Telugu poem|type=చ.|lines=&lt;poem&gt;సగణలగ క్రియాంక మగు చక్రమునం దొకఁ డాదిగాఁగఁద
ద్ద్విగుణము లడ్డవీథి నొదవింపఁగ వామగృహాంక సంఖ్యతో
నొగిఁదరువాతియిండ్ల ప్రతులొందనధోఽంకములన్‌ సమాధికం
బగు ప్రతిమానుచుంగడకౌల ప్రతుల్‌ దొరలించినిల్పఁగాన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=72}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఇందు సమమగునది తొల్తయిండ్ల వ్రాయఁ
బడిన సంఖ్యతో సమమైనఁ బ్రతికిఁ జేరు
నధిక మగునది వృత్తసంఖ్యాధికంబు
వ్రాయ రివి రెండు ప్రతులచక్రములయందు.&lt;/poem&gt;|ref=73}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;సుప్రతిష్ఠకు లగక్రియాచక్రోద్ధారం బెట్టిదనిన.&lt;/poem&gt;|ref=74}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>84xe3zixwhvoc89b0gs8corlfwvqmyc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/171</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129129</id>
    <revision>
      <id>396683</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:16:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2570" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=చ.|lines=&lt;poem&gt;మునుగలయొండు రెండునిటమూఁడుగ మూఁడును రెండునైదునై
దును నట నాల్గుతొమ్మిదగుఁదొమ్మిదినెన్మిదియుం బదేడుగా
ననువగు పంక్తి రెండు మొదలైనవి నాల్గిట నాలుగాదిగా
నెనిమిదియుం దదాదికము లెల్లఁ బబాఱిటఁ గూడఁగా నగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=75}}
లగక్రియాచక్రము అధ్వప్రక్రియ—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తిరముగ ఛందోఽక్షరములు
నురుతరముగ వృత్తసంఖ్యయను ద్విగుణము లై
పొరి నొక్కొక్కఁడు తొలఁగఁగఁ
బరిశిష్టాంగుళము లధ్వభాగ ముపేంద్రా!&lt;/poem&gt;|ref=76}}
సమవృత్తంబుల వెఱసు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కడపటి వృత్తంబుల యిను
మడి లోపలఁ బ్రథమ వృత్తమండలిఁ దీర్పన్‌
వడినిష్టచ్ఛందంబులఁ
బొడమిన వృత్తముల వెఱసు పొలుపగుఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=77}}
మఱియు ఛందోవృత్తముల వెఱసు—
{{Telugu poem|type=చ.|lines=&lt;poem&gt;ఒగిఁ బదుమూఁడు కోటులును నొప్పుగనల్వది రెండులక్షల్‌
దగఁ బదునేడు వేలు నుచితముగ నవ్వల నేడునూటిపై
నగణితవైభవా యిరువదాఱు గదా సమవృత్తభేదముల్‌
ప్రగుణితలక్షణస్ఫురణఁ బంచిన ఛందము లిర్వదాఱిటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=78}}
{{Center|&lt;poem&gt;గద్యము
ఇది శ్రీవాణీవరప్రసాదలబ్ధవాగ్విభవ తిక్కనామాత్య తనుసంభవ సుకవిజనవిధేయ అనంత
నామధేయ ప్రణీతం బైన ఛందోదర్పణంబునందు జాతిలక్షణలక్షితంబు లగు కందంబు&lt;/poem&gt;
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mq06lzbfvamztvjaffn3rc3c9iy1vge</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/172</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129130</id>
    <revision>
      <id>396684</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:18:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="868" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|&lt;poem&gt;లును, మాత్రాలక్షణయుక్తంబు లగు గీతులును సీసంబులు నుత్సాహము 
దరువోజయు, నక్కరయు షట్పదయుఁ ద్విపదయు మంజరియుఁ
జౌపదయు రగడలును జాటు కావ్య ప్రమాణంబులును,
ఉదాహరణంబులును, షట్ప్రత్యయంబులును, సప్త
మప్రత్యయం బైన సమవృత్తముల
వెఱసు తెఱంగు నన్నది
తృతీయాశ్వాసము.
&lt;/poem&gt;}}

{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 172
|bSize = 398
|cWidth = 90
|cHeight = 42
|oTop = 270
|oLeft = 153
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lxeok4ma6fu1t24jftx2w3tzspukgko</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/173</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129131</id>
    <revision>
      <id>396685</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:26:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1470" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Center|శ్రీరామాయనమః}}
{{p|ac|fs150}}ఛందోదర్పణము&lt;/p&gt;
{{p|ac|fs125}}చతుర్థాశ్వాసము&lt;/p&gt;
{{p|ac|fwb}}దోషాధికారము&lt;/p&gt;
{{Telugu poem|type={{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 173
|bSize = 398
|cWidth = 77
|cHeight = 135
|oTop = 197
|oLeft = 41
|Location = center
|Description = 
}}
|lines=&lt;poem&gt;


