Arzhur Iañ a Vreizh

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor


Istor Breizh
Bretoned kentañ
-5000 kent JK
Arvorig
Marevezh galian
Vvet kantved kt JK - -56
Marevezh roman
-56 - IVe kantved
Marevezh poblañ Arvorig
ha savidigezh Breizh
IVe - IXvet kantved
Rouaned
845 - 913
845 - 851 Nevenoe
851 - 857 Erispoe
857 - 874 Salaun
874 - 876 Gurwant / Paskwezhen
876 - 888 Yezekael
888 - 907 Alan I
908? - 913? Gourmaelon
Reuziad norman
913? - 931
Rögnvaldr
Felecanus
Inconus
931 - 937 Gwilherm I
Marevezh an Duged
937 - 1532
Tiegezh Naoned
937 - 952 Alan al Louarn
952 - 958 Drogon
958 - 981 Hoel I
981 - 988 Gereg
Tiegezh Roazhon
970 - 992 Konan I
992 - 1008 Jafrez I
1008 - 1040 Alan III
1040 - 1066 Konan II
Tiegezh Kernev
1066 - 1084 Hoel II
1084 - 1112 Alan IV Fergant
1112 - 1148 Konan III
Tiegezh Pentevr
1148 - 1166 Konan IV
1166 - 1187 Konstanza
Plantajened
1169 - 1186 Jafrez II
1187 - 1203 Arzhur I
Tiegezh Thouars
1203 - 1221 Alis Breizh
Tiegezh Dreux
1213 - 1237 Pêr I
1221 - 1286 Yann I
1286 - 1305 Yann II
1305 - 1312 Arzhur II
1312 - 1341 Yann III
Tiegezh Bleaz-Pentevr
1341 - 1364 Charlez Bleaz
Tiegezh Monforzh
1364 - 1399 Yann IV
1399 - 1442 Yann V
1442 - 1450 Frañsez I
1450 - 1457 Pêr II
1457 - 1458 Arzhur III
1458 - 1488 Frañsez II
1488 - 1514 Anna Vreizh
1514 - 1524 Klaoda Vreizh
1524 - 1532 Frañsez III
Marevezh ar Breujoù
1532 - 1789
Gouarn war-eeun Pariz
1789 - 1974
Rannvroeladur
René Pleven 1974-1976
André Colin 1976-1978
Raymond Marcellin 1978-1986
Yvon Bourges 1986-1998
Josilin a Roc’han 1998-2004
Jean-Yves an Drian 2004-

Image:32px-Labour_zo.png Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.

Dug Breizh eo bet Arzhur Iañ a Vreizh (1187 e Naoned - 1203 e Rouen), hag eñ mab dalif da Jefrez Plantagenet, breur Richarz Kalon Leon ha Yann Dizouar, rouaned Bro-Saoz. Ganet eo bet e 1187 diwar Konstañs a Vreizh, dugez Breizh, intañvez Jefrez Plantagenet, hemañ mab da Herri II Plantagenet en doa aloubet Breizh e 1166.

[kemmañ] Buhez

Filip Aogust, roue Bro-C'hall a glaske lakaat da digreskiñ beli ar familh Plantagenet en e rouantelezh hag e klaske broudañ gwizien ar Saozon da stourm outo. Arzhur, hag enn hêr yaouank dug Breizh, a oa spi ar Vrezhoned evit ma vo dieub an dugelezh, met Richarz Kalon Leon a yeas da aloubiñ Breizh hag a vac'has an dugez, met trec'h a vo warnañ gant ul lu brezhon e Karaez (1197). Kaset e oe ar bugel e-kichen Filip Aogust evit ma vo diwallet-mat. Goude marv Richarz e 1199 e yeas war an tron saoz Yann Dizouar, e vreur. Mignon e oa bet da Filip evit klask freuzañ galloud Richarz, met enebourien e oant en taol-mañ. Broudet gant Filip Aogust e embannas diouzhtu Arzhur bezañ hêr gwirion Bro-Saoz koulz hag hini Breizh, Normandi hag Akwitania hag an darn-vuiañ eus an noblañs gall a heulias anezhañ.
War an abeg-mañ e aloubas Bro-C'hall Yann Dizouar e 1202. Pa oa Arzhur o sezizañ Mirebeau e-lec'h e oa e vamm-gozh Eleonora Akwitania o chom, e oe trubarded gant Guillaume des Roches ha, diwar urzhioù Yann Dizouar, kaset en toull-bac'h e Falaise hag e Rouen. N'eo ket sklaer penaos e varvas Arzhur e miz Ebrel 1203. Brud a zo bet m'eo bet lazhet gant e eontr Yann e-unan, met ne c'heller ket eñ asuriñ.

[kemmañ] Efedoù marv kriz Arzhur

Pa oe kaset keloù an torfed e c'houlennas ar Vrezhoned ma vo tamallet Yann Dizouar evel trubard ha karlazher hag evitañ da vezañ koñdaonet da vezañ dizouaret e kollas Akwitania, Anjev, Normandi ha Breizh (orin e lesanv eo). Er c'hontrol e c'hounezas Filip Aogust bezañ mestr war dugelezh Breizh pa oa hanter-c'hoar Arzhur, Aziliz, ur vinorez ha ne oa ket e dad, Guy de Thouars, baillif an dugelezh, evit mont a-enep ar roue. E 1212 e terras Filip Aogust an emglev-dimezinn en doa aotreet evit Aziliz hag Herri a Bentevr hag e kavas gwelloc'h kemer evel pried da Alis unan eus ar priñsou kapeteed, Pêr a Dreux, hemañ a yelo da vezañ Pêr Iañ a Vreizh.

[kemmañ] Arzhur Iañ e sonerezh

Savet eo bet gant ar strollad-sonerezh folk brezhon Tri Yann ur ganaouenn diwar-benn buhez Arzhur Iañ.


En e raok:
Jafrez Plantajened
Rouaned ha Duged Breizh
thum
11871203
War e lerc'h:
Per Iañ a Vreizh