Ακαδία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η αποικία της Ακαδίας σε γαλλικό χάρτη του 1757.
Η αποικία της Ακαδίας σε γαλλικό χάρτη του 1757.

Η Ακαδία ήταν αποικία που ίδρυσαν οι Γάλλοι στις αρχές του 17ου αι. στην περιοχή που σήμερα ανήκει στις καναδικές επαρχίες της Νέας Σκωτίας, της Νέας Βρουνσβίκης, της Νήσου του Πρίγκηπα Εδουάρδου και της Νέας Γης, καθώς και στην αμερικανική πολιτεία του Μέιν.

Το όνομα της Ακαδίας αποτελεί παραφθορά του ελληνικού τοπωνυμίου Αρκαδία. Το 1524, ο ιταλός θαλασσοπόρος Τζιοβάννι ντα Βερατζάνο (Giovanni da Verazzano), ταξιδεύοντας για λογαριασμό της Γαλλίας, έδωσε το όνομα «Arcadie» στα αμερικανικά παράλια του Ατλαντικού, επειδή οι περιοχές αυτές ήταν πλούσιες σε δάση και θύμιζαν την ελληνική μυθική Αρκαδία, έτσι όπως την περιέγραφαν διάφορα βουκολικά ειδύλλια της εποχής της Αναγέννησης. Το όνομα «Acadie» (χωρίς το r) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1603 όταν ο βασιλιάς της Γαλλίας Ερρίκος Δ΄ διόρισε τον Πιέρ Ντουγκά (Pierre Dugua) υποκυβερνήτη των γαλλικών αποικιών της Αμερικής μεταξύ του 40ου και 46ου παραλλήλου. Την ονομασία «Acadie» (Ακαδία) χρησιμοποίησε κατόπιν και ο γάλλος βασιλικός γεωγράφος και εξερευνητής Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν (Samuel de Champlain).

Πίνακας περιεχομένων

[Επεξεργασία] Οι πρώτοι γάλλοι έποικοι

Η πρώτη απόπειρα εποίκισης της Βόρειας Αμερικής έγινε το 1604 από 120 Γάλλους, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν. Η μικρή αποικία στην Νήσο του Τιμίου Σταυρού (Isle de Ste-Croix) είχε σύντομο βίο: ασυνήθιστοι και απροετοίμαστοι για τον βαρύ χειμώνα του Καναδά, οι μισοί έποικοι πέθαναν από σκορβούτο. Την άνοιξη του 1605, οι εναπομείναντες έποικοι καθώς και νέοι έποικοι από την Γαλλία ίδρυσαν το Πορ Ρουαγιάλ (Port-Royal) και έτσι άρχισε ο εποικισμός της Ακαδίας (σημερινή Νέα Σκωτία).

Το 1608, ο Σαμουέλ ντε Σαμπλαίν ίδρυσε την Πόλη του Κεμπέκ σε μία στενωπό του ποταμού Αγίου Λαυρεντίου και έτσι άρχισαν να διαμορφώνονται οι δύο κύριες επαρχίες της Νέας Γαλλίας: η Ακαδία και ο Καναδάς (οι σημερινές καναδικές επαρχίες Κεμπέκ και Οντάριο).

[Επεξεργασία] Οι συγκρούσεις με τους Άγγλους

Η σχεδόν ταυτόχρονη εποίκιση της Βόρειας Αμερικής από τους Βρετανούς μοιραία οδήγησε σε συγκρούσεις με τους Ακαδιανούς. Οι διαμάχες των γάλλων και των βρετανών εποίκων άρχισαν το 1613 και εντάθηκαν προς το τέλος του 17ου αι. Το 1713, με την συνθήκη της Ουτρέχτης, η Ακαδία παραχωρήθηκε τελικά στην Μεγάλη Βρετανία, η οποία μετονόμασε την περιοχή σε Νέα Σκωτία. Τον Ιούλιο του 1745 έπεσε το Λούισμπουργκ, το τελευταίο γαλλικό οχυρό στην περιοχή του Ατλαντικού.

[Επεξεργασία] Η «Μεγάλη Αναστάτωση»

C. W. Jefferys: Η εκδίωξη των Ακαδιανών το 1755 (χωρίς χρονολογία;). Βιβλιοθήκη και Αρχεία του Καναδά (Library and Archives Canada).
C. W. Jefferys: Η εκδίωξη των Ακαδιανών το 1755 (χωρίς χρονολογία;). Βιβλιοθήκη και Αρχεία του Καναδά (Library and Archives Canada).

Οι ΑκαδιανοίΑκαδοί) του 17ου αι. δεν είχαν ιδιαίτερους εθνικούς δεσμούς με την Γαλλία. Αν και οι περισσότεροι κατάγονταν από το Πουατιέ της Γαλλίας, εντούτοις ένιωθαν πιο πολύ δεμένοι με την αποικία τους παρά με την μητροπολιτική Γαλλία, όπου οι συνθήκες διαβίωσης ήταν κατά πολύ χειρότερες.