ధర తనురుచివిజితప
యోధర యనవరతఘోషయోషిత్పరిపీ
తాధర తల్పీకృతవసు
ధాధర రిపుభయద ఘనగదాధర కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=1}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;జగమున దోషవివర్జిత
ముగఁ జెప్పఁగవలయుఁ గావ్యమ్ములు సత్కవు ల
ట్లగుటన్‌ దశదోషమ్ములు
తగఁ జెప్పెదఁ బూర్వకవిమతంబుగఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=2}}
{{p|ac|fwb}}దశదోషములు&lt;/p&gt;
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;పదియుఁ గీడుఛందోయతిభంగములు వి
సంధికము పునరుక్తి సంశయ మపక్ర
మంబు వ్యర్థ మపార్థము మఱి విరూపి
తాపశబ్దవిరోధంబు లనఁగ గృష్ణ!&lt;/poem&gt;|ref=3}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pzsnwg18jfcuatdzebhxstb3mx3s6m8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/174</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129132</id>
    <revision>
      <id>396686</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:30:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1885" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;1. ఛందోభంగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఛందోభంగం బగు గురు
వొందెడునెడ లఘువుగాఁ బ్రయోగించుట గో
వింద యనిపలుకుచోట ము
కుంద యనుచుఁ బలుక నిట్లు కుంజరవరదా!&lt;/poem&gt;|ref=4}}
2. యతి భంగము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;విమల కమలనేత్ర విశ్వలోకస్తోత్ర
విమలదైత్యకులవినాశ యనుచు
వలయుచోట లేక వడి యొండుచోనుండఁ
బలికిరేని నియతిభంగ మండ్రు.&lt;/poem&gt;|ref=5}}
3. విసంధికము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;అమృత ఉదధిశయన అమర ఈశానుజ
అబ్జమందిరాస్య అబ్జమిత్ర
అనుచు నిట్లు సంధి నెనయని శబ్దముల్‌
దొరకుటయ విసంధిదోష మండ్రు.&lt;/poem&gt;|ref=6}}
4. పునరుక్తము—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తొలుతఁ దా నెద్దియైననుబలికి మఱియు
నదియ పలికినఁ బునరుక్తి యండ్రు బుధులు
శబ్ద పునరుక్తి పూర్వోక్తమైన శబ్దమైన
నర్థపునరుక్తి యేకార్థమైనఁ గృష్ణ!&lt;/poem&gt;|ref=7}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;శబ్దపునరుక్తి యగుఁ గాంతిచంద్రుఁ డని వ
చించి మఱి కాంతి చంద్రుఁ డటంచుఁ బలుక&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>07vr4693nrxdzya8oucdj8ypi4stqfu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396687</id>
      <parentid>396686</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T22:30:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1888" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;1. ఛందోభంగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఛందోభంగం బగు గురు
వొందెడునెడ లఘువుగాఁ బ్రయోగించుట గో
వింద యనిపలుకుచోట ము
కుంద యనుచుఁ బలుక నిట్లు కుంజరవరదా!&lt;/poem&gt;|ref=4}}
2. యతి భంగము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;విమల కమలనేత్ర విశ్వలోకస్తోత్ర
విమలదైత్యకులవినాశ యనుచు
వలయుచోట లేక వడి యొండుచోనుండఁ
బలికిరేని నియతిభంగ మండ్రు.&lt;/poem&gt;|ref=5}}
3. విసంధికము—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అమృత ఉదధిశయన అమర ఈశానుజ
అబ్జమందిరాస్య అబ్జమిత్ర
అనుచు నిట్లు సంధి నెనయని శబ్దముల్‌
దొరకుటయ విసంధిదోష మండ్రు.&lt;/poem&gt;|ref=6}}
4. పునరుక్తము—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తొలుతఁ దా నెద్దియైననుబలికి మఱియు
నదియ పలికినఁ బునరుక్తి యండ్రు బుధులు
శబ్ద పునరుక్తి పూర్వోక్తమైన శబ్దమైన
నర్థపునరుక్తి యేకార్థమైనఁ గృష్ణ!&lt;/poem&gt;|ref=7}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;శబ్దపునరుక్తి యగుఁ గాంతిచంద్రుఁ డని వ
చించి మఱి కాంతి చంద్రుఁ డటంచుఁ బలుక&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q0l0d24xx9698rlsnkrya11h4l1i0d7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/175</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129133</id>
    <revision>
      <id>396688</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:33:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2129" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నర్థపునరుక్తి యగుఁ గీర్తి నమృతకిరణుఁ
దని యశోమృగాంకుం డన నబ్జనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=8}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పునరుక్తి దోష మొందదు
దనరుపదావృత్తి నభిమతంబుగ వీప్సన్‌
జనువినుతాభీక్ష్ణ్యంబునఁ
బొనరు క్రియాసమభిహారముననండ్రు హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=9}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;ఈ వెన్నమ్రుచ్చు దా నిల్లిల్లు దప్పక
           చొచ్చుఁ బొమ్మన వీప్స సొంపుమిగులు
ఇటువచ్చివచ్చి నీవేల నిల్చితి కృష్ణ
           యనిన నాభీక్ష్ణ్యంబు పొనరియుండు
ఇమ్మిమ్ముశౌరికి నిమ్మపం దనఁ గ్రియా
           సమభిహారంబు ప్రశంస కెక్కు
నీ చక్కఁదనమును నీమంచితనమును
           బ్రీతిఁ గన్గొని ధాత్రి వ్రేత లైరి&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;దండకావనంబు తాపసు లనఁ బదా
వృత్తి యుల్ల సిల్లు వినులకృతుల
భూరిపుణ్యశీల పునరుక్తిలాలన
ప్రకటపుణ్యశోభ పద్మనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=10}}
5. సంశయము—
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కడఁగి వానిఁ గదియఁగాఁ గదా నేఁడు నీ
కింతపట్టుగలిగె నిందువదన
ఊరకున్నఁ గలదొకో యని సంశయా
ర్ధముగఁ బలుక సంశయము ముకుంద!&lt;/poem&gt;|ref=11}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2yurr5jowespwogr11ajaw9uq7l1wjp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/176</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129134</id>
    <revision>
      <id>396689</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1962" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;6. అపక్రమము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పదమున నాభికమలమున
హృదయమునఁ బయోజభవ రతీశ్వరదివిష
న్నదు లుదయించెం గమలా
స్పదనకు నను వ్యుత్క్రమం బపక్రమ మయ్యెన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=12}}
7. వ్యర్థము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మును దాఁ బలికినమాటకు
ననుగుణములు గాక వ్యర్థ మగుమాటలతోఁ
బెనఁచిన నది వ్యర్థంబనఁ
జనుదోషం బనిరి కావ్యచతురులు కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=13}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;త్యాగి వగుదు నీవు తారంబు వెట్టవు
చేరి నిన్ను నడుగు వారు పెద్ద
యింకఁ గీర్తి బ్రాతియే యని యొరుఁ బల్క
వ్యర్థదోష మండ్రు వనజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=14}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రేమ మెఱిఁగి వాఁడు బిగియుచు నున్నాఁడు
వానిఁ గసనెయొల్ల వాడుఁ నాకుఁ
గూర్పఁ దెఱఁగు లేదొకో నాఁగ విరహిణి
యందు నిట్లు వ్యర్థ మమరుఁ కృష్ణ!&lt;/poem&gt;|ref=15}}
8. అపార్థము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కరిచర్మము గైరికశిల
సురగిరి యని సముదయార్థశూన్యపదంబుల్‌
బెరసిన నపార్థ మగు నది
జరగు మదోన్మత్తబాలచరితలఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=16}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bjvzu7yxq79yis6idj0dyuugfdiymeh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/177</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129135</id>
    <revision>
      <id>396690</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:39:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2029" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;9. అపశబ్దము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;కనుఁగొనంగ నాదికవులకావ్యంబుల
లలితమైన లక్ష్యలక్షణముల
రూఢిగాని పెఱవిరోధోక్తు లపశబ్ద
సంజ్ఞికంబు లండ్రు జగతిఁ గృష్ణ!&lt;/poem&gt;|ref17=}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;అవియెయ్యవియనినం గుసంధి, దుస్సంధి, చుట్టుంబ్రావ, వైరి
వర్గంబు, కాకుదోషంబు, కుఱుచకాకు, తెనుంగునకుఁ జొరని
సంస్కృతక్రియలంబెరయు దుష్ప్రయోగంబులు మఱియు
నిట్టి గ్రామ్యంబు లెన్ని గల వన్నియు నపశబ్దంబులు
వాని వివరించెద.&lt;/poem&gt;|ref=18}}
కుసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మొదల నికారముపైన
చ్చొదవి యకారముగ దీనియొడయం డిది యె
ట్లొదవె ననక దీనొండయం
డిదెట్లొదవె ననుఁ గుసంధు లిన శశినయనా!&lt;/poem&gt;|ref=19}}
దుస్సంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;క్షితి స్వరసంధి నకారం
బతిశయముగ నతఁడు నతఁడు ననుచో నతఁడు
న్నతఁడు నని యూఁది పలికిన
సతతము దుస్సంధి యండ్రు సత్కవులు హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=20}}
చుట్టుబ్రావ—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మొద లాఱు వడ్డి మూఁ డనఁ
గదియింపక యెత్తి కట్టి ఖరమున నగువాఁ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>htu4wr5hq34rd1g0dm04kuxev9de8l4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/178</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129136</id>
    <revision>
      <id>396691</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:42:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2408" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;డిదె వచ్చెడి నన నెగ్గై
యొదవిన యీచుట్టుఁబ్రావ లొల్లరు కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;తుదలు తెలుఁగుఁ జేసి యదికి పుష్పవిల్లు
పరంగ భూరుహంపుఁబండ్లు నాక
పుష్పవిల్లు నాఁగ భూరుహపండ్లు నా
వైరివర్గ మండ్రు వనజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
వైరివర్గము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;కోమటీండ్రునాఁగ భూమితీరనఁ బలు
గ్రహము లనఁగ వానకాల మనఁగ
వైరివర్గమైన వదల రిట్టివిలోక
రూఢిఁ జెల్లునని సరోజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=23}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;మొదలి తెలుఁగుపై సంస్కృతపద మొకండు
జరగు లోకరూఢిని సమాసంబు చొరదు
పూని ముజ్జగంబులు ననఁ బోలుఁ గాని
యతఁడు ముజ్జగద్వందితుఁ డనఁగఁ జనదు.&lt;/poem&gt;|ref=24}}
కాకుదోషము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొలుపుగఁ బొగాడదండలు
లలన ముడిచినన్‌ మకార లాంఛనుఁ డొందెన్‌
జలమునఁ జెఱాకువి ల్లన
నల నిడుదలఁ గాకు దోషమండ్రు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
కుఱుచకాకు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎలుఁగుపడ నీవు చెపుమా
యెలిక వనుచు నసపడితిమి యెమి నివు నయెడన్‌
చలుఁజలు ననునిడుపులు గుఱు
చలు సేసినఁ గుఱుచకాకు చను నిది కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=26}}
దుష్ప్రయోగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సత్వరము నృపస్యపదం
గత్వా యాతఁడు నిహత్య కంటకుల సఖీ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>55aemdjphqsifr7xqo7xt90d5b6ei8w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396692</id>
      <parentid>396691</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T22:49:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2408" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;డిదె వచ్చెడి నన నెగ్గై
యొదవిన యీచుట్టుఁబ్రావ లొల్లరు కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
వైరివర్గము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;తుదలు తెలుఁగుఁ జేసి యదికి పుష్పవిల్లు
పరంగ భూరుహంపుఁబండ్లు నాక
పుష్పవిల్లు నాఁగ భూరుహపండ్లు నా
వైరివర్గ మండ్రు వనజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;కోమటీండ్రునాఁగ భూమితీరనఁ బలు
గ్రహము లనఁగ వానకాల మనఁగ
వైరివర్గమైన వదల రిట్టివిలోక
రూఢిఁ జెల్లునని సరోజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=23}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;మొదలి తెలుఁగుపై సంస్కృతపద మొకండు
జరగు లోకరూఢిని సమాసంబు చొరదు
పూని ముజ్జగంబులు ననఁ బోలుఁ గాని
యతఁడు ముజ్జగద్వందితుఁ డనఁగఁ జనదు.&lt;/poem&gt;|ref=24}}
కాకుదోషము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొలుపుగఁ బొగాడదండలు
లలన ముడిచినన్‌ మకార లాంఛనుఁ డొందెన్‌
జలమునఁ జెఱాకువి ల్లన
నల నిడుదలఁ గాకు దోషమండ్రు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
కుఱుచకాకు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎలుఁగుపడ నీవు చెపుమా
యెలిక వనుచు నసపడితిమి యెమి నివు నయెడన్‌
చలుఁజలు ననునిడుపులు గుఱు
చలు సేసినఁ గుఱుచకాకు చను నిది కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=26}}
దుష్ప్రయోగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సత్వరము నృపస్యపదం
గత్వా యాతఁడు నిహత్య కంటకుల సఖీ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l87wvcjlb2qdeei9q97jymq1zbawutn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396693</id>
      <parentid>396692</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T22:50:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2066" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;డిదె వచ్చెడి నన నెగ్గై
యొదవిన యీచుట్టుఁబ్రావ లొల్లరు కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
వైరివర్గము—
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;తుదలు తెలుఁగుఁ జేసి యదికి పుష్పవిల్లు
పరంగ భూరుహంపుఁబండ్లు నాక
పుష్పవిల్లు నాఁగ భూరుహపండ్లు నా
వైరివర్గ మండ్రు వనజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;మొదలి తెలుఁగుపై సంస్కృతపద మొకండు
జరగు లోకరూఢిని సమాసంబు చొరదు
పూని ముజ్జగంబులు ననఁ బోలుఁ గాని
యతఁడు ముజ్జగద్వందితుఁ డనఁగఁ జనదు.&lt;/poem&gt;|ref=23}}
కాకుదోషము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొలుపుగఁ బొగాడదండలు
లలన ముడిచినన్‌ మకార లాంఛనుఁ డొందెన్‌
జలమునఁ జెఱాకువి ల్లన
నల నిడుదలఁ గాకు దోషమండ్రు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=24}}
కుఱుచకాకు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎలుఁగుపడ నీవు చెపుమా
యెలిక వనుచు నసపడితిమి యెమి నివు నయెడన్‌
చలుఁజలు ననునిడుపులు గుఱు
చలు సేసినఁ గుఱుచకాకు చను నిది కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
దుష్ప్రయోగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సత్వరము నృపస్యపదం
గత్వా యాతఁడు నిహత్య కంటకుల సఖీ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1yn1xmm2mrgc3z1hk0xe29ymxp7p744</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396694</id>
      <parentid>396693</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T22:50:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2072" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;డిదె వచ్చెడి నన నెగ్గై
యొదవిన యీచుట్టుఁబ్రావ లొల్లరు కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=21}}
వైరివర్గము—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తుదలు తెలుఁగుఁ జేసి యదికి పుష్పవిల్లు
పరంగ భూరుహంపుఁబండ్లు నాక
పుష్పవిల్లు నాఁగ భూరుహపండ్లు నా
వైరివర్గ మండ్రు వనజనాభ!&lt;/poem&gt;|ref=22}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;మొదలి తెలుఁగుపై సంస్కృతపద మొకండు
జరగు లోకరూఢిని సమాసంబు చొరదు
పూని ముజ్జగంబులు ననఁ బోలుఁ గాని
యతఁడు ముజ్జగద్వందితుఁ డనఁగఁ జనదు.&lt;/poem&gt;|ref=23}}
కాకుదోషము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొలుపుగఁ బొగాడదండలు
లలన ముడిచినన్‌ మకార లాంఛనుఁ డొందెన్‌
జలమునఁ జెఱాకువి ల్లన
నల నిడుదలఁ గాకు దోషమండ్రు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=24}}
కుఱుచకాకు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎలుఁగుపడ నీవు చెపుమా
యెలిక వనుచు నసపడితిమి యెమి నివు నయెడన్‌
చలుఁజలు ననునిడుపులు గుఱు
చలు సేసినఁ గుఱుచకాకు చను నిది కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=25}}
దుష్ప్రయోగము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సత్వరము నృపస్యపదం
గత్వా యాతఁడు నిహత్య కంటకుల సఖీ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>r34norjp3qeigz7jw0zp3ok0b4xs636</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/179</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129137</id>
    <revision>
      <id>396695</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:53:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1970" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;భూత్వా మెలఁగెడు నన్నఁగ
విత్వవిదులు దుష్ప్రయోగవిధ మండ్రు హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=26}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;సంస్కృత విభక్తులయ్యును దెనుఁగునకుఁ జెల్లు
సుప్రయోగంబెట్టి దనిన.&lt;/poem&gt;|ref=27}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;నిక్క మగు సుప్రయోగము
ధిక్కృతదురితాయ భగవతేఽస్తు నమో యం
చక్కడ నీకును నమరులు
మ్రొక్కుదు రని తిఙ్సుబంతములఁ గూర్ప హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=28}}
విరోధములు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సమయవిరోధమ్మును నా
గమలోక విరుద్ధములును గాలవిరోధ
క్రమము కళాదేశవిరో
ధములును జొరకుండఁ జెప్పఁదగుఁ గృతుల హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=29}}
సమయవిరోధము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సందులఁ గుండలముల్‌ గుడి
సందిని శివలింగమును నొసల భూతియుఁ బెం
పొందఁగ నొకదరిబేసి మ
రుం దెగడెడు నన సమయవిరోధము కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=30}}
ఆగమవిరోధము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎక్కడిధర్మము హింసయ
నిక్క మనుచు వృత్రవధకు నిర్జరపతియుం
ద్రొక్కె దయపేర్మి ననవుడు
నక్కడ నాగమవిరోధ మండ్రు ముకుందా!&lt;/poem&gt;|ref=31}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>js4vi8nii3axzdw10hqhdmsi7tveghm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/180</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129138</id>
    <revision>
      <id>396696</id>
      <timestamp>2022-07-22T22:58:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1814" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;కళావిరోధము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తాళము పట్టక చదువున్‌
బోలఁగఁ బుస్తకముజేత ముట్టక పాడున్‌
మే లితనిజాణతన మన
నోలి నిది కళావిరోధ ముదధివిహారా!&lt;/poem&gt;|ref=32}}
దేశవిరోధము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;బహుకూపతటాకోదక
మహితము మరుదేశ మని సమర్థించిన ని
మ్మహి నది దేశవిరోధా
వహ మండ్రు కవీంద్రు లమృతవారిధిశయనా!&lt;/poem&gt;|ref=33}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఇట్టివి దశదోషము లనఁ
బట్టగుఁ గృతులందు నివియ భాసురముగఁ జే
పట్టుదురు ధీరు లొక్కొక
పట్టున డెందమ్ము లలరఁ బల్కినఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=34}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పదిదోషంబులఁ దెలిపెడు
నదనఁ బ్రయోగించినట్టి యవయోగములం
దొదవవు దోషంబులు నీ
సదమల నామములఁ గూడఁ జలుపుటఁ గృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=35}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;క్రమమున నిటుచెప్పిన దో
షములం దత్యుత్కటము విసంధిక మని రా
దిమునులు తత్పరిహారా
ర్థము సంధి సమాసములు దిరంబుగఁ జేర్తున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=36}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pd80g0hlfxhy6cl20ozv6jqzl16nrdk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/181</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129139</id>
    <revision>
      <id>396697</id>
      <timestamp>2022-07-22T23:01:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2073" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;సంధిఁ దెలిపెడుచో సూత్రసమ్మతముగఁ
దొలుతఁ బలికి చూపెడు వర్ణముల విసంధి
నాటుకొనదు శ్లిష్టోచ్ఛారణంబుఁజేసి
చూపునదియ నిశ్చయసంధిసూచకంబు.&lt;/poem&gt;|ref=37}}
షట్సంధులు—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;పరఁగు దుక్సంధి స్వరసంధి ప్రకృతిభావ
సంధి వ్యజనసంధి విసర్గసంధి
స్వాదిసంధి నా షట్సంధు లందులోనఁ
బ్రకృతసంధి యన్నది యాంధ్రభాషఁ జొరదు.&lt;/poem&gt;|ref=38}}
తుక్సంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పదమధ్యదీర్ఘలఘువులు
పదాంతలఘువులు ఛకారపరమై యూఁదున్‌
మది మ్లేచ్ఛుఁడు తుచ్ఛుం డనఁ
ద్రిదశ చ్ఛత్ర మననీగతిని దుక్సంధిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=39}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;లలిఁ బదాంతదీర్ఘము వికల్పంబు నొందుఁ
బుత్త్రి కాచ్ఛత్ర మాత్మజాఛత్ర మనఁగ
నటఁ బదాంతదీర్ఘం బయ్యు నాఙ్ప్రయుక్తి
నిత్య మాచ్ఛాదనం బని నెఱయ నూఁదు.&lt;/poem&gt;|ref=40}}
స్వరసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ధర అఇఉఋలు సవర్ణము
పర మగుచో దీర్ఘ మగు సువర్ణాద్రి యనన్‌
శరధీంద్రుఁ డన జహూదక
సరసి యనఁ బితౄణములు వెసం దీర్పు మనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=41}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2u2kgbqp4z2raegfixoo014hyufvu6h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/182</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129140</id>
    <revision>
      <id>396698</id>
      <timestamp>2022-07-22T23:02:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1922" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;చెచ్చెర ఇఉఋలు మూఁటికి
నచ్చు పరం బైన యవర లాదేశ మగున్‌
మెచ్చగ దధ్యన్నం బనఁ
బెచ్చుగ మృద్వన్న మనఁగఁ బిత్రర్థ మనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=42}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తగునేఅన మన నయనం
బగుఁ బోఅ మనఁగఁ బవన మగు నైఅక నా
నగు నాయక పౌఅకయన
నగుఁ బావక ఏజవాప్తి నయవాయావల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=43}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;సరవి నీలాల్గుపదమధ్యసంధులందు
నప్రసిద్ధ మేకారాంత మైత్వమునకు
నోత్వమునకు నౌత్వమునకు నొగిఁ బదాంత
సంధి నగు విశేషంబు లేచంద మనిన.&lt;/poem&gt;|ref=44}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;గోశబ్దముపై నవఙా
దేశమున గవాక్ష మనఁగ దీపించు నవా
దేశము ద్యోశబ్దముపై
నాశక్రుండు ద్యవధీశుఁ డన సత్సంధిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=45}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;రైశిఖరాచ్చున కాయా
దేశం బగుసంధి రాయధీశ్వరుఁ డనఁగా
గ్లౌశిఖరాచ్చున కావా
దేశం బగుసంధి గ్లావుదీర్ణ యనంగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=46}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మొదలియకారము ఇఉఋలు
పొదవిన నేత్వమును నోత్వమును రేఫయుఁ బెం&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rtv8qq1i0nca6qa2wb8emfqjvgw7w85</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/183</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129141</id>
    <revision>
      <id>396700</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:08:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2131" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పొదవు సురేంద్రుఁ డనఁగ నీ
రదోత్కరం బనఁగ సంధి బ్రహ్మర్షు లనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=47}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఇత్వ ముత్వ మోత్వం బైత్వ మౌత్వ మైదు
నాది యై ఋకారము పరమైనచోట
మహితకవ్యృద్ధి మన్వృద్ధి మఱి ద్యవృద్ధి
యద్ది రాయృద్ధి గ్లావృద్ధి యనఁగఁ బరఁగు.&lt;/poem&gt;|ref=48}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వశగతి ఋణపద మధికపు
దశఁ బ్రవసనకంబళార్ణ దశవత్సతరా
ఖ్యశిఖిభసంఖ్యపదంబులు
రశిరస్కాకార మొంది ప్రార్ణాదు లగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=49}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఐలగునేఐ లోఔ
లౌలగు నాద్యంతమునకు నఖిలైకవిభుం
డా లలితైశ్వర్యుఁడు స
త్యాలాపౌదనుఁడు భవమహౌషధ మనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=50}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అత్వమున కోతు వోష్ఠమంత్యమునఁ గదియఁ
గలుగు నోత్వౌత్వయుగ్మ వికల్పసంధి
ఆడఁ జెందె ఘనోతు వల్పౌతు వనఁగ
నాఁగె బింబోష్ఠి నొక్క బింబౌష్ఠి యనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=51}}
అఙ్ప్రయోగచతుష్టయము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అందముగ నీషదర్థము
నం దాతుద నుత్వ మోత్వ మై యోష్ణ మగున్‌
జెంది క్రియా యోగము తుద
యందలియత్వ మది యాత్వ మావన మనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=52}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>e9323okkc4yd72t5xtglg2i8pdnvjyl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396701</id>
      <parentid>396700</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T00:09:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2134" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పొదవు సురేంద్రుఁ డనఁగ నీ
రదోత్కరం బనఁగ సంధి బ్రహ్మర్షు లనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=47}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఇత్వ ముత్వ మోత్వం బైత్వ మౌత్వ మైదు
నాది యై ఋకారము పరమైనచోట
మహితకవ్యృద్ధి మన్వృద్ధి మఱి ద్యవృద్ధి
యద్ది రాయృద్ధి గ్లావృద్ధి యనఁగఁ బరఁగు.&lt;/poem&gt;|ref=48}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వశగతి ఋణపద మధికపు
దశఁ బ్రవసనకంబళార్ణ దశవత్సతరా
ఖ్యశిఖిభసంఖ్యపదంబులు
రశిరస్కాకార మొంది ప్రార్ణాదు లగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=49}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఐలగునేఐ లోఔ
లౌలగు నాద్యంతమునకు నఖిలైకవిభుం
డా లలితైశ్వర్యుఁడు స
త్యాలాపౌదనుఁడు భవమహౌషధ మనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=50}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అత్వమున కోతు వోష్ఠమంత్యమునఁ గదియఁ
గలుగు నోత్వౌత్వయుగ్మ వికల్పసంధి
ఆడఁ జెందె ఘనోతు వల్పౌతు వనఁగ
నాఁగె బింబోష్ఠి నొక్క బింబౌష్ఠి యనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=51}}
అఙ్ప్రయోగచతుష్టయము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అందముగ నీషదర్థము
నం దాతుద నుత్వ మోత్వ మై యోష్ణ మగున్‌
జెంది క్రియా యోగము తుద
యందలియత్వ మది యాత్వ మాలిన మనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=52}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kmdsmwh5hqoz0ld6nigy5zjh4pxlsty</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/184</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129142</id>
    <revision>
      <id>396702</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:10:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2020" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఇల మర్యాదాదులయం
దలియత్వం బాత్వ మై పొదలు నాద్రి యనన్‌
లలి నభివిద్యాదులయం
దలియత్వము నాత్వమై పొదలునాద్రియనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=53}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఈషదర్థ మనఁగ నించుక యగుఁ గ్రియా
యోగ మనఁగ సత్క్రియోపయుక్తి
యంతదాకఁ యనుటయై చను మర్యాద
యదియు ననుట యర్థ మభివిధికిని.&lt;/poem&gt;|ref=54}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఈనాల్గిట నుపసర్గయ
కానఁ గలిగె సంధి యట్లుగావు ప్రకృతిభా
వానుగతాకారము లవి
జానుఁగ దెలుగునకుఁ జొరవు సంధికలియమిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=55}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ప్రతిషేధాకారోత్తర
గతశబ్దాద్యచ్యు లవి నకారము లగునా
శ్రితులకుఁ బంకజనేత్రుఁ డ
నతిదూరుం డనఁగ నతఁ డనాద్యంతుఁ డనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=56}}
వ్యంజనసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొడవగు దిగిభ మజంతము
షడంగములు జగదరిష్టశాంతి సుబంతం
బడరె ననఁ దృతీయము లల
వడు వర్గవ్యంజనములపై నచ్‌సంధిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=67}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;షడృతుధర్మభూషిత తరుషండలక్ష్మి
నిర్మలాబృద్ధదీర్ఘిక నిజవిశిష్ట&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2623gmwr07o27f3z1aus6ydv8bm6oqb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396703</id>
      <parentid>396702</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T00:10:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2020" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఇల మర్యాదాదులయం
దలియత్వం బాత్వ మై పొదలు నాద్రి యనన్‌
లలి నభివిద్యాదులయం
దలియత్వము నాత్వమై పొదలునాద్రియనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=53}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఈషదర్థ మనఁగ నించుక యగుఁ గ్రియా
యోగ మనఁగ సత్క్రియోపయుక్తి
యంతదాకఁ యనుటయై చను మర్యాద
యదియు ననుట యర్థ మభివిధికిని.&lt;/poem&gt;|ref=54}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఈనాల్గిట నుపసర్గయ
కానఁ గలిగె సంధి యట్లుగావు ప్రకృతిభా
వానుగతాకారము లవి
జానుఁగ దెలుగునకుఁ జొరవు సంధికలియమిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=55}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ప్రతిషేధాకారోత్తర
గతశబ్దాద్యచ్యు లవి నకారము లగునా
శ్రితులకుఁ బంకజనేత్రుఁ డ
నతిదూరుం డనఁగ నతఁ డనాద్యంతుఁ డనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=56}}
వ్యంజనసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొడవగు దిగిభ మజంతము
షడంగములు జగదరిష్టశాంతి సుబంతం
బడరె ననఁ దృతీయము లల
వడు వర్గవ్యంజనములపై నచ్‌సంధిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=57}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;షడృతుధర్మభూషిత తరుషండలక్ష్మి
నిర్మలాబృద్ధదీర్ఘిక నిజవిశిష్ట&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>atzy5xdda2v4bdx80veqjg8quoqzf8k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/185</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129143</id>
    <revision>
      <id>396704</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:13:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2245" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;వాగృజుత్వంబు భవదృషిత్వమున కమరె
నాఁగ ఋత్వవర్గ వ్యంజనముల సంధి.&lt;/poem&gt;|ref=58}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఆదిఙఞణనమల పొల్లు లచ్చు లంట
స్వస్వరూపంబ యగు ఋత్వసంధి నైన
నడఁగు గుడి హలంతము నాఁ దిఙంతమన ని
కోయణచి నా ననృజువనఁ గూడుఁ గాన.&lt;/poem&gt;|ref=59}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పన్నుగ మకార హల్లగు
సున్న మకార మగు నచ్చు సోఁక సమగ్రం
బన్న మన ఋకారం బా
సన్నమ్ముగ మృత్వ మగు రససమృద్ధి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=60}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తమతమవర్ణంబుల ద్వి
త్వము లగుఁ దత్తరుణి తత్తదర్థము తద్దా
నము తద్ధనంబు తన్నయ
నము నా నిటు వర్గములఁ దనరు వ్యంజనముల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=61}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;వర్గహల్లుల చేరువను హకారము చతు
           ర్ధాక్షరం బై సంధి నడఁగు నొండె
మూఁడవవ్రాలతోఁ బోఁడిగ దీపింప
           స్రగ్ఘార మనఁగ నజ్ఘల్లు లనఁగ
షడ్ఢలంబులునాఁగఁ సకలజగద్ధిత
           ప్రౌఢిమనాఁగకుబ్భస్తు లనఁగ
నవియ స్రగ్‌హారంబు లనఁగ నజ్ఝల్లు ల
           నంగ షడ్‌హలములు నా జగద్‌ హి&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;తానువర్తను లనఁ గకుబ్‌ హస్తు లనఁగ
శపరమైన వాక్‌శాంతి వాక్ఛాంతి యట్ల&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cdjpw8pmhn83jq98lr7c49j42c73vtx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/186</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129144</id>
    <revision>
      <id>396705</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:15:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2400" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;చపటహల్లులు మూఁటను జను విభాష
ఛత్వమగుఁ దకారమునఁ దచ్ఛాఖయనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=62}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;లలిని దవ్యంజనంబుపై లత్వమునకు
ద్విగతి తల్లీల యనఁగఁ దద్లీల యనఁగ
నంచితసకార మడఁగును నడఁగును నడఁగకుండు
నుత్థితం బుత్‌స్థితం బన నుండుఁగాన.&lt;/poem&gt;|ref=63}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అనునాసికవర్గ వ్యం
జనముల నిజరూప మొండె జరగుఁ దృతీయం
బునఁ బ్రాఙ్ముఖంబు ప్రాగ్ముఖ
మన వాఙ్నియమంబు వాగ్నియ మమనుచోటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=64}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కచటతపహల్లు పంచవర్గద్వివర్ణ
సలనిజాకృతి మీఁదియక్షరయుగముల
యరలవలఁ దృతీయంబు వాక్తరుణివాక్స
రంబు లనఁగ దృగ్దీప్తి దృగ్వ్రాత మనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=65}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కపల ప్రథమయుగ్మ సకారగతులఁ దాన
అపరయుగ యరలవతృతీయంబు తత్కృ
తంబు తత్పుత్రి తత్సతి తద్గతియు జ
గద్గురుఁడు సద్యశము నాఁ దకారహల్లు.&lt;/poem&gt;|ref=66}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తచ్చమత్కృతి తచ్ఛాయ తజ్జలంబు
తజ్ఝషము తట్టణాంకృతి తట్ఠకార
ఘనతతడ్డోల తడ్ఢక్క యనఁగ రెండు
వర్గముల ద్విత్వమొందుఁ దద్వ్యంజనమున.&lt;/poem&gt;|ref=67}}
విసర్గసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కపముఖయుగ్మములు విస
ర్గపయిం బొడసూపి నిర్వకార మగు మనః&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gdqogm4foh2od97lzdpbqiiivkmaclz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396706</id>
      <parentid>396705</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T00:18:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2406" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;చపటహల్లులు మూఁటను జను విభాష
ఛత్వమగుఁ దకారమునఁ దచ్ఛాఖయనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=62}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;లలిని దద్వ్యంజనంబుపై లత్వమునకు
ద్విగతి తల్లీల యనఁగఁ దద్లీల యనఁగ
నంచితసకార మడఁగును నడఁగును నడఁగకుండు
నుత్థితం బుత్‌స్థితం బన నుండుఁగాన.&lt;/poem&gt;|ref=63}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అనునాసికవర్గ వ్యం
జనముల నిజరూప మొండె జరగుఁ దృతీయం
బునఁ బ్రాఙ్ముఖంబు ప్రాగ్ముఖ
మన వాఙ్నియమంబు వాగ్నియ మమనుచోటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=64}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కచటతపహల్లు పంచవర్గద్వివర్ణ
సలనిజాకృతి మీఁదియక్షరయుగముల
యరలవలఁ దృతీయంబు వాక్తరుణివాక్స
రంబు లనఁగ దృగ్దీప్తి దృగ్వ్రాత మనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=65}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కపల ప్రథమయుగ్మ సకారగతులఁ దాన
అపరయుగ యరలవతృతీయంబు తత్కృ
తంబు తత్పుత్రి తత్సతి తద్గతియు జ
గద్గురుఁడు సద్యశము నాఁ దకారహల్లు.&lt;/poem&gt;|ref=66}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;తచ్చమత్కృతి తచ్ఛాయ తజ్జలంబు
తజ్ఝషము తట్టణాంకృతి తట్ఠకార
ఘనతతడ్డోల తడ్ఢక్క యనఁగ రెండు
వర్గముల ద్విత్వమొందుఁ దద్వ్యంజనమున.&lt;/poem&gt;|ref=67}}
విసర్గసంధి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కపముఖయుగ్మములు విస
ర్గపయిం బొడసూపి నిర్వకార మగు మనః&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9he18ya65rwbzffkrziui1uqxf8fj4e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/187</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129145</id>
    <revision>
      <id>396707</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:19:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1988" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కపట మనఃఖేదము లనఁ
దపఃఫలం బనఁ దపఃప్రతాపం బనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=68}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;కపల మొదలిరెం డ్లగు దుర్నిర్గుపరిసంధి
షత్వ మగు దుష్పదంబు నిష్ఫల మనంగ
జరగు దుష్కర్మ మనఁగ నిష్కర్మ మనఁగఁ
జెల్లు దుష్పీత మనఁగ నిష్పీత మనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=69}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పొలుపుగఁజటతాదియుగం
బుల శషస లెనయ విసర్గపొందు ననన్‌ వా
శ్చలనముఛందష్టీకలు
లలితయశస్తతి మిథశ్చలంబు లనంగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=70}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అలరు నికారాదివిస
ర్గలపై వర్గాపరాక్షరద్వయగణముల్‌
యలహవలు గదియ రేఫల్‌
గలియు హవిర్భుజధనుర్భలంబు లనంగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=71}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;మొదలి విసర్గలమీఁదన్‌
బొదలిన శషస లవి యూఁదు భూరియశస్సం
పద యనఁ గాసుమనష్ష
ట్పదము లనఁగ నధిక మగు తపశ్శక్తి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=72}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;అవ్యయాంత విసర్గ వర్గాక్షరముల
రెంట ణనమయలవహల రేఫ రేఫ
గాక పెఱవర్ణములఁ గారకంబులట్ల
గదియు స్వర్గజం బనఁగ స్వఃకాంత యనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=73}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bhb6vqamsns4081bpajthjz3cwkrl6h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/188</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129146</id>
    <revision>
      <id>396708</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:21:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2026" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ప్రకటవిసర్గాదిస్వర
మకారమునఁ గలసి యోత్వ మగు సంధిఁ దపో
ధికుఁ డన విసర్గ చెడి వా
క్ప్రకార మాప్రభృతిఁ గదిసి రజఆప్తి యగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=74}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కలితేకారాదివిస
ర్గులు స్వరములమీఁదఁ గదియఁగా రేఫలు సం
ధిలు నర్చిరగ్ర మనఁగా
నలవడు మఱి చక్షురింద్రియం బనఁగ మహిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=75}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;వర్గములఁ దృతీయచతుర్థ వర్ణములును
ణనమలును యరలహవలు నొనరఁ గదియ
వామపదవిసర్గాంతిమాద్వర్ణ మోత్వ
మగు రజోగుణమన మనోహర మనంగ.&lt;/poem&gt;|ref=76}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వెలయ నివర్ణాదివిస
ర్గలమీఁదను రేఫ గదియఁగా దీర్ఘము వ
ట్రిలి యర్చీరాజి యనఁగ
నలిఁ జక్షూరాగ మనఁ దనర్చును సంధిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=77}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ధర నవ్యయపు విసర్గకుఁ
బరమున నచ్చున్నఁ గుఱుచపై రేఫ యగున్‌
పరరేఫ గదియ దీర్ఘ
స్వర మగు స్వరధీశుఁ డనఁగ స్వారాజ్య మనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=78}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రథమశబ్దాంత దీర్ఘవర్ణములమీదఁ
జతనమైన రేఫాంత విసర్గ యుండి&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4hd9j750cjizzf2g0nfe1xnaotej2sm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/189</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129147</id>
    <revision>
      <id>396709</id>
      <timestamp>2022-07-23T00:24:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2072" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;రేఫయగుఁ దుది నచ్చున్న రేఫయున్నఁ
గ్రాఁగు వారాకరంబు వారాశి యనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=79}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అత్వాంతవిసర్గ యుడుగు
నిత్వాదుల రత్వమొందు ఋత్వము తుదరా
నత్వము తపఋద్ధి యనఁగ
సత్వయుతా నిరృతియనఁ బ్రశస్తం బగుటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=80}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తల మగు రేఫాంతవిస
ర్గలమీఁద ఋవర్ణ మొనరఁగా సంధి విస
ర్గ లుడిగి రేఫయు ఋత్వము
గలిగియు బునరృతు సమేత కమలాక్షి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=81}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;స్వాదిసంధిలోపలి విసర్గాంతవర్ణ
సంధు లెన్ని యన్నియును విసర్గసంధి
యందె కలిసివచ్చుటఁజేసి స్వాదిసంధి
వేఱ యొనరింపబడదు వివేకరూఢి.&lt;/poem&gt;|ref=82}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;మఱియు నొక్కవిశేషసంధి.&lt;/poem&gt;|ref=83}} 
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఉపరిని హల్సంయుతమై
నపు డూఁదును స్వరసమన్వితాక్షర మగునే
నపు డూఁద దాదివర్ణము
ప్రపాద్వయము పరికృతంబు పరికౢప్తి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=84}}
మఱి సమాసంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;లలితద్వంద్వబహువ్రీ
హులు తత్పురుషము నలుక్కు నుద్యద్ద్విగువున్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rrg12pxr394v06e4qub2hftm6qgx8ok</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/190</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129148</id>
    <revision>
      <id>396714</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:39:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2321" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;నలిఁ గర్మధారయము ని
ర్మలావ్యయీభావమును సమాసము లరయన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=85}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;అందుఁ బూర్వపదార్థ ప్రధానంబవ్యయీభావంబు నుత్తర
పదార్థప్రధానంబు తత్పురుషంబు నుభయపదార్థ ప్రధానంబు
ద్వంద్వంబు నన్యపదార్థ ప్రధానంబు బహువ్రీహియు నగు
నందు ద్వంద్వంబు.&lt;/poem&gt;|ref=86}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పెక్కైనను రెండైనను
జొక్కపుశబ్దములు గదియుచో ద్వంద్వ మగున్‌
మ్రొక్కెద బలకృష్ణుల కన
నక్కిటికమఠాద్రు లుర్వి కాధార మనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=87}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;వ్యస్తపద మయ్యెనేని సమస్తమైన
ద్వంద్వమున కంత్య పదము చందము విభక్తి
అంబువులు గోవు ద్విజుఁడు శుద్ధాత్ము లనఁగ
నంబుగోద్విజుల్‌ శుద్ధాత్ము లనఁగ నిట్లు.&lt;/poem&gt;|ref=88}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;చేయవలయు మాతాపితృసేవ యనఁగ
మహితరుచులు సూర్యాచంద్రమసు లనంగ
నాదిమునులు మిత్రావరుణాఖ్యు లనఁగ
ద్వంద్వమున సంధిదీర్ఘము ల్వచ్చు నిట్లు.&lt;/poem&gt;|ref=89}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అల సంస్కృతమునఁ బోలెన్‌
వల దల్పాచ్చునకు నిచట ద్వంద్వపునియతుల్‌
తెలుఁగు లనుగ్రహనిగ్రహ
ములు నాఁగను బుణ్యపాపములు నాఁ జనుటన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=90}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>54aaqekv3do7uedgfnt3m4w4pgcfpdz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/191</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129149</id>
    <revision>
      <id>396715</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:40:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1897" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;బహువ్రీహి—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏవస్తు వెవ్వనికిఁ గల
దావస్తువుకలిమి యతని కలవడఁ బలుకం
గావలయు బహువ్రీహి శి
రోవిలసద్బర్హిబర్హ రూఢవివేకా!&lt;/poem&gt;|ref=91}}
తత్పురుషము—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ప్రథమపదమున కెద్ది విభక్తి దాని
చే విశేషింపఁబడినది యా విభక్తి
సంజ్ఞఁ బరఁగును దత్పురుషంబు కృతుల
నదియు నఞ్‌పూర్వసహిత మెన్మిదివిధములు.&lt;/poem&gt;|ref=92}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తగఁ బ్రథమాతత్పురుషం
బగుఁ గాయముయొక్క పూర్వమపరము దెల్లం
బుగఁ బూర్వకాయ మనఁగా
నగణితముగ నపరకాయ మనఁగా వరుసన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=93}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కమలాశ్రితుండు ధనకృ
త్యము కుండలకాంచనంబు ధామాగతుఁ డ
ర్యమసుతుఁ డుపలస్థితచి
త్ర మన ద్వితీయాదు లాఱు తత్పురుషంబుల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=94}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;క్షితి నఞ్‌ తత్పురుషం బగుఁ
బ్రతిషేధనకారమునకుఁ బ్రతియై మొదలన్‌
వితతాకారము చొప్పడి
యతఁ డబ్రాహ్మణుఁ డనంగ నవృషలి యనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=95}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5tq8b0ptrcbize917iht1os85ra8ud1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/192</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129150</id>
    <revision>
      <id>396716</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:42:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1861" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ద్విగు వగు సంఖ్యాపూర్వక
మగుచు సమానాధికరణ మగుచుఁ బ్రసిద్ధం
బుగఁ గర్మధారయాహ్వయ
మగుఁ దత్పురుషంబ యీక్రియన్‌ భిన్నగతిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=96}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏయది సంఖ్యాపూర్వక
మై యలవఁడు బలుక ద్విగుసమాసం బది దా
నీయదుపతికీర్తిం దెలు
పాయెఁ ద్రిలోకి యన నీసమాహారోక్తిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=97}}
కర్మధారయము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏమిటి కెయ్యది గుణమై
తామెఱయుచు నుండు నది మొదల నిడి పలుకన్‌
భూమి నది కర్మధారయ
మౌ మధురోదకము మేచకాభ్రం బనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=98}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అందముగఁ గర్మధారయ
మందు మహాత్మునకు నమరు నభియోగము గో
విందుఁడు మహాత్ముఁ డనఁ జే
యందు ఫలితకల్పలత మహాలక్ష్మి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=99}}
అలుక్సమాసము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏక్రియ యెవ్వనికిం దగు
నాక్రియఁ దేరఁ బదమధ్యమందు విభక్తి
ప్రక్రియఁ గూర్ప నలు క్షగు
నీక్రియ ఖేచరవనేచరేశ్వరు లనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=100}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>64i448j34t0wr8es3woj1xdx9y7pcdr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396717</id>
      <parentid>396716</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T04:43:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1861" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ద్విగు వగు సంఖ్యాపూర్వక
మగుచు సమానాధికరణ మగుచుఁ బ్రసిద్ధం
బుగఁ గర్మధారయాహ్వయ
మగుఁ దత్పురుషంబ యీక్రియన్‌ భిన్నగతిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=96}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏయది సంఖ్యాపూర్వక
మై యలవఁడు బలుక ద్విగుసమాసం బది దా
నీయదుపతికీర్తిం దెలు
పాయెఁ ద్రిలోకి యన నీసమాహారోక్తిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=97}}
కర్మధారయము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏమిటి కెయ్యది గుణమై
తామెఱయుచు నుండు నది మొదల నిడి పలుకన్‌
భూమి నది కర్మధారయ
మౌ మధురోదకము మేచకాభ్రం బనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=98}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అందముగఁ గర్మధారయ
మందు మహాత్మునకు నమరు నభియోగము గో
విందుఁడు మహాత్ముఁ డనఁ జే
యందు ఫలితకల్పలత మహాలక్ష్మి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=99}}
అలుక్సమాసము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏక్రియ యెవ్వనికిం దగు
నాక్రియఁ దేరఁ బదమధ్యమందు విభక్తి
ప్రక్రియఁ గూర్ప నలు క్షగు
నీక్రియ ఖేచరవనౌచరేశ్వరు లనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=100}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7rtde83u2qmccjiwbhwgau26dgi04t9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/193</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129151</id>
    <revision>
      <id>396718</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:46:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2241" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;అవ్యయీభావసమాసము—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఎక్కడ నెయ్యవి లే వవి
యిక్కడ లే వనిన నవ్యయీభావము దా
నెక్కొను నిర్మక్షిక మని
యక్కజ మగుఁ దీర్ఘ మహిమ నభినుతి సేయన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=101}}
{{Telugu poem|type=వ.|lines=&lt;poem&gt;మఱియు నుత్తరపదోపమానసమాసం బెట్టి దనిన.&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;ఓలిఁబురుషసింహో యని యుగ్గడించు
చోటఁ దా సింహఇవపురుషో యనంగఁ
దనరు నిగ్రహ మగుట నుత్తరపదోప
మానసమాస మండ్రిది శాస్త్రమహిమవిదులు.&lt;/poem&gt;|ref=102}}
మఱియుఁ గారకశబ్దంబులు—
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;సంస్కృతము తెనుఁ గైనఁ దత్సమపదంబు
దానఁ బుట్టి తెనుంగైనఁ దద్భవంబు
దేశి తెనుఁగు దేశజ మచ్చ తెనుఁగు తెనుఁగు
నిర్మలుఁడ సిరి యొడయఁడు నిక్క మనఁగ&lt;/poem&gt;|ref=103}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;సర్వనామముల్‌ యుష్మదస్మత్పదంబు
లావిభక్తులక్రియ లవ్యయములు మానుఁ
దెలుఁగు లగుచోటఁ గారకాదిని వసించి
సర్వనామాశ్రయంబులు జరుగుఁ కొన్ని.&lt;/poem&gt;|ref=104}}
{{Telugu poem|type=సీ.|lines=&lt;poem&gt;ఏనన్న నీవన్న నితఁడన్న బ్రథమాఖ్య
           నను నిన్ను నాతని నన ద్వితీయ
నతనిచే నతనితో ననఁగ దృతీయ యీ
           తనికొఱ కతనికై యనఁ జతుర్థి&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>n58hbvfvfquxpdchf4h17pefwc4vdnv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/194</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129152</id>
    <revision>
      <id>396719</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:48:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1918" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;పంచమి యగు దీనఁబట్టుండి యందుండి
           వానికంటెను వానివలన ననఁగఁ
వానియొక్కకులంబు వానికిఁ బ్రియ మది
           జనులలో నితఁడు మేలనఁగ షష్ఠి&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;జలధియందు లక్ష్మిగలుగుచుండఁగ దన్ని
మిత్త మనఁగ సప్తమీవిభక్తి
జలజనాభ యనఁగ సంబుద్ధి యిట్లు వి
భక్తు లలరుఁ గారకోక్తిగతని.&lt;/poem&gt;|ref=105}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;స్త్రీపుంనపుంసకము లన
నేపగు లింగములమీఁద నెసఁగు విభక్తుల్‌
దీపించు నవియు వచన
వ్యాపారనిరూఢి నక్షరాంతరములతోన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=106}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తనరఁగ అఆఇఈ
లనఁగా ఉఊలు నాఁగ నంబుజదళలో
చన ఋౠ లన ఓఔ
లనఁగ నజంతాహ్వయంబు లగు నీపదియున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=107}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;చజలు తవర్గము పబమలు
స్వజనప్రియ రవలు శషలు సహలు పదాఱున్‌
నిజమగు హలంతములు హరి
యజంతములు గూడ నిరువదా ఱంతంబుల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=108}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;అంతము తెలుఁ గగునెడ నే
యంతముతలసూప దైన నచట సమాసా
&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4ch61moot7b8bf6eh52xynyw5jw15jv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/195</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129153</id>
    <revision>
      <id>396720</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:50:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2007" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;భ్యంతరములందు సంధ్యుచి
రాంతము లగుఁ గాన ధీవియద్విష్ణులనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=109}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;యత్తత్ప్రభృతు లొకటితోఁ
జొత్తెంచును యద్గుణంబు చూచి మహాత్ముల్‌
మెత్తురు తత్పురుషుఁడు లో
కోత్తరుఁ డన నీదృశ ప్రయోగబలమునన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=110}}
మఱి క్రియాపదంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పరుఁ బలుకు బ్రథమ పురుష మె
దిరి మధ్యమపురుషపలుకు ధృతి దనుఁ బలుకున్‌
ధర నుత్తమపురుషక్రియ
వరుస నలింగము లైనవచనము లెసఁగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=111}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కారకపదములు తెనుఁగై
నారి నరుఁడు రత్న మనఁ దనర్చుగతి క్రియా
కారవిశేషము లలరవు
వారలు వచ్చెదరు దండు వచ్చెద రనుచోన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=112}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ద్వివచనము లేదు తెలుఁగున
బ్రవిమలగతి నేకవచనబహువచనము లౌఁ
దివిచెద ననఁ దివిచెద మనఁ
గవి యనఁ గవు లనఁగ గ్రియలు కారకఫణితిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=113}}
మఱి అవ్యయశబ్దంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఇలఁ గారకమట్టుల యు
జ్జ్వలరూపము లయ్యు లింగవచనములు విభ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cgi9wx2df6h7r9kvombvcx1guyo40ia</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/196</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129154</id>
    <revision>
      <id>396721</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:52:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2052" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;క్తులు లేకవ్యయశబ్దం
బులు సకలము సముచితార్థములు విలసిల్లున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=114}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;నెఱయ నవ్యయపదములన్నియు సమాస
రూపమున నాంధ్రకవితకు రుచి యొనర్చు
స్వర్వధూమణి యన వృథాశంక యనఁ బు
నః ప్రణత నాఁగ నుచ్చైర్నినాద మనఁగ.&lt;/poem&gt;|ref=115}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వృథ యను నవ్యయ మొక్కఁడు
ప్రథితంబై చెల్లుఁ గృతులఁ బ్రత్యేకము తా
వృథసేయక యెపుడు మనో
రథములు మాకిచ్చు నీ మురద్విషుఁ డనఁగన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=116}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కారకజనితక్రియయును
నారఁగ ల్యప్ప్రత్యయాది కావ్యయము దెనుం
గైరంజిలుఁ బూజించి వి
చారించి యుదాహరించి సంధించి యనన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=117}}
మఱి విశేష్యవిశేషణంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;హరి కరుణాకరుఁ డనఁగా
హరి యనుశబ్దము విశేష్య మగు మఱి కరుణా
కరుఁ డనుట విశేషణ మి
ట్లురుతరగతిఁ గారకప్రయోగము లమరున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=118}}
మఱి క్రియావిశేషణంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;పగతునితమ్ముని శాశ్వత
ముగ నిల్పెను దశరథేంద్రపుత్త్రుండనుచో&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ciixl24vk5c3hm8cu2lhw0v37ydxjee</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/197</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129155</id>
    <revision>
      <id>396722</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:54:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1899" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;జగమునఁ గ్రియావిశేషణ
మగు నీయెడ శాశ్వతముగ నని పల్కుట దాన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=119}}
{{Telugu poem|type=ఆ.|lines=&lt;poem&gt;శబ్దసిద్ధికొఱకు సంధిసమాసరూ
పంబు లిట్లు కొంతపలుకఁబడియె
మఱియు నుచితరీతి నెఱుఁగంగవలయు ర
హస్యలక్షణంబు లాంధ్రకవులు.&lt;/poem&gt;|ref=120}}
మఱియుం బంచాశద్వర్ణంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;భూమిఁ బదాఱచ్చులు వాఁ
గా మెఱసి అకారమాదిగా స్వరము లగున్‌
కా మొదలు క్షకారముతుద
యై ముప్పదినాల్గుహల్లు లగు వ్యంజనముల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=121}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తగు హ్రస్వంబులు దీర్ఘము
లగు అఇఉఋఌలును వెండి హ్రస్వాభావం
బగు ఏఐఓఔలు నె
సఁగు అం అః అనఁగ షోడశస్వరము లగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=122}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కచటతప వర్గవర్ణము
లెచటన్‌ స్పర్శ లగు నిరువదే నై మఱి యం
దుచితగతిన్‌ ఙఞణనమ
ప్రచయం బను నాసికాఖ్యఁ బ్రస్తుతినొందున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=123}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;యరలవ లంతస్థలు నాఁ
బరఁగును శషసహలు తేటపడు నూష్మలనన్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3ia94x2za2tp5jlhl4b9mip60r55c09</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396723</id>
      <parentid>396722</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T04:54:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1902" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;జగమునఁ గ్రియావిశేషణ
మగు నీయెడ శాశ్వతముగ నని పల్కుట దాన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=119}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;శబ్దసిద్ధికొఱకు సంధిసమాసరూ
పంబు లిట్లు కొంతపలుకఁబడియె
మఱియు నుచితరీతి నెఱుఁగంగవలయు ర
హస్యలక్షణంబు లాంధ్రకవులు.&lt;/poem&gt;|ref=120}}
మఱియుం బంచాశద్వర్ణంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;భూమిఁ బదాఱచ్చులు వాఁ
గా మెఱసి అకారమాదిగా స్వరము లగున్‌
కా మొదలు క్షకారముతుద
యై ముప్పదినాల్గుహల్లు లగు వ్యంజనముల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=121}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;తగు హ్రస్వంబులు దీర్ఘము
లగు అఇఉఋఌలును వెండి హ్రస్వాభావం
బగు ఏఐఓఔలు నె
సఁగు అం అః అనఁగ షోడశస్వరము లగున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=122}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;కచటతప వర్గవర్ణము
లెచటన్‌ స్పర్శ లగు నిరువదే నై మఱి యం
దుచితగతిన్‌ ఙఞణనమ
ప్రచయం బను నాసికాఖ్యఁ బ్రస్తుతినొందున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=123}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;యరలవ లంతస్థలు నాఁ
బరఁగును శషసహలు తేటపడు నూష్మలనన్‌&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bffhh5n7rs2ynjocojye7drkp8j9a6v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/198</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129156</id>
    <revision>
      <id>396724</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:56:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1883" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;సొరిది క్షకారముఁ గూడఁగ
సరి నేఁబది యయ్యె వర్ణసంఖ్య ధరిత్రిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=124}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ళలలకు భేదము లే దను
పలుకుఁన ళాఁ దొలఁగి యైదుపదులగు వర్ణం
బులు సంస్కృతభాషకు మఱి
తెలుఁగున ఱళ లనఁగ రెం డధిక మండ్రు హరీ!&lt;/poem&gt;|ref=125}}
{{Telugu poem|type=గీ.|lines=&lt;poem&gt;రాఁదొలంగి సమస్తాక్షరముల మీఁదఁ
గార మగుఁ గకారంబు క్షకార మనఁగ
నట రవర్ణంబుపై నిఫ యనఁగఁ బరఁగుఁ
గాన నిది రేఫ యని పలుకంగవలయు.&lt;/poem&gt;|ref=126}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;వర్ణం బన నక్షర మన
నర్ణం బన మాతృక యన నక్కర మనఁగా
నిర్ణీత సమాహ్వయములు
వర్ణితములు కృతులయందు వ్రాలకునెల్లన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=127}}
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఆదులు వర్గత్రయమును
భూదేవతలు తపవర్గములు రవలును ధా
త్రీదయితులు యలశషసహ
లాదటనూరుజులు ళక్షరాఖ్యలు శూద్రుల్‌.&lt;/poem&gt;|ref=128}}
మఱియు షడ్వర్గంబులు—
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఏకాదిషడంతముగన్‌
బ్రాకటపాదములు గలుగు మంజరి మొద లా&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>enpgvz2fq4bdnl2a73mpxxunsdzahlg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/199</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129157</id>
    <revision>
      <id>396725</id>
      <timestamp>2022-07-23T04:58:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2099" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;లోకితషడ్వర్గంబులు
శ్రీకలితచ్ఛంద మవధరింపుము కృష్ణా!&lt;/poem&gt;|ref=129}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=&lt;poem&gt;శ్రీనిధి చక్రవర్తిగురు శేఖర పుణ్యకటాక్ష లబ్ధ సు
జ్ఞానుఁ డనంతధీమణిలసన్మణి భోజచరిత్ర చెప్పి ల
క్ష్మీనరసింహుఁ గూర్చి నప్రసిద్ధుఁడు వేడుకతో నొనర్చె ఛం
దోనుతి యోగిహృద్విమలతోయజవర్తి కనంతమూర్తికిన్‌.&lt;/poem&gt;|ref=130}}
{{Telugu poem|type=ఉ.|lines=&lt;poem&gt;రాజులు పాడిఁ దప్పక ధరావలయం బఖిలంబు నేలెడిన్‌
భూజనరాజి సంపదలఁ బొంపిరివోని సుఖానుభూతిచే
నోజఁ జరింపుచుండెడిఁ బయోజసముద్భవకల్పశాశ్వతం
బై జలజోదరాంకితమహాకృతి సన్నుతినొందుచుండెడున్‌.&lt;/poem&gt;|ref=131}}
{{Center|&lt;poem&gt;గద్యము
ఇది శ్రీవాణీవరప్రసాదలబ్ధవాగ్విభవతిక్కనామాత్యతనూభవ సుకవిజనవిధేయ యనంత
యనామధేయ ప్రణీతం బైన ఛందోదర్పణమునందు వర్జనీయంబు లగు
దశదోషంబులనేర్పఱుచుటయు, నందుదోషరహితంబులై
యాదరణీయంబు లగు పట్లు దేర్చుటయుసంధి
సమాసంబులు పంచాశద్వర్ణంబు
లేర్పఱుచుటయు నన్నది
చతుర్థాశ్వాసము&lt;/poem&gt;}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b0jbbjeu8vgvsu70qargeasvu00qamo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/6</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129158</id>
    <revision>
      <id>396727</id>
      <timestamp>2022-07-23T05:12:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2826" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ఛందోదర్పణములో నాలుగవ ఆశ్వాసము చివర నొకపద్యమందు భోజరాజీయమును మాత్రమే పేర్కొనుటచేత అనంతుడు మొట్టమొదట భోజరాజీయము, తర్వాత ఛందోదర్పణము, అటుపిమ్మట రసార్ణవము రచించిఉండునని ఊహించవచ్చును.
{{p|ac|fwb}}గ్రంధవిశేషము&lt;/p&gt;
తెలుగున లక్షణగ్రంథము లనేకముగా ఉన్నవి. వీటిలో అనేకగ్రంథము లింకను అచ్చుపడలేదు. 1917 సం॥న కవిజనాశ్రయము ఆంధ్రసాహిత్యపరిషత్తువారిచే కొత్తగా ప్రకటితమైనది. నేటికి శ్రీ వావిళ్ల. రామస్వామిశాస్త్రులు అండ్ సన్స్ వారిచే ఈ ఛందోదర్పణము ప్రకటితమైనది. రంగరాట్ ఛందము మొదలయిన గ్రంథములు వీరిచే త్వరలో అచ్చుపడవలసి ఉన్నవి. ఇదివరకు చాలాకాలమయి అచ్చుపడి ప్రచారములో ఉన్నవి సులక్షణసారము, అప్పకవీయము.

