Αθανάσιος Αλεξανδρείας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μέρος μιας σειράς άρθρων για τον Χριστιανισμό |
|
![]() |
|
Θεμελιώδη |
|
Αγία Γραφή |
|
Χριστιανική θεολογία |
|
Ιστορία και παραδόσεις Ανατολικός Χριστιανισμός Δυτικός Χριστιανισμός Ομολογίες · Κινήσεις |
|
Σημαντικές μορφές |
Ο Αθανάσιος Αλεξανδρείας, Μέγας Αθανάσιος ή Άγιος Αθανάσιος (περ. 298 – 2 Μαΐου 373) ήταν Χριστιανός επίσκοπος και Πατριάρχης Αλεξανδρείας της Αιγύπτου κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Τιμάται ως άγιος τόσο από την Ανατολική Ορθόδοξη όσο και από την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Αποτελεί έναν από τους τέσσερις μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής εκκλησίας και ένας από τους 33 Πατέρες της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.
Από πολύ νέος έδειξε την πνευματική κλίση του. Σε ηλικία 25 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολούθησε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325, στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκεί αναδείχθηκε πρωτεργάτης στην καταδίκη της διδασκαλίας του Αρείου που χαρακτηρίστηκαν αιρετικές. Το 328 και σε ηλικία 33 ετών εξελέγη πατριάρχης Αλεξανδρείας.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορική σπουδαιότητα
[Επεξεργασία] Αντίθεση κατά του Αρειανισμού
Περίπου στα 319, όταν ο Αθανάσιος ήταν διάκονος, ένας πρεσβύτερος που ονομαζόταν Άρειος άρχισε να διδάσκει ότι υπήρχε χρονική περίοδος πριν γεννήσει ο Θεός και Πατέρας τον Ιησού, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Γιος δεν υπήρχε. Ο Αθανάσιος συνόδευσε τον Αλέξανδρο, επίσκοπο Αλεξανδρείας στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας το έτος 325, από την οποία προέκυψε το Σύμβολο της Πίστεως και κατά την οποία αναθεματίστηκε ο Άρειος και οι ακολουθούντες αυτόν. Στις 9 Μαΐου 328, ο Αθανάσιος διαδέχθηκε τον Αλέξανδρο ως επίσκοπος Αλεξανδρείας. Ως αποτέλεσμα της αυξομειούμενης επιρροής του Αρειανισμού, εξορίστηκε αρχικά από την Αλεξάνδρεια στην Τύρο από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Α' για να επανέλθει μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου τουλάχιστον πέντε φορές, ίσως και επτά. Η κατάσταση αυτή γέννησε την έκφραση "Athanasius contra mundum" ή "Ο Αθανάσιος εναντίον του κόσμου". Κατά τη διάρκεια μερικών εξοριών του, έμεινε κοντά σε Πατέρες της Ερήμου, μοναχούς και ερημίτες που ζούσαν σε απομακρυσμένες περιοχές της Αιγύπτου. Παρά τη δογματική του σταθερότητα, επέδειξε διπλωματία υπερασπιζόμενος την Ορθοδοξία στη Σύνοδο της Αλεξανδρείας το 362.
[Επεξεργασία] Χαρακτηριστικές φράσεις
Χαρακτηριστική φράση του αγ. Αθανασίου είναι η "Ο Πατήρ διά του Λόγου εν τω Πνεύματι ενεργεί και δίδωσι τα πάντα". Ο Μέγας Αθανάσιος έχει τονίσει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι κτίσμα, αλλά είναι κατά φύση άκτιστο (δηλ. αδημιούργητο) και ομοούσιο (δηλ. έχει την ίδια ουσία) με τον Πατέρα και τον Υιό.[[1]]
[Επεξεργασία] Συγγραφικό έργο
Είναι συγγραφέας πολλών έργων όπως "Κατά ειδώλων", "περί ενανθρωπήσεως του Λόγου" και διαφόρων επιστολών με κυριότερη την ΚΘ΄ (29η) όπου υπάρχει κανόνας (κατάλογος) των βιβλίων της Καινής Διαθήκης. Του αποδίδεται επίσης το Σύμβολο του αγίου Αθανασίου ή Symbolum Quicunqve, ένα από τα πρώτα σύμβολα της χριστιανικής πίστης το οποίο πολλοί δυτικοί μελετητές ισχυρίζονται ότι πρωτογράφτηκε στα Λατινικά. Θεωρούν λανθασμένη την άποψη που έχει επικρατήσει ότι ο Αθανάσιος έγραψε το συγκεκριμένο σύμβολο και ο J.N.D. Kelly, σύγχρονος μελετητής των πατερικών κειμένων, θεωρεί ως πιθανότερο συγγραφέα τον Βικέντιο του Λερίν.[1].Η υπόθεση αυτή ωστόσο δεν έχει γίνει αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα καθότι ο Βικέντιος είχε ελλιπή γνώση της ελληνικής γλώσσας στην οποία είναι πιο πιθανό να συντάχθηκε αρχικά το κείμενο.Σε αντίθετη περίπτωση,η διαμάχη γύρω από το Filioque θα είχε ξεκινήσει αμέσως εφόσον οι Ανατολικοί Πατέρες δεν υπήρχε καμία περίπτωση να δεχτούν άλλη εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος εκτός από αυτή του Πατέρα.
