Δεδηλωμένη
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η σελίδα αυτή καλύπτει τα κριτήρια ταχείας διαγραφής. Η αιτία που δόθηκε είναι: Δεν είναι ελεύθερα, γιατί είναι επιλεγμένα αποσπάσματα που κάποιος έχει συλλέξει/ξεδιαλέξει δεξιά κι αριστερά
Αν διαφωνείτε για την ταχεία διαγραφή της, εξηγήστε τους λόγους στην σελίδα συζήτησής της, ή στην γρήγορη διαγραφή σελίδων. Αν πιστεύετε ότι μπορείτε να διορθώσετε την σελίδα ώστε να μην διαγραφεί, μπορείτε να αφαιρέσετε αυτή την σημείωση, αλλά όχι αν έχετε δημιουργήσει την σελίδα ο ίδιος. Διαχειριστές - Θυμηθείτε να ελέγξετε αν κάτι οδηγεί εδώ και το ιστορικό της σελίδας πριν τη διαγραφή. |
ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΕΔΗΛΩΜΕΝΗΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα (Πηγή: Κάρολος Τάκερμαν, Οι Έλληνες της σήμερον, Αθήνα 1877, σ. 77):
Η Ελλάς είναι η ελευθερωτέρα των συνταγματικών μοναρχιών. Ο βασιλεύς αυτής εκλήθη εις τον θρόνον διά της ψήφου του λαού. Οι υπήκοοι αυτού εισίν ίσοι ενώπιον του νόμου. Ουδείς δε τίτλος ευγενείας ή διακρίσεως επιτρέπεται. Η ελευθερία του ατόμου και το άσυλον της οικίας του είναι απαραβίαστα. Διατηρείται το ορκωτόν λογιστήριον, ο τύπος είναι ελεύθερος, τω επιτρέπεται να εκφράζη οποιανδήποτε γνώμην μη αντιστρατευομένην εις τα δόγματα της θρησκείας του κράτους και μη καθαπτομένην του προσώπου του Βασιλέως. Η ψηφοφορία είναι καθολική. Οι βουλευταί αντιπροσωπεύουσι το έθνος ολόκληρον και την επαρχίαν, αφ' ης εκλέγεται εις έκαστος […]. Ο αριθμός των βουλευτών εκάστης επαρχίας ορίζεται αναλόγως του αριθμού των κατοίκων. Ο ελάχιστος αριθμός των βουλευτών δεν επιτρέπεται να κατέλθη τους εκατόν πεντήκοντα.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Η εκλογική διαδικασία - τρόπος ψηφοφορίας. Η ψήφιση υποψηφίων από διαφορετικά κόμματα (Πηγή: : Κάρολος Τάκερμαν, Οι Έλληνες της σήμερον, Αθήνα 1877, σ. 78-79):
Ουχί σπανίως εις εκλογικά τινά διαμερίσματα συμβαίνουσι συμπλοκαί αιματηραί, συνεπιφέρουσαι και απώλειαν ζωής. Εν Ελλάδι επικρατεί το σύστημα της μυστικής ψηφοφορίας, επειδή δε περί του συστήματος τούτου εγένετο συζήτησις και εν τω αγγλικώ κοινοβουλίω επιτραπήτω ημίν να εμμείνωμεν επ' ολίγον επί του τρόπου τούτου της ψηφοφορίας, ως διεξάγεται εν Ελλάδι: Έκαστος υποψήφιος εκθέτει ιδίαν κάλπην φέρουσαν εν είδει επιγραφής το όνομα αυτού. Αι κάλπαι εισί κατά σειράν τεθειμέναι κατά μήκος της ενοριακής εκκλησίας (ή και του δημοτικού σχολείου) αντικρύζουσαι κατά το ύψος το στήθος του ψηφοφόρου. Εφορευτική επιτροπή ίσταται παρά την είσοδον, εξακριβούσα εκ του