Diskussion:Boarische Umschrift
Aus Wikipedia
Griasseich midanand!
I probier grad, mi mit dene Umschrift-Regln ozumfreindn, muas oba feststein, dass des teilweis schwaar zum nochvoiziagn is. Guad, mit dem å wer i woi nia warm wern, scho weis des bei uns dahoam ned aso gebt. Wos i scho eha eisiag, waar des mit dem 'R', dass i ned wean sondan wern schreib. Wos mia oba dodal schleiahaft is, san de helln A und E. I daad jo no eiseng, wanns á und é waar, oba à und è? Wer französisch kennd, werd wissn, wos i moan. In etliche Artikl san de zwoa Vokale entsprechnd aa noch da französischn Aussproch gschriem. So wia ii's meim Gfui noch aa daad. Ko ma des no moi diskutiern, bzw. woher kimmd de Regl, gebts de scho länga wia d'Wikipedia? Nix fia unguad, i wollt des blos nomoi osprecha, bevor i olle meine Artikl in a moderate Umschrift umdichtn dua. --Libellulia 13:07, 31. Jan. 2007 (UTC)
- I bin á fir accents aigus ståd accents graves, weis fir mi åis åidn Frankophiln afåch vüi logischa is. Außadem basst dés dånn á min Ungarischn zsåmm (månche Leid in Östareich untascheidn beim Umschreim de a-Laute néd in å und a, sondan in a und á). --Maxx82 18:15, 1. Feb. 2007 (UTC)
I hof i derf in da Diskussion schreim wir i wü. Des Problem is daas ma kaane Regeln mochn koa fia wos wos ned gibd, und wauns'as gibd ibaroi aundas is.
Oba is schlimmste is das maa ned aafoch wuat fia wuat ibasetzn kau. Olle Texte do saan voi mid sochn dee's nirgns im Bayrischn oda Östarreichischn gibd. Augfaunga mit I bin in Kölla gaunga, um ....infinitiv. Des geed nua mid "damit", oder "dass" ....Konjugierds Verb. Volla Genetive. Des schaud aus wia waun aa Preis uns nochmochn wü, und ned sea guad is dabei.
Nua de Weata umschreim is vielleichd gspassig oba des kaun ma a mid aan Compujudaprogramm. Ma muss in Text scho ibadrogn damid des gaunze an Sinn mochn soi. Oba I waas ned wiakli ob des aan Sinn mochd.
I mechad mi dem oban Text âûschliaßn. I woas nämlich ned wås des fir an Sinn håd, wâû ma si so auf de Rechtschreibung êîschiaßt. I deng ma hoit es is gscheit, wâû ma so Såchan wia den Zirkumflex "Dachal" oda des "å" nimmt, wei des sand Laute, des im Hochdeitschn ned gibt und de wås an höffan, de mündliche Språch zu verschriftlichen. Des e und a mid dem Akzentzeichn braucht koa Mensch ned, wei es im Hochdeitsch a vaschiedene e und a gibt und trodzdem koan Akzent. Z.B gehen, sehen: des erschte e is hell des zeite dunglich, kennt si oba a jeda aus, oda. Wos mia vüi wichtiga warad, des san de Diphtonge, wei de måchan unsa Mundort aus und san schwa zum Schreibm, z.B (Vagleich Hochdeitsch-Mundort)
an - âû (nasalierter Diphtong) Anm. bin Obaöstareicha
ein Ei - ôâ Oa (zerscht nasaliert, daun ned)
die Wahl - d'Wåih (måcht Sinn)
Anteil - Âût... (hängt zw. eu und au, vielleich åu?)
viel - vüi
...ned so leicht.
Und wia gsågt, wichtiga wia de Schreibung is de Språch, wei so Såchan wia Infinitivkonstruktionen, Genetive oda vielleich glei Präteritum oda Plusquamperfekt, kimmt in da Språch so wias d'Leit rên ned vår. Und meines Eråchtens nå is des a da Sinn va dera Wikipedia, dåss a jeda so schreibt wia a red, wei es soitad meina Meinung nå ned de Züi va der gaunzen Gschicht sei, dåss ma de Mundårt standadisiert oda schrift- und Âûmtskonform måcht. Vagleiche in dem Zusaummenhaung a de Diskussionsbeiträge auf da Hauptsaitn in Punkto "Zerfledderung der deutschen Sprache in einzelne (Sub-)Standardsprachen und die Konsequenzen (am Beispiel Elsass)". Vüi mehr soitads um Wortschåtz und språchliche Büida, etc. gê, vor åîm des letztare is nämlich de connection zwischen Språch und Kultur und um des gehts jå, oda ned?!
-- Inhocsignovinces 21:45, 24. Okt. 2006 (UTC)
I dat voaschlang, dass'ma de einzelna Artikl mit deitsche Nama schreim, damit ma's leichda findt, weil jo a jeda andas schreibt wia da näxte.
Oiso, ois Beispui: Wenn i wos üwan Fuißboi wissn wui, dann stehd da Artikl dazua unta Fußball
Oda: Wentilatoa steht unter Ventilator, da Baam unter Baum, da Hirndiwi unta Hirndübel. Wissts, wos i moan?
Da Artikl seywa is dann nachhad wieda in da Mundoat g'schriem. Awa des tät de ganze Suacha um einig's vereifocha. Minga-Maxe 17:35, 25 Okt 06
I dad eher song, dass ma as Lemma im Dialket schreim und vom Deitschn a Weiterleitung machan, so finds jeda. --Birnkammer fabian 18:00, 25. Okt. 2006 (UTC)
I woiß, dàßs schôû vül dischkriert worn is iwer a guate Umschrift. I schreib jå gròd mit da Benutzerĕ "Libellulia" in Diskussion: Boarische Aussprach, wàl mir durt ãn ara Tabelln werkln und des Thema "wissnschåftlichere Umschrift àfkumma is. I denk, es wààr ĕs Beste, wemma a sechtane àà in da boarischn Wikipedia vawendadn. De Vorteile:
- mâ findts àà in naiere Wörterbejcher, Schriftn usw.
