Κύριλλος Λούκαρις
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Κύριλλος Λούκαρις (συχνά και Λούκαρης) ήταν Πατριάρχης Αλεξανδρείας (ως Κύριλλος Γ΄) και Κωνσταντινούπολης (ως Κύριλλος Α΄).
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1572. Στην αρχή μαθήτευσε κοντά στο Μελέτιο Βλαστό, ύστερα πήγε στη Βενετία, όπου σπούδασε κοντά στο Μάξιμο Μαργούνιο. 17 ετών μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας στην Ιταλία. Έγινε κληρικός στην Αλεξάνδρεια το 1593 και στάλθηκε κατόπιν δύο φορές στην Πολωνία και τη Ρωσία, όπου εργάστηκε ενάντια στην επιρροή που προσπαθούσε να ασκήσει στις περιοχές αυτές το Βατικανό, χωρίς όμως να μπορέσει να την αποτρέψει.
Το 1601, μετά το θάνατο του θείου του, Πατριάρχη Αλεξανδρείας Μελέτιου Πηγά, τον διαδέχτηκε σε ηλικία 29 ετών. Από τη θέση αυτή καλλιέργησε σχέσεις με τους πρεσβευτές προτεσταντικών χωρών στην Κωνσταντινούπολη και με τους αγγλικανούς θεολόγους. Μετέφερε την έδρα του Πατριαρχείου στο Κάιρο και ξεκίνησε αγώνα κατά της Δυτικής Εκκλησίας. Προκαλεί την εχθρότητα του φιλοκαθολικού Οικουμενικού Πατριάρχη Νεόφυτου Β' και εκλέγεται αμέσως μετά τοποτηρητής του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης. Επιβάλλεται όμως ως Πατριάρχης ο λατινόφρων Τιμόθεος Β' και ο Λούκαρις αποσύρεται στο Άγιο Όρος και από εκεί πηγαίνει στη Βλαχία. Δεν εγκαταλείπει τους αγώνες του εναντίον των Καθολικών. Έτσι στο διάλογό του «Ζηλωτής και Φιλαλήθης» επιτίθεται εναντίον των Ιησουϊτών, που είχαν αναπτύξει έντονη προπαγάνδα σε βάρος της Ορθοδοξίας.
Στις 4 Νοεμβρίου 1620 εκλέχτηκε Οικουμενικός Πατριάρχης. Έκτοτε οι πρεσβείες των καθολικών χωρών τον πολέμησαν με λύσσα. Τον ανεβοκατεβάζουν από το θρόνο κατηγορώντας τον ως καλβινίζοντα για τη φιλική του στάση προς τους διαμαρτυρόμενους και την έκδοση της περίφημης «Ομολογίας» του. Τον κατήγγειλαν ότι ετοιμάζει επανάσταση των Ελλήνων και οι Τούρκοι τον έκλεισαν σε κάποιο φρούριο του Βόσπορου και τον στραγγάλισαν στις 27 Ιουνίου 1638. Το λείψανό του ρίχτηκε στη θάλασσα όπου το βρήκαν ψαράδες και το έθαψαν. Οι εχθροί του όμως ξέθαψαν το σώμα του και το ξανάριξαν στη θάλασσα, αλλά βρέθηκε και πάλι. Κατηγορήθηκε ότι στράφηκε προς τον καλβινισμό, αν και ο ίδιος πάντα διακήρυσσε ότι ήταν ορθόδοξος.
[Επεξεργασία] Κρίσεις
Η τραγική του πορεία και η δράση του δείχνουν πως κατέφυγε προς τους διαμαρτυρόμενους μόνο για να τους έχει σύμμαχους εναντίον των καθολικών, χωρίς να απομακρυνθεί από την ορθόδοξη γραμμή. Χαρακτηριστικά είναι όσα ο ίδιος είχε πει στον πρεσβευτή της Γαλλίας ντε Μαρσεβίλ: «... στο ζήτημα των πεποιθήσεών μου δε θα υπακούσω ούτε στο βασιλιά της Γαλλίας ούτε σε κανέναν άλλο στον κόσμο αλλά θα ακολουθήσω αυστηρά τις υπαγορεύσεις της συνειδήσεώς μου».
