Κύκλωπες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο κύκλωπας Πολύφημος. Ρωμαϊκό μωσαϊκό, Σικελία.
Ο κύκλωπας Πολύφημος. Ρωμαϊκό μωσαϊκό, Σικελία.

Με την ονομασία Κύκλωπες αναφέρονται τρείς κατηγορίες γιγάντιων τεράτων της Ελληνικής Μυθολογίας.

α) Η πρώτη κατηγορία αφορά έναν λαό τερατομόρφων ανθρώπων που φέρουν έναν και μοναδικό οφθαλμό στην μέση του μετώπου. Αναφέρονται στην Οδύσσεια ως κατοικούντες, πιθανώς, στην νήσο Σικελία, στην Δυτική Μεσόγειο. Άγριοι χωρίς κάποια στοιχεία πολιτισμού και κοινωνικής οργάνωσης, εξόντωναν (και έτρωγαν) όσους πλησίαζαν στην περιοχή τους.

Ο Οδυσσέας και οι ναύτες του προσορμίστηκαν στην ακτή τους και εγκλωβίστηκαν στην σπηλιά του ισχυρότερου από αυτούς του Πολύφημου. Τελικά μετά από ένα περιβόητο τέχνασμα του Οδυσσέα, κατόρθωσαν να διαφύγουν, όχι όμως χωρίς απώλειες.

β) Η δεύτερη κατηγορία αφορά μία τριάδα τερατόμορφων θεοτήτων που εμφανίζονται στην Θεογονία. Αυτοί είναι τρείς: Βρόντης, Άργης και Αστερόπης. Δεν έχουν σχέση με τον λαό της Σικελίας, παρά μόνον στην μορφή. Έχουν τεράστια δύναμη και γι αυτό φυλακίζονται από τον θεό Ουρανό (θεωρούμενοι ότι απειλούν την εξουσία του). Ακολούθως, ο Κρόνος και οι Τιτάνες τους απελευθερώνουν, για να τους βοηθήσουν στην πτώση του Ουρανού, αλλά όταν έρχονται στην εξουσία τους φυλακίζουν και πάλι στα Τάρταρα. Τέλος, ο Ζεύς και οι Ολύμπιοι τους απελευθερώνουν και πάλι και με την βοήθεια τους κατανικούν τους Τιτάνες. Όταν ο Ζεύς έρχεται στην εξουσία τους αναθέτει την φύλαξη των Τιτάνων στα Τάρταρα. Αργότερα, από τους μεταγενέστερους μυθογράφους, ως Κύκλωπες θεωρήθηκαν και οι Γίγαντες.

γ) Η τρίτη κατηγορία αφορά έναν λαό γιγάντιων ανθρώπων στους οποίους οι Έλληνες της κλασσικής εποχής απέδιδαν την κτίση των γιγάντιων τειχών που τα υπολείμματα τους διατηρούνταν σε πολλές περιοχές της χώρας. Προφανώς, όλα αυτά είχαν κτιστεί από τις προηγμένες κοινωνίες της Μυκυναϊκής περιόδου.


Ελληνική μυθολογία
>>Μείζονες θεοί: Άδης | Αθηνά | Απόλλων | Άρης | Άρτεμις | Αφροδίτη | Δήμητρα | Δίας | Ερμής | Ήρα | Ήφαιστος | Ποσειδώνας
>>Ελάσσονες θεοί: Άδωνις | Αίγλη | Αίολος | Ασκληπιός | Αστραία | | Βριζώ | Βριμώ | Γαία | Γέλως | Γλαύκος | Διόνυσος | Εγκέλαδος | Εκάτη | Έρεβος | Έρις | Έρως | Εστία | Ήβη | Ηώς | Θάλεια | Θέμις | Θέτις | Ιασώ | Ίρις | Κρόνος | Μοίρες | Μούσες | Νέμεσις | Νηρέας | Νηρηίδες | Νύμφες | Ουρανός | Πανάκεια | Πάνας | Περσεφόνη | Πλειάδες | Πρίαπος | Ρέα | Υγιεία | Φόρκυς | Χάριτες | Χάρων | Κυβέλη | Ωκεανίδες | Ώρες
>>Αρχαίες θεότητες: Κάβειροι : Αξίερος | Αξιόκερσος | Αξιόκερσα | Καδμίλος
>>Ήρωες: Αρίων | Αχιλλέας | Βελλεροφόντης | Διόσκουροι | Ηρακλής | Θησέας | Οδυσσέας | Ορφέας | Περσέας | Φαέθων
>>Μύθοι: Άθλοι του Ηρακλή | Αργοναυτική εκστρατεία | Αρπαγή της Ευρώπης | Αρπαγή των Λευκιππίδων | Ηρώ και Λέανδρος | Θεογονία | Ιφίς και Αναξαρέτη | Κοσμογονία | Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα | Κυάνιππος και Λευκονόη | Θησέας και Μινώταυρος | Δαίδαλος και Ίκαρος | Νιόβη | Σίσυφος | Τάνταλος | Τιτανομαχία | Τρωικός πόλεμος | Φρίξος και Έλλη | Χάος
>>Μυθικά όντα: Αρίων | Άτλας | Γίγαντες | Γοργόνες | Γραίες | Ερινύες | Έχιδνα | Ιχθυοκένταυρος | Κένταυροι | Κέρβερος | Κήρες | Κουρήτες | Κύκλωπες | Λαίλαπα | Λερναία Ύδρα | Μαρσύας | Μέδουσα | Πήγασος | Πρωτέας | Σειληνοί | Σειρήνες | Σκύλλα | Σφίγγα | Τάλως | Τιτάνες | Τρίτων | Τυφών | Χάρυβδη | Χείρων | Χίμαιρα