Ναυμαχία της Λήμνου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ναυμαχία της Λήμνου στις 5 Ιανουαρίου 1913, ήταν η δεύτερη από τις δύο μεγάλες μάχες μεταξύ του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Οθωμανικού Στόλου κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο και πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της νήσου Λήμνου. Η ναυμαχία έληξε με την νίκη του ελληνικού στόλου και τον εγκλεισμό του οθωμανικού εντός των στενών.

Περί το τέλος Δεκεμβρίου του 1912, παρατηρήθηκαν συχνές εμφανίσεις πλοίων του τουρκικού στόλου στην προ των Δαρδανελίων θάλασσα. Οι εμφανίσεις αυτές ενίσχυσαν την υπόνοια ότι ο εχθρικός στόλος θα δοκίμαζε για άλλη μια φορά την τύχη των όπλων (μετά από τη Ναυμαχία της Έλλης). Πράγματι, τη νύχτα της 4ης Ιανουαρίου 1913 ο Αρχηγός του τουρκικού στόλου πλοίαρχος Ταχίρ επιβιβάσθηκε στο «Μετζητιέ» και επιχείρησε αναγνώριση της προ των Δαρδανελίων θάλασσας. Στη συνέχεια επιβιβάσθηκε στη ναυαρχίδα «Χαϊρεδδίν Βαρβαρόσσα», από όπου επικεφαλής ολοκλήρου του τουρκικού στόλου κατευθύνεται με όλη την ταχύτητα προς το ελληνικό ορμητήριο του Μούδρου. Όμως έγινε έγκαιρα αντιληπτός από τα περιπολούντα ελληνικά αντιτορπιλικά που ειδοποίησαν σχετικά το ναύαρχο Κουντουριώτη. Ο Αρχηγός του ελληνικού στόλου, αφού ετοιμάσθηκε αμέσως για να αποπλεύσει, έστειλε προς τον ελληνικό στόλο το ακόλουθο σήμα:

«Ο ναύαρχος εύχεται την καλήν ημέραν εις τα γενναία επιτελεία και τα πληρώματα».

Έτσι απέπλευσε επικεφαλής του Ελληνικού στόλου, που τον συγκροτούσαν το εύδρομο μάχης «Αβέρωφ» ναυαρχίδα, τα θωρηκτά «Σπέτσαι» αρχηγίδα του μοιράρχου Π. Γκίνη, «Ύδρα» και «Ψαρά» και 6-7 αντιτορπιλικά. Την ώρα που ο ελληνικός στόλος εγκατέλειπε το Μούδρο, εμφανίζεται σε απόσταση 15 περίπου μιλίων ο τουρκικός στόλος που τον συγκροτούσαν τα θωρηκτά «Χαϊρεδδίν Βαρβαρόσσα», «Τουργούτ-Ρέϊς» και «Μεσουδιέ» το εύδρομο «Μετζητιέ» και 8 άλλα ελαφρά σκάφη. Ο ελληνικός στόλος στράφηκε αρχικά προς τα αριστερά για να προσεγγίσει τον τουρκικό και στη συνέχεια δεξιά για να αποφύγει χειρισμούς του τουρκικού στόλου. Ώρα 11:35 ο τουρκικός στόλος άρχισε να βάλει με τα πυροβόλα του εναντίον των ελληνικών πλοίων από απόσταση 8.400 μέτρων. Ο ελληνικός απάντησε αμέσως. Το πυροβολικό του Ελληνικού στόλου βάλει με καταιγιστικά πυρά εναντίον των τουρκικών πλοίων. Ώρα 11:55 στο «Βαρβαρόσσα» διακρίνονται πυρκαϊές και το «Μεσουδιέ» που πλήγηκε από τα θωρηκτά «Ψαρά» και «Ύδρα», εξέρχεται από τη γραμμή με καπνούς πυρκαϊάς.

