Γύθειο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Γύθειο ιστορική πόλη και λιμάνι που βρίσκεται στη νότια Πελοπόννησο κοντά στις εκβολές του ποταμού Ευρώτα, αριστερά του μυχού του λακωνικού κόλπου. Η νότια άκρη της πόλης του Γυθείου ενώνεται δι ενός μικρού προβλήτα με ένα μικρό νησί, την αρχαία Κρανάη ή Μαραθονήσι.
Σύμφωνα με τον γεωγράφο του 2ου αιώνα μ.Χ Παυσανία, ο ομηρικός Πάρης, πέρασε σε αυτό την πρώτη του νύχτα με την Ελένη, ύστερα από την αρπαγή της. Σύμφωνα με έναν αρχαίο θρύλο το Γύθειο ιδρύθηκε από τον Ηρακλή και τον Απόλλωνα. Υπήρξε κατά την αρχαιότητα το επίνειο (ο λιμένας) της Σπάρτης, που βρίσκεται 40 χιλιόμετρα βορειότερα. Πολλά ερείπια από την ρωμαϊκή εποχή διασώζονται στην ευρύτερη περιοχή, ενώ από την αρχαιότητα διασώζονται στη δε παλιά πόλη αρχαίο θέατρο, στο δε λόφο πίσω από την πόλη τα ερείπια ενός ιερού του Διονύσου.
Η σύγχρονη πόλη, υψώνεται αμφιθεατρικά πάνω από τον λιμένα (ο ασφαλέστερος της ΝΑ Πελοποννήσου) από το οποίο πραγματοποιούνται εξαγωγές κυρίως εσπεριδοειδών πορτοκάλια, λάδι, ελιές και άλλα παράγωγα αυτών.
Ο πραγματικός πληθυσμός της πόλης ανέρχεται στους 4.876 κατοίκους (απογραφή 2001). Το 1991 ο πληθυσμός ήταν 4.572 και το 1981 ήταν 4.054 κάτοικοι.