Bolivia
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||
Lema nacional: Non tén | |||
![]() |
|||
Idiomas principais: Outros: |
Castelán, Quechua, Aymará Guaraní, linguas indíxenas |
||
Capital | Sucre¹ | ||
Cidade principal | Santa Cruz | ||
Presidente | Evo Morales | ||
Área | 1,098,580 km² | ||
Poboación - Total (Xullo 2000) |
8.586.443 |
||
Independencia
|
de España
|
||
Moeda | Boliviano | ||
Hora | UTC -4 | ||
Himno nacional | Bolivianos, el hado propicio | ||
TLD (Internet) | .BO | ||
Código telefónico | 591 | ||
(1) La Paz é a sé do goberno, Sucre é a capital oficial. |
Bolivia é un país da América do Sur, limitado a norte e leste polo Brasil, ao sur polo Paraguai e Arxentina, e a oeste polo Chile e Perú. Capital: Sucre.
Índice |
[editar] Xeografía
- Ver artigo principal: [[Xeografía de Bolivia]].
Na parte occidental do país está a Cordilleira dos Andes, na cal fican a montaña máis alta do país, o pico Nevado Sajama co seus 6.542 m, o lago Titicaca - o máis alto lago do mundo, e o Salar de Uyuni, no departamento de Potosi, unha grande extensión coberta por sal que foi no pasado o fundo dun grande lago que se secou por evaporación. O centro do país é un planalto, o "Altiplano", onde vive a maioría dos bolivianos. O leste do país é constituído por terras baixas, e coberto pola floresta úmida da Amazonia. O lago Titicaca situase na fronteira entre a Bolivia e o Peru. No occidente atópase o Salar de Uyuni, a maior planicie de sal do mundo.
O país actualmente non ten litoral, despois de o perder nunha guerra co Chile, a Guerra do Pacífico, que ocorreu do ano 1879 ao ano 1884.
As cidades principais son La Paz, Sucre, Santa Cruz de la Sierra e Cochabamba.
[editar] Subdivisións
- Ver artigo principal: [[Subdivisións da Bolivia]].
Bolivia está dividida en 9 departamentos:
- Beni
- Chuquisaca
- Cochabamba
- La Paz
- Oruro
- Pando
- Potosí
- Santa Cruz
- Tarija
Cada departamento está subdividido en provincias, que son responsábeis dalgúns asuntos locais.
[editar] Historia
- Ver artigo principal: [[Historia de Bolivia]].
En Bolivia desenvolveronse grandes civilizacións, a máis importante das cais foi a civilización de Tiahuanaco. Tornouse parte do imperio Inca no século XV.
Cando os españois chegaron no século XVI, a Bolivia, rica en depósitos de prata, foi incorporada no virreino do Pelo, e máis tarde no de La Plata.
A loita pola independencia comezou en 1809, mais permaneceu como parte da España ata 1825, cando foi libertada por Simón Bolívar, a quen o país debe o seu nome. Despois dunha breve unión co Perú, a Bolivia tornouse totalmente independente. Nos anos seguintes, a Bolivia perdeu parte do seu territorio debido a vendas e á guerra.
A Bolivia enfrenta problemas culturais e raciais, e sofreu ao longo dos anos múltiples revolucións e golpes militares. En 1980, a democracia foi restaurada despois da destitución dunha xunta militar.
[editar] Política
- Ver artigo principal: [[Política de Bolivia]].
A constitución da Bolivia de 1967, revisada en 1994, prevé un sistema equilibrado entre os poderes executivo, lexislativo e xudicial. O tradicionalmente forte executivo, non obstante, tende a deixar na sombra o Congreso, cuxo papel está en xeral limitado a debater e aprobar lexislación orixinaria do executivo. O ramo xudicial, composto polo Supremo Tribunal e por tribunais departamentais e inferiores, está desde hai moito corroído por corrupción e ineficiencia. A través de revisións na constitución feitas en 1994, e de leis subsequentes, o goberno iniciou reformas que teñen potencial para ser profundas nos sistema e procesos xudiciais.
Os nove departamentos da Bolivia receberon maior autonomía pola lei de Decentralización Administrativa de 1995, aínda que os principais dirixentes departamentais continuen a ser nomeados polo goberno central. As cidades e vilas bolivianas son gobernadas polo presidentes de cámara e consellos directamente eleitos.
Foron realizadas eleccións municipais o 5 de decembro de 2004, que elexeron os consellos para mandatos de 5 anos. A Lei de Participación Popular de abril de 1994, que distribúe unha porción significativa das finanzas nacionais polas autarquías, para o seu uso discreccionario, permitiu que comunidades anteriormente neglixenciadas obtivesen grandes melloras nas as súas infraestruturas e servizos.
[editar] Economía
- Ver artigo principal: [[Economía de Bolivia]].
Bolivia, hai moito un dos máis pobres e menos desenvolvidos países da América Latina, fixo progresos considerábeis no sentido do desenvolvemento dunha economía de mercado. Durante a presidencia do presidente Gonzalo Sánchez de Lozada (1993-97) Bolivia asinou un tratado de comercio libre co México, tornouse membro asociado do Mercado Común do Cono Sur (Mercosul) e procedeu á privatización da liña aérea estatal, da compañía de teléfonos, dos camiños de ferro, da compañía eléctrica e da compañía petrolífera.
O crecemento económico aminorou en 1999, en parte debido a políticas orzamentais restrictivas que limitaron os fondos necesarios para programas de loita contra a pobreza, e ás consequencias da crise financeira asiática. No ano 2000, serios disturbios públicos en Abril e en Setembro/Outubro baixaron o crecimento para 2,5%. O PIB boliviano non creceu en 2001 debido ao abrandamento global e á vagarosa actividade doméstica. Espérase que o crecemento recupere en 2002, mais o défice fiscal e o peso da débeda externa irán permanecer elevados.
[editar] Demografía
- Ver artigo principal: [[Demografía de Bolivia]].
[editar] Cultura
- Ver artigo principal: [[Cultura de Bolivia]].
Data | Nome en galego | Nome local | Observacións |
---|---|---|---|
[editar] Vexa tamén
[editar] Referencias Externas
Mercado Común do Cono Sur (Mercosur) | |
Arxentina | Brasil | Paraguai | Uruguai | Venezuela | |
Membros asociados | |
Bolivia | Chile | Colombia | Ecuador | México | Perú |
Países do mundo | América do Sur |
Arxentina - Bolivia - Brasil - Colombia - Chile - Ecuador - Güiana - Paraguai - Perú - Surinam - Uruguai - Venezuela |
Países con parte do seu territorio en América do Sur |