Corme Porto, Ponteceso
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
A Nosa Señora dos Remedios de Corme Porto é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Ponteceso. Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 1.289 habitantes (654 homes e 635 mulleres) distribuídos en 1 entidade de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando contaba con 1.434 habitantes.
Índice |
[editar] Historia
Os asentamentos humanos nos arredores de Corme datan de tempos prehistóricos, como demostran os petroglifos que abundan na zona. A chamada cultura castrexa tamén deixa pegadas dos seus asentamentos en lugares como o Castro da Illa dá Estrela.
Pero o nome de Corme propiamente dito aparece nun documento do Monasterio de Caaveiro datado en 1105. Posteriormente aparecerá noutros documentos como no "Mapamundi" de Gresques de 1375 ou de forma destacada na "Cosmographia" de Sebastián Münster de Basilea no ano 1544.
Co paso dos anos a actividade pesqueira de Corme prospera significando así o aumento de poboación de Corme-Porto en detrimento da parroquia orixinal de Corme-Aldea. Esta actividade pesqueira trouxo a prosperidade a Corme a principios do século XX. Nestes anos atópanse a pleno rendemento oito fábricas de conservas, unha cetaria de lagostas, numerosos mercantes, tarrafas e outras embarcacións menores. Corme convértese no primeiro porto de España de exportación de madeira e a poboación de Corme-Porto pasa a ser de 2.978 habitantes segundo o censo de 1920. Posteriormente, coa chegada da guerra civil e a postguerra, e coa escaseza de especies como a sardiña, virá unha crise da industria pesqueira e do crecemento do mesmo pobo.
A partir dos anos 90 e ata a actualidade Corme vivirá un novo empuxón coa explotación racional e sostible do percebe, que ten o seu punto álxido coa celebración da Festa do Percebe do Roncudo (dende 1992) e coa instalación de bateas na ría para o cultivo do mexillón. Tamén contribúe a este desenvolvemento a ampliación e actualización das estruturas do peirao pesqueiro e o paseo marítimo á praia do Osmo (2004) e a actual mellora nas estradas que van cara a Ponteceso. Este desenvolvemento só se viu parcialmente paralizado polo tráxico fundimiento do Prestige en novembro de 2002 e a consiguiente marea negra que se produciu.
A finais de Agosto de 2006 no pobo de Corme xurdía de novo a vella idea da segregación do concello de Ponteceso, apoiada pola maioría das asociacións vecinales, culturais e deportivas, así como por preto da totalidade da poboación.
[editar] Turismo
[editar] Como chegar
Para achegarnos a Corme tomaremos como punto de partida Carballo, capital da comarca de Bergantiños e situado a 33 quilómetros da Coruña pola Autoestrada de peaxe AG-55 ou, alternativamente, pola AC-552. En Carballo seguiremos a AC-414 en dirección a Malpica ata Buño (10 quilómetros), onde nos desviaremos pola AC-422 ata Ponteceso (11 quilómetros). Finalmente en Ponteceso colleremos o desvío para Corme xusto antes da ponte que cruza o río Anllons e pasando por diante da casa do poeta Eduardo Pondal. A AC-424 levaranos definitivamente a Corme logo de 9 quilómetros. A distancia total dende A Coruña é duns 63 quilómetros.
[editar] Lugares de interese
O monumento máis famoso de Corme é a Pedra dá Serpe. Trátase dunha gran roca situada na estrada de acceso á aldea de Gondomil e á praia da Ermida e en cuxo lateral dereito hai unha figura dunha serpe alada.
A autoría da escultura é discutida pero asociase aos cultos precristianos ás serpes, relacionado, segundo algúns historiadores, coa chegada dos celtas, que tiñan como símbolo heráldico a serpe.
A lenda conta que esta zona era inhabitable debido a unha praga de serpes. San Adrián, que se atopaba predicando por alí, golpeou fortemente co pé no chan, desaparecendo aquela terrible praga. Todas as serpes foron a acubillarse debaixo daquela pedra, quedando unha delas petrificada en sinal deste feito. Como símbolo da cristianización deste lugar púxoselle unha cruz enriba.
Ademais do núcleo urbano os turistas adoitan dirixirse a la A Punta de O Roncudo, dende unha estrada que sae do mesmo porto de Corme. A estrada bordea o mar e permite fermosas vistas sobre a ría e o acceso a pequenas calas con praias pouco frecuentadas. Ao final da estrada atopamos a punta e o faro de O Roncudo, denominados así polo ronquido que produce o mar neste lugar ao golpear con forza nos acantilados. Por toda a costa, especialmente naquelas zonas máis batidas, podemos atopar os famosos percebes de O Roncudo, cuxa festa gastronómica celébrase o primeiro sábado do mes de Xullo. Tamén na punta de O Roncudo podemos contemplar as cruces que recordan as traxedias vividas preto desta costa denominada, non sen razón, da morte.
[editar] Praias
No interior da ría, na zona próxima a Corme existen varias praias aptas para o baño entre as que destacamos as seguintes:
- Praia do Osmo: Praia principal e preferida dos cormeláns. Pódese acceder á mesma por estrada, nun desvío que queda a man esquerda á entrada do pobo, ou peatonalmente a través do paseo marítimo que une esta praia coa veciña praia da Arnela. Dispón un pequeno aparcamento, duchas, campo de volley-praia e servizo de socorrismo.
