Παπαγάλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Παπαγάλος
Παπαγάλος

Με το όνομα παπαγάλος είναι γνωστά πολλά είδη, 560 περίπου (315 ταξινομημένα), από δενδρόβια, ως επί το πλείστον, πουλιά που ανήκουν στη τάξη των ψιττακόμορφων και στην οικογένεια των ψιττακιδών.

Τα συναντάμε σε όλες τις ηπείρους της γης, εκτός από την Ευρώπη στην οποία δεν υπάρχει κανένα είδος. Στον ελλαδικό χώρο είναι γνωστοί από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν για πρώτη φορά ο ίδιος και άντρες από το εκστρατευτικό του σώμα έφεραν παπαγάλους.

Το μήκος των ψιττακών, μαζί με την ουρά τους ποικίλλει από 17 περίπου εκ. μέχρι ένα μέτρο. Το ράμφος τους είναι γαμψό. Ο πάνω βραχίονας είναι μεγαλύτερος και κυρτός σαν γάντζος και πολύ ισχυρός κι ο κάτω βραχίονας φαίνεται σαν χωμένος μέσα στον πάνω. Ορισμένα είδη ψιττακών, τα πιο μεγαλόσωμα, χρησιμοποιούν αυτό το ράμφος για να σκοτώνουν διάφορα ζώα (όπως πρόβατα στη Νέα Ζηλανδία). Έχουν κοινά πόδια με τέσσερα δάχτυλα από τα οποία τα δύο είναι στραμμένα προς τα εμπρός και τα δύο πίσω. Η διάταξη αυτή τους δίνει μεγάλη συλληπτική ικανότητα. Τα φτερά τους έχουν μεγάλο μάκρος στο άνοιγμα, που τους διευκολύνει στην πτήση και η ουρά τους έχει αρκετό μήκος. Επειδή η γλώσσα τους είναι χοντρή και σαρκώδης, τους διευκολύνει στο να αρθρώνουν λέξεις και στο να μαθαίνουν μικρές μελωδίες. Το φτέρωμά τους είναι πολύχρωμο με λαμπρά και εντυπωσιακά χρώματα.

Η δυνατότητα που τους δίνει η γλώσσα τους για άρθρωση και τα πολλά και λαμπρά χρώματα, που έχει το φτέρωμά τους, τους έχουν κάνει περιζήτητους, σε όλους τους λαούς από τη μακρινή αρχαιότητα. Στο Περού, στην Κίνα, στην Ινδία και αλλού τους εξημέρωναν και τους ανάτρεφαν για το φτέρωμά τους και τους χρησιμοποιούσαν διακοσμητικά και ψυχαγωγικά.

Ζουν ομαδικά και στις χώρες που συναντιούνται σε μεγάλο αριθμό, ολόκληρα κοπάδια από ψιττακούς προκαλούν τεράστιες ζημιές στις φρουτοκαλλιέργειες. Για τις άλλες τους ιδιότητες, αλλά και για τις μεγάλες ζημιές που προκαλούν, οι άνθρωποι τους κυνηγούν με διάφορους τρόπους και τους εξοντώνουν. Οι ψιττακοί είναι επικίνδυνοι για τον άνθρωπο όταν διατηρούνται σε σπίτια, γιατί είναι δυνατό να του μεταδώσουν τη μόλυνση που είναι γνωστή με το όνομα ψιττάκωση. Η ψιττάκωση είναι σηψαιμικού τύπου και οφείλεται σε διηθητό ιό με μεγάλη λοιμογόνο ισχύ.

Από τα πολλά είδη των ψιττακών αναφέρουμε τα πιο γνωστά:

  • Άρα. Ζουν στην Παραγουάη και το Νότιο Μεξικό, έχουν χτυπητά χρώματα και μάκρος 1 μ. περίπου.
  • Αμαζόνιος. Ζουν κυρίως στην περιοχή του Αμαζόνιου, έχουν μάκρος 40 εκ. και έχουν επικρατέστερο χρώμα το πράσινο.
  • Μοναχός. Αντέχει σε διάφορα κλίματα και στην αιχμαλωσία, έχει μάκρος 30 εκ και είναι πολύ ζωηρός.
  • Μικρός της Καρολίνας. Σπάνιος σήμερα, γιατί εξοντώθηκε το είδος τους επειδή προκαλούσε μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες.
  • Αχώριστος. Είναι ο γνωστότερος αφρικανικός ψιττακός που ονομάστηκε έτσι, γιατί τα πτηνά του είδους αυτού έχουν τη συνήθεια να ζουν κατά ζευγάρια. Είδος αχώριστου είναι ο Αγαπόρνις ο Ερυθρόλαιμος. Ζει στη Νότια Αφρική και το μάκρος του μαζί με την ουρά φτάνει στα 17 εκ.
  • Λορίκουλος. Ζει στη Νότια Ασία. Έχει πολύχρωμο φτέρωμα.
  • Γνωστό είδος ψιττακού είναι και ο αυστραλιανός Μελοψίττακος. Έχει μάκρος 22 εκ., είναι ζωηρός, κοινωνικός και μαθαίνει να σφυρίζει μικρές μελωδίες.
  • Διαφορετικό είδος ψιττακού είναι ο Πεζοπόρος. Ο Πεζοπόρος δεν είναι δενδρόβιος, ζει στην Τασμανία και σε υγρά μέρη, έχει μήκος 35 εκ. και δάχτυλα και ταρσούς μακρά για να τον διευκολύνουν στο βάδισμα. Για την τροφή του βγαίνει τις νυχτερινές ώρες.

Οι ψιττακοί ζουν πολλά χρόνια, το λιγότερο 60-80, όσοι δεν γίνονται αιωνόβιοι. Ο θηλυκός ψιττακός γεννά 4 - 8 αβγά τα οποία κλωσάει 18 - 20 ημέρες. Στη διάρκεια αυτή δεν απομακρύνεται από τη φωλιά του και για τη διατροφή του φροντίζει το αρσενικό. Οι μελετητές της ζωής των ψιττακών αναφέρουν πολλά για την αφοσίωση που δείχνουν τα ζευγάρια των ψιττακών μεταξύ τους.


Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)