వీటిలో కవిజనాశ్రయము ప్రాచీనతమమయి నట్లగపడుచున్న దనిన్ని, ఆ గ్రంథము రచించినవాడు వేములవాడ భీమకవి అనిన్ని, ఆ భీమకవి 12-వ శతాబ్దారంభము వాడగుననిన్ని, శ్రీ జయంతి రామయ్యగారు కవిజనాశ్రయపీఠికలో వ్రాసినారు. “కవిజనాశ్రయము భీమకవివిరచితము కానే కాదని నాకు తోఁచుచున్న&quot; దని వీరేశలింగము పంతులుగారు రామయ్యపంతులుగారి 'పీఠిక' చదివినతర్వాతనే &lt;ref&gt;1917- పుట 362, ఆంధ్రకవులచరిత్ర, రెండవకూర్పు.&lt;/ref&gt;ఆంధ్రకవుల చరిత్రలో వ్రాసినారు. “కవిజనాశ్రయములో చెప్పఁబడిన యతులసంఖ్య యన్నింటికంటెఁ దక్కువది,&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4o45c3cm8luvikae7yrcsix2soixk0p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/7</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129159</id>
    <revision>
      <id>396728</id>
      <timestamp>2022-07-23T05:16:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2777" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;కావున,నా గ్రంథమె యన్నింటిలోఁ బ్రాచీనమైనదని యూహింపవచ్చును” అని రామయ్యపంతులుగారు 'ఆంతరతమ్య' పరీక్ష చేసి సిద్ధాంతీకరించినారు. అయితే అప్పకవి ఏడువిధములైన సీసభేదములే చెప్పగా అనంతుఁడు పదివిధములైన సీసభేదములను చెప్పినాడుగదా. అంతమాత్రమున అనంతుఁడు అప్పకవి తర్వాతివాడని చెప్పవచ్చునా?