εντύπου εκλογικού καταλόγου το όνομα του εις ψηφοφορίαν προσερχομένου εκλογέως. Ο τρόπος ούτος μέχρι τούδε δεν διαφέρει σπουδαίως του ημετέρου, εκτός της ιδιαιτέρας κάλπης δι' έκαστον υποψήφιον. Η κατασκευή όμως των καλπών είναι ιδιόρρυθμος και δύναται χρησιμεύση ως αφορμή μεταρρυθμίσεως των ημετέρων επί το τελειότερον. Η υελίνη κάλπη ούσα νυν εν χρήσει εν Αμερική, ήτο πρότερον και εν Ελλάδι, αλλά κατηργήθη. Το δοχείον των ψήφων συνίσταται νυν εκ τετραγώνου κασσιτερίνου κιβωτίου, ου η κορυφή είναι καμπύλη μετά μιας εκατέρωθεν ραβδώσεως, ομοιάζει δε προς μικρόν κυνοστάσιον. Εκ του μετώπου αυτής προέχει κύλινδρος μήκους ενός ποδός περίπου, διαμέτρου καπνοδόχης. Εν τω κυλίνδρω εισάγει ο ψηφοφόρος τον βραχίονά του, αφού πρώτον λάβη παρά του σφαιροδότου μικράν μολυβδίνην σφαίραν. Η κάλπη εσωτερικώς διαιρείται εις δύο, εξωτερικώς δε είναι κεχρωματισμένη κατά το ήμισυ λευκή, το μέρος δηλαδή το προωρισμένον διά τα ναι και κατά το έτερον ήμισυ, το διά τα όχι, μέλαινα. Το επί της κάλπης όνομα μεγαλοφώνως και ευκρινώς αναγγέλλει ο υπάλληλος, ο δε ψηφοφόρος, ου η χειρ κρύπτεται, ρίπτει το σφαιρίδιον δι' απλής κινήσεως του καρπού εν τω ναι ή το όχι κατά την εκλογήν του. Η σφαίρα πίπτει αθορύβως, ο δε ψηφοφόρος αποσύρει την χείρα του, χωρίς να δύνανται οι θεώμενοι να διακρίνωσι πού έρριψε την ψήφον. Τούτ' αυτό επαναλαμβάνεται εις απάσας τας κάλπας των υποψηφίων. Η μέθοδος αύτη είναι βραδεία, αλλά ο προσδιοριζόμενος χρόνος συνιστάμενος εκ πολλών ημερών (τεσσάρων) κωλύει πάντα ως εκ τούτου ερεθισμόν ή βίαν. Είναι δύσκολον να επινοήση τις κατ' αρχήν, τρόπον καταλληλότερον προς υπεράσπισιν της ανεξαρτησίας του ψηφίζοντος και εξασφάλισιν από νοθείας. Ενώ η ανακήρυξις των εκλεχθέντων βουλευτών εν Αμερική καταπαύει τον θόρυβον και τον αναβρασμόν των κομμάτων, χρησιμεύουσα, ούτως ειπείν, ως έλαιον ριπτόμενον επί του ύδατος, απεναντίας εν Ελλάδι, οι αποτυχόντες αποχωρούσι του ανοικτού πεδίου μόνον και μόνον ίνα, ενωθέντες άπαντες, ανατρέψωσι τους αντιπάλους των εις πρώτην ευκαιρίαν.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Η παθολογία του ελληνικού πολιτικού συστήματος (Πηγή: Αναστάσιος Βυζάντιος, Έργα, 1893, σ. 110-111 από το βιβλίο του Γιώργου Κόκκινου: Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Ιστορίας, Μεταίχμιο, Αθήνα 1998, σ. 168-169):