- åndre kennas òlso meglicherweis àà schôû
- nix "Extrichs" in da boarischn Wikipedia
- gnauer ã da moderna Wissnschåft
- niat z kompliziert
- de Zeichn derfadn fir òlle (?) boarischn Dialekte glånga
- mir hèjn a grundlegnde Einheitlichkeit
- ĕs Lesn und Vaschdèjh wird sogòr leichter, bòlma d Umschrift kennt
Wejs àsschaut (oafåche Vokale; zwoa-/dreifåche kãmâ zåmmstölln wejmâs braucht):
Wortbeispüle hàn in spitze Klåmmern ãgeem. De Zeichn in eckiche Klåmmern hàn dej vom Internationalen Phonetischen Alphabet
à [ạ] = hölls a (wej schôû festglegt) <boarisch: Kàschperl, Kààs>
a [a] = mittlers a (beinåh wej in da Standardschbròuch) <standarddeutsch: Stadt, Bahn>
å [ɑ] = dunkls a (dòu derfts òwer niat ãns dänische oder schwedische "å" denka, wàl des durtn òls "o" àsgschbrocha wird). Des is quase des spròuchgschichtliche Gechastück zum standarddaitschn "a" in Dialekte, wòu es "a" niat nu dunkler zum "ò" worn is. <Kåtz, Stååt = Staat> <amerikanischs Englisch (ungefähr): zwischa "body" und "song" vo da Klångfàrb her>
ă [ɐ] = gånz kurzs, "vawåschns", mittlers a (Des kummt soo oft fir, z. B. <kummă>, <ălloans>, <ă>, <guăt>, <broăt> dàßmar ãm Bestn ner "a" schreim)
ä [æ] = gånz offans e/ä (da Buchstob "ä" im Standarddeitschn wird òls offans "e" àsgschbrocha. I woiß niat, obs boarische Dialekte git, wòu a reglmäßicher Unterschied zwischan "ä" und n "è" gmåcht wird.)
è [ɛ] = offans e. (jå, i woiß, des beißtsĕ mit dem dòu schôû Festglegtn, òwer iweròll im mèjhr Dialekt-/Schbròuch-Wissnschåftlichn kennzeichnat mâ des offane e (è, ę, ë) und àà im Französischn stèjht des "è" firs offane "e", und niat des gschlossne. Und mâ sågt àà niat "höll" und "dunkl" bam "e", wàl des irrad.) <Lèttn, Lèèdschn> <standarddeutsch: recht, Käfer>
e [e] = gschlossns e (des gèjht a gloans bissl zam "i" hî. Des kummt ohne Zousåtz às) <boarisch: brenna, dees> <standarddeutsch: Feder>
ĕ [ẹ] = gånz kurzs, gånz gschlossns e (Brauchad mâ niat umbedingt mim Boong dràf schreim, òwer des vabessert dĕ Lesbòrkeit, d. h. mâ kããs besser Vaschdêjh: <einĕ, àffĕ, richtĕ, wirklĕ>, <dòu måchĕ = da mache ich>, <dòu hòwĕn = habe ich ihn> gseha>)
ö [øɭ]/[ø:] = ö (des "originåle" wòs s "eingle" im Boarischn niat git, und des z. B. in <Göld/Gööd> wej in nordboarische und ostmittlboarische Dialekte). Oder hòlt des às da Standardspròuch bekånnte "ö".
i [i] = i
ü [yɭ]/[yː] = ü (schau bam "ö". Und z. B. <vül/vüü>). Oder des às da Standardspròuch bekånnte "ü".
ò [ɔ] = offans o (Wej bam offan "e" hòut des offane "o" an Zousåtz). Des "ò" liegt vo da Klångfàrb her zwischan "å" und n "o". <westmittlboarisch: Lòòn = Laden, Wòòng = Wagen> <standarddeutsch: Post>
o [o] = gschlossns o <westmittlboarisch: Rost, Hosn>.
ŏ [o] = gånz kurzs o (des dunklere Geechastück zum "ă")
u [u] = u
â [ã] = hölls nasåls a <nordboarisch: sââ = sein>
ã [ɑ̃] = dunkls nasåls a <west-nordboarisch: Mã> <französisch: Chance> <weanerisch: Ãfãng> (àà wenn se òlle drei a weng ånderscht ãhèjern, nòu is doch im Grund es gleiche)
ê, î, ô, û [ẽ] [ĩ] [õ] [ũ] = nasåle Laute (des "Dàchl" hoißt òlso "da Vokål is nasaliert") <boarisch: fêi, bî, Mô> Zum "ei": Aggràtt gseha mejssadmâ z. B. "Àinhàit" schreim, òwer des vaschdengadmâ niat gschei. Drum bleibts ba "Einheit" usw., ower desweeng moumâ nòu "ej" stot "ei" schreim, wemma "e + i" moant. Wàl sunst schaut z. B. "oomeidn" (westmittlboarisch) wej "anmeiden" às (oder fir mi èjher wej "abmeiden"; "ããmöldn" wààrs in mêîn Dialekt).
[ɭ] = des nordboarische ü-hòltiche, hòlwat vokalische "l", des Gechastück zum standardspròuchlichn "l" und zum mittlboarischn "i".
Hàptsächlĕ kimma dej Umschrift in dialekt-/schbròuchwissnschåftliche Artikl nehma. Und àà in åndre, wenns am Autor niat z vül àsmåcht mit de Sunderzeichn. Bam Dischkriern kãmâ èjher àf de Sunderzeichn vazichtn.
-- Sinnierer 15:33, 18. Mär. 2007 (UTC)
- I hò Beispüle und Zeichn àsn Internationalen Phonetischn Alphabet dazougschriem. Nòu wirds klòrer, wòs gmoant is. Owåcht: De meistm hàn mèjhr oder wenger Annäherunga. Dàds enk de Beispüle amòl durchschaua und wenn ebbas fàhlt, des nu dazouschreim (oder àsbessern, wenn s niat bàsst oder wenn wòs fòlsch is; i kenn natirle niat òlle Dialekte)?
-- Sinnierer 17:42, 20. Mär. 2007 (UTC)
- Griasde Sinnierer: Oiso, dés wås du då måchst gfåid ma schã recht guad. I håb ma zimilch de søm Gedãnk gmåcht iwa dés Déma. Du bist ãnschainend aus Baian søwa, wo maina Mainung nåch des Laud-Sisdem nu a weng kompliziada is wia bai uns in Owaésdaraich. Grundsezlich gibz åwa an gãns õafåchn Grundsåz fia de fonetische Faschriftlichung fu ana Schbråch, dea uns då waida høfn kã. Schau da amoi foigendn Atikl ã: http://de.wikipedia.org/wiki/Graphem
De Røgi (Regel) sågt im Brinzip, das zwoa an Haufn Laute in jeda Schbråch gibt (Foném), de åwa in kõana wichdign modean Schbråch ole schriftlich wida gém wean. Neta wãn a Foném glaichzaitig a a Moarfém is, dãn fiad ma a a aigens Zaichn ai, des hoast dãn Grafém. Ma muas fia jéds Grafém a Minimalboa (Minimalpaar) finden, wo si wiaklich duach den kloan lautlichn Untaschiad a komplet ãndare Bedaitung eagibt. Wãn ma so õans fint, dãn deaf ma an exdra Bugschdåm aifian. Wãn ma so wås néd fint, dãn muas ma s blaim låsn.