శ్రీ రామయ్యపంతులుగారు సంపాదించిన కవిజనాశ్రయప్రతులు 10. అందులో రెండుమాత్రమే సమగ్రముగా ఉన్నవి. ఆ రెండింటిలోను అవతారిక పద్యములు లేవు; అసమగ్రమైన ఒక్క ప్రతియందు మాత్రమే ఉన్నవి. వాటిలో ఒక పద్యమును బట్టి గ్రంథము భీమకవి రచించియుండునేమో అని అనుమానించుటకు
కాస్త అవకాశము లేకపోలేదు, గాని అన్నిప్రతులలోను ఉన్నట్లు చూపిన &lt;ref&gt;సంజ్ఞా -88&lt;/ref&gt;&quot;జననుత భీమతనూజా,” అనే పద్యమును బట్టి ఏమనవలెను? ఇంతకున్ను ఒక్కప్రతిలో మాత్రమే ఉన్న అవతారిక ఎంతమట్టుకు ప్రమాణముగా గ్రహింపగలము? అందులోనున్న పద్యములు పరిశీలించి చూడగా అసందర్భములుగా ఉన్నవి. మొట్టమొదటి పద్యము అనంతుని ఛందములోనిది.— &quot;ననంతశయనుఁ దోయజనాభున్,&quot; అని ఛందోదర్పణములో ఉన్నది, “మురారిభ క్తితో వినుతింతున్,” అని కవిజనాశ్రయములోఉన్నది. “జైనుఁడగుకవి విష్ణుప్రతిపాదకములగు పద్యముల రచించుట యసంభవ” మని “చనుమగణము శ్రీనాథాయనిన”&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5j29ktwjav3iec6cit99wp5nancoyi0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/9</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129160</id>
    <revision>
      <id>396729</id>
      <timestamp>2022-07-23T06:10:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="269" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;య్యెను భూసురవరుఁడు ప్రసాదోదితధ్రువశ్రీయతుఁడై”, “అసమానదాన రవితనయ సమానోన్నతుఁడు యాచకాభరణుఁడు&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>47y7e9jv3tmt1ndej0w4ihszaz7ial8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/8</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129161</id>
    <revision>
      <id>396730</id>
      <timestamp>2022-07-23T06:13:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7835" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&quot;తగణము శ్రీకృష్ణయనఁగ” ఇటువంటి పద్యములు ప్రక్షిప్తములని వ్రాసినప్పుడు “మురారిభక్తితో వినుతింతున్,&quot; అని ఉన్న అవతారికలోని మొదటిపద్యము ప్రక్షిప్తమని చెప్పవలసిఉండును. గణముల కుదాహరణగా విష్ణుపరమైన పదములే ఉండనప్పుడు “మురారిభక్తితో వినుతింతున్&quot; అని ఉండునా? &quot;నిను నీవె పొగడువైఖరి నొనరించెదఁ,” అని కృతిభర్తను గూర్చి కవి వ్రాయునా? కవితావైఖరిని బట్టిచూడగా ఈ అవతారిక ప్రక్షిప్తమని దృఢముగా చెప్పవచ్చును. “రేచనపై.. కవివరులు.. పొగడన్” “నీదు పేర” “ఏ ఛందము సుకవులు బ్రదుకు&quot; ఇటువంటి పదములతోనున్న కవిత్వము ఆధునికకవిత్వముగాని పూర్వకవిత్వమువలె తోచదు.

కొన్ని వ్రాతప్రతులలో &quot;భీమనఛందస్సు” అని గ్రంథనామమున్నది. అయితే వాటిలో రామయ్యపంతులుగారు “ప్రక్షిప్తము”లని తీసివేసిన పద్యము లనేకముగా ఉన్నవి. &quot;పరిగినవిమలయశోభాసురనిరతుఁడు భీమనాగ్రసుతుఁ &lt;ref&gt;ఈ భీమనాగ్రసుతుఁడు ‘అగస్త్యభ్రాత’ లాటివాడు; ఎవరో తెలియదు. &quot;భీమన ఛందస్సన్న&quot; పేరు గలిగి మనకు కనబడుచున్న వ్రాతప్రతులలోని గ్రంథము రచించినవాడు భీమనాగ్రసుతుడు; గాని, భీమనకాడు. వ్రాతప్రతులన్నిటిలోను భీమనఛందస్సు కలగూరగంపగా ఉన్నది. తక్కినఛందోగ్రంథములలోని లక్షణములున్ను ఉత్తరాంధ్రకావ్యములలోని లక్ష్యములున్ను ఉన్నవి. కొన్నిటిలో భీమనమతము స్పష్టముగా నిరాకృతమయి ఉన్నది. ఈ భీమనాగ్రసుతుడో, ఆపేరిటివాడు వేరేమరియొకడో, 'సర్వలక్షణసార' మనుగ్రంథము రచించినట్టు తంజావూరి సరస్వతీమహల్ పుస్తకాలయములో 327-వ నెంబరుగుల వ్రాతప్రతినిబట్టి కనబడుచున్నది. అందులో &quot;పరగిన విమలయశోభాసురచరితుఁడ భీమనాగ్రసుతుఁడ” అని గ్రంథకర్త వ్రాసుకొన్న పద్యమున్ను ఇంకా 'భీమనఛందస్సు'లో ఉన్నట్లే అనేకపద్యములున్ను ఉన్నవి. 17-వ శతాబ్దారంభము నాటి మల్లన రచించిన చంద్రభానుచరిత్రలోని పద్యమున్ను ఇంకా మరికొన్ని కావ్యములలోని పద్యములున్ను ఉదాహృతమై ఉన్నవి. దీనినిబట్టి చూడగా భీమన 16వ శతాబ్దాంతమునాటివాడు కావలెను. కళింగదేశము రాజయిన రాజరాజు 11 వశతాబ్దము వాడుగదా? ఈ భీమన ఆరాజరాజును తనకవితామహిమచేత గద్దెమీదనుండి పడద్రోసి తిరిగీ గద్దె నెక్కించడము ఎట్లు సంభవమగును? ఈకవితామహిమానువర్నముగల రెండు చాటుపద్యములు మాత్రమే ఆధారముగా చేసుకొని భీమన రాజరాజనాటివాడనిన్ని భీమనఛందస్సు ప్రాచీనతమమయినదనిన్ని చెప్పుటకు శ్రీరామయ్యపంతులుగారు సాహసించడము వింతగా ఉన్నది. కవిజనాశ్రయములోనివి కావని తమకు తోచినవి ప్రక్షిప్తములని చెప్పి కొన్ని, చెప్పక కొన్ని, గాలించి తీసివేసి, కొంతభాస తమకు తోచినట్లు మార్చి, భీమనఛందస్సులో మిగిలి ఉన్న పద్యాలు 'అసలు' కవిజనాశ్రయమని పంతులుగారు ప్రకటించినారు. ఇది ఆంధ్రసారస్వతమునకు కొంత ఉపచరించినదని కృతిజ్ఞతతో ఒప్పుకుంటూ, ఈ గ్రంథము మరికొన్ని ప్రతులసాయమున చక్కగా విమర్శించి సంప్రతించి అచ్చొత్తించుట అగత్యమని తెలియజేయుచున్నాను.

