Sistema Iberico

De Biquipedia

Ambista d'o Moncayo dende Alcalá
Ambista d'o Moncayo dende Alcalá

O Sistema Iberico ye una ralla de montañas de altaria meya que situada n'o cabo noreste d'a Meseta Zentral d'a Peninsula Iberica. Os suyos picos más importans son o Moncayo (2.313 m), o San Lorenzo (2.262 m), o Pico Urbión (2.228 m), o Chabalambre (2.020 m) y o Peñarroya (2.024 m), o Zerro Calderón (1837 m), y o Peñagolosa (1813 m). En er naxen ríos como lo Tajo, o Duero, o Blanco, o Xúcar u o Cabrigüel. Iste sistema desalparta la meseta zentral d'a depresión de l'Ebro.

A Cordelera Iberica ye compuesta de feito por tota una serie de sierras o catenas montañosas que, con direczión cheneral Norueste-Sudeste (NW-SE), se troban en a rechión zentral d'España dende Burgos dica Castellón-Balenzia. Ye una zona que en o Mesozoico yera o marchin oriental d'o Macizo Iberico u Meseta, asinas tiene en os sedimentos suyos, fazies someras de plataforma a continentales.

Pertenexe a las Catenas Alpinas, y igual que os Pirineus y as Catalanides se plegó en barias fases d'a orochenia d'o mesmo nome, a causa de a rotazión de a Placa Iberica y conberchenzia con a Placa Euroasiatica, pero con muita influyenzia de fallas anteriors que esistiban ya en o zocalo erzinico.

Parte d'o reliebe autual plano ye por a erosión finiterziaria, (superfizies d'erosión), y por a formazión de fosas tectonicas (como a d'o Xiloca), en o rift abortato que bi eba en Europa Oczidental en o Miozén Superior y Pliozén.

En a parte zentral se dibide en dos brancas: branca castellana y branca aragonesa, a os dos costatos d'a depresión de Calatayú-Tergüel.