I håb ma dés fia main owaésdaraichischn Dialekt schã zimlich genau duachdåcht und ole bedaitungsdrågadn Foném ausa gsuacht und duach so a Minimalboa bewisn. Daduach bin i auf a Schraibsisdem kuma, wås dém fonetischn Brinzip dotal entschbricht und kõane unedign Redundanzn håd. Dés Sisdem warad mid a boa Adapzionen a auf des Boarisch iwadrågboa, wås és in Baian réz.
DOPI-WOKALE: Im Gégnsåz zum Hochdaidschn, fawend i kõane Dopi-Wokale und a kõane Dopi-Konsonantn. Dés kã ma diskutian, ob dés a guade Ide is. Faktum is auf jédn Fåi, das dés Hochdaidsche mid de Dopi-Konsonantn Konwenzionen a an grosn Dai (Teil) fu da Fonetik midbeschdimt. Wãn ma si am Hochdaidschn Foabüd oarientiad, dãn deaf ma aigentlich nåch de Foném-Moafém-Grafém-Røgin (Phonem-Morphem-Graphem-Regeln) sicha néd so fü Zaichn aifian, wias du dés måchst. Du muast di entschaidn, wøche Wariantn du måcha wüst - im Moment måchst a Mischung fu oi zwoa! Iwalég da dés amoi.
Zãmschraibung: Nu wås, zum zãm schraim fu Weate - zB Weabn und Pronomina. Ma daschboad si an Haufn kompliziada Situazionen wãn ma gãns konsegwent ole Weate exdra schraibt und néd zãm ziagt. I woas, fü Dialektschraiba, hãm si dés ãgwend - zB baim tschetn oda SMS schraim. Wãn ma Weabn und Pronomen und a Atikel ausanãnd schraibt, keman in unsam Dialekt håid so klõane Weata ausa, de oft neta aus õam Bugschdåm beschdengan. Dés is natiali ungwénd, åwa browia s amoi. Schau da ã, wås i da jez gschrim håb und såg ma wås dafã håidst.
Baischbü: (Ich, du, er, wir, ihr, sie halten es ... nicht mehr aus)
I håid s
du håidst as
ea håid s
mia håidn s
es håiz as
se håidn s
... nima aus.
--El bes 22:43, 19. Mär. 2007 (UTC)
DIGLOSSIE-PROBLEMATIK:
Jéz is ma nu wås aigfåin, wås wichdig is. Dés Hauptbroblem warum so a babilonisches Wirwar in da Ausschbråch fum boarischn haid exisdiad, is maina Mainung nåch, wai s a risige Wariant-Füfåit (Varianten-Vielfalt) gibt, zwischn oaginal-Dialekt, ana åbgschlifenen Mundoat und Ainflüsse fum Hochdaidschn. Ma kãn fåst jédn Såz und jéds Woat in fünf oda mea Wariantn sång, je nåchdém wo ma si zwischn oaginal-Dialekt und Hochdaidsch befint. Dés drift auf jéde Wariantn fum Boarischn zua, ob noadboarisch, bayrisches Mitlboarisch, ésdaraichischs Mitlboarisch oda Diarolarisch, egal. Mia kinan in am Faschriftlichungssisdem åwa néd ole fu de Wariantn wida gém, sondan soidn uns auf õa Schbråchebene konzentrian.
Wås ma bai aich jingane Bayern ima wida auffåid is: Es måchz oft Re-Dialekdisiarungen ausn Hochdaidschn. Då kimt dãn so wås ausa wia: Schåch schbün (Schach spielen), oda Garåsch (Garage), obwoi i ma sicha bin das de Weata fria mid am noamaln, høn (hellen) A grét woan san. Då miazs aufbasn. --El bes 23:02, 19. Mär. 2007 (UTC)
Á <-> A: Oiso, då is iwahaupt nu nix festglégt. Des A mid am Akzent woa a Zaid lãng im 19. Joahundat modean, bai Dialektschriftschdøla (zB Franz Stelzhammer, etc.). De hãm si dåmåis mid Hénd und Fias gwead dageng, das des 'å' mim Ringal fawent wiad. In modeane Dialekt-Dexde fint ma s åwa fåst nima, wai si dés 'å' håibwégs duachgsezd håd, und dãn is kloa, das a noamales A a A is.
EI <-> EJ <-> AI: Wia schraim ma den Laud, dén ma auf Hochdaidsch mid 'EI' schraibt? Des is wichdig, foa oim wai s bai aich in Bayern a gans oft a 'E-I' gibt, wås em kõa 'EI' is. Baischbü:
Hochdaidsch - Bayern - OÖ&NÖ
weiter - waida - waida
heute - haid - haid
Geld - Geid - Gød
Welt - Weid - Wød
I find, wãn ma gãns õafåch, fia jedes hochdaidsche 'ei' a 'ai' schraim (so glingd s jå a aigentlich) und fia des 'Ä-I' nema ma des 'ei', dãn hãma dés Broblem glöst. Des 'EJ' find i komisch und i siag néd ai, fia wås ma dés brauchan. --El bes 23:13, 19. Mär. 2007 (UTC)
- Jå, i bin às Bayern, und zwòr às da Oberpfòlz. Dòu redt ma Nordboarisch, und de nordboarischn Dialekte hàn vo de Sölbstlaute her recht kompliziert. Und wej schou weiter oom gschriem, git s im Nordboarischn Bsunderheitn (je weiter nòuch Nordn umso mèjhr, und i kumm vo dòu her gseha às da Mittn, dòu hàn de Dialekte nu niat gòr asoo ånderscht wej im südlichn Bayern). Bisher hòw e nèjchter drã ãn da Standardspròuch und blòuß mit de Sunderzeichn wòu e brauch gschriem (wej ejtza).
De Phonem-Morphem-Graphem-Therie is zwòr intressànt, òwer i denk jå ààr ãn de Leser. Und i glàb, dej hèjn s nu schwàrer, wenn e streng nòuch dene Regln schreiwad, obwohl s jå eingle richticher wàr. Den Hàffa Zeichn, wòu e oom vorgschlòòng hò, dej brauch e sölwer niat òlle, wenn e spòrsåm bi und eimfåch schreib (òwer geem dout s òlle dej Laute in mein Dialekt!), òwer des is jå a Umschrift, dej wòu òllas vo da Grundlòòch her òòdecka soll und wòu eem àà fir gnauere Laut-Beschreibunga daugt.
