Oczitania

De Biquipedia

Occitània
Bandera occitana con estrela Bandera occitana sin estrela
(Bandera occitana con estrela) (Bandera occitana sin estrela)
Lema :
oczitán : Larguesa, Convivéncia, Paratge / Volèm viure al país
Mapa d'Oczitania

Mapa d'Oczitania
Aria 196.741 km²
Poblazión 14.000.000 ab. aprox.
Luengas * Luenga autoctona: oczitán
* Luengas dominants: franzés, italián e español
Mayors ziudaz Marsella, Tolosa, Bordeus, Niza, Tolon, Montpeller, Clarmont-Ferrand, Limòtges, Nimes, Abiñón, Pau, Baiona, Valença, Canas, Antíbol, Vichèi, Montluçon, Arle, Briva, Besièrs, Tarba, Agen, Rodés, Gap, Peireguers
Chentilizio Oczitán, oczitana

Oczitania (en oczitán: Occitània [utsiˈtanjɔ, uksiˈtanjɔ, ukʃiˈtanjɔ, uksiˈtanja]) ye o nombre d'o conchunto de territorios á on se fabla l'oczitán, que corresponde alto u baxo á lo Meyodiya ("Midi") de Franzia, a Bal d'Arán (España), o Prenzipato de Mónegue e as Bals Oczitanas (Italia). Se troba situata entre o golfo de Bizcaia e os Alpes oczidentals, o mar Mediterranio e os Perinés zentrals, englobando a mayoría d'o Mazizo Zentral franzés, con una amplaria d'alto u baxo unos 200.000 km², en a cuala biben catorze o quinze millons d'abitants.

Contenius

[editar] Territorio

[editar] Rechions istoricas

Ye formata por rechions istoricas, en a mayor parti d'as cualas se fabla bel dialeuto de l'oczitán:

[editar] Dibisions almenistratibas

Almenistratibament, Oczitania ye trestallata entre as rechions franzesas d'Aquitania (eszeuto o País Basco franzés), Meyodiya-Perinés, Lemosín, Aubernia, Lenguadoc-Rosellón (eszeuto o Rosellón catalán), Probenza-Alpes-Costa Azul e partis de Roine-Alpes, Poitou-Charentes e Zentro; tamién entre a rechión española de Cataluña (Bal d'Arán) e as rechions italianas de Piemont e Liguria (Bals Oczitanas).

A bandera oczitana As dibisions almenistratibas d'Oczitania A bandera panoczitana

En España:

A Bal d'Arán en a probinzia de Lleida, Cataluña

En Italia:

A Guardia Piemontesa en Calabria · partis de Liguria amán d'a muga franzesa · Bals Oczitanas de Piemont

En Franzia:

Rechions : Aquitania · Aubernia · Lenguadoc-Rosellón · Lemosín · Meyodiya-Perinés · Poitou-Charentes · Probenza-Alpes-Costa Azul · Roine-Alpes · Zentro

Departamentos : Alier (03) · Alpes d'Alta Probenza (04) · Altos Alpes (05) · Alpes Maritimos (06) Ardescha (07) · Arièja (09) · Aude (11) · Avairon (12) · Bocas d'o Roine (13) · Cantal (15) · Charanta (16) · Char (18) · Corresa (19) · Cruesa (23) · Dordoña (24) · Droma (26) · Erau (34) · Gardon (30) · Alta Garona (31) · Gers (32) · Gironda (33) · Indre (36) · Isèra (38) · Landas (40) · Loira (42) · Alta Loira (43) · Losera (48) · Olt (46) · Olt e Garona (47) · Puèi Domat (63) · Perinés Atlanticos (64) · Altos Perinés (65) · Perinés Orientals (66) · Tarn (81) · Tarn e Garona (82) · Var (83) · Vauclusa (84) · Viena (86) · Alta Viena (87)

Antiguas probinzias : Biarn · Borbonés · Delfinato · Condato de Foix · Gascuña · Guyena · Lenguadoc · Lemosín · Condato de Niza · Aubernia · Probenza · Condato Venaissin

Mónegue

[editar] Capital

Oczitania no tien denguna entidat politica aintro de Franzia, por ixo no ye posible identificar una capital. Anque os oczitanistas han asinnato este tetulo á las ziudaz de Tolosa, Marsella, Albi u Montpeller.

[editar] Bandera

Os oczitanistas (nazionalistas u no) han preso como bandera la d'os contes de Folcalquer e d'os de Tolosa: ye a cruz oczitana, una cruz amariella en fundo royo. Ista cruz forma parti d'as banderas d'as rechions de Meyodiya-Perinés e Lenguadoc-Rosellón.

[editar] Istoria

Oczitania yera inizialment una constelazión de chicoz ducatos e condatos autonomos entre l'Alta Edat Meya e o sieglo XIII. As potenzias oczitanas dominants yeran entre os sieglos XI e XIII:

  • a potenzia catalana e d'a corona d'Aragón: en Probenza sopre tot e en atras redolatas más chicotas.
  • o gran ducato d'Aquitania: en Gascuña, Guyena, Aubernia e Lemosín.
  • o condato de Tolosa: en amplas zonas zentrals d'o país.

As primeras incursions militars d'os reis de Franzia, con Felipe Augusto, se produzioron en Aubernia en 1189 e 1212. Una parti important d'os territorios zentrals d'Oczitania pasoron á sumisión militar franzesa con a Cruzata Albichesa en o inizio d'o sieglo XIII e dimpués á poder direuto de Felipe III de Franzia en 1271, con a muerte de Alifonso de Poitiers. O poder franzés se cheneralizó d'ista traza progresibament á atras rechions oczitanas, en particular con a sumisión militar d'o gran ducato d'Aquitania (1453), l'anecsión por pretestos dinasticos d'o condato de Probenza (1481), a zaguera etapa ye l'alquisizión d'o Condato de Niza (1860).