Aεροσκάφος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το αεροσκάφος (ή αεροπλάνο) ειναι μια συσκευή που πετά, αν και είναι πιο βαριά από τον αέρα, με ακίνητη πτέρυγα που δημιουργεί τη δύναμη άνωσης, ενώ κινείται με την ελκτική δύναμη του κινητήρα. Χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων, αλλά και για πολεμικούς σκοπούς
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
Το αεροπλάνο χρησιμοποιήθηκε μόνο στον 20ο αιώνα, αλλά η ιδέα να πετάξει στον αέρα ο άνθρωπος είναι πολύ παλιά. Σ' όλους τους αρχαίους πολιτισμούς (Κίνας, Ινδίας, Αιγύπτου) υπάρχουν εικόνες φτερωτών ανθρώπων Είναι επίσης γνωστός ο μύθος της ελληνικής μυθολογίας για το ζωγράφο, γλύπτη και αρχιτέκτονα Δαίδαλο και το γιο του Ίκαρου που πέταξαν στον αέρα με φτερά φτιαγμένα από το Δαίδαλο και στη συνέχεια ο θάνατος του Ίκαρου, επειδή έλιωσαν τα φτερά που ήταν από κερί Από τότε έγιναν πολλές απόπειρες κατασκευής πτητικών συσκευών. Χαρταετοί χρησιμοποιήθηκαν για πολεμικούς σκοπούς από πολλούς λαούς στην αρχαιότητα και στο μεσαίωνα. Για πολλούς αιώνες ο άνθρωπος προσπάθησε, χωρίς επιτυχία όμως, να χρησιμοποιήσει τη μυϊκή του δύναμη, για να πετάξει. Ο Ιταλός ζωγράφος, σοφός και μηχανικός Λεονάρντο Ντα Βίντσι, που έζησε το 15ο και αρχές 16ου αιώνα, προσπάθησε για πρώτη φορά να στηρίξει θεωρητικά τη δυνατότητα κατασκευής πτητικής συσκευής, με βάση την προσεκτική μελέτη του τρόπου που πετάνε τα πουλιά.
Σκιτσάρισε πτητικές συσκευές που κινούνται με τη βοήθεια πάλι της μυϊκής δύναμης του ανθρώπου και προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα να πετάνε με τεχνικό μέσο και σχεδίασε ελικόπτερο με μηχανική κίνηση.
Το 17ο αιώνα ο Ιταλός σοφός Δ. Μπορέλλι και ο Άγγλος σοφός Ρ. Γκουκ κατάληξαν σ' ένα σοβαρό, αν και αρνητικό αποτέλεσμα. Είπαν ότι δεν είναι δυνατή η πτήση του ανθρώπου με τη χρησιμοποίηση της μυϊκής δύναμης. Απόδειξαν θεωρητικά πως, για να κατασκευαστεί συσκευή πιο βαριά από τον αέρα που να πετά, χρειάζεται οπωσδήποτε κινητήρας. Όταν εφευρέθηκε η ατμομηχανή το 18ο αιώνα και ιδιαίτερα όταν τελειοποιήθηκε το 19ο αιώνα, έγιναν πολλές απόπειρες να κατασκευάσουν ατμοκίνητη πτητική συσκευή.
Έτσι, το 19ο αιώνα κατασκευάστηκε το πρώτο αεροπλάνο από το Ρώσο εφευρέτη Α.Φ. Μοζάισκη. Οπωσδήποτε η συσκευή έκανε μικρή πτήση. Αργότερα, στο τέλος του αιώνα, ο Χ. Μαξίμ στην Αγγλία έκαμε δοκιμή αεροπλάνου με ατμομηχανή, αλλά με την πρώτη απόπειρα να αποσπαστεί από το έδαφος έπαθε βλάβη.
Γενικά η ατμομηχανή, με τις διαστάσεις που είχε, με το ειδικό βάρος της, δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις μιας πτητικής συσκευής και έτσι, μόνο στο τέλος του 19ου αιώνα. όταν βρέθηκαν οι κινητήρες εσωτερικής καύσης που ήταν κατάλληλοι για την κίνηση μεταφορικών μέσων, μπόρεσαν να προχωρήσουν στην κατασκευή αεροπλάνου ικανού για πτήση.
Έτσι, οι αδελφοί Ράιτ (εφευρέτες και αεροπόροι) κατάφεραν να κατασκευάσουν αεροπλάνο που να πετά σταθερή ώρα (περίπου μιάμιση ώρα) και μάλιστα με επιβάτη. Η μορφή όμως αυτού του αεροπλάνου δεν εξελίχτηκε για πολύ καιρό και η γενικότερη ανάπτυξή του πληρώθηκε με πολλές θυσίες, γιατί δεν ασχολούνταν με την κατασκευή του επιστήμονες, αλλά αεροπόροι χωρίς επιστημονικές γνώσεις.
