Ixarruego

De Biquipedia

Ixarruego

Mata d'ixarruego
Clasificazión zentifica
Dominio: Eukaryota
Reino: Plantae
Dibisión: Magnoliophyta
Clase: Magnoliopsida
Orden: Ranunculales
Familia: Ranunculaceae
Chenero: Helleborus
Espezie: H. foetidus
Nombre binomial
Helleborus foetidus

l'Ixarruego, chigüerre ó broxera (Helleborus foetidus (L.)) ye una mata tipicament boscana, amanix en as obagas, d'a familia d'as ranunculazias, que no gosa á superar es 70cm d'altaria.

Un ixarruego en florazión.
Un ixarruego en florazión.

Á diferenzia d'altras espezies d'ista familia, l'ixarruego ye una planta perenne que bibe dibersas añadas, fendo ra suya florada per l'usual cuan remata l'ibierno. Ye en ixa epoca cuan libra d'o cabo alto d'o trallo una agrupazión de flors mui gran (plega ta fer a mesma mida que ra resta d'a planta) de color berda u amariella, d'a cuala en a fabla popular se'n diz didals de bruxa per a carauteristica forma de campanetas d'as flors suyas.

a flor de l'ixarruego, dita didal de bruxa.
a flor de l'ixarruego, dita didal de bruxa.

l'Ixarruego tién numbrosos usos medizinals, d'entre ers o suc feto en bullir-lo se diz que fa á bien t'as andaderas.