Καβάλα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πιθανή παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων |
Το περιεχόμενο που υπήρχε στο παρόν άρθρο πιθανώς παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχεται από το:
Αν σκοπεύετε να επεξεργαστείτε το άρθρο, παρακαλούμε να το κάνετε χρησιμοποιώντας τον ακόλουθο σύνδεσμο σε μία προσωρινή σελίδα. Ένας διαχειριστής θα αναλάβει τη μετακίνηση του νέου άρθρου που θα επεξεργαστείτε από την προσωρινή σελίδα στον τίτλο του παρόντος άρθρου. |
|
H Καβάλα είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου Νομού γεωγραφικά βρίσκεται στην Βόρειο Ανατολική Ελλάδα και διοικητικά ανήκει στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Σύμβολο, είναι η δεύτερη μεγάλη πόλη της Μακεδονίας και ένα από τα στρατηγικότερα λιμάνια της Βορείου Ελλάδας.
Ο πληθυσμός του Δήμου της Καβάλας ανέρχεται σήμερα σε 63.293 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 (συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων της Ν. Καρβάλης (2.301 κάτοικοι) και του Χαλκερού (190 κάτοικοι)). Απέχει 680 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 165 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη.
Το Κάστρο δεσπόζει στην πόλη. Η πρώτη οχύρωσή του έγινε τον 5ο π.Χ. αιώνα. Στους μετέπειτα αιώνες έγιναν πάνω στο τείχος οχυρώσεις, στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Στη συνέχεια θα επισκευαστεί και χρησιμοποιηθεί από τους Τούρκους.
Στην πόλη υπάρχει η παλιά συνοικία της Παναγιάς, με τα γραφικά πλινθόστρωτα σοκάκια και την ομώνυμη εκκλησία. Στο λόφο της παλιάς πόλης είναι χτισμένο το βυζαντινό Κάστρο με τα τείχη και τον Πύργο. Σώζεται ακόμα το παλιό υδραγωγείο της πόλης (οι Καμάρες) που κτίστηκε το 1550. Εκεί βρίσκεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας το Ιμαρέτ, ένα μουσουλμανικό οικοδόμημα του 19ου αιώνα, που χτίστηκε από το Μωχάμετ Άλι. Στην άκρη της χερσονήσου της Παναγίας υπάρχει το σπίτι του και το άγαλμά του.
Η πόλη έχει και νεοκλασικά αρχοντικά του περασμένου αιώνα που κρατάνε την αίγλη του πλούσιου παρελθόντος τη πόλης. Η Καβάλα έχει Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο, Δημοτική Καπναποθήκη που στεγάζεται σε αξιόλογο κτήριο και Δημοτικό Ωδείο.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης διαθέται σημαντικά ευρήματα από τη Νεάπολη, την αρχαία Αμφίπολη, την Οισύμη, τη Γαληψό, τα Άβδηρα και τον προϊστορικό οικισμό του Ντίκιλι - Τας. Στο Δημοτικό Μουσείο εκτίθενται έργα του Θάσιου γλύπτη Πολύγνωτου Βαγή, καθώς και παραδοσιακές ενδυμασίες, κοσμήματα, εργόχειρα και οικιακά σκεύη.
Λίγο έξω από την πόλη βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Σύλλα.
Διαθέτει ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Θάσο, με την Λήμνο και τη Σαμοθράκη και είναι το σημαντικότερο λιμάνι της Ανατολικής Μακεδονίας. Κοντά στην Καβάλα σε απόσταση 17 χιλιομέτρων βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων.
Το νέο εμπορικό της λιμάνι βρίσκεται στην βιομηχανική περιοχή της Ν. Καρβάλης το οποίο ενισχύεται με τα κοντινο εμπορικό λιμάνι της Νέας Περάμου.
Η Καβάλα είναι από τα κυριότερα αλιευτικά κέντρα στην Ελλάδα εξάγοντας ψάρια και άλλα αλιεύματα στις διεθνείς αγορές. Αυτή η ανάγκη της βιομηχανίας των αλιευμάτων ώθησε την πόλη να δημιουργήσει ιδρύσει και να διατηρήσει ένα από τα τρία Ινστιτούτα αλιείας που έχει η χώρα.
