Calendario gregoriano

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

O calendario gregoriano é o calendario actualmente utilizado en Europa, as súas antigas colonias e en boa parte do resto do mundo.

Índice

[editar] Estrutura do calendario

A súa forma baséase no calendario Xuliano da Roma clásica. É un calendario solar, baseado na translación da Terra a redor do sol de 365,2422 días de 24 horas de 60 minutos de 60 segundos métricos. O calendario gregoriano da un tempo medio para o ano de 365,2425 días; para asegurar un número enteiro de días por ano, engadimos regularmente (97 anos bisestos cada 400 anos) un día bisesto, o 29 de febreiro . Ver ano bisesto.

[editar] Subdivisións

O calendario gregoriano está dividido en doce meses:

No. Nome Días
1 Xaneiro 31
2 Febreiro 28 ou 29
3 Marzo 31
4 Abril 30
5 Maio 31
6 Xuño 30
7 Xullo 31
8 Agosto 31
9 Setembro 30
10 Outubro 31
11 Novembro 30
12 Decembro 31

Un período de sete días é unha semana. Os días da semana son: luns, martes, mércores, xoves, venres, sábado e domingo.
O ano solar fai necesaria unha media de 365,2425 días = 8.765,82 horas = 525.949,2 minutos = 31.556.952 segundos.
Un ano común ten 365 días = 8.760 horas = 525.600 minutos = 31.536.000 segundos.
Un ano bisesto ten 366 días = 8.784 horas = 527.040 minutos = 31.622.400 segundos.
A era normalmente usada co calendario gregoriano é a era cristiá, é dicir, "antes / despois de Cristo". Salientar que non hai un ano "cero"; os séculos e milenios comezan co ano "un". Así que, o s.XXI e o terceiro milenio comezan 1 de xaneiro do ano 1 do terceiro milenio, 2001.

[editar] O axustamento gregoriano

A diferencia principal entre o calendario gregoriano e o seu precedente, o calendario xuliano, está na distribución dos anos bisestos

Como xa se dixo, o ano tropical medio, é dicir, o período de translación da Terra ó redor do Sol, dura 365,2422 días. Engadindo un día bisesto cada catro anos, o calendario xuliano atribuía ó ano unha duración media de 365,25 días. Isto inducía un desprazamento duns 8 dáis por milenio con respecto ó tempo real, facendo que por exemplo a festa de Pascua, determinada polo equinoccio de primavera, caese alá por febreiro.

Foi preciso entón suprimir os anos bisestos para os anos que son múltiplos de 100 sen ser múltiplos de 400. Así 1600 e 2000 son bisestos, pero non 1700, 1800 nin 1900.

Aplicando esta regra chegamos a un ano de 365,2425 días no canto dos 365,2424 días en exceso de tres días cada 10.000 anos. Foi proposta unha emenda na regra para consideraren os anos múltiplos de 4.000 como normais. Pero do feito do acurtamento do ano tropical evaluado en 0,5 s por século e do alongamento do día de 1,64 milisegundos por século, é ilusorio chegar a este nivel de precisión, as incertezas sobre a duración do ano cada 10.000 anos está na mesma orde de diferencia.

[editar] Adopción dun novo calendario

En 1582, o papa Gregorio XIII decidiu mediante a bula Inter gravissimas que o xoves 4 de outubro de 1582 sería inmediatamente seguido polo venres 15 de outubro para compensar o desfase acumulado dende o ano 45 d.C. (Anéctoda: Pola supresión de dez días, santa Teresa de Ávila morreu na noite do 4 ó 15 de outubro de 1582).

A idea era loitar contra a deriva da data de Pascua (o domingo seguinte á primeira lúa do equinocio de primavera) que se desprazaba polos meses de verán.

É necesario salientar que o paso ó calendario gregoriano non foi adoptado en toda Europa ó mesmo tempo. Foi imposto por Gregorio XIII]] nos estados onde era soberano pontífice. España, Portugal e Polonia adoptárono inmediatamente. Outros, coma Francia) seguíronos rapidamente. Inglaterra (protestante) non adoptará o calendario gregoriano ata 1752.

Outros países foron moito máis lentos en adoptar esta reforma gregoriana, preferindo como di o astrónomo Johannes Kepler "estar en desacordo co sol, antes que de acordo co papa".

Comprirá esperar á revolución de outubro de 1917 para que Rusia o adopte. Iso fixo que a revolución chamada de "outubro" tivese lugar... a comezos de novembro, segundo o calendario gregoriano!

En Turquía foi no 1927.

Estas variacións de calendario supoñen un crebacabezas para os historiadores, xa que un documento inglés datado por exemplo o 10 de xaneiro de 1603 é de feito posterior a un documento francés ou español datado o 15 de xaneiro dese mesmo ano. Por exemplo, William Shakespeare e Miguel de Cervantes morreron na mesma "data" (23 de abril de 1616), pero non no mesmo "día".

Ademais, en cada país onde se adoptaba o novo calendario, protestábase, dicindo por exemplo que se tería que pagar un alugueiro mensual enteiro habendo só 21 no mes laboral!

[editar] Reformas do calendario gregoriano

Se o principio de axuste gregoriano non foi posto en causa, non sucede o mesmo coas súa estrutura interna.

Os críticos ven os seus vínculos co cristianismo, a traves das festas cristiás e das referencias ós santos. Iso motivou moitos proxectos de calendarios laiscos como por exemplo o calendario republicano da revolución francesa.

Outras críticas concernen á construción mesma do calendario:

  • meses de lonxitude variable (de 28 a 31 días) que falsean por exemplo as estatísticas económicas;
  • ausencia de sincronización entre o nome dos días e o seu número de mes;
  • variación da data de certos días festivos como Pascua.

No percurso dos tres últimos séculos as proposicións de reforma multiplicárnose. As máis coñecidas son as propostas do calendario universal e do calendario fixo. Alá por mediados do s. XX, a Sociedade de Nacións (actual ONU) fixeron estudos para reformar o calendario. Pero foron abandonados pola presión de países como Estados Unidos, Reino Unido, Países Baixos ou Indonesia, oficialmente por razóns relixiosas.