Садриддин Айнӣ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="tg">
  <siteinfo>
    <sitename>Википедиа</sitename>
    <dbname>tgwiki</dbname>
    <base>https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D3%A3</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Медиа</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Вижа</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Баҳс</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Корбар</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Баҳси корбар</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Википедиа</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Баҳси Википедиа</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Акс</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Баҳси акс</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">Медиавики</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Баҳси медиавики</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Баҳси шаблон</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Роҳнамо</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Баҳси роҳнамо</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Баҳси гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Портал</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Баҳси портал</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Баҳси Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модул</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Баҳси Модул</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Садриддин Айнӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6132</id>
    <revision>
      <id>1307998</id>
      <parentid>1307835</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:39:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Based sogdian</username>
        <id>34522</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57727" xml:space="preserve">{{Адиб
|ном                  = Садриддин Айнӣ 
|номи аслӣ            = Садриддин Саидмуродович Айнӣ
|тасвир               = Садриддин Айнӣ.jpg
|тавсифи тасвир       = 
|ном ҳангоми таваллуд =  
|номи пурра           = Садриддин Саидмуродов (Садриддин Саййидмуродзода) 
|тахаллусҳо           = Айнӣ
|таърихи таваллуд     = 15.04.1878
|зодгоҳ               = {{Зодгоҳ|Бухоро|шаҳри Бухоро}}  
|таърихи даргузашт    = 15.07.1954    
|маҳалли даргузашт    = {{МаҳаллиМарг|Душанбе|шаҳри Душанбе}}, [[Тоҷикистон]]
|шаҳрвандӣ            = {{парчамбандӣ|ИҶШС}}
|навъи фаъолият       = {{нависанда|Тоҷикистон|асри XX}}, {{тарҷумон|Тоҷикистон|асри XX|наср ба забони тоҷикӣ}}, {{шоир|Тоҷикистон}}, таърихнигор, {{рӯзноманигор}}, [[ходими давлатӣ]]
|солҳои фаъолият      = 1908—1954
|самт                 = реализми сотсиалистӣ  
|жанр                 = [[роман]], [[очерк]]. 
|забони осор          = [[забони форсӣ]], [[забони тоҷикӣ]]
|ҷоизаҳо            = {{{!}} style=&quot;background:transparent&quot;
{{!}} унвони олии [[Ҷумҳурии Тоҷикистон]] [[Қаҳрамони Тоҷикистон]] ([[1997]]) {{Қаҳрамони Тоҷикистон}} 
{{!}}}
{{{!}} style=&quot;background:transparent&quot;
{{!}} {{Ордени Ленин}} {{!!}} {{Ордени Ленин}} {{!!}} {{Ордени Ленин}} 
{{!!}} {{Ордени Байрақи Сурхи Меҳнат|1953}}
{{!}}}Ходими хидматнишондодаи илми [[ҶШС Тоҷикистон]]
|ҷоизаҳо              =
}}
'''Садриддин Айнӣ ''' (''Садриддин Сайидмуродзода Айнӣ'', {{lang-fa|صدرالدین عینی}}) — бунёдгузори адабиёти шуравии тоҷик, [[нависанда]], [[олим]], академик ва нахустин Президенти [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]] ([[1951]]—[[1954]]), Ходими хидматнишондодаи илми [[ҶШС Тоҷикистон]], академики фахрии Академияи илмҳои ҶШС [[Ӯзбекистон]]. [[Қаҳрамони Тоҷикистон]] ([[Соли 1997|1997]])&lt;ref&gt;[http://navisandagan.tj/index.php/tj/adibon/navisandagon/sadriddin-ajn Нависандагон,Садриддин Айнӣ]&lt;/ref&gt;.

== Зиндагинома ==
Сардафтари адабиёти навини тоҷик ва Қаҳрамони миллии Тоҷикистон Садриддин Сайидмуродзода Айнӣ {{СанаиТаваллуд|15|4|1878|27}} дар деҳаи Соктареи тумани Ғиждувони [[Аморати Бухоро]] (дар ноҳияи Ғиждувони вилояти Бухорои Ўзбекистон) ба дунё омадааст. Фарзандаш ховаршиноси барҷастаи Тоҷикистон [[Айнӣ Камол]].
Падараш Саидмуродхоҷа кишоварз буд, аммо чун, худ соҳиби хату савод буд, кӯшиш мекард, ки фарзандонаш низ донишомӯхтаву донишманд бошанд. Аз ин рӯ, писараш Садриддин Айниро дар шашсолагӣ ба мадрасаи рустояшон дод. Устод Айнӣ донишомӯзияшро дар он мадраса дар достони «Мактаби куҳна» тасвир карда ва дар «Ёддоштҳо» мегӯяд: «Чунон ки падарам дид, дар он мактаб ман саводи амиқ гирифта натавонистам ва маро ба мактаби духтарона дод». Дар мактаби духтарона Садриддин чанд ҷузъ аз Бедил ва чанд ҷузъ аз ғазалиёти Соибро хонда дар даҳсолагӣ мактабро хатм мекунад. Аммо бачагии Садриддин Айнӣ дар оғӯши падару модар дер давом накард. Вабое, ки соли 1889 Бухоро ва атрофи онро фаро гирифт, дар чиҳил рӯз ӯро ҳам аз падар ва ҳам аз модар ҷудо кард.

Орзую ҳаваси илму шеър Айниро дар 12-солагӣ ба [[Бухоро]] овард. Ба мадрасаҳои Бухоро дохил шудан ва дониш гирифтан барои Айнӣ барин фақирзодагони илмҷӯ хеле мушкил буд. Вале ӯ ба шарофати ҳавасмандӣ ва толиби илм буданаш тамоми душвориҳои рӯзгор ва омӯзишро паси сар карда, 16 сол дар мадрасаҳои Бухоро таҳсил намудааст. Айнӣ дар мадрасаҳои мири Араб, Олимҷон, Бадалбек, Ҳоҷӣ Зоҳид ва Кӯкалдош таҳсил карда, соли 1908 онро хатм мекунад.

Муддати 27 соли зиндагӣ дар [[Бухоро]] Айнӣ боз аз ду мактаби дигар гузаштааст: яке мактаби меҳнат ва дигаре мактаби ҳаёт. Барои ёфтани қути лоямуташ ӯ аз ҳеч кору заҳмат даст накашидааст: гоҳ фарроши мадраса, гоҳ ошпаз, гоҳ ҷомашуй, гоҳ мардикор буд.

Дар мактаби ҳаёт Садриддин ҳаёти ҷамъиятро омӯхт. Аз табақаю тоифаи гуногуни одамон, муносибатҳои синфии мардум, ҷаллодони амир, задухӯрдҳои дорою нодоро дониши зиндагӣ меомӯхт.

Аз соли [[1896]] Садриддин Айнӣ бо тахаллуси адабии «Айнӣ» ба навиштани шеърҳои мустақилона cар кардааст.

Назари устод Айнӣ пас аз мутолиа кардани асари [[Аҳмади Дониш]] «Наводиру-л-вақоеъ» нисбат ба сохти пӯсидаи аморати Бухоро тамоман дигар гардид ва нисбат ба ин ҷамъияти фарсуда дар дили ӯ як нафрати ниҳоние пайдо шуд. Аз ин рӯ, дар ибтидои садаи XX устод эҷодиёти идеяҳои пешқадами маорифпарварон [[Аҳмади Дониш]] ва Шоҳинро давом дода, роҳи ояндаи худро муайян намуд. «Таҳзиб-ус-сибён»-ро устод Айнӣ маҳз ба хотири тарбияи наврасон дар рӯҳияи муосир соли [[1909]] барои шогирдони дар Бухоро [[мактабҳои усули нав]] офарид. Чунин корҳои хайр ба Амир маъқул набуд. Аз ин хотир, устодро ба зиндон мепартояд ва ӯро 75 чӯб мезананд. Пас аз 52 рӯзе, ки дар беморхона муолиҷа мекунад, Садриддин Айнӣ ба [[Самарқанд]] кӯчида меояд. Ӯ чи дар [[Самарқанд]] ва чи дар [[Тошкент]] дар корҳои комитети револютсионӣ иштирок карда, варақа, даъватнома ва баённомаҳои ҷангӣ менависад, тарғиботу ташвиқот мебарад.

Амири Бухоро аз он ки Ҳокимияти Шуравӣ ба Айнӣ пушту паноҳ шудааст, бо туҳмати алоқа доштан бо муборизони зиддиаморат, бародари хурдии нависанда — Сироҷиддинро ваҳшиёна дар зиндон мекушад. «Марсия» — и ҷонгудози Айнӣ ба ҳамин муносибат навишта шудааст. Ҳирси хунхории Амир бо ин ҳам қаноат накарда, бародари калонии ӯ Мухиддинхоҷаро низ қатл менамояд. Баъди ин воқеаҳо қалами Айнӣ тезу бурро шуд ва ба ӯ муяссар гардид, ки дар мақолаю рисолаҳо, асарҳои таърихӣ ва бадеии минбаъдааш нишон диҳад, ки бо хоку замин яксон шудани тартибу низоми амирӣ таърихан қонунист.

Дар даврони Ҳокимяти шӯравӣ аз соли 1918 дар системаи маорифи халқ ва нахустин матбуоти инқилобии тоҷику ӯзбек кор кардааст. Баъд аз таъсиси [[Ҷумҳурии Халқии Шӯравии Бухоро]] (1920) муддате дар консулҳона, сипас дар идораи тоҷорати он хидмат кардааст. Аз соли 1926 дар Нашриёти давлатии Тоҷикистон вазифаҳои мушовир ва муҳаррири адабиро баҷой овардааст. Соли 1934 дар Анҷумани якуми умумииттифоқии нависандагони шӯравӣ ширкат варзида, узви Раёсати Иттифоқи нависандагони СССР интихоб шудааст.
Дар соҳаи илм ба ӯ дараҷаи доктори илмҳои филологӣ бахшида шуда, бо унвони академики фахрии Академияи илмҳои ҶШС Ӯзбекистон тақдир карда шуд. Айнӣ академики [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|АИ ҶШС Тоҷикистон]] таъйин гашт, ӯ нахустпрезиденти [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|АИ ҶШС Тоҷикистон]] (1951—1954) мебошад.

Устод Садриддин Айнӣ {{СанаиМарг|15|07|1954}} дар шаҳри [[Душанбе]] аз олам чашм пӯшид. Ҳоло [[Мақбараи Айнӣ]] дар як ҷои хушманзараи [[Душанбе]] зиёратгоҳи аҳли адаб аст. Ин мавзеъро ҳоло [[Боғи фароғат ва истироҳати ба номи Садриддин Айнӣ]] мегӯянд.

== Фаъолияти омӯзгории Айнӣ ==
Фаъолияти омӯзгории Садриддин Айнӣ ҳанӯз айёми мадрасахонияш оғоз гардида, дар ду самт идома ёфтааст:

#  Таълим дар [[мактабҳои усули нав]].
#  Таълифи китобҳои дарсӣ.

Соли 1906 дар [[Бухоро]] Абдураҳмон Саидӣ ном тотор нахустин мактаби нави тоториро таъсис дод. Азбаски дар ин мактаб чанде аз бачаҳои тоҷик низ таҳсил мекарданд, Айнӣ дарсҳои Саидиро бо забони тоҷикӣ барои талабагони тоҷикзабон тарҷума мекард. Вақте ки [[8 ноябр]]и [[соли 1908]] дар ҳавлии  [[Мунзим|Мирзо Абдувоҳиди Мунзим]] аввалин мактаби нави тоҷикӣ кушода мешавад, фаъолияти омӯзгории Айнӣ боз ҳам васеъ гардид. Дар мактаби [[Мунзим|М. А. Мунзим]]  ва С. Айнӣ низ нарасидани китобҳои зарурӣ эҳсос карда мешуд. Бо мақсади бартараф намудани ин норасоӣ соли 1909 бо ташаббуси ҳар ду «Ширкати Бухорои Шариф» таъсис гардид. Ин ширкат дар навбати аввал барои саҳеҳ талаффуз кардани овозҳои нутқ, махсусан оятҳои Қуръон, китоби «Тартиб- ул-Қуръон»- ро ҳозир намуданд. Бо ташаббуси С. Айнӣ инчунин китоби дигари дарсӣ «Таҳзиб-ус-сибён» («Тарбияи ҷавонон») тайёр ва нашр шуд.

Лозим ба ёдоварист [[мактабҳои усули нав]] аз макотиби маъмули амирӣ куллан фарқ мекарданд. Хонандагон дар мактабҳои амирӣ, ки Садриддин Айнӣ усули дарсгузарии онҳоро дар асари «Мактаби куҳна» тасвир кардааст, чанд соли умри худро зоеъ карда боз бесавод мемонданд. Толибони хурдсоли мактаби куҳна танҳо хондану аз ёд кардани [[Қуръон]] ва дигар китобҳои диниро меомӯхтанд.
 
Дар макотиби усули нав бошад, толибон дар давоми чанд моҳи таҳсил хондану навиштанро аз бар мекарданд. Дар мактабҳои мазкур ғайр аз улуми динӣ боз ба бачаҳо илмҳои табиӣ ва фанҳои дақиқро низ меомӯзонданд. Ҳамаи ин боис шуд, ки муллоҳои мутаассиб зидди макотиби нав ва муаллимони онҳо балво бардоранд. Уламои дин, ки ба дарки аслии таълимоти ислом намерафтанд, муаллимони мактаби навро «кофир» ва мактабро «шайтонҳона» эълон карда, аз мардум даъват менамуданд, ки фарзандони худро ба мактабҳои кофирӣ надиҳанд. Дар ҳама ҷо муассисон ва муаллимони мактабҳои навро таҳқир мекарданд таҳдид менамуданд, балои охири замон мехонданд.
  
Махсусан [[Мунзим|Абдувоҳиди Мунзим]] ва Садриддин Айнӣ зери фишорҳои зиёд қарор доштанд. Аммо эшон пешаи муқаддаси омӯзгориро тарк накарданд, ҳатто лаҳзаҳое будааст, ки барои амон ёфтан аз чанги душманон либосҳои занонаро ба бар карда суйи мактаб рафтаанд. Вале [[25 сентябр]]и [[соли 1909]], бо амри ҳукумати амирӣ, мактаби Мунзим баста шуд. Баъд аз ин таҳсили бухороиёнро дар мактабҳои усули нави тоторӣ ҳам манъ намуданд.&lt;ref&gt;Ҳотамов Н. Б., Довудӣ Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарсӣ). — Душанбе,2011.&lt;/ref&gt;

== Эҷодиёти устод ==
Эҷодиёти Айнӣ аз солҳои 90-уми асри XIX шурӯъ мешавад ва ӯ зуд дар радифи шоирони пешқадам қарор мегирад. Осори адабии ӯ дар қолаби назму наср офарида шудаанд. Нахустин ашъорашро ҳанӯз дар овони таҳсили мадраса таҳти тахаллусоти «Муҳтоҷӣ», «Ҷунунӣ» ва «Сифлӣ» ба қалам овардааст.

Аз соли 1895 тахаллуси «Айнӣ»-ро қабул ва бо ҳамин ном шуҳрати ҷаҳонӣ пайдо кардааст. Устод бо шеъри «Гули сурх», ки соли 1895 бо тахаллуси Айнӣ эҷод карда буд, ба остонаи адабиёт ё шеъру шоирӣ ворид гардид. Таърихи эҷоди шеъри мазкур хам аҷиб аст. Дар ин шеър устод пас аз тасвири баҳору зебоиҳои он ва ситоиши «Гули сурх» дар банди охири он аз муфлисӣ, нодорамӣ ва қашшоқии хеш дарду аламашро изҳор мекунад:
{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Рози дил мегуфтам ар як марҳаме медоштам,
;Шикваҳо мекардам аз ғам ҳамдаме медоштам 
;Аз тамошои Гули сурх аз чи мемондам ҷудо
;Гар ба каф чун аҳли олам дирҳаме медоштам'''&lt;/big&gt;}}

Шеърҳои даврони мадрасаи ӯ дар пайравии шоирони гузаштаву муосираш эҷод шуда, бештар ба кайфияту ҳолати зиндагонии давраи таҳсилаш алоқаманд будаанд. Чанде аз ин қабил шеърҳояш ба тазкираву ҷунгу баёзҳои ҳамон замон дохил шудаанд. Баъдтар, дар ҷараёни фаъолияти маърифатпарварӣ, шеърҳои тарбиявӣ гуфтааст.

Китоби дарсии «Тазҳиб-ус-сибён» (1909—1917) ва манзумаи тамсилии «Кирмаку Парвона» (1917) моҳияти тарбиявию ахлоқӣ ва иҷтимоӣ дошта, аз беҳтарин офаридаҳои пешазинқилобии ӯ ба шумор мераванд. Пас аз ғалабаи Инқилоби Октябр ҳаёту эҷодиёти худро бо тақдири халқи мубориз ва бунёдкори шӯравӣ пайваста, аввалин намунаҳои назми инқилобии тоҷикро ба вуҷуд овардааст. Шеърҳои дар тӯли солҳои 1918—1921 навиштаи ӯ «Марши ҳуррият», «Ба шарафи Инқилоби Октябр», «Инқилоб», «Марши байналмилал», «Якуми Май» ва ғ. дар маҷаллаи «Шуълаи Инқилоб» ва ҷаридаи «Меҳнаткашлар товуши» («Садои меҳнаткашон») чоп шуда, ба нахустин маҷмӯаи ашъораш «Ахгари Инқилоб» (Бухоро, 1923) ворид гардидаанд. Ҳамчунин, он солҳо дар боби воқеаҳои гуногуни сиёсӣ, иҷтимоӣ ва маданӣ мақолаҳои зиёди публитсистӣ навишта, моҳияти ҳаводиси ҳаррӯзаи даврони инқилобро ба тӯдаҳо фаҳмондааст.

Вале устод Айнӣ эҳсос кард, ки замон дигар шуда, вазифаю масъулияти зиёде ба дӯш дорад. Дар адабиёт образҳои нав офаридан лозим. Аммо назм барои баёни чунин афкору андеша густариши ҳодисаю воқеоти рӯз тангӣ мекард. Ба ин маънӣ устод чунин ибрози назар кардааст:
{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Айнӣ, ба як ғазал натавон арзи ҳол кард
;Бояд ба инқилоб навишт китоби сурх.'''&lt;/big&gt;}}

Нахустин шеъри инкилобие, ки дар он барномаи сиёсию иҷтимоии С. Айнӣ эълон гардидааст, ин «Марсия» — и ӯст. Ин асар ба муносибати фоҷиаи кушта шудани бародараш Сироҷиддин бахшида шуда буд:
{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Дӯстон! Фоҷиаи сахт биёмад ба сарам,
;Рафт аз ин фоҷиа рӯҳ аз тану нур аз басарам.
;Ҷигарам об шуду рехт зи ду чашми тарам,
;Ҷигарам, во ҷигарам, во ҷигарам, во ҷигарам!'''&lt;/big&gt;}}

{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Хоҳам, он хонаи бедоду ситам вайрон бод!
;Хоҳам, он маҳкамаи ҷабр мазористон бод!
;Хоҳам, он тахт, ки шуд боиси бадбахтии мо,
;Реза-реза шуда бо хоки сияҳ яксон бод!
;Хоҳам, он муфтию он қозию он шоҳу вазир,
;Сарнагун гашта ба хуни худашон ғалтон бод!'''&lt;/big&gt;}}
 
Шеърҳои ба мактабу илмҷӯӣ бахшидаи Айнӣ бо забони содаю воситаҳои тасвири дилнишин гуфта шудаанд. Идеяҳои маорифпарварии ӯ дар шеърҳои «Замзамаи дабистон», «Суруди мактаб», «Саҳаргоҳон» ва ғайра боварибахш ва самимона эҷод гашта, ба фазилати мактаб, таълиму тарбия такя дорад:
{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Биёед, эй рафиқон, дарс хонем,
;Ба бекорию нодонӣ намонем,
;Ба олам ҳар касе бекор гардад,
;Ба чашми аҳли олам хор гардад.'''&lt;/big&gt;}}

=== Китоби тақдирсози миллат ===
Пас аз Инқилоби Октябр як гурӯҳ донишмандоне пайдо шуданд, ки мавҷудияти миллати тоҷик ва забону адабиёти тоҷикро инкор мекарданд.

Садриддини Айнӣ дар шароите, ки забон ва миллаташро инкор карданд ва ҳукуматдорони ҳамон замони шӯравӣ бо ҳамкории [[тургароӣ|тургароён]], тоҷикон ягона зимомдорони [[Осиёи миёна|Осиёи Марказиро]] аз давлатдорӣ маҳрум карданд, бо шаҳомат ва огоҳона истод ва амал кард. Ӯ китоби '''[[Намунаи адабиёти тоҷик (Китоб)|«Намунаи адабиёти тоҷик»]]'''-ро навишт ва дар он сесад [[шоир]]ро, ки бо тахаллуси Бухороӣ, Самарқандӣ, Намангонӣ, Андиҷонӣ, Тирмизӣ, Хуҷандӣ ва… диг., ки аз ҳазор сол қабл дар [[Мовароуннаҳр]] зист доштанд, сабт кард. Ва бо ин бурҳони инкорнопазир мункирони поринагии забон ва миллати тоҷикро бар ҷояшон нишонд. [[Намунаи адабиёти тоҷик (Китоб)|«Намунаи адабиёти тоҷик»]]-ро дар [[соли 1926]] баъд аз чоп душманон оташ заданд, аммо Айнӣ ба унвони марди худогоҳ ва равшанфикри фидоии миллат, ором нанишаст ва бори дигар дар муқобили Бухарин, ки амри оташ задани китобашро дода буд, аз он дифоъ кард ва иҷозаи нашр гирифт. Дар чунон шароити боэҳтиёт чунин фидокорӣ фақат аз мардонест, ки дар авҷи равшанфикрӣ ва огоҳӣ қарор доранд.

Айнӣ ба муқобили ин ҷараёни носолими [[пантуркизм]] бархоста, дар ин асар исбот кард, ки тоҷикон мардуми таҳҷоии ҳамин сарзамин ([[Мовароуннаҳр]]у [[Хуросон]]) буда, забону фарҳанг ва адабиёти қадима доранд. Устод дар асар намунаҳои зиёде аз эҷодиёти адибони пешин ва ҳамзамононаш оварда, исбот менамояд, ки чароғи илму адабро кайҳо дар ин сарзамин устод [[Рӯдакӣ]], Қисоии Марвазӣ, [[Абуҳафси Суғдӣ]] ва дигар адибон фурӯзон карда буданд. Ба ҳамин тариқ, дар асоси факту далелҳои эътимодбахш таърихи куҳан, фарҳангу адабиёти ғанӣ доштани тоҷиконро собит менамояд. Аҳамияти дигари ин асар боз дар он аст, ки барои муҳаққиқони оянда дар омӯзиши таърихи адабиёти тоҷик маслиҳатҳои муфид медиҳад, ки имрӯз ҳам [[Намунаи адабиёти тоҷик (Китоб)|«Намунаи адабиёти тоҷик»]] басо арзишманд аст. Ва мардуми моро дар рӯҳияи худшиносӣ ва ифтихори миллӣ тарбият менамояд&lt;ref name=&quot;millat.tj&quot;&gt;{{Cite web|url= http://millat.tj/farhangvaadab/2094-2010-11-12-04-15-27.html |title= Равшанфикр ё донишманди худогоҳи тоҷик|author=|website= millat.tj|date=|publisher= |lang=ru|accessdate=2019-01-25}}&lt;/ref&gt;

Мутаассифона, унвони муҳимтарин китоби Устод Айнӣ «Намунаи адабиёти тоҷикӣ» ҳамеша дар баргардони кириллии он барғалат омадааст ва бо чӣ иллате ин ғалатро адабиётшиносон ва забоншиносон нодида гирифтаанд — менависад Доктор Шамсулҳақ Ориёфар. Ахиран ин китоб боз ҳам бо унвони ғалати [[Намунаи адабиёти тоҷик (Китоб)|«Намунаи адабиёти тоҷик»]] мунташир ва дар ҷамъи фарҳехтагон муаррифӣ шуд&lt;ref name=&quot;millat.tj&quot;/&gt;
.

=== Асарҳои бадеӣ ===
Тадриҷан зарурати дар эҷоди бадеӣ тасвир намудани симои қаҳрамонон ва бунёдкунандагони ҷамъияти сотсиалистиро ҳис карда, дар боби адои ин вазифа насрро қолаби мувофиқтар донистааст ва ҷиддан ба насрнависӣ гузашта, аввалин очерку ҳикоя ва қиссаву романҳои ҷолибашро тақдими адабиёт намуда, барҳақ асосгузори насри реалистии тоҷик гардидааст. Соли 1920 якумин қиссаи мусаннади худ «Ҷаллодони Бухоро»-ро навишта, дар заминаи корбасти санаду далелҳои муътамади таърихӣ разолату ҷаҳолат ва ҳодисаву фоҷиаҳои хунбори вопасин рӯзҳои аморати Бухороро ҷасурона фошу мазаммат кардааст.

Баъдан қиссаи ''«Саргузашти як тоҷики камбағал ё ки Одина»''-ро ба қалам оварда, қисмҳои аввали онро солҳои 1924—1925 дар рӯзномаи «Овози тоҷик» чоп кунондааст. Соли 1927 қиссаи мазкур таҳти унвони «[[Одина]]» дар шакли китоби алоҳида чоп шудааст.

Дар асар ҳаёти тоҷикони кӯҳистони Бухорои Шарқӣ дар арафаи инқилоб тасвир ёфтааст.

Нахустин романи ӯ «[[Дохунда]]» соли 1930 аз чоп баромад, ки лаҳзаву лавҳаҳои дилхароши зиндагонии пешазинқилобию даврони инқилоб ва ҷангу хунрезиҳои ҳамватаниро фаро гирифта, муборизаи халқи тоҷикро дар роҳи озодӣ ва бунёди ҳаёти нав воқиъбинона ба тасвир овардааст. Соли 1935 калонтарин романи ӯ «[[Ғуломон]]» интишор ёфтааст, ки ҳаёти беш аз садсолаи халқамонро инъикос намуда, дар бораи чӣ тавр аз ҳолати мазлумӣ ба зиндагонии саодатманди сотсиалистӣ расидани мардумро равшану зиндаву гӯё ҳикоят кардааст. Солҳои 1935—1940 чанд асари дигари мансур офаридааст, ки қиссаҳои мусаннади ёддоштии «Мактаби куҳна»-ву «Ятим» аз он ҷумлаанд. Устод Айнӣ ба воситаи қиссаву романҳои номбурда аввалин бор дар таърихи адабиётамон оммаи меҳнаткашро каҳрамони асосии адабиёт қарор додааст. Дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941—1945) Устод як силсила ҳикоя, очерки таърихӣ ва мақолаи публитсистӣ таълиф намуда, вуҷуди ватандӯстони тоҷикро ба ҷӯшу хурӯш овардааст ва адовати сӯзонашонро нисбат ба фашизм аланга бахшидааст.

Дар тӯли солҳои 1949—1954 асари чорҷилдаи тарҷумаиҳолии «Ёддоштҳо» ба табъ расид, ки дар авроқи он муҳимтарин лаҳзаҳои таърихи ҳаёти халқи тоҷик дар охирҳои асри XIX ва ибтидои асри XX инъикос ёфтаанд. Ин асари безаволу беназир, ки ҳам дар баёни ҳақиқати зиндагӣ, ҳам дар фарогирии хулосаҳои амиқи пурҳикмат ва ҳам дар нигориши бадеию офариниши образҳои мухталиф ба авҷи камол расидани маҳорати адабии нависандаро нишон медиҳад, на фaқат дар эҷодиёти ӯ мавқеи марказиро ишғол намудааст, балки яке аз муваффақиятҳои ба назар намоёни адабиёти тоҷик дар солҳои пас аз ҷанг эътироф гардидааст. Яке аз асарҳои барҷастаи устод, ки солҳои дароз дар болои он кор кард, «Ёддоштхо» мебошад. Ӯ пеш аз маргаш тавонист, ки ин шоҳасарашро ба анҷом расонад. Устод бо ин асараш сазовори лауриати мукофоти давлатӣ гардид. «Ёддоштҳо» аз чаҳор ҷилд иборат буда, рӯзгори як давраи томи халқи тоҷикро фаро гирифтааст, ки қаҳрамони асосии асар худи устод мебошад. Ҳодисаю воқеаҳои то ғалабаи инкилоб, ки устод Айнӣ яке аз иштирокчиёни фаъоли он буд, бисёр ҷозиб ва мушаххас инъикос ёфтааст. Аз ин хотир, ин асар дар адабиёти тоҷик ҳамчун асари ёддоштӣ ёд шудааст. Дар дохили «Ёддоштҳо» бисёр қисса, новелла, ҳикоя ва повестҳои алоҳида ворид гаштанд. Аз ин рӯ, «Ёддоштҳо»-ро метавон ҳамчун маҷмуи осори насрии солҳои охири устод ба қалам дод. Истеъдоди шоирию публисистӣ, насрнависию олимии устод Айнӣ ба дараҷае тараққӣ кард, ки ӯ аз 15 ҷилди куллиёташ 14 ҷилди онро дар нимаи дуюми умраш, дар чилсолагиаш эҷод намудааст&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ishq.tj/publ/shoironi_muosir/sadriddin_ajn/zindaginomai_sadriddni_ajni/18-1-0-25 |title=Зиндагиномаи Садриддни Айнӣ |accessdate=2014-11-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305234913/http://www.ishq.tj/publ/shoironi_muosir/sadriddin_ajn/zindaginomai_sadriddni_ajni/18-1-0-25 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt;.

Соли 1950 барои ду ҷилди аввали «Ёддоштҳо» нависанда сазовори Мукофоти давлатии [[Иттиҳоди Шӯравӣ|ИҶШС]] гардонида шудааст. Устод Айнӣ дар даврони шӯравӣ асосан ба насрнависӣ машғул шуда бошад ҳам, шеъргӯйиро тарк накарда, аҳёнан дар ҷаридоти «Овози тоҷик», «Тоҷикистони Сурх», маҷаллаи «Барои адабиёти сотсиалистӣ» ва «Шарқи Сурх» шеърҳои таблиғотӣ, қасидаву манзумаву достонҳои хонданӣ чоп кунондааст. Намунаҳои осори манзуми дар давраҳои гуногун офаридаи ӯ дар маҷмӯаҳои «Ёдгорӣ» (1935), «Ашъори мунтахаб» (1958), «Ахгари Инқилоб» (1974) гирдоварӣ ва чоп шудаанд&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Адибони Тоҷикистон (маълумотномаи мухтасари шарҳиҳолӣ)./Таҳия ва танзими Асрори Сомонӣ ва Маҷид Салим. — Душанбе, «Адиб», 2014, — соли 10 −12 ISBN 978-99947-2-379-9&lt;/ref&gt;.

=== Саҳми илмӣ ===
[[Акс:1958 CPA 2177.jpg|200 px|right|thumb|Маркаи [[ИҶШС]], [[1958]]]]
[[Акс:TajikistanP15-5Somoni-1999(2000)-donatedsb f.jpg|200 px|thumb|5 сомонӣ бо акси С.Айнӣ]]
Устод Айнӣ, дар баробари фаъолияти адабӣ, бисёр асарҳои пурқимати илмӣ ҳам таълиф намудааст, ки «Таърихи амирони манғитияи Бухоро» (Тошканд, 1923), «Материалҳо оид ба таърихи Инқилоби Бухоро» (Маскав, 1926) ва чандин мақолаву очерки тадқиқотӣ намунаи онҳостанд. Соли 1934 асари пурарзишро дар бораи Фирдавсӣ ва «Шоҳнома»- и ӯ ба анҷом мерасонад. Ҳамин тавр, пайдарҳам асарҳои «Шайхурраис Абуалии Сино», «Шайх Муслиҳиддин Саъдии Шерозӣ», «Устод Рудакӣ», «Камоли Хуҷандӣ», «Алишер Навоӣ», «Зайниддин Маҳмуди Восифӣ» ва амсоли инҳоро ба табъ мерасонанд. Устод дар асарҳои хеш бисёр масъалаҳои баҳсталаб ва ҳалнашудаи ҳаёту эҷодиёти адибони дар боло ёдшударо бо далелу бурҳонҳои қотеъ ҳал менамояд. Чунончи, солҳои тӯлонӣ доир ба бисёр масъалаҳои мубрами ҳаёту фаъолияти эҷодии Абулкосим Фирдавсӣ, чи дар байни муаллифон сарчашмаҳо ва чи дар байни шарқшиносони шӯравиву хориҷӣ фикру мулоҳизаҳои мухталиф мавчуд буданд. Аксарияти онҳо ривоятҳои афсонавиро ҳамчун факту далелҳои эътимодбахш қабул намуда, ба ғалатҳо роҳ дода буданд

Аз ин чиҳат хидмати устод Айнӣ, пеш аз ҳама, дар он аст, ки ба тадқиқи ҳаёту фаъолияти Фирдавсӣ ба воситаи асари офаридааш ибтидо гузошт ва роҳи ояндаи омӯзиши муҳаққиқонро муайян намуд.
Ба ҳамин тариқ, устод муддати тӯлонӣ ранҷ кашида, аз нахли куҳан боғи зебое орост, ки имрӯз пажӯҳишгарон аз бӯйи гулҳои муаттараш баҳра мегиранд, асарҳои пурарзиш меофаранд. Худи устод ин маъниро ба тариқи зайл баён кардааст:
{{иқтибос|муаллиф=Айнӣ|
&lt;big&gt;'''Ин боғ зи нахли куҳан оростаам,
;В-он нахл ба теғи хона пиростаам.
;Сайронгаҳе зиёда кардам ба шумо,
;Ҳарчанд зи умри худ басе костаам.'''&lt;/big&gt;}}

Мақолаҳои ӯ доир ба масъалаҳои мубрами забоншиносӣ дар роҳи демократӣ кунондани забони адабии тоҷик ва инкишофи он нақши муҳим бозидаанд. Хидмати ӯ, махсусан, дар соҳаи адабиётшиносӣ хеле бузург аст ва беҳуда нест, ки таърихи адабиётшиносии даврони шӯравии тоҷик аз соли нашри нахустин асари сарнавиштсози тадқиқотии ӯ — «Намунаи адабиёти тоҷик» (1926) солшуморӣ мешавад. Осори адабию илмии Устод Айнӣ дар Куллиёти 15-ҷилда гирдовардӣ шудаанд, ки то имрӯз 14 ҷилди он аз чоп баромадааст. Устод Айнӣ ҳиссае аз асарҳояшро ба забони ӯзбекӣ ҳам таълифу тарҷума карда, дар ташаккули адабиёти даврони шӯравии ӯзбек ҳам саҳми сазовор гузоштааст, ки муҳимтарини онҳо дар мунтахаби ҳаштҷилдаи осораш (ба забони ӯзбекӣ) дар Тошканд интишор ёфтаанд. Устод Айнӣ дар бобати нашри осори гузаштагон ва тарҷумаву таҳрири асарҳои тарҷумавии нависандагони халқҳои бародар низ фаъолона ширкат доштааст. Тарҷумаи романи Ф.Дюшен «Қамар» (1927) аз тоторӣ ба тоҷикӣ мутаъаллиқи хомаи заркори ӯст. Аксарияти таълифоти ӯ, минҷумла, асарҳои калони насрияш, ба забонҳои гуногуни олам тарҷума ва борҳо чоп шудаанд&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;.

== Бобоҷон Ғафуров дар бораи Айнӣ ==
Рӯзе дар хонаи нависанда [[Ҷалол Икромӣ]] нишасте ба ифтихори [[Бобоҷон Ғафуров]] барпо шуд. Иддае аз аҳли илму адаб гирд омаданд. Аз ҷумла [[Мирзо Турсунзода]] ва профессор [[Брагинский Иосиф|Иосиф Самойлович Брагинский]] ҳозир шуданд. Яке аз аҳли нишаст Бобоҷон Ғафуровро шодбош гуфт ва таъкид кард, ки чун Ғафуров ба унвони сарвари Тоҷикистон (солҳои 1946—1956) ва донишманди забардасте барои миллат хидматҳои бузург кардааст, бахусус пас аз чоп шудани китоби [[Тоҷикон (китоб)|«Тоҷикон»]] месазад, ки ӯро падари миллат бигӯем. Б. Ғафуров сухани ӯро бурид ва гуфт: {{иқтибос|муаллиф=|
'''Камина падари миллат нестам, фарзанди миллат ҳастам, ки мехоҳам хидмат кунам. Падари миллат устод [[Айнӣ]] буд, ки барои умри дубора ёфтани тоҷикон бештар аз ҳар касе мубориза кардааст ва ба ғалаба расидааст.'''}}
Ин сухани [[Бобоҷон Ғафуров]] ба аҳли маҷлис хуш омад. Аввал рӯҳу равони падари миллатро табрик хонданд ва баъд фарзанди миллатро шодбош гуфтанд&quot;&lt;ref&gt;[http://www.shakuri.tj/mdrs/frb.pdf Сомонаи М. Шакурӣ]{{Пайванди мурда|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;.

== Некдошти устод ==
[[Акс:Sadriddin Ayni.jpg|thumb|Садриддин Айнӣ ва Максим Горкий пайкараҳои асосгузорони адабиёти шӯравӣ, назди бинои Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, шаҳри Душанбе]]
[[Акс:Museum Sadridina Ayni in Samarkand. jpg|thumb|Осорхонаи Садриддин Айнӣ (дар ҳавлии нависанда) дар шаҳри Самарқанд]]
 
{{иқтибос|муаллиф=|
&lt;big&gt;'''Ҳазорон ҳамчу булбул дар баҳоре мешавад пайдо,
;Навосанҷе чу ту дар рӯзгоре кай шавад пайдо?'''&lt;/big&gt;}}

Осори бузурги Садриддин Айнӣ, ки саросар зиндагиро вақфи хидмат ба одамизодагон кард ва партаве дар ҷаҳони маърифат тофт, ки ҳаргиз фурӯ нахоҳад нишаст, дар миён тарҷума ва хоҳад буд ва ҷовидон хоҳад монд.
* ба номи Садриддин Айнӣ якчанд кучаву маҳаллаҳои аҳолинишини ҷумҳурӣ гузошта шудаанд.
* Солҳои 1935, 1949 ва 1953 ҷашни солгарди ҳаёту эҷодиёти ӯ, соли 1978 садумин солгарди зодрӯзи бузургмарди таърихи миллат ботантана таҷлил ёфтаанд.
* Аз соли 1958, ҳамасола, дар рӯзи таваллуди нависанда Маҷлиси илмии «Солонаи Айнӣ» барпо гардида, маводи он дар маҷмӯаи махсуси «Ҷашнномаи Айнӣ» нашр мешавад.
* Соли 1977 муҷассамаи азиму нимпайкараҳои муҷаллояш дар пойтахти кишвари соҳибистиқлоламон ва чандин шаҳру навоҳии Тоҷикистону Ӯзбекистон қомат афрохтанд.
* Дар шаҳри Душанбе Осорхонаи адабии Садриддин Айнӣ, дар Самарқанд (дар ҳавлии нависанда) Осорхонаи ёдгории Садриддин Айнӣ ташкил ёфтаанд, ки зиёратгоҳи хосу оми ҷаҳонанд.
* Ҷоизаи махсуси адабии Иттифоқи нависандагони ҷумҳурӣ (2005) номи ӯро дорад, ки дар ду сол як маротиба адибони соҳибкитоби хушсалиқа сазовораш гардонида мешаванд.
* Дар шаҳри Душанбе [[Боғи фароғат ва истироҳати ба номи Садриддин Айнӣ]] ва [[Мақбараи Айнӣ]] бунёд шудааст;
* Устод Айнӣ соли 1997 бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз нахустин шахсиятҳои барҷастаи ҷумҳурӣ мебошад, ки дорандаи унвони олии давлатии Тоҷикистон [[Қаҳрамони Тоҷикистон]] тақдир шудааст.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;
[[Акс:TJ-Tajik Writers Union building, Dushanbe (5).JPG|thumb|Шоиру нависандагон дар шафати бинои Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон, С. Айнӣ бо М. Горкий]]

== Ҷоизаҳо ==
* Бо се ордени Ленин;
* ду «Байраки Сурхи меҳнат»;
* медалу ифтихорномаҳо;
* Ҷоизаи давлатии [[ИҶШС]] (1950) мукофотонида шудаааст.
* Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон [[Эмомалӣ Раҳмон]] [[8 сентябр]]и соли [[1997]] ба устод Айнӣ Унвони «[[Қаҳрамони Тоҷикистон]]» дода шуд.
* Ордени «Буюк хидматлари учун» ([[Ӯзбекистон]]).
Соли [[Соли 1978|1978]] бо қарори [[ЮНЕСКО]] 100-солагии зодрӯзи устод дар тамоми ҷаҳон қайд карда шуд.

== Мероси адабӣ ва илмии устод ==
* «[[Таърихи инқилоби Бухоро (китоб)]]» ([[Соли 1920|1920]]);
* «[[Ҷаллодони Бухоро]]» (1920)&lt;ref name=&quot;kmt.tj&quot;&gt;[http://kmt.tj/?book_id=105 Айнӣ С. Куллиёт.(Иборат аз 15 ҷилд). Ҷилди I]&lt;/ref&gt;;
* Повести «[[Одина]]» ([[Соли 1924|1924]])&lt;ref name=&quot;kmt.tj&quot;/&gt;;
* романи «[[Дохунда]]» (1927—1928, соли [[1930]]&lt;ref&gt;[http://kmt.tj/?book_id=106 Айнӣ С. Куллиёт.(Иборат аз 15 ҷилд). Ҷилди II]&lt;/ref&gt;;
* романи «[[Романи Ғуломон]]» (1934)&lt;ref&gt;[https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D2%92%D1%83%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD ]&lt;/ref&gt;;
* повести «[[Марги судхур]]» ([[Соли 1937|1937]], нашри коркарда баромадашуда (соли 1953)&lt;ref&gt;[http://kmt.tj/?book_id=108 Айнӣ С. Куллиёт.(Иборат аз 15 ҷилд). Ҷилди IV]&lt;/ref&gt;;
* «[[Ятим]]» ([[Соли 1940|1940]]);
* «[[Ёддоштҳо]]» (дар 4 китоб).
* Асарҳои ӯ дар «Куллиёти Айнӣ» иборат аз 15 ҷилд нашр шудааст.&lt;ref name=&quot;kmt.tj&quot;/&gt;
* «[[Мактаби куҳна]]»&lt;ref name=&quot;kmt.tj&quot;/&gt;.

