Onso pardo

De Biquipedia

Onso pardo
Onso
Onso masclo
Estato de conserbazión

En o mundo: seguro.

En Aragón: ocasional, siempre trescruzato d'o Perineu franzés.
Clasificazión zentifica
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Sozfilo: Vertebrata
Clase: Mammalia
Orden: Carnivora
Familia: Ursidae
Chenero: Ursus
Espezie: U. arctos
Nomenclatura binomial
Ursus arctos
Linnaeus, 1758
Poblazións d'Ursus arctos n'o mundo
Destribuzión d'os onsos pardos á ro mundo


L'Onso pardo (Ursus arctos, Linné 1758.) ye un abitant carauteristico d'as selbas impenetrables d'Europa, Asia templata y America d'o Norte. En tot iste territorio amanix baxo numerosas bariedaz e subespezies, que s'esferenzian entre sí por a suya grandaria e colorazión, tanto que a belunas d'ellas se las consideraba como espezies diferents. Pueden cuaternar-sen, por exemplo, as grans espezies de Grizzlies (Onsos grisos americans, autualment Ursus arctos horribilis) u l'onso d'a isla Kodiak (bariedat insular d'Alaska, Ursus arctos middendorffi), estando iste zaguer o más gran onso pardo coneixito, con bels 3m d'altaria cuán ye alzato.

En Europa, os onsos no bi remanen que en os Carpatos e a Peninsula Escandinaba, asinas como belas poblazions residuals en as montañas cantabricas, Perineus, Peninsula Italica zentral e os Balcans. orichinalment, yeran destribuyius arredol d'o continent, encluyidas as Illas Britanicas.

Os onsos son omniboros: de primabera y d'agüerro a suya alimentazión ye más que más bechetal, pero á ormino cazan chicolons bertebratos, e en latituz an que iste fenomeno tien gran importanzia, se fan pescadors en a puenda d'o desobe de determinatos pexes (espezialment, salmons). Nomás bels endibiduos s'espezializan en o cautibo de grans presas, sobre tot animals domesticos e de caza abitual. l'Onso pardo pasa l'ibierno aintro de cados u espelungas, an que duermen un sueño entretallau sin de bariazions d'a suya temperatura corporal. Ye tamién en ista epoca (abiento e chinero) cuan as fembras libran y enzetan a crianza d'os cadiellos.