Entroido salcedo
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Atención: Este artigo precisa un traballo de revisión.
Por favor vexa a lista de Artigos con problemas e mellóreo de acordo coas indicacións que aparecen nesa páxina. Cando os problemas se resolvan retire esta mensaxe e borre a páxina da lista de artigos con problemas, pero por favor non quite esta mensaxe ata que estea todo solucionado.
O ENTROIDO DE SALCEDO.
Salcedo é unha parroquia pertencente ao concello da Pobra do Brollón situado no sureste da provincia de Lugo. Dende tempos inmemoriais dos distintos festexos ou actividades culturais que se veñen desenvolvendo nesta aldea, o máis importante e de sona é o Entroido. Lonxe de crer que o despoboamento do medio rural afecta ao desenvolvemento deste evento, ano tras ano percíbese un maior apoio popular cara ás distintas actividades que teñen lugar para conmemorar a subversión contra a orde establecida que esta época representa.
Salientar que todos os actos de Entroido están organizados pola Asociación de Veciños de Salcedo, organismo dinamizador da vida social en Salcedo. A colaboración e cooperación vén dos propios veciños salcedaos que, ao chegaren estes días, se entregan a fomentar o espírito lúdico e desenfadado.
Os actos que se desenvolven son moitos e teñen lugar en diferentes días. Así, a primeira data que se celebra é o xoves de compadres (segunda semana anterior ao Entroido) día en que as mulleres fan estes monifates con distintos materiais (palla, cartón, papel, etc...) e que simbolizan o sexo macho que hai que vencer e destruír por medio do lume. Os homes tentarán impedir tal ultraxe e por medio de persecucións, enganos e demais trucos tratarán facerse con eles. Antigamente outro día significativo era o domingo corredoiro (domingo seguinte ao xoves de compadres), data en que todos os veciños se perseguían por todo a aldea enzoufándose uns aos outros con diversas substancias difíciles de limpar coma o sarrio ou feluxe que quedaba nas lareiras ou cociñas tradicionais galegas. Actualmente este día xa non se celebra. Á semana seguinte ten lugar o xoves de comadres, que é a réplica ao xoves de compadres, e que podemos entendelo como a supremacia, neste caso, do sexo “macho” sobre o “femia”.
Estes tres días son o preludio do que van constituír as tres datas importantes do Entroido en Salcedo: domingo, luns e martes.
O domingo de Entroido desenvólvense dúas actividades de repercusión popular importante: os disfraces e o teatro.
No tocante ó primeiro, non debe levar a engano a súa denominación; son unha sorte de representacións dramático-mímicas, ao ar libre, onde se parodian distintos acontecementos da vida social da aldea que, por un ou outro motivo, deixaron pegada na consciencia dos veciños de Salcedo. Por exemplo, un ano fíxose unha representación sobre un caso que foi real en Salcedo: apareceu un home que, en teoría, era vendedor de lavadoras. Andou por distintas casas ofrecendo estes electrodomésticos cunhas vantaxes económicas considerábeis, se ben non traía o produto consigo e pedía un adianto pecuniario, asegurando que ao día seguinte entregaría o produto e cobraría o que restaba por pagar. Algúns veciños “picaron” e, cal a súa sorpresa cando nin ao día seguinte, nin para o outro, nin nunca, o “vendedor” volveu aparecer. Na aldea o caso foi soado e, consecuentemente, en Entroido parodiouse a estafa.
O teatro quizais sexa a actividade de máis sona e a que congrega máis cantidade de persoas. Nun local acondicionado para tal fin represéntanse distintas actividades que van desde obras escritas por persoas desta aldea até adaptacións feitas ao galego por nós de clásicos como Molière ou Shakespeare. Os actores son veciños de Salcedo contando o máis novo 3 anos e o máis vello 64. Cada función divídese en distintos obras: infantil, xuvenil, adulta. Pode dicirse que o teatro é un vencello entre os veciños de Salcedo, todos colaboran para que todos aqueles que se achegan a Salcedo podan gozar con el. No ano 2006 houbo unha afluencia de mil persoas en dous días de representación, o que semella indicar a aceptación que, ano tras ano, van tendo estas actividades.
O luns de Entroido unha outra actividade vén amosar o potencial cultural que encerra o Entroido de Salcedo. Dita actividade é a saída do Oso. Personaxe intimamente ligado ao decorrer do Entroido dende hai moito tempo. A memoria das persoas máis vellas do lugar sempre o acorda. Vén a amosarse como o correlato doutras figuras que poboan o Entroido en Galiza: peliqueiros, pantallas, etc.... Arredor das 5 do serán o Oso e Criados saen do seu agocho. Os criados son os axudantes que levan a presa onda o Oso para que este a embadurne coa cheirenta e lixosa substancia preparada para a ocasión. Téñense dado moitas interpretacións para explicar a existencia desta figura central en Salcedo. A gran maioría opina que podería simbolizar o medo que os habitantes desta zona poderían ter aos osos que baixaban ás alvarizas próximas a Salcedo para se alimentar. Non pasa de ser unha mera hipótese. A vestimenta do Oso está composta dunhas peles de ovella que cobren todo o corpo amais dunha máscara que lle deixa boa visibilidade á persoa que vaia facendo o papel deste personaxe. A roupaxe dos criados é máis modesta e menos pesada posto que a súa misión é apresar aos desaprensivos que estean preto do Oso para levárllos como presas. O Oso emporcallaraos ao seu antollo.
O martes de Entroido de novo volven facerse os disfraces para seren comtemplados por abundante público que goza con eles.
Outros personaxes destacados son as madamas e os danzantes, parella que representa a un home e unha muller cuxa misión é a de bailar acompañando ao morrión (o grupo formado polas persoas disfrazadas que van cara ao lugar onde van representar a parodia dramático-mímica). Caracterízanse pola vistosidade da súa vestimenta e polo estilo elegante do baile que executan. Tense puntualizado que estes personaxes poderían representar as clases podentes e ricas da sociedade, argumentando a galanura e exquisita feitoría da súa roupaxe. Estes personaxes adoitan saír o domingo e o martes de Entroido.
E deste xeito, dá remate o Entroido de Salcedo que cada ano que pasa vai ocupando un lugar destacado entre as manifestacións de honra a esta data tan significativa na Galiza.