== Асарҳо дар китобхонаи электронӣ ==
* {{Cite web |url= https://www.twirpx.com/file/1631884/ |title= Садриддин Айнӣ. Намунаи адабиёти тоҷик. - Душанбе:Адиб,2010. - 448с. |author=  |website= www.twirpx.com |date=  |publisher=  |lang= ru |accessdate= 2019-01-25 }}{{Пайванди мурда|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* {{Cite web |url= https://www.twirpx.com/file/1829018/ |title= Садриддин Айнӣ. Таърихи инқилоби Бухоро. - Душанбе: Адиб, 1987. - 240 с. |author=  |website= www.twirpx.com |date=  |publisher=  |lang= ru |accessdate= 2019-01-25 }}{{Пайванди мурда|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* {{Cite web|url= https://www.bikhon.tj/adabiyot/margi-sudkhur/ |title= Садриддин Айнӣ. Марги судхӯр.- Душанбе: Маориф, 2015. - 208 с. |author=|website= www.bikhon.tj |date=|publisher= |lang=ru|accessdate=2020-11-20}}

== Адабиёт дар бораи Садриддин Айнӣ ==
Ба забони тоҷикӣ:

* Асозода, Х. Устод Айнӣ дар шинохти С. Улуғзода. — Душанбе: Деваштич, 2001. — 112 с.
* Аслонова, Н. Шахсияти С.Айнӣ ва коргоҳи эҷодии ӯ. — Душанбе: Деваштич, 2003. — 48 с.
* Асозода, Х. Иловаҳо ба шарҳи ҳоли устод Айнӣ. — Душанбе: Деваштич, 2004. — 92 с.
* Аслонова, Н. Симои С.Айнӣ дар насри муосири тоҷик. — Душанбе: Деваштич, 2006. — 135 с.
* Аслонова, Н. Андешаҳои адабӣ-эстетикии Садриддин Айнӣ. / Зери назари Х. Асозода. — Душанбе, 2012. — 355 с.
* Бектош, Н. С. Айнӣ ва эҷодиёти ӯ. — Сталинобод: Нашрдавтоҷик, 1933. — 55 с.
* Бобоев. Ю. И. жанри таърихӣ ва романи «Ғуломон»-и С. Айнӣ. — Сталинобод: Нашрдавтоҷик, 1948. — 53 с.
* Баршинский, И. С. ҳаёт ва эҷодиёти С. Айнӣ. — Душанбе: Ирфон, 1968. — 193 с.
* Бобоев, Ю. И. Ба муносибати 90-солагии рӯзи таваллудаш. — Душанбе: Ирфон, 1968. — 36 с.
* Боғизода Ҷ. Нависанда ва идеали замон. — Душанбе: Адиб, 1987. — 256 с.
* Валихоҷаев Б., Воҳидов Р. Муҳаққиқи бузурги ду адабиёт. / дар бораи С. Айнӣ. — Душанбе: Ирфон, 1978. — 60 с.
* Зиндагинома ва осори С. Айнӣ. — Муҳаррир Н. Аслонов: ДМТ, Душанбе, 2013. — 188 с.
* Исмоилов С. Проблемаҳои иқтисодӣ дар осори А. Дониш ва С. Айнӣ. — Душанбе: 1999. — 304 с.
* Имомов Муҳаммадюсуф Ҷаҳонбинӣ ва тафаккури бадеии С. Айнӣ. — Душанбе: Матбуот, 2001.
* Кучаров Аламхон. Нақди матни осори С. Айнӣ: Дарси махсус барои факултаҳои филологии мактабҳои олӣ.  — Душанбе, 2000. — 154 с.
* Луғати осори С. Айнӣ: Тарт. Х. Рауфов, Х. Муҳаммадиева, И. Шукурова, М. Ҳайдарова ва диг. / Муҳар. Р. Ҳошим ва Х. Рауфов. — Душанбе: Дониш, 1978. — 236 с.
* Маниёзов, А. Публисистика ва назми устод С. Айнӣ /1918-1921/. — Сталинобод: Нашрдавтоҷик, 1958. — 151 с.
* Мукотибаи С.Айнӣ ва Абулқосим Лоҳутӣ: Эҳдо ба 125 -солагии утод С. Айнӣ.  — Душанбе: Дониш, 2003. — 140 с.
* Мактаби адабии устод С. Айнӣ: Таҳия аз Камол Айнӣ. / Муҳар. Шарифова, Б. — Душанбе: 2010. — 202 с.
* Маҳмадаминов Абдулҳай. С. Айнӣ — олим. — Душанбе: Истеъдод, 2010. — 64 с.
* Нозимов Барот. Воситаҳои офариниши образҳои типӣ дар повесту романҳои С.Айнӣ: Воситаи таълимӣ. — Душанбе, 1982. — 93 с.
* Обиддинов К. Д. Садриддин Айнӣ. Ба муносибати ҷашни 30 — солагии фаъолияти иҷтимоӣ ва адабияш. — Сталинобод: Нашр- давтоҷик, 1936. — 40 с.
* Р. Ҳошим. Садриддин Айнӣ ва инкишофи лексикаи забони адабии форс. /Муҳар. Масъул. Р.Хошим. — Душанбе: Дониш, 1978. — 46 с.
* Раҳимҷони Шарофзода, Садриддин Айнӣ аз дидгоҳи библиографияи адабӣ [Матн]. — Душанбе,1992. — 172 с.
* Раҳмонов Ш. Шеър ва Айнӣ: Ақидаҳои адабию бадеӣ ва эстетикии устод Айнӣ. — Душанбе: Маориф, 1994. −192 с.
* Раҳмонов Шоҳзамон. Ақидаҳои адабӣ ва назари эстетикии устод Садриддин Айнӣ. — Душанбе, 2008. — 241 с.
* Садриддин Айнӣ. Қаҳрамони халқи тоҷик: Повести таърихӣ барои бачагони синни калони мактабӣ /Муҳаррир Ш.Ҷумаев. — Душанбе: Ирфон,1969. — 92 с.
* Садриддин Айнӣ бузурге аз дунёи форсизабон. / Мураттиб Н. Аслонова. — Душанбе: Шуҷоиён,2010. — 224 с.
* Табаров С. Романи «Ғуломон»-и Айнӣ ҳамчун романи таърихӣ. — Душанбе: Адиб, 2005. — 240 с.
* Ҳошим, Р. Солҳо ва саҳифаҳо: Мақола ва ёддоштҳо. — Душанбе: Адиб, 1988. −320 с.
* Шукуров М. Хусусиятҳои ғоявию бадеии «Ёддоштҳо»-и устод С. Айнӣ. — Душанбе: Дониш, 1966. — 245 с.
* Шакурӣ Муҳаммадҷони Бухороӣ. Садриддин Айнӣ равшангари бузурги таърих. — Хуҷанд: Нури Маърифат, 2001. — 106 с.
* Энсиклопедияи насри муосири тоҷик: С. Айнӣ / Ёддоштҳо. Таҳр. қисм. Иборат аз як китоб.  — Душанбе: СЭМТ, 2009. — 680 с.
* Ҷашни Айнӣ: Ҷилди IХ. — Душанбе: Дониш, 2002. — 247 с.
* Ҷашни Айнӣ: Ҷилди Х. — Душанбе: Дониш, 2003. — 152 с.
* Ҷашномаи Айнӣ: Ҷилди ХI. — Душанбе: Дониш, 2010. — 139 с.《saidshoh@2000》

== Нигористон ==
* [http://visualrian.ru/ru/site/gallery/index/id/717648/context/%7B%22q%22%3A%22%5Cu0421%5Cu0430%5Cu0434%5Cu0440%5Cu0438%5Cu0434%5Cu0434%5Cu0438%5Cu043d+%5Cu0410%5Cu0439%5Cu043d%5Cu0438%22%2C%22orientation%22%3A%22all%22%7D/#628433 Расми С. Айни (1967) РИА Новости]
* [http://visualrian.ru/ru/site/gallery/index/id/717648/context/%7B%22q%22%3A%22%5Cu0421%5Cu0430%5Cu0434%5Cu0440%5Cu0438%5Cu0434%5Cu0434%5Cu0438%5Cu043d+%5Cu0410%5Cu0439%5Cu043d%5Cu0438%22%2C%22orientation%22%3A%22all%22%7D/#722390 Пайкараи С. Айни дар майдони ба номи Айнӣ, ш Душанбе (1969), РИА Новости]
* [http://visualrian.ru/ru/site/gallery/index/id/492273/context/%7B%22q%22%3A%22%5Cu0421%5Cu0430%5Cu0434%5Cu0440%5Cu0438%5Cu0434%5Cu0434%5Cu0438%5Cu043d+%5Cu0410%5Cu0439%5Cu043d%5Cu0438%22%2C%22orientation%22%3A%22all%22%7D/ Театри опера ва балети ба номи С. Айнӣ (1970), РИА Новости]
* [http://visualrian.ru/ru/site/gallery/index/id/492273/context/%7B%22q%22%3A%22%5Cu0421%5Cu0430%5Cu0434%5Cu0440%5Cu0438%5Cu0434%5Cu0434%5Cu0438%5Cu043d+%5Cu0410%5Cu0439%5Cu043d%5Cu0438%22%2C%22orientation%22%3A%22all%22%7D/ Мақбараи Айни дар боғи фароғатии шаҳри Душанбе (1971), РИА Новости]

== Нигаред низ ==
* [[Қаҳрамони Тоҷикистон]]
* [[Боғи фароғат ва истироҳати ба номи Садриддин Айнӣ]]
* [[Мақбараи Айнӣ]]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Пайванди беруна ==
{{Commonscat|Sadriddin Ayni}}
* [http://sadriddinaini.blogspot.ru/ Садриддин Айнӣ — صدرالدین عینی]
* [http://www.ozodi.org/content/article/1815026.html Хатари маҳви осорхонаи Айнӣ дар Самарқанд]
* [http://vimeo.com/19414919 Осорхонаи Айнӣ дар Самарқанд]
* [http://sadriddinaini.blogspot.ru/ Садриддин Айнӣ — صدرالدین عینی]
* [https://www.youtube.com/watch?v=pUzCzZo1fNs Баромади устод Садриддин Айнӣ дар ҷаласаи ҳукуматӣ]
* [http://m.mfa.uz/uz/press/news/2018/03/14207/ Ғафур Ғулом ва устод Айнӣ] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20190518074459/http://m.mfa.uz/uz/press/news/2018/03/14207/ |date=2019-05-18 }}

{{Қаҳрамонони Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Нависандагони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Академикҳои АИ Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Фарҳангистони улуми Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Президентҳои АИ Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Аъзои Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Барандагони Ҷоизаи давлатии ИҶШС]]
[[Гурӯҳ:Шахсиятҳо: ИҶШС]]</text>
      <sha1>qn95oflziymixtanfgtb8ugqdfe3og1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Википедиа:Қаҳвахона</title>
    <ns>4</ns>
    <id>11133</id>
    <revision>
      <id>1307997</id>
      <parentid>1307630</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:29:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AAkhmedova (WMF)</username>
        <id>33439</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="147905" xml:space="preserve">{{Қаҳвахона}}
== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

=== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022. Приглашаем волонтёров&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Команда по Стратегии движения и управлению приглашает членов сообщества принять участие в качестве волонтёров на предстоящих выборах в Совет попечителей.

Идея программы &quot;Волонтёры на выборах&quot; возникла во время выборов в Совет попечителей Викимедиа в 2021 году. Программа была успешной. Благодаря помощи волонтёров на выборах мы смогли увеличить охват сообществ и участие в выборах на 1 753 избирателя по сравнению с 2017 годом. Общая явка составила 10,13%, что на 1,1 процентных пункта больше. Были представлены 214 википроектов. 

Но 74 вики, не участвовавших в 2017 году, дали голоса на выборах 2021 года. Хотите помочь изменить ситуацию с участием?

Волонтёры на выборах будут помогать в следующем:
* Переводить короткие сообщения и анонсировать текущий избирательный процесс на каналах сообщества
* По желанию: Мониторить каналы сообщества на предмет комментариев и вопросов

Волонтёры должны:

* Соблюдать политику дружественного пространства во время бесед и мероприятий
* Представлять руководящие принципы и информацию о голосовании сообществу в нейтральном ключе

Вы хотите стать волонтёром на выборах и обеспечить представительство вашего сообщества в голосовании? Подпишитесь [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|здесь]], чтобы получать обновления. Вы можете использовать [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|страницу обсуждения]] для вопросов о переводе.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;  --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:07, 6 май 2022 (UTC) 

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 

===&lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Объявление о выдвижении кандидатур в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Совет попечителей объявляет поиск кандидатов на участие в выборах в Совет 2022 года. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Подробнее на Мета-вики''']].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Выборы в Совет попечителей 2022 года]] объявляются открытыми! Просим вас рассмотреть возможность выдвижения своей кандидатуры для службы в Совете попечителей.

Совет попечителей Фонда Викимедиа осуществляет контроль за деятельностью Фонда Викимедиа. В состав Совета входят попечители от сообществ и партнёрских организаций, а также назначенные попечители. Каждый попечитель служит три года. Сообщество Викимедиа имеет возможность голосовать за попечителей от сообществ и партнёрских организаций.

Участники_цы сообщества будут голосовать за два места в Совете попечителей в 2022 году. Это возможность улучшить представительство, разнообразие и компетентность Совета как команды.

Вы являетесь потенциальным кандидатом? Узнайте подробности на странице [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Подать заявку на выдвижение своей кандидатуры]].

Благодарим вас за поддержку,

Команда по Стратегии движения и управлению от лица Комитета по выборам и Совета попечителей&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:09, 25 апрели 2022 (UTC) 

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Присоединяйтесь к обсуждению Годового плана Фонда Викимедиа с Марьяной Искандер&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''Вы можете найти перевод этого сообщения на другие языки на Мета-вики''.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Добрый день,

[[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Команды по Коммуникациям движения]] и по [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Стратегии движения и управлению]] приглашают вас обсудить  '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-23 годы]]'''.

Эти беседы являются продолжением [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|тура прослушиваний исполнительного директора Фонда Викимедиа]] [[m:User:MIskander-WMF|Марьяны Искандер]]. 

Беседы посвящены следующим вопросам:
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|Стратегия движения Викимедиа до 2030 года]] определяет направление «знание как услуга» и «равенство знаний». Фонд Викимедиа стремиться планировать свою деятельность в соответствии с этими двумя целями. Как, по вашему мнению, Фонд Викимедиа должен применить эти цели в своей работе?
* Фонд Викимедиа продолжает искать пути улучшения работы на региональном уровне. Мы усилили региональный подход в таких направлениях, как гранты, новые функции и беседы с сообществом. Что работает успешно? Что может быть улучшено?
* Каждый может внести свой вклад в процесс разработки Стратегии движения. Расскажите о своей деятельности, идеях, пожеланиях и извлечённых уроках. Как Фонд Викимедиа может лучше поддерживать волонтёров и партнёрских организаций, работающих в рамках Стратегии движения?

Вы можете найти [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''график встреч на Мета-вики''']].

Информация доступна на нескольких языках. На встречах могут принять участие все желающие. Синхронный перевод на русский язык будет доступен во встрече, которая состоится 23 апреля в [https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 14.00 UTC].

С уважением,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;    
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 10:02, 15 апрели 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Новости Стратегии Движения и Управления – Выпуск 6&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; == 

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии Движения и Управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 6, апрель 2022 года'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Читать полную версию информационного бюллетеня''']]&lt;/span&gt;
----

Добро пожаловать в шестой выпуск новостей Стратегии движения и управления! Обновлённый бюллетень содержит информацию, в частности, о новостях и событиях связанных с Уставом движения, Универсальным кодексом поведения, грантами на реализацию Стратегии движения, выборами в Совет попечителей.

Информационный бюллетень выходит ежеквартально, а обновления – еженедельно. Не забудьте [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|подписаться]], чтобы получать последующие выпуски.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Развитие лидерства -''' формируется Рабочая группа! - Приём заявок на участие в Рабочей группе по развитию лидерства завершился 10 апреля 2022 года. Для участия в рабочей группе будут отобраны до 12 членов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|продолжить чтение]])
*'''Голосование по ратификации Универсального кодекса поведения -''' С 7 по 21 марта было проведено глобальное голосование по Руководству по обеспечению правоприменения УКП через SecurePoll. Более 2300 пользователей с правом голоса, по меньшей мере из 128 домашних вики-проектов поделились мнениями и комментариями. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|продолжить чтение]]) 
*'''Дискуссии движения о хабах -''' 12 марта провели глобальное обсуждение по вопросам региональных и тематических хабов. В нём приняли участие 84 викимедийцев со всего движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|продолжить чтение]]) 
*'''Гранты по Стратегии движения по-прежнему открыты! -''' С начала года было одобрено шесть проектных предложений общей суммой порядка 80 000 долларов США. У вас есть проектная идея по Стратегии движения? Свяжитесь с нами! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|продолжить чтение]]) 
*'''Комитет по разработке Устава движения приступил к работе! -''' Комитет из пятнадцати членов, избранный в октябре 2021 года, согласовал основные ценности, методы работы, а также приступил к составлению плана работы над проектом Устава движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|продолжить чтение]])
*'''Еженедельные обновления по Стратегии движения -''' Участвуйте и подписывайтесь! - Команда по Стратегии движения и управлению запустила портал обновлений, где собраны все страницы Стратегии движения на Мета-вики. Подпишитесь и получайте последние новости о текущих проектах. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|продолжить чтение]]) 
*'''Блог «Diff» -''' Прочитайте последние публикации о Стратегии движения на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|продолжить чтение]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt; 
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:04, 14 апрели 2022 (UTC)

=== О проекте Стратегия Движения/Инициативы &gt; === 
Смотрите:Стратегия Движения/Инициативы &gt; Movement_Strategy/Initiatives[[:m:https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy/Initiatives|Продолжить чтение Movement_Strategy/Initiatives]]
:Это упрощённая версия списка инициатив (а именно: ключевых понятий, изменений и действий), включённых в рекомендации Фонда Викимедиа по Стратегии-2030. Инициативы из этого списка являются часть процесса применения Стратегии-2030.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|баҳс]]) 13:35, 20 июли 2022 (UTC)

== Приглашение на участие в Рабочей группе по развитию лидерства== 
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Салом, 

Спасибо всем, кто принял участие в [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/ru обсуждении инициативы Рабочей группы по развитию лидерства]. Отчёт по итогам полученных отзывов можете прочитать [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate/ru здесь]. 

Команда по развитию сообществ принимает заявки на участие в Рабочей группе по развитию лидерства до '''10 апреля 2022 года'''. Форму заявки на участие можно найти [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate/ru здесь]. Перед тем как подать заявку, ознакомьтесь с [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure/ru информацией о рабочей группе]. Не забудьте поделиться информацией с заинтересованными членами сообщества.

Спасибо,

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 19:29, 19 марти 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; == 
:''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
----
Hello all, please see an invitation from my colleague about an upcoming Global Conversation about Hubs. [[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:43, 9 марти 2022 (UTC)
----
The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:51, 7 марти 2022 (UTC)

=== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Голосование завершено. Спасибо всем за участие! &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

21 марта 2022 года завершилось голосование по ратификации [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|обновлённого Руководства по обеспечению правоприменения]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсального кодекса поведения]] (УКП). В голосовании приняли участие более {{#expr:2300}} викимедийцев из разных регионов нашего Движения. Группа по проверке итогов голосования приступила к работе. Потребуется примерно две недели, чтобы они завершили подсчет голосов.

Окончательные итоги голосования будут объявлены [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|здесь]] вместе с соответствующей статистикой и резюме комментариев, как только они будут доступны. 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:19, 22 марти 2022 (UTC)

=== Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines === 
After reviewing vote results and accompanying comments, the Community Affairs Committee decided to launch a fresh round of community consultations. After that, the refined text of the Guidelines will be put for another vote.

The comments have shown that community members unequivocally support creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behaviour, supports victims of such actions, and encourages good-faith people to be productive on the Wikimedia projects.
While the results did show that support for the UCoC Guidelines exceeded the required 50%+1 vote, the comments highlighted that further revisions would be required to have strong community support to follow through with enforcement.

Therefore the Committee instructed the Foundation to:

Conduct another round of community consultations, and put the newly-refined Guidelines for a community vote.

The WMF team will seek feedback on four topics that stood out among the voter comments. You can learn more about the four topics and the Committee's findings on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines this Meta page]. 

Best regards, --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:01, 23 апрели 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Report on Voter Feedback from Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines Ratification &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt;==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

The Universal Code of Conduct (UCoC) project team has completed the analysis of the feedback accompanying the ratification vote on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. 

Following the completion of the UCoC Enforcement Guidelines Draft in 2022, the guidelines were voted on by the Wikimedian community. Voters cast votes from 137 communities, with the top 9 communities being: English, German, French, Russian, Polish, Spanish, Chinese, Japanese, Italian Wikipedias, and Meta-wiki. 

Those voting had the opportunity to provide comments on the contents of the Draft document. 658 participants left comments. 77% of the comments are written in English. Voters wrote comments in 24 languages with the largest numbers in English (508), German (34), Japanese (28), French (25), and Russian (12). 

A report will be sent to the Revision Drafting Committee who will refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. A public version of the report is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|'''published on Meta-wiki here''']].  The report is available in translated versions on Meta-wiki. {{int:please-translate}} 

Again, we thank all who participated in the vote and discussions. We invite everyone to contribute during the next community discussions. More information about the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines can be found [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|on Meta-wiki]].

On behalf of the Universal Code of Conduct project team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 10:26, 26 май 2022 (UTC)

== Удаление статей по ЛГБТ-тематике ==
Коллега [[User:VASHGIRD]] несколько дней назад удалил группу статей по ЛГБТ-тематике, таких как [[Гей]] и [[ЛГБТ]], без описания причины удаления, и не отвечает на вопрос об этих причинах. Тема сложная, и есть опасения, что удаление было некорректным и статьи нужно восстановить - гугл-кеш показывает вполне нормальные заготовки. Также обращаю внимание администраторов [[User:Ibrahim]], [[User:Шухрат Саъдиев]], [[User:Darafsh]] и [[User:Илья Драконов]] на данную ситуацию. [[Вижа:Contributions/213.87.154.237|213.87.154.237]] 09:01، 29 июли 2018 (UTC)
:{{ПБ|VASHGIRD}} Оё ман метавонам пурсам, ки сабаби нобуд шудани ин мақолаҳо чист? Ин қобили қабул нест. [[Корбар:Darafsh|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:Darafsh|Баҳс]]) 20:03، 29 июли 2018 (UTC)
:: Сабаб ин ҳазф сохтан, ин надоштани гурӯҳҳои мавзуъотӣ, сарчашмаҳои муътабар ва риоят нашудани дигар талаботи ВТ, ҳамчунин ба назар нагирифтани огоҳии чандинкаратаи мудирон! --[[User:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]] 06:22، 30 июли 2018 (UTC)

== Сломанные интервики ==
Добрый день! На Викиданных есть сломанные интервики на таджикский раздел вроде [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Q19664602&amp;oldid=672198579 Walter Figueira]] - почему-то при удалении статей они не удалились. Обращаю внимание на всякий случай, чтобы в будущем не плодить. [[Корбар:Wikisaurus|Wikisaurus]] ([[Баҳси корбар:Wikisaurus|talk]]) 00:05، 21 май 2018 (UTC)
* Ой, я создал [[:Categor:Infobox importer templates]] вместо [[:Category:Infobox importer templates]] и не могу теперь переименовать - поможете? [[Корбар:Wikisaurus|Wikisaurus]] ([[Баҳси корбар:Wikisaurus|talk]]) 15:26, 4 октябри 2018 (UTC)

== Эҷоди мақолаҳо ба воситаи бот ==
Дӯстон, [[корбар:AryanBot|AryanBot]] [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|чунин]] мақолаҳоро, ки ба ҳама талаботи ба воситаи бот эҷод кардани мақолаҳо ҷавобгӯ аст, тобистони гузашта қариб 1000-то эҷод кард.

'''Талабот барои ботҳо аз рӯи дастурҳои бахши забони русӣ дар ҳисоби хуб:'''
#Дар узви худ на кам аз ду ҷумла иттилоот бояд дошта бошад.
#Шаблон-қуттӣ
#Шаблони новбарӣ барои ятим намондани мақолаҳо, ба ҳамдигар мепайвандад.
#Сарчашмаи боваринок.

Ягона камбудӣ, иҷозати ҷамоаи маҳаллӣ нест. Бинобар ин, хоҳишмандам беэтиноӣ накунед ва дар овоздҳӣ фаъолона ширкат варзеда овози додаатонро шарҳ диҳед ва хуб мешавад агар ин шарҳро бо 2 забон, инглисӣ ва тоҷикӣ бошад на вобаста аз овози мусбат ё манфӣ. Дар овоздиҳӣ яке аз ин шаблонҳо &lt;nowiki&gt;{{тарафдор}}, {{муқобил}} ва ё {{худдорӣ}}&lt;/nowiki&gt; истифода карда дар поёни баҳси ман ҷой кунед. 

Диққат! Агар 80%-и ҷамоат овози мусбат диҳад, ин саҳифаро, бот ҳамчун ҳуҷҷат дар қуттии шарҳи худ истифода мебарад. Барои диққат ташаккур. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 18:29، 27 Феврал 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} мешавам. [[Корбар:Farsizabon|Farsizabon]] ([[Баҳси корбар:Farsizabon|talk]]) 05:15، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Ботҳои эҷодшуда бинобар зарурияти объективии босифат гардонидани вироишҳои Википедияи тоҷикӣ барои корбарон лозиманд.  Establish bots emerges from the objective need for a qualitative improvement of the Tajik Wikipedia articles by participants.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 06:35، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|Кори нағз]]. Ба ВП тоҷикӣ чунин бот лозим аст. Excellent enterprise. The Tajik Wikipedia needs such work, no doubt about it. Best regards,  [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 13:34، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}}ам 100%. Эҷоди мақолаҳо бо ёрии бот дар бисёр викиҳои '''калон''' иҷозат аст. Дар викии хурд, ба фикрам лозим аст. Як корбари шведӣ дар ин кор бисёр машҳур аст. --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Ботҳо дар Википедиаи тоҷикӣ бисёр заруранд. Bots Tajik Wikipedia required.  --[[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] ([[Баҳси корбар:VASHGIRD|talk]]) 14:20، 1 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Фикр мекунам, ки ботҳо барои пешрафти кор дар Википедиаи тоҷикӣ зарур ҳастанд.Bots are needed to improve and expend the work of Wikipedia.--[[Корбар:Фарогат Искандарова|Фарогат Искандарова]] ([[Баҳси корбар:Фарогат Искандарова|talk]]) 15:07، 1 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Эҷоди мақолаҳо бо ёрии бот лозим аст.Чунки, вақтро сарфа мекунад.Барори кор ба Шумо.Bots are needed to improve and expend the work --[[Корбар:Гаффоров Б.|Гаффоров Б.]] ([[Баҳси корбар:Гаффоров Б.|talk]]) 13:54، 2 Март 2016 (UTC) 
# {{тарафдор}} лозим аст. --[[Корбар:Doostdar|Doostdar]] ([[Баҳси корбар:Doostdar|talk]]) 04:36، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Чанде бисёр эҷод кунад, ҳамон қадар хуб аст.--[[Корбар:Муроди Одина|Муроди Одина]] ([[Баҳси корбар:Муроди Одина|talk]]) 06:56، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Эҷоди бот манфат биёрад, хуб аст. --[[Корбар:Матлубахон|Матлубахон]] ([[Баҳси корбар:Матлубахон|talk]]) 08:51، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Албатта. [[Корбар:Hamid Hassani|Hamid Hassani]] ([[Баҳси корбар:Hamid Hassani|talk]]) 17:41، 5 Март 2016 (UTC)
#{{тарафдор}} Ботҳо кори ҳамаро даҳчанд сабук хоҳанд кард.Эҷоди ботҳо тақозои замон аст. Bots much facilitate our work.Creating a bot is a vital necessity.--[[Корбар:Aminjon A|Aminjon A]] ([[Баҳси корбар:Aminjon A|talk]]) 13:30، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 14:48، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} - [[Корбар:Prospector|Prospector]] ([[Баҳси корбар:Prospector|talk]]) 17:00، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} - Ҳамчун пешниҳодкунанда. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 08:49، 14 Март 2016 (UTC)
=== Савол ===
Ман ҳайронам, ки барои чӣ ин овоздиҳӣ лозим аст? Боз дар ду забон {{Табассум}}? Агар шумо мехоҳед, ки мақолаҳоро ба воситаи бот эҷод кунед, марҳамат. Кӣ монеъи ин кор мешавад? Бо эҳтиром, {{Табассум}} --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 10:46، 28 Феврал 2016 (UTC)
:* {{re|Химик1991}}, барои саволатон раҳмат. &quot;Кӣ монеъи ин кор мешавад?&quot; Ман ҳам инро аз корбарон пурсиданӣ будам, аммо баъд омӯхтани &quot;ВП:Заливка статей&quot; ҷавоб ёфтам. Лекин ман фикр мекунам, ки боти AryanSogd аз санҷиш аллакай гузаштаст ва барои tgwiki аҳамияти муҳим дорад. Боташ [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|чунин корро]]  иҷро карда истода бошад, хеҷ кас халал намерасонад. Бо эҳтиром, [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 14:05، 28 Феврал 2016 (UTC)
::* {{re|Сергап}} ман ҳам фаҳмидам. --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
* {{табассум}} Дӯстам, дар [https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Абрамовская_(ноҳияи_Онежск)&amp;action=history инҷо] бот шарҳ додааст, ки мақола мувофиқи лоиҳаи Русия эҷод шуда ва ин дуруст аст, барои дур сохтани шубҳа аз ҷониби дигар корбарон. Шарҳ додани ҳар як вироиш ба корбарон-одамон тавсия дода мешавад, аммо барои бот ҳатмист ва ӯ бояд дар қуттии шарҳ равона ба яке аз дастурҳои Википедиа гузорад ё кори кардааш мувофиқи ягон лоиҳа бошад, бар он равона диҳад. Агар [[ВП:СОБ]]ро хуб омӯзед, мефаҳмед, ки бе иҷозати ҷамоаи маҳаллӣ ҳатто ботҳои саросарӣ на ҳаммаи ҳуқуқро доранд, бахусус ботҳои оддӣ. Масъалаи эҷод, фикр мекунам агар [[:ru:Википедия:Заливки статей]] -ро омӯзед, ба ҳамаи саволҳоятон ҷавоб меёбед. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:35، 28 Феврал 2016 (UTC)
P.S. Бо ду забон тавсия аст на ҳатмӣ. Раваду як википедон хабар гирад, мефаҳмад, ки эҷод мувофиқи писанди ҷомеа шуда истодааст, чун ин ҳуҷҷатро ман дар ҳамаи лоиҳаҳо истифода мебарам. {{табассум}}Бо эҳтиром--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:49، 28 Феврал 2016 (UTC)
::* Банда фаҳмид. {{табассум}} --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
* {{табассум}}--[[Корбар:Calak|Чолок]] ([[Баҳси корбар:Calak|talk]]) 09:52، 14 Март 2016 (UTC)
* {{табассум}} Ман ҳам як табассум кунам--[[Корбар:Муроди Одина|Муроди Одина]] ([[Баҳси корбар:Муроди Одина|talk]]) 12:49، 27 Март 2016 (UTC)

== [[:ru:Проект:Таджикистан|Проект:Таджикистан]] ==
Создан проект в Русской Википедии. Приглашаю всех кто владеет русским языком участвовать в данном проекте.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 08:43، 28 Сентябр 2014 (UTC)

== Нужна помощь с переводом ==
Добрый день! Если есть силы и желание, хотел бы попросить общественность [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;language=tg-cyrl&amp;group=ext-zeroratedmobileaccess&amp;filter=&amp;action=translate помочь с переводом] MediaWiki extension для проекта [[:ru:Wikipedia Zero|Wikipedia Zero]]. Недавно [http://www.tcell.tj/ Tcell] сделал доступ к Википедии бесплатным, и нужно чтобы все сообщения показывались правильно для всех пользователей. Если вы знаете какие-нибудь другие языки, пожалуйста проверьте и их. Огромное спасибо от разработчиков! :) --[[Корбар:Yurik|Yurik]] ([[Баҳси корбар:Yurik|talk]]) 19:11، 27 Ноябр 2013 (UTC)

== Дархостҳо барои дигар кардани номи мақолаҳо ==
Дар куҷо вироиши (сабти) номи нави мақоларо дархост кардан мумкин аст? Нигаред ба ҳамин саҳифа [[:ru:Википедия:К переименованию]] ки дар Википедаи тоҷикӣ ҳаст? - [[Корбар:Prospector|Prospector]] 18:59، 14 марти 2011 (UTC)

== Ҷолиб ==
[http://news.yahoo.com/s/ap/wikipedia_alternative Ин] ро дидаед?--[[User:Soroush|&lt;font color=&quot;Navy&quot;&gt;'''سروش--Soroush'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[User talk:Soroush|&lt;font color=&quot;Magenta&quot;&gt;☺Guftogu&lt;/font&gt;]] | [[Special:Contributions/Soroush|&lt;font color=&quot;grey&quot;&gt;☼Viroyeshha&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:59, 1 Апрел 2007 (UTC)


== سلام ==
&lt;div style=&quot;direction:rtl; font-family:tahoma&quot;&gt;
با سلام به تمام دوستان تاجیک. ما می‌توانیم به یکدیگر در زمینهٔ مسائل زبانی کمک کنیم و سعی کنیم تا زبان‌هایمان به یکدیگر نزدیک شود. البته هر کشور باید فرهنگ و اصطلاحات زبانی خاص خود را داشته باشد. اما امیدوارم ارتباطات میان سه کشور همزبان تاجیکستان، افغانستان، و ایران بیشتر و بیشتر شود تا زبان این سه کشور به هم نزدیکتر شود و از توانایی‌ها و ویژگی‌های گویش‌های یکدیگر نیز سود ببرند.

امروزه که بیشتر کشورها و فرهنگ‌ها در جهت نزدیکی به یکدیگر حرکت می‌کنند، امیدوارم این سه کشور نیز در جهت نزدیکی به هم حرکت کنند و نه جدایی و تفرقه. نوع گویش این زبان در هر سه کشور ویژگی‌هایی دارد که باید حفظ شود و در عین حال مورد استفادهٔ گویش‌وران کشورهای دیگر هم قرار گیرد. برای مثال در ایران به کسی که فوتبال بازی می‌کند، «فوتبالیست» می‌گویند که کلمه‌ای روسی است، ولی در تاجیکستان به آن شخص «فوتبال‌باز» می‌گویند که دیگر کلمه‌ای کاملاً بیگانه نیست و بهتر است در ایران هم از کلمهٔ «فوتبال‌باز» استفاده شود و هزاران مثال دیگر. در هر صورت اگر ارتباطات میان ما بیشتر شود، دیگر تفاوت‌های زبانی ما بیشتر نخواهد شد و به اعتلا و گسترش این زبان کمک خواهیم کرد. از اینکه مطالبم طولانی شد، معذرت می‌خواهم. با آرزوی موفقیت برای شما تاجیک‌های گرامی. 
[[Корбар:نگونبانگونی|نگونبانگونی]] 13:50، 21 феврали 2009 (UTC)

:::--[[Корбар:مهدی جمشیدی|مهدی جمشیدی]] 07:38، 10 Ноябр 2010 (UTC)
&lt;/div&gt;

== Калимаҳои арабӣ ==
Дустони арҷманд ва алоқадорони адабиёту фарҳанги форсу тоҷик. Ман Бобур Курбонов магистранти Донишгохи давлатии Самарқанд , зодаи ноҳияи Шаҳрисабзи Ҷумхурии Ӯзбекистон мебошам. Рисолаи ҳатмии ман &quot;Тағйироти маънавии калимаҳои арабй дар забони форсй&quot; мебошад. Ман аз шумо дустони ҳамзабон хоҳиш мекунам ки дар ин ҷода  агар метавонед ба ман кумак букунед. 
Ман хеле ҷустуҷу кардам вале натавонистам ки роҷеъ ба ин мавзӯъ аз викепедия чизе пайдо кунам. бовари дорам ки эътибор ба забон ва адабиёти тоҷикиву форс дар  Кишвари Бародарии Точикистон зиёд аст ва итминон ба он дорем ки мавзуъоте ки роҷеъ ба ин забон аст дар Точикистон зиёдтар тадқиқ гардидааст. 
Мо дар Узбекистон барои пайдо кардани материалҳои зарури зиёд азоб мекашем, зеро пайдо кардани маводи зарури оиди масъалаҳои  болои дар ин ҷо кори сангин аст.
Бори дигар салом ба ҳамаи алоқадорони фарҳангу маърифат.
Хоҳиш мекунам агар ба ман раҳм кардеду чизе барои кумак пайдо кардед ба телефуни +998937037301 занг бзанед. 
Бобур.

== Small request ==
Hello! I am a Polish wikipedian and I would like to ask you for writing a new article about former Polish President who won the Nobel Peace Prize in 1983 – '''Lech Wałęsa'''. I have looked for his article in your Wikipedia but without success. Polish Wikipedians will be grateful for your help. Thank you so much in advance! PS article in English you can find '''[[w:en:Lech Wałęsa|here]]'''. Best wishes from Poland, [[Корбар:Patrol110|Patrol110]] 19:48، 25 сентябри 2009 (UTC)

== [[User:YurikBot|YurikBot]] ==
Hi, I would like to get back the bot status. At this point I will start with running [[:en:user:Yurik/CaseCheckerBot|Cyrillic/Latin case checker bot]] that will fix any link or page title that has characters identical in both (like A,B,C,E,H,K,M,O,...). I wrote this bot over five years ago.
Why would you want to trust me? I wrote MediaWiki API, improved many bots (as part of pywikibot framework) including interwiki bot, have over 3 million bot edits across all languages.

Also, please create a page [[ВП:КЛ]] or similar. All changes by the bot will have this link in the comments to explain the change to the user. Expand below to the example text.
Thanks! --[[Ҡатнашыусы:Yurik|Yurik]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Yurik|әңгәмә]]) 06:06, 14 декабрь 2012 (UTC)

&lt;div class=&quot;NavFrame collapsed&quot;&gt;
  &lt;div class=&quot;NavHead&quot;&gt;Example explanation page&lt;/div&gt;
  &lt;div class=&quot;NavContent&quot;&gt;
&lt;nowiki&gt;
'''Attention administrators'''

This page needs to be translated, and can be moved to any place you like, as long as there is a redirect to it. English text does not need to be here.

A casechecker bot verifies that all articles and links use one type of letters in each word - either Cyrillic or Latin characters. Whenever it finds an article with the mix, and the letters look identical (such as 'C', 'O', 'P', and many other), it renames the article, or changes the link, even if it does not exist (red link).

The bot puts '''&lt;nowiki&gt;[[ВП:КЛ]]&lt;/nowiki&gt;''' in the comments, followed by the changes made.

Examples in [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%92%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4/YurikBot RU Wiki], [http://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0:%D0%92%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%BA/YurikBot UK Wiki]

Also, there are two additional subpages - one for all errors bot finds, and one for all names that have been checked to be ok. See examples on the [[:ru:ВП:КЛ|Russian ВП:КЛ]]

Please contact me at [[:en:User:Yurik]] or [[:ru:User:Yurik]] if you have any questions or concerns.

&lt;nowiki&gt;
[[ru:ВП:КЛ]]
[[be-x-old:ВП:КЛ]]
[[bg:ВП:КЛ]]
[[cv:ВП:КЛ]]
[[os:ВП:КЛ]]
[[sh:ВП:КЛ]]
[[sr:ВП:КЛ]]
[[uk:ВП:КЛ]]
&lt;/nowiki&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

==Викимедиоӣ Форсӣ==
Дурӯд. Викимедиоӣ Форсӣ эҷод шуд, лутфан [[:m:Wikimedia Persian/tg]] ро бубинед. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 15:53، 26 сентябри 2013 (UTC)

[[de:Wikipedia:Fragen zur Wikipedia]]

==Help for translate==
Hello and sorry for writing in English. Can anyone help me translate a small article (2 paragraphs) from English to your language and create the article in your wiki? Please, fell free to answer in my talk page in your wiki anytime. Thanks! [[Корбар:Xaris333|Xaris333]] ([[Баҳси корбар:Xaris333|talk]]) 00:42، 13 Август 2014 (UTC)

== Monuments of Spain Challenge ==
Excuse me for not speaking Tadjik yet.

[[:es:Wikimedia España|Wikimedia España]] invites you to join the Monuments of Spain Challenge. And what’s that? It’s a contest. You have to edit, translate or expand articles about the Spanish monuments and you will be granted points. So you’re not just writing about wonderful buildings: you can get prizes!

The time of the contest will include all October and any information you may need is [https://meta.wikimedia.org/wiki/Monuments_of_Spain_Challenge/en right here].

Join in and good luck!

PS: We would be grateful if you could translate this note into Tadjik.

[[:es:Usuario:B25es|B25es]] on behalf of Wikimedia España.
== [[:en:Languages in censuses|Languages in censuses]] ==
Hello, Dear wikipedians. I invite you to edit and improve this article and to add information about your and other country.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 13:39، 31 Октябр 2014 (UTC)
== Вики-сабантуй ==
Приглашаю всех в [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015|вики-сабантуй]] который пройдет 24-26 апреля 2015 года в Уфе. Регистрация [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015/Международная конференция/Участники|тут]]. Срок подачи заявок: до 31 марта 2015 года включительно. --[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 17:16، 2 Декабри 2014 (UTC)

== Please join the 2nd edition of the VisualEditor Translathon ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:VisualEditor-logo-pacifico.svg|right|200px]]
Hello! 

I'm pleased to announce the 2nd edition of the '''VisualEditor Translathon'''.

It is a translation rally, focused on interface messages and help pages related to [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]].
In order to participate, you need to '''[[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|sign up on the Translathon page]]''' on TranslateWiki.

The top 3 contributors will each win a Wikipedia t-shirt of their choice from [//store.wikimedia.org/ the Wikipedia store]&lt;ref&gt;You can choose between any short-sleeve shirt, or other items for the same value.&lt;/ref&gt;. 
Translations made between '''July 15th and July 19th''' ([//www.timeanddate.com/time/zones/cdt CDT time zone]) qualify&lt;ref&gt;This means both new translations, and updates for messages in the &quot;Outdated&quot; tab of the translation interface.&lt;/ref&gt;. 

If you are at [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Wikimania Wikimania Mexico] this year,  you are also welcome to join a related sprint during the hackathon in '''Workplace 1 - Don Américo, Thursday 16 July at 4pm (CDT)''' at the conference venue, so you can meet other fellow translators and [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Hackathon#Hackathon_Day_2 get support if you need some].

Interface messages have the priority. You will need to create an account at translatewiki.net in order to work on them, if you don't have one. ''It is recommended to create the account ASAP'', so that it can be confirmed in time.

You can also help translate documentation pages about VisualEditor on mediawiki.org. You can use your Wikipedia account to work there.

You will find instructions, links and other details [[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|on the Translathon page]].

Thanks for your attention, and happy translating! &lt;br&gt;
[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] 21:00، 13 Июл 2015 (UTC)

&lt;references /&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_7_wikis&amp;oldid=12595794 --&gt;

== 40 ҳазор мақола!==
:{{Посух би|Ibrahim|AryanSogd|Шухрат Саъдиев|Сергап|Rasoolaeg66|VASHGIRD|}}
:дурӯд ба дӯстони гиромӣ. ҳамонтавр ки медонед, Википедиаи Тоҷикӣ 32,823 мақола дорад ва роҳи зиёде то расидан ба 40 ҳазор мақола надорем. агар ҳама бо ҳам кӯмак кунем ва барномаи замонбандӣ танзим кунем, митавонем то поёни соли 2015 милодӣ ба 40 ҳазор мақола барасем. яънӣ фақат бояд 7300 мақола басозем. ман қавл медаҳам ки мақолотӣ дар бораи Бахшҳо ва шаҳрҳои Эрон бисозам, вале ин кофӣ нест ва ҳмояти дигар корбаронро ниёз дорад то битавонем дар ҳамаи мавзӯъот мақола дошта бошем. лутфан ҳаркас ки мувофиқ аст, дар Инҷо назари худро эълом кунад.
:[[Саҳифаи Аслӣ]] Википедиаи Тоҷикиро бар асоси Википедиаи форсӣ тағйир додам ва зоҳири беҳтар гирифта аст, агар касе вақт дорад ки аз форсӣ ба тоҷикӣ тарҷума кунад, барои ман паём бигузорад то [[Саҳифаи Аслӣ]]ро бо кӯмаки ҳам беҳбӯд диҳем. бо ташаккур! [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 22:39، 8 Август 2015 (UTC)
:: Салом дӯсти азиз! Ман тарафдори нақшаи пешниҳод кардаатон мебошам ва ҳаракат мекунам, ки ба воситаи [[user:AryanBot|AryanBot]] кӯмак расонам, то ки ин нақша ҷомаи амал пушад. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 01:01، 9 Август 2015 (UTC)
:Салом дӯсти гиромӣ! Ба кушиши Шумо дар расидан ба шумораи 40 ҳазор мақола дар Википедиаи Тоҷикӣ ташаккур гуфта, инчунин саҳми худро мегузорам. Доир ба тағйир додани Саҳифаи Аслӣ низ кумак мерасонам.  

Муҳтарам Дирафши Ковиёнӣ, инчунин, аз Шумо хоҳиш мекунам, ки барои тағйир додани саҳифаи [[Портал:Тоҷикистон]] кушиш намоед, чунки он саҳифаи АСОСИЕСТ дар бораи Тоҷикистон. Мавзуоти порталро доимо бо иттилооти ҷолиб пурра намудан лозим аст.

: '''Таваҷҷӯҳ ба википедиячиён''': Барои баргардонидани хат нигаред; 1) &quot;ба роҳнамои баргардони матни форсӣ ба тоҷикӣ&quot; - http://persian-tajik.ir/Farsitotajik.aspx ва 2) &quot;Баргардони мутуни навишта шуда ба форсӣ-тоҷикӣ (сириллик) ба хати  форсӣ&quot; - http://persian-tajik.ir/default.aspx

Бо эҳтиром, --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 07:26، 9 Август 2015 (UTC)
:сипос аз ҳамкории дӯстон. {{Посух би|AryanSogd}} ҷон ман маитавонам бароятон теъдодӣ файл фиристам ки бо AryanBot мақола басозед. агар касе вақт дорад лутфан номҳоӣ [[Корбар:درفش کاویانی/Baksh]] ро ба тоҷикӣ тарҷума кунад. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 21:06، 9 Август 2015 (UTC)


: Бо салом, бисёр оли аст ин тарҳ.ман би далил мушкилотам намитавонам хили ҳозир бошам аммо ҳар чанд кам талош микунам нақш кучакӣ дар ин тарҳ пишнаҳодӣ дошта бошам. бо эҳтиром--[[Корбар:Rasoolaeg66|Rasoolaeg66]] ([[Баҳси корбар:Rasoolaeg66|talk]]) 06:11، 10 Август 2015 (UTC)

дурӯд бар дӯстони азиз. бисёр олӣ аст, ман ҳам бароӣ расӣдани Википедиаи Тоҷикӣ ба 40 ҳазор мақола кӯшиш хоҳам кард. тидодӣ аз баргардон унвонҳо ба тоҷикӣро бар ӯҳда хоҳам гирифт. сипос аз Дирафши Ковиёнӣ азез ва дигар дӯстон,--[[Корбар:آرش|&lt;span style=&quot;text-shadow:grey 0.3em 0.3em 0.1em;&quot;&gt;Ораш&lt;/span&gt;]] [[Баҳси корбар:آرش|&lt;span style=&quot;background:yellow; border: 1px solid #EBEBEB; padding: 2px; padding-left: 3px;&quot;&gt;ツ&lt;/span&gt;]]&amp;rlm;   13:58، 10 Август 2015 (UTC)

=== Беҳтар сохтани шаблонҳо ===
[[Корбар:درفش کاویانی|Дирафши Ковиёнӣ]]и гиромӣ, барои беҳбуд бахшидани шаблонҳои тоҷикӣ кумаки худро дареғ надоред, чун шаблонҳо дар сатҳи ниҳоят пасти дизайн қарор доранд. 

