Luengas atapascas

De Biquipedia

As luengas atapascas (tamién ditas atabascas) son un grupo espardito de luengas na-dene charratas per pueblos natibos nordamericanos distanmén relazionatos, conoxitos como atapascos u indios atapascos, que abitan á l'Ueste d'America de o Norte estallatos en dos grans grupos, un á lo Norte e l'altro á lo Sur. En o lumero de luengas e de charradors, l'atapasca ye a familia más gran d'America de o Norte dimpués de l'uto-azteca. En o respeutibe á territorio, sólo que as luengas algonquinas abracan un aria más estensa.

As 24 luengas atapascas setentrionals se charran per as tierras interiors d'Alaska e de o Nordueste de Canadá (Yukón, Territorios de o Nordueste, Columbia Britanica, Alberta, Saskatchewan e Manitoba). En os Territorios de o Nordueste, cuatre luengas atapascas son ofizials: o chipewyano, o dogrib (u tli cho), o gwichin e o eslebi (u slavey).

As 7 luengas atapascas de o litoral Pazifico se charran á lo Sur d'Oregón e á lo Norte de California.

As 6 luengas atapascas meridionals, alpartatas de as setentrionals e as de o litoral, se charran en una ampla faxa de o Surueste d' Estatos Unitos e de a parti nordozidental de Mexico. Ye o grupo de as luengas apache e nabajo.

S'acostumbra á clasificar a luenga eyak e as atapascas en un mesmo grupo lingüistico clamato atapasco-eyak u atapascano-eyak. Chunto con a luenga tlingit, que se suposa relazionata con iste grupo, forman a familia de luengas na-dene.

O bocable atapasco (u atabasco) prozeden de a bersión inglesa de o nombre cree ta o Laco Atabasca.

[editar] Clasificazión

I. Atapasco setentrional

A. Alaskano zentral – Yukón
B. Alaskano meridional
C. De a Columbia Britanica zentral
D. Kwalhioqua-Tlatskanai
E. De o Nordueste de Canadá
F. Sarci
G. Tsetsaut

II. Atapasco de o litoral Pazifico

A. Californiano
B. D'Oregón

III. Atapasco meridional (u Apache)

A. Apache de as planuras
B. Apache ozidental
C. Apache oriental

S'acostumbra á trestallar a familia de luengas atapascas en tres grans grupos: setentrionals, de o litoral Pazifico e meridionals. Manimenos, no ye claro que as luengas de o litoral e as setentrionals formen en reyalidá agrupazions completamén balidas. O estallo setentrional ye o más problematico. O modelo d'árbol familiar ta la clasificazión chenetica d'istas luengas podría estar inapropiato. O lingüista Michael Krauss se refirió á o conchunto de luengas atapascas como cohesive complex (complexo codesibo). Con tot, as luengas de o estallo meridional fan un grupet muito más omochenio e balido dende o punto de bista d'ista clasificazión.