Mas molekulel

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Mas molekulel ur volekulenn bennak a zo kevatal d'ar c'heñver etre he mas hag unanenn mas an atomoù : u (a glot gant 1/12 eus mas un atom karbon 12).

Bez' e c'heller jediñ anezhi dre sommañ mas atomek an holl atomoù eus ar volekulenn, pe ivez, muzuliañ anezhi ent arnodel dre spektrometriezh mas.

Faktor treiñ eus ar mas molekulel d'ar mas molel :

mas molel = mas molekulel × (6,022 × 1023)

[kemmañ] Kudenn an izotopoù

Masoù diheñvel a zo en izotopoù. Er spektrometriezh mas e kemerer peurvuiañ ar mas monoizotopek evit ar molekulennoù bihan, eleze mas an izotop stankañ eus pep elfenn. Kavet e vez ar masoù implijet da jediñ ar mas molekulel monoizotopek, e-barzh un daolenn eus masoù an izotopoù ha n'int ket ar memes re hag ar re a gaver a-barzh un daolenn beriodek boas. Evit ar molekulennoù brasoc'h e kemerer alies ar mas molekulel keidennek pa n'eo ket nemetken gant izotopoù stankañ pep elfenn ez int kompozet moarvat. Bez' e c'heller jediñ ar mas keidennek-se dre ober gant niver mas an elfenn a gaver en taolennoù periodek boas.

[kemmañ] Da skouer : mas molekulel an dour

1,00794 u eo mas atomek an hidroden hag 1,00794 u hini an oksigen. Dre se e c'heller jediñ mas molekulel ur volekulenn dour dezhi ar formulenn H2O evel henn :

(2 × 1,00784 u) + 15,9994 u = 18,01508 u.

Padal ez eo 1,00783 u mas an hidrogen-1 (an izotop stankañ), ha 15,9949 u mas an oksigen-16 (an izotop stankañ), setu ez eo 18,0105 u mas ar volekulenn dour stankañ peogwir ez eus moarvat un dasparzhadur stadegel eus an atomoù a ro ur skeudenn vat eus an izotopoù hed-ha-hed ar volekulenn.

Mas molel un danvez bennak a zo anezhañ mas 1 mol (unanenn SI evit ar c'hementad SI diazez kementad danvez a zo n e simbol). Kevatal eo gant liesad ar mas molekulel dre digemmenn Avogadro 6,022 × 1023 gant an unanaenn SI kg/mol, met bez' e reer ivez gant g/mol.

[kemmañ] Gwelet ivez