अमरावती

Wikipedia कडून

हा लेख अमरावती शहराविषयी आहे. अमरावती जिल्ह्याच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या

अमरावती शहर हे अमरावती जिल्हा तसेच अमरावती विभागाचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.

अमरावती
जिल्हा अमरावती
राज्य महाराष्ट्र
दूरध्वनी संकेतांक 0721
वाहन संकेतांक MH-27



अनुक्रमणिका

[संपादन] हवामान

शहर उंचीवर वसलेले असल्यामूळे हवामान थंड आहे. मुबलक प्रमाणात झाडे व शहराच्या परिसरात असणाऱ्या तलावांमुळे पाण्याची मुबलकता आहे. मेळघाट व चिखलदरा परिसर येथुन जवळच आहे. शहराजवळ १० किमी वर पोहरादेवी हे अभयारण्य आहे. शहराला लागुनच डोंगर असल्यामुळे डोंगर कुशीत बसल्यासारखे हे सुंदर शहर मनाला आकर्षीत करते.

[संपादन] शिक्षण

अमरावती विद्यापीठ हे शहराच्या पुर्वेस आहे. अतिशय नयनरम्य वातावरणात पर्वत पायथ्याशी हे विद्यापीठ आहे. खुप मोठा व विवीध प्रकारच्या झाडांनी याचा परिसर समृध्द आहे. या विद्यापीठाला आता संत गाडगे बाबा विद्यापीठ असे नाव देण्यात आले आहे. येथे संत गाडगेबाबा अद्यासन चालवले जाते.

शैक्षणीक दृष्ट्या अमरावती हे विदर्भात फार विद्यार्थी प्रिय ठिकाण आहे. येथे विदर्भ ज्ञान विज्ञान संथेचे कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, शासकिय अभियांत्रीकी महाविद्यालय, शासकिय तंत्रनिकेतन, पंजाबराव देशमुख वैद्यकीय महाविद्यालय, विद्याभारती कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, केशरबाई लाहोटी कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, श्री शिवाजी कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, बियाणी कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, तक्षशीला कला, वाणिज्य विज्ञान महाविद्यालय, कृषी महाविद्यालय, सिपना अभियांत्रीकी महाविद्यालय , बडनेरा अभियांत्रीकी महाविद्यालय , अशी मोठी यादीच देता येईल. शिक्षणाच्या सोईमुळे अमरावती हे पश्चीम विदर्भाचे मुख्य केन्द्र झाले यात काही नवल नाही. शहराचे एक मोठे आकर्षण म्हणजे श्री हनुमान व्यायाम प्रसारक मंडळ . हे आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे शाररीक शिक्षण महाविद्यालय असून संपुर्ण भारतातून मुलं येथे शिक्षणासाठी येतात.

[संपादन] विस्तार

अमरावती गावाची रचना फार छान आहे. विस्तृत रस्ते आणि शहराचा विस्तीर्ण प्रसार गावाला भरीवता देतात. मुख्य चौक म्हणजे राजकमल चौक, इर्विन चौक, श्याम चौक, राजापेठ चौक, पंचवटी चौक, अंबापेठ चौक, आणि बस स्थानकाला येथे डेपो असं म्हणतात तो डेपो चौक.

हे ऐतिहासीक शहर असल्यामूळे या शहराला तटबंदी आहे. आणि त्याला असलेले दरवाजे - अंबागेट , जवाहर गेट अश्या नावाने प्रसिध्द आहेत. फार पुर्वीचे गाव हे तटबंदीच्या आत वसलेले असायचे. आज गावाचा प्रसार फार झाला आहे आता मनपाच्या हद्दी बाजुच्या उपनगारांच्या बाहेर गेल्या आहेत. वलगाव, बडनेरा आता अमरावती शहरात मोडतात. शहराचे मुख्य भाग म्हणजे अंबा पेठ, गाडगे नगर, साईनगर, श्री कृष्ण पेठ, दस्तुर नगर, राजापेठ, सातुर्णा, कंवर नगर, रुक्मीणी नगर, यशोदा नगर, इत्यादी.

[संपादन] सांस्कृतीक

गावाचं मुख्य दैवत म्हणजे अंबादेवी. गावाच्या मध्यावर अंबापेठेत देवीचे पुरातन देऊळ आहे. असं म्हटल्या जातं की रुक्मीणी ने श्रीकृष्णाला याच मंदिरात बोलावले होते. येथे श्रीकृष्णाने देवीची पुजा करुन रुक्मीणीला सोबत नेले होते. मंदिराच्या जवळच एकवीरा देवीचे मंदिर आहे. त्या मंदिराच्या खाली योगाचार्य जनार्दन स्वामी यांची समाधी आहे.

श्री शिवाजीराव पटवर्धन यांनी स्थापन केलेला तपोवन हा कुष्ठरोग्यांसाठीचा प्रकल्प शहराच्या पुर्वेला विद्यापीठासमोर आहे.


महाराष्ट्राचे निशाण महाराष्ट्र राज्य
जिल्हे नागपूरचंद्रपूरभंडारागोंदियागडचिरोलीअमरावतीअकोलावाशीमहिंगोलीनांदेडवर्धायवतमाळबुलढाणाठाणेमुंबई उपनगरमुंबई जिल्हारायगडरत्नागिरीसिंधुदुर्गनाशिकअहमदनगरपुणेसातारासांगलीकोल्हापूरनंदुरबारधुळेजळगावऔरंगाबादजालनापरभणीबीडलातूरउस्मानाबादसोलापूर
मुख्य शहरे औरंगाबादकोल्हापूरठाणेनवी मुंबईनाशिकनागपूरपुणेपिंपरी चिंचवडमुंबईसोलापूर