Παρ’ όλα αυτά, όταν η Ακαδία βρέθηκε υπό βρετανική κατοχή, οι Ακαδιανοί αρνήθηκαν να ορκιστούν πίστη στο βρετανικό στέμμα. Η βρετανική διοίκηση, υπό τον υποκυβερνήτη της Νέας Σκωτίας Τσαρλς Λώρενς (Charles Laurence) και τον συνταγματάρχη Ρόμπερτ Μόνκτον (Robert Monckton), φοβούμενη πιθανές αναταραχές, άρχισε να συγκεντρώνει τους Ακαδιανούς και να τους εκδιώκει μαζικά στην Γαλλία, την Αγγλία και τις βρετανικές αποικίες στις σημερινές αμερικανικές ακτές του Ατλαντικού. Οι βίαιες εκδιώξεις διήρκεσαν από τον Αύγουστο του 1755 έως το 1763 και καταγράφηκαν στην ιστορία των Ακαδιανών ως «η Μεγάλη Αναστάτωση» (Le Grand Dérangement).

Πολλοί από τους εκδιωγμένους Ακαδιανούς κατόρθωσαν να επιστρέψουν στον Καναδά, αλλά τα χωριά τους στην Νέα Σκωτία είχαν ήδη καταληφθεί από νέους βρετανούς εποίκους. Έτσι, οι Ακαδιανοί που επαναπατρίστηκαν εγκαταστάθηκαν στην σημερινή επαρχία της Νέας Βρουνσβίκης. Επίσης, στα πρώτα χρόνια μετά την Μεγάλη Αναστάτωση, πολλοί Ακαδιανοί από την αρχική Ακαδία έφυγαν και πήγαν να εγκατασταθούν στην Λουιζιάνα. Απόγονοι των Ακαδιανών που εγκαταστάθηκαν στην Λουιζιάνα είναι οι σημερινοί Καδιανοί ή Κατζούν (γαλ. Cadiens, αγγλ. Cajuns).

[Επεξεργασία] Εθνική συνείδηση

Η εθνική σημαία των Ακαδιανών. Υιοθετήθηκε κατά την β΄ εθνική σύνοδο των Ακαδιανών στην Νέα Βρουνσβίκη το 1884. Πρόκειται για την γαλλική σημαία με ένα αστέρι στο επάνω αριστερό άκρο ως σύμβολο της Παναγίας, η οποία θεωρείται εθνική προστάτιδα των Ακαδιανών.
Η εθνική σημαία των Ακαδιανών. Υιοθετήθηκε κατά την β΄ εθνική σύνοδο των Ακαδιανών στην Νέα Βρουνσβίκη το 1884. Πρόκειται για την γαλλική σημαία με ένα αστέρι στο επάνω αριστερό άκρο ως σύμβολο της Παναγίας, η οποία θεωρείται εθνική προστάτιδα των Ακαδιανών.

Οι Ακαδιανοί του Ατλαντικού, αν και ολιγάριθμοι σε σύγκριση με τους σύγκριση με τους υπόλοιπους γαλλόφωνους κατοίκους του Καναδά, απέκτησαν νωρίς εθνική συνείδηση. Η Μεγάλη Αναστάτωση αποτελεί σίγουρα καθοριστικό γεγονός στην ιστορία τους, και χαλύβδωσε την θέλησή τους για εθνική επιβίωση. Αν και σχετικά φτωχοί — οι περισσότεροι ζούσαν και εξακολουθούν να ζουν από την γεωργία και την αλιεία — εντούτοις ήδη από την πρώτη εθνική σύνοδό τους το 1881, οι Ακαδιανοί άρχισαν να ζητούν να αναγνωριστούν ως ξεχωριστή εθνική οντότητα στον Καναδά. Το αποτέλεσμα αυτών των εθνικών διεκδικήσεων ήταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά να αναγνωρίσει το έθνος των Ακαδιανών και η επαρχία της Νέας Βρουνσβίκης να αναγνωρίσει την γαλλική γλώσσα ως επίσημη και ισοδύναμη της αγγλικής.

Σήμερα στον Καναδά ζουν περίπου 300.000 Ακαδιανοί, απόγονοι των πρώτων γάλλων εποίκων του 17ου αι. Η πλειόνοτητα των Ακαδιανών κατοικεί στο ΒΑ άκρο της επαρχίας της Νέας Βρουνσβίκης στην λεγόμενη Ακαδική Χερσόνησο (γαλ. péninsule Acadienne). Οι Ακαδιανοί που ζουν στα ΝΑ της Νέας Βρουνσβίκης, στην περιοχή του Μόνκτον, μιλούν την διάλεκτο Σιάκ (γαλλ. chiac ή chiaque) με πολλά στοιχεία από την αγγλική γλώσσα.

[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις

Στα γαλλικά:

Στα αγγλικά: