Víctor López Seoane
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Víctor López Seoane y Pardo-Montenegro (Ferrol, 28 de setembro de 1832 – A Coruña, 14 de xullo de 1900) foi un naturalista galego, probablemente o máis importante do século XIX, que realizou importantes traballos sobre a fauna e flora de Galicia, especialmente nos eidos da entomoloxía, a ornitoloxía e a herpetoloxía.
A súa fama foi recoñecida por numerosos expertos nacionais e estranxeiros, algúns dos cales deron o seu nome para catalogar e bautizar novas especies de plantas, como a Serratula seoanei (un crisantemo), insectos, como o Dorcadion seoanei ou o Cebrio seoanei, e réptiles, como a Vipera seoanei, entre outras. Esta última, denominada comunmente víbora de Seoane e posiblemente a máis característica da herpetofauna galega, foi bautizada co seu nome polo zoólogo francés Lataste, en recoñecemento ó eminente labor de Víctor Seoane.
Xa de mozo, estudiante de bacharelato en Santiago de Compostela, recolleu novos exemplares de plantas para o herbario da cátedra de Historia Natural da universidade compostelana. Marchou posteriormente a estudiar a Madrid, onde cursou as carreiras de Medicina e Ciencias, simultaneamente.
En Madrid foi nomeado socio de mérito e catedrático de Botánica do Museo Popular de Madrid, publicando os seus primeiros traballos científicos nas revistas técnicas da época, como La Nueva Estrella, Semanario Enciclopédico de Ciencias ou Literatura y Artes.
En 1858 marchou a Andalucía para continua-los estudios de Medicina, que remata en 1859, pero sen deixar de estudiar diversos aspectos do medio natural. Así, en 1861 publicou o Catálogo de las aves observadas en Andalucía, o traballo máis completo sobre a ornitoloxía andaluza ata ese momento. En 1870 publicou unha Revisión deste Catálogo.
Entre 1861 e 1863 publica varios traballos sobre a fauna mastolóxica galega. Neles citaba a presenza, daquela xa escasa, de linces, osos, cervos, corzos e rebecos.
Unha vez rematada a carreira de Medicina volve a Galicia en 1862, para ocupar, como profesor sustituto, a cátedras de Elementos de Física e Química e Nocións de Historia Natural no Instituto da Coruña, onde crea un gabinete de historia natural. En 1864 renuncia á cátedra e vai a Ferrol, onde traballa como médico nas institucións da Sanidade Marítima, a Beneficiencia e no Hospital da Mariña.
En 1869 casa con Francisca Rioboo, trasládase á Coruña e dedícase á agricultura, deixando de exerce-la medicina. Cunha boa situación económica, dedícase plenamente ás investigacións naturalistas e visita diferentes museos onde coñece os especialistas máis destacados, entre eles a Charles Darwin. Aínda así, en 1874 comeza os estudios de Dereito en Santiago, obtendo a licenciatura na Universidade de Oviedo.
En 1870 publicou un catálogo sobre Aves nuevas de Galicia, no que inclúe unha nova especie de peto picapinos. Avanza os primeiros datos sobre dúas subespecies galegas de perdiz, que catalogou definitivamente en 1891.
En 1876 comezou a estudia-los réptiles galegos, publicando xa no ano seguinte a primeira publicación específica neste tema, Reptiles y anfibios de Galicia. Identificou por primeira vez para a ciencia unha especie de lagarta (Podarcis bocagei, en 1884) e unha ra (Rana perezzi, en 1885), comúns en Galicia.
En 1885 redactou o capítulo dedicado á historia natural galega na obra enciclopédica Historia de Galicia, dirixida por Manuel Murguía, con quen asistía ás tertulias da Cova Céltica. Este traballo foi o primeiro intento de recompilación de tódolos coñecementos dispoñibles nese momento sobre o medio natural galego. No campo da entomoloxía recollía a relación máis completa dos insectos presentes en Galicia, sobre os que levaba traballando vinte anos. Cabe dicir que contén valoracións morais sobre os seres vivos que hoxe serían inadmisibles e que existe un claro desequilibrio cara os campos da zooloxía que mellor dominaba.
Formou parte das principais sociedades e academias científicas de Europa (de zooloxía, botánica, entomoloxía e xeoloxía), así como da Academia Médico-Cirúrxica de Madrid. Ata a súa morte desempeñou distintos cargos administrativos na Coruña.
Coleccionista convencido, durante toda a súa vida recolleu exemplares das plantas e insectos e moitos campos máis que estudiaba, creando o museo particular máis importante de Galicia, no seu domicilio de Cabanas (A Coruña). Ademais enviou especímenes de todo tipo a distintos museos e investigadores de España e Europa.
Actualmente, a colección botánica permanece exposta na súa casa de Cabanas. En 1972, a familia donou a colección zoolóxica ó Concello da Coruña quen, en 1985, trasladouna á Casa das Ciencias da Coruña; e a súa biblioteca científica e as súas fichas e notas de traballo y archivo ó Instituto José Cornide de Estudios Coruñeses.
Para dar idea da magnitude do seu traballo sistemático de mostraxe e catalogación de distintos taxóns de seres vivos en toda Galicia baste citar que o Inventario dos materiais da colección Victor Seoane, publicado pola Casa das Ciencias en 1987, relaciona un total de 10.747 exemplares, entre fósiles, rochas, minerais, ósos, sementes, madeiras, plantas e diversos animais (mamíferos, aves, réptiles, anfibios, peixes, insectos, arácnidos, cangrexos). O grupo máis importante é o representado polos insectos, con 51 caixas entomolóxicas, pero non se poden esquece-los 274 exemplares de réptiles e os 226 de aves.
Como xa dixemos, outros museos e institucións galegos, nacionais e europeos expoñen entre os seus fondos diferentes materiais recollidos por Seoane: o Museo de Historia Natural de Londres posúe unha colección de 197 exemplares de réptiles e anfibios e outra de aves; o de París, unha de 186 réptiles e o de Lisboa, outra de 300.
No ano 2000, para celebra-lo primeiro centenario do seu pasamento, a Casa das Ciencias da Coruña organizou unha magna exposición dos materiais de Seoane.
[editar] Ligazóns externas
- El valor de una vocación. Centenario de Víctor López Seoane (1832-1900) [1]