Авввалиндараҷа бояд мо шаблони '''Зиндагинома'''ро мукаммал намоем... Албатта барои расидан ба 40 000 мақола мо кушиш менамоем!
Бо эҳтиром, [[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] 06:49، 10 Август 2015 (UTC)

:{{ПБ|VASHGIRD}} [[Шаблон:Infobox person]] тақдем ба шумо! [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 15:31، 10 Август 2015 (UTC)

== дастрасӣ воридкунанда==
:{{Посух би|Ibrahim|AryanSogd|Шухрат Саъдиев|Сергап|Rasoolaeg66|VASHGIRD|آرش}}
:дурӯд ба дӯстони гиромӣ. бароӣ эҷоди шаблонҳоӣ муҳим ва корбурдӣ, ниёз аст то ин шаблонҳоро аз Википедиаҳоӣ дигар дарёфти кунем (Export) ва дар Википедиаи Тоҷикӣ Import кунеми. барои ин кор бояд дастрасӣ тозҳои дошта бошам ки ниёз ба раъии мувофиқи шумо дорад. ин дастрасӣ муваққат аст ва пас аз анҷоми кор онро пас хоҳам дод. лутфан бо навиштани '''мувофиқ''' аз ин дархост ҳмоят кунйд. сипос [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 13:04، 11 Август 2015 (UTC)
*{{support}}  бисёри лозим ва зарурӣ аст .--[[Корбар:آرش|&lt;span style=&quot;text-shadow:grey 0.3em 0.3em 0.1em;&quot;&gt;Ораш&lt;/span&gt;]] [[Баҳси корбар:آرش|&lt;span style=&quot;background:yellow; border: 1px solid #EBEBEB; padding: 2px; padding-left: 3px;&quot;&gt;ツ&lt;/span&gt;]]&amp;rlm;   14:52، 11 Август 2015 (UTC)

* {{мувофиқ}} '''ҳастам''' --[[Корбар:Rasoolaeg66|Rasoolaeg66]] ([[Баҳси корбар:Rasoolaeg66|talk]]) 14:59، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}}, чун ба манфиати Википедиа аст. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 16:00، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} '''ҳастам''' Бо эҳтиром,--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 17:15، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} --[[Корбар:Ibrahim|ibrahim]] ([[Баҳси корбар:Ibrahim|talk]]) 13:39، 16 Сентябр 2015 (UTC)
:дурӯд! бо истифода аз дастрасӣ воридкунанда теъдоди 10,641 шаблонро эҷод кардам. лутфан дар тарҷумаи онҳо ҳамкорӣ кунйд. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 17:07، 17 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} Албатта. [[Корбар:Hamid Hassani|Hamid Hassani]] ([[Баҳси корбар:Hamid Hassani|talk]]) 18:01، 5 Март 2016 (UTC)

== Иваз намудани номи акс==
Аз мудирон хоҳиш. Номгузории акси номбурдаро тағйир диҳед. Асос: айнан чунин номгузории акс File:Dilshod Nazarov.jpg дар Commons гузошта шудааст ва имконият намедиҳад, ки аксе, ки [[Дилшод Назаров]]ро дар меҳмонии малика Британияи Кабир аст, дар саҳифааш ҷойгир намоям.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 09:46، 30 Август 2015 (UTC)
:Салом устод. Файли гуфтаатонро дар инҷо нишон диҳед, то ки муқоиса кунам. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 09:44، 3 Сентябр 2015 (UTC)
:: Акс дар Commons [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=Dilshod+Nazarov.jpg&amp;title=Special%3ASearch&amp;fulltext=1 Dilshod Nazarov] дар Википедиаи тоҷикӣ низ айнан бо ҳамин ном File:Dilshod Nazarov.jpg омадааст ва барои иваз намудан ба акси Commons монеъ мерасонад. Бинобар ин номи нусхаи акси WK tg иваз намудан лозим аст.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 13:50، 3 Сентябр 2015 (UTC)
::::{{Иҷро шуд}}. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 10:21، 4 Сентябр 2015 (UTC)

== Ба таваҷҷуҳи мудирон ==
Корбари гумном 83.170.101.179 рӯзи 15 октябр боз  ба вайронкории мақолаҳои Википедиаи тоҷикӣ даст дароз кардааст (ин амал бори аввал нест). Назоратро нисбати вайронкорӣ дар Википедиаи тоҷикӣ ҷиддитар дар зери назорат гиред ва IP 83.170.101.179 манъ кунед. Бо эҳтиром --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 16:08، 15 Октябр 2015 (UTC)
== Ба таваҷҷуҳи корбарон ==
Ниҳоят [[17 декабр]]и [[соли 2015]] шумораи мақолаҳои [[Википедиаи Тоҷикӣ]] аз 40 000 мақола зиёд шуд.

Tajik Wikipedia at a glance January 2016 - Википедиаи тоҷик дар як нигоҳ [http://stats.wikimedia.org/EN/SummaryTG.htm]
# Саҳифа дида шуд дар як моҳ - 250,859   
# Шумораи мақолаҳо - зиёда аз 40,461 +32%  
# Муҳаррирони фаъол - 11
# Муҳаррирони хеле фаъол - 3
Аз рӯи шумораи мақолаҳо [[Википедиаи Тоҷикӣ]] '''дар ҷойи 84-ӯм''' қарор гирифтааст. 

Ба ҳамаи корбарони саҳмгузошта Ташаккур! Бо сипос --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 03:03، 12 Март 2016 (UTC)

== Амал ==
Hi, sorry for using English language. I saw the page [[Амал]], which is connected on Wikidata to [[:d:Q1204878|disambiguation pages]], but it is not a disambiguation page. With Google translate I can understand that it's something in the juridical field, isn't it? Could you please find the proper page to connect it to? Thank you :-) --[[Корбар:Superchilum|Superchilum]] ([[Баҳси корбар:Superchilum|talk]]) 09:17، 16 Март 2016 (UTC)
:Hi. Removed, but the article says that this word has not only a legal concept. Thank,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 11:08، 16 Март 2016 (UTC)

== [[Википедиа:Овоздиҳӣ/Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон]] ==
Лутфан, бо ин [[Википедиа:Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон|лоиҳаи дастурамал]] шинос шуда дар қабул кардан, ки аз 10 то 17 апрели соли 2016 дар [[Википедиа:Овоздиҳӣ/Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон|инҷо]] мегузарад, ширкат варзида, дар зерсаҳифаи интихобкарда (тарафдор, муқобил ва ё худдорӣ) шарҳ диҳед. Агар ягон камбудӣ пайдо кардед, аз пешниҳоди ислоҳи онҳо дар овоздиҳӣ шарм накунед.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 18:38، 11 Апрел 2016 (UTC)
== FlaggedRevs ==
I suggest posting a Phabricator task for enabling Flagged revisions, on the analogy of the one in the Russian Wikipedia. --[[Вижа:Contributions/188.32.104.152|188.32.104.152]] 05:08، 2 май 2016 (UTC)
* {{Тарафдор}} Ман розиам. [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 06:08، 2 май 2016 (UTC)
{{Шарҳ}} Discussion moved to the page [[Википедиа:Қаҳвахона/Фанноварӣ#FlaggedRevs|Wikipedia:Forum (technical)]]. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 10:43، 2 май 2016 (UTC)

== JavaScript ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi. I can see that this project has old JavaScript that needs to be updated. I would happily make the required updates myself, but I would have to – at least temporarily – become an admin here to do that (because the relevant pages are in the MediaWiki namespace). I have already made these updates on a number of other projects, so it would be very easy for me to do this. If no one does anything, some JavaScript-related tools will break later this year. If you want me to make these updates, you can grant me admin rights and I will make the updates as soon as I can. [[Корбар:Nirmos|Nirmos]] ([[Баҳси корбар:Nirmos|talk]]) 21:09، 8 Июн 2016 (UTC)&lt;/div&gt;
:Hi. Temporary access can be given only stewards &lt;u&gt;'''[[:m:Steward requests/Permissions#Administrator access|here]]'''&lt;/u&gt;. For continuous access, you must go through the standard procedure of voting &lt;u&gt;'''[[Википедиа:Дархост ба унвони мудир#Талабот барои гирифтани унвони мудир|here]]'''&lt;/u&gt;. I understand that without administrator status, you can not edit MediaWiki namespace, but you have to understand me, a large number of administrators in a small project, It looks at least ridiculous. It will be ideal if you go to the stewards on the page &lt;u&gt;'''[[:m:Steward requests/Global permissions#Requests for global sysop permissions|here]]'''&lt;/u&gt; because it is important for all language projects that use «JavaScript». I think the stewards are understanding and I am ready to support you. If they are denied access to the global, then please apply here and if no one will mind I provide permanent access administrator. Thank you!--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:18، 9 Июн 2016 (UTC)

==Wikipedia to the Moon working phase==

Dear Tajik Wikipedia language community,

First of all, I am sorry to write this in English. 

You may already have heard about [[:meta:Wikipdia_to_the_Moon|Wikipedia to the Moon]]: A team of scientists called the “PT Scientists” are going to send a space craft to the moon in 2017 and they want to take Wikipedia along with them. Because Wikipedia is so big, we cannot send all of it to the moon. That is why the international Wikipedia-community has voted to send all “Featured Articles and Featured Lists“ from all languages in Wikipedia.

[[:en:Wikipedia:Featured_articles|“Featured Articles“]] is a category in many language versions of Wikipedia that collects the very best articles in that language. Your community does not currently have a „Featured Articles“ category. Ideally, we want to take every language on Wikipedia to the moon and we also want to take the best articles in your language. That is why we would like ''you'' to tell us what the very best articles in your language are.

There are two ways you could do this:

:1) You could introduce the categories “Featured Article” and “Featured List” in your language version of Wikipedia and vote for the best articles and put them in the category. We will take every article that is tagged as a “Featured Article” or a “Featured List” to the moon

:2) You could vote for the best articles in your language version of Wikipedia and put them all on one a new Wikipedia page. If you let us know where we can find that list [[:meta:Wikipedia_to_the_Moon/Working|here]], we will also take the articles to the moon.

The deadline for Wikipedia to the Moon is 31 October 2016. After that date, we will put all the Featured Articles and Lists onto a special disc and give it to the “PT Scientists.” They will take the Wikipedia articles into space next year.

--[[Корбар:Denis Schroeder (WMDE)|Denis Schroeder (WMDE)]] ([[Баҳси корбар:Denis Schroeder (WMDE)|talk]]) 15:28، 17 Август 2016 (UTC)
Уважаемый язык таджикской общины Википедия,
== Тарҷума ба забони русӣ ==
Прежде всего, я извиняюсь, чтобы написать это на английском языке.

Возможно, вы уже слышали о Википедии на Луну: Команда ученых называют &quot;PT&quot; Ученые собираются отправить космический корабль на Луну в 2017 году, и они хотят взять Википедию вместе с ними. Поскольку Википедия является настолько большим, что мы не можем послать все это на Луну. Именно поэтому международное сообщество Википедии проголосовал отправить все &quot;Избранные статьи и Рекомендуемые списки&quot; из всех языков в Википедии.

&quot;Избранные статьи&quot; является категорией во многих языковых версиях Википедии, которая собирает самые лучшие статьи на этом языке. Ваше сообщество в настоящее время не имеют категорию &quot;Избранные статьи&quot;. В идеале, мы хотим, чтобы каждый язык в Википедии на Луну, и мы также хотим взять лучшие статьи на вашем языке. Именно поэтому мы хотели бы, чтобы вы рассказали нам, что самые лучшие статьи на ваш язык.

Есть два способа, которыми Вы могли бы сделать это:

1) Вы можете ввести категории &quot;Избранные статьи&quot; и &quot;Рекомендованный список&quot; в вашей языковой версии Википедии и проголосовать за лучшие статьи и поместить их в категорию. Мы будем принимать каждую статью, которая помечена как &quot;Избранные статьи&quot; или &quot;Рекомендованный список&quot; на Луну
2) Вы можете проголосовать за лучшие статьи в вашей языковой версии Википедии и поместить их всех на одну новую страницу Википедии. Если вы дайте нам знать, где мы можем найти этот список здесь, мы также будем принимать статьи на Луну.
Крайний срок для Википедии на Луну 31 октября 2016 г. После этой даты, мы приложим все Избранные статьи и списки на специальный диск и передать его на «РТ-ученых.&quot; Они будут принимать статьи Википедии в космос в следующем году

== Википедиа:Овоздиҳӣ/барои дастрасии унвони '''бот''' ==

Ба аҳли ҷомеъаи Википедиачиён [[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] барои дастрасии [[Корбар:TajBot]] дархост ба унвони '''бот''' додааст ва ман аз шумо хоҳиш дорам, ки дар [[Википедиа:Ботҳо#.D0.9A.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0.D1.80:TajBot|'''инҷо''']] тарафдор ва ё муқобил буданатонро баён мекардед. Бо эҳтиром,--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 16:56، 16 Декабри 2016 (UTC)

== Не соответствие правилам ==
К сведению википедистов таджикской википедии, хочу напомнить (после чтения некоторых из статей), что публикации участников тадж. ВП таких как: [[Корбар:Абдулло-Довуд]], [[Корбар:Jaloliddin Madaminov]],[[Корбар:Munirjohn]],[[Корбар:Фарогат Искандарова]], у которых большое количество статей по сравнению с другими участниками, они во-многом, не соответствуют целям электронной энциклопедии. В-первых, автры статей не раскрывают значение темы публикаци, они имеют всего 1 печатный источник (на тадж.яз), или незавершённый перевод из русской википедии. Во-вторых, грешат краткостью изложения, как обыкновенный печатный словарь (хотя для этой цели существует другой проект &quot;Викисловарь&quot; (посмотреть)). В-третьих, они по своему содержанию (из-за недоработок по теме изложения на таджикском языке) не отвечают целям Википедии.

Видимо такие участники ВП, стремятся увеличивать только количество своих статей, которое снижает смысл и значение Википедии - электронной свободной ЭНЦИКЛОПЕДИИ. Краткое содержание терминов и слов имеется в различных словарях и сайтах. Не надо повторять известные материалы  и преподносить их краткое содержание таджикским читателям Википедии,а примеров для написания добротных статей достаточно, посмотрите русскоязычную ВП и др языки. С уважением --[[Корбар:RusianTg|RusianTg]] ([[Баҳси корбар:RusianTg|talk]]) 09:32، 8 январи 2017 (UTC)

:Благодарю за содержательное замечание. Пришло уведомление о благодарности от одного из выше перечисленных Вами участников, за созданный мною некогда шаблона и решил зайти. Хотелось бы отметить, что участники, которых Вы перечислили, являются новичками, да и подсказывать им некому, а посему и судить их строго не следует. Судя по комментарию, в правилах человек Вы сведущий, и было бы здорово, если Вы личным примером показали, как создавать добротные статьи. Ничего личного... С уважением,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 16:55، 8 январи 2017 (UTC)

== presenting the project Wikipedia Cultural Diversity Observatory and asking for a vounteer in Tajik Wikipedia ==

Hello everyone,
My name is Marc Miquel and I am a researcher from Barcelona (Universitat Pompeu Fabra). While I was doing my PhD I studied whether an identity-based motivation could be important for editor participation and I analyzed content representing the editors' cultural context in 40 Wikipedia language editions. Few months later, I propose creating the '''Wikipedia Cultural Diversity Observatory''' in order to raise awareness on Wikipedia’s current state of cultural diversity, providing datasets, visualizations and statistics, and pointing out solutions to improve intercultural coverage. 

I am presenting this project to a grant and I expect that the site becomes a useful tool to help communities create more multicultural encyclopaedias and bridge the content culture gap that exists across language editions (one particular type of systemic bias). For instance, this would help spreading cultural content local to Tajik Wikipedia into the rest of Wikipedia language editions, and viceversa, make Tajik Wikipedia much more multicultural.
Here is the link of the project proposal:
https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Project/Wikipedia_Cultural_Diversity_Observatory_(WCDO)

I am searching for a volunteer in each language community: I still need one for the Tajik Wikipedia. If you feel like it, you can contact me at: marcmiquel *at* gmail.com I need a contact in your every community who can (1) check the quality of the cultural context article list I generate to be imported-exported to other language editions, (2) test the interface/data visualizations in their language, and (3) communicate the existance of the tool/site when ready to the language community and especially to those editors involved in projects which could use it or be aligned with it. Communicating it might not be a lot of work, but it will surely have a greater impact if done in native language! :). '''If you like the project, I'd ask you to endorse it in the page I provided.''' In any case, I will appreciate any feedback, comments,... Thanks in advance for your time! Best regards, --[[Корбар:Marcmiquel|Marcmiquel]] ([[Баҳси корбар:Marcmiquel|talk]]) 14:32، 10 октябри 2017 (UTC) Universitat Pompeu Fabra, Barcelona

== Новые требования к лексике и орфографии 2009 года? ==
В свете той новости про Комитет по языку Таджикистана:&lt;br
&gt;{{cite web
 |url         = http://news.tj/ru/news/tajikistan/society/20171004/komitet-po-yaziku-tadzhikistana-viyavil-oshibki-v-vikipedii-na-tadzhikskom-yazike-i-razozlilsya
 |title       = Комитет по языку Таджикистана выявил ошибки в Википедии на таджикском языке. И разозлился
 |date        = 2017-10-04
 |website     = ASIA-Plus
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20171004142419/http://news.tj/ru/news/tajikistan/society/20171004/komitet-po-yaziku-tadzhikistana-viyavil-oshibki-v-vikipedii-na-tadzhikskom-yazike-i-razozlilsya
 |archivedate = 2017-10-04
}}&lt;br
&gt;— не мог бы кто внятно объяснить, в чём чуть претензий к написанию Мӯҳтаво, Саҳифаи аслӣ, Кумаки молӣ? С &lt;s&gt;Книгой знаний&lt;/s&gt; донишнома вместо энсиклопедия понятно (&quot;родное&quot; вместо &quot;чуждого&quot;), а вот с орфографией нет. Те новые требования 2009(?) где-то опубликованы?&lt;br&gt;
Вопрос не для выполнения требований Комитета (которые Русскую Википедию не касаются), но для уточнения и улучшения связанных статей (например, [[:ru:Таджикская письменность]]). --[[Корбар:Neolexx|Neolexx]] ([[Баҳси корбар:Neolexx|talk]]) 12:25، 11 октябри 2017 (UTC)

== Galicia 15 - 15 Challenge ==
&lt;center&gt;[[File:Mapa de Galiza con bandeira.svg|100px]]&lt;/center&gt;
'''[[:w:en:Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge|Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge]]''' is a public writing competition which will improve improve and translate this list of 15 really important articles into as many languages as possible. Everybody can help in any language to collaborate on writing and/or translating articles related to Galicia. To participate you just need to sign up [[:en:Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge/Participants|here]]. Thank you very much.--[[Корбар:Breogan2008|Breogan2008]] ([[Баҳси корбар:Breogan2008|talk]]) 14:40، 12 марти 2018 (UTC)

== Proposal to close Tajik Wikibooks ==
There is now a proposal for the closure of Tajik Wikibooks, see [[meta:Proposals for closing projects/Closure of Tajik Wikibooks]]. --[[Корбар:Agusbou2015|Agusbou2015]] ([[Баҳси корбар:Agusbou2015|talk]]) 23:52, 27 Декабри 2018 (UTC)

== Шафтолу = peach? ==
Hello, sorry to write into English. I would like to be sure that [[шафтолу]] can be linked to [[w:en:Peach (fruit)]] on Wikidata. Could you confirm that &quot;шафтолу&quot; means &quot;peach&quot;, the fruit? [[Корбар:Pamputt|Pamputt]] ([[Баҳси корбар:Pamputt|баҳс]]) 10:04, 7 марти 2020 (UTC)

: {{re|Pamputt}} Yes, of course. There are a lot of pages without interwiki in tg-wiki. --[[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|баҳс]]) 15:02, 7 марти 2020 (UTC)
::Thanks for the reply. I merged both items on Wikidata. [[Корбар:Pamputt|Pamputt]] ([[Баҳси корбар:Pamputt|баҳс]]) 15:09, 7 марти 2020 (UTC)
== [[:ru:Список_послов_в_Казахстане#Таджикистан]] ==

Прошу помочь с дополнением списка.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|баҳс]]) 09:34, 25 июни 2020 (UTC)

== Content Translation by default ==

{|
| scope=&quot;col&quot; width=&quot;50%&quot; style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Hi!
| scope=&quot;col&quot; width=&quot;50%&quot; | Здравствуйте!
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | [[:mw:Content translation|Content translation]] has been successful in supporting the translation process on many Wikipedia communities, and we want to help additional wikis with potential to grow using translation as part of [[:mw:Content translation/Boost|a new initiative]]. || Расширение [[:mw:Content Translation|Перевод содержания]] (Content Translation) успешно поддерживает процесс перевода во многих сообществах Википедии, и в рамках [[:mw:Content translation/Boost|новой инициативы]] мы хотим помочь дополнительным вики-сайтам, у которых есть потенциал роста с использованием перевода.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Content translation facilitates the creation of Wikipedia articles by translating content from other languages. It has been used already to create more than half a million articles. In addition, the tool provides [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality|mechanisms to encourage the creation of good quality content]], preventing the publication of lightly edited machine translations. In general, our analysis shows that the translations produced are [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|less likely to be deleted than the articles started from scratch]]. || Расширение Перевод содержания облегчает создание статей Википедии путём перевода статей с других языков. Оно уже было использовано для создания более полумиллиона статей на всех языках. Кроме того, инструмент предоставляет [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality| механизмы поощрения создания высококачественного содержания]], предотвращая публикацию лишь слегка отредактированных машинных переводов. В целом, наш анализ показывает, что [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|менее вероятно, что переводы будут удалены, чем статьи начатые с нуля]].
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Tajik Wikipedia editors have used Content translation to create [[Special:CXStats|more than 1500 articles]]. Given the size of the editing community, we think that there is potential to use translation to create more articles, expand existing ones, and attract new editors that learn how to make productive edits. Translation can help the community to reduce the language gap with other languages and grow the number of editors in a sustainable way. In order to achieve this goal, we want to collaborate with you to make Content translation more visible in the Tajik Wikipedia and support new ways to translate. || Участники Таджикской Википедии использовали Перевод содержания для создания [[Special:CXStats|более 1500 статей]]. Учитывая размер сообщества редакторов, мы считаем, что есть потенциал для использования перевода, чтобы создать ещё больше статей и расширить существующие, и привлечь новых редакторов, которые будут учиться, как сделать продуктивные изменения. Перевод может помочь сообществу сократить разрыв языка с другими языками и устойчиво увеличить число редакторов. Для достижения этой цели, мы хотим сотрудничать с вами, чтобы сделать Перевод содержания заметнее в Таджикской Википедии и поддержать новые способы переводить.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | As a first step, during the next weeks we plan to enable Content translation by default on the Tajik Wikipedia. That will make it easy for users to discover the tool [[:mw:Help:Content_translation/Starting|through several entry points]]. However, users not interested in translation will still be able to disable it from their preferences. || В качестве первого шага, в течение следующих недель мы планируем включить Перевод содержания по умолчанию в Таджикской Википедии. Это поможет пользователям открыть инструмент [[:mw:Help:Content_translation/Starting|через несколько точек входа]]. Тем не менее, пользователи, не заинтересованные в переводе, по-прежнему будут иметь возможность отключить его в своих настройках.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Please feel free to share any comment in this conversation thread. || Пожалуйста, не стесняйтесь делиться какими-либо комментариями в этом обсуждении.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Thanks! || Спасибо!
|}

--[[Корбар:Aaharoni-WMF|Амир Э. Аҳарони (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Aaharoni-WMF|баҳс]]) 11:12, 8 Декабри 2020 (UTC)

== Фармоиши ном ==

Чи гуна дар Википедияи ва донишномаҳои дигари Тоҷикӣ рост аст? '''Ном, насаб''' ё '''Насаб, ном'''? Масалан, '''Зинаида Николаевна Гиппиус''' ё '''Гиппиус, Зинаида Николаевна'''?
То есть, какой порядок имени и фамилии правильный? Прошу извинить за мой таджикский!— Виктор
: Салом! Дар Википедияи Тоҷикӣ аввал '''Ном''' баъд '''Насаб''' навишта мешавад, барои мисол: '''Зинаида Гиппиус''' ва ин шакл '''[[Гиппиус, Зинаида Николаевна]]''' бошад равона мешавад ба '''[[Зинаида Гиппиус]]''' --[[Корбар:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]] ([[Баҳси корбар:VASHGIRD|баҳс]]) 18:58, 16 феврали 2021 (UTC)

== Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}

Hello everyone,

I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC.

This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like &lt;tt&gt;WP:NPOV&lt;/tt&gt;, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first.

As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community.

I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal.

Best regards,&lt;br /&gt;
--[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 14:13, 18 феврали 2021 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&amp;oldid=21125035 --&gt;

== УКП - Обзор проекта руководства по обеспечению правоприменения ==

Привет,

[[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee#Phase 2|Редакционный Комитет 2-го этапа Универсального Кодекса Поведения]] хочет получить мнения [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/ru|по проекту руководства по обеспечения правоприменения]] [[:m:Universal Code of Conduct|Универсального Кодекса Поведения]] (УКП). Период обзора начнется 17 августа 2021 года.

Сообщество и сотрудники Фонда сотрудничали в разработке проекта этого руководства на основе [[:m:Universal Code of Conduct/Discussions|консультаций, обсуждений и исследований]]. Это руководство не является окончательным, но вы можете помочь продвинуть его вперед. Предоставьте отзывы и комментарии по руководству до 17 октября 2021 года. Комитет будет пересматривать руководство на основе вклада от сообщества.

Каждый может поделиться комментариями на разных местах. Посредники приветствуют комментарии на любом языке [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|на странице обсуждения проекта]] или по электронной почте. Комментариями также можете поделиться на страницах обсуждений переводов, в ходе локальных дискуссий или во время круглых столов и во время встреч.

Запланированы прямые обсуждения проекта руководтсва по обеспечения правоприменения УКП:

* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions#Conversation hours|Во время встреч]] - 24 августа, 31 августа, 7 сентября @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|Во время круглых столов]] - 18 сентября @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

Группа посредников, поддерживающая этот период обзора руководства, надеется охватить больше сообществ. Важно иметь общее понимание ситуации. Если вы не можете найти встречу в вашем сообществе, пожалуйста, организуйте обсуждение сами. Посредники могут помочь вам в организации встречи.

Все обсуждения будут обобщаться и будут представлены редакционному комитету, каждые две недели. Сводки будут опубликованы [[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|здесь]].

Пожалуйста, дайте мне знать, если у вас возникнут какие-либо вопросы. --[[Корбар:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Mehman (WMF)|баҳс]]) 19:07, 25 августи 2021 (UTC)

== Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось ==

[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting/ru|Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось]]. Кандидатам от сообществ было предложено представить свою кандидатуру. После трехнедельного приема заявок от кандидатов, на выборах 2021 года [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|участвуют 19 кандидатов]].

[[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Совет Попечителей Фонда Викимедиа]] осуществляет надзор за работой Фонда Викимедиа. Совет хочет повысить свою компетентность и разнообразие, как команды. Они поделились [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|теми областями]], которых им в настоящее время не хватает, и надеются найти их у новых попечителей.

Движение Викимедиа имеет возможность проголосовать за попечителей от сообществ и организаций Викимедиа. Проголосовав, вы поможете определить тех лиц, которые обладают теми качествами, которые необходимы для наилучшего удовлетворения потребностей всего движения в течение следующих нескольких лет. Ожидается, что Совет выберет четырех кандидатов, которые набрали больше всего голов в качестве попечителей. Срок начнется в сентябре этого года и продлится три года. Узнайте больше о Совете Попечителей с помощью [[Commons:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|этого видео]].

Голосуйте с сегодняшнего дня до 31 августа.

Ниже приведена некоторая полезная информация о выборах.

;Узнайте больше о кандидатах
Кандидаты со всего движения представили [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021#Candidate%20Table|свои кандидатуры]]. Узнайте о каждом кандидате, чтобы проголосовать зная их. Сообщество задало [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates/CandidateQ&amp;A|кандидатам вопросы]], на которые они должны были ответить во время предвыборной кампании. Кандидаты ответили на список вопросов сообщества, собранных [[:m:Wikimedia Foundation elections committee|Избирательной Комиссией]] на Мета-Вики.

;Голосуй
Процесс голосования на выборах в Совет Попечителей 2021 года начнется 18 августа и завершится 31 августа 2021 года. Избирательный Комиссия выбрала для голосования систему [[:ru:Система единого передаваемого голоса|единого передаваемого голоса]]. Узнайте больше о [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_eligibility|требованиях для голосования]], о том, [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|как голосовать]] и ознакомьтесь с [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_FAQ|ЧаВо]].

Пожалуйста, помогите нам в выборе тех людей, которые наилучшим образом соответствуют потребностям всего движения в настоящее время.

Всего наилучшего,

Избирательная Комиссия. --[[Корбар:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Mehman (WMF)|баҳс]]) 19:08, 25 августи 2021 (UTC)

== Узнайте, как гранты на реализацию Стратегии движения могут поддержать ваши планы по Стратегии движения ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Гранты по реализации Стратегии движения предоставляют более 2 000 долларов США на осуществление планов Стратегии движения. Узнайте больше о [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|грантах на реализацию Стратегии движения, критериях и способах подачи заявок]].&lt;section end=&quot;annoumcent-content&quot;/&gt;

С уважением, [[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:54, 4 ноябри 2021 (UTC)

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections == 

:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022. 
While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback: 

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board? 
* What involvement should candidates have during the election? 

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions. 

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?''' 

Contact the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy_and_Governance Movement Strategy and Governance team]  on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg@wikimedia.org. 

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday. 

Best,

Movement Strategy and Governance 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:32, 27 Декабри 2021 (UTC)

== Муроҷиатнома ==
БА УЗВИ ҶОМЕАИ ВИКИПЕДИЯИ ТОҶИКӢ!

'''Дӯстони гиромӣ''' [[Корбар:Ibrahim|Ibrahim]], [[Корбар:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]],  [[Корбар:Tokyo Akademia|Tokyo Akademia]], [[Корбар:Akhemen|Akhemen]],  [[Корбар:Omid Jeyhani|Умед Джайхони]], [[Корбар:Ҷамшед Ғафуров|Ҷамшед Ғафуров]], [[Корбар:Сергап |Сергап]] ва инчунин, узви фаъоли ҷомеъаи корбарони Википедияи тоҷикӣ: 
 
Вазъи [[Википедияи Тоҷикӣ]] аз рӯи нишондоди омор:
 
* Шумораи мақолот: {{NUMBEROF|ARTICLES|tg|N}} &lt;ref&gt;[http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias#10_000.2B_articles List of Wikipedias/Феҳристи Википедияҳо мувофиқи тақвими соли ҷорӣ]&lt;/ref&gt;.
 
'''Ташаккур барои саҳми беғарази хеш дар Википедияи тоҷикӣ. Умедворам, ки дар соли 2022 саҳми корбариатон дар Википедияи тоҷикӣ давом хоҳад ёфт. Соли нави 2022 ба ҳамаатон муборак бошад!
'''

Бо камоли эҳтиром ----[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|баҳс]]) 17:18, 27 Декабри 2021 (UTC)

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open  ==
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''  
 
The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on &lt;s&gt;7&lt;/s&gt; 16 February 2022.

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.
 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees/Call_for_feedback:_Board_of_Trustees_elections Join the conversation.]  

Best,

Movement Strategy and Governance

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 16:42, 12 январи 2022 (UTC)

== Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 5 ==
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии движения и управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 5 — Январь 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Прочитайте полный текст информационного бюллетеня''']]&lt;/span&gt;
----
Добро пожаловать в пятый выпуск Новостей о Стратегии движения и управления (ранее именуемый как Новости Универсального кодекса поведения)! Этот обновлённый бюллетень содержит актуальные новости и события, касающиеся Устава Движения, Универсального кодекса поведения, грантов на реализацию Стратегии движения, выборов в Совет попечителей и других соответствующих тем по Стратегии движения и управлению.

Этот информационный бюллетень будет выпускаться ежеквартально. Дополнительные новости будут рассылаться подписчикам еженедельно или раз в две недели.  Пожалуйста, не забудьте подписаться [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]], чтобы получать эти обновления.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Приглашение к обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей''' - Мы приглашаем вас поделиться своим мнением о предстоящих выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа. Приём ваших отзывов по поводу этих выборов был объявлен 10 января 2022 года и завершится 7 февраля 2022 года. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|продолжить чтение]])
*'''Ратификация Универсального кодекса поведения''' - В 2021 году Фонд Викимедиа обратился к сообществам с вопросом о том, как обеспечить соблюдение текста политики Универсального кодекса поведения. Пересмотренный проект руководства по обеспечению соблюдения будет готов для голосования сообществ в марте. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|продолжить чтение]])
*'''Гранты на реализацию Стратегии движения''' - Продолжая рассматривать ряд интересных проектных предложений, мы поощряем и приветствуем новые предложения и идеи, направленные на конкретную инициативу из рекомендаций Стратегии движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|продолжить чтение]])
*'''Преобразование информационного бюллетеня''' - В связи с преобразованием Информационного бюллетеня УКП в Информационный бюллетень Стратегии движения и управления, мы приглашаем вас присоединиться к команде фасилитаторов для разработки и определения новых направлений этого информационного бюллетеня. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|продолжить чтение]])
*'''Блог «Diff»''' - Ознакомьтесь с самыми последними публикациями по Стратегии движения и управлению Фонда на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|продолжить чтение]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 07:30, 24 январи 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;section end=&quot;annoncement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 17:58, 8 феврали 2022 (UTC)

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]''' were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] across the movement. Comments about the guidelines can be shared here or [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|the Meta-wiki talk page]].

There will be conversations on Zoom on 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the UCoC project team and drafting committee members to discuss the guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Thank you to everyone who has participated so far.

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:22, 16 феврали 2022 (UTC) &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

==Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines==

Hi all, 

After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee Community Affairs committee (CAC)] of the Board asked [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ that several areas of the guidelines be reviewed for improvements].

Having analysed the comments of community members who participated in the vote on the Guidelines for implementing the UCoC, the CAC decided to launch another round of community consultations. Upon completion of these consultations, the community will have an opportunity to vote on the revised UCoC Implementation Guidelines.

According to the analysis, the comments highlighted three critical groups of questions:

1. On (mandatory) training in the UCoC and its Guidelines;

2. On balancing privacy protection and due process;

3. On the requirement that certain groups of users affirm they will acknowledge and adhere to the Universal Code of Conduct.

The Revisions Committee kindly asks you to leave your answers and comments on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions/en this Meta page]. (''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions/Announcement See full announcement]'').  

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 21:42, 2 июни 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Выдвижение предложений для Компаса избирателя 2022 года &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

Приглашаем членов сообщества принять участие в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|выборах в Совет попечителей 2022 года]] и выдвинуть [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/ru свои предложения для Компаса избирателя].

Компас избирателя - это инструмент, помогающий голосующим выбрать тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат кандидатам свои предложения, на которые кандидаты ответят по шкале Ликерта (согласен/нейтрален/не согласен). Ответы кандидатов будут загружены в инструмент &quot;Компас избирателя&quot;. Голосующие смогут ввести свои ответы по предложениям (согласен/не согласен/нейтрален). В конце вы увидите тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам.

Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:

* 8 - 20 июля: Члены сообщества выдвигают предложения для Компаса избирателя
* 
* 21 - 22 июля: Комитет по выборам рассматривает предложения на предмет ясности и удаляет предложения, не относящиеся к теме
* 
* 23 июля - 1 августа: Волонтеры голосуют по предложениям
* 
* 2 - 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших предложений
* 
* 5 - 12 августа: кандидаты определяют свои позиции по предложениям
* 
* 15 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.

Комитет по выборам отберет 15 лучших предложений в начале августа. Комитет по выборам будет наблюдать за процессом при поддержке команды по Стратегии движения и управлению. Команда по Стратегии движения и управлению проверит, чтобы вопросы были четкими, не было дубликатов, опечаток и так далее.

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 05:39, 13 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Объявление шести кандидатов на выборах в Совет попечителей 2022 года&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

По итогам голосования представителей партнёрских организаций были отобраны следующие кандидаты в Совет попечителей 2022 года:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

Вы можете посмотреть дополнительную информацию о [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|результатах]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|статистике]] этих выборов.

Партнёрские организации выбрали своих представителей для голосования. Представители партнёрских организаций задали кандидатам вопросы, на которые кандидаты ответили в середине июня. Ответы кандидатов и информация, предоставленная Комитетом по анализу, послужили основой для представителей при принятии решений.

Пожалуйста, найдите минутку, чтобы поблагодарить представителей партнёрских организаций и членов Комитета по анализу за участие в этом процессе и содействие в расширении разнообразия Совета попечителей. Эти часы добровольной работы объединяют нас в понимании и перспективе. Благодарим вас за участие.

Выражаем благодарность также членам сообщества, которые выдвинули свою кандидатуру в Совет попечителей. Рассмотрение вопроса о вступлении в Совет попечителей — нелегкое решение. Время и преданность, которые кандидаты продемонстрировали к этому моменту, говорит об их приверженности этому движению. Поздравляем кандидатов, которые прошли на следующий этап. Выражаем огромную признательность и благодарность тем кандидатам, которые не были отобраны. Пожалуйста, продолжайте делиться своим лидерским потенциалом с Викимедиа.

Что теперь?

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Ознакомьтесь с результатами процесса отбора представителями партнёрских организаций]].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|Узнайте о следующих шагах]].

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;  --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 20:01, 20 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 7&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; ==

&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии движения и управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 7 — Июль - сентябрь 2022 года'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Прочитайте полный текст''']]&lt;/span&gt; 
----
Информационный бюллетень знакомит с новостями и событиями о реализации [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|рекомендаций Стратегии движения]] Викимедиа. В бюллетене содержится информация об управлении Движением, а также о проектах и мероприятиях, поддерживаемых командой Фонда Викимедиа по Стратегии движения и управлению (MSG).  

Информационный бюллетень MSG выходит ежеквартально. Для желающих внимательнее следить за нашими процессами предлагается бюллетень «Еженедельные новости Стратегии движения»‎. Чтобы оставаться в курсе новостей, не забудьте подписаться на рассылку [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]].
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Устойчивость движения''': Опубликован ежегодный отчёт Фонда Викимедиа об устойчивом развитии. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|продолжить чтение]])
* '''Улучшение пользовательского опыта''': последние улучшения интерфейса настольной версии проектов Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|продолжить чтение]])
* '''Безопасность и инклюзивность''': последние новости о процессе пересмотра Руководства по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|продолжить чтение]])
* '''Обеспечение справедливости при принятии решений''': отчёты об обсуждениях по поводу пилотных хабов, последние достижения Комитета по разработке Устава движения и новое исследование по проектированию будущего участия в движении Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|продолжить чтение]])
* '''Координация между заинтересованными сторонами''': запуск службы поддержки для партнёрских организаций и волонтёрских сообществ, работающих над партнёрством в области контента. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|продолжить чтение]])
* '''Развитие лидерства''': обновления о проектах лидерства от организаторов движения Викимедиа в Бразилии и Кабо-Верде. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|продолжить чтение]])
* '''Управление внутренними знаниями''': запуск нового портала для технической документации и ресурсов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|продолжить чтение]])
* '''Инновации в области свободных знаний''': высококачественные аудиовизуальные ресурсы для научных экспериментов и новый набор инструментов для транскрипции устных культур. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|продолжить чтение]])
* '''Оценка, итерация и адаптация''': результаты пилотного проекта Equity Landscape ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|продолжить чтение]])
* '''Другие новости и обновления''': новый форум для обсуждения реализации Стратегии движения, предстоящие выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа, новый подкаст для обсуждения Стратегии движения, а также кадровые изменения в команде Фонда по Стратегии движения и управлению. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|продолжить чтение]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 08:42, 25 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Проголосуйте за утверждения для Компаса избирателя&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

Приглашаем членов сообщества [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|проголосовать за утверждения для использования в Компасе избирателя]] на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года.]] Вы можете проголосовать за те утверждения, которые вы хотите видеть в Компасе избирателя на Мета-вики.

Компас избирателя — это инструмент, который помогает голосующим выбрать кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют их убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат утверждения, в отношении которых кандидаты должны дать ответы, используя шкалу Лайкерта (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Ответы кандидатов будут добавлены в Компас избирателя. Затем участники голосования смогут пользоваться компасом, добавляя свои ответы относительно утверждений (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Как результат, компас покажет кандидатов, которые лучше всего отвечают убеждениям и взглядам участников голосования.

Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:

*&lt;s&gt;8 — 20 июля: Члены сообщества выдвигают утверждения для Компаса избирателя&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;21 — 22 июля: Комитет по выборам рассматривает утверждения на предмет ясности и удаляет те утверждения, которые не относятся к теме&lt;/s&gt;
*23 июля — 1 августа: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20Foundation%20elections/2022/Community%20Voting/Election%20Compass/Statements/ru Члены сообщества голосуют за утверждения]
*2 — 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших утверждений
*5 — 12 августа: Кандидаты позиционируют себя в отношении утверждений
*16 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.

Комитет по выборам отберёт 15 лучших утверждений в начале августа.

С уважением, 

Команда по Стратегии движения и управлению.

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''. &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:29, 27 июли 2022 (UTC)</text>
      <sha1>i7mzskkt3etyl0l417vkf2wvazthbpr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ческе-Будейовитсе</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13644</id>
    <revision>
      <id>1307975</id>
      <parentid>469686</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T08:18:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gerd Eichmann</username>
        <id>24615</id>
      </contributor>
      <comment>gallery added</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1267" xml:space="preserve">{{Шаҳр
|Номи тоҷикӣ=Ческе-Будейовитсе
|Номи аслӣ=České Budějovice
|Акс=CB_znak.png
|Герб=
|Парчам=
|Кишвар=[[Чехия]]
|Вилоят=
|Ташкил шудааст=
|Аҳолӣ=95,000
|Харита=
|Масоҳат=
|Сайт=
}}
'''Ческе-Будейовитсе''' ({{забон-код|cs|České Budějovice}}) — шаҳрест, ки дар давлати  [[Чехия]] аст. Аҳолии ин шаҳр 95,000 ҳазор аст. Масоҳаташ км² мебошад. Ческе-Будейовитсе аввалин маротиба дар  ёдовар шудааст.

&lt;br&gt;&lt;gallery class=center caption=&quot;Ческе-Будейовитсе - České Budějovice&quot;&gt;
Budweis-Marktplatz-10-gje.jpg
Budweis-Marktplatz-28-Bogen-gje.jpg
Budweis-Marktplatz-30-nachts-gje.jpg
Budweis-Marktplatz-Samsonbrunnen-24-gje.jpg
Budweis-Dominikanerkloster-36-Hof-Mariae Opferung-gje.jpg
Budweis-Dominikanerkloster-28-hl Dominikus+Hund mit Fackel-gje.jpg
Budweis-Mariae Opferung-Obetovani Panny Marie-50-Beichtstuehle-gje.jpg
Budweis-Mariae Opferung-Obetovani Panny Marie-42-Konsole-gje.jpg
Budweis-St Nikolaus-06-gje.jpg
&lt;/gallery&gt;

[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои Чехия|Ческе-Будейовитсе]]</text>
      <sha1>pmtkwwvnnk7ce3ss4xh2nbz8f8rqo54</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Мирзакулов Турсунали Утаевич</title>
    <ns>0</ns>
    <id>73539</id>
    <revision>
      <id>1307967</id>
      <parentid>1280873</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T00:53:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirbax79</username>
        <id>24810</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Mirbax79 moved page [[Турсуналӣ Мирзақулов]] to [[Мирзакулов Турсунали Утаевич]]: Несоответсвие</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4418" xml:space="preserve">{{Ятим}}
{{Олим
 |ном              = 
 |номи аслӣ        = Турсунали Утаевич Мирзакулов 
|тасвир           =   
|бар              = 
 |тавсифи тасвир   = 
 |таърихи таваллуд    =10.05.1948
|зодгоҳ           = {{Зодгоҳ|ноҳияи Мастчоҳ}}, [[ҶШС Тоҷикистон]] 
 |таърихи даргузашт       =   
 |шаҳрвандӣ        = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
 |маҳалли даргузашт     =      
 |фазои илмӣ       =   [[филология]] 
 |ҷойҳои кор       =    
 |дараҷаи илмӣ     = {{Дараҷаи илмӣ|доктор| илмҳои филология }}
 |унвонҳои илмӣ    = {{Унвонҳои илмӣ||0}}
 |алма-матер       = [[Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров|Донишкадаи давлатии омӯзгории ба номи С.М.Киров]]  
 |роҳбари илмӣ     = 
 |шогирдони маъруф = 
 |маъруф ба        = 
 |ҷоизаҳо = Аълочии маорифи ҶТ (2001) 
 |имзо             = 
 |бари имзо        = 
 |сайт             = 
 |викитека         = 
 |викианбор        = 
}}

'''Турсунали Утаевич Мирзакулов''' (10.05.1948, д.Чолотаи н. Мастчоҳ), филолог, доктори илми филологӣ (1994), профессор (1995). Аълочии маорифи ҶТ (2001).

