Tronzador
De Biquipedia
O tronzador ye l'aina més gran aintro d'a familia d'as sierras. Consiste d'una fuella de sierra de grans dimensions enchascada per es dos cantos suyos con manilladors que, cuan se-la feba marchar, s'eban d'agafar l'uno per cada uno d'es dos tronzaires, qui en tibaban alternatibament ta es suyos cantos fendo que ra fuella sarrallás o tranco enno batir d'o mobimiento.
Es tronzadors s'empregaban enno puesto mesmo á on que s'eba tirato l'árbol, ta reduzir-ne ro bolumen e fer-ne piezas trensportables, fendo parti asinas d'a faina de desbroz d'a copa e ramas prenzipals d'éste, que ye ra primera de fer-se ya enno monte per man d'es picadors. Alabez, a faina de tronzar es trancos yera una d'as més duras e, chunto conna foradada d'ers ta enganchar-los con es abríos (que tammién se feba manualment, con una barrina), yeban d'as sudadas que sin que calgués guaire trazas en fer-lo, feban es unos més chobens d'a cuadrilla, á mientres que l'esbroz á trucazos (con l'astral) d'as brancas, que prezisaba millors trazas ta no trucar-se uno mesmo, yeba faina d'es picadors més beteranos.
A parola tronzador ye, de seguros, una d'as pocas parolas d'a fabla que mesmo estando antigas, s'han adaptato tammién ta un instrumento nuebo que aiga plegato enta l'Alto Aragón; o tronzador mecanico, que ye la uno que més á sobent se sient clamato "tronzador" autualment, oblidatos ya d'es biellos tronzadors manuals, per es lugars d'alto.
Es tronzadors mecanicos consisten en una cadena de metal, tal como ras unas d'as bizicletas, pero con dients més punchudas, amontatas á una espada u estrutura zentral, tammién metalica, que fa de guía ta ra trayeutoria d'a cadena. A cedena ye, tammién, mobita per un motor interno d'o traste, que per un regular ye alimentato con gasolina.
[editar] Se beiga tamién
- Tronzador mecanico