Παρ' όλα αυτά το αεροπλάνο εξελίχτηκε κυρίως μετά τον α' παγκόσμιο πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που στη διάρκειά του τελειοποιήθηκαν πολύ τα καταδιωκτικά και τα βομβαρδιστικά.
Στο τέλος του πολέμου οι Γερμανοί κατασκεύασαν αεροπλάνο με στροβιλοκινητήρα. Μετά τον πόλεμο κατασκευάστηκαν τα πυραυλοκίνητα αεροπλάνα. Έτσι στην εποχή μας το αεροπλάνο βρίσκεται σε μια πολύ εξελιγμένη μορφή, ώστε μ' αυτόν τον τρόπο να μπορεί να εξυπηρετεί πιο καλά τον άνθρωπο. Για άλλη μια φορά ο άνθρωπος δάμασε τη φύση και τη χρησιμοποίησε για την εξέλιξη και την πρόοδό του.
[Επεξεργασία] Περιγραφή - Λειτουργία
Το αεροπλάνο αποτελείται βασικά από 3 μέρη που διαφέρουν στη μορφή και στον προορισμό τους. Αυτά είναι:
- το κύριο σώμα του αεροπλάνου που λέγεται σκάφος ή αεροσκάφος
- το σύστημα προώθησης και
- ο μηχανικός εξοπλισμός.
Το σκάφος αποτελεί τον κορμό του αεροπλάνου και αποτελείται από 2 μέρη: τις πτέρυγες και την άτρακτο. Οι πτέρυγες είναι σταθερά συνδεμένες με την άτρακτο και σ' αυτό ακριβώς διαφέρει από το ελικόπτερο, που σ' αυτό τα πτερύγιά του κινούνται. Ανάλογα με τον αριθμό των πτερύγων, τα αεροπλάνα ονομάζονται μονοπτέρυγα, διπτέρυγα, πολυπτέρυγα. Τα κλασικά αεροπλάνα, επειδή παρουσιάζουν αστάθεια στην πτήση, χρησιμοποιούν βοηθητικές πτερυγικές επιφάνειες στην πίσω άκρη της ατράκτου. Αυτές αποτελούνται από τις οριζόντιες σταθερές πτέρυγες που δίνουν ευστάθεια, για να μην αναποδογυρίσει το αεροπλάνο και τις κάθετες σταθερές για να μη γυρίζει γύρω - γύρω. Η άτρακτος, όπως το λέει και το όνομά της, έχει σχήμα ατρακτοειδές και αποτελεί το βασικό τμήμα του σκάφους, στο οποίο προσαρμόζονται και οι πτέρυγες. Στο μπροστινό μέρος της ατράκτου υπάρχει ο θάλαμος χειρισμού και το μεγαλύτερο μέρος της χρησιμοποιείται για επιβάτες ή εμπορεύματα, αν το αεροπλάνο είναι μεταφορικό ή για αμυντικό ή επιθετικό εξοπλισμό, αν είναι πολεμικό.
Το προωθητικό σύστημα είναι, είτε η έλικα στα πιο παλιά αεροπλάνα είτε ο κινητήρας τζετ (στροβιλοαντιδραστήρας) στα πιο καινούρια. Ο δεύτερος χρησιμοποιείται στα αεροπλάνα που θέλουν να έχουν μεγάλες ταχύτητες, γιατί η απόδοση της έλικας ελαττώνεται, όταν η ταχύτητα είναι πάνω από 700 χλμ. την ώρα.
Ο μηχανικός εξοπλισμός αποτελείται από τα εξαρτήματα που βοηθούν στην οδήγηση των αεροπλάνου από τις συσκευές κλιματισμού και διατήρησης σταθερής πίεσης μέσα στην άτρακτο. Επίσης εδώ περιλαμβάνονται το ταχύμετρο, ο αυτόματος χειριστής (πιλότος), οι εγκαταστάσεις ραδιοτηλεφωνίας και ραδιοεντοπισμού καθώς και οι γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος, οι επιπλώσεις των θαλάμων κλπ. Επίσης και το σύστημα προσγείωσης.
[Επεξεργασία] Αρχή λειτουργίας
Κατά την πτήση, η πτέρυγα περιβάλλεται, από τον αέρα κι από τις 2 πλευρές. Ο αέρας αυτός έχει την ιδιότητα να κολλάει πάνω στην επιφάνεια του φτερού λόγω του ιξώδους του, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα η πτέρυγα να προσδίδει κινητική ενέργεια στον αέρα, κυριολεκτικά σπρώχνοντάς τον προς την κατεύθυνση του χείλους εκβολής της. Η αντίδραση που παράγεται από αυτήν την αλλαγή στην ισσοροπία του συστήματος φτερού-αέρα (σύμφωνα με τους 3 νόμους της Μηχανικής του Νεύτωνα, δρά πάνω στην πτέρυγα και κρατάει το αεροσκάφος στον αέρα. Έτσι η άνωση, που εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της πτέρυγας και την ταχύτητα, είναι αυτή που κρατά το σκάφος στον αέρα, ενώ αυτό κινείται με τη βοήθεια του κινητήρα.