పంతులుగారి పరిష్కరణములోని దోషములు రెండువిధము లయినవి. i. గ్రంథములో చేరకూడని పద్యములు చేర్చినారు. ఉదా. 1. సంజ్ఞా. 90, 91, 92 ఇవి కావ్యాలంకారచూడామణియందున్న పద్యములు “ప్రక్షిప్తము లైనవేమో యని సంశయింపఁదగియున్న” దని కిందను వ్రాస్తూ గ్రంథమున చేర్చివారు. 2. ఉత్తమగండచ్ఛందములోనిది, “సభలం జెప్పిన” అనేపద్యము (46). ఇందులోని విషయములు పూర్వపద్యములలోని (38, 39) విషయములకు విరుద్ధముగా ఉన్నవి. 3. అవతారిక పద్యములు. అనంతచ్ఛందములోని పద్యములు; ii. గ్రంథములో చేరవలసినవి విడిచినారు: ఉదా. విశ్రాంతివిరతి అనేకందమునకు బదులుగా “రేచనకీర్తి గలుగు” అనేమాటలు గల గీతపద్యము చేర్చుకోవలసియుండెను. ఇంకా ఇటువంటివి ఉన్నవి.&lt;/ref&gt;డఖిలకళాపరిణతుఁ డ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>78nmgkad6q7l4i6zyx323w5sakhkn9i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/10</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129162</id>
    <revision>
      <id>396731</id>
      <timestamp>2022-07-23T06:17:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2363" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ప్రాణసమానమిత్రుఁ డీకృతికి సహాయుఁడుగా నుదాత్తకీర్తి ప్రీతిన్.” ఈ పద్యము లనస్వయముగా నుండుటచేత నందుఁ బేర్కొనఁబడిన భీమునకును గ్రంథమునకును గల సంబంధ మిట్టిదని నిర్ణయింపవలనుగాక యున్నది&quot; అని శ్రీరామయ్యపంతులుగారు గ్రంథమున చేర్చలేదు. “పై పద్యము లనన్వితములుగావు. గ్రంథమునఁ గూర్చుకొని చూచినచోఁ దేటపడఁగలదు. పాఠము తప్పుగా నున్నప్పుడు సమన్వయ మె ట్లేర్పడును?” అని శ్రీ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రిగారు ప్రబంధరత్నావళి పీఠికలో ఈవిషయము చర్చించి వ్రాసినారు. భీమకవి కవిజనాశ్రయకర్త కానేరడనియే వారితలంపు. వారు చెప్పినట్లు “వేములవాడ భీమకవి విషయము సర్వమును సందిగ్ధమే యగుచున్నది.”

ఛందోదర్పణకాలమును నిర్ణయించగలిగినట్లు కవిజనాశ్రయకాలమును నిర్ణయించలే మనుట స్పష్టము. అనంతుఁడు భీమకవినిగాని కవిజనాశ్రయమునుగాని ఎరిగిఉన్నట్లు కనబడదు.

అనంతుని ఛందోదర్పణమును ఎదుట నుంచుకొని అప్పకవి కొన్నివృత్తములకు లక్ష్యములు వ్రాసినట్లు స్పష్టముగా కనిపించుచున్నది. మదరేఖ, తోదక, మనోజ్ఞ, ప్రియకాంత, నర్కుటము,&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b60ypipdd0f91mllgoonrwqjnp408af</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396732</id>
      <parentid>396731</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T06:18:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2363" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ప్రాణసమానమిత్రుఁ డీకృతికి సహాయుఁడుగా నుదాత్తకీర్తి ప్రీతిన్.” ఈ పద్యము లనన్వయముగా నుండుటచేత నందుఁ బేర్కొనఁబడిన భీమునకును గ్రంథమునకును గల సంబంధ మిట్టిదని నిర్ణయింపవలనుగాక యున్నది&quot; అని శ్రీరామయ్యపంతులుగారు గ్రంథమున చేర్చలేదు. “పై పద్యము లనన్వితములుగావు. గ్రంథమునఁ గూర్చుకొని చూచినచోఁ దేటపడఁగలదు. పాఠము తప్పుగా నున్నప్పుడు సమన్వయ మె ట్లేర్పడును?” అని శ్రీ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రిగారు ప్రబంధరత్నావళి పీఠికలో ఈవిషయము చర్చించి వ్రాసినారు. భీమకవి కవిజనాశ్రయకర్త కానేరడనియే వారితలంపు. వారు చెప్పినట్లు “వేములవాడ భీమకవి విషయము సర్వమును సందిగ్ధమే యగుచున్నది.”

ఛందోదర్పణకాలమును నిర్ణయించగలిగినట్లు కవిజనాశ్రయకాలమును నిర్ణయించలే మనుట స్పష్టము. అనంతుఁడు భీమకవినిగాని కవిజనాశ్రయమునుగాని ఎరిగిఉన్నట్లు కనబడదు.

అనంతుని ఛందోదర్పణమును ఎదుట నుంచుకొని అప్పకవి కొన్నివృత్తములకు లక్ష్యములు వ్రాసినట్లు స్పష్టముగా కనిపించుచున్నది. మదరేఖ, తోదక, మనోజ్ఞ, ప్రియకాంత, నర్కుటము,&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l590eu5nkwo5yotdlpd6c1et6krq355</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/11</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129163</id>
    <revision>
      <id>396734</id>
      <timestamp>2022-07-23T06:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2366" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;శిఖరిణి, పృథ్వి మొదలయిన వృత్తలక్ష్యపద్యములు అనంతుని పద్యములలోని పదములతో కనబడుచున్నవి. వీటిలో ఒక్కటి చూడండి:--
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;అజశివశక్రనిరంతరార్చితపద్ద్వయున్
భుజగకులాధిపతల్పుఁ బూని నుతింపగా
నజయతినొంది నజాభరార్చితమై చనున్
ఋజువగు నుర్వి మనోజ్ఞఋష్యనురాగమై.&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{right|అనంతునిది.}}
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;అజమృడవాసవసంతతార్చితపాదపం
కజయుగళున్ హరినిర్వికారు మనోజ్ఞనా
ఋజువగు వృత్తమునందు బ్రీతి నుతింపగా
నజజభరంబులు వొల్చు నచ్చిన దిగ్యతిన్&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{right|అప్పకవిది.}}
ఈలాగున అనంతుడు కవిజనాశ్రయము ఎదుట నుంచుకొని తన ఛందోదర్పణమును వ్రాసియుండునేమో అని ఎంతపరిశీలించి చూచినను పద్యములలో పోలిక ఎక్కడనయినను కనబడలేదు.

కవిజనాశ్రయముకంటె ఛందోదర్పణము పెద్దగ్రంథము. కవిజనాశ్రయములో సంజ్ఞాధికారమందు గణఫలములు, గణగోత్రములు, గణలింగములు, బీజాక్షరములు మొదలయిన విషయముల గురించి 35 పద్యము లున్నవి. ఛందోదర్పణములో వీటిలో ముఖ్యమైన విషయములు గురించి 6 పద్యములు మాత్రమే ఉన్నవి. గాని వళ్లు, ప్రాసములు, షట్ప్రత్యయములు... వీటిగు&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9hk18cbakg1ljpmfe5jwxr8t4wy0xim</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట చర్చ:శ్రీ సుందరకాండ.pdf/196</title>
    <ns>105</ns>
    <id>129164</id>
    <revision>
      <id>396736</id>
      <timestamp>2022-07-23T07:54:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ramesam54</username>
        <id>3001</id>
      </contributor>
      <comment>[[WP:AES|←]]Created page with 'తప్పొప్పులు   185	14	డరిష్టమును	డరిష్టము'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="98" xml:space="preserve">తప్పొప్పులు 

185	14	డరిష్టమును	డరిష్టము</text>
      <sha1>41gkbf8t8aus6hfrs6ag2nw0a3qukby</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట చర్చ:శ్రీ సుందరకాండ.pdf/198</title>
    <ns>105</ns>
    <id>129165</id>
    <revision>
      <id>396738</id>
      <timestamp>2022-07-23T08:02:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ramesam54</username>
        <id>3001</id>
      </contributor>
      <comment>[[WP:AES|←]]Created page with 'తప్పొప్పులు   187	27-28	లక్ష్మిని	లక్ష్మి గొని 187	27-28	హరించిన	అరిగిన'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="159" xml:space="preserve">తప్పొప్పులు 

187	27-28	లక్ష్మిని	లక్ష్మి గొని
187	27-28	హరించిన	అరిగిన</text>
      <sha1>bfq37vvx54h39d2jskgfevdyg3yj0rx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/12</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129166</id>
    <revision>
      <id>396739</id>
      <timestamp>2022-07-23T09:35:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2567" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;రించి ఛందోదర్పణములో ఉన్నన్ని విషయములు కవిజనాశ్రయములో లేవు.

1 “క. పరగగ నిరువదియాఱ.... ” ఛందో. పుట 61; కవి. పు. 52.

2 &quot;క. క్రమమునఁ బ్రస్తారము....” ఛందో. పు. 85; కవి. పు. 76.

3 &quot;సీ. వృత్తంబునకువలె...” ఛందో. పు. 69; కవి. పు. 67.

ఈ మూడుపద్యములు రెండుగ్రంథములందున్ను కనబడుచున్నవి. వీటిలో మొదటివి రెండున్ను ఎవరు చెప్పినవో ఏ గ్రంథములో ఇవి ప్రక్షిప్తము లనవలెనో తెలియదు. మూడవది ఛందోదర్పణములోనిదేగాని కవిజనాశ్రయములోనిది కాదని మరియొకచోట నీపీఠికలోనే తెలియజేసినాను.

అనంతుఁడు 105 సమవృత్తభేదములను 9 విషమవృత్తభేదములను చూపించినాడు. కవిజనాశ్రయములో 123 సమవృత్తభేదములున్ను 6 విషమవృత్తభేదములున్ను ఉన్నవి.

జాత్యుపజాతుల గురించి ఛందోదర్పణములో చెప్పినంత గ్రంథము కవిజనాశ్రయములో లేదు. రగడలు, కళికలు, ఉత్కళికలు వీటినిగుంచి కవిజనాశ్రయకర్త ఏమిన్నీ చెప్పలేదు.

లక్షణగ్రంథములన్నిటిలోను ఛందోవిషయములు ఎక్కువగా వివరించి చెప్పినది అప్పకవీయమే అనుటకు సందేహము లేదు. అందుచేతనే, అప్పకవి,
{{Telugu poem|type=“క.|lines=&lt;poem&gt;ఒక దానికంటే మఱివే
ఱొకటి విశేషంబుఁ జెప్పుచుండుకతమునన్
సకలగ్రంథములను జదు
వక దెలియునె లక్షణప్రపంచంబెల్లన్.&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8csfc6c1ixz0116n278ecxfta1uwo4q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/13</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129167</id>
    <revision>
      <id>396740</id>
      <timestamp>2022-07-23T09:40:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2612" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;ఇది చదివినపిమ్మట మఱి
యెదియేనియుఁ జదువుబుద్ధి యేలా వొడమున్
బదఁపడి గ్రంథములన్నియు
వెదకివెదకి సారమెల్ల వివరింపంగన్.&quot;&lt;/poem&gt;|ref=}} 
అని వ్రాసుకొన్నాడు. అయితే నిరంకుశాధికారమును వహించినవానివలె తన ఇష్టానిష్టములఁ బట్టి లక్షణములను అతడు శాసించినాడు. శ్రీవావిళ్లవారు ఇప్పుడు త్వరలో అచ్చొత్తించబోయే అప్పకవీయ పీఠికలో అవి తెలియజేయుట ఉండును; గాని, ఇక్కడ చర్చించుట అనవసరము.
{{p|ac|fwb}}గ్రంథప్రచారము&lt;/p&gt;
&quot;క్రీ. శ. 16204వ సంవత్సరప్రాంతములందు కవిగాఁ బ్రసిద్ధికెక్కినవాఁడు” అని వీరేశలింగము పంతులుగారు చెప్పిన చిత్రకవి అనంతయ &quot;హరిశ్చంద్రనలోపాఖ్యాన ప్రకాశిక&quot;లో (V. 8.) “క. ప్రథమాంతవిభ క్తులపై ...&quot; అనే ఛందోదర్పణములోని పద్యమును ఉదాహరించినాడు. ఈ పద్యమునే 16-వశతాబ్దాంతమున ఉండినవాడని వీరేశలింగముపంతులుగారు చెప్పిన ముద్ద రాజు రామన్న “రాఘవపాండవీయాదర్శము&quot;లో(I. 2, iii. 65) రెండుచోట్ల ఉదాహరించినాడు. అంతేకాదు “పోణిమి” అని ణకారముగా చెప్పవచ్చుననుటకు, “తీవ తీఁగ యనుచు. ..”' అనేపద్యము అనంతుని ఛందముందున్నట్లు ముద్దరాజు రామన “రాఘవపాండవీయాదర్శము”లో (11.6) చెప్పినాడు; గాని, ఆపద్యము ఛందోదర్పణములో కనబడదు. ఈ పద్యము ఎవ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>tplbgw2ugniif3h288rxwzjuisc9xxs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/83</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129168</id>
    <revision>
      <id>396741</id>
      <timestamp>2022-07-23T09:43:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1357" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ర్థముపొసగదు. ద్విత్వవ్యంజనమునకు పూర్వమందున్న హ్రస్వాచ్చు గురువు కాగలదుగాని కేవల దీర్ఘాచ్చునకు పూర్వమందున్నహ్రస్వాచ్చు గురువు కాలేదు.

ఈ ఛందోదర్పణమునకు ముఖబంధనముగా ఉపోద్ఘాతమును వ్రాయవలసినది అని నన్ను కోరి గౌరవించినందుకును ఛందోవిషయముల గూర్చి నా యభిప్రాయములను తెలియజేయుటకు నా కవకాశము ఇచ్చినందుకును నా మిత్రులు బ్రహ్మశ్రీ. వావిళ్ల, వేంకటేశ్వరులుగారికి నాకృతజ్ఞతావందనములను సమర్పించుకొంటున్నాను.

