Kurdistana Sor

Ji Wîkîpediya

Kurdistana Sor (bi Rûsî: Красный Курдистан; Bi Azerî: Qizil Kürdistan) otonomiya Kurdên YKSS´ê ku di nava salên 1923 heya 1929 berdewamkiriye ye.

Kurdistana Sor projeyeka Lenîn bû ku Lenîn beriya mirina xwe ew dît. Ji bo Kurdên di nava Azerbeycan û Ermenistanê de dijîn herêmeke serbixwe avakir. Lenîn alîkariya neteweyên kêm nifûs dikir ku di bin şovenîzma neteweyên zêde nifûs de neyên pişavtin û li wan pêkutî neyên kirin. Ew cihên ku Kurd lê dijiyan ji xwe cih û warê Kurdan bû ku ne bi koçberî hatibûn wir. Bajarên Laçîn, Qûbadlî, Kelbajar hwd parçeyek ji axa Kurdistanê bûn.

[biguherîne] Hin agahiyên derbarê Kurdistana Sor

  • Paytext: Laçîn
  • Zimanê fermî: Kurdî (zaraveyê Kurmancî)

Kurdistana Sor ji aliyê Josef Stalin ve li ser daxwaza Tirkiyê û Îranê tê hilweşandin û Kurdên herêmê yên ku dewleta xwe diparêzin tên kuştin an sirgûnkirin.

Di sala 1992'î de bi pêşengiya Wekîl Mustafayev dest bi ji nûveavakirina otonomiyê xebatên girîng tên kirin. Mixabin di nava Kurdên YKSS´ê de hevgirtinek baş ava nabe. Dewleta Ermensitanê piştî hilweşîna YKSS´ê polîtîkaya xwe ya Kurd diguherîne û hebûna Kurdan li Ermenistanê înkar dike. Kurdên li Ermenîstanê pirranî Êzîdî ne û Ermenistan dibêje "Êzîdî hene li welatê me lê Kurd nînin. Êzîdî bi eslê xwe Ereb in û Kurd jî dijminê me ne, me qirkirine". Hin şêx û mezinên Kurdan jî bi viya dixapin û ji doza Kurdistana Sor vedigerin. Kurdên Azerbeycanê jî pirranî Misilman in û wan jî bi heman siyasetê Azerbeycan dixwaze bixapîne.

Doza ku Mustafayev û ronakbîrên Kurdan destpêkiribû serî de ji nebûna yekitiyê û dûv re jî bi pêkutiyên Rûsya, Tirkiye, Îran, Azerbeycan û Ermenistanê têkdiçe. Mustafayev ji destê artêşa Azerbeycanê û peyayên kujer ên Tirkiyê difilite û wekî penaber xwe digihîne Îtalyayê.

Niha Kurdên Sowyetistanê (YKSS) di bin zilma gelên serdest de ne. Li Azerbeycanê nasnameya Kurd êdî tê înkarkirin û dixwazin Kurd ji Azerbeycanê derkevin. Dîsa Ermenistan jî heman polîtîkayê dimeşîne. Kurdên Kurdistana Sor koçberê nava Rûsya û welatên rojava yên Ewropa dibin û di rewşeke kambax de dijîn.

[biguherîne] Lînkên baldar derbarê gotarê de

Zimanên din