Zum Zåmmzejng: Des hòw a ma àà schou iwerlegt, und i hò s ejtzat amòl àssanånd gschriem, òwer des gfòllt ma irchadwej niat. Des schaut so zrissn às - làdder Breggala. I moan, des hàn hòlt amòl Nòuchsülbm im Boarischn, und dej vaändern dàlweis des vorheriche Wort mit. Klòr, i kànnt àà de Vollforma nehma, òwer des wàr nemma "schreim wej oan da Schnòwl gwåchsn is". I find, ààr a gschriemna Dialekt sollad koa Kunstspròuch sàà.
Und zur Läng vo de Sölbstlaute: Dej hòut jå ààr a Bedeitung, drum unterscheid e kurze und långe, wenn ma de Läng niat às da Standardschreibung àssalesn kãã.
Mit de Variantn hòust recht, und des hòlwate Vahòuchdeitschn is ààr a Gfòhr. Des is òwer a òrch vülschichtiche Såch. I glàb, dòu is koa Dialekt (àsser valleicht dej im Wòld und in de Berch) vaschont bliem. Zum Beispül dòu wòu e herståmm, às da westlichn Oberpfòlz: Eiwirka dejn de Schriftspròuch, des Standarddeitsch, des Mediendeitsch, de süddeutsche Umgångsspròuch, des Ållgemeinboarisch (oder des Ållgemeinfränkisch im fränkischn Raum), des "Hòuchboarisch" (mingarisch-oberboarisch, wòs München fir Òltbayern is, is in Esterreich hòlt Wien). D Spròuch is quàse wej a Zwüfl. Ånderschtrum gseha: Bsunders frejhers (und efters àà nu haintzadòòch) hòut pràktisch jeder Ort sein eigna Dialekt ghått, wàl des dràht se ner um a boar Kilometer, wej wejvül Nordboarisch, Mittlboarisch und Fränkisch in am Orts-Dialekt drinnat steckt. I hò schou Lait dischkriern ghèjrt, wej wòs "richte" hoißt, z. B. hàn "Kartoffln" ejtz "Erdbirn" oder "Erdöpfl"? (koa Gschmàrre!, des is Nordn/Westn geecha Südn/Ostn), oder ob ma fir "Teil" "Dàl" oder "Dòl" sågt (des is naier geecha ölter).
Und mit "ai-ei-ej" und "à-a-å" hòust àà Recht. Mir wàrs im Grund àà lejwer, wenn e fir a jeds "a + i" àà "ai" dòustèjht, oder fir a jeds "e + i" "ei" (des "ej" und "èj" bedaitt òwer im Nordboarischn wòs gånz åndersch òls im Mittlboarischn; "öl" <--> "ej", "ej" <--> "ia"), ower es gèjht um d Lesbòrkeit. Und bam "a" is eh nix "normal". Ob "à/a/å/ò/o" is in am jeen Dialekt vaschiedn (de Klångfàrm hàn höller oder dunkler), Wort fir Wort zum Dàl. Àà wenn se oanzlne Dialekt-Schriftstöller nu so wehrn: De Reih "à-a-å-ò-o" is a Tåtsåch, bòl ma en gånzn boarischn Spròuchraum siaht. I moan: Mir kinna uns wirkle blòuß àf de lautlichn Grundlòòng konzentriern. Mir kinna òwer koam vorschreim, wej a sein eigna Dialekt schreim mou, wàl des hoißad, dàß mir dem åndern unsern jewàlign Dialekt àfzwingadn. Schau Dar amòl dej Werter in mein Dialekt ãã (und des is schou a weng vaeinfåcht): Kààs, hàtt (= hart), màrng (= morgen), fòhrn, stòrk, Kåtz, Lånd, Mãã (= Mann), Stååt, Stòòdt, Lòòn (= Laden), Hòls, amòl, Spròuch, Stròuß (= Straße), wòu. I bi ma sicher, dàß a jeder mit am åndern boarischn Dialekt niat òllas genauso schreim wird und kãã, wàl a sågt: "Nàà, des is fòlsch!". Dòu hòut se schou ejamol ààr a Brofesser an Spieß eizoong, sòòchada ;-)
Untn hòwe àà nu a Åntwort gschriem (trennt, wàl des a voriche fir "Libellulia" wòr).
-- Sinnierer 11:55, 20. Mär. 2007 (UTC)
Griasde Sinnierer, dank Da schee fia de Miah, de Du Dir gmacht host! I find des wirkle hochintressant! I muas alladings zuagem, dass i ma des ned ganz aso umfangreich vorgsteit ghabt hob, aba es stimmt scho, wia soi ma sonscht olle lokaln Variantn obdeckn. I denk es is a guade Idee, wann ma de Listn fia de dialekt-/schbròuchwissnschåftlichn Artikl ois Referenz hernemman. Bei "normale" Artikl miass ma hoid aa an neiche (und oide) Autorn denga, dass ma de ned vaschreckan :-) Oiso daad i do fia de bisherige Toleranz votiern. Und i glaab, wann ma de Listn fia de thematisch relevantn Artikl owendn wolln, brauchad ma no eileichtnde Beispui. I persönlich dua ma ehrlich gsogt a bissl schwaar, mir de Laute olle vorzstein (wos offn, gschlossn und nasal in da Praxis genau bedeit, is mir ned so ganz klar, aa wann i's eingtle in da Schui amoi glernt ham soiddad...). Wos i no omerkn mechad: des scho festglegte find'e soit koa Hindarungsgrund sei, des ganze amoi wirkle fundiert aufz'listn. Abgseng dodavo, dass d'Heiftn vo de Autorn, de übahaupt a Umschrift nutzn, des "helle a" gor ned à sondan á schreim. Es hod se oiso no nedamoi durchgsetzt - und wann's foisch is aa nu...? So, i muas jetz weida, oiso scheen Gruaß, :-) --Libellulia 19:58, 19. Mär. 2007 (UTC)
- Òlso Toleranz soll àf jeen Fòll àà in da Zoukumft zoigt wern. Wer koane Sunderzeichn vawendn mòòch, der schreibt hòlt ohne Sunderzeichn. Àsserdem git s jå Åbstufunga. I moan, dej "ăĕŏ" und de "Nasalitätn" "âãêîôû" mou ma niat umbedingt vawendn (wenns dej òlle iwerhàpt git in am Autor sein Dialekt). Ner bòl ma d Àsspròuch wissnschåftle beschreim oder àssanånd hòltn wüll, sòòng mar amòl "mêi Wei" ("meine Frau") und "mêi Wêi" ("mein Wein"), nòu dout ma se vül leichter. Und "àèò" braucht ma niat vawendn, wenn s in am bstimmtn Dialekt nix àsmåcht. Òwer dòu git s hòlt eimfåchere und kompliziertere Dialekte. De nordboarischn z. B. hàn ziemle kompliziert mit de vüln Oa-, Zwoa- und Drei-fåchsölbstlaute. Wirkle braucha dout ma wohl blòuß des "å", wàl des is a echte Lugga in da Standardspròuch, wòu des "a" jå òrch höll is und des "o" hòlt dunkl. Und dòu fàhlt echt wòs fir de boarischn Dialekte. Des siaht ma jå àà, wej se de Lait bam Schreim òòdejn und wej s dischkriern, ob s ejtz dòu und durt a "a" oder a "o" nehma solln, wenn s gånz ohne Sunderzeichn àskumma wolln. Mit de Sunderzeichn hòut ma hòlt a gscheite Grundlòòch, und zwòr erscht amòl unabhängich vo de Dialekte. Wenn a jeder woiß, wej se de oanzlna Lautzeichn ãhèjhrn und de grundsätzlichn Schreibregln eihòlt, nòu kummt automatisch a Ordnung eine (gleicher Dialekt + vaschiedne Schreiber = trotzdem a gleichs Schriftbüld) und òlle dejn se leichter bam Lesn und Vastejh.