Ο Λούκαρις υπήρξε κορυφαία μορφή του Ελληνισμού. Προσπάθησε με κάθε τρόπο να ανυψώσει το Γένος. Στις πράξεις και τις ενέργειές του βλέπουμε την τάση του Ελληνισμού για να έρθει σε επαφή με το δυτικό πολιτισμό. Φρόντισε για την παιδεία του Μητροφάνη Κριτόπουλου και μετέφερε το 1627 στην Κωνσταντινούπολη το τυπογραφείο του Κεφαλλονίτη μοναχού Νικόδημου Μεταξά, για να φωτιστεί το έθνος με ελληνικά έντυπα. Όπως και ο Πηγάς, ο Λούκαρις κήρυττε στη δημοτική. Προλόγισε μάλιστα τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης από το Μάξιμο Καλλιπολίτη στη λαϊκή γλώσσα, τονίζοντας τη σημασία της μετάφρασης των Ευαγγελίων.
Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)
Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)
![]() |
---|
Ευαγγελιστής Μάρκος | Ανιανός | Αβίλιος | Κέδρων | Πρίμος | Ιούστος | Ευμένης | Μάρκος Β΄ | Κελαδίων | Αγριππίνος | Ιουλιανός | Δημήτριος | Ήρακλας | Διονύσιος | Μάξιμος | Θεωνάς | Πέτρος Α΄ | Αχείλλας | Αλέξανδρος Α΄ | Αθανάσιος Α΄ ο Μέγας | Πέτρος Β΄ | Τιμόθεος Α΄ | Θεόφιλος | Κύριλλος Α΄ | Διόσκορος Α΄ | Προτέριος | Τιμόθεος Β΄ | Τιμόθεος Γ΄ | Ιωάννης Α΄ | Πέτρος Γ΄ | Αθανάσιος Β΄ | Ιωάννης Β΄ | Ιωάννης Γ΄ | Διόσκορος Β΄ | Τιμόθεος Δ΄ | Θεοδόσιος Α΄ | Γάινας | Παύλος | Ζώιλος | Απολλινάριος | Ιωάννης Δ΄ | Ευλόγιος | Θεόδωρος Α΄ | Ιωάννης Ε΄ | Γεώργιος | Κύρος | Πέτρος | Ιωάννης ΣΤ΄ | Ευτύχιος | Πέτρος Ε΄ | Πέτρος ΣΤ΄ | Κοσμάς Α΄ | Πολιτειανός | Ευστάθιος | Χριστοφόρος | Σωφρόνιος Α΄ | Μιχαήλ Α΄ | Μιχαήλ Β΄ | Χριστόδουλος | Ευτύχιος Β΄ | Σωφρόνιος Β΄ | Ηλίας | Αρσένιος | Γεώργιος Γ΄ Αλεξανδρείας | Φιλόθεος | Λεόντιος | Ιωάννης Η΄ | Σάββας | Κύριλλος Β΄ | Θεοδόσιος Β΄ | Ευλόγιος Β΄ | Σωφρόνιος Γ΄ | Ελευθέριος | Φιλόθεος | Γρηγόριος Ε΄ | Ιωακείμ Α΄ | Σίλβεστρος | Μελέτιος Α΄ | Κύριλλος Γ΄ | Γεράσιμος Α΄ | Μητροφάνης | Νικηφόρος | Ιωαννίκιος | Παΐσιος | Παρθένιος Α΄ | Γεράσιμος Β΄ | Σαμουήλ | Κοσμάς Β΄ | Κοσμάς Γ΄ | Ματθαίος | Κυπριανός | Γεράσιμος Γ΄ | Παρθένιος Β΄ | Θεόφιλος Β΄ | Ιερόθεος Α΄ | Αρτέμιος | Ιερόθεος Α΄ | Καλλίνικος | Ιάκωβος Β΄ | Νικάνωρ | Σωφρόνιος Δ΄ | Φώτιος | Μελέτιος Β΄ | Νικόλαος Ε΄ | Χριστοφόρος Β΄ | Νικόλαος ΣΤ΄ | Παρθένιος Γ΄ | Πέτρος Ζ΄ | Θεόδωρος Β΄ |