== Зиндагинома ==
Турсунали Утаевич Мирзакулов  факултаи филологияи [[Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров|Донишкадаи давлатии омӯзгории ба номи С.М.Киров]] ро хатм кардааст (1971). Муаллим (1971-1976), сармуаллим (1976-1981), дотсенти кафедраи забони узбеки (1982-1991), ноибдекани таълим (1992-1994), ноибдекани факултаи филологияи тоҷик (1987-91), ходими калони илмӣи кафедраи забони узбеки ва забоншиносии умуми (1992-1994), мудири шуъбаи гоибонаи донишгоҳ (1995-1996), мудири кафедраи забоншиносии умуми (1996-1997), мудири кафедраи забони узбеки (1997-2002), профессори кафедраи забони узбекии факултаи филологияи узбеки [[Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров]]   (аз с.2002). Узви Шурои дифои рисолаҳои номзадии назди ДДХ (1997-2002). Муаллифи зиёда аз 100 мақолаи илмӣ, 6 рисола бахшида ба масъалаҳои  забоншиносии ӯзбек мебошад.

== Осори илмӣ ==
* Ӯзбек тили морфемикасининг асосий аспектлари ва уларнинг муносабати. – Хужанд, 1992; 
* Ӯзбек тили морфемиқасида парадигматик ва синтагматик муносабатлар (икки китоб). – Хужанд, 1993; 
* Грамматика укитишнинг лингвистик асослари. – Тошканд: «Ӯкитувчи», 1994;
* Великий сын Худжанда. – Х., 1997.&lt;ref&gt;Арбобони илми тоҷик (асри ХХ-аввали асри ХХI) / Муаллиф-мураттиб [[Ёрмуҳаммади Сучонӣ]]. – Душанбе, 2017. – С. 347-348.&lt;/ref&gt;  
== Сарчашма ==
&lt;references/&gt;
==Пайвандҳои беруна ==
* [http://www.hgu.tj/ Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров]

[[Гурӯҳ:Омӯзгорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Омӯзгорони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Донишгоҳи давлатии Хуҷанд]]
[[Гурӯҳ:Дорандагони нишони Аълочии маорифи Тоҷикистон]]</text>
      <sha1>agbvq3zd8jhcwg32skoe030rurwk1g0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳс:Мирзакулов Турсунали Утаевич</title>
    <ns>1</ns>
    <id>73554</id>
    <revision>
      <id>1307969</id>
      <parentid>651325</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T00:53:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirbax79</username>
        <id>24810</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Mirbax79 moved page [[Баҳс:Турсуналӣ Мирзақулов]] to [[Баҳс:Мирзакулов Турсунали Утаевич]]: Несоответсвие</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" xml:space="preserve">{{Мақола аз лоиҳа|project=Тоҷикистон|image=Emblem of Tajikistan.svg}}</text>
      <sha1>2vyft5d3pgqtll5qbpckjii7r950ifw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯгоҳҳои байналхалқӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>105941</id>
    <redirect title="Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ" />
    <revision>
      <id>1307983</id>
      <parentid>1243659</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:16:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>Тағйири масир ба [[Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" xml:space="preserve">#равона [[Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ]]</text>
      <sha1>f98rglc7otxlqe45fzyyyw91vj9ybox</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Чинор (деҳа, н. Нуробод)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>206268</id>
    <revision>
      <id>1307974</id>
      <parentid>985720</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:42:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3211" xml:space="preserve">{{МА
 |мақом                   = Деҳа
 |номи тоҷикӣ             = Чинор
 |номи аслӣ               = 
 |тасвир                  = 
 |тавсифи тасвир          = 
 |тобеият                 = 
 |кишвар                  = Тоҷикистон
  |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |CoordAddon             = 
  |CoordScale             = 
 |шакли минтақа           = Вилоят
 |минтақа                 = ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ
 |минтақа дар ҷадвал      = Ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ {{!}} НТҶ
 |шакли ноҳия             = Ноҳия
 |ноҳия                   = ноҳияи Нуробод
 |ноҳия дар ҷадвал        = ноҳияи Нуробод {{!}} Нуробод
 |шакли ҷомеа             = Ҷамоат
 |ҷомеа                   = Деҳоти Комсомолобод
 |ҷомеа дар ҷадвал        = 
 |тақсимоти дохилӣ        = 
 |шакли роҳбарӣ           = Раиси маҳалла
 |роҳбар                  = 
 |замони таъсис           = 
 |аввалин номбарӣ         = 
 |номҳои пешина           = 
 |мақом аз                = 
 |забони расмӣ            = тоҷикӣ
  |аҳолӣ                  = 1130
  |соли барӯйхатгирӣ      = 2017
  |зичӣ                   = 
  |агломератсия           = 
  |ҳайати миллӣ            = [[мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |ҳайати динӣ             = [[мусулмон]]они [[ҳанафӣ|ҳанафимазҳаб]]
  |этнохороним            = 
 |вақти минтақавӣ         = 
 |DST                     = 
 |коди телефон            = +992 3133
 |нишонаи почта           = 737450
 |нишонаҳои почта         = 
 |коди мошинҳо            = TJ08
 |шакли шиноса            = 
 |шиносаи ададӣ           = 
 |гурӯҳ дар Commons       = 
 |сайт                    = 
}}
'''Чинор''' — [[деҳа]] дар [[Ҷамоати деҳот|ҷамоати]] [[деҳоти Комсомолобод]]и [[ноҳияи Нуробод]]. Аз Чинор то маркази ҷамоат аз 1 км камтар км, то маркази ноҳия 20 км. Аҳолиаш 1130 нафар ([[2017]]), тоҷикон. Бинобар сохтмони НБО Роғун қисми зиёди аҳолӣ ба ноҳияи Данғара, шаҳри Турсунзода ва шаҳраки Дарбанд кӯчонида шуданд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* Тақсимоти маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон — {{Д.}}: [[СИЭМТ]], 2017. — 580 с. — ISBN 978-99947-33-68-2

{{Тоҷикистон-нопурра}}

{{ноҳияи Нуробод}}

[[Гурӯҳ:Деҳаҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Деҳаҳои ноҳияи Нуробод]]
[[Гурӯҳ:Ҷамоати Комсомолобод]]</text>
      <sha1>8l9o5e8vnpwvnob646ucji638ltwrg6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гултеппа (деҳа, н. Восеъ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>211627</id>
    <revision>
      <id>1307976</id>
      <parentid>1012728</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3849" xml:space="preserve">{{МА
 |мақом                   = Деҳа
 |номи тоҷикӣ             = Гултеппа
 |номи аслӣ               = 
 |тасвир                  = 
 |тавсифи тасвир          = 
 |тобеият                 = 
 |кишвар                  = Тоҷикистон
  |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |CoordAddon             = 
  |CoordScale             = 
 |шакли минтақа           = Вилоят
 |минтақа                 = Вилояти Хатлон
 |минтақа дар ҷадвал      = Вилояти Хатлон{{!}} Хатлон 
 |шакли ноҳия             = Ноҳия
 |ноҳия                   = ноҳияи Восеъ
 |ноҳия дар ҷадвал        = ноҳияи Восеъ {{!}} Восеъ
 |шакли ҷомеа             = Ҷамоат
 |ҷомеа                   = Деҳоти Худоёр Раҷабов
 |ҷомеа дар ҷадвал        =  
 |тақсимоти дохилӣ        = 
 |шакли роҳбарӣ           = Раиси маҳалла
 |роҳбар                  = 
 |замони таъсис           = 
 |аввалин номбарӣ         = 
 |номҳои пешина           = 
 |мақом аз                = 
 |забони расмӣ            = тоҷикӣ
  |аҳолӣ                  = 1156
  |соли барӯйхатгирӣ      = 2017
  |зичӣ                   = 
  |агломератсия           = 
  |ҳайати миллӣ           = [[мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |ҳайати динӣ            = [[мусулмон]]они [[ҳанафӣ|ҳанафимазҳаб]]
  |этнохороним            = 
 |вақти минтақавӣ         = 
 |DST                     = 
 |коди телефон            = +992 3311 
 |нишонаи почта           = 735140 
 |нишонаҳои почта         = 
 |коди мошинҳо            = TJ03
 |шакли шиноса            = 
 |шиносаи ададӣ           = 
 |гурӯҳ дар Commons       = 
 |сайт                    = 
}}

'''Гултеппа''' — [[деҳа]] дар [[Ҷамоати деҳот|ҷамоати]] [[деҳоти Худоёр Раҷабов]]и [[ноҳияи Восеъ]]. Аз Гултеппа то маркази ҷамоат 3 км, то маркази ноҳия 42 км; роҳ мошингард. Аҳолиаш 1156 нафар ([[2017]]), тоҷикон.

== Иқтисод ==
Гултеппа нуқтаи савдои хусусӣ ва масҷиди панҷвақта дорад. Деҳа мактаб надорад. Талабагон дар мактаби таҳсилоти миёнаи умумии деҳаи Пахтакор таҳсил мекунанд. Соҳаҳои асосии хоҷагӣ: пахтакорӣ, чорводорӣ, сабзавоткорӣ ва ғаллакорӣ. Заминҳо аз дарёи Ёхсу обёрӣ мешаванд. Дар ҳудуди Гултеппа 13 хоҷагии хурди деҳқонӣ мавҷуд аст.

== Мардум ==
Деҳа соли 1929 ташкил шуда, аксарияти мардумаш аз минтақаи Шугнови ноҳияи Ховалинг ба ин ҷо кӯчидаанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Гултеппа |4|муаллиф= }}
* Тақсимоти маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон — {{Д.}}: [[СИЭМТ]], 2017. — 580 с. — ISBN 978-99947-33-68-2

{{Тоҷикистон-нопурра}}
{{ноҳияи Восеъ}}

[[Гурӯҳ:Деҳаҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Деҳаҳои ноҳияи Восеъ]]
[[Гурӯҳ:Ҷамоати Худоёр Раҷабов]]</text>
      <sha1>jy9so5810tb97q586ettmz49ygvpi8g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гултеппа (деҳа, н. Кӯлоб)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>212433</id>
    <revision>
      <id>1307977</id>
      <parentid>1016131</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:05:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3737" xml:space="preserve">{{МА
 |мақом                   = Деҳа
 |номи тоҷикӣ             = Гултеппа
 |номи аслӣ               = 
 |тасвир                  = 
 |тавсифи тасвир          = 
 |тобеият                 = 
 |кишвар                  = Тоҷикистон
  |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |CoordAddon             = 
  |CoordScale             = 
 |шакли минтақа           = Вилоят
 |минтақа                 = Вилояти Хатлон
 |минтақа дар ҷадвал      = Вилояти Хатлон{{!}} Хатлон 
 |шакли ноҳия             = Ноҳия
 |ноҳия                   = ноҳияи Кӯлоб
 |ноҳия дар ҷадвал        = ноҳияи Кӯлоб {{!}} Кӯлоб
 |шакли ҷомеа             = Ҷамоат
 |ҷомеа                   = Деҳоти Даҳана
 |ҷомеа дар ҷадвал        =  
 |тақсимоти дохилӣ        = 
 |шакли роҳбарӣ           = Раиси маҳалла
 |роҳбар                  = 
 |замони таъсис           = 
 |аввалин номбарӣ         = 
 |номҳои пешина           = 
 |мақом аз                = 
 |забони расмӣ            = тоҷикӣ
  |аҳолӣ                  = 1135
  |соли барӯйхатгирӣ      = 2017
  |зичӣ                   = 
  |агломератсия           = 
  |ҳайати миллӣ           = [[мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |ҳайати динӣ            = [[мусулмон]]они [[ҳанафӣ|ҳанафимазҳаб]]
  |этнохороним            = 
 |вақти минтақавӣ         = 
 |DST                     = 
 |коди телефон            = +992 3322 
 |нишонаи почта           = 735140 
 |нишонаҳои почта         = 
 |коди мошинҳо            = TJ03
 |шакли шиноса            = 
 |шиносаи ададӣ           = 
 |гурӯҳ дар Commons       = 
 |сайт                    = 
}}

'''Гултеппа''' — [[деҳа]] дар [[Ҷамоати деҳот|ҷамоати]] [[деҳоти Даҳана]]и [[ноҳияи Кӯлоб]]. Аз Гултеппа то маркази ҷамоат 5 км, то маркази ноҳия 22 км, то вилоят 182 км; роҳ мошинггард. Аҳолиаш 1135 нафар ([[2017]]), тоҷикон.

== Иқтисод ==
Деҳа бунгоҳи тиббӣ, масҷиди панҷвақта, осиёби хусусӣ ва нуқтаҳои савдои хусусӣ дорад. Гултеппа мактаб надорад. Талабагон дар мактаби таҳсилоти миёнаи умумии деҳаи ба номи Сафар Амиршоев (собиқ Мирапоқ) таҳсил мекунанд. Соҳаҳои асосии хоҷагӣ: пахтакорӣ, чорводорӣ, ғаллакорӣ ва боғдорӣ. Заминҳо аз дарёи Ёхсу обёрӣ мешаванд. Дар ҳудуди Гултеппа 20 хоҷагии хурди деҳқонӣ мавҷуданд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Гултеппа |4|муаллиф= }}
* Тақсимоти маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон — {{Д.}}: [[СИЭМТ]], 2017. — 580 с. — ISBN 978-99947-33-68-2

{{Тоҷикистон-нопурра}}
{{ноҳияи Кӯлоб}}

[[Гурӯҳ:Деҳаҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Деҳаҳои ноҳияи Кӯлоб]]
[[Гурӯҳ:Ҷамоати Даҳана]]</text>
      <sha1>hna51i12nspj8l5843vtefapv7449zs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Разморо</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214122</id>
    <revision>
      <id>1307948</id>
      <parentid>1285003</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T12:54:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17181" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-6-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-6-2010.svg
| зернавис2       =  &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt;
| ном             = '''Разморо'''
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌آرا'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Ranks and insignia of NATO armies enlisted#Other/Enlisted ranks (OR 1–9)|OR-7]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Размозмо]]
| дараҷаи поинтар = [[Размдор]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новразморо]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''گروهبان یکم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Старший сержант''|{{парчамбандӣ|USA}} ''Sergeant first class'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-7''}}|
}}

'''Разморо''' ({{lang-fa|'''رزم‌آرا'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае размоварӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[размдор]] ва поинтар аз [[размозмо]] дорад ва баробар бо [[новразморо]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''сержанти калон''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размдор]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Разморо'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размозмо]]
|}

''Разморо'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми ҷонишини [[Таҳмбон|фармондеҳи]] ''[[таҳм]]''ро дорад, ки [[ягон|ягоне размӣ]] дар [[нерӯҳои мусаллаҳ]] аст, ки аз ду ё чанд [[рада]] ташкил шуда ва бахше аз [[вашт]] аст;  даста&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. |accessdate=2018-09-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;, взвод&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/farhangitafsirii01naza/page/274 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 1, с. 275.]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ВЭ-2&quot;&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 2, статья «Взвод»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=1994|страницы=85|страниц=544|тираж=10 000|isbn=5-203-00299-1}}&lt;/ref&gt;.

== Вожашиносӣ ==
«''Разморо''» аз ду вожа сохта шудаву мақулаи дастурии он исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''[[разм]]'') + асоси замони ҳозираи феъли «''оростан''» (''оро'') &lt; {{lang-pal|''ārāy''}} &lt; {{lang-peo|''*ā-rāda-''}} &lt; √''*rād-'' ‘''омода кардан'', ''оростан''; ''тартиб додан''’]&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст'', ''Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6&lt;/ref&gt; аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«''Разморо''» дар қиёс бо [[Сипаҳсолор|«''сипоҳоро''»]] ва [[Лашкарсолор|«''лашкароро''»]] сохта шудааст, ки аз вожаҳои куҳани форсӣ ҳастанд. «''Оростан''» дар ин вожаҳо ба маънои «''назму тартиб додан''; ''омода кардан''; ''сомон додан''» аст&lt;ref name=&quot;Сухан&quot;&gt;''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра)&lt;/ref&gt;.

«''Сипаҳоро : сипоҳоро''» дар фарҳангҳо «''орояндаи сипоҳ''; ''он ки сипоҳ омода кунад''; ''фармондеҳи сипоҳ''; ''[[сипаҳсолор]]''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot;&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir ''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]&lt;/ref&gt; ва «''сипоҳороӣ''» «''назм додан ба нерӯи низомӣ''»&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt; таъбир шудаанд.  

«''Сипаҳоро''» ба маънои «''фармондеҳи сипоҳ''» дар ашъори [[Фаррухи Систонӣ|Фаррухӣ]] ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Ба теғи он сипаҳорой нест хоҳад шуд'',
''Ҳар он касе ки намояд бад-ин мулк исён''.&lt;/poem&gt;

«''Лашкароро''» низ дар фарҳангҳо «''орояндаи лашкар''; ''муназзамкунандаи лашкар''; ''сардори лашкар''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;, «''лашкаророянда''; ''ороишдиҳанда ва назмдиҳандаи лашкар''; ''фармондеҳи лашкар''» ва «''лашкаророӣ''» низ «''амали назму тартиб додан ба лашкар ва омода кардани он барои ҷанг бо душман''» таъбир шудаанд&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt;.

«''Лашкароро''» ба маънои «''фармондеҳи лашкар''» борҳо дар «[[Шоҳнома]]» ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Бад-ӯ гуфт Нӯзар, ки «Ин рой нест'',
''Сипаҳро чу ту лашкаророй нест''&lt;ref&gt;''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2007. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ISBN 978-99947-32-84-5. ҷ. 1, с. 429&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Разморо''» низ дар фарҳангҳо «''размороянда''; ''баҳодуре, ки дар набард кардан моҳир бошад''; ''паҳлавоне, ки дар разм ҳунарманд бошад''; ''фармондеҳе, ки муқадаммоти ҷангро омода созад''; ''ороишдиҳанда ва танзимкунандаи майдони ҷанг''; ''касе, ки дар саффороӣ ва кори ҷанг варзидаву моҳир бошад''; ''диловаре, ки дар ҷангу набард ҳунарнамоӣ кунад''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;; «''ҷангҷӯе, ки дар ҷанг ҳунарнамоӣ мекунад''; ''ҷангҷӯи забараст''»&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt; таъбир шудааст.

«''Разморо''» ба маънии «''ҷанговар'', ''разманда''» дар осори адабии форсӣ фаровон ба кор рафтааст. Чунончи, [[Низомӣ]] гуфтааст:
&lt;poem&gt;''Ки эй фарзона шоҳону далерон'',
''Ҷаҳоноройу разморой шерон''&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;.&lt;/poem&gt;

''Разморо'' ҳамчунин дар қиёс бо [[Таҳмбон|таҳморо]] сохта шуда, ки «''фармондеҳи таҳм''» аст ва мақоми созмонии ӯро дар силсиламаротиби низомӣ бозтоб медиҳад. Бино бар ин, «''разморо''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''сержанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==

{| class=&quot;infobox bordered&quot; style=&quot;width: 24em&quot;
!colspan='3' style=&quot;text-align:center; background:#cce&quot; |'''[[Сипоҳи Ҳахоманишиён]]'''
|-
|colspan='3'|
|-
! [[Ягон|Ягонҳо]]
! Шумори нерӯҳо
! Фармондеҳ
|-
| [[Рада|''*daθa-'']]
| 10 сарбоз
| ''*daθapati-''
|-
| [[Вашт|''*θata-'']]
| 100 сарбоз
| [[Сарвашт|''*θatapati-'']]
|-
| [[Ҳанг|''*hazāra-'']]
| 1 000 сарбоз
| [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']]
|-
|[[Гунд|''*baivara-'']]
| 10 000 сарбоз
|[[Гундсолор|''*baivarapati-'']]
|-
| [[Сипоҳ|''*spāda-'']]
| 60 000 сарбоз
| [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']]
|}

''Разморо'' ҳамчун мақоми размӣ нахустин бор дар [[сипоҳи Ҳахоманишиён]] (550 – 330 то милод) падид омадааст. Дар сипоҳи Ҳахоманишиён ({{lang-peo|''*spāda-''}} [''сипоҳ'']), ки бар пояи радабандии даҳ-даҳӣ созмон ёфта буд, аз 10 сарбоз як [[рада|''*daθa-'']] [''даҳа''] ташкил мешуд, ки сардораш [[Размовар|''*daθapati-'']] [''даҳбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot;&gt;''W. Hinz'', Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''даҳа'' як [[вашт|''*θata-'']] [''сада''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Сарвашт|''*θatapati-'']] [''садбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot; /&gt;. Аз 10 ''сада'' як [[ҳанг|''*hazāra-'']] [''ҳазора''] ташкил мешуд, ки онро [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']] [''ҳазорбад''] фармондеҳӣ мекард&lt;ref name=&quot;Marquart&quot;&gt;''J. Marquart'', Untersuchungen zur Geschichte von Eran I, Göttingen, 1896.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''ҳазора'' як [[лашкар|''*baivara-'']] [''бевара''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Лашкарсолор|''*baivarapati-'']] [''беварабад''] буд&lt;ref name=&quot;Marquart&quot; /&gt;. Сарфармондеҳи сипоҳи Ҳахоманишиён [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']] [''сипаҳбад''] буд&lt;ref&gt;''Шаҳбозӣ, Алиризо Шопур''. Ҷанг дар Эрони бостон // Ҷусторҳои эроншиносӣ. Теҳрон: Китоби марҷаъ, 1391.&lt;/ref&gt;.

Агар шумори нерӯҳои ин ягонҳоро бо воҳидҳои низомии артишҳои имрӯзӣ ҳамсанҷӣ кунем, ''даҳа'' бо [[Рада|''отделение'']], ''сада'' бо [[Вашт|''рота'']], ''ҳазора'' бо [[Ҳанг|''полк'']], ''бевара'' бо [[Лашкар|''дивизия'']] ва ''сипоҳ'' бо [[Артиш|''армия'']] баробар мешаванд. Бо ҳамин қиёс, ''даҳбад'' бо [[размовар|''сержант'']] ё [[размозмо|''старшина'']], ''садбад'' бо [[Таҳмдор|''лейтенант'']] ё [[Сарвашт|''капитан'']], ''ҳазорбад'' бо [[Саргурд|''майор'']] ё [[Сарҳанг|''полковник'']], ''беварабад'' бо [[гундсолор|''генерал-майор'']] ё [[лашкарсолор|''генерал-лейтенант'']] ва ''сипаҳбад'' бо [[сипаҳсолор|''генерал-полковник'']] ё [[артишсолор|''генерали артиш'']] баробар мешаванд.

''Сержант'' ({{lang-fr|sergent}}, аз {{lang-la|serviens}}) худ ба маънои «''чокар'', ''хидматгор'', ''хидматгузор''» аст ва ҳамчун рутба нахустин бор дар асри XV дар артиши [[Фаронса]] ва сипас артишҳои [[Олмон]] ва [[Бритониё]] ба кор рафтааст. Дар садаҳои миёна дар нерӯҳои муздур ва артиши кишварҳои урупоӣ шаш намуд ''сержант'' хидмат мекард:

# дар [[рада|радаҳо]] — [[размюз|''капрал'']] ё [[размовар|''сержанти хурд'']]. 
# дар [[таҳм|таҳмҳо]] — [[размдор|''сержант'']]. 
# дар [[вашт|ваштҳо]] — ''мастер-сержант'' ё [[разморо|''сержанти калон'']]. 
# дар [[гурдон|гурдонҳо]] — [[размозмо|''штаб-сержант'']]. 
# дар [[ҳанг|ҳангҳо]] — [[размсоз|''сержант-майор'']], ки дертар [[саргурд|''майор'']] номида шуд. 
# дар ситоди ''сарфармондеҳи артиш'' ([[артишсолор|''капитан-генерал'']]) — ''генерал-сержант-майор'', ки дертар [[гундсолор|''генерал-майор'']] номида шуд. 

Дар [[Артиши Сурх]] дараҷаи «''сержант''»  ҳамчун рутбаи шахсӣ [[2 ноябр]]и [[соли 1940]] ҷорӣ шуда буд. 

Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шудаву чаҳор рутба дорад: 
#  [[Размовар|''сержанти хурд'']], 
#  [[Размдор|''сержант'']], 
#  [[Разморо|''сержанти калон'']], 
#  [[Размозмо|''старшина'']].

Дар нерӯҳои мусаллаҳ барои фармондеҳии ҳар ягони размӣ мақоми созмоние дар назар гирифта шудааст. Бино бар ойинномаҳои низомӣ, мақоми созмонии ин дараҷадорон фармондеҳии рада, тонк, зиреҳпӯш ва дигарҳо аст.

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Размоварон]]</text>
      <sha1>sy5111g5lryusjqgsloddll8wduxsh4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Таҳморо</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214211</id>
    <revision>
      <id>1307951</id>
      <parentid>1306514</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T13:05:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15506" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OF-1c-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       =  &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OF-1c-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt; 
| ном             = Таҳморо
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯи заминӣ]], [[Нерӯи ҳавоӣ]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''تهم‌آرا'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OF-1]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Сарвон]]
| дараҷаи поинтар = [[Таҳмдор]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новбон якум]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''ستوان یکم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Старший лейтенант''|{{парчамбандӣ|USA}} ''First lieutenant'' | [[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] OF-1}}|
}}

'''Таҳморо''' ({{lang-fa|'''تهم‌آرا'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[Саркарда|афсарӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[таҳмдор]] ва поинтар аз [[сарвон]] дорад ва баробар бо [[новбон якум]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''лейтенанти калон''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Таҳмдор]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Таҳморо'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Сарвон]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}

''Таҳморо'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми созмонии ''фармондеҳи'' ''[[таҳм]]''ро дорад, ки [[ягон|ягони тактикиест]], ки аз ду ё чанд [[рада]] ташкил шуда ва бахше аз [[вашт]] аст; даста&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. |accessdate=2021-08-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;, взвод&lt;ref name=&quot;ВЭ-2&quot;&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 2, статья «Взвод»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=1994|страницы=85|страниц=544|тираж=10 000|isbn=5-203-00299-1}}&lt;/ref&gt;.

== Вожашиносӣ ==
«''Таҳморо''» аз ду вожа сохта шудаву мақулаи дастурии он исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''таҳм'') + асоси замони ҳозираи феъли «''оростан''» (''оро'') &lt; {{lang-pal|''ārāy''}} &lt; {{lang-peo|''*ā-rāda-''}} &lt; √''*rād-'' ‘''омода кардан'', ''оростан''; ''тартиб додан''’]&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст'', ''Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6&lt;/ref&gt; аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«''Таҳморо''» дар қиёс бо [[Сипаҳсолор|«''сипоҳоро''»]] ва [[Лашкарсолор|«''лашкароро''»]] сохта шудааст, ки аз вожаҳои куҳани форсӣ ҳастанд. «''Оростан''» дар ин вожаҳо ба маънои «''назму тартиб додан''; ''омода кардан''; ''сомон додан''» аст&lt;ref name=&quot;Сухан&quot;&gt;''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра)&lt;/ref&gt;.

«''Сипаҳоро : сипоҳоро''» дар фарҳангҳо «''орояндаи сипоҳ''; ''он ки сипоҳ омода кунад''; ''фармондеҳи сипоҳ''; ''[[сипаҳсолор]]''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot;&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]&lt;/ref&gt; ва «''сипоҳороӣ''» «''назм додан ба нерӯи низомӣ''»&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt; таъбир шудаанд.  

«''Сипаҳоро''» ба маънои «''фармондеҳи сипоҳ''» дар ашъори [[Фаррухи Систонӣ|Фаррухӣ]] ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Ба теғи он сипаҳорой нест хоҳад шуд'',
''Ҳар он касе ки намояд бад-ин мулк исён''&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Лашкароро''» низ дар фарҳангҳо «''орояндаи лашкар''; ''муназзамкунандаи лашкар''; ''сардори лашкар''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;, «''лашкаророянда''; ''ороишдиҳанда ва назмдиҳандаи лашкар''; ''фармондеҳи лашкар''» ва «''лашкаророӣ''» низ «''амали назму тартиб додан ба лашкар ва омода кардани он барои ҷанг бо душман''» таъбир шудаанд&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt;.

«''Лашкароро''» ба маънои «''фармондеҳи лашкар''» борҳо дар «[[Шоҳнома]]» ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Бад-ӯ гуфт Нӯзар, ки «Ин рой нест'',
''Сипаҳро чу ту лашкаророй нест''&lt;ref&gt;''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2007. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ISBN 978-99947-32-84-5. ҷ. 1, с. 429&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Таҳморо''» ба маънои «''фармондеҳи таҳм''» аст ва дар қиёсу пайравӣ аз «''[[таҳмдор]]''» сохтаву барои ҷойгузини кардани дараҷаи низомии «''лейтенанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==
''Таҳмдор'' ҳамчун [[дараҷаи низомӣ|симати низомӣ]] нахустин бор дар [[сипоҳ]]и [[Шоҳаншоҳии Ашконӣ|Ашкониён]] ([[Соли 250 п.м.|250 то милод]] — [[224]]) пайдо шудааст. Чунончи, дар сафолнавиштаҳои [[Ашкониён|ашконӣ]] аз [[даҳаи 40 пеш аз милод|солҳои 40-уми пеш аз милод]], ки аз бойгонии шаҳри бостонии Нисо бозёфт шудаанд, истилоҳи «''таҳмдор''» ({{lang-xpr|''tagm(a)dār''}}) бозхонӣ шудааст. Пажӯҳишгарон онро рӯбардор аз истилоҳи {{lang-grc|τάγματάρχος}} «''фармондеҳи тагма''» донистаанд: {{lang-xpr|''tagmadār''}} &gt; {{lang-grc|τάγμα}} «''[[ҳанг]]''» + {{lang-xpr|''-dār''}} «''доранда''; ''фармондеҳ''»&lt;ref&gt;''Лившиц В. А.'' Парфянская ономастика. — СПб.: — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 400 с., ил. — (Азиатика). ISBN 978-5-4318-0006-1.&lt;/ref&gt;.

«''Тагма''» дар сипоҳи [[Византия|подшоҳии Руми Шарқӣ]] ягоне номида мешуд, ки 100 — 500 [[сарбоз]]ро дар бар мегирифт&lt;ref&gt;Ҳамакнун ҳам дар Нерӯҳои мусаллаҳи Юнон [[гурдон]] ба забони юнонӣ «''τάγμα''» ва ''саргурд'' ё ''майор'' «''τάγματάρχης''» номида мешаванд.&lt;/ref&gt;. Ин истилоҳ дар паи ҷангҳои доманадори [[Руми Қадим|Рум]]у [[Эрон]] дар замони Ашкониён аз румиён вом гирифта шуда ва дертар бо вожаи {{lang-xpr|«''tahmīh''»}}  ‘''нерӯ''’ (&lt; эронии бостон: ''*taxma-'' &lt; √''*tak-'' ‘''тохтан'', ''давидан''’&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt; &lt; {{lang-pal|''tahm''}} &gt; {{lang-fa|'''تهم'''}} [''таҳм''] ‘''зӯрманд'', ''паҳлавон''’&lt;ref&gt;''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 2, саҳ. 354—355&lt;/ref&gt;) инҳамон ва бо «''нерӯ''» мутародиф гаштааст.

Дар сипоҳи [[Давлати Сосониён|Сосониён]] ([[224]]—[[651]] милодӣ), ки созмони радабандии даҳдаҳиро аз сипоҳи Ашкониён ба ирс бурда буд&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/1264468/К_вопросу_о_парфянском_наследии_в_сасанидском_Иране_военное_дело_On_the_Parthian_Legacy_in_Sasanian_Iran_the_Case_of_Warfare_ ''Никоноров В. П.'' К вопросу о парфянском наследии в сасанидском Иране: военное дело // Центральная Азия от Ахеменидов до Тимуридов: археология, история, этнология, культура. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения Александра Марковича Беленицкого (Санкт-Петербург, 2-5 ноября 2004 года) / Отв. ред. В. П. Никоноров. СПб., 2005. С. 156]&lt;/ref&gt;, низ яке аз ягонҳо «''таҳм''» ({{lang-pal|''tḥmy''}}) ном доштааст&lt;ref&gt;[http://www.rahamasha.net/uploads/2/3/2/8/2328777/the_dates_in_the_pahlavg_and_prsg.pdf ''Asha R.'' The Dates in the Pahlavīg and Pārsīg Inscriptions of Durā (Europos)]&lt;/ref&gt;. Ҳар ''[[таҳм]]е'' 50 — 100 сарбозро дар бар мегирифта ва аз чанд «''[[рада]]''» ({{lang-pal|''radag''}}) ташкил мешуда, ки ҳар кадоме 10 сарбоз доштааст&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/35927114/Терминология_организационной_структуры_Армянской_Армии_в_IV_V_вв._The_Terminology_of_the_Organizational_Structure_of_the_Armenian_Army_in_the_4-5th_centuries_А._Айвазян._Армяно-персидская_война_449_451_гг._Кампании_и_сражения._Eреван_Воскан_Ереванци_2016_СПб._Алетейя_2017._С._360-464 ''Айвазян А.'' Терминология организационной структуры Армянской Армии в IV—V вв. // А. Айвазян. Армяно-персидская война 449—451 гг. Кампании и сражения.- Eреван: Воскан Ереванци, 2016; СПб.: Алетейя, 2017. С. 360—464.]&lt;/ref&gt;.

Бино бар ин пешина ва додаҳо, «''таҳм''» ба ҷои «''взвод''» ва «''таҳмдор''» ба ҷои «''лейтенант''» (аз {{lang-de|Leutenant}} &gt; {{lang-fr|lieutenant}} «''ҷонишин; муъовин''») ва дар пайравӣ аз он вожаҳои «''[[таҳмовар]]''» ва «''таҳморо''» сохтаву барои ҷойгузинии [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаҳои низомии]] «''лейтенанти хурд''» ва «''лейтенанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудаанд&lt;ref&gt;[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]&lt;/ref&gt;.

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{Дараҷаҳои низомӣ}}

[[Гурӯҳ:Нерӯҳои мусаллаҳ]]
[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Саркардагон]]</text>
      <sha1>nshd5fly2wc4wajiqqg9ci8if2x8dr4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размозмо</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214282</id>
    <revision>
      <id>1307949</id>
      <parentid>1285006</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T13:00:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16554" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-8-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-8-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt; 
| ном             = '''Размозмо'''
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌آزما'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Ranks and insignia of NATO armies enlisted#Other/Enlisted ranks (OR 1–9)|OR-8]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Размпардоз]]
| дараҷаи поинтар = [[Разморо]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новразмозмо]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''استوار دوم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Старшина''|{{парчамбандӣ|USA}} ''First sergeant	Master sergeant'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-8''}}|
}}

'''Размозмо''' ({{lang-fa|'''رزم‌آزما'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае размоварӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[разморо]] ва поинтар аз [[размпардоз]] дорад ва баробар бо [[новразмозмо]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''старшина''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Разморо]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Размозмо'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размпардоз]]&lt;br&gt;
|}

''Размозмо'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми ''меҳтарии'' ''[[вашт]]''ро дорад, ки [[ягон|ягоне размиест]], ки аз ду ё бештар [[таҳм]] ташкил шуда ва бахше аз [[гурдон]] ё ягоне мустақил аст; гурӯҳон&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392.|accessdate=2018-09-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;, рота&lt;ref name=&quot;ВЭ-7&quot;&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 7, статья «Рота»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2003|страницы=282-283|страниц=735|тираж=10000|isbn=5-203-001874-X}}&lt;/ref&gt;.

''[[Меҳтар]]'' мақомест расмӣ дар ҳар [[вашт]] ([[Батарея|оташбор]]) аз нерӯҳои мусаллаҳ, ки масъули омодасозии сарбозону размафзору ҷангафзорҳор ва созмондиҳандаи мустақими назму тартибот дар маҳалли истиқрори вашт ва сардори мустақими [[размовар]]ону [[сарбоз]]они ягони худ аст. Ҳамчунин размозмоён кормандони «[[Омод|омодгоҳ]]» ҳастанд, ки он созмоне дар артиш аст, ки масъули фароҳамсозӣ, нигаҳдорӣ ва таҳвили хӯроку пӯшоку ҷангафзорҳои мавриди ниёзи ягонҳо ва маҳалли анҷоми хадамоти пуштибони фаннии нерӯҳо аст&lt;ref&gt;''Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом''. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. — ҷ. 1, с.91. ISBN: 978-964-8637-92-2&lt;/ref&gt;.

== Вожашиносӣ ==
«''Размозмо''» аз ду вожа сохта шудаву мақулаи дастурии он исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он чунин аст: [исм ('''''[[разм]]''''') ({{lang-fa|'''رزم'''}} «''ҷанг'', ''набард''»  &lt; {{lang-pal|''razm''}}  &lt; {{lang-peo|''*raźman-''}} «''[[рада]], ороиши ҷангӣ''» &lt; эронии бостон: √''raź''- «''оростан''; ''тартиб додан'', ''идора кардан''»)&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.&lt;/ref&gt; + асоси замони ҳозираи феъли «''озмудан''» ('''''озмо''''' &lt; {{lang-fa|''āzmāy''}} &lt; {{lang-pal|''uzmāy-''}} &lt; {{lang-peo|''*uz-māya-''}} &lt; √''*māy-'' ‘''андоза гирифтан'', ''санҷидан''’])&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt;. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«''Размозмо''» таркибе кӯтоҳшуда аз «''размозмоянда''» аст ва фарҳангҳо маънояшро «''ҷангозмуда''&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/FarhangEZabanETajikiJildEDuvumTajikFarsi/page/n115/mode/2up?q=%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B7%D0%BC%D0%BE ''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 2, с. 116]&lt;/ref&gt;; ''ҷанговари пуртаҷруба''; ''ҷангозмуда ва бофуқуф дар илми ҷанг''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot;&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir ''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]&lt;/ref&gt;, «''ҷангҷӯи ботаҷруба''»&lt;ref name=&quot;Сухан&quot;&gt;''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра).&lt;/ref&gt; овардаанд. Ин вожа дар «[[Шоҳнома]]» чандин бор ба кор рафтааст:

&lt;poem&gt;''Чу он дид Густаҳми размозмой'',
''Ба кирдори оташ баромад зи ҷой''&lt;ref name=&quot;Шоҳнома&quot;&gt;''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2007. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ISBN 978-99947-32-84-5&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Размозмо''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''старшина''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==

{| class=&quot;infobox bordered&quot; style=&quot;width: 24em&quot;
!colspan='3' style=&quot;text-align:center; background:#cce&quot; |'''[[Сипоҳи Ҳахоманишиён]]'''
|-
|colspan='3'|
|-
! [[Ягон|Ягонҳо]]
! Шумори нерӯҳо
! Фармондеҳ
|-
| [[Рада|''*daθa-'']]
| 10 сарбоз
| ''*daθapati-''
|-
| [[Вашт|''*θata-'']]
| 100 сарбоз
| [[Сарвашт|''*θatapati-'']]
|-
| [[Ҳанг|''*hazāra-'']]
| 1 000 сарбоз
| [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']]
|-
|[[Гунд|''*baivara-'']]
| 10 000 сарбоз
|[[Гундсолор|''*baivarapati-'']]
|-
| [[Сипоҳ|''*spāda-'']]
| 60 000 сарбоз
| [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']]
|}

''Размозмо'' ҳамчун мақоми размӣ нахустин бор дар [[сипоҳи Ҳахоманишиён]] (550 – 330 то милод) падид омадааст. Дар сипоҳи Ҳахоманишиён ({{lang-peo|''*spāda-''}} [''сипоҳ'']), ки бар пояи радабандии даҳ-даҳӣ созмон ёфта буд, аз 10 сарбоз як [[рада|''*daθa-'']] [''даҳа''] ташкил мешуд, ки сардораш [[Размовар|''*daθapati-'']] [''даҳбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot;&gt;''W. Hinz'', Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''даҳа'' як [[вашт|''*θata-'']] [''сада''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Сарвашт|''*θatapati-'']] [''садбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot; /&gt;. Аз 10 ''сада'' як [[ҳанг|''*hazāra-'']] [''ҳазора''] ташкил мешуд, ки онро [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']] [''ҳазорбад''] фармондеҳӣ мекард&lt;ref name=&quot;Marquart&quot;&gt;''J. Marquart'', Untersuchungen zur Geschichte von Eran I, Göttingen, 1896.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''ҳазора'' як [[лашкар|''*baivara-'']] [''бевара''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Лашкарсолор|''*baivarapati-'']] [''беварабад''] буд&lt;ref name=&quot;Marquart&quot; /&gt;. Сарфармондеҳи сипоҳи Ҳахоманишиён [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']] [''сипаҳбад''] буд&lt;ref&gt;''Шаҳбозӣ, Алиризо Шопур''. Ҷанг дар Эрони бостон // Ҷусторҳои эроншиносӣ. Теҳрон: Китоби марҷаъ, 1391.&lt;/ref&gt;.

Агар шумори нерӯҳои ин ягонҳоро бо воҳидҳои низомии артишҳои имрӯзӣ ҳамсанҷӣ кунем, ''даҳа'' бо [[Рада|''отделение'']], ''сада'' бо [[Вашт|''рота'']], ''ҳазора'' бо [[Ҳанг|''полк'']], ''бевара'' бо [[Лашкар|''дивизия'']] ва ''сипоҳ'' бо [[Артиш|''армия'']] баробар мешаванд. Бо ҳамин қиёс, ''даҳбад'' бо [[размовар|''сержант'']] ё [[размозмо|''старшина'']], ''садбад'' бо [[Таҳмдор|''лейтенант'']] ё [[Сарвашт|''капитан'']], ''ҳазорбад'' бо [[Саргурд|''майор'']] ё [[Сарҳанг|''полковник'']], ''беварабад'' бо [[гундсолор|''генерал-майор'']] ё [[лашкарсолор|''генерал-лейтенант'']] ва ''сипаҳбад'' бо [[сипаҳсолор|''генерал-полковник'']] ё [[артишсолор|''генерали артиш'']] баробар мешаванд.

''Сержант'' ({{lang-fr|sergent}}, аз {{lang-la|serviens}}) худ ба маънои «''чокар'', ''хидматгор'', ''хидматгузор''» аст ва ҳамчун рутба нахустин бор дар асри XV дар артиши [[Фаронса]] ва сипас артишҳои [[Олмон]] ва [[Бритониё]] ба кор рафтааст. Дар садаҳои миёна дар нерӯҳои муздур ва артиши кишварҳои урупоӣ шаш намуд ''сержант'' хидмат мекард:

# дар [[рада|радаҳо]] — [[размюз|''капрал'']] ё [[размовар|''сержанти хурд'']]. 
# дар [[таҳм|таҳмҳо]] — [[размдор|''сержант'']]. 
# дар [[вашт|ваштҳо]] — ''мастер-сержант'' ё [[разморо|''сержанти калон'']]. 
# дар [[гурдон|гурдонҳо]] — [[размозмо|''штаб-сержант'']]. 
# дар [[ҳанг|ҳангҳо]] — [[размсоз|''сержант-майор'']], ки дертар [[саргурд|''майор'']] номида шуд. 
# дар ситоди ''сарфармондеҳи артиш'' ([[артишсолор|''капитан-генерал'']]) — ''генерал-сержант-майор'', ки дертар [[гундсолор|''генерал-майор'']] номида шуд. 

Дар [[Артиши Сурх]] дараҷаи «''сержант''»  ҳамчун рутбаи шахсӣ [[2 ноябр]]и [[соли 1940]] ҷорӣ шуда буд. 

Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шудаву чаҳор рутба дорад: 
#  [[Размовар|''сержанти хурд'']], 
#  [[Размдор|''сержант'']], 
#  [[Разморо|''сержанти калон'']], 
#  [[Размозмо|''старшина'']].

Дар нерӯҳои мусаллаҳ барои фармондеҳии ҳар ягони размӣ мақоми созмоние дар назар гирифта шудааст. Бино бар ойинномаҳои низомӣ, мақоми созмонии ин дараҷадорон фармондеҳии рада, тонк, зиреҳпӯш ва дигарҳо аст.

Дараҷаи «''старшина''» ({{lang-ru|''старшина''}}, аз {{lang-ru|''старший''}} — ''меҳтар'') ҳамчун рутбаи шахсӣ дар [[Артиши Сурх]] [[соли 1935]] ҷорӣ шуда буд. Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шудааст. Ин дараҷаро ба беҳтарин [[разморо|''сержантҳои калон'']] медиҳанд, ки дар мақомҳои созмонии сержантӣ на камтар аз 6 моҳ хидмат карда бошанд ё дар мақоме таъйин шуда бошанд, ки бино бар созмони низомӣ дараҷаи ''старшина'' муқаррар шуда бошад.

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Размоварон]]</text>
      <sha1>2oiu3l1tdk1dbtskz58w99pope6job1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размдор</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214287</id>
    <revision>
      <id>1307947</id>
      <parentid>1284999</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T12:52:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17615" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-5-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-5-2010.svg
| зернавис2       =  &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| ном             = '''Размдор'''
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌دار'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Ranks and insignia of NATO armies enlisted#Other/Enlisted ranks (OR 1–9)|OR-6]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Разморо]]
| дараҷаи поинтар = [[Размовар]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новразмдор]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''گروهبان دوم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Сержант''|{{парчамбандӣ|USA}} ''Staff sergeant'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-6''}}|
}}

'''Размдор''' ({{lang-fa|'''رزم‌دار'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае размоварӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[размовар]] ва поинтар аз [[разморо]] дорад ва баробар бо [[новразмдор]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''сержант''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размовар]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Размдор'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Разморо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}

''Размдор'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми ''фармондеҳи [[рада]]''ро дорад, ки [[ягон|ягоне размиест]], ки аз ду [[гурӯҳ]] (6 — 12 сарбоз) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161 |accessdate=2021-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;; отделение&lt;ref&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10 000|isbn=5-203-01873-1}}&lt;/ref&gt;. ''Размдор'' ҳамчунин мақоми созмонии [[фармондеҳи тонк]] ва [[фармондеҳи зиреҳпӯш]]ро дорад.