-- Sinnierer 11:55, 20. Mär. 2007 (UTC)
[dro wärkln] Vorschlag fir a Laut-Referenz-Tabelln zum Nochschaung
Des is amoi a Vorschlag, wia ma des zwengs da Übasichtlichkeit in ra Tabein ordnen kannt. Des soitt aba ned hoassn, dass des jetz scho ausdiskutiert is, sondan blos ois Huif, dass während da Diskussion scho bessa zum lesn is.
Schreibweis' | [IPA] | Beispui | Beschreibung |
---|---|---|---|
à | [ạ] | boarisch: Kàschperl, Kààs | hölls a |
a | [a] | standarddeutsch: Stadt, Bahn | mittlers a (beinåh wej in da Standardschbròuch) |
å | [ɑ] | in meim Dialekt: Kåtz, Stååt (= Staat) | dunkls a (dòu derfts ower niat ãns dänische oder schwedische "å" denka, wàl des durtn òls "o" àsgschbrocha wird); amerikanischs Englisch (ungefähr): zwischa "body" und "song" vo da Klångfàrb her |
ă | [ɐ] | z. B. kummă, ălloans, ă, guăt, broăt | gånz kurzs, "vawåschns", mittlers a (des kummt soo oft fir, dàßmar ãm Bestn ner "a" schreim) |
ä | [æ] | gånz offans e/ä (da Buchstob "ä" im Standarddeitschn wird òls offans "e" àsgschbrocha. I woiß niat, obs boarische Dialekte git, wòu a reglmäßicher Unterschied zwischan "ä" und n "è" gmåcht wird.) | |
â | [ã] | nordboarisch: sââ = sein | hölls nasåls a |
ã | [ɑ̃] | west-nordboarisch: Mã; französisch: Chance; weanerisch: Ãfãng | dunkls nasåls a (àà wenn se òlle drei a weng ånderscht ãhèjern, nòu is doch im Grund es gleiche) |
è | [ɛ] | boarisch: Lèttn, Lèèdschn; standarddeutsch: recht, Käfer |
offans e. (jå, i woiß, des beißtsĕ mit dem dòu schôû Festglegtn, ower iweròll im mèjhr Dialekt-/Schbròuch-Wissnschåftlichn kennzeichnat mâ des offane e (è, ę, ë) und àà im Französischn stèjht des "è" firs offane "e", und niat des gschlossne. Und mâ sågt àà niat "höll" und "dunkl" bam "e", wàl des irrad.) |
e | [e]/[ẹ] | boarisch: brenna, dees standarddeutsch: Feder |
gschlossns e (des gèjht a gloans bissl zam "i" hî. Des kummt ohne Zousåtz às) |
ĕ | [ẹ] | einĕ, àffĕ, richtĕ, wirklĕ; dòu måchĕ (da mache ich); dòu hòwĕn (habe ich ihn) gseha |
gånz kurzs, gånz gschlossns e (Brauchad mâ niat umbedingt mim Boong dràf schreim, ower des vabessert dĕ Lesbòrkeit, d. h. mâ kããs besser Vaschdêjh) |
ö | [œ] [øː] [øɭ] [œː] |
standarddeutsch: Hölle standarddeutsch: Höhle nordboarisch: Göld ostmittlboarisch: Gööd |
ö (in de boarischn Dialekte efters zu "è" oder "e" entrundet, ower je nòuch Dialekt und Wort vaschiedn) Nordboarisch: Koa IPA-Zeichn bàsst wirkle, òlso ungefähre Schreibung. A Fròuch ån de Ostmittlbaiern: Stimmts a su? |
i | [i] | i | |
ü | [ʏ] [yː] [yɭ] [yː] |
standarddeutsch: füllen standarddeutsch: fühlen nordboarisch: vül ostmittlboarisch: vüü |
ü (in de boarischn Dialekte efters zu "i" entrundet, ower je nòuch Dialekt und Wort vaschiedn). Nordboarisch: Koa IPA-Zeichn bàsst wirkle, òlso ungefähre Schreibung. A Fròuch ån de Ostmittlbaiern: Stimmts a su? |
ò | [ɔ] | westmittlboarisch: Lòòn (Laden), Wòòng (Wagen); standarddeutsch: Post | offans o (Wej bam offan "e" hòut des offane "o" an Zousåtz). Des "ò" liegt vo da Klångfàrb her zwischan "å" und n "o". |
o | [o]/[ọ] | westmittlboarisch: Rost, Hosn | gschlossns o |
ŏ | [o] | gånz kurzs o (des dunklere Geechastück zum "ă") | |
u | [u] | u | |
ê, î, ô, û | [ẽ] [ĩ] [õ] [ũ] | boarisch: fêi, bî, Mô | nasåle Laute (des "Dàchl" hoißt òlso "da Vokål is nasaliert"). Nasale Laute kinna im Boarischn (wej im Französischn) blòuß entstêj, wenn dahinter a "n" kummt, oder besser gsågt meistns kàmad, d. h. wenns àsgfòlln is (oder hòlt mim Vokal vaschmolzn is). Wej stòrk da Vokal nasaliert is, oder obas iwerhàps is, hängt vom oanzlna Dialekt oo. Z. B. schreiwadn d Weaner "Ãfãng", wàl dòu òlle zwoa "a" nasaliert hàn. I schreiwad in mêin Dialekt "Ãfång", wàl blòuß es erschte "a" leicht nasaliert is (wàl es "n" weggagfòlln is). Oder i schreiwad "i bî" (a bissal nasaliert) ower "dòu bine" (des "n" is wieder dòu, koa Nasalierung mèjer). Òlso ba "ã, â, ê, î, ô, û kinnts enk òllawàl a "n" dazoudenka. Wer dej Dàchala (Zirkumflexe) niat schreim mooch, der mous niat schreim (und natirle wenns gòr koa Nasalierung git in eam sein Dialekt), ower ejamòl hülfts àà bam Vastêjh. |
l | [ɭ] | des nordboarische ü-hòltiche, hòlwat vokalische "l", des Gechastück zum standardspròuchlichn "l" und zum mittlboarischn "i". | |
r | [r] [ɐ] |
rund Wirt |
