Arsénico (elemento)
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||||||||||||
Xeral | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nombre, símbolo, número | Arsénico, As, 33 | ||||||||||||
Serie química | Metaloides | ||||||||||||
Grupo, periodo, bloque | 15, 4 , p | ||||||||||||
Densidade, Dureza Mohs | 5727 kg/m³, 3,5 | ||||||||||||
Cor | gris metálico![]() |
||||||||||||
Propiedades atómicas | |||||||||||||
Peso atómico | 74,92160 uma | ||||||||||||
Radio medio† | 115 pm | ||||||||||||
Radio atómico | 114 pm | ||||||||||||
Radio covalente | 119 pm | ||||||||||||
Radio de Van der Waals | 185 pm | ||||||||||||
Configuración electrónica | [Ar]3d10 4s²4p³ | ||||||||||||
Estados de oxidación (óxido) | +-3,5 (levemente ácido) | ||||||||||||
Estructura cristalina | Romboédrico | ||||||||||||
Propiedades físicas | |||||||||||||
Estado da materia | Sólido | ||||||||||||
Punto de fusión | 1090 K | ||||||||||||
Punto de ebulición | 887 K | ||||||||||||
Entalpía de vaporización | 34,76 kJ/mol | ||||||||||||
Entalpía de fusión | 369,9 kJ/mol | ||||||||||||
Presión de vapor | __ |Pa a __ K | ||||||||||||
Velocidade do son | __ m/s a __ K | ||||||||||||
Información diversa | |||||||||||||
Electronegatividade | 2,18 (Pauling) | ||||||||||||
Calor específica | 330 J/(kg*K) | ||||||||||||
Conductividade eléctrica | 3,45 106 m-1•Ω-1 | ||||||||||||
Conductividade térmica | 50 W/(m*K) | ||||||||||||
1º Potencial de ionización | 947,0 kJ/mol | ||||||||||||
2º Potencial de ionización | 1798 kJ/mol | ||||||||||||
3º Potencial de ionización | 2735 kJ/mol | ||||||||||||
4º Potencial de ionización | 4837 kJ/mol | ||||||||||||
5º Potencial de ionización | 6043 kJ/mol | ||||||||||||
6º Potencial de ionización | 12310 kJ/mol | ||||||||||||
Isótopos máis estables | |||||||||||||
|
|||||||||||||
Valores no SI e condicións normais (0 ºC e 1 atm), agás indicación en contra. †Calculado a partir de distintas lonxitudes de enlace covalente, metálico ou iónico. |
O arsénico é un elemento químico da táboa periódica con símbolo As e número atómico 33. Na táboa periódica dos elementos atópase no quinto grupo principal. Pertence aos semimetais, xa que mostra propiedades metálicas e propiedades non metálicas.
Índice |
[editar] Características principales
O arsénico presenta tres estados alotrópicos, gris ou metálico, amarelo e negro. O arsénico gris metálico (forma α) é a forma estable en condicións normais e ten estructura romboédrica, é un bó conductor da calor pero pobre conductor eléctrico, a súa densidade é de 5,73 g/cm³, é deleznable e perde o lustre metálico se se expón ao aire.
O arsénico amarelo (forma γ) obtense cando o vapor de arsénico se enfría rápidamente. É extremadamente volátil e máis reactivo que o arsénico metálico e presenta fosforescencia a temperatura ambiente. O gas está constituido por moléculas tetraédricas de As4 de forma análoga ao fósforo e o sólido formado pola condensación do gas ten estructura cúbica e ten unha densidade aproximada de 1,97 g/cm³. Exposto á luz ou ao calor reverte á forma estable (gris). Tamén se chama arsénico amarelo ao oropimente, o mineral de trisulfuro de arsénico.
Unha terceira forma alotrópica, o arsénico negro (forma β), de estructura hexagonal e densidade 4,7 g/cm³, ten propiedades intermedias entre as formas alotrópicas descritas e obtense na descomposición térmica da arsina ou ben enfriando lentamente o vapor de arsénico.
