Julio Prieto Nespereira

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Hai outros, e excelentes gravadores galegos, pero a tradición que inicia Castro Gil ten o continuador por antonomasia en Prieto Nespereira, home de dilatada vida, case centenaria, chea de iniciativas, de éxitos, que naceu en Ourense na rúa que hoxe leva o seu nome, e que foi biografiado por outro ourensán ilustre, Ramón Otero Pedrayo. Realizou a primeira exposición de pintura ó óleo, cando aínda non comezara o seu verdadeiro camiño, en 1912, na súa cidade natal. Debuxa en xornais de Galicia. Ó finaliza-la guerra europea viaxa a Cataluña e queda impresionado pola obra de Isidro Nonell e Joaquín Mir. A Madrid chega en 1917 e visita O Prado con frecuencia. Gaña oposicións para residir na capital de España e participa na Grande Mostra de Arte Galega da Coruña. Un ano máis tarde inicia clases de pintura con Álvarez de Sotomayor, que prosegue ata 1921. Debuxa no Museo de Reproduccións Artísticas e colabora en revistas galegas como «Alfar» e «Nós». Coñece o gravado na obra de Bramguym. En 1922 envía por primeira vez gravados á Exposición Nacional de Belas Artes. Na de 1924 obtén unha bolsa de viaxe, que lle permite visitar Portugal. As medallas nesta gran mostra comezan a chegar: en 1926 a terceira, en 1930 a segunda e en 1932 a primeira. Ó longo da súa vida gañará outros moitos premios. En 1926 acada a terceira medalla, como dicimos, e é invitado á Bienal de Venecia. Ó ano seguinte á Trienal de Florencia e á Internacional de Gravadores. En 1928 cruza o Atlántico para visitar Bos Aires e Montevideo, onde expón a súa obra. Ó regreso a España funda a agrupación de gravadores «Los veinticuatro», concorre á Internacional de Barcelona e fai a súa primeira viaxe a París, xa en 1929. Un ano despois logra premio de honor na Exposición Hispanoamericana de Sevilla. En 1932, coa primeira medalla na Nacional de Belas Artes, concorre á Internacional de Filadelfia, expón en Bos Aires, e mais elíxeno presidente da Agrupación Española de Artistas Gravadores e tribútaselle unha homenaxe en Madrid. É nomeado profesor de gravado artístico na Escola Nacional de Artes Gráficas en 1934 e un ano máis tarde consegue o premio Duque de Alba no concurso nacional organizado polo Círculo de Belas Artes. Dirixe exposicións de gravadores ingleses e franceses no Museo de Arte Moderna de Madrid. Pouco antes de comeza-la guerra civil concédenlle o premio nacional de gravado. Os anos da contenda bélica pásaos en Valencia e Barcelona. Como bolseiro do Ministerio de Asuntos Exteriores viaxa a Uruguay e Brasil en 1947 e 1948. É hospede oficial en Montevideo, onde expón 140 gravados, que mostrará tamén en Río de Xaneiro, Sâo Paulo e Santos, así como en Punta do Leste e Bos Aires, onde se relaciona con Espilinbergo, Quinquela Martín, Escotti e Portinari. Proseguen as súas exposicións en España. Viaxa ó Norte de África. En 1951 organiza a mostra «Goya y el grabado español», que percorre América de norte a sur, Filipinas, Xapón e Oriente Medio. En 1953 representa a España na segunda Bienal Hispanoamericana e gaña a medalla de ouro da Agrupación de Gravadores de Cuba. Noméano membro da Academia de Artes e Letras da Habana. Ata 1955 foi figurativo. Evoluciona o seu concepto plástico e en 1956 dáo a coñecer en Praga, París e Hamburgo. Viaxa por Francia e Bélxica. Organiza certames, incansable, para dar a coñecer novos valores. En 1960 noméano vicerrector da Escola Nacional de Artes Gráficas e en 1961 consegue premio da Fundación March. Alterna o gravado coa pintura. En 1966 fai unha antolóxica no Museo de Arte Moderna de Madrid, onde mostra por vez primeira series famosas da súa arte coma son « Hombres de mar»,«Mujeres del campo gallego» e «Peces rotos». A proposta do artista galego, acórdase a creación do Museo Nacional de Gravado Contemporáneo e Sistemas de Estampación, en 1967, do que é designado director entre 1967 e 1968. A súa obra segue percorrendo o mundo. Expón en Nova York. É nomeado vocal do padroado do Museo Español de Arte Contemporánea en 1971, e en 1974 concédenlle a medalla de ouro ó mérito nas Belas Artes. En 1976 gaña o premio de honor na Bienal de Gravado Hispano-Arxentino de Mendoza. Un ano despois realiza unha exposición en Ourense, onde a Deputación organiza un ciclo de conferencias a cargo de Otero Pedraio, Cunqueiro e Filgueira Valverde. Os Reis de España entréganlle, en 1980, diploma e medalla do centenario do Círculo de Belas Artes. O Museo Provincial de Lugo inaugura unha sala monográfica do artista e a cidade dedícalle unha rúa. O grande conxunto da súa obra chega a Ourense, con gravados, debuxos e pinturas. Noméano fillo predilecto da súa cidade natal, en 1984. O Concello de Pontedeume faino fillo adoptivo da vila en 1986. Pese á súa dilatada existencia, traballa case ata o mesmo día da súa morte, que lle chega o 5 de agosto de 1991. Postumamente créase a Bienal Internacional de Gravado que leva o seu nome e patrocinan a Xunta de Galicia e a Fundación Caixaourense. As distincións amoreáronse na súa persoa, xa que foi Orde do Mérito de Ecuador; encomenda da Orde de Isabel a Católica, medalla de ouro do Círculo de Belas Artes e medalla de ouro ó Mérito no Traballo, así como membro da Real Academia de Belas Artes da Coruña, da Real Academia Galega e membro de honor de numerosas entidades de Madrid, Barcelona e América. Está representado en tódolos museos de gravado contemporáneos e nos de Galicia como pintor, gravador e debuxante. Prieto Nespereira acusa nos seus comezos a influencia de Castro Gil no rigor do debuxo e na firmeza da incisión nas augafortes, sobre todo nas súas evocacións monumentais. Despois solta a súa liña e comeza a xogar cos ritmos de curvas, coa ideación de redes, nun barroquismo persoal moito máis creativo e plástica. Hai nel un verdadeiro artista, capaz de arrancar ó tórculo morfoloxías exquisitas, a numerosas tintas, con técnicas mixtas moi complexas. A serie de «Peces rotos» é absolutamente excepcional chegando á abstracción pura, porque a súa técnica o apoiaba en calquera alarde. Como pintor é un expresionista atemperado, sempre debuxante magnífico, ás veces próximo ó postcubismo, que tamén acusa a súa escultura, unha faceta escasa, pero non menor, da arte de Prieto Nespereira.

