Νομός Φωκίδας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νομός Φωκίδας Φωκίδα |
|
---|---|
![]() Θέση του νομού Φωκίδας στον χάρτη της Ελλάδας.
|
|
Νομάρχης: [[]] | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα: | Στερεά Ελλάδα |
Περιφέρεια: | Στερεά Ελλάδα |
Πρωτεύουσα: | Άμφισσα |
Πληθυσμός: | 48.284 κάτοικοι (απογραφή 2001) Θέση: 44/51 |
Έκταση: | 2.120 km² Θέση: 33/51 |
Πυκνότητα πληθυσμού: | 22,8 κάτοικοι/km² Θέση: 49/51 |
Αριθμός επαρχιών: | 2 |
Αριθμός δήμων: | 12 αναλυτικά... |
Αριθμός κοινοτήτων: | [[Κατάλογος κοινοτήτων ανά νομό#-- Κοινότητες νομού Φωκίδας --|]] αναλυτικά... |
Ταχυδρομικοί κώδικες: | 33* ** |
Τηλεφωνικοί κωδικοί: | |
Πινακίδες αυτοκινήτων: | ΑΜ |
Κωδικ. ISO 3166-2: | GR-07 |
Δικτυακός τόπος: | www.fokida.gr |
Ο νομός Φωκίδας είναι γεωγραφική περιοχή και νομός της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία έχει περίπου 50.000 κατοίκους.
Η οικονομία του νομού βασίζεται στην καλλιέργεια της ελιάς, στα μεταλλεία βωξίτη, στον τουρισμό, στην παραγωγή μελιού, στις ιχθυοκαλλιέργειες, στην κτηνοτροφία, στην πτηνοτροφία και την αλιεία.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
Ο νομός Φωκίδας βρίσκεται στη Στερεά Ελλάδα και συνορεύει με το νομό Βοιωτίας ανατολικά, το νομό Φθιώτιδας βόρεια και το νομό Αιτωλοακαρνανίας δυτικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο.
Είναι από τους πιο ορεινούς νομούς της Ελλάδας με εναλασσόμενο γεωμορφολογικό τοπίο, αφού περιλαμβάνει τέσσερα από τα υψηλότερα βουνά της χώρας, την Γκιώνα, τον Παρνασσό, τα Βαρδούσια και την Οίτη, με πετρώδες κατά κύριο λόγο έδαφος, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει την Λίμνη του Μόρνου από την οποία υδροδοτείται η Αθήνα και τον Ελαιώνα της Άμφισσας, ίσως την μεγαλύτερη έκταση με ελιές που υπάρχει σήμερα.
[Επεξεργασία] Διοικητικά
Στο παρελθόν, η Φωκίδα ήταν κομμάτι του ευρύτερου νομού Φθιωτιδοφωκίδας, ο οποίος περιελάμβανε και τη Φθιώτιδα. Παραδοσιακά η Φωκίδα χωρίζεται σε δύο επαρχίες, οι οποίες δεν υφίστανται πλέον ως διοικητικές μονάδες, την Παρνασσίδα με πρωτεύουσα την Άμφισσα και τη Δωρίδα με πρωτεύουσα το Λιδωρίκι. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Άμφισσα, ενώ μεγάλες πόλεις είναι η Ιτέα, το Λιδωρίκι, οι Δελφοί, η Δεσφίνα, το Γαλαξίδι, η Γραβιά και το Ευπάλιο.
Περιλαμβάνει 12 δήμους. Για τον πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Φωκίδας
Ο Νομός Φωκίδας εκπροσωπείται από ένα βουλευτή στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
[Επεξεργασία] Αξιοθέατα
Αξιοθέατα του νομού αποτελούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών και ο αρχαιολογικός χώρος που το περιβάλει, το Αρχαιολογικό Μουσείο Άμφισσας, ο Βυζαντινός Ναός του Σωτήρος στην Άμφισσα, το Ναυτικό Μουσείο Γαλαξειδίου, τα αρχαία τείχη της Λιλαίας, τα τοπία στους ορεινούς όγκους του Παρνασσού, της Γκιώνας, της Οίτης και των Βαρδουσίων, το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, η μαρίνα της Ιτέας, η Λίμνη του Μόρνου, το Κάστρο της Ωριάς στην Άμφισσα, τα γραφικά σπίτια των καπεταναίων στο Γαλαξείδι, το Λαογραφικό Μουσείο Αγόριανης, το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία.