{{rh|||ఇట్లు}}
{{rh|పర్లాకిమిడి.||గిడుగు వెంకట సీతాపతి}}
{{rh|1-6-1921.||పర్లాకిమిడి రాజావారి కాలేజీలో లెక్చెరరు.}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>g2gnl0vk490x0g4a46f4i7gn9vrfwfy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/82</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129169</id>
    <revision>
      <id>396742</id>
      <timestamp>2022-07-23T09:46:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2124" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ఈ పాఠము అప్పకవీయములో ఉన్నది. (చూ. వావిళ్లవారి ప్రతి పు. 142)

IV. 22 వ పద్యమైన తర్వాత పరవస్తువారిప్రతిలో ఈక్రిందిపద్య మున్నది.
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;కోమటీంద్రునాఁగ భూమితీరనఁ బలు
గ్రహము లనఁగ వానకాల మనఁగ
వైరివర్గమైన వదల రిట్టివి లోక
రూఢిఁ జెల్లు నని సరోజనాభ.&lt;/poem&gt;|ref=}}
IV. 107 “తనరఁగ అఆ ఇఈ లనఁగా ఉఊలు నాఁగ....' ఈ పద్యములో హ్రస్వాక్షరములే అయినా 'అ' 'ఇ' 'ఉ' 'ఋ' గురువర్ణములుగానే ఉచ్చరించవలెను. అది ఎట్లు జరుగునంటే: ఈహ్రస్వాక్షరము లుచ్చరించిన తర్వాత ఏకలఘుమాత్రాకాలము ఊపిరి ఆపి, ఆ బిగపట్టి పైవర్ణము లుచ్చరించుటచేత, ఈహ్రస్వాక్షరోచ్ఛారణలో ద్విమాత్రోచ్చారణప్రయత్నము జరిగినది.

అంతేకాని పరమందున్న 'ఆ' అనే అచ్చు ద్విత్వాక్షరమువలె ఉచ్చరించుటచేత పూర్వమందున 'ఆ' గురువు అగునని జయంతి రామయ్యపంతులు గారు చెప్పిన సమాధానము అశాస్త్రీయము. అచ్చువిషయమున ద్విత్వాక్షరోచ్చారణమంటే దీర్ఘోచ్చారణమని చెప్పవలెనేకాని వ్యంజనముల విషయమై చెప్పిన అ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iv559wen6skxy2yzz5epgt1fejs4rqy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/81</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129170</id>
    <revision>
      <id>396743</id>
      <timestamp>2022-07-23T09:50:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2190" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;నే నుదాహరించిన ప్లే ఉన్నది; తర్వాత మూలములో ఉన్నట్లే ఉన్నది.

67. “దశరథాత్మజుఁడు స్వామి ధాత్రి కనఁగ&quot; ఇందులో ద్విత్వమునకు పూర్వమందున్నది గనుక 'డు' ఊది పలుకవలెననిన్ని గురువుగా పలుకవలెననిన్ని అనంతుడు వ్రాసినాడు; గాని ఇది ఇతరలాక్షణికుల సమ్మతము కాదు. తెలుగులో పదాదినున్న ద్వి
త్వమునుబట్టి వ్యస్తముగా ఉన్న పూర్వపదాంతవర్ణము గురువుకాదని తక్కినలాక్షణికుల మతము.
94. టీక వ్యావహారిక భాషలోనే ఉన్నది.

&quot;... యిరువదిన్ని... స్వరయతియైనాను, వ్యంజనయతియైనాను ప్రయోగించతగును&quot; అనే ఉన్నది. ఇందులోనే కాదు. అప్పకవీయము మొదలయినలాక్షణికగ్రంథము లన్నింటిలోను ఇట్లే వాడక భాషను టీకలు వ్రాసినారు. అనవసరముగా నిరాధారముగాను భాషమార్చి అచ్చువేయడము ఆచారమైనది.

101. ఈ పద్యము మూలములో తప్పుగా ఉన్నది. సరియైనపాఠము:-
{{Telugu poem|type=&quot;తే.|lines=&lt;poem&gt;అఱ యనంగను బోవుట + కర్థమైన
సంధి నిత్యసమాసోక్తి+జరుగు రెంట
నసురవీరుల నెల్ల ను+క్కఱ వధించె
భానుకులుఁడు రావణుని నే+ పఱిచె ననఁగ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cvhy4vsyy3u0aonytff1gac2ylgh6of</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396744</id>
      <parentid>396743</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T09:51:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2189" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;నే నుదాహరించినట్లే ఉన్నది; తర్వాత మూలములో ఉన్నట్లే ఉన్నది.

67. “దశరథాత్మజుఁడు స్వామి ధాత్రి కనఁగ&quot; ఇందులో ద్విత్వమునకు పూర్వమందున్నది గనుక 'డు' ఊది పలుకవలెననిన్ని గురువుగా పలుకవలెననిన్ని అనంతుడు వ్రాసినాడు; గాని ఇది ఇతరలాక్షణికుల సమ్మతము కాదు. తెలుగులో పదాదినున్న ద్వి
త్వమునుబట్టి వ్యస్తముగా ఉన్న పూర్వపదాంతవర్ణము గురువుకాదని తక్కినలాక్షణికుల మతము.
94. టీక వ్యావహారిక భాషలోనే ఉన్నది.

&quot;... యిరువదిన్ని... స్వరయతియైనాను, వ్యంజనయతియైనాను ప్రయోగించతగును&quot; అనే ఉన్నది. ఇందులోనే కాదు. అప్పకవీయము మొదలయినలాక్షణికగ్రంథము లన్నింటిలోను ఇట్లే వాడక భాషను టీకలు వ్రాసినారు. అనవసరముగా నిరాధారముగాను భాషమార్చి అచ్చువేయడము ఆచారమైనది.

101. ఈ పద్యము మూలములో తప్పుగా ఉన్నది. సరియైనపాఠము:-
{{Telugu poem|type=&quot;తే.|lines=&lt;poem&gt;అఱ యనంగను బోవుట + కర్థమైన
సంధి నిత్యసమాసోక్తి+జరుగు రెంట
నసురవీరుల నెల్ల ను+క్కఱ వధించె
భానుకులుఁడు రావణుని నే+ పఱిచె ననఁగ&lt;/poem&gt;|ref=}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l87h1ggb7uj0d2bgx57dm7lndfpr203</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/80</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129171</id>
    <revision>
      <id>396745</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:00:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1890" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ములు ప్రస్తరింపగా కడపటి IIIII (నలలము) ఒక లఘువు తక్కువగా రెండునగణములని అర్థముకావలెను.

“ఇరువది తొమ్మిదింట” అంటే అర్థము పొసగలేదు.

21-22. &quot;ఈ పద్యములకు నర్థము సంశయముగా నున్న”దని 6 వ పుట అడుగున మూలములో ఉన్నది. అయితే 21వ పద్యము పరవస్తువారి ప్రతిలో.
{{Telugu poem|type=క.|lines=&lt;poem&gt;జగణము నలుగు గగములు
భగణము లగుగలము నగణభావంబు గనున్
నగము నగణగణము లగు
తగణము భలమగును సంయుతముఁ దీర్చినచోన్.&lt;/poem&gt;|ref=}}
అని ఉన్నది. దీని అర్థము స్పష్టము. IUI=IIII; UU=UII; UI=III; IIUU=IIIIU; UUI=UIII.

22వ పద్యము పైపద్యములోని విషయములకు ఉదాహరణములు గలది గాని అర్థము పొసగలేదు.

{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;మొగిళులు నలమగు, నిటులన్
సగణము నగణమగు నిటుల + నంగునితండ్రీ
భగణము పాళు లనంగా
తగణము వాకిళ్లు భలము వాకిళు లనఁగన్.&lt;/poem&gt;|ref=}}
అని ఉంటే అర్థము కావచ్చును. పరవస్తువారిప్రతిలో మొదటిపాదమున్ను, రెండవపాదములో యతిస్థానమువరకున్ను&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>j6g9chi17w7e6xrggfoaycfjkp4i6dm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/14</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129172</id>
    <revision>
      <id>396746</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:19:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2994" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;రిదో తెలియదు.“ఇంబు” అనే ప్రయోగమునకు ఆ ఆదర్శములోనే (2.98) “ఇంబడరగా భజసనంబులని యనంతుని ఛందఃప్రయోగము” అని కూడా ఉన్నది. ఇది అప్పకవీయములో లయగ్రాహికి లక్ష్యలక్షణపద్యముగా కనిపించుచున్నది; గాని ఛందోదర్పణములో కానరాదు. అయితే అప్పకవి “పదునేడవశతాబ్దమధ్యమునం దుండిన లక్షణవేత్త” అని వీరేశలింగమువంతులుగారు వ్రాసినారు గదా; అప్పకవి పద్యమును ముద్దరాజు రామన ఎ ట్లుదాహరించియుండును? ఇంతకంటెను ఆశ్చర్యమైనదేమంటే, చిత్రకవి అనంతయగారి హరిశ్చంద్రనలోపాఖ్యానప్రకాశికలో ద్వితీయాశ్వాసాంతమున (శ్రీ వఝల చినసీతారామస్వామిశాస్త్రులవారివిమర్శనముతో కలిసి శ్రీవావిళ్లవారిచే ప్రకటితమైన ప్రతి, పుట.128) నర్కుటవృత్తవ్యాఖ్యలో “ఈవృ త్తమునకే కోకిలకాకమను నామాంతరము కలదు. లక్షణము:— కొలిచెద నాదిదేవు....(అప్పకవీయము. ఆ. 4)&quot; అని ఉన్నది. ఈ గ్రంథము మొదట అచ్చొత్తించిన పూండ్ల రామకృష్ణయ్యగారో పూర్వలేఖకులో అప్పకవీయ పద్యములను ఈవ్యాఖ్యానములలో దూర్చి ఉండవలెను. నేను చూచిన తాటాకుపుస్తకములందు ఇవి కానరాలేదు.
{{p|ac|fwb}}పాఠనిర్ణయము&lt;/p&gt;
శ్రీవావిళ్ల వేంకటేశ్వరులుగారు తమవద్దనున్న 14 ప్రతులు శోధించి పాఠనిర్ణయము చేసి గ్రంథ మచ్చొత్తించినారు. వారు నావద్దకుపంపినముద్రితగ్రంథమును, నావద్దనున్న శ్రీ పరవస్తువారిప్రతిని, పరిశీలించి ఈ ఉపోద్ఘాతమును టిప్పణిని వ్రాసినాను.&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5jahgglu42fk3ecqslue2hoi0e1ngho</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/15</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129173</id>
    <revision>
      <id>396747</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:24:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2346" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{p|ac|fwb}}ఛందోవిషయములు&lt;/p&gt;
ముఖ్యమైన ఛందోవిషయములు ఈ చిన్నపీఠికలో ఇముడ్చుటకు వీలయినంత మట్టుకు చర్చించి లాక్షణికులలో గల మతభేదములను తెలియజేయుచున్నాను.
{{Center|వడి}}
&quot;యతి పర్యాయపదములలో వడియనునది తెలుఁగు; దానివ్యుత్పత్తి యూహ్యము”అని జయంతి రామయ్యపంతులుగారు కవిజనాశ్రయపీఠికలో వ్రాసినారు. వారు వ్రాసినట్లు వడి' 'వళి' అనేవి తెలుగుమాటలనిన్ని వళ్ అనే అఱవమాటతో సంబంధము కలవి అనిన్నీ నాఅభిప్రాయము. యతి, విరతి మొదలయిన పర్యాయపదములతో పాటు వడి(వళి) అనేమాటను లాక్షణికులు వ్యవహరించుచున్నను దీనికి ఒక అర్థవిశేష మున్నట్లు స్పష్టముగా కనిపించుచున్నది. “ఆద్యోవళిః” అనే ఆంధ్రశబ్దచింతామణి సూత్రములోను, అందుకు అనువాదముగా ఉన్న తెలుగు లక్షణగ్రంథములలోని పద్యములందున్ను 'వడి, (వళి) అనే ఉన్నదిగాని 'యతి, విరతి' మొదలైన పర్యాయపదములలో మరియేదీ కనబడదు. చూడండి.

1. “చరణాద్యక్షరమేవడి” కవిజనాశ్రయము.

2. “పాద ప్రథమాక్షరముత్పాదితమగు వళియనంగ” కావ్యాలంకారచూడామణి.

3. “వాసనగల మొదలివ్రాయి వడియనఁబరగున్&quot; ఛందోదర్పణము.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>na5skb7thxj559vahb6d2ix9vn76oa8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/16</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129174</id>
    <revision>
      <id>396748</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:28:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2606" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;4. “చరణచరణమున కాద్యక్షరములు వళులయ్యె” అప్పకవీయము.

ఈసందర్భమున వడి (వళి) కి బదులుగా యతి, విరతి మొదలయిన పర్యాయపదములలో మరియేదిన్నీ వాడకూడదన్నట్లే తోచును. సంస్కృతశ్లోకములలో పాదములమధ్యమందు విశ్రాంతిమాత్రమే ఉంటుందిగాని తెలుగు పద్యములలో ఉన్నట్లు అక్షరమైత్రిలేదు. గనుకనే కాబోలు వడి (వళి) యను తెలుగుమాట తెలుగు ఛందస్సులలో వాడవలసివచ్చినది. వృత్తి అంటే మార్గమని అర్థము. పద్యపాదము విశ్రాంతి ననుసరించి రెండు భాగములు కాగా ఆభాగముల మొదటి అక్షరములు పాదభాగములకు మార్గములు చూపించిన ట్లుండుటచేతను, మొదటిభాగముయొక్క ప్రథమాక్షరముతో (అనగా పాదాద్యక్షరముతో) రెండవ భాగము
మొదటి అక్షరము మైత్రిగలదిగా ఉండవలెనన్న నియమము ఆచారమై ఉన్నది గనుకను, వడి (వళి) అని మీద చూపించిన స్థలములలో లాక్షణికులు ప్రయోగించి ఉందురని నా అభిప్రాయము.
{{Center|వడిభేదములు}}
కవిజనాశ్రయములో పదివిధములైన వళ్లుమాత్రమే ఉన్నవి. కావ్యాలంకారచూడామణిలో పండ్రెండున్ను, ఛందోదర్పణములో ఇరువైనాలుగున్ను, అప్పకవీయములో నలువదిఒకటిన్ని, వళిభేదములు కనిపించుచున్నవి. ఈలాగున వర్ణసంఖ్య ఎక్కువతక్కువగా ఉండుటకు కారణ మేమై ఉండును? తక్కువగా&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bd7n9mj4jcd1f7w8s3pybnknngyfvip</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/17</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129175</id>
    <revision>
      <id>396749</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:30:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1114" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;వళ్లు పేర్కొన్నవారికి పరిశీలన లోపముకలిగినదా? లేక, ఎక్కువగా చెప్పిన వారు అనవసరముగా వళ్లసంఖ్య అధికము చేసినారా? లేక, కవులు స్వతంత్రించి క్రొత్తక్రొత్త ప్రయోగములు చేసి ఉండుటచేత తర్వాతి లాక్షణికులు వళ్లసంఖ్య ఎక్కువ చేయవలసివచ్చినదా? ఈవిషయములు చక్కగా విమర్శించవలసి ఉన్నది గనుక కవిజనాశ్రయము, కావ్యాలంకారచూడామణి, ఛందోదర్పణము, అప్పకవీయము - ఈ నాలుగింటిలో ఉన్న వళ్లభేదములు ఒక పట్టికలో చూపించి విమర్శించుచున్నాను:—&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b8dr6v59k3l7hf0z5krtnh0row5we76</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/79</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129176</id>
    <revision>
      <id>396750</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:37:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2961" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ఈసందర్భమున “మాత్రా”పరిమాణము అచ్చునుగూర్చి చెప్పవలెనుగాని వ్యంజనమును గూర్చి చెప్పకూడదు. అచ్చులబట్టి (syllables) అక్షరము లేర్పడును గాని, వ్యంజనములబట్టి ఏర్పడవు. 'భ్రన్’ లో ఎన్నివ్యంజనములున్నా అచ్చు ఒక్కటే గనుక అది ఒక్క (syllable) అక్షరమనే చెప్పవలెను.

