Απόλυτο μέγεθος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στην Αστρονομία, ως απόλυτο μέγεθος M ενός ουράνιου σώματος που βρίσκεται έξω από το Ηλιακό Σύστημα ορίζεται το φαινόμενο μέγεθος m που θα είχε το ουράνιο αυτό σώμα αν βρισκόταν σε απόσταση 10 parsec από εμάς και δεν υπήρχε καθόλου διαστρική απορρόφηση. Το απόλυτο μέγεθος επιτρέπει τη σύγκριση της πραγματικής λαμπρότητας των ουράνιων σωμάτων ανεξάρτητα από την απόσταση στην οποία βρίσκονται από εμάς.

Από τον παραπάνω ορισμό έπεται ότι το απόλυτο μέγεθος χρησιμοποιεί την ίδια σύμβαση με το φαινόμενο, με διαφορά στη λαμπρότητα δύο σωμάτων γειτονικών μεγεθών (π.χ. 4ου και 5ου) περίπου 2,512 φορές (για την ακρίβεια την πέμπτη ρίζα του 100), και με τα λαμπρότερα σώματα να έχουν μικρότερα μεγέθη. Οι μεγαλύτεροι αστέρες και οι γαλαξίες φθάνουν σε αρνητικά απόλυτα μεγέθη.

Παραδείγματα:

  1. Ο αστέρας Αρκτούρος έχει απόλυτο μέγεθος M = -0,38. Ο Ήλιος μας έχει απόλυτο μέγεθος M = 4,78. Συνεπώς ο Ήλιος παρατηρούμενος από απόσταση 10 παρσέκ ή 32,62 έτη φωτός μόλις που θα διακρινόταν με γυμνό μάτι σε νυκτερινό ουρανό. Από την ίδια απόσταση, ο Αρκτούρος θα φαινόταν να λάμπει 115 φορές λαμπρότερα από τον Ήλιο (ΔM = 5,16).
  2. Ο Γαλαξίας μας έχει εκτιμώμενο απόλυτο μέγεθος -20,5.
  3. Οι θερμότεροι και μεγαλύτεροι αστέρες έχουν M λαμπρότερο του -7.
  4. Οι ψυχρότεροι και μικρότεροι αστέρες (ερυθροί νάνοι) έχουν M αμυδρότερο του +15.

Το απόλυτο μέγεθος M συνδέεται με το φαινόμενο μέγεθος m και την απόσταση D σε παρσέκ με τη σχέση:

M = m + 5 – 5logD

Για D = 10 παρσέκ ο δεκαδικός λογάριθμος (log) είναι 1, οπότε M = m, όπως αναμένεται από τον ορισμό.


[Επεξεργασία] Απόλυτο μέγεθος στο Ηλιακό Σύστημα

Για τα σώματα του Ηλιακού Συστήματος (πλανήτες, κομήτες και ιδίως αστεροειδείς) χρησιμοποιείται ένα «απόλυτο μέγεθος» με διαφορετικό ορισμό: Συγκεκριμένα, εδώ το απόλυτο μέγεθος ορίζεται ως το φαινόμενο μέγεθος m που θα είχε το ουράνιο αυτό σώμα αν βρισκόταν σε απόσταση μιας αστρονομικής μονάδας τόσο από τον Ήλιο όσο και από τη Γη, και σε γωνία φάσεως μηδέν. Αυτό στην πραγματικότητα θα ήταν αδύνατο, αφού θα απαιτούσε ο παρατηρητής να βρίσκεται στο κέντρο του Ηλίου, αλλά είναι βολικό ως μέτρο συγκρίσεως. Για να μετατρέψετε ένα αστρικό απόλυτο μέγεθος σε «πλανητικό», απλώς αφαιρέστε 31,57.