[Επεξεργασία] Κανόνας Καινής Διαθήκης
[Επεξεργασία] Λείψανα και απόδοση τιμής
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 2 Μαΐου, αλλά και στις 18 Ιανουαρίου μαζί με του αγίου Κυρίλλου.
[Επεξεργασία] Παραπομπές
- ↑ J.N.D. Kelly, The Athanasian Creed, NY: Harper&Row, 1964.
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Τα έργα του στο διαδίκτυο (Αρχαία Ελληνικά)
![]() |
---|
Ευαγγελιστής Μάρκος | Ανιανός | Αβίλιος | Κέδρων | Πρίμος | Ιούστος | Ευμένης | Μάρκος Β΄ | Κελαδίων | Αγριππίνος | Ιουλιανός | Δημήτριος | Ήρακλας | Διονύσιος | Μάξιμος | Θεωνάς | Πέτρος Α΄ | Αχείλλας | Αλέξανδρος Α΄ | Αθανάσιος Α΄ ο Μέγας | Πέτρος Β΄ | Τιμόθεος Α΄ | Θεόφιλος | Κύριλλος Α΄ | Διόσκορος Α΄ | Προτέριος | Τιμόθεος Β΄ | Τιμόθεος Γ΄ | Ιωάννης Α΄ | Πέτρος Γ΄ | Αθανάσιος Β΄ | Ιωάννης Β΄ | Ιωάννης Γ΄ | Διόσκορος Β΄ | Τιμόθεος Δ΄ | Θεοδόσιος Α΄ | Γάινας | Παύλος | Ζώιλος | Απολλινάριος | Ιωάννης Δ΄ | Ευλόγιος | Θεόδωρος Α΄ | Ιωάννης Ε΄ | Γεώργιος | Κύρος | Πέτρος | Ιωάννης ΣΤ΄ | Ευτύχιος | Πέτρος Ε΄ | Πέτρος ΣΤ΄ | Κοσμάς Α΄ | Πολιτειανός | Ευστάθιος | Χριστοφόρος | Σωφρόνιος Α΄ | Μιχαήλ Α΄ | Μιχαήλ Β΄ | Χριστόδουλος | Ευτύχιος Β΄ | Σωφρόνιος Β΄ | Ηλίας | Αρσένιος | Γεώργιος Γ΄ Αλεξανδρείας | Φιλόθεος | Λεόντιος | Ιωάννης Η΄ | Σάββας | Κύριλλος Β΄ | Θεοδόσιος Β΄ | Ευλόγιος Β΄ | Σωφρόνιος Γ΄ | Ελευθέριος | Φιλόθεος | Γρηγόριος Ε΄ | Ιωακείμ Α΄ | Σίλβεστρος | Μελέτιος Α΄ | Κύριλλος Γ΄ | Γεράσιμος Α΄ | Μητροφάνης | Νικηφόρος | Ιωαννίκιος | Παΐσιος | Παρθένιος Α΄ | Γεράσιμος Β΄ | Σαμουήλ | Κοσμάς Β΄ | Κοσμάς Γ΄ | Ματθαίος | Κυπριανός | Γεράσιμος Γ΄ | Παρθένιος Β΄ | Θεόφιλος Β΄ | Ιερόθεος Α΄ | Αρτέμιος | Ιερόθεος Α΄ | Καλλίνικος | Ιάκωβος Β΄ | Νικάνωρ | Σωφρόνιος Δ΄ | Φώτιος | Μελέτιος Β΄ | Νικόλαος Ε΄ | Χριστοφόρος Β΄ | Νικόλαος ΣΤ΄ | Παρθένιος Γ΄ | Πέτρος Ζ΄ | Θεόδωρος Β΄ |