1804

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

1803 < 1804 < 1805

< Século XVIII Século XIX Século XX >
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96 97 98 99 00


Índice

[editar] Acontecementos

[editar] Alemaña

  • Na cidade de Viena, o compositor alemán Ludwig van Beethoven anula a súa dedicatoria da Terceira Sinfonía (bautizada co nome de "Heroica") a Napoleón, o ter noticia da proclamación de Napoleón como emperador, e cambia a dedicatoria pola frase de: "na memoria dun gran home". Os seus motivos son estos: "¡Non é máis que un home como os demáis! A partires de agora pisoteará todolos dereitos humanos ... e converterase nun tirano".
  • O farmacéutico Friedrich Wihelm Sertürner descubre a morfina, principal alcaloide do opio que será empregado no seguintes anos na maioría das aplicacións terapéuticas.
  • O 17 de marzo na cidade de Weimar, o poeta e dramaturgo Friedrich von Schiller estrena a súa obra "Guillerme Tell", o drama (de 5 actos) esta inspiradodo na "Crónica suiza" de Tschudi. O autor xa había levado anteriormente a escena o conflito entre o home e a sociedade (co estreno do drama "María Estuardo" no 1801), e a loita pola independencia da nación (coa obra "A Doncela de Orleans" no 1802). Na contra, Guillerme Tell é un héroe a quen a súa pasión pola liberdade levao a relizar as máis grandes fazañas. A conxura dos cantóns suizos e o cínico desafio do maxistrado Gesller, que acusa a Guillerme de rebelión e ordea que atravese cunha frecha a maza colocada por enriba da cabeza do seu fillo, confiren a obra un alento que se espalla co esceario de lagos e montañas. Guillerme Tell será a derradeira obra de Schiller, xa que morrerá no 1805, deixando unhas vinte pezas por concluir. Friedrich von Schiller nacera en Marbach un 10 de novembro do ano 1759. Fillo dun militar, a educación fixo del un home de cultura universal. Co traslado do seu proxenitor a Ludwigsburg, en cuia academia ingresou o xove Schiller. No 1787 marchase a Weimar onde mantivo amizade con Herder e Goethe, a vez que escomenzaba a súas investigacións sobre a historia; da cales salería "Guerra europea de XXX anos". No 1790 inicia estudios sobre Kant e catro anos máis tarde afianza a súa amizade con Goethe con que publica no 1797 "Xenias". Cofundador na súa xuventude do movemento prerromántico do "Sturm und Drang", toma conciencia a partir do seu coñecemento sobre Kant dos problemas morais do home con relación a sociedade. Con elo convertese nun eponimo do clasicismo alemán; a súa obra poética plasmase en baladas, cantos cunha sensillez e grande profundidade ética, e os himno. Os temas maxestuosos, de entre os cales o máis coñecido é "Canto da campá" foi incorporado por Beethoven como "Himno da alegría" no derradeiro movemento da súa Novena sinfonía.

[editar] Reino Unido

  • O británico Richard Trevithink (ou Trevithick) construe unha nova locomotora de vapor capaz de alcanza-los 8 Km/h, que instala no País de Gales. Trevithink que xa había tido experiencias deste tipo nos anos 1800 e 1801, decidese a unha nova máquina de vapor a que bautiza co nome de "Penydaran". É a primeira que está preparada para circular sobre raís. A máquina foi adquirida polas fundicións Pen & Darren.

[editar] Gran Bretaña

  • William Pitt (o Xoven), de volta o poder o 10 de maio e no que estará ata o 23 de xaneiro de 1806. Formará, xunto con Austria e Rusia, a terceira coalición, rota por Napoleón grazas a súa victoria en Austerlitz no ano 1805 e a paz de Presburgo (o 26 de decembro de 1805). A pesardes da victoria naval de Trafalgar (no ano 1805), deixará a sua morte, con 45 anos, unha Inglaterra illada e en crisis, e namentres Francia, será señora da metade de Europa.

[editar] Sudán

  • Osman dan Fodio, caudillo da tribo dos fulbé (asentada no curso central do Níxer) proclamase xefe dos creientes islámicos e conquista coas súas tropas grandes partes de Nixeria e do Camerún. O xefe peúl dan Fodio, era predicador e místico. O se proclamar comendador dos creientes, conquistará os Estados hausas (Nixeria); feito que acabará fundando o imperio peúl de Sokoto. Estado teocrático cuios soberanos consideran os seus territorios infieis como reservas de escravos. Este imperio pasará a ser un protectorado británico no ano 1885.