Επίσης 40% της οικονομίας της Καβάλας προέρχεται από τον τομέα των υπηρεσίών.
Η πόλη της Καβάλας διαθέτει το δικό της Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) δυναμικότητας 10.000 σπουδαστών, και είναι ένα από τα πρωτοπόρα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας στους τομείς της Λογιστικής, των μηχανολόγων και ηλεκτρολόγων μηχανικών και της εφαρμοσμένης πληροφορικής.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Η ιστορία της Καβάλας
Προϊστορικοί χρόνοι Η ιστορία της πόλης της Καβάλας ξεκινά από τους προϊστορικούς χρόνους και εκτείνεται έως σήμερα. Πολλά σημαντικά γεγονότα συνέβησαν εδώ ανά τους αιώνες. Αρχαιότερα ευρήματα θεωρούνται αυτά της εποχής του χαλκού που βρέθηκαν σε χαμηλό λόφο της περιοχής Περιγιαλίου (ανατολικές συνοικίες). Ο προϊστορικός αυτός οικισμός, που του δόθηκε το όνομα του τουρκικού τοπωνυμίου της περιοχής -«Καρά Ορμάν», σήμερα εντάσσεται στον πολεοδομικό ιστό της πόλης. Επίσης, αρκετά παλαιά θεωρείται και η αρχαία θρακική πόλη «Αντισσάραν» της οποίας η ιστορία χάνεται στα βάθη του χρόνου και της ομηρικής εποχής. Η Αντισσάρα σήμερα δυστυχώς βρίσκεται θαμμένη κάτω από τα τσιμέντα της σύγχρονης πόλης και συγκεκριμένα της περιοχής της Κηπούπολης – Καλαμίτσας (δυτικές συνοικίες). Σώζονται μόνο μερικά ευρήματά της στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης και μέρος του προστατευτικού της τείχους.
Αρχαίοι χρόνοι Κατά τον έβδομο αιώνα, μετά από μακροχρόνιους πολέμους οι Θάσιοι κατάφεραν να διεισδύσουν στα απέναντι θρακικά παράλια ιδρύοντας νέα αποικία με το όνομα «Νεάπολις». Στους πολέμους αυτούς έλαβε μέρος και ο ποιητής Αρχίλοχος. Η Νεάπολη έγινε μέλος τόσο της Α’ όσο και της Β’ Αθηναϊκής συμμαχίας, παίρνοντας μέρος και στον Πελοποννησιακό πόλεμο, στο πλευρό της Αθήνας. Πολλές είναι οι φορές, που η Νεάπολη μνημονεύεται στους φορολογικούς καταλόγους της Αθήνας, για τον φόρο που αυτή προσέφερε. Αξίζει να αναφέρουμε πως ο χαρακτηρισμός της πόλης, το 450π.Χ., ως «Νεάπολις παρ’ Αντισσάραν», παραπέμπει στο γεγονός ότι η Αντισσάρα ως πόλη ήταν γνωστή στα θρακικά παράλια πολύ πριν ιδρυθεί η Νεάπολη κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα. Πολλές είναι οι μαρτυρίες των αρχαίων ιστορικών και τα επιγραφικά κείμενα που έχουν διασωθεί. Αξίζει να αναφέρουμε πως τα τιμητικά ψηφίσματα του αθηναϊκού δήμου, εγκωμιάζουν την Νεάπολη, για την συμπαράστασή της στην Αθήνα, κατά την ταραχώδη περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου. Πρωταρχική λατρεία στην πόλη αυτήν την περίοδο ήταν αυτή της πολιούχου θεάς της παρθένου. Πέρα όμως από την λατρεία, η αυτονομία της πόλης φαίνεται και από τα αργυρά νομισματοκοπία, η χρήση των οποίων αρχίζει λίγο πριν το 500π.Χ. Τα πρώτα αυτά νομίσματα, οι λεγόμενοι στατήρες, έχουν ως κύρια παράσταση το κεφάλι της γοργούς, που είχε ως σημασία να διώχνει την κακοτυχία. Η θέση της Νεάπολης σήμερα τοποθετείται στη χερσόνησο της Παναγίας (παλαιά πόλη). Λόγω όμως της συνεχής κατοίκησης, από τους αρχαίους χρόνους, δεν άφησε σαφή στοιχεία για το ακριβές σημείο που αυτή βρισκόταν. Τεκμηριώθηκε μόνον η θέση του ιερού της παρθένου.