Το επί Τουρκίας Αρματωλίκι έτεκε γνήσιον τέκνον το βουλευτικόν αξίωμα. Οι μόνοι αληθώς ελεύθεροι και μακάριοι πολίται της Ελλάδος είναι οι βουλευταί. Είναι αυτό τούτο δικτάτορες. Έχουσι το δεσμείν και λύειν και πρώτος αυτών υπήκοος είναι ο βασιλεύς Γεώργιος. Η κυβέρνησις δεν περιποιείται μόνον και θωπεύει αυτούς αλλ' είναι η ευτελής θεράπαινα πάσης αυτών αθεμίτου βουλής και πράξεως […] Πόσοι ψηφίζουσι κατά συνείδησιν; Πέντε ή δέκα. Οι δε λοιποί; Κατά τας δωρεάς, ας προέχει η εξουσία ή κατά τας ελπίδας, ας η αντιπολίτευσις. Εις ουδέν Χρηματιστήριον της Ευρώπης πιστεύομεν να γίνωνται τόσαι δοσοληψίαι όσαι εν τω αχυρώνι εκείνω όστις εν Αθήναις καλείται Βουλευτήριον. Πρέπει να χορτάσωσι πάντες οι συγγενείς, πάντες, ει δυνατόν, οι ψηφοφόροι εκάστου βουλευτού. Ιδού λοιπόν ο προϋπολογισμός του κράτους και τα δημόσια υπουργήματα. Φάγατε και ευφρανθήτε. Πάσαι αι επαρχιακαί θέσεις πρέπει να περιέλθωσιν αναποφεύκτως εις τους οπαδούς της θριαμβευσάσης φατρίας. Γενική λοιπόν προγραφή των αντιφρονούντων. Δυστυχείς ούτοι! Ου μόνον εκβάλλονται εκ των θέσεων, αλλά και φορολογούνται αδίκως, και φυλακίζονται και απάγονται ως νεοσύλλεκτοι και φιλοξενούσι, κατ' εξαιρετικήν χάριν, τα μεταβατικά, και το φοβερώτερον πάντων, δεν ευρίσκουσι δικαιοσύνην ενώπιον των δικαστηρίων. […] Τις προστατεύει τον ληστήν, τον έχοντα ισχυρούς συγγενείς ή δυνάμενον δι' αιματηρών απειλών να επιβάλη θέλησιν εις τους εκλογείς; Ο βουλευτής. Τις σώζει τον επί φόνου ή κλοπής δικαζόμενον; Ο βουλευτής. Τις απονέμει αυτώ βασιλικήν χάριν; Ο βουλευτής. Τις παρέχει άσυλον εις τον φυγόδικον, ή εις τον λαθρέμπορον; Ο βουλευτής. Τις απαλλάσσει της τιμωρίας τον καταχραστήν υπάλληλον; Ο βουλευτής. Τις τηρεί εις την θέσιν του τον αξιωματικόν, ον ο προϊστάμενος αυτού καταγγέλλει ως συνεννοούμενον μετά των ληστών; Ο βουλευτής. Τις παραλύει την ιεραρχίαν της υπηρεσίας, την πειθαρχίαν του στρατού, το αδέκαστον της δικαιοσύνης; Ο βουλευτής. Όπου υπάρχει σαπρότης τις, φαίνεται ο οδούς του ζωυφίου τούτου. Και όμως οι άνθρωποι εκστρατεύουσι κατά των ακρίδων! Εάν εξετάση τις διά του μικροσκοπίου τας λεγομένας επιρροάς της Ελλάδος, θα φρίξη επί το ειδεχθεί θεάματι. Μακάριοι οι μη έχοντες επιρροήν! Μακάριοι οι βιούντες ληληθότως!
ΚΕΙΜΕΝΟ 4
Απόσπασμα από το άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη με τίτλο "Τις πταίει;" στην εφημερίδα Καιροί, της 29ης Ιουνίου 1874:
(…) Ας αφεθή να λειτουργήσει το πολίτευμα εν τη βεβαιότητι ότι εκ της πλειοψηφίας της Βουλής μορφώνεται η κυβέρνησις και ταχέως θα ίδωμεν την Βουλήν συντασσομένην εις δύο κόμματα. Ουδέν των θεμελιωδών ζητημάτων, άτινα εν Γαλλία ή Ιταλία διαιρούσι τους πολιτευομένους εις πολλά κόμματα, έχομεν εν Ελλάδι. Τα πολλά κόμματα παρ' υμίν είναι αποτέλεσμα της προσκλήσεως των μειονοψηφιών εις την εξουσίαν.
