Laesplenkske
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Valkebergs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
'n Laesplenkske ies ein van de lièrmieddele um kinger 't laeze aan te lière. Mèt 'n aafbeelding es geheugesjteuntsje weurt 'n bepaald (eenvoudig) woord aangelièrd. Alle veurkómmende lèttersj en lèttercombinaties kómme op dees meneer aan de beurt. Bekènde veurbeelde, die op de basissjoale gebruuk woorte en weure zint veur 't Nederlands: 't aap-noot-mies plenkske en de later reeks boom-roos-vis, oetgeveurd in losse beeldplate, die aan de moer weure opgehange.
Zoa höbbe ouch versjillende Limburgse dialekte hun eige laesplenkske um beginnersj te helpe mèt de plaatselike dialekklanke en hun biebehuèrende lèttersj en lèttercombinaties. Veurbeelde zint: 't Mestreechs plenkske oet 1987: (lótsj, tuut, hin, kuusj, poor, knoup, gezèt, boezjie, sjogkel, kräölke, kengkee, zeibaor, walmoer, does, geis, körf en maosbrögk) en 't Heerles plenkske.
't Valkebergs laesplenkske oet 1984 geuf álle korte en lang veurkómmende klanke (30) weer: (daak, tas, maon, oug, knoup, doas, book, kómp, loch, piel, kies, kiès, rink, hègk, zaeg, weeg, flesj, hoes, loetsj, un, vösj, kruus, buul, kuèl, tuit, beursj, meule, zeip, Lei, sjäöp)