"r" + Vokal --> "r" is Konsonant. Vokal + "r" + Konsonant oder åm Wortend --> normalerweis vokalisiert in da Standardspròuch, und àà in oft in de boarischn Dialekte, ower dòu je nòuch Dialekt und Wort vaschiedn. Ma kã de Wörter mit "r" gschriem besser lesn wej mit "a" gschriem, und im Standarddaitschn wird des "r" dòu jå àà vokalisiert. |
sch ch ng w |
[ʃ] [ç], [x] [ŋ] [v] |
Tisch Sicht, Buch Ring Wurm |
Åndre Laute mit bsundere IPA-Zeichn. |
ej/èj ei == ai/ài ? |
[ei]/[ɛi] [ai]/[ại] ! |
bei, deitsch, Einheit; sejba (selber), gej (gell), bejfan (belfern/keifen) |
zum "ei": Aggràtt gseha mejssadmâ z. B. "Àinhàit" schreim, ower des vaschdengadmâ niat gschei. Drum bleibts ba "Einheit" usw., ower desweeng moumâ nòu "ej" stot "ei" schreim, wemma "e + i" moant. Wàl sunst schaut z. B. "oomeidn" (westmittlboarisch) wej "anmeiden" às (oder fir mi èjher wej "abmeiden"; "ãmöldn" wààrs in mêîn Dialekt). |
[dro wärkln] Kommentare
- Meine Kommentare ghèjhrn jå zur Diskussion. Òlso z. B. des "wej schôu festglegt" sollt natirle nemma in d Tabelln einekumma und "Beschreibung" stòt "Kommentare" òls Beschriftung finnad i besser (des òllas sollt auf d Letzt eh a såchliche Tabelln wern). I moan, dej Tabelln ersetzt jå nåcha des voriche. Und ob ma zwoa Spòltn braucha fir de Beispüle und de Beschreibunga, des is nu d Fròuch (wàl trenna kimmas niat so leicht). Wos des Mitmåcha ågèjht: Mir braucha d Hülf vo de åndern Dialektsprecher, wàl sunst kummt ebbas àssa, wòs amend ner fir uns zwoa bàsst, òwer es sollt jå eem (idealerweis) fir n gånzn boarischn Spròuchraum, fir sämtliche Dialekte hergnumma wern kinna. Des Motto: "Einichkeit in Vülfòlt"
-- Sinnierer 22:23, 21. Mär. 2007 (UTC)
-
- De is hoit ollawei des Problem do herin, es gebt grod jetz am Anfang so vui Arbat und auf da andan Seitn no so weng Leit, dass se a jeda vierteiln kannt. Des ko oiso dauern bis do wos dazuakimmt, ned wundan, es liagt ned dro dass se neamd dafia intressiert. Um a wengal Publicity fia des Thema z'griang, konnst Du aba auf da WP:QO drauf hiweisn. Bei mir is' aso, i glaab ned dass i recht vui Feinheitn zu dem Thema beidrong ko, weil i mi oafach ned guad gnua damid auskenn. Andraseits ko i an "Testidiotn" spuin, indem i Eich "sprochwissnschaftlich Bewandate" sog, wo i ois duachschnittlicha Abiturient nimma mitkimm. Und ois Testidiot ko i song, dass i ma vo da Optik om schwaar do hob, an Übablick z'griang. Desweng hob i ma dacht, mit ra Tabein kannt's übasichtlicha wern. Ausm seim Grund hätt i aa de Beispui vo da Beschreibung trennt, damit ma's aufn erstn Blick sicht. Des soitt aba ned hoassn, dass des dann scho ausdiskutiert is, sondan blos ois Huif, dass während da Diskussion scho bessa zum lesn is. Zwengs dem erschtn A (à) noamoi: wia schreibad ma den Laut jetzad korrekt (oiso wann ma de bisherige Festlegung amoi aussa Acht losst)? Daad mi blos intressiern ;-) --Libellulia 13:13, 22. Mär. 2007 (UTC)
-
-
- Des "à" is schou korrekt :-)) Ner des "è" is fòlsch festglegt. Ma derf dòu niat eifåch den Akzent vadrahn, wàl des "è" is a [ɛ], im Französischn und im Wissnschaftlichn, und des "é" is a [e], im Französischen. Ower des "é" schreibt ma eifåch "e" in der Dialektumschrift, z. B. "des". Woißt, i wüll dòu koane Düpfalsch...erei betreim, ower i kåå niat soong "bàsst scha", wenn ebbas fòlsch is und Vawirrung schåfft. De grundlegnde Fròuch is do: Warum kumma de Lait iwerhàpt àf Sunderzeichn fir de Dialektschreibung? De Antwort is: Wàls in de boarischn Dialekte an grèjßern Vokalreichtum git òls in da festglegtn Standardspròuch. Und je urtümlicher, je wenger vom Standarddaitschn beeinflusst, umso mèjher vaschiedne Vokale gits àà in an Dialekt (òls Faustregl). Zum Beispül de Dialekte in da Oberpfòlz hom su vül vaschiedne Vokale (oa-/zwoa-/dreifåche), dàß à jeder Autor ånderscht schreibt, und sugòr gleiche Wörter in vaschiedne Texte von oam Autor ånderscht gschriem hàn! Wer de Dialekte niat kennt, der dout se sàggrisch hàtt. I woiß des, wàle ejamol in Dialekte, wòue kenn, sölwer ròutn ho mejn, wos des oane oder åndre Wort dòrstölln soll, wàls hòlt gschriem su ungwohnt àsschaut, wemma koane Sunderzeichn vawendt und des zudem nu àf zig vaschiedne Òrtn gschriem is. Übrigns schreib i ejtz wieder mit wenger Sunderzeichn, wàl òlle Feinheitn kåma eh niat in d Schrift iwebringa (und bàssn douts nòu irchadwej àà wieder niat), und z vül Sunderzeichn erschwern es Lesn. Ower sinnvoll und plånmäße eigsetzt erleichterns es Lesn und es Vastejh.
