Gwener (doueez)

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Darn eus Ganedigezh Gwener gant William Adolphe Bouguereau
Darn eus Ganedigezh Gwener gant William Adolphe Bouguereau

Gwener a oa doueez ar gened hag ar garantez e relijion ar Romaned kozh. Tennañ a ra da Afrodit an Hellened ha da d-Turan an Etrusked.

He far a gaver e relijionoù all :

  • Tlahuizcalpantecuhtli gant an Azteked,
  • Kukulcan gant ar v-Mayaed ha Sif er mojennoù nordek.

Taolenn

[kemmañ] Istor ur vojenn

Da gentañ e oa un doueez italek dister a-walc'h, a ziwalle al liorzhoù, strujusaat ar bleunioù ha dareviñ ar plant. N'eo nemet adlek an II-vet kantved kent JK e voe kemmesket gant Afrodit Hellaz, hag e voe roet dezhi perzhioù an doueez hellazat. Neuze eo e voe brud dezhi e Roma.

Er I-añ kantved, pa lavare kaezar e tiskenne e diegezh, ar "gens Julia", eus Eneas, mab da Anchise ha da Wener, e voe reoliet gantañ lidoù-azeuliñ e "c'hourvamm". Neuze eo e voe gouestlet miz Ebrel d'an doueez, abalamour ma oa koulz dihun an natur, hag ivez, a-hervez, hini ar garantez.

[kemmañ] Hec'h anv

Gant ar Romaned e oa anavezet dindan an anv Venus ha dont a ra an anv Gwener eus tro-c'henel latin Venus, a zo Veneris. Kevatal e oa Venus, pe Gwener, da Afrodit ar C’hresianed kozh.

  • Gwener anadiomen a vez graet anezhi en oberennoù arzel m'he gweler en he noazh o tont e-maez an dour.


[kemmañ] Kerentiezh

Merc’h e oa da Yaou ha da Zione. Dimezet e oa da Vulcanus.


Meurzh ha Gwener, Agostino Carracci
Meurzh ha Gwener, Agostino Carracci

E-touez he bugale:

  • Kupido
  • Eneas
  • Eriks


[kemmañ] Karantezioù

Ganedigezh Gwener livet gant  Sandro Boticelli en 1485.
Ganedigezh Gwener livet gant Sandro Boticelli en 1485.

Karet he deus doueed ha tud kenkoulz all.

[kemmañ] Gant doueed

Rediet e voe gant he zad Yaou da zimeziñ gant Vulcanus, an doue divalav.

[kemmañ] Gant tud

[kemmañ] Oberennoù arzel

Diniver eo an oberennoù-se, met darn a zo brudet dreist ar re all:

  • Gwener Milo, pe Gwener Melos.
  • Ganedigezh Gwener , gant Sandro Botticelli
  • Gwener Urbino , livet gant Tizian.
  • Gwener hag Adonis, gant Annibale Carracci
  • La Vénus d'Ille, gant Prosper Mérimée
  • Venus Anadyomène, ur varzhoneg gant Arthur Rimbaud.
250

Gwener anadiomen, murlivadur e Pompei, gant Apelle de Cos (a greder), kollet abaoe. Tapet e oa bet ar skeudenn a-raok an distruj. .

Gwener Anadiomen, gant Titian (war-dro 1525)
Gwener Anadiomen, gant Titian (war-dro 1525)

[kemmañ] Gerioù

Gwener Willendorf
Gwener Willendorf
  • Graet e vez an anv Venus (peurvuiañ), pe Gwener (a-wechoù) eus
    • ur gaer a blac'h
    • un delwenn gwreg dianav, ragistorel alies, ne vern pe neuz a ve dezhi.
  • Ar ger binim a deu eus ar ger gallek venin, a deu eus an anv Venus.
  • Roet he deus hec’h anv d’an deiz — devezh gouestlet dezhi —, ha d’ar blanedenn.


[kemmañ] Liammoù diavaez