Ozonosfera
Na Galipedia, a wikipedia en galego.

A ozonosfera localízase na estratosfera, preto de 90% de ozono atmosférico está nesta capa, entre 16 a 30 quilómetros de altitude, preto de 20 km de espesura. Os gases na ozonosfera son tan raros que, se os comprimísemos á presión atmosférica ao nivel do mar, a súa espesura non sobrepasaría os 3 milímetros.
As radiacións electromagnéticas emitidas polo Sol traen enerxía para a Terra, entre as cais a radiación infravermella, a luz visible e unha mestura de radiacións e partículas, moitas destas nocivas.
Gran parte da enerxía solar é absorbida e/ou reflexada pola atmosfera; se chegase na súa totalidade á superficie do planeta, este esterilizaríase.
A ozonosfera é unha das principais barreiras que nos protexe dos raios ultravioleta. O ozono deixa pasar apenas unha pequena parte dos raios U.V., esta benéfica.
Cando o osíxeno molecular da alta-atmosfera sofre interacións debido á enerxía ultravioleta provinda do Sol, acaba dividindose en osíxeno atómico; o átomo de osíxeno e a molécula do mesmo elemento se unen debido á reionización, e acaban formando a molécula de ozono cuxa composición é (O3)
A ozonosfera saturada de ozono funciona como un filtro onde as moléculas absorven a radiación ultravioleta do Sol e, debido a reacións fotoquímicas, é atenuado o seu efeito. É nesta rexión que están as nubes madreperlas, que son as única que se forman na capa de ozono.
[editar] O Furado na capa de ozono
[editar] Os fluidos de refrixeración
Ata os anos 1920 o fluído utilizado para aquecimento e enfriamento era a amonio ou dióxido de xofre, eses gases son venenosos e causan un cheiro desagradable. No caso de ser baleirado poden ocasionar envenenamento naqueles que se encontran próximos aos equipos de refrixeración. Iniciouse entón a investigación para atopar un gas substituto que fose líquido en condicións ideais, circulase no sistema de refrixeración e, en caso de ser baleirado, non causase danos nos seres vivos.
[editar] A indústria química
As investigacións da industria química concentráronse nun gas que non fose venenoso, inflamable, oxidante, non causase irritacións nen queimaduras, non atraíse insectos. En suma, debería ser un gas estable e perfecto.
Nas pesquisas foron testados diversos gases e fluidos, sendo escollida unha substancia que se chamaría de Clorofluorcarboneto, ou CFC.
[editar] Os CFC's, ou Clorofluorcarbonados
Os CFC's poden ser compostos dun ou alguns átomos de carbono ligados a átomos de cloro e/ou flúor.
Un exemplo de CFC:
Cl | Cl-C-Cl | F
Os Cfc's pasaron a constituir os equipamentos de refrixeración, condicionadores de ar, como propelentes de sprays, solventes industriais, espumas isolantes, produtos de utilización na Microelectrónica e na Electrónica, etc.
[editar] O Freon da DuPont
O máis coñecido CFC é fabricado pola empresa DuPont, cuxa marca rexistrada é Freon. Durante anos os CFCs foron usados e liberados libremente na atmosfera do planeta Terra. Non se coñecian os danos que poderían estar causando na alta atmosfera, pois eran gases considerados extremamente seguros e estables.
[editar] Como se forma o Ozono
O ar que nos rodea contén aproximadamente 20% de oxíxeno. A molécula de oxíxeno pode ser representada como O2, ou sexa, dous átomos de oxíxeno quimicamente ligados. De forma simplista, é o oxíxeno molecular que respiramos e unido aos alimentos que nos dá enerxía. A molécula de ozono é unha combinación molecular máis rara dos átomos de oxixeno, sendo representada como O3. Para súa criazão é necesaria unha certa cantidade de enerxia. Unha centella elétrica, por exemplo.
Supoñamos que teñamos un baleirado de alta tensión nun determinado circuito eléctrico hipotético (ou unha descarga atmosférica, outro exemplo). No momento da pasaxe do arco voltaico polo ar temos unha liberación de enerxía. Logo:
O2 + enerxía -> O + O (O significado da flecha é: Transformado en)
Traducindo: Unha molécula de oxíxeno enerxizada é transformada en dous átomos de oxíxeno libres.
Os átomos de oxíxeno libres na atmosfera son reativos quimicamente, logo deberán se combinar con moléculas próximas para se estabilizar.
Imaxinemos que teñamos adxacentes aos átomos libres de oxixeno moléculas de oxixeno e outras calquera. Chamemos as segundas deM (de molécula).
Logo teremos:
O + O2 + M -> O3 + M
Traducindo: Un átomo libre de oxíxeno cunha molécula de oxíxeno e unha molécula calquer son transformados en Ozono e unha molécula calquer.
Aquela molécula calquer non é consumida pola reacción, sen embargo é necesaria para que poida se realizar. Na verdade M é un catalizador, pode ser no caso da atmosfera da Terra o nitroxeno molecular (N2), onde M=N2, por exemplo.