Η Νεάπολη έμεινε σύμμαχος της Αθήνας μέχρι την κατάκτησή της από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο. Η κατάληψη των «Κρηνίδων» και η μετονομασία της πόλης αυτής σε «Φίλιπποι» υπήρξε προμήνυμα, της επερχόμενης κατάκτησης και της Νεάπολης. Οι μαρτυρίες που έχουμε για τα μετέπειτα χρόνια είναι ελάχιστες. Η πιο σημαντική ίσως μαρτυρία, είναι αυτή της χρήσης του λιμένα της Νεάπολης, ως βάση του στόλου της ρωμαϊκής δημοκρατικής παράταξης κατά την μάχη των Φιλίππων.
Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί χρόνοι Ο Φίλιππος της Μακεδονίας την αναδεικνύει σε σπουδαίο κέντρο.
Το 49 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος έχτισε την πρώτη χριστιανική εκκλησία της Ευρώπης εδώ και γι αυτό η πόλη μετονομάστηκε σε "Χριστούπολη" τον 5ο αι. μ.Χ. Από εδώ περνούσε η Εγνατία οδός, που ένωνε τη Ρώμη με την Κωνσταντινούπολη.
"Καβάλα" , κατά μια εκδοχή, της το έδωσαν αυτό το όνομα οι Γενουάτες από το cavalo - άλογο, από το σχήμα της πόλης. Κατά μια άλλη εκδοχή πήρε το όνομα από τη γειτονική αρχαία πόλη Σκαβάλα.
Το 1380 η Καβάλα κυριεύεται από τους Τούρκους και παίρνει το όνομα που έχει σήμερα.
Από τον 16ο αιώνα η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται και η ανάπτυξή της συνεχίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή της το 1913. Κτίζονται μεγαλοπρεπή κτίρια, το Υδραγωγείο, που έφερνε νερό από το βουνό στην πόλη, πάνω από ένα τείχος με πελώριες αψίδες (Καμάρες), αλλά και το φρούριο που μέχρι σήμερα δεσπόζει στην πόλη.
Νεότερη ιστορία Το 1864, μετά από άδεια που δόθηκε από τον σουλτάνο, η Καβάλα επεκτάθηκε οικοδομικά εκτός των τειχών της παλαιάς πόλης. Το γεγονός αυτό καθώς και το ότι εκείνη την εποχή τα καπνά της Μακεδονίας ήταν γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο μετέτρεψαν την πόλη σε κέντρο επεξεργασίας και εμπορίας καπνού. Σε αυτό βοήθησε και η θέση της με το φυσικό λιμάνι της. Στην Καβάλα αξίζει να σημειωθεί πως έλαβε χώρα η πρώτη και η μεγαλύτερη εργατική απεργία (5000 εργάτες) σε ολόκληρα τα Βαλκάνια, το έτος 1898, ενώ ακόμη τουρκοκρατούμενη σε αυτήν κυκλοφορούσαν 3 ελληνικές εφημερίδες που την κατατάσουν δεύτερη πόλη μετά την Θεσσαλονίκη, της Βορείου Ελλάδος, σε ελληνικές εκδόσεις εφημερίδων (ΕΡΜΗΣ, ΣΗΜΑΙΑ και ΚΥΜΑ). Με την ίδρυση του τουρκικού συντάγματος το 1908 στην Καβάλα ιδρύεται και το πρώτο επίσημο καπνεργατικό σωματείο στα Βαλκάνια (ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ), που υπήρχε ήδη από το 1905 με μορφή συλλόγου (ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ).