[editar] Francia

  • A principal preocupación que ten nestos días o ambicioso Napoleón Bonaparte, cónsul da República francesa, é invadir e conquistar Gran Bretaña, para o cal impulsa os máis diveros proxectos no campo da investigación militar. Inexpugnable pola mar, a súa poderosa armada, Gran Bretaña é o bastión máis sólido, polo momento, da resistencia europea os afans hexemónicos de Bonaparte. Para rematar de unha vez con estos isleños o cósul intenta crear unha frota aérea de globos aerostáticos que, a pesardes dos entusiasmo inicial que produce, é disolta no ano 1802 e o proxecto da invasión por aire é archivado.
  • O cociñeiro francés Charles Nicolas Appert fai público o seu procedemento para a conservación de alimentos, inventado por él mesmo no ano 1795 e tras diversas esperiencias, todas elas dun xeito ou de outro favorables. Appert publica neste ano o procedemento, con el adicase a venda de leite, fruta, legumes e extractos vexetais.
  • O 15 de febreiro efectúase o descubrimento dunha conspiración contra o primeiro cónsul. Durante as pesquisas, efectúase a detención de varios xenerais e a execución do monárquico, Georges Cadoudal.
  • O 21 de marzo (10 xerminal do ano XII, segundo o calendario francés da revolucíon) reunese na cidade de París, tras catro anos, unha comisión de 4 xuristas do antigo reximen, en cuias reuniones interven Napoleón para resolve-los puntos xurídicos de fricción; coroando a obra de dotar a Francia dunha nova lei civil en forma de código (unha lei articulada por materias, sen que se trasluza a procedencia das normas). Este tipo de asembleas xa se viñan reunindo dende o 5 de outubro de 1790. Non hai dúbida de que isto revolucionará a actual técnica xurídica en Europa, onde predomina a representación das leis por medios de recopilacións, como é no momento actual no caso de España. O Código Civil (que se coñecería o 3 de agosto de 1807 co nome de "Código de Napoleón", pero que quedaría parte invalidado no ano 1816), contén todas aquelas normas de dereito romano compatibles cos frutos da revolución e coa burguesía que apoia o primeiro cónsul. Fixa a igualdade ante a lei, o dereito sagrado a propiedade, a desaparición dos gremios, a separación da igrexa e o estado e maila abolición dos privilexios nobiliarios. Co cal se eliminan as estruturas da sociedade feudal anterior. Establecese o casamento civil obligatorio, tras o que se fará ou non pola igrexa. O dereito da familia é menos progresista, pois a muller solteira queda suxeita o pai e a casada o home, dos que necesita autorización para obrigarse, e a filiación debe de ser lexítima para ser recoñecida na súa plenitude. Nos países que todavía teñen que aborda-la codificación, xa se base no dereito romano ou no xermánico, este código acharase nos propositos do lexislador.
  • O 23 de marzo na cidade de Vincennes, Louis Henri de Condé, duque d'Enghien, é executado por orde de Napoléon. O duque d'Enghien é o derradeiro representante da familia Condé, e era o candidato dos realistas franceses para face-la restauración dos Borbones en Francia. Emigrado no 1789, loita nos exércitos contrarevolucionarios ata a súa detención e Ettenheim (cerca de Estrasburgo), e é trasladado a Vincennes, onde se xuzga sumarísimamente.
  • O 18 de maio (28 de floreal do ano XI, segundo o calendario revolucionario francés) proclamase en Saint Cloud o imperio a cuio home importante se lle da o título de emperador. Un 2 de decembro na cidade de París, nunha solemne cerimonia celebrada na catedral de Notre Dame (ou da Nosa Señora, segundo outros historiadores), o ata de agora primeiro cónsul francés, Napoleón Bonaparte, con 35 anos é coroado emperador polo papa Pío VII. Cumplese así unha tradición na que un papa debía de impoñe-la coroa a unha persoa merecedora dun reino. Napoleón, cumplindo coa tradición, pero deseando relegar o papa a un humillante segundo plano, toma a coroa coas súas mans e sa coloca él mesmo. Aunque a bendición da igrexa é imprescindible para facer un poder lexítimo, Napoleón quere mantela como un peón dos seús designios xeopolíticos. Pouco antes de ser coroado emperador, a policía francesa descubrío un complot tramado polos británicos e os realistas pa secuestrar e asasinar a Napoleón. O home forte de Francia elixe o título de emperador para marca-las distacias coa tradición dos reis borbónicos, e porque ve no seu país o sucesor e continuador do imperio universal de Carlomagno. Unha vez coroado emperador, Napoleón prosegue a súa enérxica política para modernizar a Francia. Trala creación do código napoleónico, funda a universidade e, mediante decretos reais, apoia a industria e impulsa a realización de grandes obras públicas, entre elas a urbanización de París. Para adecua-la actividades artística os intereses do imperio, pon o servizo do estado a escritores como Chateaubriand e madame Staël e a pintores como David. O agora coñecido como Napoleón I retoma algunhas institucións do Antiguo Réximen: os membros da súa familia e colaboradores que mellor mostraron a súa lealdade, dalles títulos principescos que levan consigo beneficiosas rentas. O redor do emperador formouse unha nova nobreza imperial, aunque despoxada de privilexos das que disfrutaba a antiga aristocracia, polo que pasa a depender completamente da benevolencia do emperador Napoleón I.
  • Un 16 de setembro Gay-Lussac establece o récord de altitude en 7.016 m, nunha ascensión en globo que realiza para evaluar as eventuais modificacións presentes na composición do aire.