![]() |
---|
Απόστολος Ανδρέας | Στάχυς | Ονήσιμος | Πολύκαρπος Α΄ | Πλούταρχος| Σεδεκίων | Διογένης | Ελευθέριος | Φήλιξ | Πολύκαρπος Β΄ | Αθηνόδωρος | Ευζώιος | Λαυρέντιος | Αλύπιος | Περτίναξ | Ολυμπιανός | Μάρκος Α΄ | Φιλάδελφος | Κυριακός Α΄ | Καστίνος | Ευγένιος Α΄ | Τίτος | Δομέτιος | Ρουφίνος | Πρόβος | Μητροφάνης Α΄ | Αλέξανδρος | Παύλος Α΄ | Ευσέβιος | Μακεδόνιος Α΄ | Ευδόξιος | Ευάγριος | Δημόφιλος | Γρηγόριος Ναζιανζηνός | Μάξιμος Α΄ | Νεκτάριος | Ιωάννης Α΄ Χρυσόστομος | Αρσάκιος | Αττικός | Σισίνιος Α΄ | Νεστόριος | Μαξιμιλιανός | Πρόκλος | Φλαβιανός | Ανατόλιος | Γεννάδιος Α΄ | Ακάκιος | Φραβίτας | Ευφήμιος | Μακεδόνιος Β΄ | Τιμόθεος Α΄ | Ιωάννης Β΄ | Επιφάνιος | Άνθιμος Α΄ | Μηνάς | Ευτύχιος | Ιωάννης Γ΄ | Ιωάννης Δ΄ | Κυριακός | Θωμάς Α΄ | Σέργιος Α΄ | Πύρρος| Παύλος Β΄ | Πέτρος | Θωμάς Β΄ | Ιωάννης Ε΄ | Κωνσταντίνος Α΄ | Θεόδωρος Α΄ | Γεώργιος Α΄ | Παύλος Γ΄ | Καλλίνικος Α΄ | Κύρος | Ιωάννης ΣΤ΄ | Γερμανός Α΄ | Αναστάσιος | Κωνσταντίνος Β΄ | Νικήτας Α΄ | Παύλος Δ΄ | Ταράσιος | Νικηφόρος Α΄ | Θεόδοτος Α΄ | Αντώνιος Α΄ | Ιωάννης Ζ΄ | Μεθόδιος Α΄ | Ιγνάτιος | Φώτιος Α΄ | Στέφανος Α΄ | Αντώνιος Β΄ | Νικόλαος Α΄ | Ευθύμιος Α΄ | Στέφανος Β΄ | Τρύφων | Θεοφύλακτος | Πολύευκτος | Βασίλειος Α΄ | Αντώνιος Γ΄ | Νικόλαος Β΄ | Σισίνιος Β΄ | Σέργιος Β΄ | Ευστάθιος | Αλέξιος | Μιχαήλ Α΄ | Κωνσταντίνος Γ΄ | Ιωάννης Η΄ | Κοσμάς Α΄ | Ευστράτιος | Νικόλαος Γ΄ | Ιωάννης Θ΄ | Λέων | Μιχαήλ Β΄ | Κοσμάς Β΄ | Νικόλαος Δ΄ | Θεόδοτος Β΄ | Νεόφυτος Α΄ | Κωνσταντίνος Δ΄ | Λουκάς | Μιχαήλ Γ΄ | Χαρίτων | Θεοδόσιος Α΄ | Βασίλειος Β΄ | Νικήτας Β΄ | Λεόντιος | Δοσίθεος | Γεώργιος Β΄ | Ιωάννης Ι΄ | Μιχαήλ Δ΄ | Θεόδωρος Β΄ | Μάξιμος Β΄ | Μανουήλ Α΄ | Γερμανός Β΄ | Μεθόδιος Β΄ | Μανουήλ Β΄ | Αρσένιος | Νικηφόρος Β΄ | Γερμανός Γ΄ | Ιωσήφ Α΄ | Ιωάννης ΙΑ΄ | Γρηγόριος Β΄ | Αθανάσιος Α΄ | Ιωάννης ΙΒ΄ | Νήφων Α΄ | Ιωάννης ΙΓ΄ | Γεράσιμος Α΄ | Ησαΐας | Ιωάννης ΙΔ΄ | Ισίδωρος Α΄ | Κάλλιστος Α΄ | Φιλόθεος | Μακάριος | Νείλος | Αντώνιος Δ΄ | Κάλλιστος Β΄ | Ματθαίος Α΄ | Ευθύμιος Β΄ | Ιωσήφ Β΄ | Μητροφάνης Β΄ | Γρηγόριος Γ΄ | Αθανάσιος Β΄ | Ισίδωρος Κιέβου | Γεννάδιος Β΄ | Ισίδωρος Β΄ | Σωφρόνιος Α΄ | Ιωάσαφ Α΄ | Μάρκος Β΄ | Συμεών Α΄ | Διονύσιος Α΄ | Ραφαήλ Α΄ | Μάξιμος Γ΄ | Νήφων Β΄ | Μάξιμος Δ΄ | Ιωακείμ Α΄ | Παχώμιος Α΄ | Θεόληπτος Α΄ | Ιερεμίας Α΄ | Διονύσιος Β΄ | Ιωαννίκιος Α΄ | Ιωάσαφ Β΄ | Μητροφάνης Γ΄ | Ιερεμίας Β΄ | Παχώμιος Β΄ | Θεόληπτος Β΄ | Ματθαίος Β΄ | Γαβριήλ Α΄ | Θεοφάνης Α΄ | Μελέτιος Α΄ | Νεόφυτος Β΄ | Ραφαήλ Β΄ | Κύριλλος Α΄ | Τιμόθεος Β΄ | Γρηγόριος Δ΄ | Ανθιμος Β΄ | Κύριλλος Β΄ | Αθανάσιος Γ΄ | Νεόφυτος Γ΄ | Παρθένιος Α΄ | Παρθένιος Β΄ | Ιωαννίκιος Β΄ | Κύριλλος Γ΄ | Παΐσιος Α΄ | Παρθένιος Γ΄ | Γαβριήλ Β΄ | Παρθένιος Δ΄ | Διονύσιος Γ΄ | Κλήμης | Μεθόδιος Γ΄ | Διονύσιος Δ΄ | Γεράσιμος Β΄ | Αθανάσιος Δ΄ | Ιάκωβος | Καλλίνικος Β΄ | Νεόφυτος Δ΄ | Γαβριήλ Γ΄ | Νεόφυτος Ε΄ | Κυπριανός Α΄ | Αθανάσιος Ε΄ | Κύριλλος Δ΄ | Κυπριανός Α΄ | Κοσμάς Γ΄ | Ιερεμίας Γ΄ | Καλλίνικος Γ΄ | Παΐσιος Β΄ | Σεραφείμ Α΄ | Νεόφυτος ΣΤ΄ | Κύριλλος Ε΄ | Καλλίνικος Δ΄ | Σεραφείμ Β΄ | Ιωαννίκιος Γ΄ | Σαμουήλ Α΄ | Μελέτιος Β΄ | Θεοδόσιος Β΄ | Σωφρόνιος Β΄ | Γαβριήλ Δ΄ | Προκόπιος | Νεόφυτος Ζ΄ | Γεράσιμος Γ΄ | Γρηγόριος Ε΄ | Καλλίνικος Ε΄ | Ιερεμίας Δ΄ | Κύριλλος ΣΤ΄ | Ευγένιος Β΄ | Άνθιμος Γ΄ | Χρύσανθος Α΄ | Αγαθάγγελος | Κωνστάντιος Α΄ | Κωνστάντιος Β΄ | Γρηγόριος ΣΤ΄ | Άνθιμος Δ΄ | Άνθιμος Ε΄ | Γερμανός Δ΄ | Μελέτιος Γ΄ | Άνθιμος ΣΤ΄ | Κύριλλος Ζ΄ | Ιωακείμ Β΄ | Σωφρόνιος Γ΄ | Ιωακείμ Γ΄ | Ιωακείμ Δ΄ | Διονύσιος Ε΄ | Νεόφυτος Η΄ | Άνθιμος Ζ΄ | Κωνσταντίνος Ε΄ | Γερμανός Ε΄ | Μελέτιος Δ΄ | Γρηγόριος Ζ΄ | Κωνσταντίνος ΣΤ΄ | Βασίλειος Γ΄ | Φώτιος Β΄ | Βενιαμίν | Μάξιμος Ε΄ | Αθηναγόρας | Δημήτριος | Βαρθολομαίος |