‘వనిత' అనునప్పుడు చివరనున్న హ్రస్వాచ్చుపై నిల్చిన నకారపొల్లు ద్విగుణోచ్చారణ కలదియని చెప్పవలెను; గాని దానికి మాత్రాపరిమాణము చెప్పకూడదు, 'అనగాన్' అనునప్పుడు దీర్ఘాచ్చుపై నున్న నకారపొల్లుకు ఈద్విగుణోచ్ఛారణము లేదు. ఎంతమట్టుకు అజ్ దీర్ఘోచ్చారణప్రయత్నము ఎక్కువై ఉంటుందో అంతమట్టుకు వ్యంజనద్విగుణోచ్చారణ ప్రయత్నముతగ్గును. గనుక ‘త’న్ ‘తాన్’ ‘తంత్’ ‘తాంత్ 'వీటి అన్నిటిలోను తకారముపై నున్న అచ్చు రెండుమాత్రల గురువేగాని భిన్నముకాదు. అయితే వీటిలో వ్యంజనమునకు పూర్వమందున్న హ్రస్వాచ్చు ఎందుకు రెండుమాత్రల గురువైనదంటే: ఎప్పుడైనా ఉచ్ఛారణప్రయత్నమును బట్టి అచ్చుకు మాత్రాపరిణామము చెప్పవలెను. 'తన్' అనునప్పుడు తకారముమీది అకారము ఉచ్చరించినప్పుడు వెంటనే నకారోచ్చారణ చేయవలసి వచ్చుటచేత స్వరోచ్చారణప్రయత్నము ద్విగుణమైనది. అందుచేత 'తన్' రెండుమాత్రల గురువుగా చెప్పవలెను.

I. 20 ఈపద్యములో నాల్గవపాదము చక్కగా అర్థము కాలేదు. “నగణ పునరుక్తి నొక్కటి డిగియె” అంటే చంద్రగణ&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nl530yl87mwfq3ppwr0eeawm0r3relp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/78</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129177</id>
    <revision>
      <id>396751</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:41:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2307" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;పరిచితిగలవృత్తములవలె చదువబోయినవారికి నడక చెడినదన్నభ్రమ కలుగును గాని రెండు మూడు సార్లు చదివిన పిమ్మట దీనినడక పట్టుపడగలదు. దీనిలో మొదటనున్న భగణము నలముగాను యతిస్థానమందున్న మగణము సగముగాను మార్చి క్రొత్తవృత్తములు చేసుకోవచ్చును; దీనివలెనే నడిచేవృత్తములు మరికొన్ని చెప్పవచ్చును.

ఈకవికాంతాపాదములు చతురస్రగతి చతురస్రజాతి త్రిపుటతాళమునకు (అనగా క్రియకు నాలుగు అక్షరములు చొప్పున ఆదితాళము 4 x ( 4 + 2 +2)=32 నరిగా నడుచును.&lt;ref&gt;ఆంధ్రపత్రిక సంవత్సరాది సంచికలో “ఛందోరహస్య ర్పణము —పద్యరచనావ్యవస్థ” అను పేరుగలవ్యాసములో ఇక్కడ సంగ్రహించి చెప్పిన విషయములు కొన్ని విపులముగా చర్చించినాను.&lt;/ref&gt;
{{Center|టిప్పణి}}
1.7. “లఘువగు...యొకమాత్ర; గురువు నొదవు ద్విమాత్రన్&quot; ఈ విషయమును గూర్చి జయంతి రామయ్యపంతులుగారు వ్రాసినది అశాస్త్రీయము.

“వ్యంజన మర్ధమాత్ర యనున్యాయముచే 'వనిత' అనునప్పుడు 'తన్' అనుగురువు సార్థమాత్రక మగును; 'అనగాన్’ అనుచో “గా” అనుగురువు సార్థద్విమాత్రకమగును” అని వ్రాసినారు.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1cin9v9sldea33j2n1levjeinj22fzr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396752</id>
      <parentid>396751</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T10:42:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2313" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;పరిచితిగలవృత్తములవలె చదువబోయినవారికి నడక చెడినదన్నభ్రమ కలుగును గాని రెండు మూడు సార్లు చదివిన పిమ్మట దీనినడక పట్టుపడగలదు. దీనిలో మొదటనున్న భగణము నలముగాను యతిస్థానమందున్న మగణము సగముగాను మార్చి క్రొత్తవృత్తములు చేసుకోవచ్చును; దీనివలెనే నడిచేవృత్తములు మరికొన్ని చెప్పవచ్చును.

ఈకవికాంతాపాదములు చతురస్రగతి చతురస్రజాతి త్రిపుటతాళమునకు (అనగా క్రియకు నాలుగు అక్షరములు చొప్పున ఆదితాళము 4 x ( 4 + 2 +2)=32 నరిగా నడుచును.&lt;ref&gt;ఆంధ్రపత్రిక సంవత్సరాది సంచికలో “ఛందోరహస్య ర్పణము —పద్యరచనావ్యవస్థ” అను పేరుగలవ్యాసములో ఇక్కడ సంగ్రహించి చెప్పిన విషయములు కొన్ని విపులముగా చర్చించినాను.&lt;/ref&gt;
{{Center|టిప్పణి}}
1.7. “లఘువగు...యొకమాత్ర; గురువు నొదవు ద్విమాత్రన్&quot; ఈ విషయమును గూర్చి జయంతి రామయ్యపంతులుగారు వ్రాసినది అశాస్త్రీయము.

“వ్యంజన మర్ధమాత్ర యనున్యాయముచే 'వనిత' అనునప్పుడు 'తన్' అనుగురువు సార్థమాత్రక మగును; 'అనగాన్’ అనుచో “గాన్” అనుగురువు సార్థద్విమాత్రకమగును” అని వ్రాసినారు.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2n8337au8m5sd5qzuaj3d105iyi89oj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/77</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129178</id>
    <revision>
      <id>396753</id>
      <timestamp>2022-07-23T10:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2001" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;మైన నడకకు అనుకూలముగా ఉంటవి. ఇటువంటివి ఉత్పలమాల, చంపకమాల, శార్దూలము, మత్తేభము. ఇవి ఏదో ఒక తాళమునకు లొంగే ఉన్నవి.

ఉత్పలమాల చంపకమాల పాదములు చతురస్రగతి చతురస్రజాతి త్రిపటతాళమునకు సరిపోవును. శార్దూలమత్తేభములు మఠ్యతాళమునకు చదువవచ్చును.

ఇటువంటివృత్తములు విశేషముగా లేవు. ప్రస్తరించి కల్పించుట కూడా కష్టముగానే ఉన్నది. శోధనకోసము నేను వ్రాసినవాటిలో ఒకటి చూపిస్తున్నాను.
{{Center|కవికాంత}}
{{Telugu poem|type=|lines=&lt;poem&gt;శూరుఁడు వీర్యపరాక్రమోన్నతుఁడు +
                   సుశ్లోకుండు జనార్దనుండు కం
సారి మురాసురవైరి మాధవుఁడు +
                   సౌమ్యుం డంచు హరి న్నుతింపఁగా
భారనమ స్జగ ముంచి విశ్వయతి +
                   పాటింపన్ గవికాంత యాకృతిన్
సూరిజనస్తుతవృత్తమై తనరు +
                   సొంపారన్ గవి చెప్పఁ గల్గినన్.&lt;/poem&gt;|ref=}}
ఇది ఆకృతి యనే 22 వ ఛందమున పుట్టిన 141279 వ వృత్తము. ప్రతిపాదము చతురస్రగతి ఆదితాళమునకు సరిపోవును.&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ewz0nva4jjma66pza7f3fokldm2rb40</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/76</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129179</id>
    <revision>
      <id>396754</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:41:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2459" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;మత్తకోకిల, తరళ, తురగము మొదలయినవృత్తములు; వృషభగమన, హరిణగతిరగడలు (గురుజాడ అప్పారావు గారి ముత్యాలసరములు మొదలయిన పద్యము లీగతిని నడుచును).

9. త్రిపుటతాళమునకు (చతురస్రగతి తిశ్రజాతి త్రిపుట 4(3+2+4)=28) ఉత్పలమాల, చంపకమాల నడుచును.

10. ఆదితాళమునకు (చతురస్రగతి చతురస్రజాతి త్రిపుట) కందము, సరసిజము, క్రౌంచపదము మొదలయినవి.

ఈలాగున ఇంకా విమర్శించి చెప్పవచ్చును.

పాదమందుండే అక్షరముల సంఖ్యబట్టి ఛందము లేర్చరిచి ఆఛందములలో ఒకొక్కటి ప్రస్తరించి వృత్తములు కల్పించడమువల్ల ప్రయోజనము విశేషముగా కనబడలేదు. అంతకంటె శ్రుతి కింపుకొలిపే నడకకు ఆధారమైన లక్షణముబట్టి తిశ్రగతిచ్ఛందము, చతురస్రగతిచ్ఛందము మొదలయిన ఛందము లేర్పరిచి పద్యములు చెప్పుటవల్లను ప్రయోజనము విశేషముగా ఉండుననిన్ని అట్లు ఏర్పడిన పద్యములు తెలుగుభాషకు అమరి ఉండుననిన్ని నాయభిప్రాయము. వృత్తములలో ప్రతిపాదములోను గణములు ఒక్కలాగుననే ఉండవలెనన్న నిర్బంధ మున్నది. దానివల్ల ప్రయోజనమేమో!

అయితే లయకు సులువుగా విరిగేటట్లున్న పద్యములకంటె లయ ఉండిన్నీ కనబడకుండా ఉండేపద్యములు అప్రతిహత&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oznd1uyiz80497s2ecch9si6qcsqieu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/75</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129180</id>
    <revision>
      <id>396755</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:48:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2338" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;5. ఖండగతిని నడిచేవి (అనగా 5 మాత్రల గణములు గలవి). త్వరితగతి, పద్మనాభము, లయగ్రాహి, దండకము మొదలయినవి.

6. ఖండగతిని ఎదురుగా నడిచేవి. (అనగా యగణములు గలవి). భుజంగప్రయాతము ఇటువంటివి అనేకముగా లేవు.

7. రూపక తాళమునకు సరిపడే వృత్తములు (అనగా మాత్రలకు విరుగుతూ నడిచేవి).

మదరేఖావృత్తము:— ఇట్టివి అనేకముగా లేవు; గాని, కావలసినన్ని సులభముగా కల్పించవచ్చును. చూడండి:-
{{Telugu poem|type=I.|lines=&lt;poem&gt;అనుసారిణి యనువృత్తం + బగునతివృతి యను ఛందం
బున రూపక మనుతాళం + బున నడుచును శ్రుతి కింపై
చను నాలుగుచరణంబుల్ + సన యననస గము లొప్పన్
ననయంబులు చనునంతన్ + జరణములను వడి నిల్చున్.&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=II.|lines=&lt;poem&gt;రూపక మనుతాళంబున + ద్రుతలఘువులు చనుచుండున్&lt;/poem&gt;|ref=}} 
{{Telugu poem|type=III.|lines=&lt;poem&gt;నలగముపై సగ మొప్పున్ + నలగమముల్ జోడింపన్&lt;/poem&gt;|ref=}} 
{{Telugu poem|type=IV.|lines=&lt;poem&gt;క్రాలున్ తల నలలల మస + గంబుల్ పాదములందున్&lt;/poem&gt;|ref=}}
{{Telugu poem|type=V.|lines=&lt;poem&gt;కల్యాణిన్ మనలలలస + గభగంబుల్  పాదములన్&lt;/poem&gt;|ref=}}
ఈలాగున క్రొత్తక్రొత్తవృత్తములను ఎన్నైనా తీయవచ్చును.

8. మిశ్రగతిని నడిచేవి (అనగా 3+4 మాత్రలకు విరుగుతూ నడిచేవి).
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0pmo7rwcchtw19csv9rmxa73hblleno</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/18</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129181</id>
    <revision>
      <id>396756</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:50:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="175" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 18
|bSize = 398
|cWidth = 326
|cHeight = 488
|oTop = 66
|oLeft = 47
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bv1jf771vracmnk88t5h0nm3k5emfeo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/19</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129182</id>
    <revision>
      <id>396757</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="175" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 19
|bSize = 398
|cWidth = 333
|cHeight = 491
|oTop = 62
|oLeft = 33
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3rm1zhvjdoph9h9k164gy74s86s4a7q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/20</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129183</id>
    <revision>
      <id>396758</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:52:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="175" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 20
|bSize = 398
|cWidth = 315
|cHeight = 491
|oTop = 66
|oLeft = 51
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1f78f5zwe73au7j07px1b97o6l49yde</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/21</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129184</id>
    <revision>
      <id>396759</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:54:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="354" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;వళ్లభేదములన్నీ సమాకలనము చేసి ఈదిగువగుర్తు లుంచి తెలుపుచున్నాను.
{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 21
|bSize = 398
|cWidth = 335
|cHeight = 455
|oTop = 131
|oLeft = 38
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i2plu3xtwbjw6s0mfrmnvpr31n8381p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>పుట:Ananthuni-chandamu.pdf/22</title>
    <ns>104</ns>
    <id>129185</id>
    <revision>
      <id>396760</id>
      <timestamp>2022-07-23T11:57:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>దేవీప్రసాదశాస్త్రి</username>
        <id>4290</id>
      </contributor>
      <comment>/* అచ్చుదిద్దబడిన */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="425" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;దేవీప్రసాదశాస్త్రి&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Css image crop
|Image = Ananthuni-chandamu.pdf
|Page = 22
|bSize = 398
|cWidth = 320
|cHeight = 416
|oTop = 90
|oLeft = 47
|Location = center
|Description = 
}}
పైని ఉదాహరించినవాటిలో 1,4,5,6,7,8,11,15,17 సర్వాలాక్షణికసమ్మతములు.

2-వ దానిలో ఇ ఈ ఎ ఏ ఋ ౠలకు మైత్రిమాత్రమే&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5980jhsmnhkkwyvvwls6ao82o5ldjwi</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>