Άγιοι Δέκα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Άγιοι Δέκα είναι χωριό της επαρχίας Καινουρίου του Νομού Ηρακλείου Κρήτης. Βρίσκεται στο 48ο χιλιόμετρο του οδικού άξονα Ηρακλείου-Μοιρών και αποτελεί την έδρα του δήμου Γόρτυνας.
Το χωριό είναι χτισμένο σε κατάφυτο ύψωμα με θαυμάσια θέα ανάμεσα σε ελαιώνες, στη βόρεια πλευρά της πεδιάδας της Μεσσαράς, πάνω σε ερείπια της αρχαίας Γόρτυνας. Πιθανολογείται μάλιστα ότι εκεί βρισκόταν το νεκροταφείο της Γόρτυνας. Άλλωστε πολλά από τα σπίτια του χωριού έχουν χτιστεί με οικοδομικό υλικό από τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Στο Μικρό Μουσείο της Γόρτυνας εκθέτονται ευρήματα της περιοχής.
[Επεξεργασία] Ονομασία
Το χωριό οφείλει το όνομά του στους δέκα κρητικούς χριστιανούς, που μαρτύρησαν εκεί στη διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Δεκίου το 250 μ.Χ. Στο σημείο όπου μαρτύρησαν υπάρχει βυζαντινός ναός, όπου μέσα σε προθήκη φυλάσσεται η πέτρα που γονάτισαν για τον αποκεφαλισμό.