Euloxio Gómez Franqueira
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Euloxio Gómez Franqueira foi un mestre, empresario e político centrista ourensán, nado en Cenlle en 1917 e morto en Ourense o 20 de abril de 1988.
[editar] Vida política
Aínda que simpatizante das Mocidades Galeguistas durante os anos finais da Segunda República, as carreira política do que foi máximo representante do galeguismo de centro naceu durante o franquismo, vencellado ás súas estruturas de poder. En 1954 accede a un posto de concelleiro en Castrelo de Miño e chega a presidente da Irmandade de Labradores, co que se inicia na vida pública oficial vencellado aos sectores produtivos agrícolas. Neste período foi tamén mediador entre Fenosa e os campesiños nas negociacións da expropiación dos terreos onde se construiría o encoro de Castrelo de Miño e procurador nas cortes de Franco.
No ano 1977, colaborou na creación da Unión de Centro Democrático, (UCD). Precisamente con ese partido foi deputado por Ourense na lexislatura constituínte (do 14 de xullo de 1977 ata o 23 de marzo de 1979). e despois durante dúas lexislaturas máis ata o 15 de xullo de 1986. Porén esta última lexislatura correspondeuse coa desfeita electoral da forza centrista, e Gómez Franqueira, sen deixar o seu escano de deputado no Congreso, fundou primeiramente Centristas de Ourense, e finalmente en 1983 Coalición Galega.
En 1984 sufriu un derrame cerebral que o afastou da vida política, co que se abriu unha crise de liderado na formación nacionalista de centro.
[editar] Carreira empresarial
Como empresario iniciouse tamén en Castrelo de Miño, onde montou unha cooperativa de reparto de produtos. En 1959, Gómez Franqueira é nomeado xerente da Unión Territorial de Cooperativas Ourensás (UTECO) e impulsa as Cooperativas Ourensás (COREN), nacidas en 1961. Na fundación da empresa, que tivo ao comezo unicamente unha vintena de socios e unha achega de capital tecnolóxico estadounidense (Swift), puxo todo o seu esforzo, e dela obtivo os maiores rendementos económicos e tamén políticos. O seu obxectivo era abrir as actividades destas cooperativas para que entre todas puidese controlar o proceso produtivo completo, dende a obtención de materias primas até a comercialización dos produtos finais.
En 1962 participa na creación da Caixa Rural de Ourense, que nace fundamentalmente co obxectivo de dotar de financiamento todo o proxecto cooperativista.
En 1964, ao que todo o know-how fora absorbido, a empresa desfaise da colaboración da firma estadounidense e constrúe a súa primeira fábrica de pensos. En 1965 constitúese a Cooperativa Provincial de Produtores de Ovos e en 1966 empeza a funcionar un matadoiro avícola para sacrificar os pitos das explotacións. Pensos, criadeiro, matadoiro e unha clasificadora de ovos cerran o círculo do negocio. Con este pulo estende as súas actividades nas áreas agrícola, gandeira, avícola e porcina. O que comezou como unha sociedade puramente avícola converteuse co nome de COREN-UTECO e logo xa unicamente Coren no eixo de toda a gandaría de carne en Galicia con producións nos sectores porcinos, vacún de carne, ovos, patos, pavos e coellos.
Ao seu falecemento, o seu fillo Manuel Gómez-Franqueira pasou a dirixir a empresa, da que é conselleiro delegado.
[editar] Datos persoais
Estudou Maxisterio e exerceu como mestre durante case vinte anos, primeiro en San Amaro e logo en Castrelo de Miño.
En xuño de 1980 un comando de ETA político-militar tentou secuestralo na súa casa de Razamonde. Os terroristas finxiron unha avaría no coche e entráronlle na casa coa escusa de chamar por teléfono. Ao que entraron, sacaron as armas e obrigaron a Gómez Franqueira a que os acompañase. Este, que estaba en pixama pediu para vestirse, e aproveitou o momento para tirar unha pistola de riba dun armario e disparar os etarras, ferindo a un, José Antonio Alcocer Gabaldón, Zapatóns, no pescozo e na mandíbula. Eludiu as ráfagas dos outros terroristas botándose ao chan entre as camas do dormitorio e apagando a luz. Este terrorista, ferido, foi detido nun piso de Vigo uns días despois.
O goberno de Galiza outorgoulle a Medalla Castelao no ano 1986.