Lingüistica

De Biquipedia

A lingüistica ye a zenzia d'o lenguache.

O suyo ochetibo (seguntes Saussure u Chomsky) ye a descripzión / esplanicazión d'o tarabidau d'o lenguache. Aspeutos como a bariazión lingüistica, a pragmatica u a lexicografía son difuera d'o estudio lingüistico.

Chomsky fa una nueba teyoría d'o lenguache an que situga a lingüistica dentro d'o estudio més amplo d'a mén umana, concretamén dentro d'o mentalismo u innatismo, rama d'a psicolochía que esfiende que a luenga ye una facultat autonoma, innata.

Ista postura mentalista de Chomsky no fa pacha con posturas empiristas u materialistas como a que fa serbir Labov, que creyen que o lenguache no puede ser estudiau sin entender a suya prenzipal funzión: a comunicazión umana. Ista posizión funzionalista metería a la lingüistica en o puesto d'o sozial. Asinas, fan més importán a pragmatica, o cambio y a bariazión lingüistica.

D'istas dos grans creyenzias filosoficas y d'as suyas mezclas, naxerán cuasi todas as escuelas d'a lingüistica moderna. Tanto o mentalismo como o empirismo quieren esplanicar a naturaleza d'o lenguache, buscan a esplanicazión, no sólo a descrizión d'os tarabidaus lingüisticos. Ista ye a fin d'a lingüistica.

Contenius

[editar] Breu Istoria d'a Lingüistica

[editar] Lingüista u poliglota

Lingüista ye una presona que s'adedica a la imbestigazión lingüistica. Una presona que parla bellas luengas ye un poliglota

[editar] Campos y sozcampos

A lingüistica estudia toz os aspeutos d'a luenga y incluye sozcampos como:

[editar] lingüistica cheneral u teyoría d'a lingüistica

Estudio teyorico d'o lenguache que s'ocupa de metodos d'imbestigazión y de custions comuns a las luengas.

[editar] Componens d'analis lingüistico

Pendendo d'o enfoque escolástico, os componens d'analis cambian. Per exemplo: t'a escuela formalista son diferens que t'a escuela funcionalista, per tanto no toz istos componens son estudiaus per as dos teyorías, sino que la una en estudia bels, y l'atra belatros:

[editar] Fonolochía

Estudio d'os fonemas prenunziaus per una comunidat de parlans.

[editar] Fonetica

Estudio d'a reyalizazión alofonica indibidual de ditos fonemas. Os alofonos son sonius d'o parlache, reyalizazions esferens d'un mesmo fonema.

[editar] Semantica

Estudio d'o sinificau d'as parolas.

[editar] Sintaxis

Estudio d'o tarabidau d'o lenguache.

[editar] Morfolochía

Estudio d'o tarabidau interno d'as parolas.

[editar] Pragmatica

Estudio d'o modo con que se fa serbir o lenguache en bellas situgazions que pueden modificar a interpretazión d'o mensache.

[editar] Lexicografía

Se beiga tamién Lexicolochía

[editar] Lingüistica computazional

Estudio interdisciplinario dentre a lingüistica y a informatica que s'ocupa d'o desembolique de models d'o lenguache per l'uso d'a computadora.

[editar] Corpus lingüistico

[editar] Traduczión y Interpretazión

[editar] Estudios interdisciplinars d'a lingüistica

  • Adquisizión d'o lenguache
  • Analis critico d'o discurso
  • Antropolochía Lingüistica
  • Criptoanalis
  • Desziframiento
  • Escritura
  • Estilistica
  • Filosofía d'o lenguache
  • Grafolochía
  • Lingüistica antropolochica
  • Lingüistica aplicada
  • Lingüistica computazional
  • Lingüistica ebolutiba
  • Lingüistica istorica u comparada
  • Neurolingüistica
  • Ortografía
  • Psicolingüistica
  • Soziolingüistica
  • Uso d'o lenguache

[editar] Temas d'estudio lingüistico

  • Parlans indibiduals, comunidaz de parlans y lingüistica unibersal
  • Descripzión y prescripzión.
  • Luenga parlada u luenga escrita.
  • Diacronía y sincronía.

[editar] Glosario de terminos lingüisticos

[editar] Lingüistas importans

[editar] Escuelas

  • Formalismo
    • Estructuralismo
      • Gramatica Transformazional u Cheneratiba Transformazional
  • Funzionalismo
    • Gramatica sistema-funzional
    • Word Grammar
  • Lingüistica cognoszitiba
  • Constructibismo
  • Estratificazional

[editar] Zentros d'imbestigazión lingüistica

  • CELIA Centre d'Etudes des Langues Indigènes d'Amérique
  • PROEL Promotora Española de lingüística
  • SIL (Summer Institute of Linguistics)

[editar] Luengas d'o mundo

[editar] Wikipedia:Alfabetos y escrituras d'o mundo

[editar] Familias de luengas

Organizazión tipo arbol d'a relazión chenetica que tienen esferens luengas y esferens familias de luengas.

[editar] Lista de mapas lingüisticos nazionals

Listau per orden alfabetico de bels países an que bi ha binclos a la descrizión de diferens luengas parladas en cada país.

[editar] Listau de luengas per continens

Luengas d'o mundo organizadas per orden alfabetico en relazión con os continens an se parlan ditas luengas.

[editar] ISO 639

Listau de luengas d'o mundo organizau alfabeticamén en relazión con os suyos respectibos acronimos en o estándar ISO 639.

[editar] Se beiga tamién

[editar] Binclos esternos