== Вожашиносӣ ==

«''Размдор''» ба маънои «''ҷанговар''; ''ҷангҷӯ''; ''размӣ''» аст&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot;&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir ''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]&lt;/ref&gt; ва аз як вожа ва як пасванд сохта шудаву мақулаи дастурии он исм ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''разм'') + пасванд (''-дор'')] аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст: 

'''''[[разм]]''''' ({{lang-fa|'''رزم'''}} «''ҷанг'', ''набард''»  &lt; {{lang-pal|''razm''}}  &lt; {{lang-peo|''*raźman-''}} «''[[рада]], ороиши ҷангӣ''» &lt; эронии бостон: √''raź''- «''оростан''; ''тартиб додан'', ''идора кардан''»)&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.&lt;/ref&gt; + '''''-дор''''' ({{lang-fa|'''دار'''}} &lt; {{lang-pal|''dār''}} &lt; {{lang-peo|*''dār(a)-''}} &lt; эронии бостон: ''*dārai̯a-'' «''доштан''; ''доранда''»), ки ба исм афзуда мешавад ва умуман маънии «''нигаҳдоранда''»-ро мерасонад&lt;ref&gt;[http://ensani.ir/fa/article/293410/شیوه-ها-و-امکانات-واژه-سازی-در-زبان-فارسی-معاصر-5- ''Содиқӣ'', ''Алиашраф''. Шеваҳо ва имконоти вожасозӣ дар забони форсии муъосир (5) // «Нашри дониш», хурдод ва тири 1371, шумораи 7, сс. 39 – 45.]&lt;/ref&gt;.

Вожасозӣ бо пасванди «''-дор''» аз куҳантарин замонҳо ба кор меравад. Чунончи, дар [[забони эронии бостон]] «''*kāra-daranaka-''» ‘''дорандаи сипоҳ, сипаҳдор''’ &lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt; ва дар {{lang-fa|[[Сипаҳсолор|«''сипаҳдор''»]]}} ва [[Лашкарсолор|«''лашкардор''»]] бо ҳамин пасванд сохта шудаанд.

''Сипаҳдор'' ё ''сипоҳдор'' аз истилоҳоти куҳани низомӣ ва мутародиф бо «''сипаҳсолор''» ва «''фармонраво''; ''подшоҳ''» аст ва «''сипаҳдорӣ''» низ «''амали сипаҳдор'', ''сардории сипоҳ'', ''фармондеҳӣ''»-ро мегуфтанд&lt;ref name=&quot;Сухан&quot;&gt;''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра).&lt;/ref&gt;. Чунончи, Фирдавсӣ «''сипаҳдор''»-ро ба маънои «''фармондеҳи сипоҳ''» бисёр ба кор бурдааст:

&lt;poem&gt;''Таҳамтан ҳамон гаҳ забон баркушод'',
''Паёми сипаҳдори Эрон бидод''&lt;ref name=&quot;Шоҳнома&quot;&gt;''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2007. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ISBN 978-99947-32-84-5&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

&lt;poem&gt;''Сипаҳдори Турон чу з-он гуна дид'',
''Сабук сар аз он ҷанг берун кашид''&lt;ref name=&quot;Шоҳнома&quot; /&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Лашкардор''» низ аз истилоҳоти куҳани низомӣ ва ба маънои «''идоракунанда ва фармондеҳи лашкар''» аст ва «''амалу шуғли лашкардор''; ''нигаҳдории лашкар''; ''фармондеҳии лашкар''»-ро «''лашкардорӣ''» мегуфтанд&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt;. ''Лашкардор'' дар «Марзбоннома» ба маънои «''фармондеҳи лашкар''» ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;«''Корҳои мамлакат ба мардони кору лашкару лашкардор рост ояд''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;.&lt;/poem&gt;

Чун яке аз куҳантарин маъниҳои ''разм'' — «''[[рада]]''» буда, ки номи хурдтарин ягони размӣ дар нерӯҳои мусаллаҳ аст, ِ «''размдор''» дар қиёс бо ''сипаҳдор'' ва ''лашкардор'' ба маънои “''фармондеҳи [[рада]]''” гирифта шудааст, ки мақоми созмонии ӯро дар силсиламаротиби низомӣ бозтоб медиҳад.

«''Размдор''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''сержант''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==

{| class=&quot;infobox bordered&quot; style=&quot;width: 24em&quot;
!colspan='3' style=&quot;text-align:center; background:#cce&quot; |'''[[Сипоҳи Ҳахоманишиён]]'''
|-
|colspan='3'|
|-
! [[Ягон|Ягонҳо]]
! Шумори нерӯҳо
! Фармондеҳ
|-
| [[Рада|''*daθa-'']]
| 10 сарбоз
| ''*daθapati-''
|-
| [[Вашт|''*θata-'']]
| 100 сарбоз
| [[Сарвашт|''*θatapati-'']]
|-
| [[Ҳанг|''*hazāra-'']]
| 1 000 сарбоз
| [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']]
|-
|[[Гунд|''*baivara-'']]
| 10 000 сарбоз
|[[Гундсолор|''*baivarapati-'']]
|-
| [[Сипоҳ|''*spāda-'']]
| 60 000 сарбоз
| [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']]
|}

Мақоми [[Фармондеҳи рада|фармондеҳии рада]] нахустин бор дар [[сипоҳи Ҳахоманишиён]] (550 – 330 то милод) падид омадааст. Дар сипоҳи Ҳахоманишиён ({{lang-peo|''*spāda-''}} [''сипоҳ'']), ки бар пояи радабандии даҳ-даҳӣ созмон ёфта буд, аз 10 сарбоз як [[рада|''*daθa-'']] [''даҳа''] ташкил мешуд, ки сардораш [[Размовар|''*daθapati-'']] [''даҳбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot;&gt;''W. Hinz'', Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''даҳа'' як [[вашт|''*θata-'']] [''сада''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Сарвашт|''*θatapati-'']] [''садбад''] буд&lt;ref name=&quot;Hinz&quot; /&gt;. Аз 10 ''сада'' як [[ҳанг|''*hazāra-'']] [''ҳазора''] ташкил мешуд, ки онро [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']] [''ҳазорбад''] фармондеҳӣ мекард&lt;ref name=&quot;Marquart&quot;&gt;''J. Marquart'', Untersuchungen zur Geschichte von Eran I, Göttingen, 1896.&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''ҳазора'' як [[лашкар|''*baivara-'']] [''бевара''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Лашкарсолор|''*baivarapati-'']] [''беварбад''] буд&lt;ref name=&quot;Marquart&quot; /&gt;. Сарфармондеҳи сипоҳи Ҳахоманишиён [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']] [''сипаҳбад''] буд&lt;ref&gt;''Шаҳбозӣ, Алиризо Шопур''. Ҷанг дар Эрони бостон // Ҷусторҳои эроншиносӣ. Теҳрон: Китоби марҷаъ, 1391. – саҳ. 55 – 95&lt;/ref&gt;.

Агар шумори нерӯҳои ин ягонҳоро бо воҳидҳои низомии артишҳои имрӯзӣ ҳамсанҷӣ кунем, ''даҳа'' бо [[Рада|''отделение'']], ''сада'' бо [[Вашт|''рота'']], ''ҳазора'' бо [[Ҳанг|''полк'']], ''бевара'' бо [[Лашкар|''дивизия'']] ва ''сипоҳ'' бо [[Артиш|''армия'']] баробар мешаванд. Бо ҳамин қиёс, ''даҳбад'' бо [[размовар|''сержант'']] ё [[размозмо|''старшина'']], ''садбад'' бо [[Таҳмдор|''лейтенант'']] ё [[Сарвашт|''капитан'']], ''ҳазорбад'' бо [[Саргурд|''майор'']] ё [[Сарҳанг|''полковник'']], ''беварбад'' бо [[гундсолор|''генерал-майор'']] ё [[лашкарсолор|''генерал-лейтенант'']] ва ''сипаҳбад'' бо [[сипаҳсолор|''генерал-полковник'']] ё [[артишсолор|''генерали артиш'']] баробар мешаванд.

''Сержант'' ({{lang-fr|sergent}}, аз {{lang-la|serviens}}) худ ба маънои «''чокар'', ''хидматгор'', ''хидматгузор''» аст ва ҳамчун рутба нахустин бор дар асри XV дар артиши [[Фаронса]] ва сипас артишҳои [[Олмон]] ва [[Бритониё]] ба кор рафтааст. Дар садаҳои миёна дар нерӯҳои муздур ва артиши кишварҳои урупоӣ шаш намуд ''сержант'' хидмат мекард:

# дар [[рада|радаҳо]] — [[размюз|''капрал'']] ё [[размовар|''сержанти хурд'']]. 
# дар [[таҳм|таҳмҳо]] — [[размдор|''сержант'']]. 
# дар [[вашт|ваштҳо]] — ''мастер-сержант'' ё [[разморо|''сержанти калон'']]. 
# дар [[гурдон|гурдонҳо]] — [[размозмо|''штаб-сержант'']]. 
# дар [[ҳанг|ҳангҳо]] — [[размсоз|''сержант-майор'']], ки дертар [[саргурд|''майор'']] номида шуд. 
# дар ситоди ''сарфармондеҳи артиш'' ([[артишсолор|''капитан-генерал'']]) — ''генерал-сержант-майор'', ки дертар [[гундсолор|''генерал-майор'']] номида шуд. 

Дар [[Артиши Сурх]] дараҷаи «''сержант''»  ҳамчун рутбаи шахсӣ [[2 ноябр]]и [[соли 1940]] ҷорӣ шуда буд. 

Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шудаву чаҳор рутба дорад: 
#  [[Размовар|''сержанти хурд'']], 
#  [[Размдор|''сержант'']], 
#  [[Разморо|''сержанти калон'']], 
#  [[Размозмо|''старшина'']].

Дар нерӯҳои мусаллаҳ барои фармондеҳии ҳар ягони размӣ мақоми созмоние дар назар гирифта шудааст. Бино бар ойинномаҳои низомӣ, мақоми созмонии ин дараҷадорон фармондеҳии рада, тонк, зиреҳпӯш ва дигарҳо аст.

''Размдор'' ҳамчун  дараҷаи низомӣ соли 1991 дар нерӯҳои заминиву ҳавоии [[Сипоҳи посдорони Инқилоби исломӣ|Сипоҳи посдорон]] ҷорӣ шуда&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt; &lt;ref&gt;[http://rc.majlis.ir/fa/law/show/91961 Қонуни муқаррароти истихдомии Сипоҳи посдорони инқилоби исломӣ]&lt;/ref&gt; ва ду рутба дорад, ки баробар бо [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|рутбаҳои зерин]] дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ҳастанд:

# ''размдори дувум'' = [[Размозмо|''старшина'']];
# ''размдори якум'' = [[Размпардоз|''прапоршик'']].

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Размоварон]]</text>
      <sha1>l5knxkldsg1ez5kaymb1q18ve8egsjk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовар</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214288</id>
    <revision>
      <id>1307946</id>
      <parentid>1284997</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T12:49:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16052" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-4-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-4-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt; 
| ном             = Размовар
| кишвар          = {{flag|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌آور‎'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OR-9b]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Размдор]]
| дараҷаи поинтар = [[Размюз]]
| ҳамто           =  {{bulleted list|[[Новразмовар]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''گروهبان سوم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Младший сержант''|{{парчамбандӣ|USA}} ''Sergeant'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-5''}}|
}}

'''Размовар''' ({{lang-fa|'''رزم‌آور‎'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае размоварӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[Радабон|размюз]] ва поинтар аз [[размдор]] дорад ва баробар бо [[новразмовар]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''сержанти хурд''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

Мақоми созмонии ''размовар'', бино бар Ойинномаи хидмати дохилӣ ва Ойинномаи инзиботии Нерӯҳои мусаллаҳ, ''фармондеҳи [[рада]]'' аст, ки он [[ягон|ягоне размӣ]] дар [[нерӯҳои мусаллаҳ]] будаву аз ду [[гурӯҳ]] (6 — 12 [[сарбоз]]) ташкил шуда ва бахше аз [[таҳм]] аст; ''гурӯҳ''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 161 |accessdate=2018-09-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;; отделение&lt;ref name=&quot;ВЭ-6&quot;&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 6, статья «Отделение»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П. В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=2002|страницы=181|страниц=639|тираж=10000|isbn=5-203-01873-1}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размюз]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Размовар'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размдор]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}

== Вожашиносӣ ==

«''Размовар''» аз «''разм овардан''» ба маънои «''ҷанг кардан'', ''ҷангидан''; ''размидан''; ''набард кардан''» сохта шудааст. Мақулаи дастурии ин вожа исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''разм'') + асоси феъли замони ҳозираи «''овардан''» (''овар'')] аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст: ''[[разм]]'' ({{lang-fa|'''رزم'''}} «''ҷанг'', ''набард''»  &lt; {{lang-pal|''razm''}}  &lt; {{lang-peo|''*raźman-''}} «''[[рада]], ороиши ҷангӣ''» &lt; эронии бостон: √''raź''- «''оростан''; ''тартиб додан'', ''идора кардан''»&lt;ref&gt;''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.&lt;/ref&gt;) + ''овар'' &gt; асоси замони ҳозираи феъли ''овардан''.

«''Размовар''» ба маънии «''ҷанговар'', ''разманда''» дар осори адабии форсӣ бисёр ба кор рафтааст&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/farhangitafsirii02naza/page/144 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 2, с. 144.]&lt;/ref&gt;. Чунончи, [[Фирдавсӣ]] дар «[[Шоҳнома]]» гуфта:
&lt;poem&gt;''Ки гурдон кадоманду солор кист'',
''Зи размоварон ҷангро ёр кист''&lt;ref&gt;[https://archive.org/stream/ShahnamaJildEDuvvum-AbulQasimFirdausiTajikFarsi/ShahnamaJildEDuvumtajikFarsi_djvu.txt ''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 2. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5. — c. 234]&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

Чун яке аз куҳантарин маъниҳои ''разм'' — «''[[рада]]''» буда, ки номи хурдтарин ягони размӣ дар нерӯҳои мусаллаҳ аст, ِ «''размовар''» ба маънии “''фармондеҳи рада''” гирифта шудааст. Мақулаи дастурии ин вожа сифат ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''разм'') + пасванд (''-вар'')] аст. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии иштиқоқӣ истифода шудааст. Пасванди «''-вар''» дар ин вожа ба маънои «''доранда''» аст ва ба исм афзуда мешаваду сифат месозад. Ин пасванд гоҳе ба гунаи «''-овар''» низ ба кор меравад, ки дар «''ҷанговар''», «''таковар''» дида мешавад&lt;ref&gt;''Таботабоӣ'', ''Алоъуддин''. Фарҳанги тавсифии дастури забони форсӣ. – Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1395. – 640 с. – 116. ISBN 978-600-105-121-0.&lt;/ref&gt;. Бо чунин рӯйкард, ''размовар'' ба маънои «''фармондеҳи рада''» аст, ки мақоми созмонии ӯро дар силсиламаротиби низомӣ бозтоб медиҳад.

«''Размовар''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''сержанти хурд''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==

{| class=&quot;infobox bordered&quot; style=&quot;width: 24em&quot;
!colspan='3' style=&quot;text-align:center; background:#cce&quot; |'''[[Сипоҳи Ҳахоманишиён]]'''
|-
|colspan='3'|
|-
! [[Ягон|Ягонҳо]]
! Шумори нерӯҳо
! Фармондеҳ
|-
| [[Рада|''*daθa-'']]
| 10 сарбоз
| ''*daθapati-''
|-
| [[Вашт|''*θata-'']]
| 100 сарбоз
| [[Сарвашт|''*θatapati-'']]
|-
| [[Ҳанг|''*hazāra-'']]
| 1 000 сарбоз
| [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']]
|-
|[[Гунд|''*baivara-'']]
| 10 000 сарбоз
|[[Гундсолор|''*baivarapati-'']]
|-
| [[Сипоҳ|''*spāda-'']]
| 60 000 сарбоз
| [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']]
|}

''Размовар'' ҳамчун мақоми размӣ нахустин бор дар [[сипоҳи Ҳахоманишиён]] (550 – 330 то милод) падид омадааст. Дар сипоҳи Ҳахоманишиён ({{lang-peo|''*spāda-''}} [''сипоҳ'']), ки бар пояи радабандии даҳ-даҳӣ созмон ёфта буд, аз 10 сарбоз як [[рада|''*daθa-'']] [''даҳа''] ташкил мешуд, ки сардораш ''*daθapati-'' [''даҳбад''] буд&lt;ref&gt;''W. Hinz'', Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975, p. 87&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''даҳа'' як [[вашт|''*θata-'']] [''сада''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Сарвашт|''*θatapati-'']] [''садбад''] буд&lt;ref&gt;''Hinz'', op. cit., p. 240&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''сада'' як [[ҳанг|''*hazāra-'']] [''ҳазора''] ташкил мешуд, ки онро [[Сарҳанг|''*hazārapati-'']] [''ҳазорбад''] фармондеҳӣ мекард&lt;ref&gt;''J. Marquart'', Untersuchungen zur Geschichte von Eran I, Göttingen, 1896, p. 57&lt;/ref&gt;. Аз 10 ''ҳазора'' як [[лашкар|''*baivara-'']] [''бевара''] ташкил мешуд, ки фармондеҳаш [[Лашкарсолор|''*baivarapati-'']] [''беварбад''] буд&lt;ref&gt;''Marquart'', op. cit., p. 19 n. 84&lt;/ref&gt;. Сарфармондеҳи сипоҳи Ҳахоманишиён [[Сипаҳсолор|''*spādapati-'']] [''сипаҳбад''] буд&lt;ref&gt;''Шаҳбозӣ, Алиризо Шопур''. Ҷанг дар Эрони бостон // Ҷусторҳои эроншиносӣ. Теҳрон: Китоби марҷаъ, 1391. – саҳ. 55 – 95&lt;/ref&gt;.

Агар шумори нерӯҳои ин ягонҳоро бо воҳидҳои низомии артишҳои имрӯзӣ ҳамсанҷӣ кунем, ''даҳа'' бо [[Рада|''отделение'']], ''сада'' бо [[Вашт|''рота'']], ''ҳазора'' бо [[Ҳанг|''полк'']], ''бевара'' бо [[Лашкар|''дивизия'']] ва ''сипоҳ'' бо [[Артиш|''армия'']] баробар мешаванд. Бо ҳамин қиёс, ''даҳбад'' бо ''сержант'' ё [[размозмо|''старшина'']], ''садбад'' бо [[Таҳмдор|''лейтенант'']] ё [[Сарвашт|''капитан'']], ''ҳазорбад'' бо [[Саргурд|''майор'']] ё [[Сарҳанг|''полковник'']], ''беварбад'' бо [[гундсолор|''генерал-майор'']] ё [[лашкарсолор|''генерал-лейтенант'']] ва ''сипаҳбад'' бо [[сипаҳсолор|''генерал-полковник'']] ё [[артишсолор|''генерали артиш'']] баробар мешаванд.

''Сержант'' ({{lang-fr|sergent}}, аз {{lang-la|serviens}}) худ ба маънои «''чокар'', ''хидматгор'', ''хидматгузор''» аст ва ҳамчун рутба нахустин бор дар асри XV дар артиши [[Фаронса]] ва сипас артишҳои [[Олмон]] ва [[Бритониё]] ба кор рафтааст. Дар садаҳои миёна дар нерӯҳои муздур ва артиши кишварҳои урупоӣ шаш намуд ''сержант'' хидмат мекард:

# дар [[рада|радаҳо]] — [[размюз|''капрал'']] ё ''сержанти хурд''. 
# дар [[таҳм|таҳмҳо]] — [[размдор|''сержант'']]. 
# дар [[вашт|ваштҳо]] — ''мастер-сержант'' ё [[разморо|''сержанти калон'']]. 
# дар [[гурдон|гурдонҳо]] — [[размозмо|''штаб-сержант'']]. 
# дар [[ҳанг|ҳангҳо]] — [[размсоз|''сержант-майор'']], ки дертар [[саргурд|''майор'']] номида шуд. 
# дар ситоди ''сарфармондеҳи артиш'' ([[артишсолор|''капитан-генерал'']]) — ''генерал-сержант-майор'', ки дертар [[гундсолор|''генерал-майор'']] номида шуд. 

Дар [[Артиши Сурх]] дараҷаи «''сержант''»  ҳамчун рутбаи шахсӣ [[2 ноябр]]и [[соли 1940]] ҷорӣ шуда буд. 

Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шуда ва чаҳор рутба дорад: 
#  ''сержанти хурд'', 
#  [[Размдор|''сержант'']], 
#  [[Разморо|''сержанти калон'']], 
#  [[Размозмо|''старшина'']].

Дар нерӯҳои мусаллаҳ барои фармондеҳии ҳар ягони размӣ мақоми созмоние дар назар гирифта шудааст. Бино бар ойинномаҳои низомӣ, мақоми созмонии ин дараҷадорон фармондеҳии рада, тонк, зиреҳпӯш ва дигарҳо аст.

''Размовар'' ҳамчун  дараҷаи сержантӣ [[соли 1991]] дар нерӯҳои заминиву ҳавоии [[Сипоҳи посдорони Инқилоби исломӣ|Сипоҳи посдорон]] ҷорӣ шуда ва се рутба дорад&lt;ref&gt;[http://rc.majlis.ir/fa/law/show/91961 Қонуни муқаррароти истихдомии Сипоҳи посдорони инқилоби исломӣ]&lt;/ref&gt;:

# ''размовари севум'' = [[размовар|''сержанти хурд'']];
# ''размовари дувум'' = [[размдор|''сержант'']];
# ''размовари якум'' = [[разморо|''сержанти калон'']].

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Манобеъ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Размоварон]]</text>
      <sha1>2ftq300ytfxsjk908e1u8svpmll3gex</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размпардоз</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214309</id>
    <revision>
      <id>1307950</id>
      <parentid>1302254</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T13:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вожашиносӣ */ илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13564" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-9a-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-9a-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt; 
| ном             = Размпардоз
| кишвар          = {{flag|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌پرداز‎'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OR-9b]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Размсоз]]
| дараҷаи поинтар = [[Размозмо]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новдор дувум]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''استوار یکم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Прапорщик''|{{парчамбандӣ|USA}} ''Warrant officer'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-9''}}|
}}

'''Размпардоз''' ({{lang-fa|'''رزم‌پرداز‎'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае афсарёрӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[размозмо]] ва поинтар аз [[размсоз]] дорад ва баробар бо [[новдор дувум]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''прапоршик''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размозмо]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Размпардоз'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размсоз]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}
''Размсозон'' дар нерӯҳои мусаллаҳи бисёре аз кишварҳои ҷаҳон дараҷае болотар аз [[Размовар|''размоварон'']] ва поинтар аз [[Таҳмдор|''таҳмдорон'']] доранд ва ёварони [[афсар]]он ҳастанд, ба ин далел «''афсарёр''» номида мешаванд. 

Размсозон маъмулан симати ''меҳтари вашт'' ва масъулияти омодасозии сарбозону размафзору ҷангафзорҳоро бар уҳда доранд. ''[[Меҳтар]]'' мақомест расмӣ дар ҳар [[вашт]] ([[Батарея|оташбор]]) аз нерӯҳои мусаллаҳ, ки созмондиҳандаи мустақими назму тартибот дар маҳалли истиқрори вашт ва сардори мустақими размоварону сарбозони ягони худ аст. Ҳамчунин размсозон кормандони «[[Омод|омодгоҳ]]» ҳастанд, ки он созмоне дар артиш аст, ки масъули фароҳамсозӣ, нигаҳдорӣ ва таҳвили хӯроку пӯшоку ҷангафзорҳои мавриди ниёзи ягонҳо ва маҳалли анҷоми хадамоти пуштибони фаннии нерӯҳо аст&lt;ref&gt;''Фарҳангномаи форсӣ: вожагон ва аълом''. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. Теҳрон: «Фарҳанги муъосир», 1388. — 3 ҷилд. — ҷ. 1, с.91. ISBN: 978-964-8637-92-2&lt;/ref&gt;.

== Вожашиносӣ ==
«''Размпардоз''» аз ду вожа сохта шудаву мақулаи дастурии он исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''разм'') + асоси замони ҳозираи феъли «''пардохтан''» (''пардоз'') аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст: 

''[[разм]]'' ({{lang-fa|'''رزم'''}} «''ҷанг'', ''набард''» &lt; {{lang-pal|''razm''}} &lt; {{lang-peo|''*raźman-''}} «''[[рада]], ороиши ҷангӣ''» &lt; [[Забони эронии бостон|эронии бостон]]: √''*raź-'' «''оростан''; ''тартиб додан'', ''идора кардан''»&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.&lt;/ref&gt;) + ''пардоз'' ({{lang-fa|'''پرداز'''}} &lt; {{lang-pal|''pardāz : pardāxtan''}} ‘''пардохтан, анҷом додан''’ &lt; {{lang-peo|''*para-tāča-''}} &lt; √''*tak-'' ‘''тохтан''’&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt;).

Ин вожа дар осори адабии форсӣ ба маънои «''разманда, ҷанговар''» ба кор рафтааст. Чунончи, [[Ҳусайн Воизи Кошифӣ]] онро дар «''Тафсири Ҳусайнӣ''» овардааст:
&lt;poem&gt;''Зи як ҷониб гурӯҳе размпардоз'',
''Зи дигар сӯй ҷамъе дар таку тоз''.
''Дар уфтоданд ҳамчун шери ғуррон'',
''Ба гурзу найзаву шамшери буррон''.&lt;/poem&gt;

Прапоршикҳо маъмулан кормандони [[омод]] ва корпардозони ''омодгоҳ'' ҳастанд ва омодасозии сарбозону размафзору ҷангафзорҳо бар уҳдаи онҳост. Аз ин рӯ, «''размпардоз''» дар қиёс бо «''корпардоз''» ба маънои «''размпардозанда''; яъне ''корпардозе, ки сарбозону размафзорҳоро барои ҷанг омода мекунад''» баробар бо ''прапоршик'' гирифта шуда, ки мақоми созмонии онҳоро дар силсиламаротиби низомӣ бозтоб медиҳад.

«''Размпардоз''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''прапоршик''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==
Номи ин дараҷа дар бисёре аз артишҳо бо «[[дирафш]]» пайванд дорад. Чунончи, ин дараҷа дар нерӯҳои мусаллаҳи [[Тоҷикистон]] ва [[Русия]] «''прапорщик''», [[Лаҳистон]] «''хорунжий''» ({{lang-pl|''chorąży''}}), кишварҳои Югословии пешин «''заставник''», [[Бритониё]] «''ensign''», [[Фаронса]] «''enseigne''» ва [[Олмон]] «''Fähnrich''» номида мешавад, ки маънояшон «''парчамдор''» ({{lang-fa|'''پرچمدار'''}}) аст&lt;ref&gt;''Фарҳанги муъосири форсӣ (якҷилдӣ)''. Ғуломҳусайн Садрии Афшор, Насрин Ҳакамӣ, Настаран Ҳакамӣ. – Теҳрон: Фарҳанги муъосир, 1381. с. 282. ISBN 978-964-5545-68-8.&lt;/ref&gt;. Дар артишҳои қадим ''парчамдор'' сарбозе буд, ки пешопеши [[ягони низомӣ]] парчами онро мебурд. «''Прапорщик''» дақиқан ҳамин «''парчамдор''» аст, ки онро «''дирафшдор''» ҳам мегӯянд&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/farhangitafsirii02naza/page/80 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 2, с. 80.]&lt;/ref&gt;.

Дар сипоҳи [[Ҳахоманишиён]] ҳар ҳазора ё [[ҳанг]] барои худ парчаме дошт&lt;ref&gt;E. Pottier, ''Douris'', London, 1909, p. 105 fig. 20, Plate XXV.b&lt;/ref&gt;, ки ба {{lang-peo|«''drafša-''»}} (аз эронии бостон: «*''drafša-''» &gt; {{lang-pal|«''drafš''»}}&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt;) номида мешуд&lt;ref&gt;''Арсеньев Ю. В.'' О геральдических знаменах. СПб, 1911, с. 5-6. Цит. по: [http://www.vzmakh.ru/parabellum/n14_s4.shtml ''Дмитриев С. В.'' Знаменный комплекс в военно-политической культуре средневековых кочевников Центральной Азии (некоторые вопросы терминологии и морфологии)]&lt;/ref&gt;. Дар сипоҳи [[Ашкониён]] ва [[Сосониён]] [[ҳанг]]ро ''дирафш'' ва фармондеҳонашонро ''дирафшсолор'' меномиданд&lt;ref&gt;''Farrokh, Kaveh''. Sassanian Elite Cavalry AD 224-642. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1841767131. — с. 6—7&lt;/ref&gt;, ки [[Сардор|дараҷае сардорӣ]] ва баробар бо [[сарҳанг]] буд.

== Артиши Шуравӣ ==
Дар солҳои 1917 — 1946 дар [[Артиши Сурх]] ва сипас то [[соли 1972]] дар Артиши Шуравӣ дараҷаи ''прапорщик'' ё баробар бо он вуҷуд надошт. Ин дараҷа дар Нерӯҳои мусаллаҳи Иттиҳоди Шуравӣ аз [[1 январ]]и соли 1972 бо Фармони Президиуми Шурои Олии ИҶШС аз [[18 ноябр]]и [[соли 1971]], ҳамзамон бо сардӯшии нави дараҷаи [[Новдор дувум|''мичман'']], ҷорӣ карда шуд{{sfn|СВЭ|1978|name=&quot;sve&quot;|loc=С. 498−499}}.

Бо Фармони Президиуми Шурои Олии ИҶШС аз [[24 декабр]]и [[соли 1980]] N 3606-X дар Артиши Шуравӣ, ягонҳои соҳилӣ ва ҳавопаймоии Нерӯи дарёӣ, нерӯҳои марзбонӣ ва дохилии Нерӯҳои мусаллаҳи ИҶШС дараҷаи низомии [[Размсоз|''прапоршики калон'']] ва ҳамзамон дар Нерӯи дарёии Иттиҳоди Шуравӣ дараҷаи [[Новдор якум|''мичмани калон'']] ҷорӣ карда шуданд.

Ин дараҷаҳоро барои низомиёне дар назар гирифта буданд, ки хидмати вазифаи низомиро анҷом додаву дараҷаи размоварӣ ё сержантиро дарёфт карда буданд ва довталабона хидматашонро дар нерӯҳои мусаллаҳ идома медоданд. Онҳо таҳсилоти тахассусии низомӣ надоштанд то дараҷаи афсарӣ дарёфт кунанд, аммо рутбаашон болотар аз сержантҳо буду бар старшинаву сержанту сарбозҳо бартарӣ доштанд. Бино бар ин, онҳоро ''афсарёр'', яъне ''ёвари афсарҳо'', меномиданд. Прапоршикҳо дар Артиши Шуравӣ бештар вазифаҳои фанниву [[омод]] (снабжение) ва анбордориро анҷом медоданд ва симат ё мақоми фармондеҳӣ надоштанд. Дар нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон ҳануз ҳамин мақомро доранд. 

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Манобеъ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Military ranks of Tajikistan‎]]</text>
      <sha1>oyo8s34vtukep7443w5y04j1hnt2uhc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Норфолк</title>
    <ns>0</ns>
    <id>217687</id>
    <revision>
      <id>1307966</id>
      <parentid>1040448</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:03:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2601:986:8002:2270:CDB6:ACAA:BE2E:89E9</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1395" xml:space="preserve">{{ВМ
|Кишвар  = Англия
}}
[[File:Sandringham House, Norfolk taken 1964 - geograph.org.uk - 805904.jpg|thumb|left|Қасри Сандрингем, акси 1964, Норфолк]]
{{бознависӣ}}
'''Но́рфолк''' ({{lang-en|Norfolk}}, {{IPA|/ˈnɔrfək/}}) — яке аз шаҳристонҳои [[Инглистон]] мебошад, ки дар Шарқи кишвар воқеъ аст. Маркази маъмурӣ — шаҳри [[Норвич]]. 

Масоҳат — 5 371 км² (ҷойи 5-ум аз рӯи масоҳат). Аҳолӣ — 840 600  наф. (2007) (ҷойи 7-ум аз рӯи шумораи аҳолӣ).

== Таърих ==
== Бахшбандии кишварӣ ==
Ба ҳайати шаҳристон 7 ноҳия дохил мешаванд:
{|
|[[Акс:NorfolkNumbered.png|center]]
|
# [[Норвич]]
# [[Саут-Норфолк]]
# [[Грейт-Ярмут]]
# [[Бродленд]]
# [[Норт-Норфолк]]
# [[Кингс-Линн-энд-Уэст-Норфолк]]
# [[Брекленд]]
|}

==Иқтисодиёт==
== Аҳолӣ ==
 
==Фарҳанг == 
=== [[Ҷозибаҳои гардишгарӣ]] ===
=== Дин ===
== Пайвандҳо == 
 
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
{{ҷуғрофия-нопурра}}
{{Authority control}}
{{Шаҳристонҳои Англия}}
[[Гурӯҳ:Шаҳристони Норфолк]]</text>
      <sha1>jstw68vkjf7z5c0o005sa83840f3f8b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размюз</title>
    <ns>0</ns>
    <id>220713</id>
    <revision>
      <id>1307943</id>
      <parentid>1307928</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T12:09:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>илова, сарчашмаҳо</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7627" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OR-2-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OR-2-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt;
| ном             = '''Размюз'''
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''رزم‌یوز'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OR-4]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Размовар]]
| дараҷаи поинтар = [[Сарбоз]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Сарновӣ]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''سرجوخه'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Ефрейтор''|{{парчамбандӣ|USA}} ''Corporal'' |[[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] ''OR-4''}}|
}}

'''Размюз''' ({{lang-fa|'''رزم‌یوز'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[сарбоз]]ӣ дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ба ''сарбозони омӯзишдида'' ба подоши дастовардҳояшон дода мешавад; ''ефрейтор''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Сарбоз]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Размюз'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Размовар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}

''Размюз'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми ёвари ''фармондеҳи'' ''[[рада]]''ро дорад ва дар сурати ниёз метавонад муваққатан фармондеҳии радаро ба уҳда гирад.

== Вожашиносӣ ==
''Размюз'' ({{lang-pal|''razm-yōz''}} ‘''размҷӯй''’ &lt; {{lang-xpr|''razmyōz''}} ‘''барангезанда ба [[разм]]'', ''размангез''’) аз ду вожа сохта шудааст: '''''[[разм]]''''' ({{lang-pal|''razm''}}  &lt; {{lang-peo|''*raźman-''}} “''ороиши ҷангӣ'', ''[[рада]]''” &lt; [[Забони эронии бостон|эронии бостон]]: √''*raź-'' “''оростан''; ''тартиб додан'', ''идора кардан''”) + '''''юз''''' ({{lang-pal|''yōz''}} &lt; {{lang-peo|''*i̯auź-'' : ''i̯uź-''}} “''ангезондан''; ''бар ангехтан''; ''ҷустан''”)&lt;ref&gt;''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6.&lt;/ref&gt;. 

Мақулаи дастурии ин вожа [[исм]]у сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''разм'') + асоси феъли замони ҳозираи «''ҷустан''» (''юз'')] аст. Дар сохти ин сифат аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«''Размюз''» ба маънои «''размҷӯй'', ''ҷангҷӯй'', ''ҷанговар''»&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/FarhangEZabanETajikiJildEDuvumTajikFarsi/page/n115/mode/2up?q=%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D1%8C%D1%8E%D0%B7 ''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 2, с. 116]&lt;/ref&gt; дар «[[Шоҳнома]]» ба кор рафтааст. Чунончи, [[Фирдавсӣ]] гуфта:
&lt;poem&gt;''Зи баҳри тилоя яке кинатӯз'',
''Фиристод бо [[лашкар]]и размюз''&lt;ref&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/163302/رزم-یوز ''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2008. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ҷ. 5. — 480 саҳ. — ISBN 978-99947-32-84-5.]&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Размюз''» барои ҷойгузинии дараҷаи низомии «''ефрейтор''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.
 
== Пешина ==

''Ефрейтор'' ҳамчун дараҷаи сарбозӣ дар [[Артиши Сурх]] дар [[соли 1940]] ҷорӣ шуда ва ҷойгоҳе болотар аз [[сарбоз|''қаторӣ'']] ва поинтар аз [[Размовар|''сержанти хурд'']] дошт&lt;ref&gt;[http://kitobam.com/cr/rutbai-arb/ РУТБАИ ҲАРБӢ // Энсиклопедияи тоҷикӣ]&lt;/ref&gt;. Ин дараҷаро сарбозоне дарёфт мекарданд, ки давраҳои омӯзиши размро гузаронда ва симатҳои зеринро доштанд: 
* ''тирандоз'', ''норинҷакандоз'', ''тирбор'', ''тактирандоз''-''нишонзан'' дар нерӯҳои ҳавобурд, зиреҳсавор, марзбонӣ, ки дар онҳо ёвари [[Размдор|''фармондеҳи рада'']] аст.
* ''ронандаи худрав'', ''ронандаи зиреҳпӯш'', ''ронандаи тонк''.
* ''нишонгир'' дар нерӯҳои зиреҳӣ.
* ''нишонгир'' дар [[Батарея|оташбор]].
 
Дар [[Артиши Тоҷикистон|Нерӯҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ин дараҷа аз [[23 феврал]]и [[соли 1993]] ҷорӣ шудааст.

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]
{{Дараҷаҳои низомӣ}}
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Сарбозон]]</text>
      <sha1>cws0vixkgt1wkbdwekpbza17yec2v9i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳси корбар:Turquoise1923</title>
    <ns>3</ns>
    <id>224828</id>
    <revision>
      <id>1307944</id>
      <parentid>1134971</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T12:09:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MBq</username>
        <id>16709</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MBq moved page [[Баҳси корбар:TurkAviator]] to [[Баҳси корбар:Turquoise1923]]: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/TurkAviator|TurkAviator]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Turquoise1923|Turquoise1923]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5115" xml:space="preserve">{{Хуш омадед/чаҳорчӯба

|welcomeHeader=Хуш омадед ба Википедиаи Тоҷикӣ, {{#if:  | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}!

|firstStepsTitle=Роҳнамои қадамҳои аввалин

|firstStepsText=[[Image:Heckert GNU white.svg|left|60px|thumb|]] 
Акнун Шумо метавонед на фақат мақолаҳоро дар Википедиа хонед, боз Шумо метавонед мақолаҳоро вироиш кунед ва ё мақолаи худро ба Википедиа ирсол кунед. Барои дар Википедиа чӣ тавр мақола навиштан аз [[Википедиа:Барои_навкорон|ин ҷо]] бинед.
Муҳтавои Википедиа таҳти иҷозаномаи [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Attribution-ShareAlike] (CC-BY-SA) ва иҷозаномаи [http://69.246.228.115/tajikngo/www/CBT/TAJIKTEXTBOOKS/license.html GFDL] дастрас аст.

Шумо метавонед бо литсензияи GFDL дар [http://69.246.228.115/tajikngo/www/CBT/TAJIKTEXTBOOKS/license.html инҷо] ва [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Attribution-ShareAlike] (CC-BY-SA) шинос шавед. 

* [[Википедиа:Роҳнамои намуд]]
* [[Википедиа:Ҳуқуқи муаллиф]]

|helpTitle=Ёрӣ

|helpText=Иттилооти бештарро метавонед дар [[Википедиа:Вуруди корбарон|вуруди корбарон]] пайдо намоед. Шумо боз метавонед саволҳои худро дар ин ҷо нависед '''[[Роҳнамо:Мундариҷа|Роҳнамо]]''' ё дар канали [[w:Wikipedia:IRC tutorial|IRC]] [[irc:wikipedia-tg|#wikipedia-tg]] ([http://java.freenode.net//index.php?channel=wikipedia-tg бевосита аз дигарон бипурсед]). Инчунин шумо метавонед бо яке аз [[Википедиа:Мудирон|мудирон]] дар тамос бошед ё дар саҳифаи баҳси яке аз онҳо саволи худро нависед.

|tipsTitle=Чизҳои хуб ва роҳнамоиҳо

|tipsText=&lt;div&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--empty div is to make sure bullets work--&gt;
* Ба саҳифаи корбарии худ қуттиҳо забонҳоро гузоред ва сатҳи дониши забондонии худро ба дигарон муайян кунед.
* Дар вақти дар саҳифаи баҳси корбарон саволеро навишта бо илова кардани &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; дар охири савол имзои худро гузоред.
* Бисёр мақолаҳои Википедиа нопурра мебошад, агар мақолаи нопурраеро дарёфт кардед, пайванди вироишро дар болои он мақола пахш кунед, баъд як аз ин рамзҳои зеринро &lt;nowiki&gt;{{stub}}&lt;/nowiki&gt; ё &lt;nowiki&gt;{{ҷавона}}&lt;/nowiki&gt; ба матн илова карда, саҳифаро захира кунед.
 
|mistakeTitle=Ба хатогие роҳ додед ё дучор шудед?

|mistakeText=&lt;div&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--empty div is to make sure bullets work--&gt;
* Агар ягон хатогиеро дар мақолае пайдо кардед, метавонед дар боло пайванди Вироишро пахш карда хатогиро бартараф кунед ва саҳифаро захира кунед.
* Агар ба ягон хатогие роҳ додед ва ё унвони ягон мақоларо хато навиштед. Бо яке аз мудирон дар тамос шавед.
* Агар ду мақолаи монандеро пайдо кардед, лутфан яке аз онҳоро холи карда масири онро ба дигар тағйир диҳед.
* Агар мақолае бо забони ғайри тоҷикиро дарёфт кардед, лутфан вироишро пахш карда дар боло &lt;nowiki&gt;{{тарҷума}}&lt;/nowiki&gt; нависед ва саҳифаро захира кунед.
* Агар мақолаи бемазмунро дарёфт кардед, лутфан вироишро дар боло пахш карда дар болои саҳифа &lt;nowiki&gt;{{delete}}&lt;/nowiki&gt; нависед ва саҳифаро захира кунед. Баъд яке аз мудирон он мақоларо баррасӣ карда дар ҳолати зарури онро ҳазв ё вироиш хоҳанд кард.

|feedbackText=(P.S. Барои ин паём мехоҳед [[Википедиа баҳс:Гузориши Хуш омадед|пешниҳоди]] худро нависед?)

|lang=en
}} --[[File:Robot icon.svg|26px]] [[User:SamakBot|'''&lt;span style=&quot;color:#ff5722&quot;&gt;Samak&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;color:#666565&quot;&gt;Bot&lt;/span&gt;''']] &lt;sup&gt;[[Баҳси_корбар:SamakBot|'''Talk''']]&lt;/sup&gt; 20:37, 21 Декабри 2019 (UTC)</text>
      <sha1>7dgray5xbz34m8xd248xud881xksunx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯгоҳ (Мозандарон)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>281136</id>
    <revision>
      <id>1307980</id>
      <parentid>1258227</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:11:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>VASHGIRD moved page [[Гулӯгоҳ]] to [[Гулӯгоҳ (Мозандарон)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1735" xml:space="preserve">
{{МА
}}
'''Гулугоҳ''' ( {{Lang-fa|گلوگاه}} ''')'''  — шаҳр ва маркази [[Шаҳристони Гулугоҳ]], [[устони Мозандарон]], воқеъ дар [[Эрон]] аст. Дар саршумории соли 2006, аҳолии он 18,720 нафар дар 4,927 оила будааст.  Аҳолии Гулугоҳ бо забонҳои [[Забони Мозандеронӣ|Мозандаронӣ]] &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Māzandarān: Language and People|journal=Iran &amp; the Caucasus|author=Borjian|first=Habib|volume=8|issue=2|date=2004|publisher=[[Brill Publishers|Brill]]|pages=289–291|doi=10.1163/1573384043076045}}&lt;/ref&gt; ва [[Озарбойҷонҳо|Озарбойҷон]]&lt;nowiki/&gt;ӣ ҳарф мезананд. &lt;ref name=&quot;TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW&quot;&gt;Encyclopædia Iranica :[http://www.iranicaonline.org/articles/turkic-languages-overview TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW]&lt;/ref&gt;

Гулугоҳ дар нишебиҳои шимолии силсилаи кӯҳи [[Албурз]] ҷойгир шудааст ва азбаски он ба соҳили [[баҳри Каспий]] наздик аст, атмосфераи он асосан сард ва нам аст.