[editar] Europa do Norte

  • O 25 de maio o rei de Prusia, Federico Guillerme III concerta co zar de Rusia, Alexandre I unha alianza dirixia contra Francia.
  • O 6 de novembro o zar ruso, Alexandre I e o emperador de Austria, Francisco I (segundo outros historiadores; Francisco II), acordan proceder na contra de Francia.

[editar] Austria

  • O 11 de agosto o emperador romanoxermánico Francisco II sube a categoría de imperio os territorios herdados autríacos, e adopta o título de emperador de Austria.

[editar] Estados Unidos

  • O 6 de febreiro Joseph Priestley (que nacera o 13 de marzo de 1733 en Fieldhead -Yorkshire-), investigador da natureza, folósofo e teólogo, descubridor do amoníaco, o monóxido de carbono e do osíxeno, morre en Northumberland (Pennsylvania).
  • O 12 de xullo Alexander Hamilton (nado na illa de Nevis, correspondente as Pequenas Antillas, o 11 de xaneiro de 1755), político americano, dirixente do partido federalista ata 1799, primeiro ministro do Tesouro no 1789 ata o 1795, morre en Nova York a causa das feridas que sufrira o día anterior en duelo con seu opoñente político, o vicepresidente Aaron Burr. Hamilton había impedido no abril que Burr fose elexido gobernador de Nova York.

[editar] Europa do Leste

  • En febreiro na rexión de Serbia. Un rico criador de porcos chamado Karagjorgje, de 38 anos, ponse o mando da insurrección serbia contra os turcos. Apoderarase da cidade de Belgrado no 1806. Coa presencia rusa será aclamado príncipe dos serbios no decembro de 1808. Abandoado polos rusos no 1813, verase na obriga de emigrar a Austria. No seu posto é reemprazado por Milos Obrenovich, que o mandará asasinar a súa volta no 1817, dando comenzo a unha enemistade secular entre as duas familias.

[editar] Haití

  • O 1 de xaneiro volvese a proclama-la independencia de novo en Haití polo xeneral negro Jean-Jacques Dessalines. Dessalines, que se nomea emperador baixo o nome de Xacobo I, é asasinado no 1806. Henri Christophe, chamado Enrique I, o sucederá no trono en 1811 ata 1820.

