Al-Khawarizmi
Ji Wîkîpediya
Xwarezmî, Al-Khawarizmi, Abû Abdullah bîn Mûsa el Harezmî (Erebî: أبو عبد الله محمد بن موسى الخوارزمي, Farsî: خوارزمی ) yek ji matematîker, astronom û cografîstên navdar e. Li ser jiyana wî hinde nakokî hene. Bi texmînî di sala 780´î de ji dayîk bûye û sala 845´î de jî jiyana xwe jidestdaye.
Li Xorasanê bajarê Xwarezm ji dayîk bûye û li Bexdayê jiyaye. Wekî avakerê geometriyê tê zanîn û peyva geometrî jî ji navê pirtûka wî ya "Hîsab-ûl Cebîr wel-Muqabele" tê. Ango "al cebîr" di zimanê Ewropiyan de wekî "Al Gebra" hatiye bilêvkirin. Herwekî Xwarezmî keşfa zêrokê (sifir, "0") kiriye. Bi piştgiriya Xelîfeyê Ebbasî Mem´un di pirtûkxaneya Bexdayê tê dest bi xebatên xwe dike. Li ser şarezayiya Grek, Mezopotamya, Hindistanê lêkolînan dike û di dema xwe de dibe zanyareke hêja.
Xwarezmî zanyarekî pirr bikêr bûye. Li ser gelek mijaran lêkolîn kiriye. Pirtûkên wî hatiye wergerandin û li Ewropayê gelek deng daye.
[biguherîne] Pirtûkên Xwarezmî
- Kîtab'ûl Tarîh
- Kîtab sûrat al-arz
- Ziyc'ul Xwarezmî
- Kîtab al-Amal bi'l Usturlab
- Kîtab'ul Ruhname
- El- Kîtab'ul Muhtasar fî'l Hesab'îl Cebrî we'l Muqabele
- Kîtab al-Muhtasar fîl Hîsab el-Hind
- El-Mesahat
- Al-Gebra