Craba
De Biquipedia
Capra aegragrus hircus | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Craba (Capra aegagrus hircus) |
||||||||||||||||||
Estato de conserbazión | ||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Clasificazión zentifica | ||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Nomenclatura binomial | ||||||||||||||||||
Capra hircus | ||||||||||||||||||
Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||||
Nomenclatura trinomial | ||||||||||||||||||
Capra aegagrus hircus | ||||||||||||||||||
A craba ó crapa (Capra aegagrus hircus (L., 1758)) también dita cabra, ye un animal mamifero domestico, erbiboro y remugant, d'a familia d'es bóbidos (subfamilia d'es caprins).
Autualment se considera que ra craba estiore un d'es primers animals en estar domesticato, aproximadament fa belas 8000 añadas.
[editar] Carauteristicas
Ye un animal domestico de mida chica, con cuernos arquiatos, prou més axil que no ras suyas familiars as güellas, que tién, relazionato con ixo, belas adaitazions ta brincar y enfilar-se. A suya destribuzión autual ye prauticament ubicua, trobiant-se-be eixemplars á redol d'o mundo, encara que ne bi ha més en as arias montañencas.
Bi ha eixemplars salbaches á bels puestos d'Oriente Meyo, anque güéi se tiende á pensar que ixes estioren axopatos y n'ixoren á partir de bela bariedat domestica. D'as crabas tradizionalment se'n diz que son animals difizils d'acontroliar e de garra confiar, e que asinas preban d'axopar-se només en beigan ocasión si se-lis posa ixa gana. Produto d'ixe carauter n'han itato ditos y exprisions como "A craba si no s'ata, ent'a China remata" que anque gosan á empregar-se ta altras cosas, tién en l'animal a suya riel.
As crabas se crían ta obtener-ne leite (empregada ta fer-ne queso prenzipalment), carne, piel e pelo. Belas razas son espezialment criadas ta produxir pelo, como l'una d'Angora, orichinaria de Turquía (Angora estiore l'antigo nome d'Ankara), ó l'una de Cachemira.
D'es masclos d'ista espezie se'n diz bucos, parola que, en peyoratibo, eba dada ent'as parientas salbaches d'a craba: es bucardos. A sozespezie de bucardo perinenca estiore o camín d'intrada d'ixa parola aragonesa en a fabla castellana, espezialment dimpués d'a suya trista extinzión.
Es exemplars chobens son clamatos cabrez ó cabretas.
[editar] Bestiar cabruno en o mundo
En o mundo bi ha 765 millons d'eixemplars domesticos d'iste animal. Es paises prenzipals que en tienen son:
China (173 millons), India (124 millons), Pakistán (53 millons), Sudán (40 millons), Bangladesh (35 millons), Nicheria (27 millons), Irán (26 millons), Indonesia (12 millons), Tanzania (12 millons) e Kenia (11 millons).
[editar] Enrastres externos
Se beigan as imachens de Commons sobre crabas.
- LaCabra.org, espazio de difusión d'o bestiar cabruno (en castellán).
- El ganado caprino español, articlo relazionato (en castellán).