Xenófanes de Cólofon

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Personalidades en progreso: Este artigo relacionado coa historia é, polo de agora, só un esbozo. Traballa nel e contribúe a que a Galipedia mellore e medre.

Xenófanes de Cólofon (cerca de 570 a.C. - 460 a.C.) filósofo grego nacido en Cólofon, na Xonia. Deixou cedo a súa cidade para levar unha vida errante en calidade de rapsodo. Acreditase que pasou algun tempo na Sicilia e tamén en Elea. Segundo a tradición, Xenófanes tería sido mestre de Parménides de Elea. Escrebeu unicamente en versos en oposición aos filósofos xonios como Tales de Mileto, Anaximandro de Mileto e Anaxímenes de Mileto.

Da súa obra restaron un centena de versos. A súa concepción filosófica destácase polo combate do antropomorfismo, afirmando que se os animais tivesen o don da pintura, representarian os seus deuses en forma de animais, ou sexa, á súa propria imaxe. As súas críticas á relixión non tiñan como obxectivo un ataque pleno á dita mais, "dar ao divino unha pura e elevada ideia: o verdadeiro deus é único, con poder absoluto, clarividencia perfeita, xustiza infalible, maxestada inmóbel; que en pouco se asemella aos deuses homéricos sempre a deambular polo polo mundo baixo o imperio das paixóns", ou sexa: só existe un deus único, en nada semellante aos homes, que é eterno, non-xerado, inmóbel e puro.

[editar] Dados biográficos

Filósofo, poeta, sábio e pensador relixioso. Fundador da escola de Elea. Adversario do antropomorfismo dos poetas, dedicouse a demonstrar a unidade e a perfeición de Deus. A súa doutrina é un panteísmo idealista que vé unha unidade en toda a materia.
Xenófanes probabelmente exilouse da Grecia polos persas que conquistaron Colofón no 546 aC. Despois de vivir algun tempo na Sicilia e de levar unha vida errante a través do Mediterraneo, el se estableceu en Elea, no sur da Italia.
A aceitar a veracidade dos seus versos, Xenófanes viveu noventa e dous anos, como el mesmo transcrebe nese treito:
“Xa sesenta e sete anos pasaron
Facendo vagar o meu pensamento pola terra da Hélade;
Do meu nacimento ata entón vinte e cinco hai máis,
Se é que eu sei falar con verdade sobre iso.”

[editar] Xenófanes e a mitoloxía grega

Expresandose case sempre a través de poemas, os cais recitaba ao longo das súas andanzas, Xenófanes mostraba seu desprezo polos deuses-antropomorfos que eran adorados en súa época e pola aceitación popular da mitoloxía de Homero e de Hesíodo.
“Todo aos deuses atribuíron Homero e Hesíodo,
Todo canto entre os homes merece repulsa e censura,
Roubo, adulterio e fraude mutua.”
Xenófanes atacaba a imoralidade dos deuses e deusas da mitoloxía grega, ridicularizaba a crenza na transmigrazón da alma e condenaba a luxuria. Defendia a sabedoría e os praceres sociais sen exceso.
“É de louvarse o home que, bebendo, revela actos nobres
Como a memoria que ten e o desexo de virtude.
Sen nada falar de Titáns, nen de Xigantes,
Nen de Centauros, ficcións criadas polos antigos.
Ou de loitas civis violentas, nas cais nada hai de útil.
Ter sempre venerazón polos deuses, isto é bon.”

[editar] A Teoloxía de Xenófanes

Xenófanes é considerado pola maioría como sendo máis un reformador relixioso do que un filosófo. Diferentemente de Anaximandro, que criou o conceito do a-peiron (ilimitado, indefinido), mais buscaba na natureza intrínseca da materia a causa para todas as transformacións, Xenófanes dizia que o ser absoluto, esencia de todas as cousas, era o Un. E de acordo con Teofrasto, unha das fórmulas contidas nos ensinamentos de Xenófanes era: “Todo é o Un e o Un é Deus”.
Aristóteles en seu libro Metafísica, nos relata: "Pois Parménides parece referirse ao Un segundo o conceito, e Meliso ao Un segundo a materia. Por iso aquel di que o Un é limitado, e este, que é ilimitado. Xenófanes, o primeiro a postular a unidade, nada esclareceu, nen parece que vislumbrou nenguña desas dúas naturezas, mais, dirixindo o ollar a todo o ceo, di que o Un é o Deus."
Consequentemente, o conceito Deus é entón criado por Xenófanes como sendo un ser máis alto, cunha identidade abstracta, e non posui nengun atributo coñecido polos homes, e tampouco é semellante a estes - nen canto á figura, nen canto ao espírito.
A respeito diso, Clemente de Alexandría na súa obra Tapezarias cóntanos:
"Mais se máns tivesen os bois, os cabalos e os leóns
E pudesen coas máns deseñar e criar obras como os homes,
Os cavalos semellantes aos cavalos, os bois semellantes aos bois,
Deseñarían as formas dos deuses e os corpos farían
Tais cais eles proprios tén."

Wikiquote logo
Citas no Wikiquote sobre:
[[q:{{{1}}}|{{{1}}}]]