Водород

Википедири материал


Элементсен периодикăллă системи
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Щёлочь металĕсем Щёлочьпа çĕр металĕсем Куçакан металсем
Çăмăл металсем Çурма металсем Сипетлĕ газсем
Металмаррисем Галогенсем Лантаноидсем Актиноидсем

Водоро́д — химии элеменчĕсен периодикăллă системин пĕрремĕш элеменчĕ. Çутçанталăкра анлă сарăлнă. Катион (е ядĕрĕ) чи анлă тĕл пулакан водородăн изотопĕ 1H — протон пулать. Ядĕрĕн пахалăхĕ 1H ăна анлă усă курма май парать ЯМР-спектроскопи меслечĕ органикăллă япаласен анализĕсене ирттерме.

Водородăн хăшпĕр изотопĕсен харпăр ячĕсем пур: ¹H — протий (Н), 2H — дейтерий (D) и 3H — тритий (T).

H 1
1,00794
1s1
Водород

Тупмалли

[тӳрлет] Истори

Водород атăмĕн схеми
Водород атăмĕн схеми

[тӳрлет] Палăртăвĕ пулса тăни

[тӳрлет] Хими пахалăхĕсем

[тӳрлет] Металмаррисемпе хутшăнни

Чĕртсе ярса е платинă катализаторĕ çӳмĕнче кислородпа пĕрлешет

O2 + 2H2 → 2H2O, реакцийĕ сирпĕнӳпе иртет.

Водородăн икĕ калăпăшĕпе кислородăн пĕр калăпăшĕ пĕрлешни, ăна кĕмсĕртетӳллĕ газ теççĕ.

Ăшăтнă чух водород каялла таврăнмалла серăпа хутшăнни:

S + H2 ⇄ H2S

Азотпа — ăшăтнă чух, çӳллĕ пусăмлăпа катализатор (тимĕр) пулăшнипе:

N2 + 3H2 → 2NH3

Галогенсемпе галогеноводородсем туса хурать:

F2 + H2 → 2HF, реакцийĕ сирпĕнӳпе тĕттĕмре пур температурăра та пулса иртет,
Cl2 + H2 → 2HCl, реакцийĕ сирпĕнӳпе пулса иртет, çутă çĕртре кăна.

Хăрăмпа вĕри ăшăтнă чух хутшăнать:

C + 2H2 → CH4

[тӳрлет] Сĕлтĕ тата сĕлтĕ çĕр металлĕсемпе хутшăнни

Водород хастар металлсемпе гидридсем туса хурать:

Na + H2 → 2NaH
Ca + H2 → CaH2

Гидридсем — тăвар евĕр, хытă япала, çăмăллăн шывра уйрăлса ирĕлеççĕ:

CaH2 + 2H2O → Ca(OH)2 + 2H2

[тӳрлет] Металсен оксичĕсемпе хутшăнни (яланах тенĕ пекех, d-элеменчĕсемпе)

Оксидсем металлсене таран чĕрĕлеççĕ:

CuO + H2 → Cu + H2O
Fe2O3 + 3H2 → 2Fe + 3H2O
WO3 + 3H2W + 3H2O

[тӳрлет] Усă курмалли

  • Водород энергетики

Атăмлă водорода Атăм-водород пĕçерсе çыпăçтарни чух усă кураççĕ.

[тӳрлет] Вуламалли

  • Начала химии. Современный курс для поступающих в вузы: Учебное пособие для вузов /Н. Е. Кузьменко, В. В. Еремин, В. А. Попков. — М.: Издательство «Экзамен»,2005.

[тӳрлет] Каçăсем