Από την Καβάλα καταγόταν ο Μεχμέτ Αλή ή Μωχάμετ Άλη, ο ισχυρός αντιβασιλιάς της Αιγύπτου. Το σπίτι που γεννήθηκε, βρίσκεται στην Παναγία και μπροστά υπάρχει χάλκινο έφιππο άγαλμά του. Λίγο πιο μπροστά υπάρχει το Ιμαρέτ, που κτίσθηκε το 1812, δείγμα ισλαμικής αρχιτεκτονικής, από τον Μωχάμετ Άλη.
Το κύριο χαρακτηριστικό της πόλης είναι η αρμονική συνύπαρξη του παλιού με το καινούριο στοιχείο.
Ένας περίπατος στους δρόμους και τα σοκάκια στην παλιά και νέα πόλη σας δίνουν την ευκαιρία θα θαυμάσετε σκηνικά της πόλης από το παρελθόν της.
Οι παλιές Φυλακές ως και η καταπληκτική θέα από το Ιμαρέτ, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως ξενοδοχείο, το σπίτι του Μεχμέτ Αλή, ο φάρος, οι καμάρες οι οποίες κτίστηκαν πάνω στα ερείπια του μεγάλου τείχους του αυτόκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου ΙΙ, η Δημαρχία η οποία κτίστηκε το 1900, η μονή Λαζαριστών, και οι παλιές καπναποθήκες, είναι μόνο μερικά από τα αξιοθέατα της πόλης της Καβάλας.
Παλαιότερος ναός είναι αυτός της Παναγίας στην παλαιά πόλη. Κτίστηκε πάνω σε ναό του 15ου αιώνα, του οποίου το ιερό σώζεται μέχρι σήμερα.
[Επεξεργασία] Σημερινή Καβάλα - Τμήματα της πόλης
Σύγχρονη πόλη με όχι καλή ρυμοτομία που όμως της προσδίδει μια μοναδική γραφικότητα, παραδοσιακά αρχοντικά, νεοκλασικά κτίρια αλλά και μοντέρνα. Εκκλησίες βυζαντινού ρυθμού, μικρά πέτρινα μοναστήρια. Λιμάνι όμορφο, με ευρύχωρη παραλία με φοινικόδεντρα που ιδίως το σούρουπο με τα χρώματα του δειλινού μοιάζει σαν πίνακας ζωγραφικής. Διαθέτει μεγάλα σύγχρονα καταστήματα αλλά και παραδοσιακά μικρομάγαζα. Είναι από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδος, μαζί με το Ηράκλειο Κρήτης, που δεν διαθέτουν σιδηροδρομική σύνδεση. Εκτός πόλης βρίσκεται και ο Διεθνής Αερολιμένας της Καβάλας –Μέγας Αλέξανδρος με 3 καθημερινές πτήσεις για Αθήνα καθώς και συνδέσεις με πόλεις της Βορείου Ελλάδος, της Γερμανίας και της Τουρκίας.
Ο πολεοδομικός ιστός της πόλης σήμερα χωρίζεται στις εξής συνοικίες:
Ανατολικά:
- Άγιος Αθανάσιος
- Άγιος Τρύφωνας (Εργατικές Κατοικίες)
- Περιγιάλι (Καράορμαν)
- Σφαγεία
- Τίμιος Σταυρός (Σούγελο)
- Νέα Καρβάλη (ΠΡΟΑΣΤΙΟ - ΒΙ.ΠΕ. ΚΑΒΑΛΑΣ)
Νοτιοανατολικά:
- Αγία Βαρβάρα
- Πεντακόσσια
- Παναγία
Δυτικά:
- Άγιος Λουκάς
- Αγία Παρασκευή
- Βύρωνας
- Νεάπολη (ΔΕΠΟΣ)
- Δεξαμενή
- Χίλια
Νότιοδυτικά:
- Κηπούπολη
- Καλαμίτσα
- Παλιό (ΠΡΟΑΣΤΙΟ)
Βόρεια:
- Ποταμούδια
- Προφήτης Ηλίας
- Άγιος Παύλος
Νότια:
- Άγιος Γεώργιος
- Άγιος Ιωάννης
- Κέντρο
Αξίζει να σημειωθεί πως οι συνοικίες Χίλια (Δυτικά) και Πεντακόσια (Ανατολικά) είναι προσφυγικές συνοικίες και κτίστηκαν την δεκαετία του ’20, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η εποχή της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού όπου η Καβάλα είχε περίπου 50.000 κατοίκους.
