Oczitania
De Biquipedia
|
|||||
Lema : oczitán : Larguesa, Convivéncia, Paratge / Volèm viure al país |
|||||
Mapa d'Oczitania |
|||||
Aria | 196.741 km² | ||||
Poblazión | 14.000.000 ab. aprox. | ||||
Luengas | * Luenga autoctona: oczitán * Luengas dominants: franzés, italián e español |
||||
Mayors ziudaz | Marsella, Tolosa, Bordeus, Niza, Tolon, Montpeller, Clarmont-Ferrand, Limòtges, Nimes, Abiñón, Pau, Baiona, Valença, Canas, Antíbol, Vichèi, Montluçon, Arle, Briva, Besièrs, Tarba, Agen, Rodés, Gap, Peireguers | ||||
Chentilizio | Oczitán, oczitana |
Oczitania (en oczitán: Occitània [utsiˈtanjɔ, uksiˈtanjɔ, ukʃiˈtanjɔ, uksiˈtanja]) ye o nombre d'o conchunto de territorios á on se fabla l'oczitán, que corresponde alto u baxo á lo Meyodiya ("Midi") de Franzia, a Bal d'Arán (España), o Prenzipato de Mónegue e as Bals Oczitanas (Italia). Se troba situata entre o golfo de Bizcaia e os Alpes oczidentals, o mar Mediterranio e os Perinés zentrals, englobando a mayoría d'o Mazizo Zentral franzés, con una amplaria d'alto u baxo unos 200.000 km², en a cuala biben catorze o quinze millons d'abitants.
Contenius |
[editar] Territorio
[editar] Rechions istoricas
Ye formata por rechions istoricas, en a mayor parti d'as cualas se fabla bel dialeuto de l'oczitán:
- en la zona oczidental:
- en o norte:
- en a zona oriental:
- o Delfinato
- Probenza, o Condato de Niza e Mónegue
- á lo sur:
[editar] Dibisions almenistratibas
Almenistratibament, Oczitania ye trestallata entre as rechions franzesas d'Aquitania (eszeuto o País Basco franzés), Meyodiya-Perinés, Lemosín, Aubernia, Lenguadoc-Rosellón (eszeuto o Rosellón catalán), Probenza-Alpes-Costa Azul e partis de Roine-Alpes, Poitou-Charentes e Zentro; tamién entre a rechión española de Cataluña (Bal d'Arán) e as rechions italianas de Piemont e Liguria (Bals Oczitanas).
[editar] Capital
Oczitania no tien denguna entidat politica aintro de Franzia, por ixo no ye posible identificar una capital. Anque os oczitanistas han asinnato este tetulo á las ziudaz de Tolosa, Marsella, Albi u Montpeller.
[editar] Bandera
Os oczitanistas (nazionalistas u no) han preso como bandera la d'os contes de Folcalquer e d'os de Tolosa: ye a cruz oczitana, una cruz amariella en fundo royo. Ista cruz forma parti d'as banderas d'as rechions de Meyodiya-Perinés e Lenguadoc-Rosellón.
[editar] Istoria
Oczitania yera inizialment una constelazión de chicoz ducatos e condatos autonomos entre l'Alta Edat Meya e o sieglo XIII. As potenzias oczitanas dominants yeran entre os sieglos XI e XIII:
- a potenzia catalana e d'a corona d'Aragón: en Probenza sopre tot e en atras redolatas más chicotas.
- o gran ducato d'Aquitania: en Gascuña, Guyena, Aubernia e Lemosín.
- o condato de Tolosa: en amplas zonas zentrals d'o país.
As primeras incursions militars d'os reis de Franzia, con Felipe Augusto, se produzioron en Aubernia en 1189 e 1212. Una parti important d'os territorios zentrals d'Oczitania pasoron á sumisión militar franzesa con a Cruzata Albichesa en o inizio d'o sieglo XIII e dimpués á poder direuto de Felipe III de Franzia en 1271, con a muerte de Alifonso de Poitiers. O poder franzés se cheneralizó d'ista traza progresibament á atras rechions oczitanas, en particular con a sumisión militar d'o gran ducato d'Aquitania (1453), l'anecsión por pretestos dinasticos d'o condato de Probenza (1481), a zaguera etapa ye l'alquisizión d'o Condato de Niza (1860).