Carbón

De Biquipedia

Carbón
Carbón

O carbón ye un mineral d'orichen organico, de color negra y combustible, y muy rico en o elemento quimico carbono.

Gosa localizar-se baxo una napa de pizarra y denzima una napa d'arena y piza.

Se creye que a mayor parti d'o carbón estió formato mientres l'era carbonifera (fa 280 á 345 millons d'años).

As suyas aplicazions son prenzipalmén:

  • Combustible
  • Coque (repui d'o carbón).
  • Plastico

Esisten 4 tipos de carbón, seguntes o suyo poder calorifico y d'a suya antigüidá:

  1. Torba
  2. Linnito
  3. Ulla
  4. Antrazita (8500 Kcal/m³)

[editar] O carbón en Aragón

O prenzipal tipo de carbón en Aragón ye o linnito. A mayor parti s'estraye en as Cuencas Mineras, en o norte d'a probinzia de Tergüel: Utriellas, Estercuel, Gargallo y Bal d'Ariño y atras más chicotas como as de Castellot.

Dimpués s'emplega prenzipalmén como combustible ta las zentrals termoeletricas de Aliaga, Escatrón, Escucha y Andorra

Tamién bi ha atra cuenca minera de linnito en a confluyenzia de l'Ebro y a Zinca entre as probinzias de Uesca y Zaragoza en as localidaz de Mequinenza, Torrén d'a Zinca, Biliella d'a Zinca y Fayón, anque güe en diya ya no s'estraye carbón.

Se i troban linnitos d'o Zenozoico en a compleganza d'o río Isabena en os lugars de Capella, Laguarres y Caxigar. En Sallén de Galligo tamién bi ha ullas d'o Carbonifero (Paleozoico superior), anque güe ya no s'espleitan as minas.

[editar] Costumbres

En Nabidá se dize que os Reis Magos trayen carbón á los ninos que han estato malos toda l'añada.

[editar] Se beiga también