Εθνική Εταιρεία
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το όνομα Εθνική Εταιρία έφερε μυστική οργάνωση, κυρίως από στρατιωτικούς, που συστάθηκε στην Αθήνα τον Μάιο του 1894 με κύριο σκοπό την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος, την επαγρύπνηση επί των συμφερόντων των αλύτρωτων Ελλήνων με στόχο την προπαρασκευή της απελευθέρωσής των.
Οργανώθηκε κατά το σύστημα της Φιλικής Εταιρίας σε συνδυασμό με το αυστηρό απόρρητο τυπικό των Τεκτόνων, απέκτησε δε μέσα σε δύο χρόνια τεράστια ισχύ με ην μύηση της πλειονότητας των Αξιωματικών τόσο του στρατού ξηράς όσο και του Ναυτικού καθώς και πολλών πολιτευτών και μεγάλου μέρους δημοσιοϋπαλληλικού και δικαστικού ακόμα κλάδου.
Χάρις του μυστηρίου που την περιέβαλλε και την "αόρατη δύναμη" της υπέρτατης Αρχής της (όπως έλεγαν τότε) η "Εταιρία" αυτή επεκτάθηκε και εκτός των τότε συνόρων στις ελληνικές παροικίες του εξωτερικού εξασφαλίζοντας έτσι τεράστια οικονομικά μέσα αλλά και ασφαλώς εξίσου μεγάλη ηθική επιρροή. Ενίσχυσε δε ηθικά και υλικά την Κρητική Επανάσταση του 1896 και πράγματι αντέταξε κατά της Βουλγαρικής διείσδυσης στη Μακεδονία που ήταν τμήμα τότε της Οθωμανικής αυτοκρατορίας πολλά αντάρτικα σώματα.
Και ενώ μέχρι εδώ για έναν στρατιωτικό ιστορικό ερευνητή ουδέν μεμπτό κρίνεται ως ανάλογο των σύγχρονων ψυχολογικών μέτρων σε επικείμενη πολεμική εμπλοκή, από τον Ιανουάριο του 1897 η δράση της Εθνικής Εταιρείας άρχιζε να παίρνει χαρακτήρα ακόμα και διοίκησης του κράτους με σαφή αντικυβερνητικό και αντικαθεστωτικό χαρακτήρα μη ελεγχόμενο αφενός αλλά και πραγματικό εμπόδιο στις απόρρητες διασυμμαχικές δεσμεύσεις με τις οποίες κινούνταν η ελληνική διπλωματία. Η τότε Κυβέρνηση βρισκόμενη σε αδυναμία γνώσης της πλήρους έκτασής της αλλά και προ του επαπειλούμενου κινδύνου εμφυλίου μη προβλέψιμου μεγέθους, εκ του δεσμευτικού όρκου που είχαν δώσει τα μέλη της, σε περίπτωση που θα επιχειρούσε να την πλήξη, προτίμησε να υποκύψει και να υιοθετήσει έστω και μερικώς την υποδεικνυόμενη απ΄ αυτή πολιτική στο Κρητικό ζήτημα. Έτσι απέστειλε ναυτική μοίρα υπό την ηγεσία του ναυάρχου Ράινεκ και του Πρίγκιπα Γεωργίου, καθώς και μικτό ένοπλο απόσπασμα υπό τον Τιμολέοντα Βάσσο με τα οποία και επέβαλε την κατάληψη της Κρήτης και στη συνέχεια την γενική επιστράτευση, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η έκρηξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897.
Η αποτυχία και η υποχώρηση που ακολούθησαν, ή καταστροφή όπως χαρακτηρίσθηκε τότε, υπήρξαν αρκετά για να μειώσουν το γόητρο της Εθνικής Εταιρίας, η οποία και θεωρήθηκε ως ο κύριος αίτιος του ατυχούς εκείνου πολέμου. Ο καταμερισμός των ευθυνών της, ανατέθηκε σε ανακριτική επιτροπή της Βουλής, η οποία όμως λόγω διάλυσης του Σώματος δεν έφερε σε πέρας τη αποστολή της (με πιθανό λόγο τον μεγάλο αριθμό εμπλοκής πολιτικών προσώπων).
Έτσι η Εθνική Εταιρία διαλύθηκε το 1899 αφού παρέδωσε, στο Εθνικό Σκοπευτήριο, όλο το υπό κατοχή της πολεμικό υλικό που κατείχε καθώς και το ποσόν των τότε 300.000 δραχμών εκ της περιουσίας που διέθετε.
Η "Εθνική Εταιρία" μπορεί βέβαια να είχε αναμφίβολα στην αρχή αγνούς πατριωτικούς σκοπούς παρασύρθηκε όμως αλόγιστα σε ρομαντικούς ενθουσιασμούς της εποχής της, υπερτίμησε τις ηθικές αλλά και υλικές πραγματικές δυνάμεις του Έθνους και έσυρε την Ελλάδα σε μία εμπλοκή της οποίας όμως τα κάποια σημαντικά οφέλη (ευεργετήματα) φάνηκαν πολύ αργότερα.
[Επεξεργασία] Ο όρκος των μελών
- Παρατίθεται ο όρκος των μελών της Εθνικής Εταιρίας, (εμφανές το πνεύμα και οι σκοποί της), που έδιναν κατά την ένταξή τους σ΄ αυτήν:
-
-
-
-
-
-
- Ορκίζομαι
- εις το ιερόν ευαγγέλιον
- Πίστιν εις την αγαπητήν Πατρίδα
- και εις το μεγαλείον της
- και ότι η δόξα της θα είναι
- ο παντοτεινός λογισμός μου.
- Ορκίζομαι
- να φυλάξω μυστικάς μέχρι του τάφου μου
- τας ενεργείας της Εταιρίας
- και να μη ζητώ ποτέ να μάθω
- ούτε ποιοί την Κυβερνούν
- ούτε πως Κυβερνάται
- Ορκίζομαι
- να χύσω το αίμα μου,
- αν διαταχθώ, προς απελευθέρωσιν
- των σκλαβωμένων αδελφών μου
- και να προσφέρω ότι δύναμαι, χάριν του
- Αγίου σκοπού της "Εθνικής Εταιρίας".
-
-
-
-
-