==Сарчашмаҳо==
*[https://archive.is/20121205085101/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gcis&amp;lng=en&amp;dat=32&amp;geo=-106&amp;srt=npan&amp;col=aohdq&amp;pt=c&amp;va=x Шумораи аҳолии шаҳрҳои Эрон]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{Шаҳрҳои устони Мозандарон}}

[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои Эрон]]
[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои устони Мозандарон]]
[[Гурӯҳ:Маҳаллаҳои аҳолинишин аз рӯи алифбо]]</text>
      <sha1>bo8hahbjia184qqpkwr1lgxa9f3k39v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Симпсонҳо</title>
    <ns>0</ns>
    <id>290996</id>
    <revision>
      <id>1307971</id>
      <parentid>1254576</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T04:56:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:4451:1126:3600:D56C:285A:2D53:CF88</ip>
      </contributor>
      <comment>Logo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="962" xml:space="preserve">{{Филми тасвирӣ}}
'''«Симпсонҳо»''' ({{lang-en|The Simpsons}}) — [[силсилафилм]]&lt;nowiki/&gt;и [[Филми тасвирӣ|тасвирии]] [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|амрикоӣ]] дар жанри [[Мазҳакаи вазъӣ|ситком]], ки онро тасвирсоз [[Мэтт Грейнинг]] барои ширкати [[Fox Broadcasting Company]] офаридааст. «Симпсонҳо» — дарозтарин силсилаи филми тасвирӣ дар таърихи телевизиони ИМА, ки беист аз [[соли 1989]] инҷониб ба экрани телевизион мебарояд. Дар моҳи майи соли 2021 пахши фасли 32-юми силсилатасвир оғоз ёфт. [[File:The Simpsons yellow logo.svg]]

== Филмҳо ==
{{main|Филми Симпсонҳо}}

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{хурд}}
{{ПБ}}</text>
      <sha1>7vsp5wdsxolteccoe8q6xkecs6yftp5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Феҳристи сарвазирони Либиё</title>
    <ns>0</ns>
    <id>298048</id>
    <revision>
      <id>1307962</id>
      <parentid>1307461</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:32:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ҷамоҳири Арабии Либиё (1969–1977) */ ислоҳ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23689" xml:space="preserve">Дар ин мақола сарони ҳукуматҳои '''[[Либиё]]''' аз замони истиқлолияти ин кишвар дар соли 1951 оварда шудаанд.

Либиё аз замони оғози бӯҳрони Либиёи марбут ба [[Баҳори араб|Баҳори Араб]] дар соли 2011 дар ҳолати ноором қарор дорад; Буҳрон бо суқути Ҷамоҳири Арабии Либиё ва кушта шудани [[Муаммар Қаззофӣ]] дар  ҷанги якуми шаҳрвандӣ ва мудохилаи низомии хориҷӣ рӯй дод . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210210-libya-mired-in-chaos-10-years-after-arab-spring|title=Libya mired in chaos 10 years after Arab Spring|date=10 February 2021|publisher=[[France 24]]|accessdate=14 February 2022}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.france24.com/en/live-news/20211019-10-years-since-kadhafi-death-stability-still-eludes-libya|title=10 years since Kadhafi death, stability still eludes Libya|date=19 October 2021|publisher=[[France 24]]|accessdate=14 February 2022}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.xinhuanet.com/english/2021-05/07/c_139928992.htm|title=Feature: Libyans struggling in poverty, chaos 10 years after NATO intervention|work=[[Xinhua News Agency]]|date=7 May 2021|accessdate=14 February 2022}}&lt;/ref&gt; Бӯҳрон бо зӯроварии фраксияҳо пас аз Ҷанги якуми шаҳрвандӣ амиқтар шуд, ки дар натиҷа Ҷанги дуюми шаҳрвандӣ дар соли 2014 сар зад. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.conflict-news.com/libyas-second-civil-war-how-did-it-come-to-this/|title=Libya's Second Civil War: How did it come to this?|website=Conflict News|accessdate=22 March 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150320232806/http://www.conflict-news.com/libyas-second-civil-war-how-did-it-come-to-this/|archivedate=20 March 2015}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;{{Cite web|url=http://news.nationalpost.com/2015/02/24/national-post-view-stabilizing-libya-may-be-the-best-way-to-keep-europe-safe/|title=National Post View: Stabilizing Libya may be the best way to keep Europe safe|author=National Post View|website=National Post|date=24 February 2015|accessdate=22 March 2015}}&lt;/ref&gt; Дар ҳоли ҳозир назорат бар ин кишвар байни Палатаи Намояндагон  дар Тобрук ва Ҳукумати Ваҳдати Миллӣ (ҲВМ) дар Триполи ва ҷонибдорони  онҳо, инчунин гурӯҳҳои гуногуни ҷиҳодӣ ва унсурҳои қабилавӣ, ки қисматҳои ин кишварро назорат мекунанд, тақсим шудааст.  &lt;ref&gt;Fadel, L. [https://www.npr.org/blogs/parallels/2014/08/26/343444450/libyas-crisis-a-shattered-airport-two-parliaments-many-factions &quot;Libya's Crisis: A Shattered Airport, Two Parliaments, Many Factions&quot;.] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20150426075812/http://www.npr.org/blogs/parallels/2014/08/26/343444450/libyas-crisis-a-shattered-airport-two-parliaments-many-factions|date=2015-04-26}}&lt;/ref&gt;

== Сардорони ҳукуматҳои Либиё (1951—то кунун) ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center; width:100%&quot;
! colspan=&quot;9&quot; |

=== Шоҳигарии Либиё (1951–1969) ===
|-
! colspan=&quot;2&quot; rowspan=&quot;2&quot; width=&quot;1%&quot; |{{Abbr|№.|Number}}
! rowspan=&quot;2&quot; width=&quot;20%&quot; |Ном
! rowspan=&quot;2&quot; width=&quot;100px&quot; |Акс
! rowspan=&quot;2&quot; width=&quot;20%&quot; |Солҳои ҳаёт
! colspan=&quot;3&quot; width=&quot;20%&quot; |Мӯҳлат 
! rowspan=&quot;2&quot; width=&quot;20%&quot; |Ҳизб
|-
!Оғоз
!Анҷом
!Ҳамагӣ
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |1
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Маҳмуд Мунтасир]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1903–1970
|29 марти 1951
|19 феврали1954
|2 солу 327 рӯз 
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |2
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Муҳаммад Сакизлӣ]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1892–1976
|19 феврали 1954
|12 апрели 1954
|52 рӯз
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |3
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Мустафо Бин Ҳалим]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1921–2021
|12 апрели 1954
|26 майи 1957
|3 солу 44 рӯз
|мустақил
|-
| align=&quot;left&quot; |Сарвазир 
|
|
|
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |4
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Абдулмаҷид Кубар]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1909–1988
|26 майи 1957
|17 октябри 1960
|3 солу 144 рӯз
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |5
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Муҳаммад Усмон Саид]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1924–2007
|17 октябри 1960
|19 марти 1963
|2 солу 153 рӯз
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |6
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Муҳиддин Фикинӣ]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1925–1994
|19 марти 1963
|20 январи 1964
|307 рӯз
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |{{small|(1)}}
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Маҳмуд Мунтасир]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1903–1970
|20 январи 1964
|20 марти 1965
|{{Age in years and days|1964|1|20|1965|3|20}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot;  |
! rowspan=&quot;2&quot; |7
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Ҳусейн Мазиқ]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1918–2006
|20 марти 1965
|2 июли 1967
|{{Age in years and days|1965|3|20|1967|7|2}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |8
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Абдулқодир Бадрӣ]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1921–2003
|2 июли 1967
|25 октябри 1967
|{{Age in years and days|1967|7|2|1967|10|25}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; | Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |9
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Абдулҳамид Баккоуш]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1933–2007
|25 октябри 1967
|4 сентябри 1968
|{{Age in years and days|1967|10|25|1968|9|4}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:blue&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |10
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Ванис Қаззофӣ]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1922–1986
|4 сентябри 1968
|31 августи 1969
|{{Age in years and days|1968|9|4|1969|8|31}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|-
! colspan=&quot;9&quot; |

=== Либиё дар даврони [[Муаммар Қаззофӣ]] (1969–2011) ===

==== Ҷамоҳири Арабии Либиё (1969–1977) ====
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:red&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |11
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1935–2009
|8 сентябри 1969
|16 январи 1970
|{{Age in years and days|1969|9|8|1970|1|16}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:red&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |12
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Муаммар Қаззофӣ]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |1942–2011
|16 январи 1970
|16 июли 1972
|{{Age in years and days|1970|1|16|1972|7|16}}
| Иттиҳоди сотсиалистии араб
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:red&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |13
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Абдуссалом Ҷалоуд]]
| rowspan=&quot;2&quot; |
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1944
|16 июли 1972
|2 марти 1977
|{{Age in years and days|1972|7|16|1977|3|2}}
| Иттиҳоди сотсиалистии араб
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |Сарвазир
|-
! colspan=&quot;9&quot; |

==== Ҷамоҳири Арабии Либиё (1977–2011) ====
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 14
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Абдулотӣ Убайдӣ]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:Abdul Ati al-Obeidi (cropped).jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1939
| 2 марти 1977
| 2 марти 1979
| {{Age in years and days|1977|3|2|1979|3|2}} years
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the [[General People's Committee]] (GPCO). Afterwards served as [[List of heads of state of Libya|Secretary-General of the General People's Congress (head of state)]], from 1979 to 1981.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 15
| rowspan=&quot;2&quot; | '''[[Ҷадаллоҳ Азиз Талҳӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1939
| 2 марти 1979
| 16 феврали 1984
| {{Age in years and days|1979|3|2|1984|2|16}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. First tenure in the office.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 16
| rowspan=&quot;2&quot; | '''[[Муҳаммад Заруқ Раҷаб]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1940
| 16 феврали 1984
| 3 марти 1986
| {{Age in years and days|1984|2|16|1986|3|3}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. Previously served as [[List of heads of state of Libya|Secretary-General of the General People's Congress (head of state)]], from 1981 to 1984. Afterwards served as [[Central Bank of Libya#Governors|Governor of the Central Bank of Libya]], from 1987 to 1990 and in 2011.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | {{small|(15)}}
| rowspan=&quot;2&quot; | '''[[Ҷадаллоҳ Азиз Талҳӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1939
| 3 марти 1986
| 1 марти 1987
| {{Age in years and days|1986|3|3|1987|3|1}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. Second tenure in the office. Served at the time of the [[1986 United States bombing of Libya|1986 United States bombing (''Operation El Dorado Canyon'')]].}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 17
| rowspan=&quot;2&quot; | '''[[Умар Мустафо Мунтасир]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | 1939–2001
| 1 марти 1987 
| 7 октябри 1990
| {{Age in years and days|1987|3|1|1990|10|7}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 18
| rowspan=&quot;2&quot; | '''[[Абузод Умар Дорда]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | 1944–2022
| 7 октябри 1990
| 29 январи 1994
| {{Age in years and days|1990|10|7|1994|1|29}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. Afterwards served as head of the [[Mukhabarat el-Jamahiriya|Mukhabarat el-Jamahiriya (national intelligence service)]], from 2009 to 2011.}}&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.iol.co.za/news/africa/libyan-ex-pm-named-new-spy-chief-439801|title=Libyan ex-PM named new spy chief|agency=Agence France-Presse|work=IOL|date=12 April 2009|access-date=1 January 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://uk.reuters.com/article/us-libya-spy/exclusive-at-bay-captured-libyan-spy-chief-defiant-idUSTRE78A3PR20110911|title=Exclusive: At bay, captured Libyan spy chief defiant|work=Reuters|author=William Maclean|date=11 September 2011|access-date=1 January 2021}}&lt;/ref&gt;
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 19
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Абдулмаҷид Қойид]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1943
| 29 январи 1994
| 29 декабри 1997
| {{Age in years and days|1994|1|29|1997|12|29}}
| мустақил 
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 20
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Муҳаммад Аҳмад Мангуш]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1967
| 29 декабри 1997
| 1 марти 2000
| {{Age in years and days|1997|12|29|2000|3|1}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 21
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Имбарек Шамех]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1952
| 1 марти 2000
| 14 июни 2003
| {{Age in years and days|2000|3|1|2003|6|14}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. Afterwards served as [[List of heads of state of Libya|Secretary-General of the General People's Congress (head of state)]], from 2009 to 2010.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 22
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Шукри Ғанем]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:Shukri Ghanem 2010.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | 1942–2012
| 14 июни 2003
| 5 марти 2006 
| {{Age in years and days|2003|6|14|2006|3|5}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:green&quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; | 23
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Бағдоди Маҳмудӣ]] 
| rowspan=&quot;2&quot; | [[File:2008-07-31 Багдади Махмуди.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; | тав. 1945
| 5 марти 2006
| 23 августи 2011
| {{Age in years and days|2006|3|5|2011|8|23}}
| мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=left| {{small|Secretary-General of the GPCO. Served at the time of the [[First Libyan Civil War|First Civil War]] and the concurrent [[2011 military intervention in Libya|foreign military intervention]]. Deposed during the [[Battle of Tripoli (2011)|Battle of Tripoli]].}}
|-
! colspan=9|

=== Давраи гузариш (2011–то кунун) ===
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |24
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Маҳмуд Ҷибрил]] '''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Mahmoud Jibril 2011 (cropped).jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |1952–2020
|5 марти 2011
|23 октябри 2011
|{{Age in years and days|2011|3|5|2011|10|23}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister; served as Head of the Executive Team of the [[National Transitional Council]] (NTC) until 23 March 2011. In rebellion to 23 August 2011, based in [[Benghazi]] during this period.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Алӣ Тарҳунӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Ali Tarhouni cropped GNC.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1951
|23 октябри 2011
|24 ноябри 2011
|{{Age in years and days|2011|10|23|2011|11|24}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Deputy Prime Minister, assumed office as [[Caretaker government|caretaker]].}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Абдураҳим Кеиб]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:El-Keib (cropped).jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |1950–2020
|24 ноябри 2011
|14 ноябри 2012
|{{Age in years and days|2011|11|24|2012|11|14}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Acting Prime Minister.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |25
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Алӣ Зейдан]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Ali Zeidan at US State Department 2013.png|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1950
|14 ноябри 2012
|11 марти 2014
|{{Age in years and days|2012|11|14|2014|3|11}}
|National Party for Development and Welfare
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister. Briefly kidnapped by armed militants during the [[2013 Libyan coup d'état attempt|2013 coup d'état attempt]]. Survived the [[2014 Libyan coup d'état attempts#February 2014|February 2014 coup d'état attempt]].}}
|-
! colspan=&quot;9&quot; |
|-
| colspan=&quot;9&quot; |{{small|Following the [[2014 Libyan parliamentary election|2014 parliamentary election]], the government was split between the newly-elected [[House of Representatives (Libya)|House of Representatives]] (HoR) and the outgoing [[General National Congress]] (GNC), resulting in the [[Second Libyan Civil War|Second Civil War]]. The 2014 elections were declared invalid by the [[Supreme Judicial Council of Libya|Supreme Court]] in November 2014.&lt;ref name=&quot;Afer&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-29933121|title=Libya court 'invalidates' parliament|date=6 November 2014|publisher=BBC News|access-date=21 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180708225838/https://www.bbc.com/news/world-africa-29933121|archive-date=8 July 2018|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}
|-
! colspan=&quot;9&quot; |
|-
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |26
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Абдуллоҳ Танӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Abdullah al-Thani.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1954
|11 марти 2014
|5 апрели 2016
|{{Age in years and days|2014|3|11|2016|4|5}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister. In rebellion, based in [[Tobruk]] from August 2014, then in [[Bayda, Libya|Bayda]]. Internationally recognized until 12 March 2016. Served in [[Acting (law)|acting capacity]] until 8 April 2014. Survived the [[2014 Libyan coup d'état attempts#May 2014|May 2014 coup d'état attempt]].}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Аҳмад Маитиқ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Ahmed Maiteeq.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1972
|25 майи 2014
|9 июни 2014
|{{Age in years and days|2014|5|25|2014|6|9}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister. Appointment declared invalid by the [[Supreme Judicial Council of Libya|Supreme Court]].}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Умар Ҳассӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1949
|6 сентябри 2014
|31 марти 2015
|{{Age in years and days|2014|9|6|2015|3|31}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the [[National Salvation Government]] (NSG). In rebellion, based in [[Tripoli]].}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Халифа Ғауил]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1964
|31 марти 2015
|5 апрели 2016
|{{Age in years and days|2015|3|31|2016|4|5}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the NSG. Served in [[Acting (law)|acting capacity]] until 1 December 2015. In rebellion, based in Tripoli.}}
|-
! colspan=&quot;9&quot; |
|-
| colspan=&quot;9&quot; |{{small|Following the inauguration of the [[Presidential Council (Libya)|Presidential Council]] and the [[Government of National Accord]] (GNA), the government remain split between the HoR and the NSG, recreated after the [[Western Libya clashes (2016–2018)|2016 coup d'état attempt]]. However, the [[High Council of State (Libya)|High Council of State]] (HCS), based in Tripoli, recognized the GNA.}}
|-
! colspan=&quot;9&quot; |
|-
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |27
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Файз Сироҷ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Fayez al-Sarraj in Washington - 2017 (38751877521) (cropped).jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1960
|5 апрели 2016
|15 марти 2021
|{{Age in years and days|2016|4|5|2021|2|5|2021|3|15}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the GNA, simultaneously served as the Chairman of the [[Presidential Council (Libya)|Presidential Council]]. Internationally recognized, based in Tripoli.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Халифа Ғауил]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:No image.svg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1964
|14 октябри 2016
|16 марти 2017
|{{Age in years and days|2016|10|14|2017|3|16}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the recreated NSG. In rebellion, based in Tripoli.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |'''[[Абдуллоҳ Танӣ]]'''
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Abdullah al-Thani.jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1954
|5 апрели 2016
|15 марти 2021
|{{Age in years and days|2016|4|5|2021|3|15}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the HoR. Based in opposition in Tobruk.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |28
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Аблулҳамид Дбейба]] 
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Abdul Hamid Dbeibeh (15-04-2021).jpg|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1958
|15 марти 2021
|амалкунанда
|{{Age in years and days|2021|3|15}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the [[Government of National Unity (Libya)|Government of National Unity]] (GNU). Internationally recognized, based in Tripoli.}}
|- style=&quot;background:#EEEEEE&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;background:Orange |
! rowspan=&quot;2&quot; |—
| rowspan=&quot;2&quot; |[[Фатҳӣ Башага]]  
| rowspan=&quot;2&quot; |[[File:Fathi Bashagha 2021.png|100px]]
| rowspan=&quot;2&quot; |тав. 1962
|3 марти 2022
|амалкунанда
|{{Age in years and days|2022|3|3}}
|мустақил
|-
| colspan=&quot;4&quot; align=&quot;left&quot; |{{small|Prime Minister of the HoR. Based in opposition in Tobruk.}}&lt;ref&gt;{{Cite news|date=10 February 2022|title=Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/africa/libyan-parliament-moves-towards-vote-new-prime-minister-2022-02-10/|accessdate=10 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=10 February 2022|title=Libya: Tobruk parliament names new PM, fuelling division|work=[[Al Jazeera]]|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/10/libya-tobruk-parliament-names-new-pm-fueling-divisions|accessdate=10 February 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Ҳамчунин нигаред ==

* Феҳристи генерал-губернаторҳои Либиёи Итолиё
* Феҳристи сарони давлатҳои Либиё
== Иқтибосҳо ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.worldstatesmen.org/Libya.htm#Libya Давлатхои чахон – Либиё]
[[Гурӯҳ:Феҳристи сарвазирон]]
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Феҳрист:Либиё]]</text>
      <sha1>2azcpq99h7g5iqip32hq0yci8cibyo2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Абдурраҳмон Ориёнӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300128</id>
    <revision>
      <id>1307973</id>
      <parentid>1307667</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T05:03:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>30618</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11997" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ }}
 
'''Абдурраҳмон ал-Яҳё  Ориёнӣ''' ({{Lang-ar|عبد الرحمن الأرياني}}  {{ТаърихиТаваллуд|||1908}} - [[14 март|14 марти]] [[Соли 1998|1998]] ) - арбоби низомӣ ва давлатии [[Яман]] ; Президенти 2 -юми  [[Ҷумҳурии Ямани Араб]] ( [[5 ноябр|5 ноябри]] [[Соли 1967|1967]] - [[13 июн|13 июни]] [[Соли 1974|1974]] ).

== Зиндагинома ==
Дар деҳаи Ориён таваллуд шудааст. Падараш қозии аршади Шоҳигарии Мутаваккили Яман ва мутахассиси хеле маъруфи шариат буд ва модараш ба корҳои хайрия машғул буд.

Таҳсилро дар зодгоҳаш оғоз намуда, то синни 16-солагӣ дар онҷо таҳсил намуда, пас аз он ба пойтахти кишвар – [[Санъо|шаҳри Санъо]] рафта, дар мактаби шариат таҳсил мекунад ва таҳсили динӣ гирифтааст. Чанд сол имом-хатиби дарбор (то [[соли 1937]] ) шуда, баъд қозиӣ таъин шуд &lt;ref&gt;Makil Al-Ilm fi Al-Yaman, Ismail Al-Akwa.&lt;/ref&gt;. 
== Фаъолияти сиёсӣ ==
Дар Шоҳигарии Мутаваккиляи Яман раҳбари гурӯҳи мухолифи «ал-Аҳрор» буд Вай дар нахустин ҳукумати миллии Ямани Шимолӣ вазири вақфҳои динӣ буд ва хизматчии давлатӣ буд, дар ҳоле ки қудрат дар дасти низомиён, созмондиҳандагони табаддулоти зидди подшоҳӣ буд  

Вай ба муқобили подшоҳони Мутаваккили Яман фаъолона баромад карда, дар фаъолияти гурӯҳи мухолифини «ал-Ахрор» («Озодӣ»), ки барои барпо намудани сохти ҷумҳуриявӣ мубориза мебурд, иштирок мекард. Моҳи феврали [[соли 1948]] дар «Инқилоби конститутсионӣ»-и «Ҷунбиши Ямани озод» бар зидди имом-шоҳ, ки ҳадафаш таъсиси [[подшоҳии машрута]] буд, иштирок намуда, баъди шикасти он  5 сол ба зиндон маҳкум шуд.

Соли [[Соли 1954|1954]] узви Суди Олии шариатӣ таъин шуд &lt;ref&gt;ARR: Arab Report and Record. Economic Features, Limited, (1967), p. 354.&lt;/ref&gt; .

Соли [[Соли 1955|1955]] барои фаъолиятҳои зиддиподшоҳиаш дар «ал-Ахрор» ӯро ба қатл маҳкум карданд, аммо чанд дақиқа пеш аз қатл ӯ аз имом шоҳ [[Аҳмад Ҳамидаддин]] мӯҳлати бекор кардан гирифт. Ӯро ба зиндон ҳукм намуданд, то 7 сол то фурӯ рафтани ҳукмронии подшоҳӣ ва ғалабаи инқилоб дар он бадарға буд. Дар маҷмӯъ, ӯ то озодии ниҳоӣ дар [[соли 1962]] беш аз 15 солро дар зиндон сипарӣ кард. 

Баъди Инқилоби 26 сентябри соли [[Соли 1962|1962]] — вазири корҳои дин, вазири адлия, ҷонишини сарвазир, аъзои Шӯрои фаҳмондадиҳии инқилобӣ, баъд аъзои Шӯрои президент буд. Аз [[5 октябр|5 октябри ]] [[Соли 1963|соли 1963]] то [[10 феврал|10 феврали ]] [[Соли 1964|соли 1964]] — ҷонишини президент ва Раиси Шӯрои иҷроияи [[ҶЯА]] ([[Сарвазир]]) буд. Аз соли 1964 то соли 1965 аъзои Бюрои Сиёсии [[ҶЯА]], чонишини сарвазир, аъзои Шӯрои президент буд. &lt;ref&gt;''[[Густерин, Павел Вячеславович|Густерин П. В.]]'' Йеменская Республика и её города. — М.: [[Международные отношения (издательство)|Международные отношения]], 2006. — С. 178. — ISBN 5-7133-1270-4&lt;/ref&gt; .

== Дар сари ҳокимяти кишвар ==
Дар натиҷаи табаддулоти [[5 ноябр|5 ноябри соли]] [[Соли 1967|1967]] президентАбдулло Ас-Салол барканор шуд, ҷумҳурихоҳони мӯътадил ба сари қудрат омаданд. Барои роҳбарии кишвар Шӯрои ҷумҳуриявӣ таъсис дода шуд, ки ба он Абдурраҳмон Ориёнӣ шомил буд, ки вазифаи раисро гирифт &lt;ref&gt;Крахмалов С. П. &quot;''Йеменская Арабская Республика и ее вооруженные силы''&quot;. Москва: Воениздат, (1977), стр. 25.&lt;/ref&gt; . [[7 ноябр]] ҳукумати нави ҷумҳуриявӣ эълон кард,  ки ба таҳкими низоми ҷумҳуриявӣ идома медиҳад ва ба зудӣ бо сарони қабилаҳои кишвар гуфтушунид  оғоз мешавад,  &lt;ref&gt;The New York Times (November 7, 1967): &quot;[https://www.nytimes.com/1967/11/07/archives/new-yemeni-regime-affirms-republican-line.html?searchResultPosition=3 New Yemeni Regime Affirms Republican Line] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20220130111304/https://www.nytimes.com/1967/11/07/archives/new-yemeni-regime-affirms-republican-line.html?searchResultPosition=3 |date=2022-01-30 }}&quot;, By Eric Pace.&lt;/ref&gt; .

Ориёнӣ барои оштӣ додани доираҳои шоҳгароӣ ва ҷумҳуриявӣ кӯшиши асосӣ кард. Ба шарофати фаъолияти ӯ дурнамои воқеии ҳалли осоиштаи ҷанги шаҳрвандӣ пайдо шуд, зеро ӯ омода буд ба муколама бо доираҳои шоҳгароён &lt;ref&gt;Le Monde (07 novembre, 1967): &quot;[https://www.lemonde.fr/archives/article/1967/11/07/yemen-coup-d-etat-militaire-a-sanaa-aden-soixante-dix-morts-au-cours-de-combats-israel-duel-d-artillerie-avec-les-jordaniens-l-elimination-du-marechal-sallal-peut-renforcer-les-cha_3110584_1819218.html YÉMEN: coup d'État militaire à Sanaa]&quot;.&lt;/ref&gt; . Вай дахолати [[Миср]] ва [[Арабистони Саудӣ|Арабистони Саудиро]] ба корҳои дохилии Яман, бахусус — кумак расондан ба ҷумҳурихоҳонро шадидан маҳкум кард &lt;ref&gt;Le Monde diplomatique (Novembre, 1968): &quot;[https://www.monde-diplomatique.fr/1968/11/RONDOT/28676 Après cinq années de guerre civile, le Yémen va-t-il enfin trouver son équilibre politique?] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20220127150625/https://www.monde-diplomatique.fr/1968/11/RONDOT/28676 |date=2022-01-27 }}&quot;.&lt;/ref&gt; .

[[10 декабр|10 декабри]] соли 1967 Ориёнӣ расман [[Арабистони Саудӣ|Арабистони Сауди]]&lt;nowiki/&gt;ро ба дахолат кардан ба корҳои дохилии Яман ва таъмин кардани шоҳгароён бо яроку аслиха ва маблағ айбдор кард.  

Соли [[Соли 1970|1970]]     Ориёнӣ бо тарафдорони ҳокимияти шоҳӣ оштии миллӣ ба даст оварда[[Соли 1970|,]] бо [[Арабистони Саудӣ]] равобити расмӣ барқарор кард. Соли [[Соли 1972|1972]] ӯ бо Ямани Чанубӣ дар бораи муттаҳид намудани ду қисми Яман созиши пешакӣ ба даст овард, ки дар асоси он дар [[соли 1990]] муттаҳид шудани ду қисми  Яман сурат гирифт. Дар замони ҳукмронии Ориёнӣ дар таърихи кишвар аввалин интихоботи парлумонӣ баргузор шуда, аввалин Конститутсия қабул карда шуд &lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;''[[Густерин, Павел Вячеславович|Густерин П. В.]]'' Йеменская Республика и её города. — М.: [[Международные отношения (издательство)|Международные отношения]], 2006. — С. 178. — ISBN 5-7133-1270-4&lt;/ref&gt; .

== Табаддулоти бехун ва истеъфои Ориёнӣ ==
[[13 июн|13 июни соли]] [[Соли 1974|1974]] роҳбарияти артиши Яман дар натиҷаи табаддулоти бехун ҳокимияти давлатиро ба дасти худ гирифт. Радиои давлатии Яман, ки аз истинод ба агентии расмии Миср дар Шарқи Наздик хабар дод, эълон кард, ки барои идораи кишвар Шӯрои 7-нафара ташкил карда шудааст. Бино ба хабари радио, Шӯроро полковник Иброҳим ал-Ҳамдӣ ба он  сарварӣ мекард, ки табаддулотро ташкил карда буд &lt;ref&gt;The New York Times (June 14, 1974): &quot;[https://www.nytimes.com/1974/06/14/archives/military-in-yemen-ousts-government-and-sets-up-junta.html?searchResultPosition=6 Military in Yemen Ousts Government And Sets Up Junta] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20201011054159/https://www.nytimes.com/1974/06/14/archives/military-in-yemen-ousts-government-and-sets-up-junta.html?searchResultPosition=6 |date=2020-10-11 }}&quot;.&lt;/ref&gt; . Худи ҳамон рӯз Ориёнӣ ба хотири ҷилавгирӣ аз хунрезӣ дар шароити афзоиши бӯҳрон дар кишвар ихтиёран истеъфо дод &lt;ref&gt;Fred Halliday, “[https://www.taylorfrancis.com/books/e/9781315744322/chapters/10.4324/9781315744322-13 The Gulf Between Two Revolutions, 1958-1979],” Middle East Report, no. 85 (February 1980).&lt;/ref&gt; .

Ориёнӣ дар [[Сурия]] зиндагӣ карда, соли [[Соли 1998|1998]] (солҳои 1980-1981 дар [[ҶЯА]] зиндагӣ мекард) дар синни 89 солагӣ даргузашт &lt;ref name=&quot;Abdul-Rahman Al-Eryani, Ex-Yemen President&quot;&gt;The New York Times (March 17, 1998): &quot;[https://www.nytimes.com/1998/03/17/world/abdul-rahman-al-iryani-ex-yemen-president-89.html Abdul-Rahman al-Iryani, Ex-Yemen President, 89] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20180628045944/https://www.nytimes.com/1998/03/17/world/abdul-rahman-al-iryani-ex-yemen-president-89.html |date=2018-06-28 }}&quot;, By The Associated Press.&lt;/ref&gt; .

== Пайвандҳо ==
* [https://www.webcitation.org/6EA2Vim9H?url=http://nationalyemen.com/2012/10/16/a-history-of-yemeni-presidents/ Таърихи президентҳои Яман]{{Ref-en}} &lt;small class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/small&gt;

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ПБ}}
{{Президентҳои Ҷумҳурии Ямани Араб}}
[[Гурӯҳ:Президентҳои Ямани Шимолӣ]]
[[Гурӯҳ:Сарвазирони ҶЯА]]
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Яман]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 1998]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони 14 март]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1910]]
[[Гурӯҳ:Зодагони 10 июн]]</text>
      <sha1>eszqf2fgnuguwrjlav3q0d4nfsk0br2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Сарвазирони Либиё</title>
    <ns>10</ns>
    <id>300169</id>
    <revision>
      <id>1307963</id>
      <parentid>1307896</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:33:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>ислоҳ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1667" xml:space="preserve">{{Ҷадвали новбарӣ
|ном = Сарвазирони Либиё
|сарлавҳа = {{Парчами Либиё}} [[Феҳристи сарвазирони Либиё|Сарвазирони Либиё (1969–2012)]]
|тасвир = 
|услуби_синфҳо = hlist
|сарлавҳа1 = Либиё дар даврони Муаммар Қаззофӣ (1969–2011)
|феҳрист1 =  
* [[Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ|Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ]]  
* [[Муаммар Қаззофӣ|Муаммар Қаззофӣ]]  
* [[Абдуссалом Ҷалоуд|Абдуссалом Ҷалоуд]] 
 |сарлавҳа2 = Ҷамоҳири Сотсиалистии Арабии Либиё (1977–2011) 
 |феҳрист2 = 
* [[Абдулотӣ Убайдӣ|Абдулотӣ Убайдӣ]]  
* [[Ҷадаллоҳ Азиз Талҳӣ]]  
* [[Муҳаммад Заруқ Раҷаб]]  
* [[Ҷадаллоҳ Азиз Талҳӣ]]  
* [[Умар Мустафо Мунтасир]]  
* [[Абузод Умар Дорда]]  
* [[Абдулмаҷид Қойид]] 
* [[Муҳаммад Аҳмад Мангуш]] 
* [[Имбарек Шамех]] 
* [[Шукри Муҳаммад Ғанем]] 
* [[Бағдоди Алӣ Маҳмудӣ]]
|сарлавҳа3 = Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (2012–)
|феҳрист3 =  
* [[Маҳмуд Ҷибрил]]  
* [[Алӣ Тарҳунӣ]] (и.в) 
* [[Абдураҳим Кеиб]]
}}
&lt;noinclude&gt;
[[Гурӯҳ:Шаблонҳои новбарӣ:Раҳбарони ҳукуматҳо|Либиё]]
[[Гурӯҳ:Шаблонҳо:Либиё]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0lk6id38bimbrvw83xysli3vqajoui6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Абдураҳим Кеиб</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300174</id>
    <revision>
      <id>1307972</id>
      <parentid>1307924</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T05:02:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>30618</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4362" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|президент=}}
 

'''Абдураҳим Кеиб'''({{Lang-en|Abdurrahim El-Kib}} {{ВД-Дебоча}} ) - сиёсатмадор ва муҳандиси [[Либиё]] .

== Зиндагинома ==
Ӯ Донишгоҳи Триполиро бо дараҷаи бакалаврӣ дар соҳаи муҳандисии барқ хатм карда, таҳсилашро дар Иёлоти Муттаҳида, дар [[Донишгоҳи Калифорнияи Ҷанубӣ]] ва Донишгоҳи Каролинаи Шимолӣ идома дод ва дар соли 1984 дар он ҷо унвони доктории худро гирифт &lt;ref&gt;{{Citation|title=Dual U.S.-Libyan citizen chosen as prime minister of Libya|url=http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/nato-formally-ends-libya-bombing-campaign/2011/10/31/gIQAtiObZM_story.html|access-date=2022-07-26|archive-date=2012-12-16|archive-url=https://archive.today/20121216141807/http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/nato-formally-ends-libya-bombing-campaign/2011/10/31/gIQAtiObZM_story.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt; . Аз соли 1985 дар Донишгоҳи Алабама ба ҳайси ассистенти кафедраи муҳандисии электрикӣ кор мекард, соли 1996 профессор шуд. Шаҳрвандии Амрико дорад. Муаллифи мақолаҳои сершумори илмӣ буда, таҳти роҳбарии ӯ дар соҳаи электротехника як қатор рисолаҳо дифоъ шудаанд.

Соли 2005 ширкати либиёвии ''International Company for Energy and Technology'' таъсис дод.

Аз соли 2006 то соли 2011 ӯ мудири шӯъбаи электрикии Донишкадаи нафти АМА буд ва тобистони соли 2011 ба Либиё рафт ва дар он ҷо узви роҳбарияти Шӯрои миллии гузори Либиё шуд. [[31 октябр|31 октябри ]] [[Соли 2011|соли 2011]] сарвазири Шӯрои миллии гузори Либиё интихоб шуд &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://lenta.ru/news/2011/10/31/libya/|title=Главой переходного правительства избрали учёного|deadlink=no|accessdate=2011-11-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111101232816/http://lenta.ru/news/2011/10/31/libya/|archivedate=2011-11-01}}&lt;/ref&gt; .
[[Акс:Leon_E._Panetta_with_Abd_al-Raheem_Al-Keeb_in_Tripoli_2011.jpg|чап|мини| Мулоқот бо вазири дифои ИМА [[Леон Эдвард Панетта|Леон Панетта]] 17 декабри соли 2011]]
Рӯзи 26 ноябр сӯиқасд ба ҷони ӯ сурат гирифт. Абдулраҳим Кеиб ва як гурӯҳи ҳамроҳонаш дар ҳошияи шаҳри Триполи ҳангоми ворид шудан ба бинои радиои давлатии воқеъ дар он ҷо аз сӯи афроди ношинос тирборон шуданд. Дар натичаи суиқасд сарвазир осеб надидааст, вале ду узви хайати вакилони у кушта ва 5 нафари онхо ярадор шудаанд. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.itar-tass.com/c1/282826.html|title=В Триполи было совершено покушение на премьер-министра страны|deadlink=no|accessdate=2011-11-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029192917/http://www.itar-tass.com/c1/282826.html|archivedate=2013-10-29}}&lt;/ref&gt;

21 апрели соли 2020 даргузашт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ПБ}} 
{{Сарвазирони Либиё (давраи гузариш)}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сарварони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2020]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони 21 апрел]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1950]]
[[Гурӯҳ:Зодагони 2 март]]</text>
      <sha1>b1e8xzyr81m5e0woy69sj63mu91agdo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳси корбар:TurkAviator</title>
    <ns>3</ns>
    <id>300179</id>
    <redirect title="Баҳси корбар:Turquoise1923" />
    <revision>
      <id>1307945</id>
      <timestamp>2022-07-26T12:09:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MBq</username>
        <id>16709</id>
      </contributor>
      <comment>MBq moved page [[Баҳси корбар:TurkAviator]] to [[Баҳси корбар:Turquoise1923]]: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/TurkAviator|TurkAviator]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Turquoise1923|Turquoise1923]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#равона [[Баҳси корбар:Turquoise1923]]</text>
      <sha1>pgcjlj7k1iaw2plkiexamc31apgijb2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Маҳмуд Ҷибрил</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300180</id>
    <revision>
      <id>1307952</id>
      <timestamp>2022-07-26T13:23:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the page &quot;[[:ru:Special:Redirect/revision/123533670|Джабриль, Махмуд]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5031" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|президент=[[Мустафа Мухаммад Абд-аль-Джалиль]] (и.о.)}}
[[Категория:Персоналии по алфавиту]]

'''Маҳмуд Ҷибрил Варфаллӣ''' (арб {{Lang-ar|محمود جبريل الورفلي}} ,  ( Подшоҳии Либиё, 28 майи 1952 - 5 апрели 2020) — сиёсатмадори Либиё, Сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё аз 23 март то 20 октябри соли 2020.

== Зиндагинома ==
Маҳмуд Ҷибрил соли 1952 дар Либиё дар оилаи қабилаи Варфалла таваллуд шудааст  . Ба навиштаи The Daily Telegraph, зодгоҳи ӯ шаҳри Бани Валид аст  .

Вай соли 1975 факултаи иқтисод ва сиёсатшиносии [[Донишгоҳи Қоҳира|Донишгоҳи Қоҳираро]] бо дараҷаи бакалавр хатм кардааст.

Соли 1980 дар Донишгоҳи Питтсбурги [[Пенсилвания]] ([[ИМА]]) дараҷаи магистрро дар соҳаи сиёсатшиносӣ гирифтааст.

Ӯ соли 1984 дар ҳамин донишгоҳ дар риштаи банақшагирии стратегӣ ва қабули қарорҳо унвони докториро гирифтааст ва чанд сол дар ин соҳа ба ҳайси [[профессор]] кор кардааст. Маҳмуд Ҷибрил дар ин мавзӯъ 10 китоб нашр кардааст.

Вай инчунин роҳбари гурӯҳе буд, ки дар таҳияи дастури ''ягонаи омӯзиши араб'' ширкат дошт.

Дар байни солҳои 1987 ва 1988 масъули ташкил ва идораи ду конфронси аввали омӯзишӣ дар [[кишварҳои араб]] буд. Баъдан, ӯ ба омӯзиши [[менеҷмент]] ва роҳбарии маъмурӣ барои менеҷерони аршад дар кишварҳои арабӣ, аз ҷумла дар [[Миср]], [[Арабистони Саудӣ]], [[Либиё]], [[Имороти Муттаҳидаи Арабӣ|АМА]], [[Кувайт]], [[Урдун]], [[Баҳрайн]], [[Марокаш]], [[Тунис]], инчунин дар [[Туркия]] ва [[Бритониё|Бритониёи Кабир]] машғул буд.

Маҳмуд Ҷибрил раиси Шӯрои миллии нақшакашии Либиё буд. Соли [[Соли 2009|2009]] раиси Шӯрои миллии рушди иқтисодии Либиё таъин шуд.

Вай инчунин ба Кумитаи зидди бӯҳронии Шӯрои миллии Либиё роҳбарӣ мекард.

23 марти соли 2011 маълум шуд, ки Маҳмуд Ҷибрил сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё шуд, ки худро ягона мақомоти қонунии Либиё эълон кард. 23 октябри соли 2011 пас аз озод шудани Либиё аз режими [[Муаммар Қаззофӣ]], ӯ истеъфо дод.

Ҳизби Маҳмуд Ҷибрил, Эътилофи Нерӯҳои Миллӣ, дар интихоботи порлумонии Либиё дар моҳи июли соли 2012 аксарияти овозҳоро ба даст овард &lt;ref name=&quot;лента2&quot;&gt;[http://lenta.ru/news/2012/07/18/voting/ Объявлены окончательные результаты выборов в Ливии] {{Wayback|url=http://lenta.ru/news/2012/07/18/voting/|date=20120720001610}} — статья на лента.ру&lt;/ref&gt; .

Маҳмуд Ҷибрил 5 апрели соли 2020 дар [[Қоҳира]] аз таъсири COVID-19 дар синни 67-солагӣ даргузашт &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://en.alwasat.ly/news/libya/279080|title=Former Libyan PM Mahmoud Jibril has died from complications related to coronavirus|website=en.alwasat.ly|date=2020-04-05|publisher=Alwasat News|lang=en|deadlink=no|accessdate=2020-06-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411050406/http://en.alwasat.ly/news/libya/279080|archivedate=2020-04-11}}&lt;/ref&gt; .

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сарварони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XX]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2020]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони 5 апрел]]
[[Гурӯҳ:Соли 1952 таваллудшудагон]]
[[Гурӯҳ:Зодагони рӯзи 28 май]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]</text>
      <sha1>l7ykrqlxqvswd33nwbrlcqtpeplkycb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307955</id>
      <parentid>1307952</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T13:30:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>гурӯҳбандӣ, илова</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4929" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|президент=}}
'''Маҳмуд Ҷибрил Варфаллӣ''' (арб {{Lang-ar|محمود جبريل الورفلي}} ,  ( Подшоҳии Либиё, 28 майи 1952 - 5 апрели 2020) — сиёсатмадори Либиё, Сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё аз 23 март то 20 октябри соли 2020.

== Зиндагинома ==
Маҳмуд Ҷибрил соли 1952 дар Либиё дар оилаи қабилаи Варфалла таваллуд шудааст  . Ба навиштаи The Daily Telegraph, зодгоҳи ӯ шаҳри Бани Валид аст.
Вай соли 1975 факултаи иқтисод ва сиёсатшиносии [[Донишгоҳи Қоҳира|Донишгоҳи Қоҳираро]] бо дараҷаи бакалавр хатм кардааст.
Соли 1980 дар Донишгоҳи Питтсбурги [[Пенсилвания]] ([[ИМА]]) дараҷаи магистрро дар соҳаи сиёсатшиносӣ гирифтааст.

Ӯ соли 1984 дар ҳамин донишгоҳ дар риштаи банақшагирии стратегӣ ва қабули қарорҳо унвони докториро гирифтааст ва чанд сол дар ин соҳа ба ҳайси [[профессор]] кор кардааст. Маҳмуд Ҷибрил дар ин мавзӯъ 10 китоб нашр кардааст.
Вай инчунин роҳбари гурӯҳе буд, ки дар таҳияи дастури ''ягонаи омӯзиши араб'' ширкат дошт.
Дар байни солҳои 1987 ва 1988 масъули ташкил ва идораи ду конфронси аввали омӯзишӣ дар [[кишварҳои араб]] буд. Баъдан, ӯ ба омӯзиши [[менеҷмент]] ва роҳбарии маъмурӣ барои менеҷерони аршад дар кишварҳои арабӣ, аз ҷумла дар [[Миср]], [[Арабистони Саудӣ]], [[Либиё]], [[Имороти Муттаҳидаи Арабӣ|АМА]], [[Кувайт]], [[Урдун]], [[Баҳрайн]], [[Марокаш]], [[Тунис]], инчунин дар [[Туркия]] ва [[Бритониё|Бритониёи Кабир]] машғул буд.

Маҳмуд Ҷибрил раиси Шӯрои миллии нақшакашии Либиё буд. Соли [[Соли 2009|2009]] раиси Шӯрои миллии рушди иқтисодии Либиё таъин шуд.
Вай инчунин ба Кумитаи зидди бӯҳронии Шӯрои миллии Либиё роҳбарӣ мекард.
23 марти соли 2011 маълум шуд, ки Маҳмуд Ҷибрил сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё шуд, ки худро ягона мақомоти қонунии Либиё эълон кард. 23 октябри соли 2011 пас аз озод шудани Либиё аз режими [[Муаммар Қаззофӣ]], ӯ истеъфо дод.

Ҳизби Маҳмуд Ҷибрил, Эътилофи Нерӯҳои Миллӣ, дар интихоботи порлумонии Либиё дар моҳи июли соли 2012 аксарияти овозҳоро ба даст овард &lt;ref name=&quot;лента2&quot;&gt;[http://lenta.ru/news/2012/07/18/voting/ Объявлены окончательные результаты выборов в Ливии] {{Wayback|url=http://lenta.ru/news/2012/07/18/voting/|date=20120720001610}} — статья на лента.ру&lt;/ref&gt;.

Маҳмуд Ҷибрил 5 апрели соли 2020 дар [[Қоҳира]] аз таъсири COVID-19 дар синни 67-солагӣ даргузашт &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://en.alwasat.ly/news/libya/279080|title=Former Libyan PM Mahmoud Jibril has died from complications related to coronavirus|website=en.alwasat.ly|date=2020-04-05|publisher=Alwasat News|lang=en|deadlink=no|accessdate=2020-06-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411050406/http://en.alwasat.ly/news/libya/279080|archivedate=2020-04-11}}&lt;/ref&gt; .

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ПБ}}
{{Сарвазирони Либиё}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сарварони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XX]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2020]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони 5 апрел]]
[[Гурӯҳ:Соли 1952 таваллудшудагон]]
[[Гурӯҳ:Зодагони рӯзи 28 май]]</text>
      <sha1>n2khlex2bd3nsnvvdciz5dbpd898jyd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Маҳмуд Ҷибрил Варфаллӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300181</id>
    <redirect title="Маҳмуд Ҷибрил" />
    <revision>
      <id>1307953</id>
      <timestamp>2022-07-26T13:25:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>равона</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#равона [[Маҳмуд Ҷибрил]]</text>
      <sha1>dhua34n139q1xea0ayswdsbd1aecatg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Маҳмуд Ҷабраил Варфаллӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300182</id>
    <redirect title="Маҳмуд Ҷибрил" />
    <revision>
      <id>1307954</id>
      <timestamp>2022-07-26T13:26:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>равона</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#равона [[Маҳмуд Ҷибрил]]</text>
      <sha1>dhua34n139q1xea0ayswdsbd1aecatg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Алӣ Тарҳунӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300183</id>
    <revision>
      <id>1307956</id>
      <timestamp>2022-07-26T13:58:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the page &quot;[[:ru:Special:Redirect/revision/119210102|Али Тархуни]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3633" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|президент=[[Мустафа Мухаммад Абд-аль-Джалиль]]}}
[[Категория:Персоналии по алфавиту]]
[[Категория:Википедия:Статьи о государственных деятелях без иллюстраций на Викискладе]]

'''Алӣ Абдул Тарҳунӣ''' ( {{Lang-ar|علي الترهوني}}  б. {{ТаърихиТаваллуд|||1951}} ) — [[Иқтисоддон|иктисоддон]] ва сиёсатмадори Либиё мебошад. Аз 23 марти соли 2011 вазири [[нафт]] ва молияи Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS), аз 23 то 31 октябри соли 2011 ва аз 27 апрели соли 2012 иҷрокунандаи вазифаи сарвазири Либиё.

== Пеш аз ҷанги шаҳрвандӣ ==
Тарҳунӣ дар Либиё ба дунё омада, дар Донишгоҳи Либиё таҳсил кардааст, то соли 1973 аз кишвар фирор кард. Ӯро аз [[Шахси воқеӣ|шаҳрванд]]&lt;nowiki/&gt;ӣ маҳрум карда, ғоибона ба қатл ҳукм карданд. Пас аз муҳоҷират ба [[Иёлоти Муттаҳида]], Тарҳунӣ таҳсили худро идома дода, дараҷаи [[магистр]] (1978) ва [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;и (1983) дар [[Донишгоҳи Мичиган]] гирифт. Аз соли 1985 инҷониб муаллими калони иқтисод дар [[Донишгоҳи Вашингтон]] буд.

== Сиёсат ==
23 марти соли 2011 Тарҳунӣ вазири молия ва саноати нафти Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё шуд. Вай инчунин ҳамчун котиб-сухангӯи Шӯро зуд-зуд дар шӯро баромад мекард ва ҳамчун озодандеши маъруф дар байни мухолифин нуфузи назаррас дошт. Вай 25 августи соли 2011 расман кӯчидани Шӯрои миллии муваққатиро аз [[Вилояти Бенғази|Бенғозӣ]] ба [[Триполи]]&lt;nowiki/&gt;ро эълон кард.

3 сентябри соли 2011 Тарҳунӣ раиси Кумитаи олии амният шуд ва масъули амният дар [[Триполи]] буд.

2 октябрь вай ҷонишини якуми сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) таъин шуд. Аллакай 23 октябр, ӯ иҷрокунандаи вазифаи Сарвазири Либиё. Тархунй 31 октябр вазифаи сарвазирро ба [[Абдураҳмон Кеиб]] супурд .

22 ноябри соли 2011 Алӣ Тархунӣ аз вазифаи вазири молия ва саноати нафт барканор шуд. Ба ҷои ӯ Абдураҳмон Лаиз таъин шуд

8 августи соли 2012 вай аз вазифаи муовини аввали сарвазири Либиё озод карда шуд, зеро Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) барҳам дода шуд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Википедиа:Зиндагиномаи муосирон]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1951]]</text>
      <sha1>j1tey3lvrbg6ta0y4w7fsa9qyuw33a2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307957</id>
      <parentid>1307956</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:03:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>гурӯҳбандӣ, навсозӣ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3482" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|сарвазир=}}
'''Алӣ Абдул Тарҳунӣ''' ( {{Lang-ar|علي الترهوني}}  б. {{ТаърихиТаваллуд|||1951}} ) — [[иктисоддон]] ва сиёсатмадори Либиё мебошад. Аз 23 марти соли 2011 вазири [[нафт]] ва молияи Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS), аз 23 то 31 октябри соли 2011 ва аз 27 апрели соли 2012 иҷрокунандаи вазифаи сарвазири Либиё.

== Пеш аз ҷанги шаҳрвандӣ ==
Тарҳунӣ дар Либиё ба дунё омада, дар Донишгоҳи Либиё таҳсил кардааст, то соли 1973 аз кишвар фирор кард. Ӯро аз [[Шахси воқеӣ|шаҳрванд]]&lt;nowiki/&gt;ӣ маҳрум карда, ғоибона ба қатл ҳукм карданд. Пас аз муҳоҷират ба [[Иёлоти Муттаҳида]], Тарҳунӣ таҳсили худро идома дода, дараҷаи [[магистр]] (1978) ва [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;и (1983) дар [[Донишгоҳи Мичиган]] гирифт. Аз соли 1985 инҷониб муаллими калони иқтисод дар [[Донишгоҳи Вашингтон]] буд.

== Сиёсат ==
23 марти соли 2011 Тарҳунӣ вазири молия ва саноати нафти Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё шуд. Вай инчунин ҳамчун котиб-сухангӯи Шӯро зуд-зуд дар шӯро баромад мекард ва ҳамчун озодандеши маъруф дар байни мухолифин нуфузи назаррас дошт. Вай 25 августи соли 2011 расман кӯчидани Шӯрои миллии муваққатиро аз [[Вилояти Бенғази|Бенғозӣ]] ба [[Триполи]]&lt;nowiki/&gt;ро эълон кард.

3 сентябри соли 2011 Тарҳунӣ раиси Кумитаи олии амният шуд ва масъули амният дар [[Триполи]] буд.
2 октябрь вай ҷонишини якуми сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) таъин шуд. Аллакай 23 октябр, ӯ иҷрокунандаи вазифаи Сарвазири Либиё. Тархунй [[31 октябр|31 октябри]] [[соли 2011]] вазифаи сарвазирро ба [[Абдураҳмон Кеиб]] супорид.

22 ноябри соли 2011 Алӣ Тархунӣ аз вазифаи вазири молия ва саноати нафт барканор шуд. Ба ҷои ӯ Абдураҳмон Лаиз таъин шуд.
8 августи соли 2012 вай аз вазифаи муовини аввали сарвазири Либиё озод карда шуд, зеро Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) барҳам дода шуд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]] 
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Википедиа:Зиндагиномаи муосирон]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1951]]</text>
      <sha1>by08qv1b2kx6naxawpgji20nkjj1qgk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307958</id>
      <parentid>1307957</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:05:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>/* Эзоҳ */ илова</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3529" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|сарвазир=}}
'''Алӣ Абдул Тарҳунӣ''' ( {{Lang-ar|علي الترهوني}}  б. {{ТаърихиТаваллуд|||1951}} ) — [[иктисоддон]] ва сиёсатмадори Либиё мебошад. Аз 23 марти соли 2011 вазири [[нафт]] ва молияи Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS), аз 23 то 31 октябри соли 2011 ва аз 27 апрели соли 2012 иҷрокунандаи вазифаи сарвазири Либиё.

== Пеш аз ҷанги шаҳрвандӣ ==
Тарҳунӣ дар Либиё ба дунё омада, дар Донишгоҳи Либиё таҳсил кардааст, то соли 1973 аз кишвар фирор кард. Ӯро аз [[Шахси воқеӣ|шаҳрванд]]&lt;nowiki/&gt;ӣ маҳрум карда, ғоибона ба қатл ҳукм карданд. Пас аз муҳоҷират ба [[Иёлоти Муттаҳида]], Тарҳунӣ таҳсили худро идома дода, дараҷаи [[магистр]] (1978) ва [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;и (1983) дар [[Донишгоҳи Мичиган]] гирифт. Аз соли 1985 инҷониб муаллими калони иқтисод дар [[Донишгоҳи Вашингтон]] буд.

== Сиёсат ==
23 марти соли 2011 Тарҳунӣ вазири молия ва саноати нафти Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё шуд. Вай инчунин ҳамчун котиб-сухангӯи Шӯро зуд-зуд дар шӯро баромад мекард ва ҳамчун озодандеши маъруф дар байни мухолифин нуфузи назаррас дошт. Вай 25 августи соли 2011 расман кӯчидани Шӯрои миллии муваққатиро аз [[Вилояти Бенғази|Бенғозӣ]] ба [[Триполи]]&lt;nowiki/&gt;ро эълон кард.

3 сентябри соли 2011 Тарҳунӣ раиси Кумитаи олии амният шуд ва масъули амният дар [[Триполи]] буд.
2 октябрь вай ҷонишини якуми сарвазири Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) таъин шуд. Аллакай 23 октябр, ӯ иҷрокунандаи вазифаи Сарвазири Либиё. Тархунй [[31 октябр|31 октябри]] [[соли 2011]] вазифаи сарвазирро ба [[Абдураҳмон Кеиб]] супорид.

22 ноябри соли 2011 Алӣ Тархунӣ аз вазифаи вазири молия ва саноати нафт барканор шуд. Ба ҷои ӯ Абдураҳмон Лаиз таъин шуд.
8 августи соли 2012 вай аз вазифаи муовини аввали сарвазири Либиё озод карда шуд, зеро Шӯрои миллии муваққатии Ҷумҳурии Либиё (PNS) барҳам дода шуд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ПБ}}
{{Сарвазирони Либиё}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]] 
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Википедиа:Зиндагиномаи муосирон]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1951]]</text>
      <sha1>qfqgo7yhi7frotvkb0hviv0tem948r4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300184</id>
    <revision>
      <id>1307959</id>
      <timestamp>2022-07-26T14:20:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the page &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1088491753|Mahmud Suleiman Maghribi]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3089" xml:space="preserve">'''Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ''' ( {{Lang-ar|محمود سليمان المغربي}}   ) (29 ноябри 1935 – 17 июли 2009) аз 8 сентябри 1969 то 16 январи 1970 сарвазири [[Либиё]] буд &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://rulers.org/rull.html#libya|title=Countries L|publisher=Rulers.org|accessdate=7 November 2010}}&lt;/ref&gt;

== Зиндагинома ==
Мағрибӣ, ки қабл аз кӯчидан ба [[Сурия]] соли 1948 дар Ҳайфа таваллуд ва ба воя расидааст.

Мағрибӣ дар вазорати маорифи [[Қатар]] ҳангоми таҳсил дар риштаи ҳуқуқ дар Донишгоҳи Димишқ кор карда,  дар соли 1966 дар [[Донишгоҳи Вашингтон|Донишгоҳи  Вашингтони]] [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] рисолаи [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;ии ҳуқуқи нафтро дарёфт кард &lt;ref name=&quot;:12&quot;&gt;{{Cite book|last=Colgan|first=Jeff D.|url=https://books.google.com/books?id=g3U-EAAAQBAJ|title=Partial Hegemony: Oil Politics and International Order|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-754640-6|pages=66|language=en}}&lt;/ref&gt; Вай дар рисолаи номзадиаш далел овард, ки барои як кишвар мустақилона истихроҷи нафтро миллӣ кардан &quot;беақлона&quot; мебуд. &lt;ref name=&quot;:12&quot; /&gt;

Мағрибӣ аз он ҷо ба Либиё рафт ва дар соли 1967 бо нафтгарони ин кишвар  бар зидди истисмори хориҷӣ аз сарватҳои Либиё дар корпартоӣ иштирок кард, ки барои он ӯ ба чаҳор соли зиндон маҳкум шуд ва аз шаҳрвандии Либиё маҳрум карда шуд.

Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ аввалин сарвазири [[Либиё]] пас аз инқилоб дар соли 1969 буд. Вай аз соли 1969 то соли 1970 вазири молия буд. Вай баъдтар соли 1970 пеш аз кӯчидан ба [[Лондон]] ба ҳайси сафири Либиё дар Бритониёи Кабир буд ва Либиёро дар [[Созмони Милали Муттаҳид]] намояндагӣ кард. Ӯ моҳи октябри соли 1976 сафоратро тарк кард, вале дар Лондон боқӣ монд, ба ҳайси мушовири ҳуқуқӣ кор мекард. Ӯ соли 2008 ба [[Димишқ]] баргашт ва ба нафақа баромад.

Мағрибӣ 17 июли соли 2009 даргузашт, зану се духтар ва як наберааш боқӣ мондааст.

== Вазирон ==

== Иқтибосҳо ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2009]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1935]]</text>
      <sha1>34xqrw67tugj50rk2zzgmdvskgbd54h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307960</id>
      <parentid>1307959</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:25:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>навсозӣ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3263" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|сарвазир=}}
'''Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ''' ({{Lang-ar|محمود سليمان المغربي}}) (29 ноябри 1935 – 17 июли 2009) аз 8 сентябри 1969 то 16 январи 1970 сарвазири [[Либиё]] буд &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://rulers.org/rull.html#libya|title=Countries L|publisher=Rulers.org|accessdate=7 November 2010}}&lt;/ref&gt;

== Зиндагинома ==
Мағрибӣ, ки қабл аз кӯчидан ба [[Сурия]] соли 1948 дар Ҳайфа таваллуд ва ба воя расидааст.
Мағрибӣ дар вазорати маорифи [[Қатар]] ҳангоми таҳсил дар риштаи ҳуқуқ дар Донишгоҳи Димишқ кор карда,  дар соли 1966 дар [[Донишгоҳи Вашингтон|Донишгоҳи  Вашингтони]] [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] рисолаи [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;ии ҳуқуқи нафтро дарёфт кард &lt;ref&gt;{{Cite book|last=Colgan|first=Jeff D.|url=https://books.google.com/books?id=g3U-EAAAQBAJ|title=Partial Hegemony: Oil Politics and International Order|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-754640-6|pages=66|language=en}}&lt;/ref&gt; Вай дар рисолаи номзадиаш далел овард, ки барои як кишвар мустақилона истихроҷи нафтро миллӣ кардан &quot;беақлона&quot; мебуд. 

Мағрибӣ аз он ҷо ба Либиё рафт ва дар соли 1967 бо нафтгарони ин кишвар  бар зидди истисмори хориҷӣ аз сарватҳои Либиё дар корпартоӣ иштирок кард, ки барои он ӯ ба чаҳор соли зиндон маҳкум шуд ва аз шаҳрвандии Либиё маҳрум карда шуд.

Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ аввалин сарвазири [[Либиё]] пас аз инқилоб дар соли 1969 буд. Вай аз соли 1969 то соли 1970 вазири молия буд. Вай баъдтар соли 1970 пеш аз кӯчидан ба [[Лондон]] ба ҳайси сафири Либиё дар [[Бритониёи Кабир]] буд ва [[Либиё|Либиёро]] дар [[Созмони Милали Муттаҳид]] намояндагӣ кард. Ӯ моҳи октябри соли 1976 сафоратро тарк кард, вале дар Лондон боқӣ монд, ба ҳайси мушовири ҳуқуқӣ кор мекард. Ӯ соли 2008 ба [[Димишқ]] баргашт ва ба нафақа баромад.
Мағрибӣ 17 июли соли 2009 даргузашт, зану се духтар ва як наберааш боқӣ мондааст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}} 
{{ПБ}}
{{Сарвазирони Либиё}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XX]] 
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2009]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1935]]</text>
      <sha1>33iujs27x5andingajogz7wj7lly1ey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307961</id>
      <parentid>1307960</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T14:26:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Шухрат Саъдиев</username>
        <id>5132</id>
      </contributor>
      <comment>/* Зиндагинома */ навсозӣ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3282" xml:space="preserve">{{Ходими давлатӣ|сарвазир=}}
'''Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ''' ({{Lang-ar|محمود سليمان المغربي}}) (29 ноябри 1935 – 17 июли 2009) аз 8 сентябри 1969 то 16 январи 1970 сарвазири [[Либиё]] буд &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://rulers.org/rull.html#libya|title=Countries L|publisher=Rulers.org|accessdate=7 November 2010}}&lt;/ref&gt;

== Зиндагинома ==
Мағрибӣ, ки қабл аз кӯчидан ба [[Сурия]] соли 1948 дар Ҳайфа ([[Исроил]]) таваллуд ва ба воя расидааст.
Мағрибӣ дар вазорати маорифи [[Қатар]] ҳангоми таҳсил дар риштаи ҳуқуқ дар Донишгоҳи Димишқ кор карда,  дар соли 1966 дар [[Донишгоҳи Вашингтон|Донишгоҳи  Вашингтони]] [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] рисолаи [[Доктори илм|доктор]]&lt;nowiki/&gt;ии ҳуқуқи нафтро дарёфт кард &lt;ref&gt;{{Cite book|last=Colgan|first=Jeff D.|url=https://books.google.com/books?id=g3U-EAAAQBAJ|title=Partial Hegemony: Oil Politics and International Order|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-754640-6|pages=66|language=en}}&lt;/ref&gt; Вай дар рисолаи номзадиаш далел овард, ки барои як кишвар мустақилона истихроҷи нафтро миллӣ кардан &quot;беақлона&quot; мебуд. 

Мағрибӣ аз он ҷо ба Либиё рафт ва дар соли 1967 бо нафтгарони ин кишвар  бар зидди истисмори хориҷӣ аз сарватҳои Либиё дар корпартоӣ иштирок кард, ки барои он ӯ ба чаҳор соли зиндон маҳкум шуд ва аз шаҳрвандии Либиё маҳрум карда шуд.

Маҳмуд Сулаймон Мағрибӣ аввалин сарвазири [[Либиё]] пас аз инқилоб дар соли 1969 буд. Вай аз соли 1969 то соли 1970 вазири молия буд. Вай баъдтар соли 1970 пеш аз кӯчидан ба [[Лондон]] ба ҳайси сафири Либиё дар [[Бритониёи Кабир]] буд ва [[Либиё|Либиёро]] дар [[Созмони Милали Муттаҳид]] намояндагӣ кард. Ӯ моҳи октябри соли 1976 сафоратро тарк кард, вале дар Лондон боқӣ монд, ба ҳайси мушовири ҳуқуқӣ кор мекард. Ӯ соли 2008 ба [[Димишқ]] баргашт ва ба нафақа баромад.
Мағрибӣ 17 июли соли 2009 даргузашт, зану се духтар ва як наберааш боқӣ мондааст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}} 
{{ПБ}}
{{Сарвазирони Либиё}}
[[Гурӯҳ:Сарвазирони Либиё]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XX]] 
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Даргузаштагони соли 2009]]
[[Гурӯҳ:Зодагони соли 1935]]</text>
      <sha1>em2jovc08s95ly9ov6pnezfgd87m3ik</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Молибой Оразалиев</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300185</id>
    <revision>
      <id>1307964</id>
      <timestamp>2022-07-26T18:05:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3192" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Молибой Оразалиев
| номи аслӣ = Молыбай Оразалиев
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Sayram.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Сайрам{{!}}Сайрам
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = 
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ = 890&lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]]
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]]
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
'''Молибой Оразалиев''' ({{lang-kz|Молыбай Оразалиев}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Сайрам]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 890 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Сайрам}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Сайрам]]</text>
      <sha1>pu3n1yflf6n14kyuskq0n5wo9ghtyw4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Низомобод</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300186</id>
    <revision>
      <id>1307965</id>
      <timestamp>2022-07-26T18:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3134" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Низомобод
| номи аслӣ = Низамабад
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Sayram.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Сайрам{{!}}Сайрам
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = 
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ = 2156&lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]]
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]]
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
'''Низомобод''' ({{lang-kz|Низамабад}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Сайрам]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 2156 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Сайрам}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Сайрам]]</text>
      <sha1>kw54xfspizgzix2qd8kcot0tdnee00n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Турсуналӣ Мирзақулов</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300187</id>
    <redirect title="Мирзакулов Турсунали Утаевич" />
    <revision>
      <id>1307968</id>
      <timestamp>2022-07-27T00:53:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirbax79</username>
        <id>24810</id>
      </contributor>
      <comment>Mirbax79 moved page [[Турсуналӣ Мирзақулов]] to [[Мирзакулов Турсунали Утаевич]]: Несоответсвие</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72" xml:space="preserve">#равона [[Мирзакулов Турсунали Утаевич]]</text>
      <sha1>47557rdcn6w9hv1bb3ts972fk61kz6n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳс:Турсуналӣ Мирзақулов</title>
    <ns>1</ns>
    <id>300188</id>
    <redirect title="Баҳс:Мирзакулов Турсунали Утаевич" />
    <revision>
      <id>1307970</id>
      <timestamp>2022-07-27T00:53:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirbax79</username>
        <id>24810</id>
      </contributor>
      <comment>Mirbax79 moved page [[Баҳс:Турсуналӣ Мирзақулов]] to [[Баҳс:Мирзакулов Турсунали Утаевич]]: Несоответсвие</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#равона [[Баҳс:Мирзакулов Турсунали Утаевич]]</text>
      <sha1>6ps94iq6lrhqq1xk7q1ii8liyw7gban</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300189</id>
    <revision>
      <id>1307978</id>
      <timestamp>2022-07-27T09:08:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: '''Гулӯ''', '''ҳалқ''', '''ҳалқум''' — найи ҳозима, ки [[даҳон]]ро бо [[сурхрӯда]] мепайвандад. Гулӯ ба узвҳои ҳозима ва нафас мансуб аст. Гулӯи одам аз се қисм — болоӣ (бинию гулӯ, ки фақат барои нафас хидмат мекунад), миёна (даҳону гулӯ) ва ҳалқ иборат мебошад. Дарозии гу...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">'''Гулӯ''', '''ҳалқ''', '''ҳалқум''' — найи ҳозима, ки [[даҳон]]ро бо [[сурхрӯда]] мепайвандад. Гулӯ ба узвҳои ҳозима ва нафас мансуб аст. Гулӯи одам аз се қисм — болоӣ (бинию гулӯ, ки фақат барои нафас хидмат мекунад), миёна (даҳону гулӯ) ва ҳалқ иборат мебошад. Дарозии гулӯи одами калон тақр. 12 см, бараш 5 см аст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯ|4|муаллиф= }}</text>
      <sha1>myulr7dbk096576kjrom4jhj328iq8e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307979</id>
      <parentid>1307978</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="759" xml:space="preserve">[[Акс:Throat Diagram.png|thumb|right|150пкс|Гулӯ.]]
'''Гулӯ''', '''ҳалқ''', '''ҳалқум''' — найи ҳозима, ки [[даҳон]]ро бо [[сурхрӯда]] мепайвандад. Гулӯ ба узвҳои ҳозима ва нафас мансуб аст. Гулӯи одам аз се қисм — болоӣ (бинию гулӯ, ки фақат барои нафас хидмат мекунад), миёна (даҳону гулӯ) ва ҳалқ иборат мебошад. Дарозии гулӯи одами калон тақр. 12 см, бараш 5 см аст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯ|4|муаллиф= }}
{{Anatomy-stub}}

[[Гурӯҳ:Колбадшиносӣ]]</text>
      <sha1>mnz9nscke3tqjxp5uolgoh8svjlsd1a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯгоҳ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300190</id>
    <revision>
      <id>1307981</id>
      <timestamp>2022-07-27T09:11:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>VASHGIRD moved page [[Гулӯгоҳ]] to [[Гулӯгоҳ (Мозандарон)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#равона [[Гулӯгоҳ (Мозандарон)]]</text>
      <sha1>trdcqskvu6grr9xk3oqurcoh0ajvu9s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307982</id>
      <parentid>1307981</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:12:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>Removed redirect to [[Гулӯгоҳ (Мозандарон)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="866" xml:space="preserve">'''Гулӯгоҳ''' — гузаргоҳи нисбатан борики об байни ду қитъаи хушкӣ, ки [[уқёнус]]у баҳр, кӯл ё қисмҳои онҳоро ба ҳам мепайвандад. 

Масалан, гулӯгоҳи Беринг уқёнуси Яхбастаи Шимолиро бо уқёнуси Ором, гулӯгоҳи Бобулмандаб баҳри Сурхро бо уқёнуси Ҳинд пайваст мекунанд. Гулӯгоҳи аз ҳама дароз — Мозамбик буда, дарозиаш тақр. 1760 км ва гулӯгоҳи аз ҳама сербару амиқ — Дрейк, ки бараш 950 км, умқаш 5840 м мебошанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯгоҳ|4|муаллиф= }}

[[Гурӯҳ:Ҷуғрофиё]]</text>
      <sha1>p59yesprx2w34b3c1kpxil4zmz3l3xu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300191</id>
    <revision>
      <id>1307984</id>
      <timestamp>2022-07-27T09:17:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: '''Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ,''' роҳҳои табиии баҳрие, ки уқёнусу баҳр ва қисмҳои дигари қитъаҳои хушкиро пайваст мекунанд ва дар он чун минтақаи иқтисодӣ ҳамаи давлатҳо барои киштигардӣ ҳуқуқи баробар доранд. Г. б. аҳаммияти ҷаҳонӣ дошта, дар онҳо киштиҳои ҳама...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3905" xml:space="preserve">'''Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ,''' роҳҳои табиии баҳрие, ки уқёнусу баҳр ва қисмҳои дигари қитъаҳои хушкиро пайваст мекунанд ва дар он чун минтақаи иқтисодӣ ҳамаи давлатҳо барои киштигардӣ ҳуқуқи баробар доранд. Г. б. аҳаммияти ҷаҳонӣ дошта, дар онҳо киштиҳои ҳамаи давлатҳо метавонанд ҳам дар вазъияти осуда ва ҳам дар вазъияти ноамнӣ озодона шино кунанд. Г.-ҳои Гибралтар, Ла Манш, Па-де-Кале (Дувр), Бобулмандаб, Сингапур ва Магеллан аз ҳамин қабиланд. Г. б. новобаста ба он ки бо обҳои ҳудудии давлатҳои назди соҳил фаро гирифта шудаанд ё не, барои киштиронии ҳамаи мамлакатҳо озоданд. Г. б.-е, ки барои аз баҳрҳои дохилӣ ба баҳрҳои кушод баромадан гузаргоҳи ягонаанд, низомномаи махсуси ҳуқуқӣ доранд. Дар чунин Г.-ҳо тартиби киштигардӣ мувофиқи шартномаҳои махсуси байналмилалӣ ба роҳ монда шуда, дар баъзе мавридҳо ҳуқуқи ба баҳри дохилӣ (мас., Г.-ҳои баҳри Балтика ва баҳри Сиёҳ) ворид шудани киштиҳои низомии давлатҳои дур аз соҳил маҳдуд карда мешавад. Мувофиқи Конвенсияи СММ (1982) оид ба ҳуқуқи истифодабарии роҳҳои баҳрӣ реҷаи ҳуқуқии Г. б. қабул шудааст, ки тибқи он тартиби киштигардии байналмилалӣ чунин аст:

1. Киштигардии Г.-ҳое, ки дар фазои кушодаи баҳр ё минтақаи иқтисодӣ ва ҳудудии баҳрии давлати дигар воқеанд (Мессин, Тиран), бо роҳи гуфтушунид ва маслиҳати тарафайн тибқи реҷа (тартиб)-и ҳуқуқи байналмилалӣ ба роҳ монда шудааст.

2. Ба Г.-ҳое, ки дар як қисми кушодаи баҳр воқеанд, ҳуқуқи киштиронии тиҷоратии транзитӣ дода мешавад (Гибралтар, Малакка, Бобулмандаб).

3. Киштиронӣ дар Г.-ҳое, ки дар байни баҳри кушод воқеъ буда, минтақаҳои иқтисодии мувофиқ доранд (Мозамбик, Куриё ва Тайван), барои ҳамаи давлатҳо озод аст.

4. Дар Г.-ҳои Балтика, Магеллан ва баҳри Сиёҳ киштигардӣ аз рӯи тартиби ҳуқуқии шартномаи байналмилалӣ сурат мегирад. Мас., гул.-и Балтика баҳри Балтикаро бо баҳри Шимол мепайвандад. Г.-и Магеллан уқёнусҳои Атлантик ва Оромро пайваст мекунад, аммо соҳилҳояш дар итоати Чили мебошанд. Г.-ҳои баҳри Сиёҳ (Босфор, Дарданелла ва баҳри Мармар) баҳри Сиёҳро бо баҳри Миёназамин мепайванданд.                                          

'''== Эзоҳ =='''

'''&lt;nowiki&gt;{{эзоҳ}}&lt;/nowiki&gt;''' 

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ|4|муаллиф=К. Вазиров}}</text>
      <sha1>bnlgh50zhlsf2ggbmhbw5h3e14hu1wo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307985</id>
      <parentid>1307984</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:20:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4101" xml:space="preserve">'''Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ''' — роҳҳои табиии баҳрие, ки уқёнусу баҳр ва қисмҳои дигари қитъаҳои хушкиро пайваст мекунанд ва дар он чун минтақаи иқтисодӣ ҳамаи давлатҳо барои киштигардӣ ҳуқуқи баробар доранд.

Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ аҳаммияти ҷаҳонӣ дошта, дар онҳо киштиҳои ҳамаи давлатҳо метавонанд ҳам дар вазъияти осуда ва ҳам дар вазъияти ноамнӣ озодона шино кунанд. Гулӯгоҳҳои Гибралтар, Ла Манш, Па-де-Кале (Дувр), Бобулмандаб, Сингапур ва Магеллан аз ҳамин қабиланд. Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ новобаста ба он ки бо обҳои ҳудудии давлатҳои назди соҳил фаро гирифта шудаанд ё не, барои киштиронии ҳамаи мамлакатҳо озоданд. Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ-е, ки барои аз баҳрҳои дохилӣ ба баҳрҳои кушод баромадан гузаргоҳи ягонаанд, низомномаи махсуси ҳуқуқӣ доранд. Дар чунин гулӯгоҳҳо тартиби киштигардӣ мувофиқи шартномаҳои махсуси байналмилалӣ ба роҳ монда шуда, дар баъзе мавридҳо ҳуқуқи ба баҳри дохилӣ (мас., гулӯгоҳҳои баҳри Балтика ва баҳри Сиёҳ) ворид шудани киштиҳои низомии давлатҳои дур аз соҳил маҳдуд карда мешавад. Мувофиқи Конвенсияи СММ (1982) оид ба ҳуқуқи истифодабарии роҳҳои баҳрӣ реҷаи ҳуқуқии гулӯгоҳҳои байналмилалӣ қабул шудааст, ки тибқи он тартиби киштигардии байналмилалӣ чунин аст:

# Киштигардии гулӯгоҳҳое, ки дар фазои кушодаи баҳр ё минтақаи иқтисодӣ ва ҳудудии баҳрии давлати дигар воқеанд (Мессин, Тиран), бо роҳи гуфтушунид ва маслиҳати тарафайн тибқи реҷа (тартиб)-и ҳуқуқи байналмилалӣ ба роҳ монда шудааст.
# Ба гулӯгоҳҳое, ки дар як қисми кушодаи баҳр воқеанд, ҳуқуқи киштиронии тиҷоратии транзитӣ дода мешавад (Гибралтар, Малакка, Бобулмандаб).
# Киштиронӣ дар гулӯгоҳҳое, ки дар байни баҳри кушод воқеъ буда, минтақаҳои иқтисодии мувофиқ доранд (Мозамбик, Куриё ва Тайван), барои ҳамаи давлатҳо озод аст.
# Дар гулӯгоҳҳои Балтика, Магеллан ва баҳри Сиёҳ киштигардӣ аз рӯи тартиби ҳуқуқии шартномаи байналмилалӣ сурат мегирад. Мас., гулӯгоҳи Балтика баҳри Балтикаро бо баҳри Шимол мепайвандад. Гулӯгоҳи Магеллан уқёнусҳои Атлантик ва Оромро пайваст мекунад, аммо соҳилҳояш дар итоати Чили мебошанд. Гулӯгоҳҳои баҳри Сиёҳ (Босфор, Дарданелла ва баҳри Мармар) баҳри Сиёҳро бо баҳри Миёназамин мепайванданд.
 

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ|4|муаллиф=К. Вазиров}}
{{ПБ}}

[[Гурӯҳ:Ҷуғрофиё]]</text>
      <sha1>g4zfs3v7domf8h5whwjhbzta9vgltpg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307986</id>
      <parentid>1307985</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:22:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4162" xml:space="preserve">'''[[Гулӯгоҳ|Гулӯгоҳҳои]] байналмилалӣ''' — роҳҳои табиии баҳрие, ки уқёнусу баҳр ва қисмҳои дигари қитъаҳои хушкиро пайваст мекунанд ва дар он чун минтақаи иқтисодӣ ҳамаи давлатҳо барои киштигардӣ ҳуқуқи баробар доранд.

Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ аҳаммияти ҷаҳонӣ дошта, дар онҳо киштиҳои ҳамаи давлатҳо метавонанд ҳам дар вазъияти осуда ва ҳам дар вазъияти ноамнӣ озодона шино кунанд. [[Гулӯгоҳи Гибралтар|Гулӯгоҳҳои Гибралтар]], Ла Манш, Па-де-Кале (Дувр), Бобулмандаб, Сингапур ва Магеллан аз ҳамин қабиланд. Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ новобаста ба он ки бо обҳои ҳудудии давлатҳои назди соҳил фаро гирифта шудаанд ё не, барои киштиронии ҳамаи мамлакатҳо озоданд. Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ-е, ки барои аз баҳрҳои дохилӣ ба баҳрҳои кушод баромадан гузаргоҳи ягонаанд, низомномаи махсуси ҳуқуқӣ доранд. Дар чунин гулӯгоҳҳо тартиби киштигардӣ мувофиқи шартномаҳои махсуси байналмилалӣ ба роҳ монда шуда, дар баъзе мавридҳо ҳуқуқи ба баҳри дохилӣ (мас., гулӯгоҳҳои баҳри Балтика ва баҳри Сиёҳ) ворид шудани киштиҳои низомии давлатҳои дур аз соҳил маҳдуд карда мешавад. 

Мувофиқи Конвенсияи СММ (1982) оид ба ҳуқуқи истифодабарии роҳҳои баҳрӣ реҷаи ҳуқуқии гулӯгоҳҳои байналмилалӣ қабул шудааст, ки тибқи он тартиби киштигардии байналмилалӣ чунин аст:

# Киштигардии гулӯгоҳҳое, ки дар фазои кушодаи баҳр ё минтақаи иқтисодӣ ва ҳудудии баҳрии давлати дигар воқеанд (Мессин, Тиран), бо роҳи гуфтушунид ва маслиҳати тарафайн тибқи реҷа (тартиб)-и ҳуқуқи байналмилалӣ ба роҳ монда шудааст.
# Ба гулӯгоҳҳое, ки дар як қисми кушодаи баҳр воқеанд, ҳуқуқи киштиронии тиҷоратии транзитӣ дода мешавад (Гибралтар, Малакка, Бобулмандаб).
# Киштиронӣ дар гулӯгоҳҳое, ки дар байни баҳри кушод воқеъ буда, минтақаҳои иқтисодии мувофиқ доранд (Мозамбик, Куриё ва Тайван), барои ҳамаи давлатҳо озод аст.
# Дар гулӯгоҳҳои Балтика, Магеллан ва баҳри Сиёҳ киштигардӣ аз рӯи тартиби ҳуқуқии шартномаи байналмилалӣ сурат мегирад. Мас., гулӯгоҳи Балтика баҳри Балтикаро бо баҳри Шимол мепайвандад. Гулӯгоҳи Магеллан уқёнусҳои Атлантик ва Оромро пайваст мекунад, аммо соҳилҳояш дар итоати Чили мебошанд. Гулӯгоҳҳои баҳри Сиёҳ (Босфор, Дарданелла ва баҳри Мармар) баҳри Сиёҳро бо баҳри Миёназамин мепайванданд.
 

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯгоҳҳои байналмилалӣ|4|муаллиф=К. Вазиров}}
{{ПБ}}

[[Гурӯҳ:Ҷуғрофиё]]</text>
      <sha1>p1ke8451m3fek3xo36adpey2f4rp8ta</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гулӯзиндонак</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300192</id>
    <revision>
      <id>1307987</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:01:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: '''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''', бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу гулӯ. Ангезандааш – қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои Г. ду навъ – заҳрогин ва безаҳр ме...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6236" xml:space="preserve">'''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''', бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу гулӯ. Ангезандааш – қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои Г. ду навъ – заҳрогин ва безаҳр мешаванд. Онҳо ба таъсири сармо тобовар буда, дар рӯи чизҳои хушк муддати мадид маҳфуз мемонанд; зери таъсири нам ва рӯшноӣ зуд аз фаъолият бозмемонанд, дар мавриди истифодаи маҳлули гандзудо баъди 1–2 дақ., аммо ҳангоми ҷӯшондан ҳамон лаҳза маҳв мешаванд.

Манбаи сироят бемор ё ҳомили ангезаи Г. аст. Ҳомилони бактерия барои муассисаву корхона, кӯдакистон ва мактабҳо хавфноканд. Ангезаҳои беморӣ тавассути оби даҳон, ҳавову чанг интиқол меёбанд. Аз бозича, либос, ҷойпӯш низ сироят ёфтан мумкин аст. Ангезаҳо бештар дар ҳалқу бинӣ ва роҳи болои нафас ҷой мегиранд. Онҳо афзоиш карда, экзотоксин ҳосил менамоянд. Экзотоксин боиси маҳви пӯстпарда (эпителий) ва рукуди хун дар мӯйрагҳо мешавад. Аз рагҳо рашҳа (экссудат) метаровад, ки он дорои фибриноген аст. Фибриноген зери таъсири тромбокиназаи бофтаи нобудшуда лахта мебандад ва пардаи фибринӣ ҳосил мекунад. Луобпардаи ҳалқ, трахея ва бронхҳо газак гирифта, пардаи болои онҳо зуд беҷо мегардад. Дар натиҷа тарашшӯҳи фибринозӣ ба мағз андар мағзи луобпарда мегузарад. Баъди шифои комил масунияти устувор боқӣ мемонад. Дар одамоне, ки моякӯбӣ шудаанд, Г. сабук мегузарад. Давраи ниҳонии Г. аз 2 то 10 рӯз (бештар 3–5 рӯз) аст.

Г. тадриҷан оғоз меёбад. Аломати асосии он инқибоз (стеноз)-и ҳанҷара мебошад. Ҷараёни Г. аз се давра иборат аст. Давраи аввал бо гирифтагии овоз, сурфаи ҳуштакдор, дарди ҳанҷара сар мешавад. Дар давраи дуюм (инқибоз) нафас хирросӣ шуда, овоз мегирад. Ин давра аз чанд соат то 2–3 шаборӯз идома меёбад. Бемор арақи бисёр карда, дилашро ваҳм зер менамояд, нафас кӯтоҳу рӯякӣ, пӯст сафеди хокистарранг, лаб, нӯги бинӣ, ангуштони дасту по кабудтоб, дасту по сард, гавҳараки чашм васеъ мешавад. Минбаъд одам аз ҳуш меравад, дар ҷои хоб шах мешавад ва беихтиёр дар ҷогаҳаш тар мекунад. Баъди 18–24 соати ба андомгон фиристодани зардоби зидди Г. аломатҳои беморӣ тадриҷан нест мешаванд.

Фалаҷи асаб аз ҷумлаи оризаҳои вазнини Г. аст (дар ҳафтаи дуввуми беморӣ падид меояд). Мариз фунгӣ шуда, бо душворӣ ҳарф мезанад, оташи шамъро наметавонад «пуф» карда хомӯш бисозад, ғизои фурӯбурдааш аз бинӣ меояд. Гоҳе ӯ китоб хонда, ашёи хурдро фарқ карда наметавонад. Рефлекси пайу мушакҳо заиф мешаванд, бемор калавида роҳ меравад, нишаста сарашро дошта наметавонад. Фалаҷшавии ҳалқум, гулӯгоҳ ва диафрагма низ имкон дорад. Дар чунин ҳолатҳо сурфа бесадо мегардад, бемор овоз бароварда ё хӯрок ва оби даҳонашро фурӯ бурда наметавонад. Ба оризаҳои дигари Г. пневмония, отит, лимфаденит ва ғ. мансубанд.

Бемор 5–7 ҳафта ҳатман бистарӣ карда мешавад. Дар сурати пайдо шудани неврит ва фалаҷ витамини В&lt;sub&gt;1&lt;/sub&gt;, стрихнин, прозерин, дибазол таъйин менамоянд. Буғмаи Г.-ро бо истифода аз обзанҳо, димедрол, дипразин, тавегил, эуфиллин, эфедрин муолиҷа мекунанд. Муоинаи бактериологии одамоне, ки бо бемор тамос доштаанд, ҳамчунин гандзудоии ҷойи хоби ӯ тадбирҳои асосии пешгирии Г. мебошанд. Ҳомилони микробҳои Г.-и заҳрогинро аз дигарон ҷудо нигоҳ доштан лозим. Моякӯбии кӯдакон низ ҳатмист. Онҳо аз думоҳагӣ шурӯъ карда, баъди ҳар 1,5 моҳ се бор моякӯбӣ карда мешаванд. Баъди 1,5–2 сол моякӯбии такрории аввалин бо АКДС сурат мегирад. Моякӯбиҳои баъдӣ дар 9 ва 16-солагӣ ва баъди ҳар 10 сол то 56-солагӣ бо АДС-М амалӣ карда мешаванд.</text>
      <sha1>l28foztthjybgrx4buxh8xycbe6fxdx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307988</id>
      <parentid>1307987</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:04:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7240" xml:space="preserve">{{Беморӣ
| Name           = Гулӯзиндонак
| Image          = Diphtheria bull neck.5325 lores.jpg
| Caption        = Отёк шеи при дифтерии («Бычья шея»)
| Width          = 150
| DiseasesDB     = 3122
| ICD11         ={{ICD11|1C17|508032285}}|
| ICD10          = {{ICD10|A|36}}
| ICD9 = {{ICD9|032}}
| ICDO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 001608
| eMedicineSubj = emerg
| eMedicineTopic = 138
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|459}} {{eMedicine2|oph|674}} {{eMedicine2|ped|596}}
| MeshID = D004165
}}
'''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''' ({{lang-gr|διφθέρα}} — пӯст), {{lang-old-ru|дифтерит}} — бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу гулӯ. Ангезандааш — қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои гулӯзиндонак ду навъ — заҳрогин ва безаҳр мешаванд. Онҳо ба таъсири сармо тобовар буда, дар рӯи чизҳои хушк муддати мадид маҳфуз мемонанд; зери таъсири нам ва рӯшноӣ зуд аз фаъолият бозмемонанд, дар мавриди истифодаи маҳлули гандзудо баъди 1-2 дақ., аммо ҳангоми ҷӯшондан ҳамон лаҳза маҳв мешаванд.

Манбаи сироят бемор ё ҳомили ангезаи гулӯзиндонак аст. Ҳомилони бактерия барои муассисаву корхона, кӯдакистон ва мактабҳо хавфноканд. Ангезаҳои беморӣ тавассути оби даҳон, ҳавову чанг интиқол меёбанд. Аз бозича, либос, ҷойпӯш низ сироят ёфтан мумкин аст. Ангезаҳо бештар дар ҳалқу бинӣ ва роҳи болои нафас ҷой мегиранд. Онҳо афзоиш карда, экзотоксин ҳосил менамоянд. Экзотоксин боиси маҳви пӯстпарда (эпителий) ва рукуди хун дар мӯйрагҳо мешавад. Аз рагҳо рашҳа (экссудат) метаровад, ки он дорои фибриноген аст. Фибриноген зери таъсири тромбокиназаи бофтаи нобудшуда лахта мебандад ва пардаи фибринӣ ҳосил мекунад. Луобпардаи ҳалқ, трахея ва бронхҳо газак гирифта, пардаи болои онҳо зуд беҷо мегардад. Дар натиҷа тарашшӯҳи фибринозӣ ба мағз андар мағзи луобпарда мегузарад. Баъди шифои комил масунияти устувор боқӣ мемонад. Дар одамоне, ки моякӯбӣ шудаанд, гулӯзиндонак сабук мегузарад. Давраи ниҳонии гулӯзиндонак аз 2 то 10 рӯз (бештар 3-5 рӯз) аст.

Гулӯзиндонак тадриҷан оғоз меёбад. Аломати асосии он инқибоз (стеноз)-и ҳанҷара мебошад. Ҷараёни гулӯзиндонак аз се давра иборат аст. Давраи аввал бо гирифтагии овоз, сурфаи ҳуштакдор, дарди ҳанҷара сар мешавад. Дар давраи дуюм (инқибоз) нафас хирросӣ шуда, овоз мегирад. Ин давра аз чанд соат то 2-3 шаборӯз идома меёбад. Бемор арақи бисёр карда, дилашро ваҳм зер менамояд, нафас кӯтоҳу рӯякӣ, пӯст сафеди хокистарранг, лаб, нӯги бинӣ, ангуштони дасту по кабудтоб, дасту по сард, гавҳараки чашм васеъ мешавад. Минбаъд одам аз ҳуш меравад, дар ҷои хоб шах мешавад ва беихтиёр дар ҷогаҳаш тар мекунад. Баъди 18-24 соати ба андомгон фиристодани зардоби зидди гулӯзиндонак аломатҳои беморӣ тадриҷан нест мешаванд.

Фалаҷи асаб аз ҷумлаи оризаҳои вазнини гулӯзиндонак аст (дар ҳафтаи дуввуми беморӣ падид меояд). Мариз фунгӣ шуда, бо душворӣ ҳарф мезанад, оташи шамъро наметавонад «пуф» карда хомӯш бисозад, ғизои фурӯбурдааш аз бинӣ меояд. Гоҳе ӯ китоб хонда, ашёи хурдро фарқ карда наметавонад. Рефлекси пайу мушакҳо заиф мешаванд, бемор калавида роҳ меравад, нишаста сарашро дошта наметавонад. Фалаҷшавии ҳалқум, гулӯгоҳ ва диафрагма низ имкон дорад. Дар чунин ҳолатҳо сурфа бесадо мегардад, бемор овоз бароварда ё хӯрок ва оби даҳонашро фурӯ бурда наметавонад. Ба оризаҳои дигари гулӯзиндонак пневмония, отит, лимфаденит ва ғ. мансубанд.

Бемор 5-7 ҳафта ҳатман бистарӣ карда мешавад. Дар сурати пайдо шудани неврит ва фалаҷ витамини В&lt;sub&gt;1&lt;/sub&gt;, стрихнин, прозерин, дибазол таъйин менамоянд. Буғмаи гулӯзиндонак-ро бо истифода аз обзанҳо, димедрол, дипразин, тавегил, эуфиллин, эфедрин муолиҷа мекунанд. Муоинаи бактериологии одамоне, ки бо бемор тамос доштаанд, ҳамчунин гандзудоии ҷойи хоби ӯ тадбирҳои асосии пешгирии гулӯзиндонак мебошанд. Ҳомилони микробҳои гулӯзиндонак-и заҳрогинро аз дигарон ҷудо нигоҳ доштан лозим. Моякӯбии кӯдакон низ ҳатмист. Онҳо аз думоҳагӣ шурӯъ карда, баъди ҳар 1,5 моҳ се бор моякӯбӣ карда мешаванд. Баъди 1,5-2 сол моякӯбии такрории аввалин бо АКДС сурат мегирад. Моякӯбиҳои баъдӣ дар 9 ва 16-солагӣ ва баъди ҳар 10 сол то 56-солагӣ бо АДС-М амалӣ карда мешаванд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯзиндонак|4|муаллиф=Х. Қамардинов}}
{{ПБ}}</text>
      <sha1>6l168ghknf42q4od4iquh2rewel72y7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307989</id>
      <parentid>1307988</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:05:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7291" xml:space="preserve">{{Беморӣ
| Name           = Гулӯзиндонак
| Image          = Diphtheria bull neck.5325 lores.jpg
| Caption        = Аз нишонаҳои бемории гулӯзиндонак, варам дар ноҳия гардан аст.
| Width          = 150
| DiseasesDB     = 3122
| ICD11         ={{ICD11|1C17|508032285}}|
| ICD10          = {{ICD10|A|36}}
| ICD9 = {{ICD9|032}}
| ICDO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 001608
| eMedicineSubj = emerg
| eMedicineTopic = 138
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|459}} {{eMedicine2|oph|674}} {{eMedicine2|ped|596}}
| MeshID = D004165
}}
'''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''' ({{lang-gr|διφθέρα}} — пӯст), {{lang-old-ru|дифтерит}} — бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу гулӯ. Ангезандааш — қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои гулӯзиндонак ду навъ — заҳрогин ва безаҳр мешаванд. Онҳо ба таъсири сармо тобовар буда, дар рӯи чизҳои хушк муддати мадид маҳфуз мемонанд; зери таъсири нам ва рӯшноӣ зуд аз фаъолият бозмемонанд, дар мавриди истифодаи маҳлули гандзудо баъди 1-2 дақ., аммо ҳангоми ҷӯшондан ҳамон лаҳза маҳв мешаванд.

Манбаи сироят бемор ё ҳомили ангезаи гулӯзиндонак аст. Ҳомилони бактерия барои муассисаву корхона, кӯдакистон ва мактабҳо хавфноканд. Ангезаҳои беморӣ тавассути оби даҳон, ҳавову чанг интиқол меёбанд. Аз бозича, либос, ҷойпӯш низ сироят ёфтан мумкин аст. Ангезаҳо бештар дар ҳалқу бинӣ ва роҳи болои нафас ҷой мегиранд. Онҳо афзоиш карда, экзотоксин ҳосил менамоянд. Экзотоксин боиси маҳви пӯстпарда (эпителий) ва рукуди хун дар мӯйрагҳо мешавад. Аз рагҳо рашҳа (экссудат) метаровад, ки он дорои фибриноген аст. Фибриноген зери таъсири тромбокиназаи бофтаи нобудшуда лахта мебандад ва пардаи фибринӣ ҳосил мекунад. Луобпардаи ҳалқ, трахея ва бронхҳо газак гирифта, пардаи болои онҳо зуд беҷо мегардад. Дар натиҷа тарашшӯҳи фибринозӣ ба мағз андар мағзи луобпарда мегузарад. Баъди шифои комил масунияти устувор боқӣ мемонад. Дар одамоне, ки моякӯбӣ шудаанд, гулӯзиндонак сабук мегузарад. Давраи ниҳонии гулӯзиндонак аз 2 то 10 рӯз (бештар 3-5 рӯз) аст.

Гулӯзиндонак тадриҷан оғоз меёбад. Аломати асосии он инқибоз (стеноз)-и ҳанҷара мебошад. Ҷараёни гулӯзиндонак аз се давра иборат аст. Давраи аввал бо гирифтагии овоз, сурфаи ҳуштакдор, дарди ҳанҷара сар мешавад. Дар давраи дуюм (инқибоз) нафас хирросӣ шуда, овоз мегирад. Ин давра аз чанд соат то 2-3 шаборӯз идома меёбад. Бемор арақи бисёр карда, дилашро ваҳм зер менамояд, нафас кӯтоҳу рӯякӣ, пӯст сафеди хокистарранг, лаб, нӯги бинӣ, ангуштони дасту по кабудтоб, дасту по сард, гавҳараки чашм васеъ мешавад. Минбаъд одам аз ҳуш меравад, дар ҷои хоб шах мешавад ва беихтиёр дар ҷогаҳаш тар мекунад. Баъди 18-24 соати ба андомгон фиристодани зардоби зидди гулӯзиндонак аломатҳои беморӣ тадриҷан нест мешаванд.

Фалаҷи асаб аз ҷумлаи оризаҳои вазнини гулӯзиндонак аст (дар ҳафтаи дуввуми беморӣ падид меояд). Мариз фунгӣ шуда, бо душворӣ ҳарф мезанад, оташи шамъро наметавонад «пуф» карда хомӯш бисозад, ғизои фурӯбурдааш аз бинӣ меояд. Гоҳе ӯ китоб хонда, ашёи хурдро фарқ карда наметавонад. Рефлекси пайу мушакҳо заиф мешаванд, бемор калавида роҳ меравад, нишаста сарашро дошта наметавонад. Фалаҷшавии ҳалқум, гулӯгоҳ ва диафрагма низ имкон дорад. Дар чунин ҳолатҳо сурфа бесадо мегардад, бемор овоз бароварда ё хӯрок ва оби даҳонашро фурӯ бурда наметавонад. Ба оризаҳои дигари гулӯзиндонак пневмония, отит, лимфаденит ва ғ. мансубанд.

Бемор 5-7 ҳафта ҳатман бистарӣ карда мешавад. Дар сурати пайдо шудани неврит ва фалаҷ витамини В&lt;sub&gt;1&lt;/sub&gt;, стрихнин, прозерин, дибазол таъйин менамоянд. Буғмаи гулӯзиндонак-ро бо истифода аз обзанҳо, димедрол, дипразин, тавегил, эуфиллин, эфедрин муолиҷа мекунанд. Муоинаи бактериологии одамоне, ки бо бемор тамос доштаанд, ҳамчунин гандзудоии ҷойи хоби ӯ тадбирҳои асосии пешгирии гулӯзиндонак мебошанд. Ҳомилони микробҳои гулӯзиндонак-и заҳрогинро аз дигарон ҷудо нигоҳ доштан лозим. Моякӯбии кӯдакон низ ҳатмист. Онҳо аз думоҳагӣ шурӯъ карда, баъди ҳар 1,5 моҳ се бор моякӯбӣ карда мешаванд. Баъди 1,5-2 сол моякӯбии такрории аввалин бо АКДС сурат мегирад. Моякӯбиҳои баъдӣ дар 9 ва 16-солагӣ ва баъди ҳар 10 сол то 56-солагӣ бо АДС-М амалӣ карда мешаванд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯзиндонак|4|муаллиф=Х. Қамардинов}}
{{ПБ}}</text>
      <sha1>bl4dbxgxvi5ya3ohyfr7pq4h1s2qxlo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307990</id>
      <parentid>1307989</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:07:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7317" xml:space="preserve">{{Беморӣ
| Name           = Гулӯзиндонак
| Image          = Diphtheria bull neck.5325 lores.jpg
| Caption        = Аз нишонаҳои бемории гулӯзиндонак, варам дар ноҳия гардан аст.
| Width          = 150
| DiseasesDB     = 3122
| ICD11         ={{ICD11|1C17|508032285}}|
| ICD10          = {{ICD10|A|36}}
| ICD9 = {{ICD9|032}}
| ICDO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 001608
| eMedicineSubj = emerg
| eMedicineTopic = 138
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|459}} {{eMedicine2|oph|674}} {{eMedicine2|ped|596}}
| MeshID = D004165
}}
'''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''' ({{lang-gr|διφθέρα}} — пӯст) — бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу гулӯ. 

== Ангезанда ==
Ангезандааш — қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои гулӯзиндонак ду навъ — заҳрогин ва безаҳр мешаванд. Онҳо ба таъсири сармо тобовар буда, дар рӯи чизҳои хушк муддати мадид маҳфуз мемонанд; зери таъсири нам ва рӯшноӣ зуд аз фаъолият бозмемонанд, дар мавриди истифодаи маҳлули гандзудо баъди 1-2 дақ., аммо ҳангоми ҷӯшондан ҳамон лаҳза маҳв мешаванд.

== Манбаъи сироят ==
Манбаи сироят бемор ё ҳомили ангезаи гулӯзиндонак аст. Ҳомилони бактерия барои муассисаву корхона, кӯдакистон ва мактабҳо хавфноканд. Ангезаҳои беморӣ тавассути оби даҳон, ҳавову чанг интиқол меёбанд. Аз бозича, либос, ҷойпӯш низ сироят ёфтан мумкин аст. Ангезаҳо бештар дар ҳалқу бинӣ ва роҳи болои нафас ҷой мегиранд. Онҳо афзоиш карда, экзотоксин ҳосил менамоянд. Экзотоксин боиси маҳви пӯстпарда (эпителий) ва рукуди хун дар мӯйрагҳо мешавад. Аз рагҳо рашҳа (экссудат) метаровад, ки он дорои фибриноген аст. Фибриноген зери таъсири тромбокиназаи бофтаи нобудшуда лахта мебандад ва пардаи фибринӣ ҳосил мекунад. Луобпардаи ҳалқ, трахея ва бронхҳо газак гирифта, пардаи болои онҳо зуд беҷо мегардад. Дар натиҷа тарашшӯҳи фибринозӣ ба мағз андар мағзи луобпарда мегузарад. Баъди шифои комил масунияти устувор боқӣ мемонад. Дар одамоне, ки моякӯбӣ шудаанд, гулӯзиндонак сабук мегузарад. Давраи ниҳонии гулӯзиндонак аз 2 то 10 рӯз (бештар 3-5 рӯз) аст.

Гулӯзиндонак тадриҷан оғоз меёбад. Аломати асосии он инқибоз (стеноз)-и ҳанҷара мебошад. Ҷараёни гулӯзиндонак аз се давра иборат аст. Давраи аввал бо гирифтагии овоз, сурфаи ҳуштакдор, дарди ҳанҷара сар мешавад. Дар давраи дуюм (инқибоз) нафас хирросӣ шуда, овоз мегирад. Ин давра аз чанд соат то 2-3 шаборӯз идома меёбад. Бемор арақи бисёр карда, дилашро ваҳм зер менамояд, нафас кӯтоҳу рӯякӣ, пӯст сафеди хокистарранг, лаб, нӯги бинӣ, ангуштони дасту по кабудтоб, дасту по сард, гавҳараки чашм васеъ мешавад. Минбаъд одам аз ҳуш меравад, дар ҷои хоб шах мешавад ва беихтиёр дар ҷогаҳаш тар мекунад. Баъди 18-24 соати ба андомгон фиристодани зардоби зидди гулӯзиндонак аломатҳои беморӣ тадриҷан нест мешаванд.

Фалаҷи асаб аз ҷумлаи оризаҳои вазнини гулӯзиндонак аст (дар ҳафтаи дуввуми беморӣ падид меояд). Мариз фунгӣ шуда, бо душворӣ ҳарф мезанад, оташи шамъро наметавонад «пуф» карда хомӯш бисозад, ғизои фурӯбурдааш аз бинӣ меояд. Гоҳе ӯ китоб хонда, ашёи хурдро фарқ карда наметавонад. Рефлекси пайу мушакҳо заиф мешаванд, бемор калавида роҳ меравад, нишаста сарашро дошта наметавонад. Фалаҷшавии ҳалқум, гулӯгоҳ ва диафрагма низ имкон дорад. Дар чунин ҳолатҳо сурфа бесадо мегардад, бемор овоз бароварда ё хӯрок ва оби даҳонашро фурӯ бурда наметавонад. Ба оризаҳои дигари гулӯзиндонак пневмония, отит, лимфаденит ва ғ. мансубанд.

Бемор 5-7 ҳафта ҳатман бистарӣ карда мешавад. Дар сурати пайдо шудани неврит ва фалаҷ витамини В&lt;sub&gt;1&lt;/sub&gt;, стрихнин, прозерин, дибазол таъйин менамоянд. Буғмаи гулӯзиндонак-ро бо истифода аз обзанҳо, димедрол, дипразин, тавегил, эуфиллин, эфедрин муолиҷа мекунанд. Муоинаи бактериологии одамоне, ки бо бемор тамос доштаанд, ҳамчунин гандзудоии ҷойи хоби ӯ тадбирҳои асосии пешгирии гулӯзиндонак мебошанд. Ҳомилони микробҳои гулӯзиндонак-и заҳрогинро аз дигарон ҷудо нигоҳ доштан лозим. Моякӯбии кӯдакон низ ҳатмист. Онҳо аз думоҳагӣ шурӯъ карда, баъди ҳар 1,5 моҳ се бор моякӯбӣ карда мешаванд. Баъди 1,5-2 сол моякӯбии такрории аввалин бо АКДС сурат мегирад. Моякӯбиҳои баъдӣ дар 9 ва 16-солагӣ ва баъди ҳар 10 сол то 56-солагӣ бо АДС-М амалӣ карда мешаванд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯзиндонак|4|муаллиф=Х. Қамардинов}}
{{ПБ}}</text>
      <sha1>dt0weaoo7k9w7pupvxl06swr7y0ej7r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307991</id>
      <parentid>1307990</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:07:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VASHGIRD</username>
        <id>8035</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7321" xml:space="preserve">{{Беморӣ
| Name           = Гулӯзиндонак
| Image          = Diphtheria bull neck.5325 lores.jpg
| Caption        = Аз нишонаҳои бемории гулӯзиндонак, варам дар ноҳия гардан аст.
| Width          = 150
| DiseasesDB     = 3122
| ICD11         ={{ICD11|1C17|508032285}}|
| ICD10          = {{ICD10|A|36}}
| ICD9 = {{ICD9|032}}
| ICDO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 001608
| eMedicineSubj = emerg
| eMedicineTopic = 138
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|med|459}} {{eMedicine2|oph|674}} {{eMedicine2|ped|596}}
| MeshID = D004165
}}
'''Гулӯзиндонак,''' '''бодзаҳра''', '''буғма''', '''хурӯсак''', '''дифтерия''' ({{lang-gr|διφθέρα}} — пӯст) — бемории вазнини сироятии шадиди ҳалқу [[гулӯ]]. 

== Ангезанда ==
Ангезандааш — қаламчамикроби Лёффлер (Corinebacterium diphtheriae) бактерияи беҳаракат буда, спора ҳосил намекунад. Микробҳои гулӯзиндонак ду навъ — заҳрогин ва безаҳр мешаванд. Онҳо ба таъсири сармо тобовар буда, дар рӯи чизҳои хушк муддати мадид маҳфуз мемонанд; зери таъсири нам ва рӯшноӣ зуд аз фаъолият бозмемонанд, дар мавриди истифодаи маҳлули гандзудо баъди 1-2 дақ., аммо ҳангоми ҷӯшондан ҳамон лаҳза маҳв мешаванд.

== Манбаъи сироят ==
Манбаи сироят бемор ё ҳомили ангезаи гулӯзиндонак аст. Ҳомилони бактерия барои муассисаву корхона, кӯдакистон ва мактабҳо хавфноканд. Ангезаҳои беморӣ тавассути оби даҳон, ҳавову чанг интиқол меёбанд. Аз бозича, либос, ҷойпӯш низ сироят ёфтан мумкин аст. Ангезаҳо бештар дар ҳалқу бинӣ ва роҳи болои нафас ҷой мегиранд. Онҳо афзоиш карда, экзотоксин ҳосил менамоянд. Экзотоксин боиси маҳви пӯстпарда (эпителий) ва рукуди хун дар мӯйрагҳо мешавад. Аз рагҳо рашҳа (экссудат) метаровад, ки он дорои фибриноген аст. Фибриноген зери таъсири тромбокиназаи бофтаи нобудшуда лахта мебандад ва пардаи фибринӣ ҳосил мекунад. Луобпардаи ҳалқ, трахея ва бронхҳо газак гирифта, пардаи болои онҳо зуд беҷо мегардад. Дар натиҷа тарашшӯҳи фибринозӣ ба мағз андар мағзи луобпарда мегузарад. Баъди шифои комил масунияти устувор боқӣ мемонад. Дар одамоне, ки моякӯбӣ шудаанд, гулӯзиндонак сабук мегузарад. Давраи ниҳонии гулӯзиндонак аз 2 то 10 рӯз (бештар 3-5 рӯз) аст.

Гулӯзиндонак тадриҷан оғоз меёбад. Аломати асосии он инқибоз (стеноз)-и ҳанҷара мебошад. Ҷараёни гулӯзиндонак аз се давра иборат аст. Давраи аввал бо гирифтагии овоз, сурфаи ҳуштакдор, дарди ҳанҷара сар мешавад. Дар давраи дуюм (инқибоз) нафас хирросӣ шуда, овоз мегирад. Ин давра аз чанд соат то 2-3 шаборӯз идома меёбад. Бемор арақи бисёр карда, дилашро ваҳм зер менамояд, нафас кӯтоҳу рӯякӣ, пӯст сафеди хокистарранг, лаб, нӯги бинӣ, ангуштони дасту по кабудтоб, дасту по сард, гавҳараки чашм васеъ мешавад. Минбаъд одам аз ҳуш меравад, дар ҷои хоб шах мешавад ва беихтиёр дар ҷогаҳаш тар мекунад. Баъди 18-24 соати ба андомгон фиристодани зардоби зидди гулӯзиндонак аломатҳои беморӣ тадриҷан нест мешаванд.

Фалаҷи асаб аз ҷумлаи оризаҳои вазнини гулӯзиндонак аст (дар ҳафтаи дуввуми беморӣ падид меояд). Мариз фунгӣ шуда, бо душворӣ ҳарф мезанад, оташи шамъро наметавонад «пуф» карда хомӯш бисозад, ғизои фурӯбурдааш аз бинӣ меояд. Гоҳе ӯ китоб хонда, ашёи хурдро фарқ карда наметавонад. Рефлекси пайу мушакҳо заиф мешаванд, бемор калавида роҳ меравад, нишаста сарашро дошта наметавонад. Фалаҷшавии ҳалқум, гулӯгоҳ ва диафрагма низ имкон дорад. Дар чунин ҳолатҳо сурфа бесадо мегардад, бемор овоз бароварда ё хӯрок ва оби даҳонашро фурӯ бурда наметавонад. Ба оризаҳои дигари гулӯзиндонак пневмония, отит, лимфаденит ва ғ. мансубанд.

Бемор 5-7 ҳафта ҳатман бистарӣ карда мешавад. Дар сурати пайдо шудани неврит ва фалаҷ витамини В&lt;sub&gt;1&lt;/sub&gt;, стрихнин, прозерин, дибазол таъйин менамоянд. Буғмаи гулӯзиндонак-ро бо истифода аз обзанҳо, димедрол, дипразин, тавегил, эуфиллин, эфедрин муолиҷа мекунанд. Муоинаи бактериологии одамоне, ки бо бемор тамос доштаанд, ҳамчунин гандзудоии ҷойи хоби ӯ тадбирҳои асосии пешгирии гулӯзиндонак мебошанд. Ҳомилони микробҳои гулӯзиндонак-и заҳрогинро аз дигарон ҷудо нигоҳ доштан лозим. Моякӯбии кӯдакон низ ҳатмист. Онҳо аз думоҳагӣ шурӯъ карда, баъди ҳар 1,5 моҳ се бор моякӯбӣ карда мешаванд. Баъди 1,5-2 сол моякӯбии такрории аввалин бо АКДС сурат мегирад. Моякӯбиҳои баъдӣ дар 9 ва 16-солагӣ ва баъди ҳар 10 сол то 56-солагӣ бо АДС-М амалӣ карда мешаванд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гулӯзиндонак|4|муаллиф=Х. Қамардинов}}
{{ПБ}}</text>
      <sha1>p1czulivnnako197kg61oczhm7gdgx9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Нодон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300193</id>
    <revision>
      <id>1307992</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:47:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Калот</username>
        <id>27296</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the page &quot;[[:ru:Special:Redirect/revision/124186378|Нодон]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3964" xml:space="preserve">
{{Ракетное оружие|название=Нодон/Родон|изображение=|подпись=Нодон на военном параде в Пхеньяне|тип=[[Баллистическая ракета средней дальности|БРСД]]|статус=На вооружении&lt;!--текущий статус ракеты или комплекса--&gt;|разработчик={{флагификация|КНДР}}&lt;!--компания-разработчик (головная) с флагом--&gt;|основные эксплуатанты={{флагификация|КНДР}} {{флагификация|Египет}}&lt;!--3 основных эксплуатанта, развёрнуто, с флагами--&gt;|другие эксплуатанты={{флагификация|Сирия}}&lt;br/&gt;{{флагификация|Иран}}&lt;!--только флаги всех остальных стран, эксплуатирующих ракету или комплекс, разделять через &lt;br/&gt; или же использовать шаблон {{Collapsible list}}--&gt;|выпущено единиц=от 50 до 100 &lt;!--выпущено экземпляров; если цифра примерная, то через тильду ~--&gt;}}
'''Салом Нодон/Родон''' ( {{Lang-ko|로동, 蘆洞}}, мувофиқи системаи нави романизатсия, ки дар [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул шудааст - ''Rodong'' ) номи оилаи мушакҳои баллистикии миёнапарвози КХДР мебошад, ки дар [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|ИМА]] ва [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|шудааст.]] Номи ин мушак аз ҷониби Кореяи ҷанубӣ аз номи кӯҳнаи деҳаи Нодоннии ноҳияи Ҳамҷуи вилояти Ҳамгённамдо гирифта шудааст, ки аз маҳалле, ки ин мушакҳо партоб шудаанд. Дар КХДР номи умумии мушакҳои &quot;Rodong&quot; ва &quot; Taepodong &quot; номи &quot;Hwaseong&quot; (&quot;Sable&quot;) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rian.ru/world/20060707/51040626.html|title=Все названия испытываемых в КНДР ракет в иностранной печати придуманы|deadlink=no|accessdate=2009-09-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404172343/https://ria.ru/20060707/51040626.html|archivedate=2020-04-04}}&lt;/ref&gt; .

== Тағйирот ==

=== Нодон — А ===
Ракетаҳои баллистикии якзин-даба, ки дар ду версия маълуманд, «Нодон-1» ва «Нодон-2» ном доранд ва аз чихати массаи техникаи чангй ва мувофикан аз чихати масофаи дур фарк мекунанд. Барои парандаи худгард шасси 5-меҳвар истифода шуд, ки ба версияи дарозшудаи шасси МАЗ-543- и Шӯравии РК 9K72 Эльбрус (одатан бо номи Scud маъруф аст) шабоҳат дорад. Таҷҳизоти борбардории SPU, майдончаи парвозкунанда ва ҷойгиршавии кабинаҳо низ ба SPU 9P117 комплекси Эльбрус тақрибан якхелаанд. Ба гуфтаи бархе аз манобеъ, дар заминаи ин мушак мушаки &quot;Шаҳоб&quot;-и эронӣ ва мушаки &quot;Гаури&quot;-и покистонӣ сохта шудаанд.

=== Нодон-Б ===

== Операторон ==

* {{Flagicon|North Korea}} [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|КНДР]]
* {{Flagicon|Egypt}} [[Миср|Египет]]

== Қайдҳо ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Мушаки замин ба замин]]</text>
      <sha1>klo1tp6ll037tbys76bqbcezodlib14</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307993</id>
      <parentid>1307992</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Калот</username>
        <id>27296</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3953" xml:space="preserve">
{{Ракетное оружие|название=Нодон/Родон|изображение=|подпись=Нодон на военном параде в Пхеньяне|тип=[[Баллистическая ракета средней дальности|БРСД]]|статус=На вооружении&lt;!--текущий статус ракеты или комплекса--&gt;|разработчик={{флагификация|КНДР}}&lt;!--компания-разработчик (головная) с флагом--&gt;|основные эксплуатанты={{флагификация|КНДР}} {{флагификация|Египет}}&lt;!--3 основных эксплуатанта, развёрнуто, с флагами--&gt;|другие эксплуатанты={{флагификация|Сирия}}&lt;br/&gt;{{флагификация|Иран}}&lt;!--только флаги всех остальных стран, эксплуатирующих ракету или комплекс, разделять через &lt;br/&gt; или же использовать шаблон {{Collapsible list}}--&gt;|выпущено единиц=от 50 до 100 &lt;!--выпущено экземпляров; если цифра примерная, то через тильду ~--&gt;}}
'''Нодон/Родон''' ( {{Lang-ko|로동, 蘆洞}}, мувофиқи системаи нави романизатсия, ки дар [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул шудааст - ''Rodong'' ) номи оилаи мушакҳои баллистикии миёнапарвози КХДР мебошад, ки дар [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|ИМА]] ва [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|шудааст.]] Номи ин мушак аз ҷониби Кореяи ҷанубӣ аз номи кӯҳнаи деҳаи Нодоннии ноҳияи Ҳамҷуи вилояти Ҳамгённамдо гирифта шудааст, ки аз маҳалле, ки ин мушакҳо партоб шудаанд. Дар КХДР номи умумии мушакҳои &quot;Rodong&quot; ва &quot; Taepodong &quot; номи &quot;Hwaseong&quot; (&quot;Sable&quot;) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rian.ru/world/20060707/51040626.html|title=Все названия испытываемых в КНДР ракет в иностранной печати придуманы|deadlink=no|accessdate=2009-09-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404172343/https://ria.ru/20060707/51040626.html|archivedate=2020-04-04}}&lt;/ref&gt; .

== Тағйирот ==

=== Нодон — А ===
Ракетаҳои баллистикии якзин-даба, ки дар ду версия маълуманд, «Нодон-1» ва «Нодон-2» ном доранд ва аз чихати массаи техникаи чангй ва мувофикан аз чихати масофаи дур фарк мекунанд. Барои парандаи худгард шасси 5-меҳвар истифода шуд, ки ба версияи дарозшудаи шасси МАЗ-543- и Шӯравии РК 9K72 Эльбрус (одатан бо номи Scud маъруф аст) шабоҳат дорад. Таҷҳизоти борбардории SPU, майдончаи парвозкунанда ва ҷойгиршавии кабинаҳо низ ба SPU 9P117 комплекси Эльбрус тақрибан якхелаанд. Ба гуфтаи бархе аз манобеъ, дар заминаи ин мушак мушаки &quot;Шаҳоб&quot;-и эронӣ ва мушаки &quot;Гаури&quot;-и покистонӣ сохта шудаанд.

=== Нодон-Б ===

== Операторон ==

* {{Flagicon|North Korea}} [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|КНДР]]
* {{Flagicon|Egypt}} [[Миср|Египет]]

== Қайдҳо ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Мушаки замин ба замин]]</text>
      <sha1>kr5tpdp0kyuyrorki7hjiaw60y0x1ty</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307996</id>
      <parentid>1307993</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:11:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Калот</username>
        <id>27296</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3957" xml:space="preserve">
{{Ракетное оружие|название=Нодон/Родон|изображение=|подпись=Нодон на военном параде в Пхеньяне|тип=[[Баллистическая ракета средней дальности|БРСД]]|статус=На вооружении&lt;!--текущий статус ракеты или комплекса--&gt;|разработчик={{флагификация|КНДР}}&lt;!--компания-разработчик (головная) с флагом--&gt;|основные эксплуатанты={{флагификация|КНДР}} {{флагификация|Египет}}&lt;!--3 основных эксплуатанта, развёрнуто, с флагами--&gt;|другие эксплуатанты={{флагификация|Сирия}}&lt;br/&gt;{{флагификация|Иран}}&lt;!--только флаги всех остальных стран, эксплуатирующих ракету или комплекс, разделять через &lt;br/&gt; или же использовать шаблон {{Collapsible list}}--&gt;|выпущено единиц=от 50 до 100 &lt;!--выпущено экземпляров; если цифра примерная, то через тильду ~--&gt;}}
'''Нодон/Родон''' ( {{Lang-ko|로동, 蘆洞}}, мувофиқи системаи нави романизатсия, ки дар [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул шудааст - ''Rodong'' ) номи оилаи мушакҳои баллистикии миёнапарвози КХДР мебошад, ки дар [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|ИМА]] ва [[Кореяи Ҷанубӣ]] қабул [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|шудааст.]] Номи ин мушак аз ҷониби Кореяи ҷанубӣ аз номи кӯҳнаи деҳаи Нодоннии ноҳияи Ҳамҷуи вилояти Ҳамгённамдо гирифта шудааст, ки аз маҳалле, ки ин мушакҳо партоб шудаанд. Дар КХДР номи умумии мушакҳои &quot;Rodong&quot; ва &quot; Taepodong &quot; номи &quot;Hwaseong&quot; (&quot;Sable&quot;) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rian.ru/world/20060707/51040626.html|title=Все названия испытываемых в КНДР ракет в иностранной печати придуманы|deadlink=no|accessdate=2009-09-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404172343/https://ria.ru/20060707/51040626.html|archivedate=2020-04-04}}&lt;/ref&gt; .

== Тағйирот ==

=== Нодон — А ===
Ракетаҳои баллистикии якзин-даба, ки дар ду версия маълуманд, «Нодон-1» ва «Нодон-2» ном доранд ва аз чихати массаи техникаи чангй ва мувофикан аз чихати масофаи дур фарк мекунанд. Барои парандаи худгард шасси 5-меҳвар истифода шуд, ки ба версияи дарозшудаи шасси МАЗ-543- и Шӯравии РК 9K72 Эльбрус (одатан бо номи Scud маъруф аст) шабоҳат дорад. Таҷҳизоти борбардории SPU, майдончаи парвозкунанда ва ҷойгиршавии кабинаҳо низ ба SPU 9P117 комплекси Эльбрус тақрибан якхелаанд. Ба гуфтаи бархе аз манобеъ, дар заминаи ин мушак мушаки &quot;Шаҳоб&quot;-и эронӣ ва мушаки &quot;Гаури&quot;-и покистонӣ сохта шудаанд.

=== Нодон-Б ===

== Операторон ==

* {{Flagicon|North Korea}} [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|КНДР]]
* {{Flagicon|Egypt}} [[Миср|Египет]]

== Қайдҳо ==
{{Эзоҳ}}
[[Гурӯҳ:Мушакҳои замин ба замин]]</text>
      <sha1>r54lp5ba0umxaunsuk7b69yvfsnigt6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаҳоб-3</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300194</id>
    <revision>
      <id>1307994</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:59:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Калот</username>
        <id>27296</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the page &quot;[[:ru:Special:Redirect/revision/123374230|Шахаб-3]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7079" xml:space="preserve">{{Ракетное оружие|300px|название=Шахаб-3|уточнение названия=Shahab-3, {{lang-fa|شهاب-۳}}|изображение=Shahab-1 Missile by YPA.IR 02 (cropped).jpg|подпись=Шахаб-3 &lt;!--описание изображения--&gt;|тип=[[Баллистическая ракета средней дальности|БРСД]]|статус=На вооружении&lt;!--текущий статус ракеты или комплекса--&gt;|разработчик={{флагификация|Иран}}&lt;!--компания-разработчик (головная) с флагом--&gt;|конструктор=&lt;!--главный конструктор ракеты или комплекса--&gt;|годы разработки=1994–1999&lt;!--годы разработки--&gt;|начало испытаний=&lt;!--начало испытаний--&gt;|принятие на вооружение=[[1999]]&lt;!--дата принятия на вооружение--&gt;|производитель={{флагификация|Иран}}&lt;!--компания-производитель, с флагами--&gt;|годы эксплуатации=&lt;!--годы эксплуатации (с момента принятия на вооружение и до снятия в последней из стран-эксплуатантов)--&gt;|основные эксплуатанты={{флагификация|Иран}}&lt;!--3 основных эксплуатанта, развёрнуто, с флагами--&gt;|другие эксплуатанты=&lt;!--только флаги всех остальных стран, эксплуатирующих ракету или комплекс, разделять через &lt;br/&gt; или же использовать шаблон {{Collapsible list}}--&gt;|годы производства=&lt;!--годы серийного производства--&gt;|выпущено единиц=&lt;!--выпущено экземпляров; если цифра примерная, то через тильду ~--&gt;|стоимость единицы=&lt;!--стоимость одной ракеты или комплекса, с указанием года и валюты--&gt;|базовая модель={{Флаг|КНР}} [[Дунфэн-21]]&lt;br/&gt; {{Флаг|КНДР}} [[Нодон]]&lt;!--на основе какой ракеты или комплекса разработан (если есть)--&gt;|модификации=&lt;!--список всех модификаций, даже если по ним ещё нет отдельных статей --&gt;|основные ТХ=Дальность полёта: 1300-2000 км&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7499601.stm|title=Iran's arsenal of missiles|date=2009-05-20|publisher=[[BBC News Online]]|lang=en|accessdate=2012-05-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120322173002/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7499601.stm|archivedate=2012-03-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fas.org/programs/ssp/man/militarysumfolder/shahab-3.html|title=Shahab-3 / Zelzal-3|publisher=[[Федерация американских учёных|FAS.org]]|lang=en|accessdate=2012-05-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090926200355/http://www.fas.org/programs/ssp/man/militarysumfolder/shahab-3.html|archivedate=2009-09-26|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt; (для разных вариантов)|ссылка на ТХ=&lt;!--ссылка на раздел статьи, где расположен список всех технических характеристик --&gt;|категория на Викискладе=&lt;!--категория на Викискладе с изображениями ракет или комплексов --&gt;}}

'''«Шаҳоб-3»''' ( {{Lang-fa|شهاب-۳}}  аслан ''Meteor-3'' ) як [[Мушаки баллистикии миёнапарвоз|мушаки миёнапарвози]] [[Эрон|эронӣ]] аст. [[Вазорати мудофиаи ШМА|Вазорати дифои ИМА]], ки аз китайской баллистической ракеты «Dongfeng-21 таҳия шудааст , онро як таҳияи мушаки баллистикии [[Нодон|Nodong]] Кореяи Шимолӣ &lt;ref name=&quot;prolif2001&quot;&gt;{{Книга|автор=[[Министерство обороны США|U.S. Department of Defense]]|заглавие=Proliferation: Threat and Response|ссылка=https://books.google.ru/books?id=13o2Lr30mX0C&amp;printsec=frontcover&amp;hl=ru#v=onepage&amp;q&amp;f=false|издательство=DIANE Publishing|год=2001|allpages=38|isbn=1-4289-8085-7}}&lt;/ref&gt; медонад.

== Хусусиятҳои тактикӣ ва техникӣ ==
Салом Пас аз ҷорӣ шудани таҳримҳо алайҳи Эрон, аз соли 1988 ин кишвар мустақилона ба тавлиди силоҳ, аз ҷумла [[Ракета «замин ба замин»|мушакҳои замин ба замин]] шурӯъ кард.

Салом 23 июли соли 1998 Эрон барои нахустин бор мушаки Шаҳоб-3-ро озмоиш кард, парвоз 100 сония давом кард.

Салом 15 июли соли 2000 - нахустин партоби бомуваффақияти мушак дар масофаи 850 километр сурат гирифт, ки баъд аз он ҳукумати Эрон аз соли 2001 истеҳсоли силсилавии ин IRBM-ро эълон кард.

22 сентябри соли 2003 дар парад мушакҳои SPU намоиш дода шуданд.

11 августи соли 2004 дар бораи бомуваффакият кор карда баромадани кулоҳаки нави ҷангӣ ба ҷои конусӣ хабар дода шуд, ки ин имкон дод, ки суръати зарбаи ҷангӣ дар ҳадаф афзоиш ёбад. Ин мушак кулоҳаки ҷангии якмарҳила буда, тақрибан 3 метр дарозӣ дорад.

31 майи соли 2005 вазири дифои Эрон Алӣ Шамхонӣ дар бораи озмоиши муваффақи версияи сахти сӯзишвории Шаҳоб-3 хабар дод.

Соли 2006 дар машқҳо як мушак бо кулоҳаки кластерӣ ҷалб шуда буд.

10 июли соли 2008 расонаҳои Эрон дар бораи озмоиши версияи нави IRBM бо кулоҳакҳои ҷангии вазнаш 1 тонна ва масофаи 2000 километр хабар доданд.

== Тағйирот ==

* [[Саҷил (мушак)|Саҷил]]
* [[Сафир (боутер)]]

== Дар хизмат ==

== См. инчунин ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Пайвандҳо ==

* http://www.military-informer.narod.ru/rocets-Shahab3.html
[[Гурӯҳ:Мушакҳои замин ба замин]]
[[Гурӯҳ:Мушакҳои Эрон]]</text>
      <sha1>mo2uqrpjjxc1h3hnjfbq579fgd020q1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1307995</id>
      <parentid>1307994</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:07:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Калот</username>
        <id>27296</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7049" xml:space="preserve">{{Ракетное оружие|300px|название=Шахаб-3|уточнение названия=Shahab-3, {{lang-fa|شهاب-۳}}|изображение=Shahab-1 Missile by YPA.IR 02 (cropped).jpg|подпись=Шахаб-3 &lt;!--описание изображения--&gt;|тип=[[Баллистическая ракета средней дальности|БРСД]]|статус=На вооружении&lt;!--текущий статус ракеты или комплекса--&gt;|разработчик={{флагификация|Иран}}&lt;!--компания-разработчик (головная) с флагом--&gt;|конструктор=&lt;!--главный конструктор ракеты или комплекса--&gt;|годы разработки=1994–1999&lt;!--годы разработки--&gt;|начало испытаний=&lt;!--начало испытаний--&gt;|принятие на вооружение=[[1999]]&lt;!--дата принятия на вооружение--&gt;|производитель={{флагификация|Иран}}&lt;!--компания-производитель, с флагами--&gt;|годы эксплуатации=&lt;!--годы эксплуатации (с момента принятия на вооружение и до снятия в последней из стран-эксплуатантов)--&gt;|основные эксплуатанты={{флагификация|Иран}}&lt;!--3 основных эксплуатанта, развёрнуто, с флагами--&gt;|другие эксплуатанты=&lt;!--только флаги всех остальных стран, эксплуатирующих ракету или комплекс, разделять через &lt;br/&gt; или же использовать шаблон {{Collapsible list}}--&gt;|годы производства=&lt;!--годы серийного производства--&gt;|выпущено единиц=&lt;!--выпущено экземпляров; если цифра примерная, то через тильду ~--&gt;|стоимость единицы=&lt;!--стоимость одной ракеты или комплекса, с указанием года и валюты--&gt;|базовая модель={{Флаг|КНР}} [[Дунфэн-21]]&lt;br/&gt; {{Флаг|КНДР}} [[Нодон]]&lt;!--на основе какой ракеты или комплекса разработан (если есть)--&gt;|модификации=&lt;!--список всех модификаций, даже если по ним ещё нет отдельных статей --&gt;|основные ТХ=Дальность полёта: 1300-2000 км&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7499601.stm|title=Iran's arsenal of missiles|date=2009-05-20|publisher=[[BBC News Online]]|lang=en|accessdate=2012-05-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120322173002/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7499601.stm|archivedate=2012-03-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fas.org/programs/ssp/man/militarysumfolder/shahab-3.html|title=Shahab-3 / Zelzal-3|publisher=[[Федерация американских учёных|FAS.org]]|lang=en|accessdate=2012-05-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090926200355/http://www.fas.org/programs/ssp/man/militarysumfolder/shahab-3.html|archivedate=2009-09-26|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt; (для разных вариантов)|ссылка на ТХ=&lt;!--ссылка на раздел статьи, где расположен список всех технических характеристик --&gt;|категория на Викискладе=&lt;!--категория на Викискладе с изображениями ракет или комплексов --&gt;}}

'''«Шаҳоб-3»''' ( {{Lang-fa|شهاب-۳}}  аслан ''Meteor-3'' ) як [[Мушаки баллистикии миёнапарвоз|мушаки миёнапарвози]] [[Эрон|эронӣ]] аст. [[Вазорати мудофиаи ШМА|Вазорати дифои ИМА]], ки аз китайской баллистической ракеты «Dongfeng-21 таҳия шудааст , онро як таҳияи мушаки баллистикии [[Нодон|Nodong]] Кореяи Шимолӣ &lt;ref name=&quot;prolif2001&quot;&gt;{{Книга|автор=[[Министерство обороны США|U.S. Department of Defense]]|заглавие=Proliferation: Threat and Response|ссылка=https://books.google.ru/books?id=13o2Lr30mX0C&amp;printsec=frontcover&amp;hl=ru#v=onepage&amp;q&amp;f=false|издательство=DIANE Publishing|год=2001|allpages=38|isbn=1-4289-8085-7}}&lt;/ref&gt; медонад.

== Хусусиятҳои тактикӣ ва техникӣ ==
 Пас аз ҷорӣ шудани таҳримҳо алайҳи Эрон, аз соли 1988 ин кишвар мустақилона ба тавлиди силоҳ, аз ҷумла [[Ракета «замин ба замин»|мушакҳои замин ба замин]] шурӯъ кард.

 23 июли соли 1998 Эрон барои нахустин бор мушаки Шаҳоб-3-ро озмоиш кард, парвоз 100 сония давом кард.

 15 июли соли 2000 - нахустин партоби бомуваффақияти мушак дар масофаи 850 километр сурат гирифт, ки баъд аз он ҳукумати Эрон аз соли 2001 истеҳсоли силсилавии ин IRBM-ро эълон кард.

22 сентябри соли 2003 дар парад мушакҳои SPU намоиш дода шуданд.

11 августи соли 2004 дар бораи бомуваффакият кор карда баромадани кулоҳаки нави ҷангӣ ба ҷои конусӣ хабар дода шуд, ки ин имкон дод, ки суръати зарбаи ҷангӣ дар ҳадаф афзоиш ёбад. Ин мушак кулоҳаки ҷангии якмарҳила буда, тақрибан 3 метр дарозӣ дорад.

31 майи соли 2005 вазири дифои Эрон Алӣ Шамхонӣ дар бораи озмоиши муваффақи версияи сахти сӯзишвории Шаҳоб-3 хабар дод.

Соли 2006 дар машқҳо як мушак бо кулоҳаки кластерӣ ҷалб шуда буд.

10 июли соли 2008 расонаҳои Эрон дар бораи озмоиши версияи нави IRBM бо кулоҳакҳои ҷангии вазнаш 1 тонна ва масофаи 2000 километр хабар доданд.

== Тағйирот ==

* [[Саҷил (мушак)|Саҷил]]
* [[Сафир (боутер)]]

== Дар хизмат ==

== См. инчунин ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Пайвандҳо ==

* http://www.military-informer.narod.ru/rocets-Shahab3.html
[[Гурӯҳ:Мушакҳои замин ба замин]]
[[Гурӯҳ:Мушакҳои Эрон]]</text>
      <sha1>0c39e239i0ra4hyxl8hc1eno0la000p</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>