Сатурн (планета)
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
САТУРН, планета ў Сонечнай сістэме, газавы гігант, 6-я планета паводле адлегласці ад Сонца.
Назва паходзіць ад імя бога земляробства ў старажытна-рымскай міфалогіі.
Дыяметр: ~120600[1] км (9,4 зямных). Маса: 95,16 зямных. Перыяд вярчэння: 10 гадз. 30 мін.[2] Арбітальны перыяд: 29,46 г. Адлегласць ад Сонца: 9,539 а.а.
У цэлым, планета складаецца з вадароду на ~70%, рэшта гелій, і цяжэйшыя элементы: жалеза, крэмній, вуглярод, азот, кісларод. Відавочна, планета мае досыць вялікае ядро з жалеза, вугляроду, інш. цяжкіх элементаў, акружанае мантыяй і атмасферай з газавіднага вадароду (90%) і гелію (10%), з дадаткам іншых газаў. Сярэдняя тэмпература паверхні[3] -140°C.
Сатурн вядомы ад старажытнасці. У пач. 1600-х Галілей назіраў колцы Сатурна, але не здолеў зразумець убачанага, і палічыў планету "патройнай". Тлумачэнне назіранням Галілея было дадзена праз 40 гадоў Х. Гюйгенсам. Дж. Д. Касіні адкрыў прагал між колцамі[4] (1675) і прапанаваў правільнае тлумачэнне ўтварэння колцаў з малых часцінаў.
[рэдагаваць] Сістэма Сатурна
У плоскасці экватара абарочваюцца шырокія колцы Сатурна.
Колькасць і склад спадарожнікаў Сатурна ўвесь час удакладняюцца. Налічваецца 31 спадарожнік[5].
Гл. таксама: Тытан (спадарожнік Сатурна).
[рэдагаваць] Адметнасці
Сатурн гэта другое па велічыні нябеснае цела Сонечнай сістэмы, не лічачы Сонца.
На паверхні атмасферы Сатурна бачныя папярочныя каляровыя палосы, якія з'яўляюцца вынікамі магутных цыркулярных ветраў (хуткасці да 1000-1700 км/г[6]).
Галоўным чынам Сатурн вядомы за свае колцы. Вонкавы дыяметр часткі, бачнай з Зямлі, складае каля 270 тыс. км., таўшчыня каля 15 км. Раней адрознівалі тры "галоўныя" колцы, два вонкавыя з якіх падзяляюцца "пустой" паласой, г.зв. шчылінай Касіні, якая ўтрымлівае параўнальна мала матэрыялу колцаў. Сярэдняе "галоўнае" колца найярчэйшае, а ўнутранае вельмі слабое. Пазней былі ўведзены далейшыя дзяленні колцаў на вузейшыя колцы. Адно з вонкавых колцаў мае рэдкі, блакітны колер (гл. таксама Уран (планета)#Адметнасці).
Гл. таксама: КА "Піянер", КА "Вояджэр", КА "Касіні".