[editar] Rusia

[editar] Nacementos

  • 12 de xaneiro - Hippolyte Monpou, compositor e músico francés.
  • 22 de xaneiro - Charles O'Conor, xurista e político americano.
  • 26 de xaneiro - Eugène Sue, escritor francés.
  • 5 de febreiro - Johan Ludvig Runeberg, escritor e poeta finés.
  • 16 de febreiro - Jules Janin, escritor francés.
  • 19 de febreiro - Karl Freiherr von Rokitansky, patólogo autríaco; pinoneiro da moderna patoloxía.
  • 29 de febreiro - Antoine Hercule Romuald Florence "Hescules Florence", inventor, deseñador e debuxante francés, nacionalizado brasileiro.
  • 5 de abril - Matthias Jakob Schleiden, botánico alemán.
  • 23 de abril - Marie Taglioni, bailarina sueca.
  • 30 de abril - Maciel Monteiro, escritor e poeta brasileiro.
  • 18 de maio - Arsène Jules Étienne Juvénal Dupuit, economista e enxeñeiro francés; pioneiro da análise marxinal.
  • 31 de maio - Jeanne-Louise Farrenc, compositora francesa.
  • O 1 de xuño nace, en Novospaskoia, Mikhail Ivanovich Glinka. Músico ruso de recoñecido prestixio que morrerá en Berlín o 15 de febreiro de 1857, con 52 anos de idade.
  • 24 de xuño - Stephan Ladislaus Endlicher, botánico, escritor e historiador austríaco.
  • 28 de xuño - Franz Julius Ferdinand Meyen, médico e botánico alemán.
  • 1 de xullo - Amandine Aurore Lucile Dupin (máis coñecida coma "George Sand"), escritora francesa.
  • O 4 de xullo nace, en Salem, Nathaniel Hawthorne. Escritor e novelista estadounidense, cuios traballos mostran unha profunda conciencia dos problemas éticos do pecado, o castigo e a expiación. Hawthorne morrerá en Plymouth (New Hampshire) un 18 de maio de 1864, a idade de 59 anos.
  • 20 de xullo - Richard Owen, anatomista británico.
  • 28 de xullo - Ludwig Andréas Feuerbach, filósofo e escritor alemán.
  • 29 de xullo - Francisco Manuel Barroso da Silva, militar e político brasileiro; máis coñecido polo alcume de "Almirante Barroso".
  • 31 de xullo - George Baxter, debuxante e pintor inglés.
  • 4 de agosto - Luigi Scrosoppi, relixioso italiano; beatificado o 4 de outubro de 1981 e canonizado o 10 de xuño de 2001 polo papa Xoán Paulo II.
  • 1 de outubro - William Stokes, médico irlandés.
  • 3 de outubro - Allan Kardec, educador francés; fundador da doutrina do espíritu.
  • 2 de novembro - Rafael Valentín Valdivieso y Zañartu, bispo chileno.
  • 12 de novembro - Julius Wilhelm Gintl, físico e inventor austríaco; creador do concepto "modo duplex" para o método de compensación.
  • 21 de novembro - Coleman Hawkins, músico norteamericano.
  • 27 de novembro - Julius Benedict, rexente e compositor inglés de orixe alemana.
  • 10 de decembro - Karl Gustav Jacob Jacobi, matemático alemán.
  • 16 de decembro - Viktor Yakovlevich Bunyakovsky, metemático ruso.
  • 21 de decembro - Benjamin Disraeli, político e escritor inglés.
  • 23 de decembro - Charles Augustin Sainte Beuve, escritor francés.
  • 24 de decembro - Mariano Rivera Paz, político guatemalteco; presidente de Guatemala durante os anos 1838/39 e 1842/44.
  • 30 de decembro - Manuel de Ascásubi y Matheu, político ecuatoriano.

[editar] Mortes

[editar] Outros

[editar] Breves

  • 4 de febreiro - Nos Estados Unidos, un incendio destrúe a maior parte da armada de Samuel Colt.
  • 12 de febreiro - En Cuba aplicase por primeira vez a vacina contra a variola, sendo posta na maioría da poboación da Habana.
  • 2 de maio - O Corpo Lexislativo francés aproba por moción a subida de Napoleón o poder de Francia.
  • 14 de maio - A expedición Lewis e Clark parte dende Camp Dubois e comeza a súa viaxe río arriba polo [[río Misuri | Misuri].
  • 23 de xullo - A escuadra inglesa bombardea por terceira vez o porto francés de Havre.
  • 4 de agosto - En Francia o ministro, Jean-Batiste Nompère de Champagny, faise cargo do departamento de Interior.
  • 22 de setembro - En Francia fundase o Consello Supremo.
  • 1 de outubro - A aldea nativa de Tlingit (en Alaska) é atacada por tropas rusas.
  • 9 de novembro - En México, Pedro Sainz de Baranda obtén o título de "Alferez de Fragata".
  • 12 de decembro - España declara a guerra a Inglaterra tras previas denuncias desatendidas.
  • O francés, Jean-Baptiste Lamarck e o alemán, Gottfried Treviranus acuñan o termo "bioloxía".
  • O alemán Johann Blimenbach funda a ciencia da antropoloxía.
  • O barón británico Sir George Cayley inventa o aeroplano práctico, construído como un modelo de planeador aproveitando os deseños anteriores.
  • Os británicos fanse co control do Cabo de Buena Esperanza (Africa).

Historia ano a ano