Calatayú
De Biquipedia
Calatayú |
|||
---|---|---|---|
|
|||
![]() O Castiello d'Ayub que da nombre á la ziudat |
|||
Comunidat autonoma | ![]() |
||
Probinzia | ![]() |
||
Redolada | Comunidat de Calatayú | ||
Codigo postal | 50300 | ||
Latitut Lonchitut |
{{Coor dd| lon=-1.64|lat=41.35}} | ||
Superfizie | 154,20 km² | ||
Altaria | 534 m. | ||
Distanzia | 86 km enta Zaragoza | ||
Poblazión | 21.040 ab. (2007) | ||
Chentilizio | {{{chentilizio}}} | ||
Ríos | Xalón | ||
Pachina web | www.CalatayudDigital.net | ||
Calatayú (Catatayud en castellán) ye una ziudat aragonesa situata en a probinzia de Zaragoza. A suya poblazión ye de 21.040 abitants (2007), en una superfizie de 154,20 km².
Contenius |
[editar] Cheografía
Ye situato á cantos d'o rio Xalón, en un aria estratechica on o río Xiloca s'achunta con o Xalón, e s'achuntan doncas dos bias naturals de comunización.
[editar] Istoria
Establita por os romans, as enrunas de l'antigua ziudat de Bilbilis ye l'unico que queda d'o suyo paso, chunto con o chentilizio de "Bilbilitanos", que permanix inalticamato pa os abitants d'ista ziudat.
[editar] Nome
O suyo nome ye d'orichen arabe, con a radiz Qalat, castiello, y un antroponimo, sinnificando o castiello d'Ayub (Qal’at 'Ayyūb). En testos meyebals cristianos se clama calataiub, pero bi'n ha muitas barians, producto de que a -b final no se troba guaire asobén en aragonés. Asinas, alternarán barians rematatas en -f, -t, y -d, u con -e u -o paragochica. A barián rematata en -d, ya se troba en o sieglo XIII, y será a que s'imposará en lo ofizial con o tiempo en castellán, encara que no toz os castellanofablans la pronunzien.
[editar] Molimentos
Destaca a redolada fortificata d'a epoca musulmana (castiello, muralla y puertas), as colechiatas d'o Santo Sepulcro (una d'as pocas siedes españolas d'a orden d'os Caballers d'o Santo Sepulcre) e Santa María, as ilesias de San Pietro d'os Francos u San Andrés e as pechinas de Goya en a Ilesia de San Chuan u Reyal. Tamién son d'intrés toristico os autos relichiosos d'a Semana Santa bilbilitana. Calatayú forma parti d'o rete toristico de ziudaz AVE.
[editar] Presonaches
- Marco Balerio Marzal, poeta ispanorromán d'orichen zeltibero.
- Pascual Marquina, compositor.
[editar] Fiestas
As prenzipals zelebrazions en a ziudat son as fiestas en onor á San Roque (agosto) e as ferias en onor á la Birchen d'a Peña (setiembre). As dos compachinan autos relichiosos en as suyas respeutibas armitas con autos de ozio de distinta mena.
[editar] Enrastres esternos
- CalatayudDigital.net, web d'o Conzello de Calatayú.
- Calatayud.org
|
|
---|---|
Abanto | Alarba | Alconchel de Fariza | Alfama d'Aragón | Aniñón | Arandiga | Ateca | Baltorres | Belmón de Grazián | Berdello | Bichuesca | Biliella de Xiloca | Billafeliche | Billalba de Prexil | Billa Luenga | Billarroya de la Sierra | La Bilueña | Bordalba | Bubierca | Cabrafuén | Calatayú | Calmarza | Campiello d'Aragón | Carenas | Castellón d'Alarba | Castellón de las Armas | Clarés de Ribota | Codos | Contamina | Charaba |Embit de Fariza | Fariza | Lo Fraxno | Fuens de Xiloca | Godollo | Ibdes | Malanquiella | Maluenda | Mara | Miedes d'Aragón | Mon Reyal de Fariza | Monterd | Montón | Morata de Xiloca | Morés | Moros | Munebrega | Nigüella | Nuébalos | Olbés | Orera | Paracuellos de Xiloca | Paracuellos de la Ribera | Pozuel de Fariza | Ruesca | Sabiñán | Sedils | Sisamón | Terrer | Tobet | Torralba de Ribota | Torre Fermosa | Torre la Palla | Turrillo | Zerbera de la Cañada | Zetina | Zimballa |