ΚΕΙΜΕΝΟ 5
Με τη θέσπιση της αρχής της δεδηλωμένης καταργούνται τα άρθρα 31 ("ο βασιλεύς διορίζει και παύει τους υπουργούς αυτού") και 37 (περί του δικαιώματος του βασιλιά να διαλύει τη Βουλή) του Συντάγματος του 1864. Απόσπασμα από την αγόρευση του Γεωργίου Α΄ στη Βουλή στις 11 Αυγούστου 1875 (το λόγο του βασιλιά έγραψε ο Χ. Τρικούπης):
(…) Απαιτών ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ' εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους, απεκδέχομαι ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου, ου άνευ αποβαίνει αδύνατος η εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος. (…)
ΚΕΙΜΕΝΟ 6
Η κριτική στην αρχή της δεδηλωμένης (Πηγή: Γεώργιος Φιλάρετος, Ξενοκρατία και Βασιλεία εν Ελλάδι, 1821-1897, Αθήνα 1897, σ. 339-340, 341):
(…) Το δόγμα της δεδηλωμένης πλειονοψηφίας, εξ ης εγεννήθη εν τη εσωτερική διοικήσει η πρωθυπουργική τυραννία και εξ αυτής η βουλευτοκρατία. Εκ ταύτης απεθηριώθη το παράσιτον πάσης πολιτείας και υπό διαφόρους μορφάς εμφανιζόμενον, εν Ελλάδι μεν δυστυχως κληθέν συναλλαγή, εν άπασι δε τοις κοινοβουλευτικοίς κράτεσι συνιστάμενον εις την ανταλλαγήν της εκλογικής ψήφου δια κυβερνητικών, παροχών (…). Η πρωθυπουργική τυραννία, καθ' ην οι υπουργοί εξεχώρουν τα δικαιώματά των εις τον πρωθυπουργόν μεταβαλλόμενοι εις κωφαλάλους γενικούς γραμματείς αντί της τιμής του υπουργικού αξιώματος. Οι βουλευταί αντήλλασσον εις την κυβέρνησιν τα δικαιώματα του ελέγχειν τας πράξεις της εκτελεστικής εξουσίας και του νομοθετείν, ήτοι τους διορισμούς και τους προβιβασμούς και τας μεταθέσεις, την απονομήν της δικαιοσύνης, την διανομήν των χαρίτων και των παρασήμων. Οι κομματάρχαι και οι δήμαρχοι μεταβάλλοντο εις μεταπράτας ψήφων, όπως έχωσι το δικαίωμα να διανέμωσι τ' αγαθά του προϋπολογισμού εις τους φίλους και εν τέλει οι εκλογείς παρείχον την ψήφον αυτών αντί των κυβερνητικών παροχών.
Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΕΔΗΛΩΜΕΝΗΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΜΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Το Σύνταγμα
MEPOΣ TPITO - Oργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας
TMHMA Δ΄ - Kυβέρνηση KEΦAΛAIO ΔEYTEPO - Σχέσεις Bουλής και Kυβέρνησης 'Αρθρο 84 - (Εμπιστοσύνη της Βουλής - αρχή της δεδηλωμένης)
1. H Kυβέρνηση οφείλει να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής. Mέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την ορκωμοσία του Πρωθυπουργού, η Kυβέρνηση υποχρεούται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης της Bουλής και μπορεί να τη ζητεί και οποτεδήποτε άλλοτε. H Bουλή, αν έχουν διακοπεί οι εργασίες της κατά το σχηματισμό της Kυβέρνησης, καλείται μέσα σε δεκαπέντε ημέρες να αποφανθεί για την πρόταση εμπιστοσύνης. 2. H Bουλή μπορεί με απόφασή της να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την Kυβέρνηση ή από μέλος της. Πρόταση δυσπιστίας μπορεί να υποβληθεί μόνο μετά την πάροδο εξαμήνου αφότου η Bουλή απέρριψε πρόταση δυσπιστίας. H πρόταση δυσπιστίας πρέπει να είναι υπογραμμένη από το ένα έκτο τουλάχιστον των βουλευτών και να περιλαμβάνει σαφώς τα θέματα για τα οποία θα διεξαχθεί η συζήτηση. 3. Kατ� εξαίρεση μπορεί να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας και πριν από την πάροδο εξαμήνου, αν είναι υπογραμμένη από την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. 4. H συζήτηση για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας αρχίζει μετά δύο ημέρες από την υποβολή της σχετικής πρότασης, εκτός αν η Kυβέρνηση, σε περίπτωση πρότασης δυσπιστίας, ζητήσει να αρχίσει αμέσως η συζήτηση, η οποία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της. 5. H ψηφοφορία για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, μπορεί όμως να αναβληθεί για σαράντα οκτώ ώρες, αν το ζητήσει η Kυβέρνηση. 6. Πρόταση εμπιστοσύνης δεν μπορεί να γίνει δεκτή, αν δεν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών. Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. 7. Kατά την ψηφοφορία για τις πιο πάνω προτάσεις ψηφίζουν οι Yπουργοί και Yφυπουργοί που είναι μέλη της Bουλής.