Polo tanto, esta é unha das formas máis comuns de se producir ozono. Outras serían fornos industriais, motores automotivos entre outros que producen o gas. Na baixa atmosfera o ozono é reactivo e contribúe á polución atmosférica industrial, sendo considerado un veneno.
[editar] O despexo atmosférico dos CFCs
No final da década de 1960 eran liberadas en torno dun millón de toneladas de CFCs por ano. As formas de liberación do gas son diversas, a máis coñecida é polos aerosois que utilizan o CFC como propelente. Unha vez liberado na atmosfera, o propulsor comeza a se espallar pola atmosfera libre e levado por convección sobe ata a alta atmosfera sendo espallado por todo o planeta. Os Cfcs son gases considerados inertes cuxa reacción depende de condicións moi peculiares.
[editar] O encontro dos CFCs co Ozono
Na alta atmosfera existen correntes de ar en alta velocidade , as Jet streams, moito poderosas, cuxa dirección é horizontal. Estas espallan os gases da rexión en todas as direccións.
A capa de Ozono atópase en torno de 25/26 quilómetros de altitude aproximadamente. A enerxía solar en lonxitude de onda ultravioleta forma as moléculas de Ozono. O proceso se dá cando se dividen algunhas moléculas de oxíxeno en átomos oxíxeno libre, recombinandoas ás moléculas de oxíxeno a través da radiación ultravioleta.
Aquelas moléculas de Ozono flutuando na alta atmosfera acaban atopando as moléculas de CFC. O Clorofluorcarboneto é unha molécula estable en condicións normais de temperatura e presión atmosférica, sen embargo, excitado pola radiación UV, acábase desestabilizando e ceiba o átomo de Cloro.
[editar] O Cloro e o Ozono
O átomo de Cloro é un catalisador poderoso que destrúe as moléculas de Ozono, permanecendo intacto durante todo o proceso. Unha vez na alta atmosfera, o cloro leva moitos anos para descer á baixa atmosfera. Neste período, cada átomo de Cloro destruirá millóns de moléculas de Ozono. A reación de destrución do Ozono é bastante simple, unha vez que esta molécula é extremamente reactiva na presenza de radiación UV e Cloro:
O2 + Enerxía UV -> 2O 2Cl (do CFC) + 2O3 -> 2ClO + 2O2 2ClO + 2O (rexenerando o Cl) + 2O2
Logo, a resultante da reacción é:
2O3 -> 3O2
Isto significa que tiñamos tres moléculas de oxíxeno xeradas e os átomos de Cloro rexeneráronse para destruir dúas moléculas máis de Ozono cada vez, e así sempre, infinitamente, ata cair o Cloro .
[editar] O Furado na Ozonosfera
O Ozono, sen a presenza do Cloro, actúa como un escudo contra as radiacións UV. É un gas tan raro e tan precioso na alta atmosfera que se a ozonosfera fose traida ao nivel do mar nas condicións normais de temperatura e presión, esta capa chegaría á espesura de apenas tres milímetros. É este gas que nos protexe de ter a nosa pel cauterizada polas radiacións Ultra-Violetas do Sol.
A consecuencia inmediata da exposición prolongada á radiación UV é a dexeneración celular que ocasionará un cancro de pel nos seres humanos de pel clara. As persoas de pel escura non están libres dese cancro, a diferenza é somente o tempo de exposición. Ata o final da década de 1990, os casos de cancro de pel rexistrados debido ao Furado na capa de Ozono tiveron un incremento de 1000% en relación á década de 1950. Alguns desinformados e principalmente aqueles defensores das industrias fabricantes de CFCs, dicen que este aumento foi debido á melloría da tecnoloxía de coleta de dados, e que os danos son moito menores do que os alarmados e alardeados polos científicos atmosféricos.
O Furado da capa de ozono ten implicacións moito maiores do que o cancro de pel nos humanos. As moléculas orgánicas expostas á radiación UV teñen alteracións significativas e forman ligazóns químicas nocivas aos seres vivos. A radiación UV atinxe en especial os Fitoplanctos que habitan a superficie dos océanos e morren pola súa acción.
[editar] Os Fitoplanctos e a cadea Alimenticia
As medicións das poboacións deses organismos microscópicos baixo o radio de ación do Furado da capa de Ozono demonstraron unha reducción do 25% desde o comezo do ||século XXI]] ata o ano de 2003, nas augas mariñas antárticas. A morte destes microorganismos causa unha reducción da capacidade dos océanos en extrair o dióxido de carbono da atmosfera, contribuindo para o quencimento global. Coa morte dos fitoplanctos, os zooplanctons non sobreviven. Sen zooplanctos, o krill deixa de existir, diminuindo a poboación dos peixes dos océanos e así por diante. Logo, a ozonosfera é primordial para que haxa vida no planeta Terra. Cabe aos seres humanos cavilar ao respeito e tomar accións para a súa protección.
Termosfera |
Mesopausa |
Mesosfera |
Estratopausa |
Estratosfera |
Tropopausa |
Troposfera |
Ver tamén: Ionosfera, Exosfera, Cinto de Van Allen, |
Capa de ozono, Magnetosfera. |