Αιθυλενοξείδιο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γενικά |
|
---|---|
Όνομα | Εποξυαιθάνιο |
Χημικός τύπος | C2H4O |
Μοριακό Βάρος | 44.05 u |
Συνώνυμα | Αιθυλενοξείδιο, oxirane |
SMILES | C1CO1 |
αριθμός CAS | 75-21-8 |
αριθμός ΟΗΕ | 1040 |
Συμπεριφορά φάσεων |
|
Σημείο Τήξης | 161 K (-112.1 °C) |
Σημείο Βρασμού | 283.5 K (10.4 °C) |
Θερμική Αποσύνθεση | 833 K (560 °C) |
Τριπλό σημείο | 160.6 K (-112.4 °C) 0.0078 kPa |
Κρίσιμο σημείο | 468.9 K (195.9 °C) 72.3 kPa |
ΔfusH | 5.17 kJ/mol |
ΔfusS | 32.2 J/(mol·K) |
ΔvapH | 25.5 kJ/mol |
Διαλυτότητα | Αναμιγνέται με το νερό |
Ιδιότητες υγρού |
|
ΔfH0liquid | -96 kJ/mol |
S0liquid | 149.45 J/{mol·K) |
Cp | 86.9 J/(mol·K) |
Πυκνότητα | 0.899 ×103 kg/m3 |
Ιδιότητες Αερίου |
|
ΔfH0gas | -52.6 kJ/mol |
S0gas | 243 J/(mol·K) |
Cp | 47 J/(mol·K) |
Ασφάλεια |
|
Οξείες επιδράσεις | Ερεθισμός αναπνευστικού συστήματος, ερεθισμός οφθαλμών |
Χρόνιες επιδράσεις | Καρκινογόνο |
Flash point | -55 °C |
Θερμοκρασία αυτανάφλεξης | 429 °C |
Όρια έκρηξης | 3 to 100% |
Περισσότερες πληροφορίες |
|
Ιδιότητες | NIST WebBook |
MSDS | Hazardous Chemical Database |
Μονάδες SI χρησιμοποιήθηκαν, όπου αυτό ήταν δυνατόν. Η κατάσταση αναφοράς είναι η πρότυπη κατάσταση Αποποίηση ευθυνών |
Το αιθυλενοξείδιο είναι ένας κυκλικός αιθέρας. Το κατά IUPAC συστηματικό ονομά του είναι 1,2-επόξυ-αιθάνιο. Είναι ένα άχρωμο, εύφλεκτο αέριο σε θερμοκρασίες άνω των 10.7 °C, με μια γλυκιά οσμή παρόμοια με αυτή του αιθέρα σε τοξικά επίπεδα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά ενδιάμεσα προϊόντα της Χημικής Βιομηχανίας.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
Το αιθυλενοξείδιο παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1859 από το Γάλλο χημικό Charles Wurtz με την κατεργασία 2-χλωροαιθανόλης με υδροξείδιο του καλίου. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε και για τη βιομηχανική παραγωγή του αιθυλενοξειδίου μέχρι περίπου το 1931, οπότε και ανακαλύφθηκε η μέθοδος που χρησιμοποιείται και σήμερα, η καταλυτική οξείδωση του αιθυλενίου με οξυγόνο ή ατμοσφαιρικό αέρα.
[Επεξεργασία] Παραγωγή
Το αιθυλενοξείδιο παράγεται σήμερα βιομηχανικά από καθαρό αιθυλένιο, με οξείδωση από ατμοσφαιρικό αέρα ή καθαρό οξυγόνο, όπως φαίνεται στην παρακάτω αντίδραση.
Χρησιμοποιείται άργυρος ως καταλύτης. Η θερμοκρασία της αντίδρασης είναι περίπου 280 °C και οι πιέσεις που χρησιμοποιούνται είναι στην περιοχή των 1-2 MPa. Η απόδοση της αντίδρασης μπορεί να φθάσει και το 80%. Η παγκόσμια ετήσια παραγωγή είναι 11 εκατομμύρια τόνοι.
[Επεξεργασία] Χρήσεις
Η κυριότερη χρήση του αιθυλενοξειδίου είναι η παραγωγή της αιθυλενογλυκόλης. Χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή αιθυλενογλυκολικών αιθέρων, καθώς επίσης και στην παρασκευή αιθανολαμινών. Οι αιθανολαμίνες χρησιμοποιούνται στην παραγωγή μη ιονικών απορρυπαντικών και υφάνσιμων ινών.
Το αιθυλενοξείδιο αυτοπολυμερίζεται κατά την παραμονή προς πολυαιθυλενοξείδιο. Το πολυαιθυλενοξείδιο προστίθεται στους πυροσβεστήρες νερού, έτσι ώστε να αυξάνεται η απόσταση εξακοντισμού του νερού.
Το αιθυλενοξείδιο χρησιμοποιείται επίσης ως απολυμαντικό στα νοσοκομεία και γενικότερα για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων και εξοπλισμού, ως βακτηριοκτόνο και ως παρασιτοκτόνο στη Γεωπονία.
[Επεξεργασία] Κίνδυνοι για την υγεία
Παρά τη μεγάλη του χρησιμότητα, το αιθυλενοξείδιο είναι τοξικό και εύφλεκτο και έχει συνδεθεί με κάποια σοβαρά ατυχήματα.
Πέραν του ερεθισμού του αναπνευστικού συστήματος και των οφθαλμών, η έκθεση στο αιθυλενοξείδιο μπορεί να προκαλέσει δύσπνοια, θολότητα στην όραση, ναυτία, ζάλη και πονοκεφάλους. Προκαλεί επίσης καρκίνο στα ζώα και τους ανθρώπους. Για την προστασία των εργαζομένων, στις ΗΠΑ ορίζεται ως αποδεκτό όριο έκθεσης το 1 ppm αιθυλενοξειδίου στον αέρα ως μέσο όρο μετρήσεων κατά τη διάρκεια του οκταώρου.
Μεγάλη προσοχή συνιστάται και λόγω της ευφλεκτότητας του αιθυλενοξειδίου. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η θερμοκρασία του να ξεπεράσει τους 560 °C, καθώς θα αυταναφλεγεί, ακόμη και απουσία οξυγόνου.
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Παπαγεωργίου, Β.Π., Εφαρμοσμένη Οργανική Χημεία, Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2005, ISBN 960-260-342-7
- Μια ιστοσελίδα αποκλειστικά για το αιθυλενοξείδιο
- Πληροφορίες σχετικά με την προστασία των εργαζομένων