Materia de Bretaña

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

A espada Excalibur na pedra
A espada Excalibur na pedra

A Materia de Bretaña, denominada ás veces ciclo artúrico ou ciclo bretón, é unha temática literaria que trata sobre o Rei Artur e os cabaleiros da mesa redonda que van á busca do Santo Grial. É unha das temáticas que máis libros produciu na literatura universal.

Índice

[editar] Fontes orixinais da materia de Bretaña

Neste apartado inclúense as fontes orixinais a partir das cales se desenvolve a Materia de Bretaña ou, dito doutra maneira, a literatura artúrica.

  • Geoffrey de Monmouth. Historia dos reis de Britania (Historia regum Britanniae). (c. 1135). Hai unha edición en español preparada por Luis Alberto de Cuenca publicada en Edicións Siruela, en 1992.
  • Anónimo. Historia de Merlín (século XIII). Elaboración en prosa baseada na obra fragmentaria de Robert de Boron. Encaixa ben co resto da Vulgata. Hai edición en español elaborada por Carlos Alvar publicada en Edicións Siruela en dous volúmees (1988).
  • Gauter Map (Pseudo Map). Lanzarote en prosa (c. 1230). É a parte principal do ciclo da Vulgata. Componse de tres partes: Historia de Lanzarote do Lago, A procura do Santo Grial e A morte do rei Arturo. Vexámolas:
    • Historia de Lanzarote do Lago. Narra a historia da corte do rei Arturo desde a morte de Merlín até o comezo d´A demanda do Santo Grial. É a parte máis extensa (1700 páxinas). Hai edición en español elaborada por Carlos Alvar e publicada Alianza Editorial en 7 volumes:
      • A raíña do gran sufrimento.
      • O libro de Galahot.
      • O val sen retorno.
      • O libro de Meleagant. Madrid. 1988.
      • O libro de Agravaín. Madrid. 1988.
      • O bosque perdido. Madrid. 1988.
      • A tolemia de Lanzarote. Madrid. 1988.
    • A procura do Santo Grial. Narra a demanda do Santo Grial. Xunto co Perceval e o Parsifal, son as tres fontes principais sobre o Santo Grial, aínda que ten pouca sintonía con elas. Hai unha edición en español preparada por Carlos Alvar para Alianza Editorial (Madrid, 1987).
    • A morte do rei Arturo (c. 1230). A última parte do Lanzarote en prosa. Conta a decandencia e caída do universo artúrico. Non se confunda esta obra coa de Malory. Hai unha edición en español preparada por Carlos Alvar para Alianza Editorial (Madrid, 1987).
  • Chrétien de Troyes: Yvaín, o cabaleiro do león. 1177-1181 Narra unha das aventuras do cabaleiro Yvaín. Hai edición en español preparada por Isabel de Riquer para Alianza editorial, Biblioteca artúrica, Madrid, 2000.
  • Chrétien de Troyes: O cabaleiro da carreta. 1177-1181 Narra unha das aventuras de Lanzarote do Lago. Hai edición en español preparada por Luis Alberto de Cuenca e Carlos García Gual para Alianza editorial (Madrid, 1983).
  • Wolfram von Eschenbach: Parsifal ou Parzival (c. 1220). Cuns vinte anos de diferenza co Perceval de Chrétien de Troyes. Ten a vantaxe de oferecer a historia completa, con especial tratamento do Grial. Hai edición en español preparada por Antonio Regales e publicada en Edicións Siruela.
  • Anónimo. O baladro do sabio Merlín (1498?). Reelaboración tardía da Historia de Merlín. Escrita en español. Hai edición en español publicada en Miraguano Ediciones (Madrid, 1988).

[editar] Materia de Bretaña en galego-portugués medieval

Os textos conservados na literatura medieval galaico-portuguesa, e que desenvolven as lendas en torno ao Rei Artur e os cabaleiros da Táboa Redonda, son:

  • Xosé de Arimatea: Conta a orixe e significado do Santo Graal. O manuscrito é do século XVI, e resulta ser unha copia doutro anterior (Torre do Tombo, Lisboa).
  • Merlín (fragmentos): Narra as profecías do mago Merlín. Procede da Suite de Merlin (Biblioteca de Cataluña) e consérvase nun manuscrito do século XIV.
  • A Demanda do Santo Graal: Trata sobre a busca do Graal por parte dos cabaleiros da mesa redonda. O manuscrito, de fins do XIV ou comezos do XV, está na Biblioteca de Viena.
  • Livro de Tristam (fragmentos): Trátase dunha narración dos amores tráxicos de Tristán e Isolda. O manuscrito é de fins do século XIV.
  • Algúns textos líricos (lais e algunhas referencias noutras cantigas) e outros textos en prosa tamén presentan unha forte presenza da materia de Bretaña.

[editar] Autores

  • Chrétien de Troyes
  • Geoffroy de Monmouth
  • Marie de France
  • Robert Wace
  • Robert de Boron
  • Païen de Maisières
  • Raoul de Houdenc
  • Rusticello de Pise
  • Thomas Malory
  • Ulrich von Zatzikhoven
  • Wolfram von Eschenbach
  • Jacques Boulenger

[editar] Libros anónimos

A materia de Bretña está tamén representado por un gran número de obras anónimas, escritas ao longo da Idade Media:

  • L'Âtre Périlleux
  • Blandin de Cornouaille
  • Le Chevalier à l'Épée
  • Le Chevalier au Papegau
  • La Demoiselle à la Mule
  • Gliglois
  • Hunbaut
  • Le Livre de Caradoc
  • Les Merveilles de Rigomer
  • Perlesvaus ou la Haut Livre du Graal
  • Le Roman de Jaufré

[editar] Personaxes

[editar] A familia do Rei Artur

O mago Merlín nunha ilustración medieval
O mago Merlín nunha ilustración medieval
  • Uther Pendragon, pai de Artur
  • Igraine, Ygerne, Ygène, mai de Artur, esposa do duque de Cornouailles
  • Xenebra, esposa de Artur
  • Morgana, media irmá de Artur
  • Merlín, o mago, Myrddin en lingua galesa
  • Viviane, chamada a Dona do Lago
  • Mordred, fillo de Arturo e de Morgause
  • Morgause, ou Anna

[editar] Os Cabaleiros da Mesa redonda

  • Rei Artur
  • Galahad (Galaad, Galahad o Valente)
  • Gauvain
  • Lanzarote do Lago (Lancelot du Lac, ou o cabaleiro da carreta)
  • Lionel
  • Perceval (Parsifal, Perceval o galés)
  • Yvain (Owain)
  • Bohort o Exiliado (Bohor, Bors)
  • Bedivere (Bedwir)
  • Keu (Kay, Kai)
  • Mordred
  • Gaheris
  • Gareth
  • Geraint
  • Lamorak de Gulis
  • Tristan (Tristram)
  • Sagramor
  • Accolon
  • Leodegrans
  • Girflet
  • Caradoc
  • Calogrenant
  • Hunbaut
  • Agravain

[editar] Outras personaxes

  • Brisène
  • Caelia
  • Claudas
  • Dindrane
  • Élaine
  • Gorlois
  • Gwynn ap Nudd
  • Tristán e Isolda
  • Xosé de Arimatea
  • Lot, Rei das Orcades (ou da Orcadie)
  • Marc'h
  • Nimue
  • Oberon
  • Palamedes
  • Pelleas
  • Pellinore
  • Vortigern, Urtigernus en latin
  • O cabaleiro Verde
  • O cabaleiro Vermello
  • O Rei pescador

[editar] Ligazóns externas