Глябовіч, Ян Янавіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

ГЛЯБОВІЧ ЯН ЯНАВІЧ [1544–1590], дзяржаўца анікштынскі (1571-1585), кашталян менскі (1571-1585, выконваў абавязкі да 1587), стараста анікштынскі (1575-1590) стараста радашковіцкі (1576-1590), падскарбі земскі (1580-1586), дзяржаўца ўпіцкі (1584-1590), кашталян троцкі (1585-1590), ваявода троцкі (1586–1590). Граф Свяшчэннай Рымскай імперыі на Дуброўне і Заслаўе. Жанаты з Катарынай Кратоўскай, дачкой ваяводы інаўроцлаўскага. Па веравызнанні спачатку каталік, пасля перайшоў у кальвінізм.

Паходзіў з роду смаленскіх баяр Глябовічаў герба "Ляліва". Нарадзіўся ў 1544 годзе ў сям'і ваяводы віленскага Яна Юр’евіча Глябовіча і Ганны Заслаўскай. Бацька памёр, калі Я.Я. было пяць год, апякунства над ім узяў гетман найвышэйны ВКЛ Мікалай Радзівіл Руды. Вывучаў вольныя мастацтвы ў адным з заходнееўрапейскіх універсітэтаў, затым паўтара гады быў пры двары імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі, пасля пры двары вялікага князя Жыгімонта Аўгуста. У 1563 ва ўзросце 19 гадоў паступіў на вайсковую службу, быў накіраваны ў полацкі гарнізон, удзельнічаў у абароне Полацку ад войскаў Маскоўскай дзяржавы, разам са сваім ўласным аддзелам ўдзельнічаў у вылазках, быў паранены і трапіў у палон. Іван IV, даведаўшыся што Я.Я. знаўца Бібліі, вёў з ім дыскусіі аб рэлігіі. У Маскве Я.Я. збіраў разведвальную інфармацыю і перапраўляў яе ў ВКЛ, пасля выкрыцця гэтай дзейнасці чакаў смерці, але быў памілаваны Іванам IV, які прапанаваў яму схіліць магнатаў ВКЛ да падтрымцы Маскоўскай дзяржавы, Я.Я. паабяцаў гэта і ў 1566 быў вызвалены, абмяняны на маскоўскага палоннага ў ВКЛ.

Вярнуўшыся ў ВКЛ Я.Я. адразу паведаміў вялікаму князю Жыгімонту Аўгусту аб намерах Іван IV, вялікі князь апраўдаў яго учынак, але староста жамойцкі Я.Г. Хадкевіч не аднакроць абвінавачваў у дзяржаўнай здрадзе і Я.Я. давялося звярнуцца да вялікага князя, каб той пацвердзіў апраўданне. Сварка з Я.Г. Хадкевічам амаль не дайшла да двубоя, яны памірыліся толькі пры абранні вялікім князем С. Баторыя (1576), калі абодва супрацьстаялі Радзівілам. У 1571 прызначаны на пасаду кашталяна менскага ў новаствораным Менскім ваяводстве. Пабудаваў у Мінску кальвінскі збор. Быў адным з фундатараў кальвінскага збору ў Вільні. У 1576 узначальваў дэлегацыю ВКЛ з патрабаваннямі да С. Баторыя. Удзельнічаў у вызваленні Полацка, у захопе Вялікіх Лук, аблоге Пскова. У 1577 пабудаваў у Заслаўі кальвінскі збор, заснаваў друкарню працу якой наладжваў Даніэль Ленчыцкі, вядомы друкар. Па запрашэнні Я.Я. у Заслаўі некаторы час жыў і працаваў філосаф і тэолаг С. Будны. У 1588 пры абранні вялікім князям Жыгімонта Вазы Я.Я. узначальваў дэлегацыю ВКЛ да яго з патрабаваннем зацверджання Статута ВКЛ. Статут згодна якому ВКЛ з’яўлялася суверэннай дзяржавай быў зацверджаны.

Памёр у 1590 ва ўзросце 47 год, пакінуўшы двух малалетніх сыноў Яна і Мікалая.