[editar] Bibliografía

-Otero Pedrayo, Ramón: Prieto Nespereira. Madrid, Editora Nacional, 1970. -Chamoso Lamas, Manuel: «Arte», en Galicia. Barcelona, Edit. Noguer. 1976. -Areán, Carlos: Julio Prieto Nespereira. Madrid, Dir. Gral. Bellas Artes, 1973. -VV. AA.: Un siglo de pintura gallega 1880/1980. Buenos Aires, Museo Nacional de Bellas Artes, 1984. -Pantorba, Bernardino de: Historia y crítica de las Exposiciones Nacionales de Bellas Artes. Madrid, 1980. -Pablos, Francisco: Plástica gallega. Vigo, Caixavigo, 1981. -VV. AA.: Prieto Nespereira. A Coruña, Xunta de Galicia,1986. -Rubio Martínez, M.: Ayer y hoy del grabado. Tarragona, Edic. Tarraco, 1979. -Diccionario de pintores españoles contemporáneos. Madrid, Edic. Estiarte, 1972. -Carrete Parrondo, Juan; Vega Glez., Jesusa; Fontbona, Francesc, y Bozal, Valeriano: El grabado en España (siglos XIX y XX)Summa Artis. Vol. XXXII. Madrid, Espasa Calpe, 1988. -Campoy, A. M.: Diccionario crítico del arte español contemporáneo. Madrid, Ibérico Europea de Edic., 1973. -Martínez Barbeito, Carlos: Julio Prieto Nespereira. Madrid, Pub. Españolas, 1969.

Outras linguas