Tódalas formas alotrópicas agás a gris carecen de lustre metálico e teñen moi baixa conductividade eléctrica, polo que o elemento comportase coma metal ou non metal en función do seu estado de agregación.
A presión atmosférica o arsénico sublima a 613 °C, e a 400°C arde cunha chama branca formando o sesquióxido As4O6. Reacciona violentamente có cloro e se combina, ao quentarse, coa maioría dos metais para formar o arseniuro correspondente e có xofre. Non reacciona có ácido clorhídrico en ausencia de osíxeno, pero sí có ácido nítrico quente, sexa diluido ou concentrado, e outros oxidantes coma o peróxido de hidróxeno, ácido perclórico, etc.
[editar] Aplicacións
- Preservante da madeira (arseniato de cobre e cromo), uso que representa, según algunhas estimacións, preto do 70% do consumo mundial de arsénico.
- O arseniuro de galio é un importante material semiconductor empregado en circuitos integrados máis rápidos que os de silicio. Tamén se emprega na construcción de diodos láser e diodos LED.
- Aditivo nas aleacións de chumbo e latón.
- Insecticidas (arseniato de plomo) e herbicidas (arsenito de sodio).
- O disulfuro de arsénico emprégase coma pigmento i en pirotecnia.
- Decolorante na fabricación do vidro (trióxido de arsénico).
[editar] Historia
O arsénico coñecese dende a antigüedade. Dioscórides e Plinio coñecían as súas propiedades e Celso Aureliano, Galeno e Isidoro Largus sabían dos seus efectos irritantes, tóxicos, corrosivos e parasiticidas, e observaron as súas virtudes contra a tos, as afeccións da voz e a disnea. Os médicos árabes empregaron tamén os compostos de arsénico en fumigacións, píldoras e pocións, ademáis de en aplicacións externas.
Roger Bacon e Alberto Magno detiveronse no seu estudo e Paracelso fixo del unha panacea. O primeiro que o estudou en detalle foi George Brandt en 1633 e Johann Schroeder obtívoo en 1649 pola acción do carbón sobre o ácido arsénico. A Jöns Jacob Berzelius débense as primeiras investigacións acerca da composición dos compostos do arsénico.
No século XVIII os arsenicales acadaron un posto de primeiro orde na terapéutica ata que foron sustituidos polas sulfamidas e os antibióticos.
[editar] Abundancia e obtención
É o vixésimo elemento en canto a abundancia na codia terrestre e atópase en forma nativa e, principalmente, en forma de sulfuro nunha gran variedade de minerais que conteñen cobre, chumbo, ferro (arsenopirita), níquel, cobalto e outros metáis.
Na fusión de minerais de cobre, chumbo, cobalto e ouro obtense trióxido de arsénico, que se volatiliza no proceso e é arrastrado polos gases da cheminea que poden chegar a conter máis dun 30% de trióxido de arsénico. Os gases da cheminea refínanse posteriormente misturándoos con pequenas cantidades de galena ou pirita para evitar a formación de arsenitos e por tostación obtense trióxido de arsénico de entre o 90 e o 95% de pureza.
Reducindo o óxido con carbón obtense o metaloide. Así e todo, a maioría do arsénico comercializase coma óxido. Prácticamente a totalidade da producción mundial de arsénico coma metal é China, que é tamén o maior productor mundial de trióxido de arsénico.
[editar] Isótopos
O arsénico-73 úsase como trazador para estimar a cantidade de arsénico absorbido polo organismo, e o arsénico-74 na localización de tumores cerebrais.
[editar] Precaucións
O arsénico e os seus compostos son extremadamente tóxicos, especialmente o arsénico inorgánico.
[editar] Ligazóns externas
- Instituto Nacional de Seguridade e Hixiene no Traballo de España: Ficha internacional de seguridade química do arsénico.