Bam Thema Umschrift bressiert jå nix. Ma vastèjht de Texte àà, wenn a jeder a weng ånderscht schreibt, àà wenns da gleiche Dialekt is. Und klòr, i vastèjh, dàß se i woiß niat wejvül Lait niat mit Umschriftn und Lautschriftn oogeem wolln oder koa Zeit fir des hom. Ower àf da åndern Seitn hàn mir a Dialekt-Wikipedia, und dòu måchts jå vül her, wenn mir de boarische Spròuch eem òls sechtane ernsthaft behåndln. Des howe bisher blòuß fir mi sölwer gmåcht, und des Wissn kåå und dou i eibringa.
Zur Tabelln nu: Guat, mir kinna d Spòltn trennt lòun, ower de Beispüle kinna vo da Såch her niat ååwa vo de Beschreibunga trennt wern.
-- Sinnierer 17:35, 22. Mär. 2007 (UTC)- I find auf jedn Foi, dass es a selchane Umschrift-Tabelln gem soidd, und zwar a meglichst wissnschaftli fundierte - desweng is des echt guad, dass Du Di dòdamid auskennst. Und in wia weit ma de dann in irngdwelche Artikl oowendn duad, dagebt se eh durch de "Gruppndynamik", ma konn jò ned dauand olle Autorn auf de Finga schaung beim Tippn ;-) Fir dee, de se wirkle fir a Umschrift intressiern, gebts dann de Tabelln, dann stengand de ned ratlos do. Und fia de Artikl, wo's konkret um Ausspråch und lautliche Feinheitn geht, hod ma àà a differenzierte Grundlog auf de ma zruckgreifn ko, sowoi beim Lesn ois a beim Schreim. Und zum flottn Nochschlong bin i hoid a Vafechta vo am Layout, wos auf oan Blick zum dafassn is - zmindescht soweit ma des hoid mid dene Formatvorlong vo da Wikipedia erreichn ko. Desweng find e's àà ned schlimm, wann dann amoi de Beschreibung vom Beispui ned zum trenna is, wanns fir de restliche Tabelln a bessane optische Gliederung meglich macht. Jetzad muas i beim Kocha heifn, sonscht werd ma mei Mitbewohna fuchtig, aba morng kon i gern amoi de restlichn Laute in de Tabelln eibaun :-) --Libellulia 19:23, 23. Mär. 2007 (UTC)
- Des "à" is schou korrekt :-)) Ner des "è" is fòlsch festglegt. Ma derf dòu niat eifåch den Akzent vadrahn, wàl des "è" is a [ɛ], im Französischn und im Wissnschaftlichn, und des "é" is a [e], im Französischen. Ower des "é" schreibt ma eifåch "e" in der Dialektumschrift, z. B. "des". Woißt, i wüll dòu koane Düpfalsch...erei betreim, ower i kåå niat soong "bàsst scha", wenn ebbas fòlsch is und Vawirrung schåfft. De grundlegnde Fròuch is do: Warum kumma de Lait iwerhàpt àf Sunderzeichn fir de Dialektschreibung? De Antwort is: Wàls in de boarischn Dialekte an grèjßern Vokalreichtum git òls in da festglegtn Standardspròuch. Und je urtümlicher, je wenger vom Standarddaitschn beeinflusst, umso mèjher vaschiedne Vokale gits àà in an Dialekt (òls Faustregl). Zum Beispül de Dialekte in da Oberpfòlz hom su vül vaschiedne Vokale (oa-/zwoa-/dreifåche), dàß à jeder Autor ånderscht schreibt, und sugòr gleiche Wörter in vaschiedne Texte von oam Autor ånderscht gschriem hàn! Wer de Dialekte niat kennt, der dout se sàggrisch hàtt. I woiß des, wàle ejamol in Dialekte, wòue kenn, sölwer ròutn ho mejn, wos des oane oder åndre Wort dòrstölln soll, wàls hòlt gschriem su ungwohnt àsschaut, wemma koane Sunderzeichn vawendt und des zudem nu àf zig vaschiedne Òrtn gschriem is. Übrigns schreib i ejtz wieder mit wenger Sunderzeichn, wàl òlle Feinheitn kåma eh niat in d Schrift iwebringa (und bàssn douts nòu irchadwej àà wieder niat), und z vül Sunderzeichn erschwern es Lesn. Ower sinnvoll und plånmäße eigsetzt erleichterns es Lesn und es Vastejh.
-
-
-
-
-
- A bòr Lait hom se jå schou gwunschn (wej e dòu und durt glesn ghått ho), dàß s amòl a feste Schreibweis git, und niat a jeder ånderscht schreibt, àà bòl s de gleichn Dialekte hàn. I glàb, des is es wichtigste Zül. Ower des kinn ma àà blòuß dareicha, wenn ma de Grundloong àsgàrwat hom. Und ba dene gèjhts niat blòuß um d Sunderzeichn, sundern àà um åndre Regln wej z. B. de Schreibung àà vom vokalisiertn "r" òls "r" und vom "st"/"sp" åm Wortåfang òls "st"/"sp" (dòu lest se òllas a weng leichter).
Mim Layout giwada natirle recht (dòu kennst De Du im Aungblick nu besser às wej i). Und guat, lèjn ma de zwoa Spòltn "Beispüle" und "Beschreibung" trennt.
I ho nu a weng wos àsbessert in meiner Laut-Beschreibung. Und woißt: I ho ma d IPA-Zeichn ågschaut fir d Zeichn wòu åm bestn bàssn kànntn (und dòu gits an gånzn Hàffa), ower gfunna how e niat òllas wos e brauch. Im Boarischn gits Laute, ån dej koa Wissnschaftler niat denkt hòut, ån de nordboarischn "öl" und "ül" z. B. beiß a me schier d Zêê às... Ower wej schou gsågt: Hundertbrozente kinn ma s nie higrejng, ower des braucht s jå àà niat umbedingt. Hàptsåch is, dàß amòl an Leitfoon git.