Το θωρηκτό «Βαρβαρόσσα» πλήττεται και πάλι σοβαρά. Ο τουρκικός στόλος που βρισκόταν σε μια τέτοια δυσχερή κατάσταση στρέφει αριστερά με κατεύθυνση τα Δαρδανέλια, οπότε ο ναύαρχος Κουντουριώτης διατάσσει τον Ελληνικό στόλο να στραφεί προς καταδίωξη του εχθρού, που έπλεε προς τα στενά με μεγάλη αταξία. Ο «Αβέρωφ» με ταχύτητα 20 μιλίων καταδιώκει τον τουρκικό στόλο, τα πυροβόλα του στρέφονται κατά του θωρηκτού «Τουργούτ» που βρίσκεται στην ουρά του τουρκικού στόλου. Το πλήττει καίρια. Το «Τουργούτ» αρχίζει να γέρνει. Έτσι ο τουρκικός στόλος, ηττημένος κατέφυγε στα Δαρδανέλια. Ο Ελληνικός στόλος είχε έναν και μαναδικό τραυματία και ασήμαντες ζημιές στο κατάστρωμα του «Αβέρωφ». Αντίθετα ο τουρκικός στόλος είχε πολλούς νεκρούς και τραυματίες και πολλές ζημιές στα πλοία του, στο πυροβολικό και τον εξοπλισμό του. Και κατά τη ναυμαχία αυτή αποδείχθηκε η ηθική υπεροχή του Αρχηγού του Επιτελείου, των Πληρωμάτων και η δεξιότητα των χειρισμών του «Αβέρωφ» με Κυβερνήτη και Αρχιεπιστολέα του στόλου τον πλοίαρχο Σοφοκλή Δούσμανη, καθώς επίσης η μεγάλη ταχύτητα του πλοίου και η αποτελεσματικότητα των πυροβόλων του «Αβέρωφ». Συγχαρητήρια ραδιογραφήματα της Κυβερνήσεως και του Υπουργού των Ναυτικών που απεστάλησαν στον Υποναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη μετά την λήξη της Ναυμαχίας:

  • Της Κυβερνήσεως:

«Υποναύαρχον Παύλον Κουντουριώτην Η Κυβέρνησις συγχαίρει ολοψύχως υμάς και Στόλον, χαιρετίζουσα μεθ' υπερηφάνειας τα γενναία τέκνα της Ελλάδος άτινα κατετρόπωσαν τον εχθρόν εν Ναυμαχία χθες.

         Κορομηλάς»
  • Του Υπουργού των Ναυτικών:

«Υποναύαρχον Παύλον Κουντουριώτην, Αρχηγόν Δεν ευρίσκω λέξιν κατάλληλον προς έκφρασιν του θαυμασμού μου δια την γενναιότητα των νικητών και τον ενθουσιασμόν του έθνους δια την επικαιρότητα της νίκης.

         Στράτος - Υπουργός Ναυτικών»

Αναμφισβήτητα το Πολεμικό Ναυτικό υπό του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη έγραψε μια χρυσή σελίδα ιστορίας και ίσως τη σημαντικότερη στην ιστορία του αιώνα που μόλις περάσαμε. Το αποτέλεσμα του αγώνα συνετέλεσε στο μέγιστο βαθμό ώστε η Ελλάδα να μπει στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο δύο χρόνια αργότερα, στο πλευρό των συμμάχων όπου ο τότε Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος μετά την έκβαση του πολέμου πέτυχε έναν τεράστιο διπλωματικό και πολιτικό θρίαμβο και δημιούργησε μια Ελλάδα που μόνο τα όνειρα των ποιητών του έθνους μπορούσαν να συλλάβουν, μέχρι ένας άλλος εχθρός, ο πατροπαράδοτος εχθρός της χώρας μας, ο διχασμός, να εμφανιστεί ξανά και να μην της επιτρέψει να μεγαλουργήσει, να δημιουργήσει και να εδραιωθεί στα εδάφη και τη θάλασσα που αναμφισβήτητα της ανήκουν.

Άλλες γλώσσες