Panterenn
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
![]() Panthera Pardus
|
|||||
Rummatadur klasel | |||||
Ren : | Loened | ||||
Skourrad : | Chordata | ||||
Kevrennad : | Vertebrata | ||||
Urzhiad : | Carnivora | ||||
Kerentiad : | Felidae | ||||
Genad : | Panthera | ||||
Anv skiantel | |||||
Panthera Pardus Linnaeus, 1758 |
|||||
spesadoù all : | |||||
Panthera leo : leo |
|||||
|
Ur bronneg kigdebrer, Panthera pardus eus hec'h anv skiantel, eo ar banterenn. Anvet eo al loupard ivez. O pouezañ etre 30 ha 70 kg e vez ha dezhañ e vez war-dro daou vetr. Un nebeut piri a c'hell tizhout 90kg, met ar barezed a vez bihanoc'h.
Evit he ment eo ar "c'hazh bras" pouezhusañ, gant ar jaguar.
Darn vrasañ ar panterennoù a zo louet-gell-skañv o liv gant saotroù du met liv o sae a zo valigant tre. Bihanoc'h e vez saotroù war ar penn.
Gwechall e kreded e oa ar banterenn un hiron etre ul leon hag ur banterenn zu. N'eo ket ur ouen wir ar banterenn zu, met ur c'hemmad. Ur c'hemmadur-genel o lakaat da genderc'h muioc'h eumelanin eget feomelanin. O saotroù a c'helled gwellout c'hoazh, avat, pa vez met ar goulou. Bez ez eus panterennoù gwenn ivez
Daoust d'he ment eo ar banterenn ul loen-noz. E-barzh ar gwez e vev alies ha diaes kenañ e vez d'he c'havout en natur. Al lec'h gwellañ a zo en Afrika e Sabi Sand Private Game Reserve, e Afrika ar C'hreisteiz ma'z int boazet ouzh mibion-den. En Azia, al lec'h gwellañ a zo ar Yala National Park e Sri-Lanka
Taolenn |
[kemmañ] Rummouriezh
[kemmañ] Isspesadoù
* Loupard Afrika, Panthera pardus pardus (pas en arvar) * Loupard Amour, Panthera pardus orientalis (en arvar bras) * Loupard Arabia, Panthera pardus nimr (en arvar bras) * Loupard Barbaria, Panthera pardus panthera (en arvar bras) * Loupard India, Panthera pardus fusca (pas en arvar) * Loupard Anatolia, Panthera pardus tulliana (en arvar bras) * Loupard Indo-sina, Panthera pardus delacouri (gloazus) * Loupard Java, Panthera pardus meas (en arvar) * Loupard Sina an hanternoz, Panthera pardus japonensis (gloazus) * Loupard Persia, Panthera pardus saxicolor (en arvar) * Loupard Sinai, Panthera pardus jarvisi (en arvar bras) * Loupard Sri Lanka, Panthera pardus kotiya (en arvar) * Loupard Zanzibar, Panthera pardus adersi (aet da get)
[kemmañ] Ispesadoù aet da get
Ouzhpenn an ispesadoù-se ez eus un nebeut eus ispesadoù rakistorel
* Panthera palaeosinensis * Panthera pardoides * Panthera schaubi
[kemmañ] Perzhioù
Aes e vez da gemmeskañ ar c'hizhi meur evit ar re n'o deus o gwelet nemet en ereoù. Heñvel tre ouzh ar Jaguar eo ar banterenn hag he c'hemmeskan gant ar gwepard a reer gwechoù'zo.
Diferañ ar banterenn eus ar jaguar a zo aes a-walc'h rak ne vevont ket en hevelep lec'h. Ar banterenn a vev er bed kozh hepken tra ma ne gaver ar jaguar nemet en Amerika. Ar banterenn a zo bihanoc'h eget ar jaguar ivez.
Ar gwepard daoust ma vev e hevelep lec'hioù hag ar banterenn a zo aes da ziferañ anezhi ivez. Pounnero'h eo ar banterenn ha ne red ket ken buan. Un aneval-deiz eo ar gwepard ivez tra ma hemolc'h ar banterenn e-pad an noz dreist holl.
[kemmañ] Annez
A-raok kemmoù krouet gant mibion-den e-pad ar c'hantved diwezhañ e oa ar banterenn ar c'hazh meur boutinañ. E darn vrasañ Afrika (estreget e Sahara) e kaved anezhañ, hag e Azia, eus Turkia betek Siberia. Stank eo c'hoazh en un darn vras eus e annez ha krediñ a reer ez eus 500.000 panterenn er bed hiziv an deiz.
Meur ag hec'h ispesad a zo en arvar, avat, ha da get eo bet unan anezho : loupard Zanzibar. Kinniget eo ar banteren gant ar gouevratadenn (evit he c'hroc'henn dreist holl) ha gant distrujadur hec'h annez.
Tud'zo a gred ez eus un nebeut panterennoù gouez e Preden. Morse e oa bet pouet an dra-se.