Transformador
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Denomínase transformador a un dispositivo electromagnético que permite aumentar ou diminuír a voltaxe e a intensidade dunha corrente alterna de xeito tal que o seu produto permaneza constante (xa que a potencia que se entrega á entrada dun transformador ideal, isto é, sen perdas, ten que ser igual á que se obtén á saída).
Os transformadores son dispositivos baseados no fenómeno da indución electromagnética e están constituídos, na súa forma máis simple, por dúas bobinas devanadas sobre un núcleo cerrado de ferro doce. Estas bobinas ou devanados denomínanse primario e secundario.
O funcionamento é o seguinte:
Se se aplica unha forza electromotriz alterna no devanado primario, as variacións de intensidade e senso da corrente alterna criarán un campo magnético variábel dependendo da frecuencia da corrente. Este campo magnético variábel orixinará, por indución, a aparición dunha forza electromotriz nos extremos do devanado secundario.
A relación entre a forza electromotriz indutora (Ep), a aplicada ao devanado primario e a forza electromotriz inducida (É), a obtida no secundario, é directamente proporcional ao número de espiras dos devanados primario (Np) e secundario (Ns) .
Así, se o número de espiras (voltas) do secundario é 100 veces maior que o do primario se aplicamos unha tensión alterna de 100 voltios no primario obteremos 10000 voltios no secundario. Á relación entre o número de voltas ou espiras do primario e as do secundario chámaselle relación de voltas do transformador ou relación de transformación.
Agora ben, como a potencia aplicada no primario, no caso dun transformador ideal, debe ser igual á obtida no secundario, o produto da forza electromotriz pola intensidade (potencia) debe ser constante, no caso do exemplo se a intensidade circulante polo primario é de 10 amperios, a do secundario será de só 0,1 amperios.
Esta particularidade ten a súa utilidade para o transporte de enerxía eléctrica a larga distancia, ao permitir efectuar un transporte a altas tensións e pequenas intensidades e por tanto pequenas perdas.
Outra aplicación frecuente en circuítos de radio é a de transformador de impedancias.
Se se coloca no secundario unha impedancia de valor Z, e chamamos n a Ns/Np, como Is=-Ip/n e É=Ep.n, a impedancia vista desde o primario será Ep/Ip = -É/n²Is = Z/n².
Así, conséguese transformar unha impedancia de valor Z noutra de Z/n².
Colocando o transformador ao revés, o que facemos é elevar a impedancia nun factor n².