-- Sinnierer 21:26, 23. Mär. 2007 (UTC)
- A bòr Lait hom se jå schou gwunschn (wej e dòu und durt glesn ghått ho), dàß s amòl a feste Schreibweis git, und niat a jeder ånderscht schreibt, àà bòl s de gleichn Dialekte hàn. I glàb, des is es wichtigste Zül. Ower des kinn ma àà blòuß dareicha, wenn ma de Grundloong àsgàrwat hom. Und ba dene gèjhts niat blòuß um d Sunderzeichn, sundern àà um åndre Regln wej z. B. de Schreibung àà vom vokalisiertn "r" òls "r" und vom "st"/"sp" åm Wortåfang òls "st"/"sp" (dòu lest se òllas a weng leichter).
-
-
-
-
-
-
-
-
- Schaugs da amoi oo und sòg ma Bscheid, wann da am Layout no wòs auffoit, oda wann i bei irngdebbas zvui umbaut ho. Zum Beispui hob i de nasaln a-Laute zu de restlichn a's dàzuado, damit's òlle beinanda san, kò ma åba natiale àà zruckdoa zu de andan "nasaln". --Libellulia 15:10, 24. Mär. 2007 (UTC)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- Des kinn ma su lòun. Àà des Layout is in Ordnung. I ho blòuß nu a bòr Kloanichkeitn ergänzt und a oanziche Såch vabessert. I siah, dàß Du d Umschrift schôu vawendst und àà des "ò" entdeckt hòust. I dånk Da nu schej fir Dei Mejh.
-- Sinnierer 21:30, 24. Mär. 2007 (UTC)
- Des kinn ma su lòun. Àà des Layout is in Ordnung. I ho blòuß nu a bòr Kloanichkeitn ergänzt und a oanziche Såch vabessert. I siah, dàß Du d Umschrift schôu vawendst und àà des "ò" entdeckt hòust. I dånk Da nu schej fir Dei Mejh.
-
-
-
-
-
Gern gscheng. Jå, i probier gròd dass i ma de Umschrift neizîag, i muas sòng, des is gòòr ned so oafach ;-) So wîas ausschaugt, gèbt's bei uns no an Hàffa flîassade Îbagèng zwischn de Vokale, und, wîa Du àà schô amoi gsògt hòst, des sejbe Wort ko se àà no in am andan Såtz andascht oohern... Andraseits gschbîar i scho glei, dàss des îrngdwîa meara Sinn machd, und es lîasd se îbarraschnd guad. Wo i ma no rèchd hart dua des sànd de Nasallaute. Hàttst Du do vîlleicht no a boar meara Beispui? I hòb omm amoi a bòòr "Kandidatn" mit Frågezeichn dazua, vîlleicht kànntst Du amoi drîbaschaung. Dààdst Du sòng dass i de Umschrift in dem Gsàtzl dò korrekt vàwendt? Und wòs i mi àà no fròg, mîassad i de Konsonantn, wo mîa Mittlboarn woach sprechan, àà woach schreimm, oda hoidd/hoit ma se do eha an'd standarddeitsche Schreibweis? Fròng îba Fròng... ;-) Scheenn Sûnndòg, --Libellulia 13:19, 25. Mär. 2007 (UTC)
- Jå, i woiß, des is a Kreiz mit de boarischn Vokale, oafach is dòu nix. Òlle Feinheitn kimma èh niat schreim, ower es gèjht jå um a "Gsicht" ba de Schreibunga. Dòu mou natirle a jeder fir sêin Dialekt iwerleeng, weja schreibt, und nòu an "ròutn Foon" finna. Wejst gwieß siahst, how àà i umanånd browiert, ower i glàb, ejtz howe mêi Schreibweis nòuch de Regln im Gròußn und Gånzn gfunna (und extra amòl mit "Nasalitätn" fir Di zum Ãschaua :-). Wos moanst, kãmas guat lesn?
Ower niat jeder oanzlne mou vô Grund àf nai ãfånga. Denk ãn unsere åndre Tabelln (des mim Mittlhòuchdaitschn), des is jå ààr a Musterschreibung (wàl oft hàns jå eem Gsetzmäßichkeitn), wòu ma òls Vorlooch fir Laute und Kombinationa nòuchschaua kã (ma mou blòuß nu des ãn sêin Ortsdialekt ãbàssn, wos niat gånz bàsst).
Zu de Nasalvokale: Dej vawendst niat iweròll richte, weje siah, ower sunst schauts schôu guat às. I ho ins entsprechnde Tabelln-Kàstl nu ebbas dazou gschriem, i hoff des hülft Da weiter.
De Konsonantn hàn wieder a åndre Såch. Dòu binama nu niat sicher, wejmas ãm bestn schreim. I moanad èjer, mir hòltn uns ã de standarddaitsche Schreibweis, ower iwer des moue nu sinniern, niat umasunst hoiße dòu herinn a su ;-)
-- Sinnierer 16:38, 25. Mär. 2007 (UTC)
-
- Guad, dann woas i etzad wòs mid de Nasallaute gmoant is, òbà wòs hànd dann des fia wejche: westmittlboarisch: wia (wie), fia (für), ziang (ziehen), grias (Griess), blim (geblieben), i(a)ba (über)? De sànd òlle rècht "dunkl" und kurz gsprocha, auf koan Foi is des a normals "i". Oda wern de oafach "normal" gschrim? Gròd is mara Beispui eigfoin: des is wia da Untaschiad im standarddeitschn Tim und Titel. Vastèhst wòs i moan? --Libellulia 18:24, 25. Mär. 2007 (UTC)
-
-
- I woiß, wos D moanst. Fir des gits des IPA-Zeichn [ɪ] (und firs entsprechnde "u" [ʊ]). I denk niat, dàß ma dòu extra Zeichn braucha. Dej stufade òls reine Lautvariantn ei. Ower wennstdas mechst, nòu gits koane Grenzn ba da Fantasie: ì, ù :-)
Ower im Ernst: à, å, ã, è, ò hàn de wichtigstn, wejs àsschaut. Àf de Nasaln vazicht i sölwer èjer ba da normaln Schreibung, und àà àf de "ă, ĕ, ŏ". Bòls aggràtt wern soll, nimme èh des IPA. Ower es is guat, wenns a eindaitiche Zouordnung zwischa de IPA-Zeichn und de Umschrift-Zeichn git.
-- Sinnierer 22:41, 25. Mär. 2007 (UTC)
- I woiß, wos D moanst. Fir des gits des IPA-Zeichn [ɪ] (und firs entsprechnde "u" [ʊ]). I denk niat, dàß ma dòu extra Zeichn braucha. Dej stufade òls reine Lautvariantn ei. Ower wennstdas mechst, nòu gits koane Grenzn ba da Fantasie: ì, ù :-)
-