चौदा रत्ने

Wikipedia कडून

हिंदू धर्मातील आख्यायिकेनुसार देव-दानवांनी अमृत मिळवण्यासाठी समुद्रमंथन केले त्यावेळी एका नंतर एक अशी चौदा अमूल्य अशा रत्नसमान वस्तू मिळाल्या.

त्यांचे वर्णन असे केले जाते -

लक्ष्मी कौस्तुभ पारिजातक सुरा धन्वंतरीश्चंद्रमा।

गावःकामदुधा सुरेश्वरगजौ रंभादि देवांगना।

अश्वःसप्तमुखौ विषं हरिधनुः शंखोमृतम् चांबुधे।।


  1. लक्ष्मी - धनभांडार.
  2. कौस्तुभ - कौस्तुभ मणी. वदंतेनुसार हाच कोहिनूर होय.
  3. पारिजातक - प्राजक्ताचे झाड.
  4. सुरा - दारू, मद्य.
  5. धन्वंतरी - वैद्योत्तम.
  6. चंद्र - चंद्र.
  7. कामधेनू - इच्छापूर्ती करणारी गाय.
  8. ऐरावत - इंद्राचे वाहन असलेला हत्ती.
  9. अप्सरा - रंभा, मेनका, इत्यादी अप्सरागण.
  10. उच्चैःश्रवा - सात तोंडे असलेला घोडा.
  11. विष - कालकूट विष.
  12. शांगी धनुष्य - विष्णुचे धनुष्य.
  13. शंख - पांचजन्य शंख.
  14. अमृत - अमृत.
हिंदू धर्म
श्रुति: वेद · उपनिषद्‌ · श्रुत
स्मृति: इतिहास (रामायण, महाभारत, श्रीमद्‌भागवत गीता) · पुराण · सूत्र · आगम (तंत्र, यंत्र) · वेदान्त
विचार अवतार · आत्मा · ब्राह्मण · कोसस · धर्म · कर्म · मोक्ष · माया · इष्ट-देव · मूर्ति · पुनर्जन्म · संसार · तत्त्व · त्रिमूर्ति · कतुर्थ;· गुरु
दर्शन: मान्यता · प्राचीन हिंदू धर्म · सांख्य · न्याय · वैशेषिक · योग · मीमांसा · वेदान्त · तंत्र · भक्ति
परंपरा: ज्योतिष · आयुर्वेद · आरती · भजन · दर्शन · दीक्षा · मंत्र · पूजा · सत्संग · स्तोत्र · विवाह · यज्ञ
गुरु: शंकर · रामानुज · मध्वाचार्य · रामकृष्ण · शारदा देवी · विवेकानंद · नारायण गुरु · ऑरोबिन्दो · रमण महर्षि · शिवानंद · चिन्‍मयानंद · स्वामीनारायण · प्रभुपद · लोकेनाथ
विभाजन: वैष्णव · शैव · शक्ति · स्मृति · हिंदू पुनरुत्थान
देवता: हिंदू देवता नाम · हिंदू कथा
युग: सत्ययुग · त्रेतायुग · द्वापरयुग · कलियुग
वर्ण: ब्राह्मण · क्षत्रिय · वैश्य · शूद्र · दलित · वर्णाश्रम धर्म