[Επεξεργασία] Μουσεία & Ιδρύματα
Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας, Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο (Δημοτικό Μουσείο Καβάλας), Δημοτικό Μουσείο Καπνού, Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Μουσείο Μεχμέτ-Αλή, Μουσείο Καπαδοκίας (Ν. Καρβάλη), Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας, Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας, Ίδρυμα Αγία Μαρίνα, Φιλόπτωχος Αδελφότις Κυριών Καβάλας.
[Επεξεργασία] Πολιτιστικά Δρώμενα
Φεστιβάλ Φιλίππων (Ιούλιος - Αύγουστος) που λειτουργεί απο την δεκαετία του '50, Ελευθέρια (Ιούνιος), Ήλιος και πέτρα, Cosmopolis (Αύγουστος), Λαϊκές γιορτές - πανηγύρια, Έκθεση Βιομηχανίας - Βιοτεχνίας - Χειροτεχνίας (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος), Διάφορες Εμπορικές εκθέσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής (σε όλη τη διάρκεια του έτους) Η Καβάλα έχει το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρό της (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) από το 1993.
[Επεξεργασία] Αθλητικές Εγκαταστάσεις & Αθλητικά Σωματεία
Η Καβάλα διαθέτει 2 μεγάλα στάδια άθλησης: Το Δημοτικό Στάδιο "Ανθή Καραγιάννη" στο Περιγιάλι και το Δημοτικό Στάδιο Καβάλας "Άννα Βερούλη" στο Βύρωνα. Επίσης διαθέτει: ανοιχτό κολυμβητήριο στο κέντρο της πόλης και σύντομα κλείστο κολυμβητήριο στην περιοχή του Περιγιαλιού, το κλειστό Αθλητικό Κέντρο των Ποταμουδίων καθώς και το κλειστό Αθλητικό Κέντρο της Καλαμίτσας. Σε πολλές περιοχές υπάρχουν μικρά γήπεδα μπάσκετ και τέννις, γήπεδα 5Χ5 ποδοσφαίρου κ.α.
Οι ποδοσφαιρικές ομάδες της πόλης της Καβάλας είναι: Α.Ο.Καβάλας, Α.Ε.Καβάλας, Βύρων Καβάλας, Ηρακλής Καβάλας, Γαλαξίας Καβάλας, ΠΑΟ Καβάλας, Πήγασος Καβάλας, Ακαδημία Αστέρας, Ολυμπιακός Καβάλας, Ποσειδών Καβάλας, Καβάλα 2004, Ακαδημία Ελπίδες, ΠΑΟΚ Καβάλας κ.α.
ΑΟ Καβάλας: Ιδρύθηκε το 1965 από τη συνένωση του Ηρακλή, των Φιλίππων και της ΑΕΚ. Πρώτος πρόεδρός της διετέλεσε ο πρόεδρος της ΕΠΟ και του ΟΠΑΠ κ. Σωτήρης Αλημίσης. Η «ελαφρά ταξιαρχία του Βορρά», όπως ονομάζουν οι φίλαθλοι την Καβάλα, μετά από τέσσερα χρόνια (1969), ανέβηκε για πρώτη φορά στην Α' Εθνική κατηγορία.
Οι καβαλιώτικες ομάδες μπάσκετ έχουν ενωθεί και δημιoύργησαν την "ΕΝΩΣΗ Καβάλας".
Στην πόλη της Καβάλας το σκάκι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα. Διοργανώνονται σκακιστικοί αγώνες (πρωταθλήματα και OPEN)με συμμετοχή διεθνών maitres (IM) και grandmaitres (GM).