- Furna do Osmo: Unha "furna" é unha gran cavidade natural aberta nas rocas e producida pola acción do mar. Xunto á praia do Osmo existe unha pequena furna cun arenal moi apreciado pola súa tranquilidade e o seu abrigo ante os preponderantes ventos do nordeste. No mes de Xullo celébrase nesta praia o concerto "Noite dous Encantos".
- Praia da Ermida: É a praia máis grande de Corme e a súa lonxitude alcanza o medio quilómetro. O seu acceso faise a través da estrada que leva á aldea de Gondomil e ao monumento da "Pedra dá Serpe", aproximadamente 500 metros antes da entrada á praia do Osmo. Esta praia caracterízase polas súas dunas e a súa proximidade á Illa dá Estrela, á que se pode acceder andando en marea baixa e onde houbo un castro e máis tarde levantouse unha capela dedicada á Virxe dá Estrela, que deu nome á illa e á praia. Dispón de aparcamento, duchas, xogos para os nenos e servizo de socorrismo.
- Praia da Arnela: Pequena praia situada no centro do pobo e unida á praia do Osmo por un paseo marítimo. Dispón de duchas e servizo de socorrismo.
- Outras praias: No interior de ría podemos destacar tamén as pequenas calas accesibles dende a estrada que vai ata o cabo Roncudo (como a Area dás Cunchas, Insua ou Gralleiras) e que se caracterizan pola súa tranquilidade xa que son pouco frecuentadas. No exterior de ría podemos destacar a praia da Barda, cuxa ensenada serve de refuxio para pequenas embarcacións pesqueiras. Aínda que é unha praia apta para o baño considérase perigosa ao acharse en mar aberto e non dispoñer de servizo de socorrismo.
[editar] Festas locais
Corme-Porto é unha das localidades da Costa da Morte que máis número de festas ten. Unha vez chega a época estival comezan as celebracións que duran ata finais de setembro.
- Festa do Percebe: Festa de exaltación do percebe do Roncudo. Adoita realizarse o primeiro sábado do mes de xullo (aínda que a súa data varía cada ano). É a maior festa gastronómica da provincia da Coruña.
- Festa do Carme: Festas en honor da nosa señora do Carme (patroa das xentes do mar). Celébrase o dia 16 de xullo (con vispera o 15). Pola mañá unha gran procesión maritima na que participan todos os barcos e embarcacións do lugar percorre ría facendo soar as súas sirenas e realizando ao final unha ofrenda floral polos mariñeiros falecidos.
- Festa de San Roque: Festas en honor de San Roque. A súa celebración comeza o ultimo domingo de agosto (con vispera o sábado) e continúan o luns, e o martes. Son as festas máis importantes do verán debido á súa duración.
- Festa dos Remedios: Festas patronais en honor da nosa Señora dos Remedios. Celébrase o dia 24 de setembro (con vispera o 23).
[editar] Persoeiros famosos
Entre os distintos persoeiros famosos nados en Corme podemos destacar os seguintes:
- Francisco Antonio Mourelle da Rúa: nado o 17 de xullo de 1750 en San Adrián de Corme, participou nas exploracións e conquistas que España levou a cabo na costa pacífica de América do Norte dende a base de San Blas (actual México). Participou en numerosas e importantes accións de guerra e trazou as coordenadas de moitas illas dos arquipélagos de Salomón e Tonga e algunhas das súas aparicións foron utilizadas polo coñecido capitán Cook. Ata a súa morte en Cádiz o 24 de maio de 1820 foi laureado pola Mariña Española en numerosas ocasións. Descansa no Panteón de Marineros Ilustres de Cádiz.
- José María Mosqueira Manso: nado 15 de outubro de 1886 en Corme-Porto e morto en Caracas o 15 de maio de 1968. Oceanógrafo, ictiólogo e mariñeiro, publicou numerosos libros sobre a súa especialidade e foi o primeiro técnico que rastrexou os fondos virxes do mar venezolano do río Orinoco e Apure. Tivo grandes vínculos co galeguismo e con Castelao que o levaron a fundar no exilio o "Lar Gallego de Caracas".
- Manuel Pailos: nado en Corme no ano 1918 emigróu coa súa familia a Uruguay no ano 1923. Escultor e sobre todo pintor, as suas obras están distribuídas por todo o mundo. No ano 1991 a Xunta de Galicia organizou unha exposición en Santiago na súa homenaxe e encargoulle unha escultura de granito para a Universidade.
Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Ponteceso | |
---|---|
Anllóns (San Fins) | Brantuas (San Xián) | Cores (San Martiño) | Corme Aldea (Santo Adrán) | Corme Porto (Nosa Señora dos Remedios) | Cospindo (San Tirso) | A Graña (San Vicenzo) | Langueirón (San Xián) | Nemeño (San Tomé) | Niñóns (San Xoán) | Pazos (San Salvador) | Tallo (Santo André) | Tella (Santo Eleuterio) | Xornes (San Xoán) |