[Επεξεργασία] Ιστορικά στοιχεία
Η Φωκίδα πήρε το όνομά της σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, κατά μία εκδοχή από τον αρχηγό των Αιγινητών, που κατέλαβαν την περιοχή, Φώκο, γιο του Αιακού και κατά μία άλλη από τον Φώκο, γιο του Ορτυνίωνα, που ήταν ο αρχηγός των Κορινθίων που κυρίευσαν την περιοχή. Ήταν διάσημη για το σημαντικότερο μαντείο της αρχαιότητας, τον "ομφαλό της γης", τους Δελφούς.
Προϊστορικοί κάτοικοι της Φωκίδας ήταν οι Πελασγοί ενώ αργότερα ήρθαν σε αυτή οι Αιολείς και τελευταίοι οι Δωριείς. Στην αρχαιότητα η θέση της Φωκίδας διέφερε από την σημερινή. Βρισκόταν ανατολικότερα και εκτεινόταν μέχρι την Αντίκυρα, τους Δελφούς και το Κρισαίο Πεδίο από όπου ξεκινούσε η Οζολία Λοκρίδα, η οποία προστέθηκε με την ανασύσταση του Ελληνικού Κράτους στην περιοχή της Φωκίδας. Οι σπουδαιότερες πόλεις της Οζολίας ή Εσπερίας Λοκρίδας, η Άμφισσα, η Μυωνία (σημερινή Αγία Ευθυμία), το Χάλαιον, η Οιάνθεια (σημερινό Γαλαξίδι), ο Τολοφώνας και το Ευπάλιον ανήκουν στην σημερινή Φωκίδα.
Η περιοχή της Φωκίδας είχε τη μέγιστη συνεισφορά στην Επανάσταση του 1821 με την ανάδειξη αγωνιστών όπως ο Σαλώνων Ησαΐας, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Πανουργιάς, ο Δυοβουνιώτης, ο Τράκας, ο Γκούρας, ο Μητρόπουλος κλπ. Η επέτειος της κατάληψης του κάστρου της Άμφισσας από τους Έλληνες (10 Απριλίου 1821) εορτάζεται με κάθε επισημότητα κάθε χρόνο από τους κατοίκους της πόλης.
Στα χρόνια της κατοχής από τους Ιταλούς και Γερμανούς, η περιοχή δοκιμάστηκε άσχημα και υπήρξαν καταστροφές (κάψιμο χωριών, εκτελέσεις) όπως αυτές που έγιναν σε Αγία Ευθυμία, Βουνιχώρα και Σεγδίτσα. Από την άλλη, στα γύρω βουνά έδρασε οργανωμένο αντάρτικο, το οποίο είχε και νικηφόρες μάχες εναντίον των κατακτητών (Ρυκά, Καρούτες). Η περιοχή, επίσης, δοκιμάστηκε και στον Εμφύλιο σπαραγμό με πολλές απώλειες για τους κατοίκους της.
[Επεξεργασία] Τοπικά έθιμα και εκδηλώσεις
Ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις υπάρχουν τις απόκριες με λαϊκά δρώμενα που βασίζονται σε παραδοσιακούς θρύλους στην Άμφισσα και τα αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξείδι.
Επίσης, το καλοκαίρι, διοργανώνεται η Ναυτική Εβδομάδα στην Ιτέα, η Γιορτή της Τράτας στην Ερατεινή, τα Φωκικά στην Άμφισσα, τα Σκαρίμπεια στην Αγία Ευθυμία. Επίσης, κάθε χρόνο κάποιες από τις ειδικές διαδρομές του Ράλλυ Ακρόπολης πραγματοποιούνται σε δρόμους του νομού.
[Επεξεργασία] Παραπομπές
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Δήμοι και κοινότητες του νομού Φωκίδας |
Άμφισσα • Δελφοί • Δεσφίνα • Ευπάλιο • Γαλαξείδι • Γραβιά |