Республика
Википедири материал
Республика (res publica, «пĕрлĕхлĕ ĕç») — аслă ирĕке (влаçе) пĕр тапхăра (анчах пур чухне те мар) халăх суйланă витĕмĕн пайĕсем (органĕсем) ертсе пыракан патшалăх тытăмĕн ĕлки.
Хальхи тапхăрта 190 тĕнчери патшалăхран 140 ытла республика йĕркипе пурăнаççĕ.
[тӳрлет] Республика ĕлкин паллисем
- Пĕртен пĕр е пĕрлĕхлĕ (коллегиаллă) патшалăх пуçлăхĕ — президент, парламент. Парламент саккун тăвакан тытăм (влаç). Президентăн хушнă ĕçĕ — ĕç тăвакан тытăма ерте пырасси, анчах та çак палăрту республика ĕлкин пур тĕсĕсемшĕн шантаруллă пулмасть.
- Патшалăх пуçлăхне тата патшалахăн ытти асла витĕмĕсене пĕр тапхăра суйламалли. Çапла, президентпа парламента халах пĕр тапхăр тăсăлăвне суйлать.
- Патшалăх пуçлăхĕн юридици яваплăхĕ.
- Хăш пулăмсенче, конституцие пăхăнса, президент халăх ячĕпе калаçма пултарать.
[тӳрлет] Республика тĕсĕсем
- Парламентлă республика,
- Президентлă республика,
- Хутăшла республика.
- Феодаллă республика
- Чуралăх республики
- Вече