[Επεξεργασία] Ταχύτητα αεροπλάνων
Σαν χαρακτηριστικό μέτρο στις ταχύτητες των αεροπλάνων είναι ο αριθμός Μαχ. Αυτός είναι το κλάσμα: Μ=ταχύτητα του αεροπλάνου / ταχύτητα του ήχου.
Όταν το Μ είναι μικρότερο από 1, έχουμε τις υποηχητικές ταχύτητες, όταν Μ=1, έχουμε τις ηχητικές και όταν το Μ είναι μεγαλύτερο από 1, τις υπερηχητικές. Για να κατασκευαστεί αεροπλάνο, που να μπορεί να αναπτύξει υπερηχητικές ταχύτητες, χρειάστηκαν πολλές μεταρρυθμίσεις στην όλη διάταξη του αεροπλάνου εξαιτίας μερικών ιδιοτήτων του αέρα και του φράγματος του ήχου.
[Επεξεργασία] Είδη αεροπλάνων
Τα αεροπλάνα, ανάλογα με τον προορισμό τους, διακρίνονται σε πολιτικά και στρατιωτικά. Επίσης ανάλογα με το είδος των οργάνων προσγείωσης σε αεροπλάνα και υδροπλάνα, ανάλογα με τις μορφές του προωθητικού συστήματος σε ελικοφόρα και αεριωθούμενα. Επίσης ένας άλλος διαχωρισμός είναι ανάλογος με τη χρήσης τους, έτσι υπάρχουν αεροσκάφη ψεκαστικά, πυροσβεστικά, στρατιωτικά μαχητικά, στρατιωτικά μεταφορικά, στρατιωτικά κατασκοπευτικά κλπ.
Επίσης υπάρχουν και αεροπλάνα νοσοκομειακά με ειδικά διαρρυθμισμένο χώρο για άμεση εξυπηρέτηση, που όμως δεν είναι τόσο πρακτικό όσο τα ελικόπτερα, γιατί χρειάζονται ειδικό χώρο προσγείωσης (αεροδρόμια).
Η πραγματοποίηση του μεγαλύτερου ίσως ονείρου της πολιτικής αεροπορίας είναι η κατασκευή του υπερηχητικού αεροπλάνου Κονκόρντ από τη γαλλική αεροπορική βιομηχανία, που μπορεί να μεταφέρει 128 επιβάτες με ταχύτητα 2.170 χλμ. την ώρα. Το μήκος του είναι 61,66 μ. το ύψος του 12,19 μ. και μπορεί ν' ανέβει στα 15- 18.000 μ.
[Επεξεργασία] Μερικά αεροπορικά ατυχήματα
Στις 5 Φεβρουαρίου 1991 εξαφανίζεται στρατιωτικό αεροπλάνο C- 130 της πολεμικής αεροπορίας που εκτελούσε πτήση από την Ελευσίνα στη Νέα Αγχίαλο με 56 επιβάτες, αξιωματικούς και σμηνίτες. Την επόμενη μέρα γνωστοποιείται ότι οι επιβάτες ήταν τελικά 63. Παράλληλα οι έρευνες στα βουνά Όθρυς και Σούρπη δεν αποφέρουν κανένα αποτέλεσμα. Στις 8 Φεβρουαρίου βρίσκεται το αεροπλάνο τσακισμένο στην Όθρη και όλοι οι επιβάτες είναι νεκροί. Μετά από πολλές έρευνες εκδίδεται την 1η Μαρτίου πόρισμα, σύμφωνα με το οποίο η πτώση του C- 130 οφείλεται σε λάθος των πιλότων και του πύργου ελέγχου.
Στις 6 Μαρτίου 1991 ένα επιβατικό αεροπλάνο με 43 άτομα απογειώνεται από το Μαρακάϊμπο της Βενεζουέλας και λίγο μετά χάνονται ολοκληρωτικά τα ίχνη του. Στις 21 του ίδιου μήνα συντρίβεται ένα σαουδαραβικό αεροσκάφος που μετέφερε 92 στρατιώτες και 6 μέλη πληρώματος. Κανείς δεν επέζησε από το δυστύχημα αυτό. Επίσης τραγικό θάνατο βρήκαν στις 26 Μαΐου 223 άτομα που επέβαιναν σε Μπόινγκ 767 των αυστριακών αερογραμμών «Λάουντα Ερ», το οποίο απογειώθηκε από την Μπανγκόκ με προορισμό τη Βιέννη. Λίγο αργότερα εξερράγη στον αέρα και συντρίφθηκε στη ζούγκλα της Ταϊλάνδης.
Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)